i n s t a p h a n d l e i d i n g

Transcriptie

1 jaargroep 7 reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs i n s t a p h a n d l e i d i n g k l o k k i j k e n

2 Inleiding Het programma laat de leerlingen kennismaken met vernieuwende elementen uit de methode Wizwijs. U kunt het programma aanbieden aan het eind van een schooljaar, zodat u het nieuwe schooljaar meteen met Wizwijs kunt starten. Het is ook mogelijk om het nieuwe schooljaar te beginnen met het programma en geleidelijk over te stappen naar de methode Wizwijs. De werkwijze Het programma bestaat uit verschillende modules. Een module bevat een beperkt aantal lessen en is opgebouwd volgens het handelingsmodel. De eerste les is op informeel of handelingsniveau. De lesstof gaat daarna een stap verder. De laatste les is op het eindniveau van jaargroep 6. Elke les bestaat uit een doe-activiteit, waarin leerlingen op een speelse en concrete manier kennismaken met de leerstof. Daarna volgt zelfstandig werken in het boek met tot slot een klassikale reflectie. Instapmodule Klokkijken In deze module oefenen de leerlingen met klokkijken op de wijzerklok en de cijferklok, ze ontwikkelen tijdsbesef en ze rekenen met tijd. De module bestaat uit activiteiten die oplopen in moeilijkheidsgraad en bevat de leerstof uit jaargroep 6. De module bevat drie activiteiten. In les 1 oefenen de leerlingen nog eens met wijzer- en cijferklok. Ze oriënteren zich op de verschillende manieren waarop tijd kan worden aangeduid en ze oefenen nog eens met het aantal minuten per uur. In les rekenen de leerlingen met tijd aan de hand van vertreken aankomsttijden van treinen. In les 3 gaan ze daarmee verder, maar daaraan voorafgaand berekenen ze met gegevens uit een tv-gids hoelang bepaalde televisieprogramma s duren. Omwille van de praktische toepasbaarheid zijn de instructies zo summier mogelijk gehouden. Achtergrondinformatie In deze module ligt het accent op rekenen met tijd. De moeilijkheid daarbij is dat de leerlingen zich steeds moeten realiseren dat een uur uit zestig minuten bestaat. 2

3 Doel Oefenen in het benoemen van uren en minuten op de cijferklok en de wijzerklok. Benodigde materialen Voor deze les hebt u nodig: klassikale klok (eventueel) Les 1 Uren en minuten Doe-activiteit Teken op het bord een wijzerklok die 12 uur aangeeft, daarnaast een cijferklok op uur en een cijferklok op uur (zie opdracht 1). Wijs erop dat 12 uur op drie verschillende manieren kan worden aangegeven. Wanneer wordt welke manier gebruikt? Waarom staat uur er niet bij, een dag heeft toch 24 uur? Oefen met de leerlingen nog eens met het aantal minuten per uur. Hoeveel minuten gaan er in een half uur? En in een kwartier? En in twee uur? Drie uur? Tweeënhalf uur? Een nieuw element bij opdracht 4 is dat een tijd met een 0 kan beginnen, bijvoorbeeld uur. Wijs de leerlingen hierop en bespreek het kort als dat nodig is. Zelfstandig werken Instapboekje les 1 Reflectie Kijk de opdrachten samen met de leerlingen na en bespreek onduidelijkheden. Laat enkele leerlingen opgaven voordoen op het bord en daarbij verwoorden hoe ze tot hun oplossing komen. 3 Instapboekje pagina 2, 3 en 4

4 Doel Verkennen van het rekenen met tijd. Voorbereiding Maak kopieën van een foto van een elektronisch informatiebord met vertrektijden in een stationshal. Zoek eventueel op internet een afbeelding van een stationshal met een planbord. Les 2 Rekenen met tijd Doe-activiteit Vraag wie er wel eens met de trein reist. Als je op het station bent, hoe weet je dan op welke tijd de trein vertrekt? Deel de kopieën van het informatiebord in de stationshal uit. Wat zie je op deze foto? Wat is een spoor? Wat is de bedoeling van het informatiebord? Vat samen dat zo n bord de reizigers informatie geeft over de vertrektijden van treinen. Dergelijke borden zijn op alle grote stations te vinden. U wilt samen met de leerlingen een treinreisje maken naar een grote stad. De leerlingen bepalen in onderling overleg vanaf welk station ze vertrekken en waar de reis naartoe gaat. Laat de leerlingen daarna via de website van de NS hun treinreis plannen. U wilt rond uur vertrekken. Bekijk samen de gegevens op de website. De leerlingen vertellen welke informatie ze nu hebben gekregen en noteren de vertreken aankomsttijd op het bord. In tweetallen berekenen ze hoelang de reis duurt. Hoe heb je gerekend? Wat maakt het rekenen met tijd lastig? Hoe houd je er rekening mee dat er zestig minuten in een uur zitten? Zelfstandig werken Instapboekje les 2 Reflectie Kijk de opdrachten samen met de leerlingen na en bespreek onduidelijkheden. Laat enkele leerlingen opgaven voordoen op het bord en daarbij verwoorden hoe ze tot hun oplossing komen. Benodigde materialen Voor deze les hebt u nodig: omroepgids 4 Instapboekje pagina 5

5 Doel Verder verkennen van het lezen van tijd en het bepalen van tijdsduur. Benodigde materialen Voor deze les hebt u nodig: wijzerklok kopieën van een overzicht van de televisieprogramma s van één dag, uit tv-gids of dagblad Les 3 Tijd en tijdsduur Doe-activiteit Deel de kopieën van het programmaoverzicht uit. De leerlingen schrijven in tweetallen op naar welk programma ze het liefst zouden willen kijken. Ze schrijven erbij hoe lang dat programma duurt. Hoe laat begint jouw programma? Hoe heb je berekent hoe lang het duurt? Laat de leerlingen de aanvangstijd op de wijzerklok zetten en de duur van het programma visualiseren door de wijzers te verzetten. Stel ook vragen over ochtend-, middag-, avond- en nachttijden. In het overzicht staat bijvoorbeeld zowel 21:55 als 09:55. Hoe kunnen die twee tijden op de wijzerklok nu hetzelfde zijn? Zelfstandig werken Instapboekje les 3 Reflectie Kijk de opdrachten samen met de leerlingen na en bespreek onduidelijkheden. Laat enkele leerlingen opgaven voordoen op het bord en daarbij verwoorden hoe ze tot hun oplossing komen. 5 Instapboekje pagina 6 en 7

6 Colofon Hoofdauteur Mieke van Groenestijn, Hogeschool Utrecht, Faculteit Educatie Auteur Els van Herpen Vormgevingsconcept -hoogte, Tilburg Nicolette Obers (studio Zwijsen) Opmaak Woudesign, s-hertogenbosch Foto omslag Kasper van t Hoff Fotografie, Eindhoven Projectgroep Uitgeverij Zwijsen Uitgeverij Zwijsen BV, Tilburg en Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Indien iemand meent als rechthebbende in aanmerking te komen, kan hij of zij zich tot de uitgever richten.