Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters

Transcriptie

1 GT april 2013 Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters Poolbesluit controlejaar 2012 Aanvullingen controlejaar 2011

2 4 april 2013 Statistische controle Balgengasmeters en Ultrasone gasmeters Poolbesluit controlejaar 2012 Aanvullingen controlejaar Kiwa N.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Kiwa Technology B.V. Wilmersdorf 50 Postbus AC Apeldoorn Titel Statistische controle balgengasmeters en ultrasone gasmeters Projectnummer Projectmanager ing. W. Brouwer Opdrachtgever VMNED Kwaliteitsborger(s) ing. B. van Dongen Auteur(s) G. Blankvoort, ir. H. Hollewand Tel Fax Dit rapport is niet openbaar en slechts verstrekt aan de opdrachtgevers van het Contractonderzoekproject/adviesproject. Eventuele verspreiding daarbuiten vindt alleen plaats door de opdrachtgever zelf.

3 Samenvatting In 2012 heeft Kiwa Technology in opdracht van de Vereniging Meetbedrijven Nederland controle uitgeoefend op de in gebruik zijnde balgengasmeters en ultrasone gasmeters op basis van een statistisch onderzoek, beschreven in het Reglement Meterpools. Op basis van een voorlopige inventarisatie is in oktober 2011 door de meetverantwoordelijken gezamenlijk besloten tot het saneren van balgengasmeters. Er was sprake van aanvullingen voor de uitgestelde beoordeling van 2 populaties balgengasmeters van het controlejaar De te controleren 77 populaties van het controlejaar 2012 bevatten balgengasmeters. Van de opgevraagde controlemetingen zijn controleresultaten gebruikt voor de beoordeling van het controlejaar Van één populatie van ultrasone gasmeters zijn 125 controlemetingen opgevraagd en 134 controleresultaten geleverd voor de beoordeling van het controlejaar Beoordeling De resultaten van de saneersessie, van de aanvulling 2011 en van het controlejaar 2012 zijn in tabel 1 samengevat. Tabel 1: Resultaten balgengasmeters en ultrasone meters Saneersessie Populaties Balgenmeters Landelijk te saneren Gedeeltelijk te saneren Totaal Aanvullingen controlejaar 2011 Populaties Balgenmeters Metrologisch goedgekeurd Controlejaar 2012 Populaties Balgenmeters Metrologisch goedgekeurd Metrologisch afgekeurd Individueel 1 35 Totaal Controlejaar 2012 Populaties Ultrasone meters Metrologisch goedgekeurd Totaal Het % geleverd is in het controlejaar 2012 gelijk gebleven ten opzichte van het voorgaande controlejaar 2011 (96 % voor balgengasmeters en 100% voor ultrasone gasmeters). Kiwa N.V

4 Vervolgacties De beoordeling van de populaties, zoals hierboven in tabel 1 weergegeven, leidt tot: 1. Het verwijderen van balgenmeters, ten gevolge van de populatiebeoordelingen van het controlejaar Deze actie dient vóór 31 december 2014 te zijn afgerond. 2. Het verwijderen van balgenmeters, ten gevolge van de saneersessie in oktober Deze actie dient vóór 31 december 2014 te zijn afgerond. Er zijn geen vervolgacties van toepassing voor de aanvulling van het controlejaar Kiwa N.V

5 Inhoud Inleiding 4 2 Verantwoording onderzoek Steekproefgrootte Controleresultaten: beoordeling individuele gasmeter Populatiebeoordeling op basis van de steekproef Populatiebeoordeling van de aanvullingen Vervolgacties 6 3 Populatiebeoordeling Saneersessie oktober Aanvullingen Controlejaar Vervolgacties 10 4 Populatiebeoordeling ultrasone meters Nieuw meetprincipe voor de gasmeterpool Resultaten controlejaar 2012 ultrasone meters 11 5 Beschouwing controlejaar Populatie verdeling Aanleveren controleresultaten Analyse afgekeurde populaties balgengasmeters 13 6 Bijlage I: Saneersessie oktober Bijlage II: Resultaten controlejaar Bijlage III Vervolgacties door afkeur 20 Kiwa N.V

6 1 Inleiding In het voorliggende rapport zijn de resultaten van de statistische controle van de balgengasmeters en van de ultrasone gasmeters vermeld. Deze gasmeters worden beheerd door de aan dit onderzoek deelnemende meetverantwoordelijken, die elkaar gezamenlijk ontmoeten in de Vereniging Meetverantwoordelijken Nederland. Bij deze zogeheten meterpool voor balgengasmeters en ultrasone gasmeters wordt het totale meterbestand aan meters verdeeld in homogene populaties. Uitgangspunt van deze statistische controle is dat de meters niet allemaal worden gecontroleerd, maar dat er in plaats daarvan periodiek van elke populatie een steekproef wordt genomen. Alle meters van de afgekeurde populaties moeten uit het net verwijderd worden. In dit rapport zijn de resultaten samengevat van de steekproefsgewijze controle van de balgengasmeters en ultrasone gasmeters van het controlejaar Voor balgengasmeters waren er aanvullende controles nodig voor het controlejaar De bepalingen van dit controlesysteem zijn vermeld in het Reglement Meterpools. In hoofdstuk 3 is de uitvoering van het controlesysteem beschreven. In hoofdstuk 4 en hoofdstuk 5 zijn de resultaten van het onderzoek samengevat en in hoofdstuk 6 zijn enkele aspecten nader belicht. Bijlage I vermeld de resultaten van de saneersessie voorafgaand aan het controlejaar In bijlage II van dit rapport zijn de resultaten van de populatiebeoordeling van de balgengasmeters gedetailleerd weergegeven en gerubriceerd naar meetverantwoordelijke. Tot slot is zijn in bijlage III de vervolgacties weergegeven ten gevolge van de afgekeurde populaties en gerubriceerd naar meetverantwoordelijke. Kiwa N.V

7 2 Verantwoording onderzoek Het proces van de Gasmeterpool is beschreven in het Reglement Meterpools 1 en wordt hierna kort samengevat. Voor het bepalen van de meetnauwkeurigheid van de in gebruik zijnde balgengasmeters en ultrasone gasmeters wordt een statistisch onderzoek uitgevoerd aan gasmeters behorende tot de in het Reglement Meterpools vastgestelde bouwjaren en bouwjaargroepen. 2.1 Steekproefgrootte Op basis van de geïnventariseerde gegevens van de meetverantwoordelijken stelt Kiwa Technology per populatie de steekproefomvang vast. Elke meetverantwoordelijke levert een evenredig aandeel van de controleresultaten in de steekproef en kiest a-select de te controleren gasmeters. Aantal meters in de populatie Tabel 2: Steekproefgrootte en afkeurcriteria. Omvang van de steekproef (bijdrage) Maximum aantal afgekeurde gasmeters 40 alle meters uit de populatie Individueel en hoger Om tekorten in de aangeleverde resultaten zo veel mogelijk te beperken worden er meer gasmeters (max. 10 %) opgevraagd dan vereist volgens het Reglement Meterpools. Een eventueel teveel aan controleresultaten wordt door middel van een a-selecte trekking door Kiwa buiten beschouwing gelaten bij de populatiebeoordeling. 2.2 Controleresultaten: beoordeling individuele gasmeter De controlemeting wordt uitgevoerd bij een debiet van 0,2 Q max en een debiet van Q max. De miswijzing mag niet groter zijn dan 4%. Een gasmeter wordt afgekeurd bij een te grote miswijzing, bij uitwendige lekkage en bij een stilstaand telwerk. Afgekeurde gasmeters dienen direct (in bijzondere gevallen tenminste binnen 4 weken) na controle te worden verwijderd. De controleresultaten worden door Kiwa Technology verzameld, gecontroleerd op volledigheid en geanalyseerd. 2.3 Populatiebeoordeling op basis van de steekproef De voor de beoordeling van belang zijnde populatiegrootte is de zogeheten netto populatieomvang aan het eind van het controlejaar. Dit is de populatieomvang aan het begin van het controlejaar verminderd met het aantal gasmeters dat, gedurende dit controlejaar, door administratieve fouten in de meteradministratie onterecht aan deze populatie is toegewezen. 1 Reglement voor het systeem van systematische (steekproefsgewijze) periodieke controle van in gebruik zijnde meters (Reglement Meterpools), uitgegeven door het Platform Meetbedrijven. Kiwa N.V

8 Een populatie wordt beoordeeld als: Individueel, als de populatie kleiner is dan 41 meters. Elke gasmeter wordt individueel op basis van de controlemeting goedgekeurd of afgekeurd. Metrologisch goedgekeurd, als het aantal afgekeurde gasmeters in de steekproef gelijk is aan of kleiner is dan het maximum aantal afgekeurde gasmeters vermeld in bovenstaande tabel 2. Metrologisch afgekeurd, als het aantal afgekeurde gasmeters in de steekproef groter is dan het maximum aantal afgekeurde gasmeters vermeld in bovenstaande tabel 2. Alle gasmeters van deze populatie moeten worden verwijderd. Administratief afgekeurd, als alle gasmeters in een populatie zijn gesaneerd of administratief fout zijn. Tekort, als er van een populatie te weinig controleresultaten zijn aangeleverd, en de ontbrekende controleresultaten invloed kunnen hebben op het populatieresultaat. Er worden aanvullende controlemetingen opgevraagd in het daarop volgende controlejaar, de populatiebeoordeling wordt één jaar uitgesteld. 2.4 Populatiebeoordeling van de aanvullingen De populatie wordt na het volgende controlejaar alsnog op bovenstaande wijze beoordeeld. Is er na het verwerken van de aanvullingen nog steeds sprake van te weinig controleresultaten, dan wordt de populatie als geheel beoordeeld volgens de tabel B10-1 onvolledige steekproef in het Reglement Meterpools. Voor het vaststellen van de vervolgacties wordt de populatie gesplitst in: - een deel waarvan de controleresultaten afkomstig zijn van meetverantwoordelijken die te weinig hebben geleverd. Dit deel wordt altijd beschouwd als administratief afgekeurd. - een deel waarvan de controleresultaten afkomstig zijn van meetverantwoordelijken die voldoende hebben geleverd. Voor dit deel geldt: Bij goedkeur volgens de tabel B10-1 wordt de gehele populatie beoordeeld als Gedeeltelijk goedgekeurd, hetgeen betekent dat het deel van de populatie geplaatst bij de meetverantwoordelijken die een voldoende aantal controleresultaten hebben aangeleverd, wordt goedgekeurd. Bij afkeur volgens de tabel B10-1 wordt de gehele populatie beoordeeld als metrologisch afgekeurd. 2.5 Vervolgacties Bij populaties die in de oorspronkelijke steekproef zijn beoordeeld als Tekort worden er aanvullingen opgevraagd. Deze controlemetingen moeten worden uitgevoerd in het daarop volgende controlejaar. De populatiebeoordeling wordt tot het volgende controlejaar uitgesteld. Van de afgekeurde populaties dient elke gasmeter te worden verwijderd. NB: Individueel afgekeurde gasmeters dienen direct (in bijzondere gevallen tenminste binnen 4 weken) na controle te worden verwijderd. Kiwa N.V

9 3 Populatiebeoordeling Conform het Reglement Meterpools zijn in 2012 de balgengasmeters t/m 10 m 3 /h onderzocht uit de bouwjaren 1972, 1977, 1982, 1987, 1992, 1997, 2002 en Van de balgengasmeters vanaf 10 m 3 /h is de bouwjaargroep onderzocht. 3.1 Saneersessie oktober 2011 In de maand oktober 2011 zijn de meetverantwoordelijken door Kiwa geïnformeerd over de in 2012 te controleren balgengasmeters. Op basis van deze voorlopige inventarisatie en steekproefbepaling hebben de meetverantwoordelijken tijdens een hiervoor gehouden bijeenkomst (saneersessie) besloten om balgengasmeters te saneren. De door de meetverantwoordelijken aangegeven saneringen zijn per populatie en per meetverantwoordelijke weergegeven in bijlage I en zijn hieronder in tabel 3 samengevat op populatiegrootte. De in de tabel vermelde resultaten onder de tabelkop Landelijk te saneren populaties zijn de saneringen waartoe alle meetverantwoordelijken gezamenlijk hebben besloten. Dit geldt niet voor de resultaten onder de tabelkop Gedeeltelijk te saneren populaties. Van deze populaties hebben één of meer bedrijven aangegeven deze niet te gaan saneren. Tabel 3: Resultaat saneersessie voorafgaand aan het controlejaar Populatie omvang Landelijk te saneren populaties Te saneren aantal Populatie grootte Populaties Balgenmeters Voor Na populaties < populaties populaties populaties Populatie omvang Totaal Gedeeltelijk te saneren populaties Te saneren aantal Populatie grootte Populaties Balgenmeters Voor Na populaties < 41 populaties populaties populaties Totaal Totaal saneersessie Het inventarisatiebestand is gecorrigeerd met bovenstaande saneringen, waarna de definitieve steekproefbijdrage per meetverantwoordelijke is vastgesteld. Kiwa N.V

10 3.2 Aanvullingen 2011 De populatiebeoordeling is voor 2 populaties van het controlejaar 2011 uitgesteld. Er zijn aanvullende controlemetingen opgevraagd. In onderstaande tabel 4 is aangegeven welke meetverantwoordelijken en hoeveel controleresultaten het betreft. Tabel 4: % geleverd voor de aanvulling 2011 per meetverantwoordelijke Bedrijf Steekproef gevraagd Balgengasmeters Niet geleverd % geleverd 6 Stedin KV % 16 Liander KV % 20 Enexis KV % 40 Endinet 2 2 0% Totaal % De beoordeling per aangevulde populatie en de eventuele vervolgacties per meetverantwoordelijke zijn in detail weergegeven in onderstaande tabel 5. Tabel 5: Beoordeling van de populaties van de aanvullingen van controlejaar 2011 Beide populaties zijn goedgekeurd, er is derhalve geen sprake van vervolgacties. 3.3 Controlejaar 2012 De beoordeling per populatie en de eventuele vervolgacties per meetverantwoordelijke zijn in detail weergegeven in de bijlagen II (alle populaties) en III (de afgekeurde populaties). Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen wel en niet gereviseerde balgengasmeters. NB: De in tabel II weergegeven populatieomvang is de populatieomvang aan het begin van het controlejaar. Deze is nagenoeg gelijk aan de zogeheten netto populatieomvang aan het eind van het controlejaar, er zijn slechts 11 gevallen van een administratieve fout in de meteradministratie gemeld. De tabellen 6 en 7 geven een samenvattend overzicht van de resultaten. De vervolgacties zijn vermeld in par. 3.4 Kiwa N.V

11 Tabel 6: Beoordeling uitgedrukt in aantallen populaties van het controlejaar 2012 Revisie of > 40 m 3 /h Bouwjaar Goed gekeurd Afgekeurd Individueel Totaal nee kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Gr Balg nee Gr Balg ja Kl. Balg ja Kl. Balg Totaal % 4% 1% 100% Tabel 7: Beoordeling uitgedrukt in aantallen balgenmeters van het controlejaar 2012 Revisie of > 40 m 3 /h Bouwjaar Goed gekeurd Afgekeurd Individueel Totaal nee kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Kl. Balg nee Gr Balg nee Gr Balg ja Kl. Balg ja Kl. Balg Totaal % 5% 0% 100% Kiwa N.V

12 3.4 Vervolgacties Op basis van de resultaten van de saneersessie en de resultaten van de controlemetingen (populatiebeoordeling) zijn in tabel 8 de vervolgacties per meetverantwoordelijke vermeld. Tabel 8: Vervolgacties per meetverantwoordelijke in aantallen balgengasmeters Te verwijderen meters controlejaar 2012 Bedrijf Saneersessie Afkeur Totaal 6 Stedin KV Imtech Liander KV Stedin GV Enexis KV Fudura GV Cogas Endinet Rendo Delta Westland Totaal De vervolgacties van het controlejaar 2012 zijn als volgt: 1. De te saneren meters van de saneersessie dienen uiterlijk 31 december 2014 uit het net te zijn verwijderd. 2. De afgekeurde populaties omvatten meters en dienen uiterlijk 31 december 2014 uit het net te zijn verwijderd. Het totaal aantal te verwijderen meters bedraagt stuks. Er hoeven geen aanvullingen te worden uitgezet voor dit controlejaar Kiwa N.V

13 4 Populatiebeoordeling ultrasone meters 4.1 Nieuw meetprincipe voor de gasmeterpool In 2012 zijn huishoudgasmeters volgens het meetprincipe van ultrasone gasmeting voor de tweede maal in de statistische controle opgenomen. Dit meetprincipe was nog niet in het Reglement Meterpools opgenomen. In 2011 zijn enkele wijzigingen m.b.t. de statistische controle van ultrasone meters in de laatste versie (24 mei 2011) van het Reglement doorgevoerd. Daar bij de uitvoering van de controlemetingen technisch gezien een ander meetprincipe wordt toegepast zijn er in overleg met Kiwa, de leverancier, de betrokken meetverantwoordelijken en het betreffende controlebedrijf in 2011 testen uitgevoerd. Deze testen hebben geleid tot enkele kleine aanpassingen in de werkvoorschriften voor de controlemetingen en zijn door het controlebedrijf verwerkt in hun werkinstructie en ook als zodanig toegepast. Conform het Reglement Meterpools zijn in 2012 de ultrasone gasmeters uit het bouwjaar 2007 onderzocht. 4.2 Resultaten controlejaar 2012 ultrasone meters Tabel 9: Populatiebeoordeling ultrasone meters van het controlejaar 2012 Pooljaar 2012 Soort Meting Steekproef Ultrasoon Fabrikant / type Landis+Gyr / E6V Populatie LG-U Bouwjaar 2007 Meetvermogen m 3 /h 6 Metercode Populatieomvang Populatie netto Steekproef gevraagd 125 Stedin 123 Enexis 2 Steekproef geleverd 134 Stedin 132 Enexis 2 Aantal afgekeurd 0 Populatieresultaat Metrologisch goedgekeurd Miswijzing 0.2 Qmax (max. 4%) gem. -0,20 stdev. 0,37 Miswijzing Qmax (max. 4%) gem. 0,18 stdev. 0,28 Kiwa N.V

14 5 Beschouwing controlejaar 2012 In dit hoofdstuk worden enkele aspecten van de in 2012 uitgevoerde werkzaamheden voor de meterpool nader gespecificeerd. 5.1 Populatie verdeling Na de saneersessie van oktober 2011 zag de populatieverdeling er als volgt uit: Tabel 10: populatieverdeling van het controlejaar 2012 Balgengasmeters Ultrasone meters Populatieomvang Populaties Meters Populaties Meters populaties < populaties populaties populaties populaties > Totaal Het aantal grote balgengasmeters (> 40 m 3 /h) is 416, verdeeld over 3 populaties. Er zijn 4 gereviseerde populaties met kleine (4 m 3 /h) balgengasmeters. 5.2 Aanleveren controleresultaten De controleresultaten van het afgelopen controlejaar 2012 zijn nagenoeg volledig aangeleverd. In de volgende tabel 11 is per deelnemende meetverantwoordelijke vermeld het aantal controleresultaten dat te weinig is aangeleverd. (Het % geleverd is uitgedrukt ten opzichte van de gevraagde steekproef -bijdrage). Tabel 11: % geleverd in controlejaar 2012 per deelnemende meetverantwoordelijke Balgengasmeters Ultrasone gasmeters Steekproef Niet % Steekproef Niet % code Bedrijf gevraagd geleverd geleverd gevraagd geleverd geleverd 6 Stedin KV % % 13 Imtech % 16 Liander KV % 19 Stedin GV % 20 Enexis KV % % 21 Fudura GV % 32 Cogas % 40 Endinet % 79 Rendo % 130 Delta % 141 Westland % Totaal % % Kiwa N.V

15 Het % geleverd voor balgengasmeters in het controlejaar 2012 is 96 %, gelijk aan dat van het voorgaande jaar. Het % geleverd voor de ultrasone gasmeters in het controlejaar 2012 is met 98% hoger dan het voorgaande jaar (94 %). 5.3 Analyse afgekeurde populaties balgengasmeters De beoordeling per afgekeurde populatie en de vervolgacties per meetverantwoordelijke zijn in detail weergegeven in bijlagen III. In onderstaande tabel 12 wordt voor elk van de drie afgekeurde populaties in aantal controleresultaten aangegeven wat de reden voor afkeur is. Tabel 12: analyse afkeur naar oorzaak Populatienaam populatieomvang controleresultaten max. aantal afkeur Stilstaand telwerk F3 reden afkeur Uitwendig lek F1 Misw. 0.2 Qmax Misw. Qmax Aantal afkeur B B De populatie 19B is ten gevolge van het grote aantal stilstaande meters afgekeurd. De populatie 1B is ten gevolge van te grote miswijzingen (die niet zijn veroorzaakt door stilstand of andere van de bovengenoemde oorzaken) afgekeurd. De populatie 387 is afgekeurd ten gevolge van één afgekeurde meter teveel. Kiwa N.V

16 6 Bijlage I: Saneersessie oktober 2011 Kiwa N.V

17 Kiwa N.V

18 Kiwa N.V

19 7 Bijlage II: Resultaten controlejaar 2012 Kiwa N.V

20 Kiwa N.V

21 Kiwa N.V

22 8 Bijlage III Vervolgacties door afkeur Kiwa N.V