WATERTOETS (fase 2) Bureau Verkuylen BV. Project: Centrumplan Helvoirt

Transcriptie

1 bezoekadres: Hobostraat 1 E 5402 CB Uden postadres: Hurk LD Uden T F E. info@amitec.nl I. ABN-AMRO nr ING nr K.v.K. nr Amitec bv is gecertificeerd Volgens ISO 9001:2008 datum: 22 maart 2010 Kenmerk: WTR.01 pagina: i WATERTOETS (fase 2) Bureau Verkuylen BV Project: Centrumplan Helvoirt Amitec BV, Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd bestand en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, elektronisch of anderszins zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de uitgever.

2 WATERTOETS voor datum: 22 maart 2010 Kenmerk: WTR.01 pagina: ii Opdrachtgever : Bureau Verkuylen BV : Dhr. R.J. Verkuylen : Veemarktkade 8 : 5222 AE s-hertogenbosch Auteur : ing. J.M.A. Clemens

3 Inhoudsopgave datum: 22 maart 2010 Kenmerk: WTR.01 pagina: iii 1 INLEIDING ALGEMEEN PLANGEBIED LUCHTFOTO PLANGEBIED (FASE 2) INFILTRATIEONDERZOEK ALGEMEEN BODEMOPBOUW & GRONDWATERSTAND RESULTATEN BEREKENING CONCLUSIE HYDROLOGISCH NEUTRAAL ONTWIKKELEN BEREKENING ADVIES VERWERKEN REGENWATER DROOGWEER AFVOER VERWERKING AANSLUITMOGELIJKHEDEN... 7 BIJLAGEN: 1. Locatie, ligging object 2. Meetgegevens infiltratieproef 3. overzicht boringen en boorprofielen 4. Berekening HNO-tool

4 datum: 22 maart 2010 Kenmerk: WTR.01 pagina: 1 1 INLEIDING 1.1 Algemeen In opdracht van Bureau Verkuylen BV te s-hertogenbosch is, door milieuadviesbureau Amitec BV te Uden, een WATERTOETS uitgevoerd ter plaatse van Centrumplan Helvoirt. In dit onderzoek wordt, op basis van de huidige beleidsvormen, de inventarisatie van het plangebied en de uitvoering van praktijkproeven op locatie (infiltratieonderzoeken, grondboringen) een inrichtingsadvies gegeven voor de verwerking van regenwater (RWA) en droogweerafvoer (DWA). Voor de watertoets zijn de volgende gegevens gebruikt: 1. D01 Watertoets WZSC Leijenhof (Fase 1); 2. De uitvoering van praktijkproeven op locatie; 3. Voorlopig schetsontwerp Bureau Verkuylen BV. 1.2 Plangebied Het plangebied is gelegen in de kern van Helvoirt en behoort tot de gemeente Haaren. Gemeente Haaren telt inwoners, heeft een oppervlakte van 60,72 km² en is gelegen in Noord-Brabant. De dichtstbijzijnde grote steden zijn Tilburg en s-hertogenbosch. Het gebied is kadastraal bekend als: Gemeente : Helvoirt Sectie : D Nummer(s) : 3237 (ged.), 4892 (ged.) en 5102 (ged.) RD-coördinaten : , Het plangebied (fase 2) ligt aan de Kloosterstraat en ten zuiden van het gebied zijn woningen gelegen. De percelen beslaan een totale oppervlakte van m². Het gebied is momenteel nagenoeg onverhard. De maaiveldhoogtes variëren van ca. 7,40 m tot 8,30 m + N.A.P 1. De ligging van de locatie is weergegeven op bijlage 1. 1 Bron:

5 datum: 22 maart 2010 Kenmerk: WTR.01 pagina: Luchtfoto plangebied (fase 2) (bron: Google Earth)

6 datum: 22 maart 2010 Kenmerk: WTR.01 pagina: 3 2 Infiltratieonderzoek 2.1 Algemeen De dichtstbijzijnde grondwatertrappen zijn grondwatertrap VI (GHG: GLG: >120) en grondwatertrap VII (GHG: >140 GLG: >120) en bevinden zich op een afstand van ca. 300 m van het plangebied. Uit de wateratlas 2 blijkt, dat het plangebied wordt geclassificeerd als infiltratiegebied. Om te bepalen of het infiltreren van het regenwater in de bodem van het perceel mogelijk is, zijn er enkele praktijkproeven, volgens de Falling-Head methode, uitgevoerd op locatie en deze zijn hieronder kort beschreven. Voor het bepalen van de verticale doorlatendheid, vooral in gebieden met relatieve hoge grondwaterstanden, wordt de "Falling-Head" (omgekeerde Hooghoudt methode) toegepast. Bij deze proef wordt in een vooraf geplaatste peilbuis water gegoten, waarna de zakking in tijdsduur wordt gemeten. Bij de plaatsing van de peilbuis moeten minimaal de volgende grootheden worden bepaald: diameter boorgat D [cm], diameter stijgbuis d [cm] en lengte filteromstorting L [cm]. Op basis van de zakking van het water in de peilbuis wordt de k-factor berekend. met een bekende boordiameter wordt een boorgat gemaakt tot de gewenste diepte; in het boorgat wordt een peilbuis afgesteld met het filter ter hoogte van de te onderzoeken laag; rondom het filter wordt een filteromstorting toegepast met een bekende hoogte; het filtergrind dient afgestemd te zijn op de aanwezige grondslag, en dient duidelijk doorlatender te zijn dan de aanwezige grondslag; onder en boven de filteromstorting wordt een kleistop toegepast; boven de kleistop kan met uitkomende grond worden aangevuld. 2.2 Bodemopbouw & grondwaterstand Tijdens de veldwerkzaamheden is globaal het volgende bodemprofiel aangetroffen: 0,00-0,60 m-mv: Zand, matig fijn, licht siltig, matig humeus, donkerbruin 0,60-1,20 m-mv: Zand, matig, fijn, matig siltig, lichtgeel 1,20-1,50 m-mv: Leem donkergrijs 1,50-2,50 m-mv: Leem, sterk zandig donkergrijs 2,50-4,00 m-mv: Zand, matig fijn, matig siltig donkergrijs In de geplaatste peilbuis (P200) is een grondwaterstand gemeten van 1,95 m-mv (ca. 5,90 m + N.A.P.) Zie bijlage 3 voor de positie en boorprofielen. 2 Zie ook: D01 Watertoets WZSC Leijenhof, Bouwaccent BV (december 2009)

7 2.3 Resultaten berekening datum: 22 maart 2010 Kenmerk: WTR.01 pagina: 4 Op 1 februari 2010 zijn in peilbuis P200 metingen verricht volgens de Falling-Head methode. In bijlage 2 treft u de waargenomen waarden aan. De gemeten waterstand in de peilbuis wordt omgewerkt tot verhogingen (in cm) ten opzichte van de waterstand in rust. Het moment met de grootste verhoging wordt gelijk gezet met tijdstip 0 (seconden). Vervolgens wordt de verhoging logaritmisch uitgezet tegen een lineaire tijdschaal. De helling van het rechte gedeelte, in het begin van de grafiek, wordt bepaald. Voor de uitwerking wordt gebruikgemaakt van het gedeelte tot globaal een kwart van de verhoging is verdwenen. De gemeten k-waarden uit de peilbuis (P200) komen uit op: Meting k-waarde (m/dag) 1 1,1 2 1,3 Wanneer de waargenomen k-waarden worden vergeleken met de checklist van waterschap De Dommel, kan geconcludeerd worden dat de infiltratiekans als goed kan worden geclassificeerd. Dit geldt alleen voor grofweg de eerste meter beneden maaiveld. Wanneer het regenwater verder infiltreert in de ondergrond, zal het stagneren op de aanwezig leemlaag 1,20 to 2,50 m mv. 2.4 Conclusie In aansluiting op de watertoets van Fase 1, is infiltratie in fase 2 mogelijk. Echter geldt hier dat grondverbetering nodig is, vanwege de aanwezigheid van leemlagen in de ondergrond. Door de storende leemlagen te verwijderen of doorboren, kan de doorlatendheid van de ondergrond worden verbeterd.

8 datum: 22 maart 2010 Kenmerk: WTR.01 pagina: 5 3 Hydrologisch Neutraal Ontwikkelen 3.1 Berekening Het plangebied (fase 2) heeft een omvang van m 2 en een bestaande verharding van 297 m². In de toekomst zal het gebied volledig worden verhard. Uitgangspunten bij de berekening met het toetsinstrumentarium zijn: berekening op basis van een te compenseren oppervlak (toename) van m²; een indicatieve hoogste grondwaterstand van 5,63m+ NAP 3 ; een maaiveldniveau van 7,85 m+ NAP (gemiddeld maaiveldniveau plangebied); een k-waarde van 1,2 m/dag; Waterberging Op basis van de bovenstaande gegevens is middels berekening 4 de volgende totale berging voor infiltratie bepaald. De berekening treft u aan in bijlage 4. Scenario Benodigde bergingscapaciteit T= m 3 T= m Advies verwerken regenwater Voor verwerking van regenwater dienen binnen het plangebied de nodige maatregelen genomen te worden, dan wel voorzieningen te worden aangelegd. Verwerking is mogelijk d.m.v. infiltratie, mits de grondverbetering (aanwezigheid leemlagen) wordt toegepast ter hoogte van de infiltratievoorziening. Voor infiltratie van regenwater wordt geadviseerd dezelfde voorzieningen te treffen als in fase 1. Onderstaand is als voorbeeld een krattensysteem uitgewerkt met een bruto capaciteit van 0,41 m³ per unit. Voor 103 m³ (T=10) zijn ca. 251 units nodig. Per krat is er 0,72 m² nodig, wat resulteert in een benodigd oppervlakte van ca. 180 m². Ter plaatse van de geprojecteerde parkeerplaatsen kan middels het bovengenoemde krattensysteem voldoende berging worden gerealiseerd. Ook in extreme situaties kan hier een overstort voorzieningen worden opgenomen in het straatwerk. Deze overstort voorziet in de afvoer van overtollig water over het terrein richting een groenvoorziening of gemeentelijke riolering. 3 D01 Watertoets WZSC Leijenhof, Bouwaccent BV (december 2009) 4 Waterschap Dommel; toetsinstrumentarium Hydrologisch Neutraal Ontwikkelen

9 datum: 22 maart 2010 Kenmerk: WTR.01 pagina: 6 Ten behoeve van de afwatering vanaf het dakoppervlak en verharding dient een gescheiden rioolstelsel aangelegd worden. Het verhard oppervlak zal via dit rioolstelsel naar de voorziening worden geleidt. Alvorens het regenwater de voorziening in loopt, zullen grove delen(blad), slib en overige vervuiling afgevangen worden in een slibvangput. Ter hoogte van de infiltratiekratten dienen storende leemlagen en banken te worden verwijderd en grondverbetering te worden toegepast tot aan de gemiddelde grondwaterstand. Op basis van de diverse boringen voor het bepalen van de bodemopbouw is bepaald dat er leem aanwezig is tussen max. 1,20 en 2,50 m-mv. Uitgaande van de omschreven voorziening van ca. 200 m² (incl. talud zijvlakken), zal er ca. 260 m3 aan grondverbetering plaats moeten vinden. De beschreven wijze zal een aanvaardbare situatie creëren, die aansluit op de uitgangspunten van de watertoets en normen van het Waterschap.

10 datum: 22 maart 2010 Kenmerk: WTR.01 pagina: 7 4 Droogweer Afvoer 4.1 Verwerking Ten behoeve van het huishoudelijk afvalwater dient een afzonderlijke leiding aangelegd te worden in het nieuwbouwplan. Dit stelsel dient gedimensioneerd te worden op de toekomstige bebouwing in het plangebied. Het DWAstelsel in het nieuwbouwplan wordt aangesloten op het bestaande rioolstelsel. 4.2 Aansluitmogelijkheden Het nieuwe DWA stelsel dient te worden gedimensioneerd op basis van de definitieve planvorming en het gebruikersvolume. Het DWA stelsel zal worden aangesloten op het bestaande rioolstelsel. Bij de verdere uitwerking van het rioleringsplan dient te worden gecontroleerd of het bestaande rioolstelsel de toename van het nieuwe DWA stelsel kan verwerken. Dit zal door de gemeente Haaren moeten worden bepaald.

11 BIJLAGE 1 Locatie, ligging object datum: 22 maart 2010 Kenmerk:: WTR.01 Bijlage - 1 -

12 = Ligging locatie

13 BIJLAGE 2 Meetgegevens infiltratieproef datum: 22 maart 2010 Kenmerk:: WTR.01 Bijlage - 2 -

14

15 BIJLAGE 3 Overzicht boringen en boorprofielen datum: 22 maart 2010 Kenmerk:: WTR.01 Bijlage - 3 -

16

17 Betekenis van afkortingen G/g Z/z L/s K/k V/h m : grind/grindig : zand/zandig : leem/siltig : klei/kleiig : veen/humeus : mineraal arm Overig W/w : Waterkolom Blinde buis : Klei-afdichting : Filter : Grondwaterst. : Ongeroerd monster : Geroerd monster :

18 Projectcode Projectnaam Boornummer Locatie Datum Centrumplan Helvoirt P200 Deellocatie Beschrijver Boorfirma Boormethode Maaiveldhoogte Globale grondwaterstand N.Havermans Moerdijk bodemsanering B.V. Edelmanboor 200 cm-mv Boorprofiel getekend volgens NEN 5104 Filterbuis Bodemmonster Bodem- onderzoek 0 m 1 m 2 m G.W. P200-1 P200-2 P200-3 P ; Tegels 5-50; Matig fijn zand, licht siltig, matig humeus; Kleur: donkerbruin 50-60; Matig fijn zand, licht siltig, matig humeus; Kleur: donkerbruin ; Matig fijn zand, matig siltig, licht humeus; Kleur: donkerbruin/grijs ; Matig fijn zand, matig siltig, licht humeus; Kleur: donkerbruin/grijs ; Leem; Kleur: donkergrijs ; Leem, sterk zandig; Kleur: donkergrijs ; Leem, sterk zandig; Kleur: donkergrijs ; Matig fijn zand, matig siltig; Kleur: donkergrijs 3 m 4 m 5 m Grondwaterbemonstering: Monsternemingsfilter ph EGV Temperatuur Grondwaterstand Diepte Perforatie µs/cm C 200 cm-mv 400 cm-mv cm-mv

19 Projectcode Projectnaam Boornummer Locatie Datum Centrumplan Helvoirt G200 Deellocatie Beschrijver Boorfirma Boormethode Maaiveldhoogte Globale grondwaterstand N.Havermans Moerdijk bodemsanering B.V. Edelmanboor 200 cm-mv Boorprofiel getekend volgens NEN m 0-50; Matig fijn zand, licht siltig; Kleur: lichtbruin/grijs Bodem- onderzoek Bodemmonster G m 2 m G200-2 G200-3 G ; Matig fijn zand, licht siltig; Kleur: lichtbruin/grijs ; Matig fijn zand, matig siltig; Kleur: lichtgeel ; Matig fijn zand, matig siltig; Kleur: lichtgeel ; Leem, matig zandig; Kleur: lichtgrijs/geel 3 m 4 m 5 m

20 Projectcode Projectnaam Boornummer Locatie Datum Centrumplan Helvoirt G202 Deellocatie Beschrijver Boorfirma Boormethode Maaiveldhoogte Globale grondwaterstand N.Havermans Moerdijk bodemsanering B.V. Edelmanboor 200 cm-mv Boorprofiel getekend volgens NEN m 0-50; Matig fijn zand, licht siltig, licht humeus; Kleur: donkerbruin Bodem- onderzoek Bodemmonster G m 2 m 3 m 4 m 5 m

21 Projectcode Projectnaam Boornummer Locatie Datum Centrumplan Helvoirt G203 Deellocatie Beschrijver Boorfirma Boormethode Maaiveldhoogte Globale grondwaterstand N.Havermans Moerdijk bodemsanering B.V. Edelmanboor 200 cm-mv Boorprofiel getekend volgens NEN m 0-50; Matig fijn zand, licht siltig, matig humeus; Kleur: donkerbruin Bodem- onderzoek Bodemmonster G m 2 m 3 m 4 m 5 m

23 Projectcode Projectnaam Boornummer Locatie Datum Centrumplan Helvoirt G205 Deellocatie Beschrijver Boorfirma Boormethode Maaiveldhoogte Globale grondwaterstand N.Havermans Moerdijk bodemsanering B.V. Edelmanboor 200 cm-mv Boorprofiel getekend volgens NEN m 0-50; Matig fijn zand, licht siltig, licht humeus; Kleur: donkerbruin/grijs Bodem- onderzoek Bodemmonster G m 2 m 3 m 4 m 5 m

25 Projectcode Projectnaam Boornummer Locatie Datum fase 2 Centrumplan Helvoirt G230 Deellocatie extra Beschrijver Boorfirma Boormethode Maaiveldhoogte Globale grondwaterstand N. Havermans Moerdijk bodemsanering B.V. Edelmanboor Boorprofiel getekend volgens NEN 5104 Bodem- onderzoek Bodemmonster 0 m 0-20; Grind 20-70; Matig fijn zand, matig siltig; Kleur: lichtgrijs/bruin g m g230-2 g ; Matig fijn zand, matig siltig; Kleur: lichtgrijs/bruin ; Matig fijn zand, sterk siltig; Kleur: oranje/geel ; Klei, matig zandig; Kleur: lichtgrijs/bruin 2 m ; Klei, matig zandig; Kleur: lichtgrijs/bruin 3 m 4 m 5 m

26 Projectcode Projectnaam Boornummer Locatie Datum fase 2 Centrumplan Helvoirt G231 Deellocatie extra Beschrijver Boorfirma Boormethode Maaiveldhoogte Globale grondwaterstand N. Havermans Moerdijk bodemsanering B.V. Edelmanboor Boorprofiel getekend volgens NEN 5104 Bodem- onderzoek Bodemmonster 0 m g ; Matig fijn zand, matig siltig, matig humeus; Kleur: donkerbruin/grijs geroerd 1 m 2 m 3 m 4 m 5 m

27 Projectcode Projectnaam Boornummer Locatie Datum fase 2 Centrumplan Helvoirt G232 Deellocatie extra Beschrijver Boorfirma Boormethode Maaiveldhoogte Globale grondwaterstand N. Havermans Moerdijk bodemsanering B.V. Edelmanboor Boorprofiel getekend volgens NEN 5104 Bodem- onderzoek Bodemmonster 0 m 0-50; Matig fijn zand, matig siltig, matig humeus; Kleur: donkerbruin g232 1 m 2 m 3 m 4 m 5 m

28 Projectcode Projectnaam Boornummer Locatie Datum fase 2 Centrumplan Helvoirt G233 Deellocatie extra Beschrijver Boorfirma Boormethode Maaiveldhoogte Globale grondwaterstand N. Havermans Moerdijk bodemsanering B.V. Edelmanboor Boorprofiel getekend volgens NEN 5104 Bodem- onderzoek Bodemmonster 0 m 0-50; Matig fijn zand, matig siltig, matig humeus; Kleur: donkerbruin/grijs g233 1 m 2 m 3 m 4 m 5 m

29 Projectcode Projectnaam Boornummer Locatie Datum fase 2 Centrumplan Helvoirt G234 Deellocatie extra Beschrijver Boorfirma Boormethode Maaiveldhoogte Globale grondwaterstand N. Havermans Moerdijk bodemsanering B.V. Edelmanboor Boorprofiel getekend volgens NEN 5104 Bodem- onderzoek Bodemmonster 0 m 0-50; Matig fijn zand, matig siltig, matig humeus; Kleur: donkerbruin g234 1 m 2 m 3 m 4 m 5 m

30 BIJLAGE 4 Berekening HNO-Tool datum: 22 maart 2010 Kenmerk:: WTR.01 Bijlage - 4 -

31 Toetsinstrumentarium Hydrologisch Neutraal Ontwikkelen Compenserende berging voor nieuw verhard gebied Algemeen Naam project: Centrumplan Helvoirt (fase 2) Contactpersoon initiatiefnemer: Bureau Verkuylen Datum: maart 2010 Kenmerken projectgebied pagina Hydrologisch 1 van 2neutraal ontwikkelen Bruto oppervlak projectgebied Bestaand verhard oppervlak m² m² De waterschappen Aa & Maas en De Dommel willen Nieuw totaal verhard oppervlak 2878 m² met deze berekening in Netto te compenseren oppervlak 2581 m² een vroeg stadium de Hiervan is type 1 (volledig verhard) Hiervan is type 2 (semi-verhard) Infiltratiepercentage semi-verhard oppervlak Maaiveldniveau nieuw verhard oppervlak GHG m² m² % m + NAP m + NAP betrokkenen adviseren over de eisen die de waterschappen stellen ten aanzien van hydrologisch neutraal ontwikkelen. Infiltratiesnelheid bodem 1.2 m/dag Het berekende wateradvies is richtinggevend. Aan de Systeemeisen aan berging in projectgebied berekening kunnen geen Dimensies voorziening rechten worden ontleend. Lengte voorziening 0.0 m Talud voorziening (1:x) 0.0 Maximale peilstijging (in normaal nat jaar) 0.2 m Maximale peilstijging bij T=10 jaar scenario 0.3 m Maximale peilstijging bij T=100 jaar scenario 0.5 m Afvoercoëfficiënten voorziening Afvoercoëfficiënt bij T=10 jaar scenario 1.67 l/s/ha Afvoercoëfficiënt bij T=100 jaar scenario 3.34 l/s/ha Resultaten Contactpersoon Totale benodigde berging in projectgebied Berging voor infiltratie Berging bij extreme neerslag T=10 jaar Berging bij extreme neerslag T=100 jaar m³ m³ m³ Team Watertoets Tel: Fax: Ontwerp infiltratievoorziening Ruimtebeslag Maximale berging in normaal nat jaar Maximale ledigingstijd in normaal nat jaar Berging bij extreme neerslag T=10 jaar m² m³ uren m³ Waterschap De Dommel Postbus DA Boxtel Bosscheweg WB Boxtel T=100 jaar 19 m³ Ontwerp bergingsvoorziening voor extreme neerslagsituaties Ruimtebeslag 342 Berging bij T=10 jaar 103 Berging bij T=100 jaar 133 Afvoercapaciteit bij T=10 jaar 1.6 m² m³ m³ m³/uur Berging 'tussen de stoepranden' Berging bij T=100 jaar 0 m³

32 Toetsinstrumentarium Hydrologisch Neutraal Ontwikkelen Compenserende berging voor nieuw verhard gebied Toelichting Neerslag die valt op verhard oppervlak wordt sneller naar het oppervlaktewater afgevoerd dan neerslag die op onverhard oppervlak valt. In het geval dat er verharding wordt aangelegd op een locatie waar eerst geen verharding aanwezig was, is er dus sprake van een versnelde lozing naar het oppervlaktewater. Dit heeft gevolgen voor de aanvulling van het grondwater en de afvoer uit het projectgebied bij neerslagsituaties. Deze gevolgen dienen gecompenseerd te worden door infiltratie en berging in het projectgebied. Opmerkingen Voorziening t.p.v.r parkeerplaats sporthal 22 maart 2010 pagina Hydrologisch 2 van 2neutraal ontwikkelen De waterschappen Aa & Maas en De Dommel willen met deze berekening in een vroeg stadium de betrokkenen adviseren over de eisen die de waterschappen stellen ten aanzien van hydrologisch neutraal ontwikkelen. Het berekende wateradvies is richtinggevend. Aan de berekening kunnen geen rechten worden ontleend. Contactpersoon Team Watertoets Tel: Fax: Waterschap De Dommel Postbus DA Boxtel Bosscheweg WB Boxtel