De logische niveaus van DILTS

Transcriptie

1 De logische niveaus van DILTS Dat geloof ik niet! zei Alice. O nee? zei de koningin op medelijdende toon. Probeer het nog eens: haal diep adem en doe je ogen dicht. Alice lachte. Proberen heeft geen zin, zei ze, onmogelijke dingen kun je niet geloven. Je hebt vast te weinig geoefend, zei de koningin. Toen ik zo oud was als jij, deed ik het elke dag een half uur. Het kwam zelfs voor, dat ik nog voor het ontbijt maar liefst zes onmogelijke dingen geloofde. (Uit Lewis Caroll, achter de spiegell

2 Het model van Dilts: Denkkader om ordening aan te brengen bv vastgelopen situaties bv ontwikkelen van doelen Ontwikkeld op basis van het werk van Bateson: Steps to an ecology of mind Antropoloog / filosoof Thema s van Bateson oa. holisme - (meta)communicatie systeemdenken transformatieprocessen

3

4 Het model van Dilts: Verandering op één niveau geeft effect op andere niveaus (vnl. verandering in hoger echelon dat verschuiving aanbrengt in een lager echelon) Niveaus die een hiërarchie aangeven van invloeden die de mens sturen (grotendeels onbewust door inzicht meer bewust) Hoe meer je tot de kern (hogere niveaus) komt hoe sterker de ontwikkeling die je doormaakt

5 Met wie? Wanneer? Waar?... Context begrenst of maakt mogelijk. Je moet dus rekening houden met wat de context al dan niet mogelijk maakt. Wanneer iemand in dit niveau blijft hangen, legt de persoon de oorzaken in het verhaal buiten zichzelf. Veel energie wordt gestoken in het verklaren hoe iets is kunnen ontstaan.

6 Op het tweede niveau, het gedragsniveau, bepaal of bekijk je acties: datgene wat je doet of gedaan hebt. Het gaat over wat je ziet aan de buitenkant. Welke invloed heb je uitgeoefend op de situatie (bv pro-actief of re-actief). Ook de gedachten over de eigen mogelijke invloed en wat de verteller had kunnen doen om de situatie te beïnvloeden vallen onder gedrag.

7 Welke vaardigheden, competenties zijn er en welke zijn nog aan te leren? Door nieuwe gedragsalternatieven en vaardigheden aan te leren breidt je 'cirkel van invloed (Covey) uit. (= wat heb je onder controle, waar heb je invloed op, en wat staat buiten je bereik) Nagaan over welke capaciteiten, vaardigheden we beschikken, en welke we nog moeten ontwikkelen voor het bereiken van onze doelen. Hier begint ook het wezen van de lerende organisatie (Senge).

8 Overtuigingen zijn ideeën die in je hoofd zitten. Ze leiden tot oordeel over onszelf, anderen en de wereld om ons heen, hoe betekenis wordt gegeven aan Overtuiging van wat wel of niet haalbaar is zal bepalen of je wel of niet actie onderneemt. Als je gelooft dat je iets kunt, is de kans dat je die capaciteit gaat ontwikkelen groter dan wanneer je denkt dat je iets niet kunt. Een reactieve opstelling leidt tot concentreren op het probleem en niet op het doel.

9 Iedereen heeft een eigen identiteit. Wie ben ik? Het identiteitsniveau heeft betrekking op het ervaren van de persoonlijke eigenheid. Ons gedrag en met name hoe onze omgeving dat gedrag beoordeelt, bepaalt mee onze identiteit. problemen omdat het beroep met de identiteit verward wordt of het gedrag met de persoon (je doet domme dingen / je bent dom) op het niveau van de identiteit (dus: ik ben) jezelf definiëren als coachende manager >> visie ontwikkelen hoe je dat wilt bereiken.

10 Onder zingeving worden principes, waarden en normen verstaan die voor jou van wezenlijk belang zijn. Deze zijn van een hoog abstractieniveau. Jij hebt daar een eigen invulling aan gegeven. Dit bepaalt je passie, je betrokkenheid. Waar sta je absoluut achter? Wat vind jij belangrijk in het leven? Waarvoor ben jij hier? Een voorbeeld van een missie van een manager: Door coachend leiding te geven stel ik de mensen op het werk centraal en werk ik als manager toe naar de ontwikkeling van zelfverantwoordelijke medewerkers en zelfverantwoordelijke teams. Dit niveau vraagt zeker aandacht in het kader van een (levens)crisis.

11 Het model van Dilts: Dilts geeft ons een instrument om Te begrijpen op welk niveau informatie wordt uitgewisseld Op welk niveau een probleem zich situeert Om te detecteren op welk niveau een oplossing kan gevonden worden voor een probleem om visie - ontwikkeling te stimuleren, te stroomlijnen

12 Omgeving Waar ben je, beschrijf of vertel wat over de omgeving, wat gebeurt er? Wat zie je? Hoor je? Ben je alleen of zijn er anderen? Wat is er nog meer? Gedrag Wat doe je als je je doel heb bereikt? Wat vind je van je gedrag, hoe voel je je daarbij? Wat zien anderen je doen? Welke dingen zeg je als je je doel heb bereikt Als je vanaf deze plek in deze ruimte je gedrag waarneemt van jezelf en/of anderen wat valt je dan op? Capaciteit Welke capaciteiten, kwaliteiten, talenten en vaardigheden heb je nu vlot beschikbaar? Wat kan je dan, welke vaardigheden zet je in? Welke vaardigheden zou je willen ontwikkelen? Hoe voel je je daarbij? Normen, waarden en overtuigingen Normen: Volgens welke stelregels handel je? Wat zijn de (niet) kunnens, de (niet) moetens, (niet) mogens waar je telkens vanuit gaat? Overtuigingen: Waarom ga je hiervan uit? Wat wil je daarmee bereiken? Wat zijn je diepste opvattingen over? Waarden: Waarom is het voor jou belangrijk om het doel te halen, is dit echt wat je wilt? Wat zijn de waarden die je belangrijk vindt? Identiteit Wie ben je als je je doel heb bereikt? Welke rol vervul je als je je doel heb bereikt? Wat is je zelfbeeld, hoe kijk je naar jezelf en wat voel je daarbij? Wat soort (bv leidinggevende) ben je? Missie Waartoe? Wat maakt het doel zo belangrijk voor jou, waar doe je het uiteindelijk voor? Wat motiveert jou om het doel te halen? Wat is de meerwaarde van het doel, wat levert het jou op? Welke waarde in je leven maakt dit doel belangrijk? Is het doel een onderdeel van een groter geheel? Wat is je passie en vervult dit doel je passie?