OMGAAN MET DE LEERPLICHTWET. Voorwoord

Transcriptie

1 OMGAAN MET DE LEERPLICHTWET Voorwoord Op 1 augustus 2002 is het Leerplichtbureau Hoeksche Waard van start gegaan. Het Leerplichtbureau Hoeksche Waard is een samenwerkingsverband op het gebied van leerplicht tussen gemeenten in de Hoeksche Waard: Binnenmaas, Cromstrijen, s- Gravendeel, Korendijk, Oud-Beijerland en Strijen. Voordeel van deze ontwikkeling is dat het beleid op leerplichtgebied uniform gemaakt kan worden. Dit gegeven heeft het Leerplichtbureau Hoeksche Waard er toe gebracht een brochure uit te brengen. Hierin wordt de belangrijkste informatie over en rond leerplicht weergegeven. Deze brochure richt zich op betrokkenen in en buiten het onderwijsveld. Omdat leerlingen lang niet altijd binnen de gemeentegrenzen naar school gaan, leek het een goed idee om de inhoud regionaal af te stemmen. Het gaat hierbij om de gemeenten Binnenmaas, Cromstrijen, s- Gravendeel, Korendijk, Oud- Beijerland en Strijen. U vindt in deze brochure in hoofdlijnen de plichten en rechten die de Leerplichtwet stelt aan leerlingen, ouders scholen en gemeenten. Ook de taken van de leerplichtambtenaar en de regels die gelden voor het verlenen van extra verlof worden op een rijtje gezet. We besteden in deze brochure eveneens aandacht aan de wettelijke procedures van onder andere de gang van zaken rond schorsing en verwijdering. Binnenkort gaat er een verplichting gelden dat scholen ook jongeren, die niet meer leerplichtig zijn en geen startkwalificatie hebben, bij de woongemeente moeten melden. In deze brochure wordt dan ook aandacht besteed aan het begrip startkwalificatie en de regels die gelden in het kader van de nieuwe wettelijke verplichting. De heer H. van Driel Voorzitter portefeuillehoudersoverleg Onderwijs Hoeksche Waard Pag. 1/9

2 Inhoudsopgave De Leerplichtwet -Pagina 3 De leerling -Pagina 3 De ouders -Pagina 3 De school -Pagina 3 In- en uitschrijvingen -Pagina 3 Melden van verzuim -Pagina 4 De gemeente -Pagina 4 De leerplichtambtenaar -Pagina 4 Extra verlof -Pagina 5 Extra verlof in verband met religieuze verplichtingen -Pagina 5 Op vakantie onder schooltijd -Pagina 5 Gewichtige omstandigheden -Pagina 6 Ongeoorloofd verzuim -Pagina 6 Procedure aanvragen extra verlof -Pagina 6 Bezwaar tegen beslissing extra verlof -Pagina 7 Ontheffing van de leerplicht -Pagina 7 Vervangende leerplicht -Pagina 7 Dispensatie 16 en 17 jarigen VAVO -Pagina 7 Toelating, schorsing en verwijdering -Pagina 8 Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) -Pagina 9 Leerplichtbureau Hoeksche Waard -Pagina 9 Pag. 2/9

3 De Leerplichtwet In 1900 werd voor het eerst een wet aangenomen bedoeld om te bevorderen dat kinderen van 6 tot 12 jaar lager onderwijs zouden genieten. In 1969 werd de huidige Leerplichtwet ingevoerd. Bij het naleven van de Leerplicht wet zijn vier partijen betrokken: de leerling de ouders* de school de gemeente Allemaal hebben ze hun eigen taken en verantwoordelijkheden, eigen rechten en plichten. *In deze folder wordt met ouders ook gedoeld op voogden en/of feitelijke verzorgers De leerling Kinderen hebben recht op onderwijs, maar ook een verplichting tot het volgen van onderwijs. Hieronder staat beschreven wanneer een leerling leerplichtig is: - de leerplicht begint op de eerste schooldag van de maand na de vijfde verjaardag; - de volledige leerplicht eindigt aan het eind van het schooljaar (31 juli) waarin de jongere 16 jaar wordt, of als de jongere 12 jaren volledig dagonderwijs heeft gevolgd; - in het schooljaar daarop, waarin de jongere 17 wordt, begint de partiële (gedeeltelijke) leerplicht die dus eindigt aan het eind van dat schooljaar. De leerplicht is gekoppeld aan leeftijd en niet aan meerderjarigheid. Leerlingen die in een ander land vóór hun 16e zijn getrouwd en daardoor meerderjarig zijn, worden niet ontslagen van leerplicht. Leerlingen zijn vanaf de leeftijd van 12 jaar zelf mede verantwoordelijk voor geregeld schoolbezoek. Zij kunnen persoonlijk aangesproken worden op ongeoorloofd schoolverzuim. De ouders Ouders moeten ervoor zorgen dat hun (leerplichtige) zoon of dochter op een school of onderwijsinstelling staat ingeschreven. Zij zien erop toe dat hun kind de school geregeld bezoekt, dat wil zeggen dat er geen les of praktijktijd wordt verzuimd. Vanaf 12 jaar is de jongere hier zelf medeverantwoordelijk voor. Ouders moeten de school in kennis stellen van ziekte van hun kind. Ook moeten ouders bij andere redenen van afwezigheid van hun kind toestemming van de schooldirecteur hebben. De school Scholen moeten in hun schoolgids een antiverzuimbeleid opnemen. De Leerplichtwet legt niet alleen verplichtingen op aan ouders en leerlingen, maar ook aan schooldirecteuren. De directeur moet de leerplichtambtenaar alle inlichtingen geven die nodig zijn bij uitvoering van de leerplichttaak. De directeur weegt bij aanvragen voor extra verlof steeds de belangen van ouders en leerlingen zorgvuldig af. Hij toetst verlofaanvragen aan de Leerplichtwet In- en uitschrijvingen Scholen zijn verplicht alle mutaties die betrekking hebben op in- en uitschrijvingen binnen zeven dagen te melden bij de leerplichtambtenaar van de woongemeente van de leerling. Dan kan de gemeente een leerlingadministratie voeren en controle op (absoluut) verzuim uitoefenen. Een leerling mag niet worden uitgeschreven bij de school voordat de leerling op een andere school Pag. 3/9

4 of instelling staat ingeschreven. Melden van verzuim Daarnaast bestaat voor scholen een meldingsplicht. Die verplichting heeft betrekking op het zorgwekkend verzuim. In de wet wordt dit verzuim als volgt gedefinieerd: als het (vermoedelijk) ongeoorloofd verzuim langer duurt dan drie dagen; als het verzuim een achtste deel of meer van de les of praktijktijd in beslag neemt; als het verzuim vakantie zonder toestemming van directeur of leerplichtambtenaar betreft. In de praktijk kan ook verzuim binnen deze grenzen gemeld worden bij leerplicht als de school dit verzuim als zorgwekkend ziet. De school kan het verzuim schriftelijk melden met het formulier kennisgeving van (vermoedelijk)ongeoorloofd verzuim. Natuurlijk kan verzuim ook telefonisch, per fax of per e- mail gemeld worden. Als proces- verbaal moet worden opgemaakt, moet een door de directeur of rector getekend verzuimformulier voorhanden zijn. De gemeente Volgens de Leerplichtwet is het de taak van de gemeente een registratie bij te houden van alle leerplichtigen binnen de gemeente. Het gemeentebestuur heeft het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet opgedragen aan de leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaar De leerplichtambtenaar biedt hulp aan leerlingen, ouders en scholen bij het zoeken naar oplossingen bij schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten. Ook behandelt de leerplichtambtenaar aanvragen over vrijstelling van leerplicht. Wanneer de leerplichtambtenaar tevens buitengewoon opsporingsambtenaar is, heeft deze, naast de maatschappelijke zorgtaak, ook een mogelijkheid om proces- verbaal op te maken tegen ouders en jongeren. De officier van justitie bepaalt of een zaak voor de rechter wordt gebracht. Bij een melding van verzuim, of als absoluut verzuim is vastgesteld, doet de leerplichtambtenaar onderzoek. Een onderdeel van dit onderzoek kan een huisbezoek inhouden. Vaak zal er ook contact zijn met degene die de melding heeft gedaan. Als bij het gezin of de leerling al een hulpverlenende instantie is betrokken, zal de leerplichtambtenaar hier in veel gevallen contact mee op willen nemen. Ook kan er contact zijn met een multidisciplinair team van een school of een permanente commissie leerlingenzorg. De leerplichtambtenaar kan o.a. de volgende acties nemen: - waarschuwing geven (telefonisch, schriftelijk, oproep kantoor of hui sbezoek); - melden bij de GGD, Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK) of Jeugd Preventie Team (JPT) - opmaken van een proces verbaal en een kopie naar de Raad voor de Kinderbescherming (voor het doen van een basisonderzoek). Pag. 4/9

5 Extra verlof In de Leerplichtwet staat dat ouders er voor moeten zorgen dat hun kinderen naar school gaan, zomaar wegblijven mag niet. De gemeente heeft de taak dat te controleren. Ouders kunnen extra verlof vragen voor hun kind(eren) in de volgende gevallen: Extra verlof in verband met religieuze verplichtingen Wanneer een kind plichten moet vervullen die voortvloeien uit godsdienst of levensovertuiging, bestaat er recht op verlof. Als richtlijn geldt dat hiervoor één dag per verplichting vrij wordt gegeven. Indien een kind gebruik maakt van deze vorm van extra verlof, moeten ouders dit minimaal twee dagen van te voren bij de directeur van de school melden. Voor een aantal religieuze feestdagen wordt elk jaar een afspraak gemaakt: voor moslims: het Offer- en het Suikerfeest voor Hindoes het Divali- en het Holifeest voor joden: het Joods Nieuwjaar, Grote Verzoendag, het Loofhuttenfeest, het Slotfeest, het Paasfeest en het Wekenfeest. Op school zijn de data bekend. Op vakantie onder schooltijd Voor vakantie onder schooltijd kan uitsluitend toestemming worden gegeven als een kind tijdens de schoolvakanties niet op vakantie kan gaan door de specifieke aard van het beroep van (één van) de ouders. Voorbeelden zijn beroepen in de agrarische en toeristische sector, de horeca en beroepen waarbij een ouder langdurig in het buitenland verblijft, bijvoorbeeld zeevarenden. In dat geval mag de directeur eenmaal per schooljaar een kind vrij geven, zodat er toch een gezinsvakantie kan plaatshebben. Het betreft de enige gezinsvakantie in dat schooljaar. Bij de aanvraag moet een werkgeversverklaring worden gevoegd waaruit de specifieke aard van het beroep én de verlofperiode van de betrokken ouder blijken. Verder moet met de volgende voorwaarden rekening worden gehouden: in verband met een eventuele bezwaarprocedure moet de aanvraag ten minste acht weken van te voren bij de directeur worden ingediend, tenzij u kunt aangeven waarom dat niet mogelijk was; de verlofperiode mag maximaal 10 schooldagen beslaan; de verlofperiode mag niet in de eerste twee weken van het schooljaar vallen. Helaas komt het wel eens voor dat een leerling of een gezinslid tijdens een vakantie ziek wordt, waardoor de leerling pas later op school kan terugkomen. Het is van belang om dan een doktersverklaring uit het vakantieland mee te nemen, waaruit de duur, de aard en de ernst van de ziekte blijken. Op die manier worden mogelijke misverstanden voorkomen. Bij twijfel kan de directeur van de school advies vragen aan de leerplichtambtenaar van de gemeente. Pag. 5/9

6 Gewichtige omstandigheden Bij gewichtige omstandigheden moet onder andere gedacht worden aan: 1 Het voldoen aan een wettelijke verplichting of het nakomen van een medische afspraak voor zover dat niet buiten schooltijd kan 2 Een huwelijk van familie t/m de 3e graad van het kind (ouders, (over)grootouders, broers/zusters, ooms/tantes de duur van de verplichting of afspraak 1 dag of ten hoogste 2 dagen, afhankelijk of het huwelijk in of buiten de Hoeksche Waard wordt gesloten ten hoogste 1 dag 3 Een 12½, 25, 40, 50 en 60-jarig huwelijksjubileum van ouders of grootouders 4 Een 25- en 40 jarig ambtsjubileum van ouders of ten hoogste 1 dag grootouders 5 Gezinsuitbreiding ten hoogste 1 dag 6 Verhuizing ten hoogste 1 dag 7 Ernstige ziekte van ouders, grootouders, de duur in overleg met de school broers/zusters 8 Overlijden (inclusief begrafenis/crematie) van ouders ten hoogste 4 dagen Grootouders, broers/zusters ten hoogste 2 dagen (bet)overgrootouders, (oud)ooms, (oud)tantes, ten hoogste 1 dag neven/ nichten (3e 4e graad) Afwijking van de duur van het verlof is mogelijk, maar het uitgangspunt bij het verzoek en de beslissing moet zijn: is het verlof in het belang van het kind. Dat geldt ook voor verzoeken om extra verlof op grond van gewichtige omstandigheden die hierboven niet genoemd zijn. De volgende situaties zijn geen andere gewichtige omstandigheden : familiebezoek in het buitenland vakantie in een goedkope periode of in verband met een speciale aanbieding vakantie onder schooltijd bij gebrek aan andere boekingsmogelijkheden een uitnodiging van familie of vrienden om buiten de normale schoolvakantie op vakantie te gaan eerder vertrek of latere terugkeer in verband met (verkeers)drukte verlof voor een kind, omdat andere kinderen uit het gezin al of nog vrij zijn een verjaardag van een familielid een nationale feest- of gedenkdag van een ander land Ongeoorloofd verzuim Verlof dat wordt opgenomen zonder toestemming van de directeur of de leerplichtambtenaar wordt gezien als ongeoorloofd schoolverzuim. De directeur is verplicht dit aan de leerplichtambtenaar te melden. De leerplichtambtenaar beslist of er proces- verbaal wordt opgemaakt. Procedure aanvragen extra verlof Een aanvraag moet zo vroeg mogelijk schriftelijk bij de school worden ingediend. En als het om vakantie gaat zeker 2 maanden van tevoren. Op school zijn hiervoor formulieren verkrijgbaar (formulier aanvraag extra verlof). Een verzoek moet altijd kunnen worden aangetoond. Pag. 6/9

7 De directeur beslist over verzoeken tot en met 10 schooldagen extra verlof en moet zich hierbij houden aan voornoemde regels. Meer dan 10 schooldagen voor vakantie mag niet verleend worden door de directeur. Als het om meer dan 10 schooldagen in een schooljaar gaat op grond van belangrijke omstandigheden, wordt het verzoek met een advies van de school ter beslissing doorgestuurd aan de leerplichtambtenaar van de gemeente waar de leerling woont. Het besluit (toestemming/afwijzing) van de school of leerplichtambtenaar wordt schriftelijk doorgegeven. Wanneer de ouders het kind zonder toestemming toch thuishouden, is de school verplicht dat verzuim te melden bij de leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaar stelt dan een onderzoek in en kan besluiten om proces-verbaal op te maken. Op grond daarvan kan de rechtbank een straf opleggen. De directeur kan de leerplichtambtenaar om advies vragen als het gaat om verlofaanvragen van 10 dagen of minder. De beslissing ligt echter bij de directeur. Bezwaar tegen de beslissing extra verlof Het besluit van de school of de leerplichtambtenaar voor extra verlof moet schriftelijk worden gegeven. Als ouders/verzorgers bezwaar willen maken tegen de beslissing kan men een bezwaarschrift indienen bij de directeur van de school of de leerplichtambtenaar van het leerplichtbureau Hoeksche Waard. Voor informatie over bezwaar en beroep kunt u zich wenden tot het Leerplichtbureau Hoeksche Waard. Ontheffing van de leerplicht De Leerplichtwet kent vier gronden waarvoor ouders vrijstelling van leerplicht kunnen vragen: - Lichamelijke ongeschiktheid - Psychische ongeschiktheid - Bezwaar tegen de richting van het onderwijs - Inschrijving op een school in het buitenland Aanvragen voor ontheffing van leerplicht moeten gedaan worden bij het leerplichtbureau Hoeksche Waard. Deze doet onderzoek en gaat na of er echt sprake is van ongeschiktheid. Zo zal de leerplichtambtenaar de mening van de school vragen. Bovendien wordt er door de gemeente een advies gevraagd van een psycholoog of een arts. Bezwaar en beroep zijn mogelijk. Voor informatie hierover kunt u zich wenden tot het Leerplichtbureau Hoeksche Waard. Vervangende leerplicht De Leerplichtwet kent de mogelijkheid leerlingen voor wie het volgen van volledig dagonderwijs niet haalbaar is, vervangende leerplicht te verlenen. Binnen de vervangende leerplicht krijgen leerlingen andere vormen van leren aangeboden: een combinatie van algemeen vormend onderwijs, onderwijs gericht op een beroep en lichte arbeid in de vorm van een stage. Dit gebeurt altijd in nauw overleg tussen de leerling, de scholingsinstelling en de leerplichtambtenaar. Een plan van aanpak wordt opgesteld door de school. Bezwaar en beroep is mogelijk. Voor informatie hierover kunt u zich wenden tot het Leerplichtbureau Hoeksche Waard. Aanvraagformulieren voor vervangende leerplicht kunt u aanvragen bij het Leerplichtbureau Hoeksche Waard. Dispensatie 16 en 17 jarigen VAVO De leerplichtambtenaar beoordeelt of 16- en 17-jarigen toegelaten kunnen worden tot het Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs (VAVO). Dit onderwijs is bedoeld voor personen die 18 jaar of ouder zijn. Omdat het de bedoeling is dat het regulier onderwijs deze groep Pag. 7/9

8 bedient, kan er alleen in uitzonderlijke gevallen sprake zijn dat jongeren van 16 of 17 jaar in het volwassenenonderwijs terecht komen. Bezwaar en beroep zijn mogelijk. Voor informatie hierover kunt u zich wenden tot het Leerplichtbureau Hoeksche Waard. Aanvraagformulieren voor dispensatie van 16- en 17-jarigen kunt u aanvragen bij het Leerplichtbureau Hoeksche Waard. Toelating, schorsing en verwijdering Toelating op een school De school (formeel gesproken het bevoegd gezag) beslist of een leerling wordt toegelaten. Als de school besluit een leerling niet toe te laten, geldt de volgende procedure: De school informeert de ouders/verzorgers schriftelijk over: - de inhoud van het besluit; - de redenen van de weigering; - de mogelijkheid van bezwaar en de manier waarop dit bezwaar kenbaar moet worden gemaakt. Scholen zijn verplicht alle mutaties die betrekking hebben op in en -uitschrijvingen binnen 7 dagen te melden bij de woongemeente van de leerling. Alleen dan kan de gemeente een leerlingadministratie voeren en controle op absoluut verzuim uitoefenen. Schorsing en verwijdering Soms ziet een schooldirectie geen andere uitweg dan het schorsen of zelfs verwijderen van een leerling. Een zorgvuldige uitvoering van de regels en procedures die de onderwijswetten voorschrijven is in het belang van alle partijen: ouders, lokale overheid, maar ook de school zelf. De bevoegdheid tot schorsen en verwijderen berust formeel bij het bevoegd gezag van de school. Schorsing Een schorsing duurt maximaal vijf schooldagen. De leerling dient daarna weer te worden toegelaten op school. Wanneer er geen verandering in het gedrag is opgetreden, kan de leerling opnieuw voor een periode van vijf schooldagen geschorst worden. De school informeert de ouders/verzorgers schriftelijk over: - de reden en de duur van de schorsing; - de mogelijkheid van bezwaar; en de manier waarop dit bezwaar moet worden kenbaar gemaakt. Bij schorsing van meer dan 1 dag is de school verplicht de onderwijsinspectie op de hoogte te stellen. Bovendien wordt de leerplichtambtenaar geïnformeerd. Het primair onderwijs kent wettelijk gezien geen schorsing. Verwijdering Verwijdering is een laatste middel dat door de wetgever aan strikte voorwaarden is gebonden. Dit is niet verwonderlijk, omdat verwijdering kan leiden tot het missen van de aansluiting bij de samenleving. De procedure is als volgt: - Alvorens tot verwijdering te besluiten dient de directie de leerling en de ouders/verzorgers te horen (voor het primair onderwijs is ook het horen van de groepsleerkracht voorgeschreven); - De directie informeert de ouders van de leerling schriftelijk over de verwijdering en de reden daarvan. In deze brief staat op welke wijze bezwaar kan worden gemaakt tegen de verwijdering; Onvoldoende vorderingen zijn nooit een reden voor verwijdering. - De directie stuurt een kopie van deze brief naar de inspectie en de leerplichtambtenaar; Pag. 8/9

9 - Definitieve verwijdering kan alleen plaatsvinden indien de directie een andere school bereid heeft gevonden de leerling toe te laten (artikel 27 van de Wet op het Voortgezet Onderwijs). Voor meer informatie kunt u terecht bij het Leerplichtbureau Hoeksche Waard. Regionale Meld en Coördinatiefunctie (RMC) Jaarlijks doen te veel jongeren onder 23 jaar hun intrede op de arbeidsmarkt zonder startkwalificatie. Een startkwalificatie houdt in: - een HAVO of VWO diploma; - een MBO- diploma op niveau 2 beroepsopleidend onderwijs (bol) of beroepsbegeleidend onderwijs (bbl). Een diploma VBO of MAVO (VMBO) is geen startkwalificatie. Om het voortijdig schoolverlaten terug te dringen zijn onder andere RMC s in het leven geroepen. Het streven van het RMC Zuid- Holland Zuid is om zo veel mogelijk jongeren een startkwalificatie te laten behalen. De taken van het RMC zijn: - registratie van jongeren die het onderwijs verlaten zonder startkwalificatie tot 23 jaar; - zorgen dat jongeren die het onderwijs voortijdig dreigen te verlaten alsnog in een of andere vorm van onderwijs te krijgen. Door het RMC wordt eveneens individuele trajectbegeleiding geboden. Leerplichtbureau Hoeksche Waard Wie kunnen gebruik maken van de diensten van het Leerplichtbureau Hoeksche Waard Het Leerplichtbureau Hoeksche Waard werkt ten behoeve van de deelnemende gemeenten Binnenmaas, Cromstrijen, s- Gravendeel, Korendijk, Oud- Beijerland en Strijen. Dat betekent onder andere, dat scholen met het Leerplichtbureau contact op kunnen nemen wanneer het leerlingen uit die gemeenten betreft. Voor leerlingen uit andere dan bovenstaande gemeenten neemt u contact op met de gemeente waar de leerling woont. Alle in- en uitschrijvingen van leerlingen t/m 22 jaar moeten worden gestuurd naar de gemeente waar de leerling woont, dus niet naar het Leerplichtbureau! Voorbeeld: leerlingen uit de gemeente Strijen worden in- of uitgeschreven in Strijen. Wie werken er bij het Leerplichtbureau Hoeksche Waard Bij het Leerplichtbureau werken: Margreet Dijkstra (maandag en vrijdag) m.dijkstra@oud-beijerland.nl Maarten Poldervaart(maandag tot en met donderdag) m.poldervaart@oud-beijerland.nl Elza Zijlmans (maandag tot en met donderdag) e.zijlmans@oud-beijerland.nl Adres en bereikbaarheid van het Leerplichtbureau Hoeksche Waard W. van Vlietstraat 6, Oud- Beijerland Postbus 2003, 3260 EA Oud- Beijerland Telefoonnummer Faxnummer Het Leerplichtbureau Hoeksche Waard is op alle werkdagen telefonisch bereikbaar van 9.00 uur tot uur. Pag. 9/9