Fundamentele uitgangspunten, het vaststellen van algemene kenmerken en termen en definities

Transcriptie

1 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. NEN Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties Fundamentele uitgangspunten, het vaststellen van algemene kenmerken en termen en definities vervangt NEN :1996, NEN :1996 en NEN :1996 ICS september 2003

2 Nederlands Elektrotechnisch Comité (NEC) Normcommissie NEC 64 Installatievoorschriften, lage spanning Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation.. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

3 Blz. 3 NEN :2003 Inhoud blz. Inleiding 5 Deel 1 Fundamentele uitgangspunten, vaststellen van algemene kenmerken en termen en definities 9 11 Toepassingsgebied 9 12 Onderwerpen Uitgangspunten Veiligheidsmaatregelen Ontwerp Keuze van elektrisch materieel Installatie en eerste inspectie van de elektrische installatie Kenmerken van installaties Spanningen Elektrische schok Aarding Elektrische stroomketens Leidingsystemen Elektrisch materieel Scheiden en schakelen Vaardigheden van personen Beoogd doel, voedingsbronnen en indelingen Hoogste gevraagde vermogen en gelijktijdigheidsfaktor Indeling van stroomstelsels Voedingsbronnen Opdelen van installaties Compatibiliteit Compatibiliteit van kenmerken Elektromagnetische compatibiliteit (EMC) Onderhoudbaarheid Veiligheidsdoeleinden Algemeen 55 Deel 8 Aanvullende Nederlandse bepalingen Onderwerpen Ruimten binnen gebouwen of in de open lucht Kenmerken van installaties Spanningen 61

4 Blz. 4 NEN : Elektrische schok Aarding Elektrische stroomketens Leidingsystemen Elektrisch materieel Scheiden en schakelen 65 Bijlagen Bijlage CA1 Literatuurlijst 66 Bijlage NL2 Overzicht van termen die in de overige delen van NEN 1010 zijn gedefinieerd 67 Bijlage CN2 Nederlandse termen met hun Engelse, Franse en Duitse equivalenten 68 Bijlage IN23 Handbereik 71 Bijlage NL Bijlage CN31 Indeling van stroomstelsels 73 Bijlage NL32-A 80 Bijlage NL32-B 81

5 INLEIDING Inleiding Algemeen Blz. 5 NEN :2003 NEN is deel 1 van de Nederlandse norm NEN 1010 Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties. NEN bevat de delen 1 t.m. 3 en tevens de aanvullende Nederlandse bepalingen bij deze delen uit deel 8. Deze aanvullende Nederlandse bepalingen moeten samen met de bepalingen uit deel 1 en deel 2 worden toegepast. Voor nadere informatie over deel 8 zie deel 0. Dit deel moet worden toegepast samen met de andere relevante delen van NEN Geldige editie In de inleiding van deel 0 van NEN 1010 staat aangegeven uit welke delen de Nederlandse norm NEN 1010 bestaat; tevens is aangegeven welke druk van de afzonderlijke delen samen de geldige editie van NEN 1010 vormen. Indien er een inhoudelijk verschil bestaat tussen een eerder gepubliceerd deel en een later gepubliceerd deel geld(t)(en) de bepaling(en) uit het laatst gepubliceerde deel. Voor een overzicht van deze verschillen en hoe hier mee om te gaan zie NPR Relatie met internationale normen NEN is gebaseerd op de volgende delen van HD 384 en IEC 60364: HD IEC Titel HD 384 IEC Electrical installations of buildings Deel 1 HD S2:2001 IEC :1992 1) Part 1: Scope, object and fundamental principles Deel 2 HD S2:2001 IEC 60050(826):1982 Part 2: Definitions IEC 60050(826)/A1:1990 IEC 50(826) International Electrotechnical IEC 60050(826)/A2:1995 Vocabulary Chapter 826: Electrical installations of IEC 60050(826)/A3:1999 buildings IEC :1993 1) Part 2: Definitions Chapter 21: Guide to general terms Deel 3 HD S2:1995 2) IEC :1993 1)2) IEC /A1:1994 1) Part 3: Assessment of general characteristics 1) Deze IEC-publicaties zijn hernummerd en samengevoegd en zijn gepubliceerd als IEC : ) Gedeeltelijk. Voor nadere informatie over de relatie met internationale normen zie deel 0. Relatie met Nederlandse wetgeving Zie deel 0.

6 Blz. 6 NEN :2003 INLEIDING Wijzigingen ten opzichte van NEN :1996 De wijzigingen zijn: a) NEN :1996, NEN :1996 en NEN :1996 zijn samengevoegd tot NEN :2003. NEN :1996 en NEN :1996 zijn nu vervallen. b) Hoofdstuk 32 en de bijlagen CA32, CB32, CC32 en CD32 zijn nu opgenomen in deel 5. c) De bijlagen NL32-A en NL32-B zijn vervallen. Zie de bladen 27 en 28 van NPR d) Het merendeel van de definities in deel 8 van ruimten binnen gebouwen of in de open lucht en van kenmerken van installaties is nu opgenomen in deel 7. e) Het merendeel van de andere definities in deel 8 is komen te vervallen en is nu opgenomen in blad 25 van NPR f) De nummering van de bepalingen in NEN :2003 is nu gelijk aan die in IEC :2001. In bijlage D is een tabel opgenomen waarin de relatie tussen de bepalingen in NEN :1996, NEN :1996 en NEN :1996 en NEN :2003 is aangegeven. Redactionele opzet Zie deel 0. NPR 5310 NPR 5310 is de Nederlandse Praktijkrichtlijn bij NEN NPR 5310 is een losbladige uitgave die bestaat uit een algemeen gedeelte en de verzameling NPR-bladen. Deze uitgave wordt regelmatig aangevuld met nieuwe bladen, terwijl ook bestaande bladen worden vervangen door herziene bladen. De functie van NPR 5310 is drieledig: 1) Het geven van uitleg door het leggen van een verband tussen de technische inhoud van één of meer bepalingen uit NEN 1010 en de Nederlandse omstandigheden. 2) Het geven van een uitvoeringsvorm of methode die voldoet aan de eisen uit NEN ) Het geven van informatie over randverschijnselen bij NEN In dit deel wordt regelmatig in de toelichting verwezen naar NPR Dit gebeurt in de vorm van Zie (ook) blad X van NPR 5310., waarbij X staat voor het nummer van het relevante NPR-blad. Titels van de normen en andere publicaties De titels van de normen en de andere publicaties waarnaar in dit deel is verwezen zijn, samen met die van de andere delen, ondergebracht in deel 0. Een norm of andere publicatie, waarnaar is verwezen, kan na het publiceren van dit deel zijn vervangen door een nieuwe druk of door een andere norm of publicatie. Raadpleeg voor de geldige norm of publicatie daarom de laatste druk van deel 0 of het Nederlands Normalisatie-instituut.

7 INLEIDING Blz. 7 NEN :2003

8 Blz. 8 NEN :2003 Deel 1 TOELICHTING Fundamentele uitgangspunten, vaststellen van algemene kenmerken en termen en definities Hoofdstuk 1 1 Toepassingsgebied NL Voor de indeling van gebouwen zie blad 24 van NPR 5310:1998. In het Bouwbesluit worden b), c) en d) tot de categorie gebouwen zonder woonfunctie gerekend. De hier bedoelde installaties komen ook voor in: logiesverblijven; land- en tuinbouwbedrijven en veehouderijen; op het net aangesloten woonschepen en kampeerwagens; opstellingen van tijdelijke aard, zoals aan boord van schepen in aanbouw of herstelling; campings. In Nederland is besloten dat deze toel geen betrekking heeft op de interne elektrische installatie van de op de installatie van campings aan te sluiten verrijdbare onderkomens (zie rubriek 708). Voor toercaravans en campers met inbegrip van de voedingskabel tussen het voedingspunt voor een standplaats en het verrijdbaar onderkomen: zie NEN [in voorbereiding]; voor stacaravans: zie rubriek Zie ook blad 9 van NPR 5310:1998. Voor geluidinstallaties zie blad 8 van NPR :1998. NL Zie ook blad 9 van NPR 5310:1998. Voor geluidinstallaties zie blad 8 van NPR :1998. f) Zie ook blad 30 van NPR 5310:1998. NL Zie ook blad 9 van NPR 5310:1998. a) Ook de bovenleiding en de voeding zijn dus uitgesloten. CLC e) Voor de overige installaties voor buitenverlichting zie rubriek 714. i) Voor beveiliging tegen overspanningen van atmosferische oorsprong of als gevolg van schakelhandelingen zie rubriek 443. CLC Landen die dat wensen, kunnen echter deze toel voor dat doel wel geheel of gedeeltelijk gebruiken. Voor beveiliging van laagspanningsinstallaties tegen aardfouten in hoogspanningssystemen zie rubriek 442.

9 NORMTEKST Deel 1 Fundamentele uitgangspunten, vaststellen van algemene kenmerken en termen en definities Blz. 9 NEN :2003 CLC *1 1.1 Hoofdstuk 1 1 Toepassingsgebied Deze norm is van toepassing op elektrische installaties zoals van: a) tot bewoning bestemde gebouwen en terreinen; b) tot zakelijke doeleinden bestemde gebouwen en terreinen; c) tot openbare doeleinden bestemde gebouwen en terreinen; d) tot industriële doeleinden bestemde gebouwen en terreinen; e) ruimten en terreinen bestemd voor landbouw, tuinbouw of veeteelt; f) geprefabriceerde gebouwen; g) caravans, campings en soortgelijke terreinen; h) bouwterreinen, tentoonstellings-, kermis- en andere tijdelijke installaties; i) jachthavens. CLC *1 1.2 CLC *1 1.3 CLC *1 1.4 Deze norm heeft betrekking op: a) stroomketens met: 1) een nominale wisselspanning van ten hoogste 1000 V. In deze norm wordt rekening gehouden met de voorkeurfrequenties van 50 Hz, 60 Hz en 400 Hz. Deze voorkeur sluit het gebruik van andere frequenties voor speciale doeleinden niet uit; 2) een nominale gelijkspanning van ten hoogste 1500 V; b) stroomketens, inwendige bedrading van toestellen hierbij niet inbegrepen, met een spanning hoger dan V die worden gevoed uit laagspanningsinstallaties met een wisselspanning niet hoger dan 1000 V. en zijn ontstekingsketens voor gasontladingslampen en elektrostatische filters; c) leidingen en leidingsystemen waarvoor geen productnormen bestaan; d) alle verbruiksinstallaties buiten de gebouwen; e) vaste leidingsystemen voor informatie- en communicatietechnologie, signalering, besturing en soortgelijke toepassingen. Inwendige bedrading van toestellen is hierbij niet inbegrepen; f) wijzigingen en uitbreidingen van installaties, inclusief delen van de bestaande installatie die door wijzigingen en uitbreidingen worden beïnvloed. Deze norm is niet van toepassing op: a) materieel ten behoeve van elektrische tractie (met inbegrip van het rollend materieel en de seinuitrusting); b) elektrisch materieel van automobielen (met inbegrip van elektrische wagens); c) elektrische installaties van vaartuigen, verplaatsbare en vaste platformen buitengaats; d) elektrische installaties van vliegtuigen; e) installaties voor openbare verlichting die deel uitmaken van een net zoals bedoeld in 11.4; f) installaties in mijnen en groeven; g) materieel voor onderdrukking van radiostoring tenzij dit de veiligheid van de elektrische installatie nadelig beïnvloedt; h) elektrische schrikdraadinstallaties; i) bliksembeveiligingsinstallaties. Deze norm is niet bedoeld voor toepassing op openbare en private netten ten behoeve van: a) de distributie van elektrische energie; b) de opwekking en het transport van elektrische energie en het bijbehorend materieel. CLC Met betrekking tot elektrisch materieel geldt deze norm slechts voor de keuze en de juiste toepassing. Dit geldt ook voor samengebouwd elektrisch materieel waarvan de afzonderlijke delen aan de desbetreffende productnormen voldoen.

10 Blz. 10 NEN :2003 TOELICHTING NL In HD S2:1995, gebaseerd op IEC :1993, is deze bepaling als nummer 30.1 opgenomen. CLC NL Voor telecommunicatiesystemen zou rekening moeten zijn gehouden met IEC-, CCITT- en CCIR-publicaties die op die systemen van toepassing zijn. CCITT: Comité Consultatif International Télégrafique et Téléphonique; CCIR: Comité Consultatif International des Radiocommunications.

11 NORMTEKST Blz. 1 1 NEN :2003 CLC *1 1.6 De volgende kenmerken van een installatie moeten zijn vastgesteld aan de hand van de genoemde hoofdstukken: a) het doel waarvoor de installatie is ontworpen, de algemene indeling en de voedingsbronnen, zie hoofdstuk 3 1; b) de invloed van de omgeving waaraan de installatie wordt blootgesteld, zie hoofdstuk 32; c) de onderlinge beïnvloeding van het in de installatie opgenomen elektrisch materieel en de terugwerking op het voedende net, zie hoofdstuk 33; d) voorzieningen voor het uitvoeren van onderhoud, zie hoofdstuk 34. Met de kenmerken moet rekening zijn gehouden bij het kiezen van beschermingsmaatregelen (zie deel 4) en bij de keuze en installatie van elektrisch materieel (zie deel 5).

12 Blz. 12 NEN :2003 TOELICHTING Hoofdstuk 12 Onderwerpen

13 NORMTEKST Hoofdstuk 12 Onderwerpen Blz. 13 NEN :2003 CLC 12.1 Deze norm bevat bepalingen voor het ontwerp en de realisatie van veilige, doelmatige en goed functionerende elektrische installaties. CLC 12.2 Hoofdstuk 13 geeft uitgangspunten die ten grondslag liggen aan deze norm. Dit hoofdstuk bevat geen gedetailleerde technische bepalingen die onderhevig kunnen zijn aan wijzigingen tengevolge van technische ontwikkelingen. CLC 12.3 De delen 3 tot en met 7 bevatten technische bepalingen die ten doel hebben om elektrische installaties te laten voldoen aan de uitgangspunten gesteld in hoofdstuk 13. NL Zie ook

14 Blz. 14 NEN :2003 TOELICHTING CLC Hoofdstuk 13 Uitgangspunten Landen die nog geen nationale voorschriften voor elektrische installaties hebben en die het noodzakelijk achten wet- en regelgeving hiervoor vast te stellen, wordt aanbevolen de eisen te beperken tot fundamentele uitgangspunten die niet onderhevig zijn aan frequente wijzigingen tengevolge van technische ontwikkelingen. De inhoud van dit hoofdstuk kan worden gebruikt als basis voor dergelijke wet- en regelgeving. CLC In elektrische installaties zijn twee belangrijke risico s te onderkennen: stromen die elektrische schokken teweeg kunnen brengen; te hoge temperaturen die brand, verbrandings- en andere gevaarlijke verschijnselen teweeg kunnen brengen. NL Voor schokstroom zie NPR CLC Potentiaalvereffening is één van de belangrijke maatregelen voor beveiliging tegen indirecte aanraking.

15 NORMTEKST * Hoofdstuk 13 Uitgangspunten 13 1 Veiligheidsmaatregelen Blz. 15 NEN :2003 CLC *131.1 Algemeen De bepalingen hebben ten doel om bij verwacht gebruik van elektrische installaties de veiligheid te verzekeren van personen, levende have en bezittingen en deze te vrijwaren van gevaren en beschadigingen Bescherming tegen elektrische schok CLC * Beveiliging tegen directe aanraking Personen en levende have moeten zijn beveiligd tegen gevaren die kunnen ontstaan bij aanraking van onder spanning staande delen van een installatie. Deze beveiliging kan op één van de volgende wijzen zijn verkregen: a) het verhinderen dat een stroom vloeit door het lichaam van een persoon of van levende have; b) het beperken van de stroom die door een lichaam kan vloeien tot een lagere waarde dan de schokstroom. CLC * Beveiliging tegen indirecte aanraking Personen en levende have moeten zijn beveiligd tegen de gevaren die kunnen ontstaan bij aanraking van metalen gestellen die door een defect onder spanning kunnen komen. Deze beveiliging kan op één van de volgende wijzen zijn verkregen: a) het verhinderen dat een foutstroom vloeit door het lichaam van een persoon of van levende have; b) het beperken van de foutstroom door een lichaam tot een lagere waarde dan de schokstroom; c) de voeding binnen een bepaalde tijd automatisch uitschakelen wanneer een fout optreedt die een stroom door een lichaam kan laten vloeien welke gelijk is aan of groter is dan de schokstroom. CLC Bescherming tegen thermische invloeden De elektrische installatie moet zo zijn ingericht dat geen gevaar bestaat voor ontbranding van brandbare materialen door te hoge temperaturen of door elektrische vonken. Bovendien mogen personen of levende have bij normaal gebruik van elektrisch materieel geen gevaar lopen op brandwonden. CLC Beveiliging tegen overstroom Personen, levende have en bezittingen moeten zijn beschermd tegen het gevaar voor verwonding of beschadiging ten gevolge van te hoge temperaturen of elektromagnetische krachten, ontstaan door overstromen die kunnen optreden in onder spanning staande leidingen. Deze beveiliging kan op één van de volgende wijzen zijn verkregen: a) de overstroom automatisch uitschakelen voordat deze een gevaarlijke waarde kan bereiken. Hierbij moet rekening zijn gehouden met de tijdsduur van de overstroom; b) de overstroom beperken tot een veilige waarde. Hierbij moet rekening zijn gehouden met de tijdsduur van de overstroom.

16 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) F (015) ex. NEN 1010:2005 nl Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties (complete versie) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Normalisatie: de wereld op één lijn. preview