Proef 50 Vingerafdrukken zoeken met behulp van cacao- en talkpoeder

Transcriptie

1 Proef 50 Vingerafdrukken zoeken met behulp van cacao- en talkpoeder 1. Onderzoeksvraag We nemen vingerafdrukken van 3 verdachten van de moord om deze uiteindelijk te vergelijken met de gevonden vingerafdruk van de dader. Hoe kunnen we op eigen houtje met dagdagelijkse spullen vingerafdrukken nemen? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment zweet vettige substantie (vetten) talkpoeder b. Materiaal + stoffen Materiaal: - glazen of plastieken bekertjes - smalle, zachte borstel - vergrootglas - plastieken zak die je kan dichtritsen (groot genoeg voor het object met de vingerafdrukken) - wit/zwart papier - plakband Stoffen: - cacao - talkpoeder c. Opstelling (foto) d. Veiligheid i. Etiketten Talk 3MgO.4SiO 2.H 2O

2 CAS WGK 0 UCLL R Uitvoeren a. Werkwijze - Besprenkel een beetje cacaopoeder over het lichtgekleurde object (bijvoorbeeld een glas). - Borstel het bepoederde oppervalk met een fijne borstel om het teveel aan poeder te verwijderen. Opmerking: gebruik de stof talkpoeder om vingerafdrukken zichtbaar te maken op donkere oppervlakten (bijvoorbeeld een zwarte tas). - Kleef een stukje plakband over de print. - Trek de tape lichtjes van het voorwerp. - Plak de kleefband op een gekleurd papier: Bij gebruik van de cacaopoeder: een licht gekleurd papier Bij gebruik van de talkpoeder: een donker gekleurd papier - Stop het voorwerp in een bewijszak. b. Waarneming (+ foto s) Voor de proef (zie opstelling) Het talkpoeder heeft een witte kleur. Het cacaopoeder heeft een donkerbruine kleur. Dit zijn beide vaste, poederachtige stoffen. Tijdens de proef Ik heb een aantal vingerafdrukken geplaatst op de verschillende voorwerpen: een zwarte tas, een gele beker en een doorzichtig glas. Na het bepoederen van de voorwerpen met talkpoeder en cacaopoeder worden de vingerafdrukken zichtbaar. Merk op: je kan het beste talkpoeder gebruiken op donkere voorwerpen. De witte vingerafdrukken verschijnen. Op een licht voorwerp, zoals de beker, kan je het best

3 cacaopoeder, of houtkool, gebruiken. De vingerafdrukken vertonen een zwarte kleur. Op het glas maakt de keuze van het poeder niet uit. Je ziet zowel dat de witte als de zwarte afdruk aanwezig is op het glas. Na de proef Als je de plakband voorzichtig van het voorwerp afhaalt, verkrijg je duidelijke printen. Als je een zwarte afdruk neemt, plak je hem op een witte achtergrond. Voor een witte print is dat net andersom, je plakt hem op een zwarte achtergrond. Zoals je ziet, kan je het best gebruik maken van zwarte en witte papieren omdat je de afdruk op het blauwe papier nauwelijks waarneemt. 4. Reflecteren a. Besluit Als je met de donkere stof(*), cacaopoeder, borstelt over de vingerafdruk(ken) dan wordt de vingerafdruk duidelijk. Je merkt bepaalde patronen op. Als je met de lichte stof(**), talkpoeder (witte kleur), borstelt over de vingerafdruk(ken) dan kan je de vingerafdruk waarnemen. Door de aanwezigheid van een laagje zweet op de vingertoppen blijft er altijd een vingerafdruk achter op het oppervlak. Zweet bestaat uit water, anorganische zouten (NaCl), aminozuren en verschillende oliën. Of duidelijke sporen, vingerafdrukken, kunnen ontstaan als er met de betreffende vinger, vlak voordat de afdruk ontstond, een vettige substantie is aangeraakt. Als je dan een afdruk wil nemen van deze print merk je op dat de inkt of de poeder op de tape blijft kleven waardoor men de vingerafdruk kan analyseren. (*) te gebruik op licht gekleurde objecten (**) te gebruiken op donker gekleurde objecten

4 b. Koppeling aan leerplan/nen Leerplan biologie: wetenschappen (tweede graad) 5.1 Eerste leerjaar van de tweede graad Organismen vertonen reactie op prikkels uit hun omgeving B 26 Aan de hand van enkele voorbeelden de bouw van exocriene en endocriene klieren beschrijven en de aanpassingen aan hun functie vergelijken. Leerplan biologie: biotechnische wetenschappen, technie- wetenschappen, plant-, dieren milieutechnieken (tweede graad) 5.1 Eerste leerjaar van de tweede graad De coördinatie van prikkels B 38 Met een voorbeeld de samenhang illustreren tussen het zenuwstelsel en het endocrien stelsel voor de coördinatie van reacties op prikkels. Leerplan biologie: alle studierichtingen behalve wetenschappen (tweede graad) 5.1 Eerste leerjaar van de tweede graad Organismen vertonen reactie op prikkels uit hun omgeving B 19 Aan de hand van enkele voorbeelden de bouw van exocriene en endocriene klieren beschrijven en de aanpassingen aan hun functie vergelijken. Leerplan chemie: wetenschappen (tweede graad) 5.2 Tweede leerjaar van de tweede graad Samengestelde stoffen Indeling van de samengestelde stoffen B 46 Typische voorbeelden van stoffen uit de leefwereld identificeren als organisch of anorganisch aan de hand van herkomst of gegeven formule. Leerplan chemie: alle studierichtingen behalve wetenschappen (tweede graad) 5.2 Tweede leerjaar van de tweede graad Samengestelde stoffen Indeling van de samengestelde stoffen B 29 Typische voorbeelden van stoffen uit de leefwereld identificeren als organisch of anorganisch aan de hand van herkomst of gegeven formule. Leerplan natuurwetenschappen: sociaal en technische wetenschappen (tweede graad) 3 De begrippen voedingsmiddelen en voedingsstoffen toelichten Leerplan biologie: wetenschappen (derde graad) 5.1 De cel Biochemische stoffen in organismen B 9 Het belang van sachariden, lipiden, proteïnen, nucleïnezuren, anorganische ionen, water en gassen voor het metabolisme toelichten. U 1 Plantaardig en dierlijk materiaal experimenteel onderzoeken op aanwezigheid van organische en anorganische bestanddelen. Leerplan chemie: wetenschappen (derde graad) 5.1 Structuur en eigenschappen van de materie Verdere kennismaking met de stofklassen Organische stofklassen V 20 De basisstructuur van lipiden, sachariden en proteïnen herkennen.

5 c. Bronnen i. Literatuur Forensic Sciences: A Crime Scene Investigation Unit for Senior 3 Current Topics in the Sciences - forensics unit (p. 87) Eigen afdruk - bloed haar vinger DNA (p. 1) Met lijm aantonen bloed haar vinger DNA (p. 3) 5. Tips and tricks a. Opmerkingen bij uitvoeren van proef Er bestaan alternatieve methodes (andere proeven) om vingerafdrukken op te sporen op een voorwerp: Zichtbaar maken van vingerafdrukken met behulp van lijm Materialen: - voorwerp (bijvoorbeeld een glas) - plastieken bewijszak - stift Stoffen: - superlijm (cyanoacrylaat) LET OP MET JE VINGERS: de lijm droogt zeer snel! Werkwijze: - Plaats een object (bijvoorbeeld een glas) in een plastieken bewijszak. - Label de bewijszak. - Voeg drie druppels superlijm toe in de zak, maar zorg ervoor dat de druppels de vingerafdruk niet raken. - Na een uur à één dag moet(en) de vingerafdruk(ken) zichtbaar zijn. Waarneming: Voor de proef (zie proefopstelling)

6 De vloeibare lijm heeft een doorzichtige kleur. Tijdens de proef De lijm loopt naar het glaasje. Let op dat je de vingerafdrukken aanbrengt aan de bovenkant of in het midden van het glas, want de lijm mag niet in contact komen met de vingerafdrukken. Na de proef De vingerafdruk wordt,na een dagje, zichtbaar en is wit van kleur. Besluit: Het cyanoacrylaat, bestanddeel van lijm, slaat neer in combinatie met de luchtvochtigheid en de aminozuren aanwezig in de vingerafdruk.

7 Waarneming Glas Porselein Papier Voor Tijdens Na Besluit Cacaopoeder en talkpoeder kunnen gebruikt worden om vingerafdrukken op bijvoorbeeld een glas te zoeken. De lichte korreltjes blijven aan de vetvlek van de vingerafdruk plakken en maken zo de vingerafdruk duidelijk zichtbaar. Oplossing Waarneming Voor Na Glas Porselein Papier We zien heel licht een Er is niets te zien Er is niets te zien vettige vingerafdruk We zien duidelijk een We zien duidelijk een Er is niets te zien vingerafdruk vingerafdruk