BEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT. Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "BEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT. Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg"

Nele Peters
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 BEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg

3 Bekkenbodempathologie (pelvic floor disorders) uitgebreide variabiliteit aan klachten presenteert zich als: urinaire incontinentie prolaps van bekkenorganen anale incontinentie obstructed defecation (ODS) chronische pijn gerelateerd aan bekkenorganen

4 Epidemiologie Incidentie neemt toe: 28 miljoen vrouwen in USA schatting 44 miljoen binnen 40 jaar In USA > ingrepen/ jaar Toename per leeftijd 24% van volwassen vrouwen hebben symptomen

5 Hoeveel procent van de vrouwen boven 80j heeft klachten gerelateerd aan dysfunctie van de bekkenbodem? 1. 30% 2. 40% 3. 50% 4. 70% Vraag 1 0% 0% 0% 0%

6 Antwoord 3 6

7 genetisch Risicofactoren ras, geslacht, congenitaal(marfan, ED) voorbestemmende factoren klein bekkenchirurgie, zwangerschap, bevalling (hormonaal en pelvic stress) bevorderende factoren constipatie, medicatie, roken, BMI,

8 Vraag 2 Hoe is de verhouding van de manier van bevallen op het latere risico op faecale incontinentie? 1. vaginale bevalling > sectio caesarea 2. vaginale bevalling = sectio caesarea 3. vaginale bevalling < sectio caesarea 0% 0% 0%

9 = Antwoord 2 9

10 Anatomie

11 Anatomie

12 MULTIDISCIPLINAIR urologie gynaecologie algemene heelkunde gastro-enterologie radiologie fysische geneeskunde

13 CONSULTATIE een eerste gesprek

14 Anamnese Zeer belangrijk!! klachtenpatroon wanneer begonnen? acuut moment? chronisch? constipatie? incontinentie? combinatie? urinair/fecaal bulging voelbaar naar de vagina?

15 Stoelgangsanamnese frequentie consistentie persen pijn (on)volledige evacuatie digiteren hulpmiddelen zwelling na defaecatie

16 Anamnese (2) obstetrische VG chirurgische VG -> gynaecologie, proctologie, medische/oncologische VG -> bestraling kleine bekken? medicatie

17 Klinisch onderzoek Inspectie perineum littekens fissuren/hemorrhoiden soiling zichtbare rectale prolaps/persen op een WC-stoel vaginale prolaps

18 PPA Klinisch onderzoek (2) sfinctertonus sfincterdefect rectocoele harde stoelgang in de ampulla Proctoscopie massa intussusceptie

19 BEELDVORMING

20 RX (colpo)cystodefecografie gouden standaard in realtime dynamisch onderzoek blaas-vagina-rectumdarmen

21 MRI defaecografie dynamisch onderzoek meer info over structuren (organen en musculatuur) geen oraal contrast nodig

22 Vraag 3 Waarom is MRI defaecografie niet het ideale onderzoek met onze huidige apparatuur? 1. Omdat er teveel bewegingsartefact is 2. Omdat de verschillende soorten contrast niet compatibel zijn met de magnetische straling 3. Omdat je +/- een half uur contrast moet kunnen ophouden rectaal, vaginaal en in de blaas 4. Omdat defaecatie liggend in een MRI-toestel geen fysiologische weergave is vd werkelijkheid. 0% 0% 0% 0%

23 Antwoord 4 23

24 Echografie (1) transperineaal (anatomie, functioneel) endovaginaal transanaal (beoordelen anaal kanaal)

25 Echografie (2) transperineaal (anatomie, functioneel) endovaginaal transanaal (beoordelen anaal kanaal)

26 Echografie (3) transperineaal (anatomie, functioneel) endovaginaal transanaal (beoordelen anaal kanaal)

27 Transit-pelletstudie ingestie van ( ) plastic korrels sequentiële opnames op verschillende dagen volgen van de pellets uitsluiten slow transit

28 Functionele testen anale manometrie compliantie en sens rectum rectoanale inhibitiereflex anismus EMG innervatie/denervatie

29 KLINISCHE SYNDROMEN Fecale incontinentie Obstructive defecation syndrome

30 soorten soiling-urge-passief oorzaken Fecale incontinentie metabool/neurologisch VG chirurgie pelvistrauma IBD (Crohn, CU) radiotherapie Ψ / sexual abuse

31 Fecale incontinentie Oppuntstelling anamnese en klinisch onderzoek functionele testen (manometrie, EMG) structurele testen (transanale echografie) defaecografie (RX-MRI) verdere onderzoeken bij vermoeden secundaire oorzaak; bvb diarree -> colonoscopie

32 conservatief Fecale incontinentie Behandeling medicamenteus (bvb loperamide) behandelen onderliggende oorzaak dieet (vermijden prokinetische voeding) bekkenbodemfysiotherapie +/- biofeedback psychologische ondersteuning

33 Biofeedbacktraining spieroefeningen van de bekkenbodem met visuele feedback emg of drukgeleide resultaten anismus % FI: 50% volledig continent 65% beterschap

34 Fecale incontinentie Behandeling (2) Chirurgisch sfincteroplastie graciloplastie/artificiele sfincter/gluteoplastie sacral nerve stimulation injecteerbare en inplanteerbare agentia

35 slaagkansen: +/ % na 2jaar

36 Sacral nerve stimulation initieel voor UI, indicaties laatste jaren uitgebreid eerst proefstimulatie +/- 80% verbetering na 2j

37 en anders is er altijd nog

38 KLINISCHE SYNDROMEN Fecale incontinentie Obstructive defecation syndrome

39 ODS: Inleiding mechanische en functionele afwijkingen die leiden tot een inadequate rectale lediging >< slow transit constipatie, MAAR 30% combinatie symptomen persen onvolledige lediging digitatie pijn soms combinatie met faecale incontinentie

40 ODS: Etiologie verminderde anorectale sensitiviteit anismus anatomisch/mechanisch rectocoele rectale intussusceptie enterocoele rectale prolaps

41 ODS: Rectocoele

42 ODS: rectale intussusceptie

43 ODS: enterocoele

44 Rectale prolaps

45 ODS: Oppuntstelling anamnese en klinisch onderzoek colonoscopie (uitsluiten maligniteit en stricturen) defecografie (RX-MRI) colon transit studie functionele testen (uitsluiten anismus) evt transanale echografie

46 ODS: behandeling levensstijl aanpassingen (dieet, toilethygiëne, ) medicatie (osmotische laxativa, prucalopride) biofeedbacktraining (vnl bij anismus) retrograde irrigatie botuline toxine (vnl bij anismus) chirurgie

47 ODS: chirurgische behandeling doel: anatomisch herstel geisoleerde rectocoele herstel (transvaginaal, transanaal, perineaal) perineale approach (STARR, TRANSTARR, Delorme, Altemeier) abdominale approach: ventrale rectopexie sacral nerve stimulation

48 Perineale approach goede resultaten (70-80% beterschap na 12m) hoge recidiefkans morbiditeit 30-60% (vnl urgency)

49 Abdominale approach: laparoscopische ventrale recto (colpo-) pexie ventrale rectopexie beste optie, beschouwd als gouden standaard superieur aan perineale approach: minder recidief en betere functionele outcome rectale prolaps, recto-anale intussusceptie, rectocoele, enterocoele

50 Laparoscopische ventrale rectopexie techniek: enkel ventrale mobilisatie van het rectum polypropyleenmesh is veilig fixatie aan het promontorium met tacker vaginatop fixeren sluiten van peritoneum

51 LVR: Resultaten mortaliteit 0%, morbiditeit 18% (mineur) recidiefkans 4,6% significante beterschap 85,6% bij totale prolaps, 71% bij interne prolaps constipatie 2,3-3% Indien middenste compartiment betrokken, aan te raden ingreep in 1 tijd te doen

53 Conclusies Prolapschirurgie moet voldoen aan 3 pijlers: anatomisch herstel op een betrouwbare, veilige en reproduceerbare manier verbetering van anorectale functie vermijden van functionele sequelen

54 Conclusies Bekkenbodempathologie behelst een verscheidenheid aan pathologie die zich uit in een verscheidenheid aan klachten. Heel vaak geen eenvoudige behandeling (cave functioneel probleem ) zeer veel chirurgische mogelijkheden met verschillende resultaten. Multidisciplinaire aanpak!!

Vergelijkbare documenten

Laparoscopische ventrale rectopexie

Laparoscopische ventrale rectopexie 51.009N-140401 Diensthoofd Proctologie Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper T: 057 35 72 00 www.yperman.net/proctologiekliniek Wat is een laparoscopische