Uw resultaat. (m2/100 kg melk) NH3/melkkoe/jaar) melk) 1 / 14

Transcriptie

1 Uw resultaat Voor de acht verschillende duurzaamheidthema's geeft het octagram het bedrijfsresultaat (bruine vlak) en het gemiddelde van alle bedrijven die meedoen (oranje lijn) in 2012 weer. U kunt aan de hand van deze oranje lijn ien hoe uw bedrijf scoort ten opzichte van een gemiddeld melkveebedrijf. Een score buiten de oranje lijn geeft aan dat uw werkwijze milieuvriendelijker is dan het gemiddelde melkveebedrijf. In deze rapportage zijn uw resultaten gescoord over Bedrijfsgegevens Emissie Score Economie (bruto overschot, /100 kg melk) 22,20 22,01 2,56 Arbeid (kg melk/uur) 186,00 75,65 Diergezondheid (dd/dj) 6,00 5,00 2,60 Ammoniak (kg 28,30 NH3/melkkoe/jaar) 19,06 4,22 N-overschot (kg N/ha/jaar) 131, ,71 P-overschot (kg P2O5/ha/jaar) -0,90-409,68 5,00 Broeikasgassen (kg CO2-eq/100 kg 110,80 melk) 43,80 4,41 Landbeslag (m2/100 kg melk) 136,37 5,00 236,80 1 / 14

2 Economie Diverse kengetallen Er zijn diverse kengetallen die een beeld geven over de financiële status van een bedrijf. Een van deze kengetallen is het Saldo. Het saldo wordt berekend door alle opbrengsten en toegerekende kosten van elkaar af te trekken. Vanuit het saldo moeten alle vaste kosten nog betaald worden. Haal je de niet toegerekende kosten van het saldo af, dan ontstaat het productieresultaat. Na toevoeging van de afschrijvingen, rente, pacht, huur en lease krijg je een beeld van wat er beschikbaar is voor de verplichtingen aan derden middels het bruto-overschot. Vanuit het bruto-overschot moet er nog afgelost worden bij de bank, privé betaald worden en herinvesteringen worden gedaan. Economie Saldo 32,80 27,00 Productieresultaat 10,60 Bruto-overschot 22,20 22,01 ( /100 liter) 2 / 14

3 Arbeid Arbeidsproductiviteit In Nederland (en vergelijkbaar in West-Europese landen) is de gemiddelde arbeidsproductiviteit ca. 160 kg melk per gewerkt uur. In deze uren zitten alle uren die op het bedrijf nodig zijn. Het efficiëntiekengetal voor veeverzorging, voeren, melken, jongvee verzorgen bedraagt ca. 300 kg melk per uur in gerichte bedrijven. Bedrijven die of een hoge mate van automatisering hebben en/of deel van werkzaamheden verder uitbesteden kunnen voor het verzorgen van het vee/melken/voeren ca kg melk/uur halen. Arbeidsproductiviteit Wekelijks op uw bedrijf 93,00 168,00 Per koe per jaar 57,60 88,24 Kg melk/uur 186,00 75,65 (uren) De arbeidsefficiëntie is afhankelijk van verschillende factoren; Melksysteem Mate van automatisering Veebezetting Looplijnen Gezondheid veestapel Protocollen 3 / 14

4 Diergezondheid Reductie van antibioticagebruik De Nederlandse rundveehouderij streeft samen met de andere diersectoren naar een reductie van antibioticagebruik van 20% in 2011 en 50% in 2013, ten opzichte van Deze doelstelling hebben de vier grootste diersectoren (koeien, kalveren, varkens en pluimvee) samen met andere ketenpartijen geformuleerd in een convenant. Van de veehouder wordt verwacht dat hij per 1 januari een overeenkomst heeft afgesloten met een geborgde rundveedierenarts. De rundveehouder geeft opdracht aan de dierenarts om samen een bedrijfsspecifiek gezondheidsplan op te stellen. Hiermee wordt invulling gegeven aan de Verordening registratie en verantwoording antibioticagebruik rundveesector (PVV) Het bedrijfsspecifiek behandelplan dat door de dierenarts wordt opgesteld maakt integraal onderdeel uit van het bedrijfsspecifieke gezondheidsplan. Daarnaast moet hij de toegepaste en voorgeschreven diergeneesmiddelen vast laten leggen in de database MediRund. De benchmarkindicator (streefwaarden) voor de melkveehouderij voor 2011 zijn: Diergezondheid - Op het bedrijf (dd) 604,00 495,00 - Per melkkoe (dd/dj) 6,00 5,00 Rollend jaargemiddelde leeftijd veestapel (jaar) 4,40 5,00 Vet bij afvoer (kg/dier) 1366, ,00 Eiwit bij afvoer (kg/dier) 1061,00 955,00 Antibiotica Levensduur veestapel Naast het antibiotica gebruik is er ook een verband met levensduur en productie van de veestapel. Het landelijke gemiddelde binnen de Holstein-populatie geeft de volgende cijfers; Levensproductie: kg bij afvoer Vet: 1331 kg bij afvoer Eiwit: 1067 kg bij afvoer 4 / 14

5 De gemiddelde leeftijd van uw veestapel zegt deels iets over de duurzaamheid, in combinatie met de geleverde liters vet en eiwit wordt ook de efficiëntie in beeld gebracht. Een hoge productiviteit vraagt meer van het melkvee en uit cijfers van CRV blijkt dat bij de 25% hoogst productieve veestapels de gemiddelde leeftijd met 4,05 het laagst is. Andersom zijn de laagst productieve veestapels met 5,00 jaar ook het oudst. Echter bij goed management gaan de leeftijd en de levensproductie gezamenlijk op, er is dus veel aan gelegen om uw melkvee gezond ouder te laten worden met behoud van een acceptabele productieniveau. 5 / 14

6 Ammoniak Ammoniak steeds meer invloed op melkveehouderij In de melkveehouderij speelt ammoniak een steeds bepalendere rol, voornamelijk rond Natura2000-gebieden. Wetgeving zorgt ervoor dat de bedrijven de laatste jaren soms letterlijk op slot komen te zitten als hun uitstoot te hoog is. Bestaande maatregel betreffen afdekken van mestopslag, emissiearm mest uitrijden en emissiearme huisvesting. Ammoniak komt op verschillende plaatsen op uw bedrijf vrij. Niet alleen in de stal, maar ook bij beweiding, bij bemesting en tijdens de mestopslag. In de onderstaande tabel ziet u de verschillende bronnen. De ammoniakuitstoot wordt uitgedrukt in emissie per dier per jaar en in emissie per kg melk. Daarbij geldt: hoe lager de ammoniakemissie, hoe hoger de score. Ammoniakemissies (kg NH3/melkkoe) (kg NH3/melkkoe) (kg NH3/100 kg melk) (kg NH3/100 kg melk) Stal melkvee 1 3,50 0,10 0,05 Stal jongvee 3,30 1,82 0,01 0,03 Bemesting 12,60 10,98 0,20 0,16 Beweiding 0,90 0,71 0,01 0,01 Kunstmest 1,60 2,04 0,02 0,03 Totaal 28,30 19,06 0,30 0,29 Door de vele variabelen die bij de ammoniakemissie een rol spelen, is er een groot verschil in ammoniakemissie per melkkoe tussen bedrijven. De belangrijkste factoren zijn: aantal uur weidegang staltype (vloer, dak) staloppervlakte per dier vervangingspercentage rantsoensamenstelling / ureumgetal 6 / 14

7 mestopslag1 grondsoort bemestingswijze: methode, hoeveelheid, kunstmestsoort Vrijkomen van ammoniak Als ureum in urine/kunstmest in contact komt met mest (of de bodem) ontstaat er ammoniak door de omzetting van ureum (NH2(2CO)) door het enzym urease uit de urine. Het overgrote deel van de ammoniak komt vrij tijdens het bemesten en in de stal. Tijdens beweiden komt er slechts een kleine fractie ammoniak vrij. Door het rantsoen te voorzien van minder eiwit en meer structuur bevat mest minder stikstof en kan er dus minder stikstof vervluchtigen. Ook is de stikstof beter gebonden waardoor de kans op vervluchtiging afneemt. Tenslotte spelen de hoeveelheid en het soort kunstmest nog een rol. 7 / 14

8 Stikstofoverschot Beperk uitspoeling Te hoge gehaltes aan nitraten in grond- en oppervlakte water zijn schadelijk voor mens en ecosystemen. Het is dus zaak om af- en uitspoeling naar grond- en oppervlaktewater te beperken. Stikstof komt uw melkveebedrijf binnen via (kracht)voer en (kunst)mest.ook mineralisatie van organische stof in de bodem (met name op veengronden) of een stikstofbinding vanuit de lucht via klaver (of andere vlinderbloemigen) verrijken bodem. Via de afvoer van melk, dieren en soms via de afvoer van mest of verkoop van voer verlaat stikstof uw bedrijf. Stikstofbalans De stikstofbalans berekent het stikstofoverschot op het niveau van uw bedrijf. Het deel van de stikstof uit dit overschot dat niet de lucht in verdwijnt als lachgas en ammoniak, komt terecht in het grond- en oppervlaktewater. In onderstaande tabel vindt u het totale overschot aan stikstof dat zowel verdwijnt naar het grond- en oppervlaktewater als vervluchtigt. Het totale stikstofoverschot is teruggerekend naar een overschot per hectare. Een herkenbaar getal uit de oude mineralenboekhouding (of Minas). Negatieve waarden in de tabel duiden op een netto-afvoer van stikstof. Ook voor stikstof geldt: hoe lager het overschot per hectare, hoe hoger de score. Stikstofoverschot Dier -7,90-496,10 Ruwvoer en strooisel 22, Krachtvoer 106, ,01 Bijproducten 23, ,59 Drijfmest -40,10 - Kunstmest 106,90 5 N-depositie 34,40 31 Melk -114, ,79 Totaal 131, ,71 (kg N/ha) 8 / 14

9 De verschillen tussen bedrijven zijn op dit onderdeel relatief beperkt. Landelijk gezien bedraagt het overschot ongeveer 160 kg N/ha/jaar. Het stikstofoverschot kan u sturen door aan de volgende knoppen te draaien: aantal uur weidegang rantsoensamenstelling en hoeveelheid: bepalend voor het ureumgetal grondsoort (en de daarbij behorende bemestingsnormen) bemestingswijze: methode, tijdstip, hoeveelheid, kunstmestsoort 9 / 14

10 Fosfaatoverschot Overmatige fosfaatbemesting Een overmatige fosfaatbemesting leidt tot ophoping in de bodem. Uit fosfaatverzadigde bodems kan gemakkelijk fosfaat af- en uitspoelen naar het grond- en oppervlaktewater. Bovendien is de wereldvoorraad aan fosfaat eindig waardoor er zuinig mee omgegaan moet worden. De aanvoerposten van fosfaat zijn voornamelijk krachtvoer, ruwvoer en kunstmest. De belangrijkste afvoerposten zijn melk en, afhankelijk van de situatie, drijfmest. De fosfaatbalans berekent het totale overschot van fosfaat op bedrijfsniveau. Dit overschot geeft aan hoeveel fosfaat zich ophoopt in de bodem en uiteindelijk uit/afspoelt naar grond- en oppervlaktewater. Negatieve posten betekenen een netto afvoer aan fosfaat van uw bedrijf. Het totale fosfaatoverschot op uw bedrijf staat weergegeven in een overschot per hectare. Ook voor de fosfaat geldt: hoe lager het fosfaatoverschot per hectare, hoe hoger de score. Uw bedrijf Dier -5,30-329,00 Ruwvoer en strooisel 7,30-755,70 Krachtvoer 40,80 944,11 Bijproducten 7, ,83 Drijfmest -16,30 Kunstmest 1,30 3 Melk -36, ,92 Totaal -0,90-409,68 Fosfaatoverchot (kg P2O5/ha) 10 / 14

11 Bepalend voor het fosfaatoverschot zijn: aantal uur weidegang rantsoensamenstelling en hoeveelheid bemestingswijze: methode, tijdstip, hoeveelheid, kunstmestsoort gewasopbrengst per hectare grondsoort (fosfaatverzadiging en normen) Daling fosfaatoverschot door wetgeving Als gevolg van de wetgeving over fosfaat laat het fosfaatoverschot gelukkig al enkele jaren een daling zien. Landelijk gezien bedraagt het overschot ongeveer 15 kg P2O5/ha/jaar. Toch kan fosfaat met de aanscherpingen van de bemestingsnormen in de toekomst een bepalende rol gaan spelen. Met de EU is afgesproken om in 2015 aan evenwichtsbemesting te voldoen. LTO en Nevedi ondertekende in 2011 een convenant om de hoeveelheid aan fosfor in het veevoer te beperken. 11 / 14

12 Broeikasgasemissie en energie Overmatige uitstoot broeikasgassen De overmatige uitstoot van broeikasgassen zorgt voor een versnelde opwarming van de aarde met alle gevolgen van dien. Op het melkveebedrijf gaat het verbouwen van gras en maïs gepaard met veel CO2-opname. Terwijl het gebruik van energie (elektriciteit, diesel en gas) weer zorgt voor CO2 uitstoot. Echter, de grootste bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen op melkveebedrijven is in de vorm van methaan en lachgas. Bacteriën in de koeienpens vormen methaan. Lachgas komt voornamelijk bij bemesting en grondbewerking uit de bodem vrij. Per saldo stoot een melkveebedrijf altijd meer broeikasgassen uit dan door de gewassen kan worden opgenomen. Wel kan energie gewonnen worden uit mestvergisting of via zonnecollectors. De drie belangrijkste broeikasgassen zijn koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas (N2O). Methaan heeft een 25 maal sterkere werking dan CO2 en lachgas een bijna driehonderd keer sterkere werking. Alle broeikasgassen worden in de praktijk omgerekend naar CO2-eenheden, de zogenaamde CO2-equivalenten. In onderstaande tabel is de totale hoeveelheid broeikasgasemissie teruggerekend naar emissie per 100 kg melk. In berekeningen corrigeren we de uitstoot met de vastgelegde CO2 in gewassen. Ook voor broeikasgassen geldt: hoe lager de emissie per 100 kg melk, hoe hoger de score. Klimaat Energiegebruik 6,90 Transport & arbeid derden 2,00 Pensfermentatie 50,10 16,24 Stal 17,30 17,50 Beweiding 4,20 0,10 Dierlijke bemesting 3,70 Kunstmest bemesting 3,20-0,09 Kunstmestproductie 2,00 Grasland scheuren 0,30 Indirecte bodememissies 10,30 7,75 Voeraankoop 11,00 2,30 Totaal 110,80 43,80 (Kg CO2-eq/100 kg melk) 12 / 14

13 Broeikasgasuitstoot is van veel factoren afhankelijk. In deze berekening nemen we de uitstoot als gevolg van veenoxidatie niet mee. Ook zonder landbouw vinden veenoxidatieprocessen plaats. Bovendien zou het erg grote verschillen opleveren tussen bedrijven op veen en op andere grondsoorten. Naast bovengenoemde factoren speelt het organische stofgehalte in de bodem een belangrijke rol. In organische stof zit koolstof. Als organische stof wordt afgebroken, komt deze koolstof in de vorm van koolstofdioxide vrij. Daartegenover staat dat met het verhogen van het organische stofgehalte in de bodem koolstof wordt vastgelegd in de bodem en daarmee CO2 uit de atmosfeer wordt gehaald. De vastlegging van CO2 wordt voorlopig nog niet meegenomen in de berekening. Bij het openwerken van de grond (zoals bij het scheuren van grasland) gaat doorgaans een deel van het organische stofgehalte verloren. Naast de emissie van CO2 komt daarbij ook lachgas vrij. Om de uitstoot minimaal te houden is scheuren in het voorjaar aan te raden. Voor het in toom houden van broeikasgasuitstoot is een hoge veebezetting per hectare en een hoge melkproductie per dier gunstig. Voor andere thema s (o.a. stikstof en fosfaat) in het hexagram kan dit minder gunstig uitpakken. 13 / 14

14 Landgebruik (footprint) Footprint laag houden Een footprint geeft weer welk stukje van de aarde nodig is om een product of dienst te maken. In ons geval, de hoeveelheid land (wereldwijd) nodig voor de productie van melk. Door de footprint laag te houden, doet een product minder beroep op de natuurlijke reserves van de aarde en blijft de milieubelasting beperkt. Footprint en veevoer De footprint van melk is voornamelijk afhankelijk van de hoeveelheid en type voer per koe en de hoeveelheid melk per koe geproduceerd. Het verbouwen van veevoer neemt ruimte in beslag. Per veevoer verschilt deze ruimte. Voor de productie van 1 kg droge stof snijmaïs is bijvoorbeeld gemiddeld 0,7 m2 nodig, terwijl voor 1 kg kuilgras 1,0 m2 nodig is. Vergelijken we tarwe met soja dan zien we dat 1 kg tarwe 1,5 m2 aan land vraagt en 1 kg soja gemiddeld 4,4 m2. Onder veevoer valt zowel het landbeslag voor de grondstoffen van de aangekochte hoeveelheid krachtvoer, als het landbeslag voor het ruwvoer dat u mogelijk zelf verbouwt. De berekeningen zijn gebaseerd op het voerrantsoen, niet op het areaal eigen land. Wel wordt in de berekening gerekend met uw eigen opbrengst per ha voor ruwvoer. Krachtvoer, kalvermelk en bijproducten zijn grondstoffen die een bedrijf van elders laat komen. Bij het gebruik van rest- of bijproducten wordt dan weer het landgebruik grotendeels aan het hoofdproduct toegekend. De footprint drukt het landgebruik per 100 kg geproduceerde melk uit. Hoe lager het landbeslag per 100 kg melk, hoe hoger de score. Landbeslag Veevoer Jongvee 33,70 7,62 Veevoer Melkvee (krachtvoer) 138,90 39,86 Veevoer Melkvee (ruwvoer) 64,00 88,63 Bedrijf (erf en stal) 0,20 0,26 Totaal 236,80 136,37 (m2/100 kg melk) 14 / 14 Powered by TCPDF (