11 Montage in kast. Handleiding 20 toets draaiorgel. Hans Beijer

Transcriptie

1 Handleiding 20 toets draaiorgel Hans Beijer 11 Montage in kast KAST Lijm de kast samen en let er op dat de zijwand met de voorgeboorde gaten aan de linkerzijde zit. Links is vanuit de frontzijde gezien. De maten van de voet zijn afhankelijk van de gekozen houtdikte, de binnenmaten zijn in de tekening gegeven. Let op: De bovenfrontbalk en de verstevigingsbalk op de achterwand worden met behulp van het frame voor luchtklavier en spoelen vastgelijmd. POELIE uitlijnen Steek de krukas, met poelie, zo ver mogelijk in het frame. De opwikkelpoelie ingekoppelde toestand. Denk aan de afstandring tussen Frame en opwikkelspoel. Nu moeten de V groeven in een lijn liggen. Zo niet schuif dan de poelie op de krukas zodanig dat het in een lijn komt. LIJM de poelie vast op de as. ( met 2 componentenlijm ) Maak twee lagerblokjes, Tekening T7-2 lichtdraaiend op de krukas. Maak een van deze blokjes op dikte. Controleer of de hendel nog vrijloopt. MONTAGE in de kast van Frame Het handigst is de volgende werkwijze. Maak de bovenfrontbalk en verstevings balk op lengte. Plaats de kast onderste boven op een vlakke werktafel. Plaats het frame, steek in het frame en zijwand de assen 10 mm en de krukas. Plaats een vulring op de krukas aan kastzijde. Druk het frame nu stevig 0p zijn plaats en klem de bovenfrontbalk tussen de wanden. Sluit de bovenfrontbalk aan tegen het frame en neem de schroefgaten over op de boven frontbalk. Doe hetzelfde met verstevingsbalk. Boor de schroefgaten voor. Lijm nu verstevingsbalk en bovenfrontbalk in de kast. 1

2 Let op: Het frame met de assen blijft tijdens het lijmen op zijn plaats Voor meer stevigheid de lijm van de bovenfrontbalk verbindingen met een duvel versterken. Na het drogen kan het frame worden vast geschroefd. De twee lagerblokjes, om de krukas kunnen nu worden gelijmd. 1stuks tussen krukaspoelie en frame en 1 stuks aan de buiten zijde van de kast. Laat de krukas tijdens het lijmen zitten maar gebruik niet teveel lijm eventueel wat vet aan de krukas om vastlijmen te voorkomen. Als alles goed is gegaan draait alles soepel. Montage van de balg Hier steunbakjes lijmen waar de balg rust 7 maart 2011! 2

3 De balg wordt zo laag mogelijk in de kast geplaatst, maar houd rekening met ruimte die de Baspijp vraagt die onder de balg wordt geplaatst. De balg is schematisch weergegeven en de voet van de kast is weggelaten. De pompstok lengte meten (De pompstok is voldoende lang gehouden) Laat de pompstok rusten tegen de krukas in beneden stand en druk de pompstok naar beneden. Teken nu onder en boven de as de pompstok af. Herhaal dat met de krukas in bovenstand en trek de pomp stok omhoog. Teken weer af. Bepaal nu het midden tussen de aftekening neem dat over naar het andere vlak van de pompstok. Teken het gat 10 mm diameter af. Boor het gat van 10 mm diameter. Zaag de zaagsnede en boor nog 2 schroefgaatjes om de zaagsnede om de as te klemmen. Maak nu de stok op lengte zodanig dat de pompstok niet boven de kast uitkomt. 7 maart 2011! 3

4 Twee belangrijke bouwgroepen zijn nu ingebouwd in de kast gereed om speelklaar maken. Voor je gaat draaien en wie doet dat niet, even een stukje hout tussen de ontlastklep steken, dat voorkomt het exploderen van de balg. Bevestig aan de zijwand een klos hout (lijmen en schroeven )waar de veer zijn steunpunt heeft, hoog genoeg om de magazijn balg voldoende open te laten gaan. Speel met de positie van veer zodanig dat de veer vrij beweegt als de magazijnbalg opkomt. De veer is een harmonium balgveer 2kg of 4kg kracht. ( tweede hands kringloop of zelf maken) Als tijdelijke oplossing kan je ook een gewicht op het magazijn blad leggen. Bevestig een andere klos hout die ontlastklep stoter klemt. Constructie zoals de pompstok, gat en zaag snede. Stel de stoter zodanig af dat de balgvouwen niet naar buiten ploppen. Ook kan je hiervoor in de magazijnbalg een trekkoordje bevestigen dat door een gaatje in de ontlastklep naar buiten komt. Door een knoop in het koordje is dan de onlastklep af te stellen. Zo nu kan je gaan draaien en wind maken. Komt de balg niet omhoog dan heb vast vergeten de uitstroom openingen met een kurk af te stoppen. Als het naar behoren werkt gaan we verder. Het plaatsen van de windlade is verder een eenvoudige handeling, plaats hem voor de balg enachter kastvoet Lijm voor bevestiging houtblokjes aan voet links en rechts. Ook kan je Aluminium hoekprofiel daarvoor aan de voet schroeven. Maak nu de wind toevoer van balg naar windlade, neem daarvoor een stuk plastic slang, glad aan de binnen zijde. Test nu de windlade door alle buisjes af te sluiten en daarna om en om te openen, de geopende positie moet nu blazen. Verbind nu het luchtklavier met de windlade door 19 slangetjes. Als je goed genummerd hebt correspondeert de juiste toon met het gamma. De slangen zullen zich veelvuldig kruisen en elkaar in de weg zitten. Neem daarvoor ruime lengte van de slangetjes dat voorkomt dat de slang van de buisjes wordt afgetrokken. Rest nog het plaatsen van de pijpen te beginnen met de baspijp en zijn eigen windlade/ ventiel. Verbind de baspijp met zijn ventiel. Verbind het ventiel met de balg gebruik een stukje tuinslang. Bepaal nu praktisch de plaats waar het verkroppen begint. Dubbelverkroppen! Dan kan je nog stemmen zonder klem te zitten. De zaag erin en gebruik een verstekbakje. Lijm de stukken in Uvorm weer aan elkaar, te zien op de foto hiernaast. 7 maart 2011! 4

5 Schroef de pijp vast aan de kastvoet boor daartoe een klein gaatje bij het labium en een onder de stop. Let op bij het stemmen moeten de gaatjes wel dicht zijn. Afhankelijk van de gekozen pijp opstelling verkrop je de lange pijpen enkelvoudig, maar je kan dat uitstellen tot het allerlaatste moment, als je de deksel constructie bedenkt en de pijpen daaronder moeten verdwijnen. Plaats alle pijpen op de windlade en speel alvast een rol. ( reeds gekocht of geleend ) En geniet van de geboorte van een orgel. Maak nu de bevestiging van de pijpen in orde. Zie tekening T11-1 Fijn inregelen van het orgel begint nu: Klinken alle fluiten? Klinken de staccato's goed (snel opeenvolgende tonen) Klinken de staccato s als een toon (dat is niet goed ) De oorzaken zijn verschillend van knikken in de slangetjes tot vergroten of verkleinen van de lekgaatje in het membraan. Denk ook aan verstopte pijp, mogelijk als gevolg van schuurstof en andere rommel uit de balg en in de windlade. Gebruik een testband met gaatjes voor elke toon en verschillende afstand: De testband heeft bijvoorbeeld per toon over een lengte van 30cm gaatjes met een hart op hart afstand van 9mm gevolgd door 5cm gaatjes hart op hart van 3,5 mm. Deze band is te koop bij de leveranciers genoemd in de inleiding maar je kunt hem ook zelf maken. De kapmethode van Wouter Roos Wouter gebruikt een papierboor. Zoekwoord op Google Papierboren 7 maart 2011! 5