Rekenkamercommissie. Onderzoeksplan subsidiebeleid

Transcriptie

1 Rekenkamercommissie Onderzoeksplan subsidiebeleid gemeente Best

2 Oktober 2015 Rekenkamercommissie gemeente Best Drs. J. J.M. van den Heuvel, Voorzitter Drs. M.A. Koster RA, Lid J.M. van Berlo (secretaris) Postbus 50, 5680 AB Best, telefoon: / , Onderzoeksplan subsidiebeleid ~ 2 ~ Oktober 2015

3 INHOUDSOPGAVE Blz. 1. Aanleiding 4 2. Doelstelling 4 3. Onderzoeksvragen 4 4. Normering 5 5. Aanpak en planning van het onderzoek 6 Onderzoeksplan subsidiebeleid ~ 3 ~ Oktober 2015

4 1. Aanleiding. In het onderzoeksprogramma 2015 van de Rekenkamercommissie (RKC) is opgenomen een onderzoek naar het subsidiebeleid van de gemeente Best. De keuze voor dit onderwerp is mede bepaald door het feit dat: a. een viertal fracties heeft aangegeven dit een belangrijk onderzoeksonderwerp te vinden; b. het college voornemens is om in 2016/2017 een proces van vernieuwing van het subsidiebeleid op te starten. c. dat van de (lokale) overheid een andere rol wordt verwacht als gevolg van de plaatsvindende kanteling. Dat laatste betekent, dat de gemeente zich opnieuw zal moeten positioneren. Binnen het sociaal domein bv. wordt veel meer uitgegaan van zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid. Dit houdt ook in, dat de gemeente daarin een andere rol krijgt te vervullen. Binnen die veranderende rol moeten nieuwe prioriteiten worden bepaald en aangepast beleid worden geformuleerd. De grote vraag is daarbij, hoe je deze beleidsdoelstellingen en prioriteiten doorvertaalt in het subsidiebeleid. Zoals reeds vermeld, staat dit onderwerp op de strategische agenda van de raad voor Als het rekenkamerrapport in het voorjaar van 2016 wordt uitgebracht, kunnen de daarin opgenomen aanbevelingen en aandachtspunten als input dienen voor het formuleren van nieuw subsidiebeleid. 2. Doelstelling. De doelstelling van het onderzoek is: Het verschaffen van inzicht aan de raad in de wijze van subsidiëring, de relatie tussen beleidsdoelstellingen en subsidiestromen, de relatie tussen inkoop, uitbesteding en subsidiëring en de aandachtspunten voor nieuw subsidiebeleid, gelet op de veranderende rol van de lokale overheid. Deze algemeen geformuleerde doelstelling heeft 2 elementen in zich. Het betreft enerzijds het terugkijken naar de wijze, waarop het subsidiebeleid in Best in de afgelopen jaren is uitgevoerd. Daarbij zal met name gekeken worden naar de relatie tussen de geformuleerde beleidsdoelen en de subsidiestromen. Subsidiëring is immers geen doel op zich maar een middel om bepaalde doelen te bereiken. In 2008 is door rekenkamercommissie De Groene Rand ook een rapport uitgebracht met dit onderwerp. In die tijd lag het accent meer op het SMART formuleren van beleid en het vastleggen van prestatie-indicatoren. In dat rapport zijn waardevolle aanbevelingen opgenomen en wij zullen in ons onderzoek meenemen, in hoeverre daaraan invulling is gegeven. Wij zullen dat in quickscanachtige vorm doen. Thans is er sprake van een geheel andere situatie. De omslag naar een regie- of netwerkgemeente vergt een andere opstelling. Hoe wordt met dat dilemma omgegaan. Dit is veel breder van aanpak dan destijds het onderzoek van De Groene Rand. Het belangrijkste deel van het onderzoek zal zich richten op de aandachtspunten, die de raad zou moeten hanteren bij de beoordeling, toetsing en vaststelling van nieuw subsidiebeleid. Daarbij zullen wij beoordelen of, en zo ja hoe, het veranderde tijdsbeeld Onderzoeksplan subsidiebeleid ~ 4 ~ Oktober 2015

5 ook een verandering van de positie van de gemeente betekent in die gewijzigde maatschappelijk context. 3. Onderzoeksvragen. Omdat het onderzoek een tweeledig karakter draagt, zullen ook de onderzoeksvragen op die tweedeling worden toegespitst. a. Huidig subsidiebeleid. Wat wordt verstaan onder subsidiebeleid? Wat is de relatie tussen subsidiëring, inkoop en/of uitbesteding van diensten? Welke criteria hanteert Best met betrekking tot subsidiëring? Wordt er onderscheid gemaakt tussen grote (professionele) instellingen en kleine subsidieontvangers? Is er een relatie tussen een bijdrage aan de beleidsdoelen en subsidiëring? Welke? Hebben beleidswijzigingen (bv. op basis van collegeprogramma) geleid tot wijzigingen in de subsidiestromen? Wordt nagegaan of die beoogde bijdrage ook daadwerkelijk wordt bereikt. Welke instellingen hebben ingetekend op subsidiebedragen? Hoe verlopen die processen, hoe zijn de ervaringen? (extern te onderzoeken) b. Toekomstig subsidiebeleid. Hoe kan men inspelen op de veranderende rol van de overheid in de maatschappelijke context? Hoe kan in die situatie de sturende en controlerende rol van de raad worden ingevuld? Welk middel (inkoop, uitbesteden of subsidiëren) is daarvoor het meest geëigend? Welke consequenties heeft e.e.a. voor de verantwoording en de controle? 4. Normering. Het normenkader geeft aan, waaraan de rekenkamercommissie de antwoorden op de onderzoeksvragen wil toetsen. Omdat het toekomstige subsidiebeleid nog ontwikkeld moet worden en dit in sterke mate zal gaan afhangen van de grondhouding die de raad daarin kiest, worden voor het toekomstige subsidiebeleid geen normen gehanteerd. Met betrekking tot de hiervoor geformuleerde onderzoeksvragen met betrekking tot het huidige subsidiebeleid kan dit wel en daarvoor worden de volgende normen gehanteerd: Er zijn voorwaarden en criteria vastgelegd waaraan voldaan moet worden om voor subsidiëring in aanmerking te komen; daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen grote en kleine subsidieontvangers; Onderzoeksplan subsidiebeleid ~ 5 ~ Oktober 2015

6 Er is vastgelegd dat, om voor subsidiëring in aanmerking te komen, een bijdrage moet worden geleverd aan geformuleerde gemeentelijke beleidsdoelen; Er wordt conform deze spelregels gehandeld; Beleidswijzigingen zijn ook zichtbaar in de omvang van de subsidiestromen; Er vindt een evaluatie plaats in hoeverre de beoogde bijdrage ook daadwerkelijk is geleverd wordt; 5. Aanpak en planning van het onderzoek In het onderzoek wordt gebruik gemaakt van verschillende methoden zoals documentenanalyse, interviews en groepsgesprekken. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Rekenkamercommissie zelf. Daarbij wordt de volgende fasering voorzien: 1. Inventarisatie en documentenanalyse (november/december 2015). In deze fase worden de relevante documenten geïnventariseerd en geanalyseerd, met het oog op de onderzoeksvragen. 2. Interviews (januari 2016) Verdieping van de vergaarde informatie vindt plaats door gesprekken/interviews met betrokkenen uit de ambtelijke organisatie en het bestuur. Daarnaast zullen interviews plaatsvinden met gesubsidieerde instellingen, teneinde hun ervaringen met het intekenen op subsidiebedragen te vernemen. 3. Opstellen eerste spiegel van het huidige subsidiebeleid (februari 2016) Na de interviewronde wordt het eerste deel van het rapport afgerond in de vorm van een spiegel van het huidige subsidiebeleid. 4. Workshop/bijeenkomst met raad (maart 2016) In een workshopachtige sessie met de raad zullen de resultaten van deel 1 van het onderzoeksrapport worden gepresenteerd en zal aan de hand van stellingen van de raad een uitspraak worden gevraagd van de positie, die de lokale overheid in wenst te nemen en welke koppeling van beleidsdoelen met uitvoeringsmogelijkheden hem daarbij voor ogen staan. 5. Afronding Rapportage met aanbevelingen en aandachtspunten voor nieuw beleid. (maart/april 2016) In deze fase wordt de concept rapportage opgesteld op basis van de inhoud uit de fases 1 t/m 4. De bevindingen worden op hun correctheid getoetst door middel van een wederhoorprocedure met het college. Vervolgens wordt het rapport aangevuld met conclusies en aanbevelingen en aan de raad aangeboden. 6. Formele behandelingsprocedure (juni 2016) Na het doorlopen van de hiervoor genoemde procedure kan de definitieve rapportage worden behandeld in een raadsbijeenkomst in juni 2016 Aldus vastgesteld in de vergadering van de Rekenkamercommissie van 20 oktober 2015 Onderzoeksplan subsidiebeleid ~ 6 ~ Oktober 2015