AI13057 LANDSCHAPPELIJKE INPASSING AAN DE TIENELSWEG 31 TE ZUIDLAREN

Transcriptie

1 AI13057 LANDSCHAPPELIJKE INPASSING AAN DE TIENELSWEG 31 TE ZUIDLAREN B+O ARCHITECTUUR EN INTERIEUR B.V. OPDRACHTGEVER: DE HEER EN MEVROUW H. DE HAAN 28 OKTOBER 2013

2 INHOUDSOPGAVE Landschappelijke inpassing (Buro Greet Bierema) Colofon

3 LANDSCHAPPELIJKE INPASSING (Buro Greet Bierema) Landschappelijke analyse Tienelsweg 31 te Zuidlaren In het kort wordt de transformatie van het landschap te plekke beschreven. Er zijn drie belangrijke perioden te benoemen. A. Heideveld ingeklemd tussen de grote es aan de noordzijde van Zuidlaren en het beekdal van de Drentse Aa Als tussenruimte tussen het beekdal en de open es als bouwlandcomplex, lag een groot open heideveld. B. Heideontginningslandschap met kaarsrechte weg, slagenverkaveling, boerenerven en bos Bij de ontginning is uitgegaan van een kaarsrechte ontginningsas, de Tienelsweg. Daaraan werden enkele boerderijen gebouwd, steeds met de voorzijde van het erf aan de weg. Er is sprake van een slagenverkaveling. De ontginning moet vanuit die weg zijn aangepakt, want op de historische kaart uit 1929 bestonden de achterzijden van de slagen nog uit heide. Ook werd er bos aangeplant op ontgonnen terrein. Bij de boerderijen is er sprake van kleine gebouwen en enkele iets grotere. C. Transformatie van het heideontginningslandschap in een dorpsrand met diverse functies Geleidelijk werden kavels langs de kaarsrechte weg getransformeerd. Er werden woningen gebouwd langs de weg, ook tussen de boerderijen. Er kwam een sanatorium en de wijk Westlaren. Er werd zand afgegraven, waardoor een meer ontstond met een bosrand. In de bossen werden woningen en vele vakantiewoningen gebouwd en ook werden er campings ontwikkeld. Boerderijen werden woningen. Veel boerenland werd kwekerijen. Uiteindelijk zijn er nog slechts enkele graslandpercelen over. Het boerenerf nummer 31 met boerderij en drie linden en enkele stallen op een lange kavel is het laatste restant uit periode B. Doordat het gehele gebied en dus de context van het erf in zo n sterke mate is gewijzigd, is een wijziging van het erf en de sloop te rechtvaardigen. Het boerenerf anno 2013 Van het erf vallen de slagenverkaveling, het grote rode pannendak, de rode steen voor de muren en de drie vreemd gesnoeide linden het meeste in het oog. De boerderij staat ongeveer in een zelfde rooilijn als de overige bebouwing langs de gehele weg. In de omgeving staan, aan drie zijden op de kwekerijen diverse soorten kleine bomen en struiken. Dit geeft een uitzonderlijk beeld. Door de lage beplanting is de boerderij goed te zien. Het rode pannen dak is een uitzondering. Nieuwbouw Nieuwbouw ter plekke kent conceptueel vier mogelijkheden. 1 De boerderij wordt ongeveer herbouwd. Het erf is een kleine enclave in de omgeving van kwekerijen. 2. Er wordt een bescheiden woning met garage aan de straat gebouwd, zoals er reeds zovele staan aan de Tienelsweg. 3. Visueel behoort de nieuwbouw bij de grote kwekerij aan weerszijden en overzijde van de weg, alsof het een landgoed is. 4. Het terrein keert zich geheel naar binnen door hoge beplanting rondom, waardoor de nieuwbouw onopvallend wordt net zo als de vakantiewoningen in het bos. Het sluit de omgeving uit. Het plan van B+O, 1 juli 2013 In het plan van de opdrachtgevers wordt uitgegaan van concept 3. Het huis is een landhuis dat past in deze specifieke omgeving. Het staat terug gerooid. Het zou zelfs nog iets meer kunnen. De tuin krijgt rondom een zelfde inrichting met plantvakken zoals op de kwekerijen. De eigendomsgrens is daardoor onduidelijk. De eigen voet van het huis wordt echter ontworpen door het terrein iets op te tillen. Het voordeel daarvan is ook dat over de lage bomen en struiken heen is te kijken. Door de terug gelegen positie is afwijken van de overige bebouwing gerechtvaardigd. Maar met de gekozen landhuisstijl en de daar bij passende kleuren past het in een heideontginngslandschap. De drie knotlindebomen op rij passen niet meer in het plan. Deze verwijzen naar de verdwenen boerderij. Het plan van B+O, 26 augustus 2013 Na overleg en heroverweging wordt uitgegaan van concept 4. Het voordeel van dit concept is dat het terrein naar binnen is gekeerd en daardoor niet afhankelijk is van wijzigingen in de omgeving. Opnieuw staat de woning terug gerooid en iets hoger op een eigen voet. Hoge beplanting met bomen staat in principe aan de rand van het perceel, om zo de omgeving buiten te sluiten: lommerrijk wonen. Tevens versterkt dit de beboste westflank van de Hondsrug. Alhoewel de heideontginningen eerder plaats vonden dan de aanleg van de Noordoostpolder, wordt uitgegaan van een principe dat in beide perioden gangbaar was. De woning en de voorgevel zijn vanaf de openbare weg zichtbaar. De bijgebouwen spelen een ondergeschikte rol. In de Noordoostpolder is ook aan deze stedenbouw van het rechthoekige erf de beplantingopzet toegevoegd. Met name op de hoeken van het bouwperceel staat de meeste beplanting als massa. Tussen die hoeken wordt op een verschillende wijze beplanting aangevuld. Rond de woning spelen ook uitzicht en zonlicht een functie. Op de historische kaart van 1902 is te zien dat de heideontginning hier in gang was gezet. Naast enkele kleine bouwlandpercelen vallen de bospercelen op. Ook is in het geaccidenteerde heideveld spontaan ontwikkelde beplanting te zien. Het grote open heideveld begon een besloten landschap te worden. De enige strip die nog open was, werd deels het terrein behorende bij de boerderij op nummer 31 en later kwekerij. Binnen zowel de aangeplante bospercelen als tussen de spontaan gegroeide beplanting werd gebouwd. De beplanting verhult de grote hoeveelheden. Het sanatorium en Dennenoord bijvoorbeeld, kregen een op de Engelse landschapsstijl geïnspireerde tuin, met een grote vijver en gazon met parkbomen. De omkadering van het bos bleef sterk aanwezig, met een opening aan de belangrijkste straatzijde. Het perceel nummer 31 is niet ruim genoeg voor een bosrand, maar wel voor een stevige randbeplanting, zoals beschreven in de Noordoostpolder. Bij de gekozen architectuur van de woning past eerder een landschapstuin dan een meer vrijere en natuurlijke inrichting zoals bij de vakantiehuizen. De opzet van de tuininrichting is dan ook als volgt. De hoeken zijn stevig aan gezet. Het perceel is aan de noord- en zuidzijde gesloten en aan de oost- en westzijde open. Aan de noordzijde is de beplanting hoog en aan de zuidzijde lager, in verband met zonlicht in huis. Rond de woning wordt gazon aangelegd, waardoor het geaccidenteerde terrein sterker uitkomt. Bij de entree wordt de ruimte echter door Rododendron ingevuld, waardoor de aanbouw nagenoeg onzichtbaar en daardoor ondergeschikt wordt. In de achtertuin komt een zwemvijver met (mogelijk) de zonnepanelen. De open ruimte wordt door parkbomen een hoogstam fruitbomen verder ingevuld. De hoofdbomen en struiken in de houtsingel zijn eiken en hazelaar. De hagen zijn van veldesdoorn of haagbeuk. Bij een parkboom wordt gedacht aan een linde.

4 LANDSCHAPPELIJKE INPASSING (Buro Greet Bierema) locatie Situatie anno 1902

5 LANDSCHAPPELIJKE INPASSING (Buro Greet Bierema)

6 LANDSCHAPPELIJKE INPASSING (Buro Greet Bierema)

7 LANDSCHAPPELIJKE INPASSING (Buro Greet Bierema)

8 COLOFON B+O Architectuur en Interieur B.V. Pieter Brink I Architect / Directeur Arie Dam I Tekenaar Teresa Larumbe I Stagiaire Buro Greet Bierema Greet Bierema I Landschapsarchitect 28 oktober 2013