PROTOCOL MEDICIJNGEBRUIK EN MEDISCHE HANDELINGEN OP OPENBARE BREDESCHOOL DE SCHATKAMER

Transcriptie

1 INHOUDSOPGAVE INLEIDING Het kind wrdt ziek p schl Het verstrekken van medicijnen p verzek Medische handelingen BIJLAGEN BIJLAGE 1 TOESTEMMINGSFORMULIER UW KIND WORDT ZIEK OP SCHOOL BIJLAGE 2 TOESTEMMINGSFORMULIER VERSTREKKEN MEDICIJNEN OP VERZOEK. BIJLAGE 3 TOESTEMMINGSFORMULIER UITVOEREN MEDISCHE HANDELINGEN BIJLAGE 4 BEKWAAMHEIDSVERKLARING BIJLAGE 5 RICHTLIJNEN HOE TE HANDELEN BIJ EEN CALAMITEIT

2 Inleiding Leraren p schl wrden regelmatig gecnfrnteerd met leerlingen die klagen ver pijn die meestal met eenvudige middelen te verhelpen is, zals hfdpijn, buikpijn, rpijn f pijn ten gevlge van een insectenbeet. Ok krijgt de schlleiding steeds vaker het verzek van uder(s) / verzrger(s) m hun kinderen de dr een arts vrgeschreven medicijnen te te dienen. ( Vr de leesbaarheid van het stuk zullen we hierna spreken ver uders wanneer wij uder(s) en verzrger(s) bedelen ). Een enkele keer wrdt werkelijk medisch handelen van leraren gevraagd zals het geven van sndeveding, het tedienen van een zetpil f het geven van een injectie. De schlleiding aanvaardt met het verrichten van dergelijke handelingen een aantal verantwrdelijkheden. Leraren begeven zich dan p een terrein waarvr zij niet gekwalificeerd zijn. Met het g p de gezndheid van kinderen is het van grt belang dat zij in dergelijke situaties zrgvuldig handelen. Zij meten daarbij ver de vereiste bekwaamheid beschikken. Leraren en schlleiding meten zich realiseren dat wanneer zij futen maken f zich vergissen zij vr deze handelingen aansprakelijk gesteld kunnen wrden. Daarm wil de schlleiding van de Schatkamer drmiddel van dit prtcl vr leraren en uders inzichtelijk te maken he we in deze situaties handelen. Dit prtcl kmt in grte lijnen vereen met dat van de GGD Grningen, Medicijnverstrekking en medisch handelen p de basisschl. Versie: 2.0 Datum: 1 juli 2011 Revisiedatum: juli 2012 De drie te nderscheiden situaties zijn: Het kind wrdt ziek p schl Het verstrekken van medicijnen p verzek Medische handelingen De eerste situatie laat de schl en de leraar geen keus. De leerling wrdt ziek f krijgt een ngeluk en de leraar met direct bepalen he hij met handelen. Bij de tweede en de derde situatie kan de schlleiding kiezen f zij wel f geen medewerking verleent aan het geven van medicijnen f het uitveren van een medische handeling. Vr de individuele leraar geldt dat hij mag weigeren handelingen uit te veren waarvr hij zich niet bekwaam acht. Op de vlgende pagina s wrdt elk nderdeel beschreven. In de bijlagen vindt u het betreffende testemmingsfrmulier en / f bekwaamheidsverklaring.

3 1. Het kind wrdt ziek p schl Regelmatig kmt een kind s mrgens geznd p schl en krijgt tijdens de schluren last van hfd- buik- f rpijn. Ok kan het bijvrbeeld dr een insect geprikt wrden. Een leraar verstrekt dan vaak - znder testemming f medeweten van uders - een paracetamlletje f wrijft Azarn p de plaats van een insectenbeet. In zijn algemeenheid is een leraar niet deskundig m een juiste diagnse te stellen. De grtst mgelijke terughudendheid is hier dan k gebden. Uitgangspunt met zijn dat een kind dat ziek is naar huis met. De schlleiding zal, in geval van ziekte, altijd cntact p meten nemen met de uders m te verleggen wat er met gebeuren (is er iemand thuis m het kind p te vangen, wrdt het kind gehaald f met het gebracht wrden, met het naar de huisarts, etc.? ). Ok wanneer een leraar inschat dat het kind bij een eenvudig middel gebaat is, dan is het gewenst m altijd eerst cntact te zeken met de uders. Wij adviseren u het kind met de uders te laten bellen. Vraag daarna m testemming aan de uders m een bepaald middel te verstrekken. Prblematisch is het wanneer de uders en andere, dr de uders aangewezen vertegenwrdigers, niet te bereiken zijn. Het kind kan niet naar huis gestuurd wrden znder dat daar tezicht is. Ok kunnen de medicijnen niet met testemming van de uders verstrekt wrden. De leraar kan dan besluiten, eventueel na verleg met een cllega, m zelf een eenvudig middel te geven. Daarnaast met hij inschatten f niet alsng een (huis)arts geraadpleegd met wrden. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Z kan bijvrbeeld een genschijnlijk eenvudige hfdpijn een uiting zijn van een veel ernstiger ziektebeeld. Het blijft zaak het kind vrtdurend te bserveren. Iedere situatie is anders zdat we niet uitputtend alle signalen kunnen benemen die zich kunnen vrden. Enkele zaken waar u p kunt letten zijn: tename van pijn misselijkheid verandering van huding ( bijvrbeeld in elkaar krimpen ) verandering van de huid ( bijvrbeeld erg bleke f hgrde kleur) verandering van gedrag ( bijvrbeeld nrust, afnemen van alertheid ) Realiseer u dat u geen arts bent en raadpleeg, bij twijfel, altijd een (huis)arts. Dit geldt uiteraard k wanneer de pijn blijft f de situatie zich verergert. De zrgvuldigheid die u hierbij in acht met nemen is dat u handelt alsf het uw eigen kind is.

4 2. Het verstrekken van medicijnen p verzek Kinderen krijgen sms medicijnen f andere middelen vrgeschreven die zij een aantal malen per dag meten gebruiken, dus k tijdens schluren. Te denken valt bijvrbeeld aan pufjes vr astma, antibitica, f zetpillen bij tevallen. Ouders vragen dan aan de schlleiding f een leraar deze middelen wil verstrekken. In deze situatie is de testemming van de uders gegeven. Het is in dit geval van belang deze testemming schriftelijk vast te leggen (2). Meestal gaat het niet alleen m eenvudige middelen, maar k m middelen die bij njuist gebruik tt schade van de gezndheid van het kind kunnen leiden. Leg daarm schriftelijk vast m welke medicijnen het gaat, he vaak en in welke heveelheden ze meten wrden tegediend en p welke wijze dat dient te geschieden. Leg verder de peride vast waarin de medicijnen meten wrden verstrekt, de wijze van bewaren, pbergen en de wijze van cntrle p de vervaldatum. Ouders geven hierdr duidelijk aan wat zij van de schlleiding en de leraren verwachten en die weten p hun beurt weer precies wat ze meten den en waar ze verantwrdelijk vr zijn. Wanneer het gaat m het verstrekken van medicijnen gedurende een lange peride met regelmatig met uders verlegd wrden ver de ziekte en het daarbij behrende medicijn gebruik p schl. Een ged mment m te verleggen is wanneer uders een nieuwe vrraad medicijnen kmen brengen. Enkele praktische adviezen: Neem de medicijnen alleen in ntvangst wanneer ze in de riginele verpakking zitten en uitgeschreven zijn p naam van het betreffende kind. Lees ged de bijsluiter zdat u p de hgte bent van eventuele bijwerkingen van het medicijn. Nteer, per keer, p een aftekenlijst dat u het medicijn aan het betreffende kind gegeven heeft. Mcht de situatie zich vrden dat een kind niet ged p een medicijn reageert f dat er nverhpt tch een fut gemaakt wrdt bij de tediening van een medicijn bel dan direct met de huisarts f specialist in het ziekenhuis. Bel bij een ernstige situatie direct het landelijk alarmnummer 112. Zrg in alle gevallen dat u duidelijk alle relevante gegevens bij de hand hebt, zals: naam, gebrtedatum, adres, huisarts en / f specialist van het kind, het medicijn dat is tegediend, welke reacties het kind vertnt ( eventueel welke fut is gemaakt).

5 3. Medische handelingen Het is van grt belang dat een langdurig ziek kind f een kind met een bepaalde handicap zveel mgelijk gewn naar schl gaat. Het kind heeft cntact met leeftijdsgentjes, neemt deel aan het nrmale leven van een schlkind en wrdt daardr niet de hele dag herinnerd aan zijn handicap f ziek zijn. Gelukkig zien steeds meer schlen in he belangrijk het is vr het psychsciaal welbevinden van het langdurig zieke kind m, indien mgelijk, naar schl te gaan. Medische handelingen In hg uitznderlijke gevallen zullen uders aan schlleiding en leraren vragen handelingen te verrichten die vallen nder medisch handelen. Te denken valt daarbij aan het geven van sndeveding, het meten van de bledsuikerspiegel bij suikerpatiënten dr middel van een vingerprikje. In zijn algemeenheid wrden deze handelingen dr de Thuiszrg f de uders zelf p schl verricht. In zeer uitznderlijke situaties, vral als er sprake is van een situatie die al langer bestaat, wrdt dr de uders wel eens een berep p de schlleiding en de leraren gedaan. Schlbesturen meten zich, wanneer wrdt vergegaan tt het uitveren van een medische handeling dr een leraar, wel realiseren dat zij daarmee bepaalde verantwrdelijkheden p zich nemen. Dit heft niet nverkmelijk te zijn, maar het is ged zich te realiseren wat hiervan de cnsequenties kunnen zijn. Het zal duidelijk zijn dat de uders vr dergelijke ingrijpende handelingen hun testemming meten geven. Znder testemming van de uders kan een schlleiding f leraar al helemaal niets den. Gezien de ingrijpendheid van de handelingen met een schlleiding een schriftelijke testemming van de uders vragen. Wettelijke regels Vr de hierbven genemde medische handelingen heeft de wetgever een aparte regeling gemaakt. De Wet Berepen in de Individuele Gezndheidszrg (Wet BIG) regelt wie wat mag den in de gezndheidszrg. De wet BIG is bedeld vr berepsbeefenaren in de gezndheidszrg en geldt als zdanig niet vr nderwijzend persneel. Dat neemt niet weg dat in deze wet een aantal waarbrgen wrden gegeven vr een gede uitefening van de berepspraktijk aan de hand waarvan k een aantal regels te geven zijn vr schlbesturen en leraren als het gaat m in de wet BIG genemde medische handelingen. Bepaalde medische handelingen de zgenaamde vrbehuden handelingen mgen alleen wrden verricht dr artsen. Anderen dan artsen mgen medische handelingen alleen verrichten in pdracht van een arts. De betreffende arts met zich er dan van vergewissen dat degene die niet bevegd is, wel de bekwaamheid bezit m die handelingen te verrichten. Aansprakelijkheid Vrenstaande is k van tepassing wanneer een leraar bij een leerling een medische handeling verricht. Technisch gezien vallen leraren niet nder de wet BIG. Deze geldt alleen vr medische en paramedische berepen. Sms wrden leraren betrkken bij de zrg rnd een ziek kind en wrden daarmee partners in de zrg. In z n geval kan het vrkmen dat leraren gevraagd wrdt m een medische handeling bij een kind uit te veren. Deze, niet alledaagse, psitie van de leraar met hierbij serieus genmen wrden. Daarm met een leraar een gedegen instructie krijgen he hij de handeling met uitveren. Het naar tevredenheid uitveren van deze handeling wrdt schriftelijk vastgelegd in een bekwaamheidsverklaring. Zdende wrdt een z ptimaal mgelijke zekerheid aan kind,

6 uders, leraar en schlleiding gewaarbrgd. Ok vr de verzekeraar van de schl zal duidelijk zijn dat er z zrgvuldig mgelijk is gehandeld. Dit betekent dat een leraar in pdracht van een arts met handelen die hem bekwaam heeft verklaard vr het uitveren van die medische handeling. Binnen rganisaties in de gezndheidszrg is het gebruikelijk dat een arts, f een dr hem aangewezen en geïnstrueerde vertegenwrdiger, een bekwaamheidsverklaring afgeeft met het g p eventuele aansprakelijkheden.heeft een leraar geen bekwaamheidsverklaring dan kan hij bij nrdeelkundig handelen aangesprken wrden vr de aangerichte schade. Het schlbestuur is echter weer verantwrdelijk vr datgene wat de leraar det. Kan een schlbestuur een bekwaamheidsverklaring van een arts verleggen, dan kan niet bij vrbaat wrden aangenmen dat de schlleiding nzrgvuldig heeft gehandeld. Een schlbestuur dat niet kan bewijzen dat een leraar vr een bepaalde handeling bekwaam is, raden wij aan de medische handelingen niet te laten uitveren. Een leraar die wel een bekwaamheidsverklaring heeft, maar zich niet bekwaam acht - bijvrbeeld mdat hij deze handeling al een hele tijd niet heeft verricht - zal deze handeling eveneens niet mgen uitveren. Een leraar die nbekwaam en / f znder pdracht van een arts deze handelingen verricht is niet alleen civielrechtelijk aansprakelijk ( betalen van schadevergeding ), maar k strafrechtelijk ( mishandeling ). Het schlbestuur kan p zijn beurt als werkgever eveneens civiel- en strafrechtelijk aansprakelijk gesteld wrden. Om zeker te zijn dat de civielrechtelijke aansprakelijkheid gedekt is, is het raadzaam m, vrdat er wrdt vergegaan tt medisch handelen, cntact p te nemen met de verzekeraar van de schl. Het kan zijn dat bij de berepsaansprakelijkheid de risic s die zijn verbnden aan deze medische handelingen niet zijn meeverzekerd. Dat heft p zich geen prbleem te zijn, mdat wanneer de verzekeraar van een en ander p de hgte wrdt gesteld hij deze risic s kan meeverzekeren, eventueel tegen een hgere premie en nder bepaalde vrwaarden ( bijvrbeeld een bekwaamheidsverklaring). Mcht zich nverhpt ten gevlge van een medische handeling een calamiteit vrden stel u dan direct in verbinding met de huisarts en / f specialist van het kind. Bel bij een ernstige situatie direct het landelijk alarmnummer 112. Zrg ervr dat u alle relevante gegevens van het kind bij de hand heeft, zals: naam, gebrtedatum, adres, huisarts en specialist van het kind. Geef verder dr naar aanleiding van welke handeling de calamiteit zich heeft vrgedaan en welke verschijnselen bij het kind waarneembaar zijn.

7 BIJLAGE 1 TOESTEMMINGSFORMULIER UW KIND WORDT ZIEK OP SCHOOL Het kan vrkmen dat uw kind geznd naar schl gaat en tijdens de schluren ziek wrdt, zich verwndt, dr een insect wrdt geprikt f iets dergelijks. In z n geval zal de schl altijd cntact pnemen met de uders, verzrgers f met een andere, dr hen aangewezen, persn. Een enkele keer kmt het vr dat deze persnen niet te bereiken zijn. Als deze situatie zich vrdet dan zal de leraar een zrgvuldige afweging maken f uw kind gebaat is met een eenvudige pijnstiller f dat een arts gecnsulteerd met wrden. Als u met bvenstaande akkrd bent, wilt u dan dit frmulier invullen. Ondergetekende gaat akkrd met bvengenemde handelwijze ten beheve van: Naam leerling: gebrtedatum: Mijn kind is vergevelig vr de vlgende zaken: Medicijnen: Ontsmettingsmiddelen: Smeerseltjes (bijv.) insectenbeten: Pleisters (srt): Overig: Zaken hierbven niet genemd: Ouder/ verzrger verklaart tevens eventuele veranderingen z spedig mgelijk drgeven aan de directie. Het is zeer belangrijk dat deze gegevens actueel zijn. Naam uder(s)/ verzrger(s): datum: plaats: Handtekening:

8 BIJLAGE 2 TOESTEMMINGSFORMULIER VERSTREKKEN MEDICIJNEN OP VERZOEK Naam leerling: Gebrtedatum: Adres: Pstcde: Wnplaats: Naam uder(s) /verzrger(s) telefn thuis: telefn werk: Naam huisarts: telefn: Naam specialist: telefn: De medicijnen zijn ndig vr nderstaande ziekte: Naam van het medicijn: Medicijn dient dagelijks te wrden tegediend p nderstaande tijden: uur uur uur uur Medicijn(en) mgen alleen wrden tegediend in de vlgende situatie(s): Dsering van het medicijn: Wijze van tediening: Wijze van bewaren: Cntrle p vervaldatum dr: functie:

9 Ondergetekende, uder / verzrger van genemde leerling, geeft hiermee aan de schl c.q. de hiernder genemde leraar die daarvr een medicijninstructie heeft gehad, testemming vr het tedienen van de bvengenemde medicijnen: Naam: Plaats: Datum: Handtekening: MEDICIJNINSTRUCTIE Er is instructie gegeven ver het tedienen van de medicijnen p: datum naam instelling dr functie aan

10 BIJLAGE 3 TOESTEMMINGSFORMULIER MEDISCHE HANDELING De medische handeling met dagelijks wrden uitgeverd p nderstaande tijden: uur uur uur uur De medische handeling mag alleen wrden uitgeverd in de hiernder nader mschreven situatie: Wijze waarp de medische handeling met wrden uitgeverd: Eventuele extra pmerkingen: Bekwaamheidsverklaring aanwezig ja / nee Instructie van de medische handeling & cntrle p de juiste uitvering is gegeven p: datum: naam: dr: functie: instelling: Ondertekening: datum: naam uder/ verzrger: plaats: handtekening: naam uder/ verzrger: handtekening:

11 BIJLAGE 4 BEKWAAMHEIDSVERKLARING UITVOERING VAN MEDISCHE HANDELING Ondergetekende, bevegd tt het uitveren van de hiernder beschreven handeling: verklaart dat, functie: (naam werknemer): werkzaam aan / bij: na instructie dr ndergetekende, in staat is bvengenemde handeling bekwaam uit te veren. De handeling met wrden uitgeverd ten beheve van: naam: gebrtedatum: Het uitveren van bvengenemde handeling is vr de leerling ndzakelijk wegens: De hierbven beschreven handeling mag alleen wrden uitgeverd p de tijdstippen waarp de leerling p schl aanwezig is. De hierbven beschreven handeling met wrden uitgeverd gedurende de peride: Ondergetekende: naam: werkzaam aan/ bij: functie: plaats: datum: handtekening:

12 BIJLAGE 5 RICHTLIJNEN HOE TE HANDELEN BIJ EEN CALAMITEIT T.G.V.: - het tedienen van medicijnen aan een kind - het uitveren van een medische handeling Laat het kind niet alleen. Prbeer rustig te blijven. Observeer het kind ged en prbeer het gerust te stellen. Waarschuw een vlwassene (f laat één van de kinderen een vlwassene phalen waarbij u duidelijk instrueert wat het kind tegen de vlwassene met zeggen) Bel direct de huisarts en/f de specialist van het kind. Bel bij een ernstige situatie direct het landelijk alarmnummer 112. Geef dr naar aanleiding van welk medicijn f medische handeling de calamiteit zich heeft vrgedaan. Zrg ervr dat u alle relevante gegevens van het kind bij de hand hebt ( f laat ze direct dr iemand pzeken ) zals: Naam van het kind Gebrtedatum Adres Telefnnummer uders en/f andere, dr de uders aangewezen, persn. Naam + telefnnummer van huisarts/ specialist Ziektebeeld waarvr medicijnen f medische handeling ndig zijn Bel de uders (bij geen gehr een andere, dr de uders aangewezen persn): Leg duidelijk uit wat er gebeurd is. Vertel, indien bekend, wat de arts heeft gedaan / gezegd. In geval van pname, geef dr naar welk ziekenhuis het kind is gegaan.