Gemeente Boxmeer. Onderwerp: Breedbandnetwerk in Boxmeer. Nummer: 6b. AAN de Raad van de gemeente Boxmeer. Boxmeer, 15 oktober 2013

Transcriptie

1 Gemeente Boxmeer Onderwerp: Breedbandnetwerk in Boxmeer. Nummer: 6b. AAN de Raad van de gemeente Boxmeer Boxmeer, 15 oktober 2013 Aanleiding In de gemeenteraad is op 7 november 2012 een motie aangenomen waarin het College wordt verzocht tegen de achtergrond van de aanpak van de gemeente Boekel te onderzoeken of de aanleg van een glasvezelnetwerk voor de hele gemeente haalbaar is. Ook is de gemeente in diezelfde periode vorig jaar benaderd door een marktpartij die alleen de aanleg van een glasvezelnet, in de kern Boxmeer, niet de buitengebieden wilde realiseren. Om die reden heeft de gemeente Boxmeer de opdracht verstrekt aan een adviesbureau die de vraag heeft beantwoord of de aanleg van een gebiedsdekkend breedbandnetwerk in de gemeente Boxmeer haalbaar is. Het antwoord is kortgezegd ja.dit rapport is op het besloten RIS te raadplegen i.v.m. afspraken met de geconsulteerde partijen. Op basis van het onderzoek is gebleken dat de gemeenteraad zich moet uitspreken voor de uitgangspunten en kaders van een breedbandnetwerk, omdat daarmee de onderhandelingsruimte tussen de gemeente en de partijen duidelijk wordt. Door in te stemmen met het voorstel wordt nadrukkelijk nog geen beslissing genomen over kredieten, garanties en uitvoeringsvarianten, maar wordt wel aangeven onder welke voorwaarden de varianten ontwikkeld moeten worden. Nadere toelichting Het afgelopen jaar is gewerkt aan een breedbandstrategie, waarin de vraag is gesteld aan de aanbieders of er markt is voor een gebiedsdekkend, open en toekomstvast breedbandnetwerk in Boxmeer. Zoals bij de aanleiding reeds aangegeven is deze vraag met ja te antwoorden, maar is er wel een actieve rol van de gemeente nodig. Ook blijkt uit de breedbandstrategie dat er heldere kaders nodig zijn van waaruit de gemeente zich kan oriënteren op de markt voor breedband. De genoemde breedbandstrategie is reeds besproken in een informele raadsvergadering (6 juni 2013) en mede daaruit opmakend is dit voorstel opgesteld. Breedband en/of glasvezel Breedband is een term die in combinatie met internet wordt gebruikt. Breedband betekent dat er een snelle verbinding met het netwerk wordt gemaakt. De snelheid wordt meestal uitgedrukt in kilobits of megabits per seconde (Kbit/s of Mbit/s). Hierbij wordt dan ook nog onderscheid gemaakt tussen de ontvangstsnelheid (download) of verzendsnelheid (upload). Verschillende definities van breedband worden gehanteerd. Volgens de richtlijnen van Europa heeft een breedbandverbinding een minimale downloadsnelheid van 256 kbit/s. Breedband kan bereikt worden via glasvezel, maar ook met coax of koper kunnen tegenwoordig hoge snelheden behaald worden. En ook de draadloze netwerken zijn in opkomst. Het middel waarop het transport plaatsvindt kan dus glas, koper, draadloos of coax zijn. Het doel is echter een breedbandverbinding. Bewust wordt dus niet gesproken over glasvezel of een glasvezelnetwerk, omdat functionele specificaties van een netwerk belangrijker zijn dan de feitelijke infrastructuur. In de praktijk zal een glasvezelnetwerk echter het enige netwerk zijn dat voldoet aan de R-RE/2013/1284 / RIS

2 gestelde eisen. Het is echter verstandig om op dit moment niet voor te sorteren op een techniek of voorziening. Actieve rol en kaders stellen De gemeenteraad wordt gevraagd toestemming te geven aan het College om een actieve rol te pakken, breedband te zien als nutsvoorziening en uit te gaan bij de aanleg en exploitatie van een open, gebiedsdekkend en toekomstvast breedbandnetwerk. Binnen deze spelregels wordt het komende jaar een aantal modellen (oa marktmodel en coöperatief model) uitgewerkt en zal ook gecommuniceerd worden met de samenleving/maatschappij. Wanneer de verschillende modellen en varianten (inclusief financieel en juridische risico s) in beeld zijn gebracht maken we een keuze. Hierna volgt een toelichting op de kaders, waarbinnen het breedbandnetwerk ontwikkeld moet worden: Voor de aanleg van een gebiedsdekkend netwerk is een actieve rol van de gemeente Boxmeer noodzakelijk Een breedbandnetwerk voor de hele gemeente Boxmeer is de doelstelling die voortvloeit uit de opgestelde breedbandstrategie. Tevens wordt in deze breedbandstrategie geconcludeerd dat er markt is voor het aanleggen en beheren van toekomstgerichte breedbanddiensten; ook in principe en onder voorwaarden in het buitengebied. Belangrijk is dat een actieve rol van de gemeente daarbij nodig is. Neemt de gemeente een passieve rol aan dan worden door de markt alleen de meest rendabele gebieden (binnen de bebouwde kom) van breedband voorzien. Ook neemt de kans van realisatie van een breedbandnetwerk in het buitengebied af, omdat een losse businesscase buitengebied niet reëel blijkt te zijn. Kortom: met een passieve rol voorzie je alleen de kern Boxmeer en mogelijk de overige kernen én met een actieve gemeentelijke rol is een realistisch en uitvoerbaar scenario te ontwikkelen, waardoor de hele gemeente van breedband kan worden voorzien. Het is echter belangrijk welke kosten, investeringen en risico s hier gepaard mee gaan. Dit is onderwerp van verder onderzoek. De gemeente ziet een breedbandvoorziening als nutsvoorziening De vraag naar breedbanddiensten neemt landelijk fors toe en in het type diensten vinden ontwikkelingen plaats die ook nieuwe lokale innovaties mogelijk kunnen maken. Te denken valt aan de zorgverlening op afstand nu steeds meer ouderen langer thuis zullen moeten blijven wonen. Boxmeer heeft een groot buitengebied en bedrijven willen niet zonder steun van de overheid investeren in breedband in het buitengebied, omdat dit niet rendabel blijkt te zijn. Eigenlijk is dit dezelfde discussie als in vroegere jaren met de riolering en telefonie. Is breedband een nutsvoorziening? Wij vinden van wel. Dit om de volgende redenen: Maatschappelijk belang, leefbaarheid: - Zorg: Het op een kosten effectieve en efficiënte wijze zorg te verlenen rekening houdend met gewijzigd beleid vanuit de centrale overheid zoals de 3 decentralisaties. - Zelfstandig wonen: Dienstverlening en informatieverstrekking wordt meer en meer op basis van ICT vormgegeven door bedrijven alsook instellingen. Communicatie op afstand tussen mensen wordt mogelijk gemaakt en dit kan en zal dan ook bijdragen in het voorkomen dat mensen in een isolement geraken en de leefbaarheid bevorderen. - Werk&Wonen Om te voorkomen dat jongeren vertrekken en de ouderen achterblijven is een goed voorzieningen nivo van belang om bijvoorbeeld thuiswerkers te kunnen binden. Daarnaast hebben (boeren)bedrijven meer en meer applicaties die snelle verbindingen via het internet vergen, zoals voor de besturing van klimaatcontrolesystemen en voederinstallaties, alsook de koppeling tussen meerdere vestigingen. - Onderwijs: Leren op afstand ongeacht plaats en tijd neemt toe qua aanbod. Om - pag. 2/6 -

3 de jeugd geïnteresseerd houden te wonen en werken in Boxmeer zullen de voorzieningen op nivo moeten zijn. Gemeentelijke belangen: - Aantrekkelijkheid van Boxmeer voor bedrijven - Aantrekkelijkheid van Boxmeer om te wonen Voorwaarden en uitgangspunten bij aanleg en exploitatie van een breedbandnetwerk in de gemeente Boxmeer Belangrijke voorwaarden en uitgangspunten voor het realiseren van een breedbandnetwerk zijn de volgende: A. Open netwerk Openheid van netwerken is van belang voor de burger/klant om keuzevrijheid zeker te stellen. In de huidige situatie monopoliseert de netwerkeigenaar de klant en is er sprake van gedwongen winkelnering. Openheid van netwerken biedt tevens nieuwe, innovatieve spelers een kans op een marktaandeel en daarmee een kans voor de ontwikkeling en opschaling van nieuwe diensten. Het netwerk dient open te staan voor alle dienstenaanbieders, niet alleen op internetniveau, maar ook op netwerkniveau (EtherNet), waarbij er een aantrekkelijk tarief (dicht tegen de kostprijs) kan worden geboden aan de klanten/eindgebruikers. Verder geldt dat maatschappelijke instanties of maatschappelijk relevante applicaties tegen kostprijsniveau van het netwerk gebruik moeten kunnen maken. De hiervoor vereiste openheid van het netwerk eist dat er geen juridische of technische belemmeringen noch financiële belemmeringen richting dienstaanbieders worden opgeworpen. B. Toekomstvast netwerk Een toekomstvast breedbandnetwerk is van strategisch belang. Boxmeer kan zich niet veroorloven om over enkele jaren te constateren dat we capaciteit te kort komen op de digitale snelweg. De toekomstvastheid van het netwerk komt tot uitdrukking in de keuze voor technologieën welke nog een zeer lange tijd bruikbaar en qua capaciteit uitbreidbaar blijven. Wij denken daarbij aan een horizon van minimaal 20 jaar. De beschikbare netwerkcapaciteit zou moeten kunnen doorgroeien naar het honderdvoudige van de huidige aangeboden snelheden in de consumentenmarkt, zonder nadere investeringen te hoeven doen in de passieve/fysieke netwerklaag. Bovendien moet het netwerk geschikt zijn voor symmetrisch transport, oftewel uploadsnelheid = downloadsnelheid. De kabelmaatschappijen geven aan dat de coax-kabel technisch opwaardeerbaar is en verwijzen naar het TNO-rapport Evolution and prospects cable networks for broadband services. De vraag is echter of deze technische mogelijkheden tot opwaardering bedrijfseconomisch haalbaar zijn. Bureau Stratix heeft hier onderzoek gedaan en komt tot de conclusie dat dit niet het geval lijkt te zijn. Toch kiest Boxmeer er voor om lopende het onderzoek te spreken over een breedbandnetwerk, maar alleen de techniek glasvezel lijkt dus toekomstbestendig te zijn. C. Gemeentedekkend netwerk De telecommunicatiemarkt is een vrije markt. In principe zou de opgave aan de markt overgelaten kunnen worden. De verwachting is dat het voor marktpartijen niet aantrekkelijk is alle adressen (dit geldt vooral in de buitengebieden) in de gemeente Boxmeer aan te sluiten op een dergelijk netwerk. In bepaalde gebieden zijn de kosten van de aansluitingen te hoog waardoor de terugverdientijd voor de marktpartijen te lang wordt. Tweedeling in de beschikbaarheid van moderne breedbandnetwerken moet worden voorkomen. Een netwerk moet zowel in de meer als in de minder of zelfs onrendabele gebieden worden gerealiseerd. Uitzondering vormt zeer geïsoleerd liggende huishoudens/percelen in het - pag. 3/6 -

4 buitengebied (1 a 2%), waarvan de aanlegkosten buitensporig hoog zullen liggen. Wel kunnen hiermee individuele afspraken worden gemaakt. Een nadere inventarisatie zal nog moeten plaatsvinden. Doeltreffendheid/ doelmatigheid Naar marktpartijen (waaronder coöperaties) kan gecommuniceerd worden wat de voorwaarden en eisen zijn van de gemeente bij de aanleg en exploitatie van een breedbandnetwerk. Uiteindelijk moeten duidelijke eisen leiden tot een voor de inwoners en bedrijven van de gemeente interessant en financieel voordelig voorstel. Rol van de gemeente Met inachtneming van regelgeving op het gebied van aanbesteden en staatssteun ter voorkoming van marktverstoring, in te stemmen met een actieve rol van de gemeente Boxmeer bij het ontwikkelen van een breedbandnetwerk in de gemeente Boxmeer (Zie beslispunt 1) Alternatieven en afwegingen Hoewel de gemeente eisen aan een netwerk kan formuleren wil dit niet zeggen dat partijen geweigerd kunnen worden. In artikel 5.2. lid 1 van de Telecommunicatiewet is vastgelegd dat de rechthebbende op of de beheerder van openbare gronden verplicht is te gedogen dat ten dienste van een openbaar elektronisch communicatienetwerk kabels in en op deze gronden worden aangelegd, in stand gehouden of opgeruimd worden. Iedereen die wil, mag aanleggen. Het is vanwege de wettelijke gedoogplicht voor de aanleg van openbare telecommunicatienetwerken niet mogelijk om aanleggers van openbare telecommunicatienetwerken te verbieden om hun (al dan niet concurrerende initiatieven) te ontplooien. Wettelijke basis Dit voorstel heeft geen wettelijke basis. Financiën Op dit moment wordt er geen krediet gevraagd, aangezien in de tweede Berap middelen ( euro) zijn vrijgemaakt als werkbudget voor dit dossier. Wel is het belangrijk om te vermelden dat er een onrendabele top zit op het aanleggen van breedband in het buitengebied. Dit is ook één van de redenen van de markt om buitengebieden niet zondermeer van breedband te voorzien. Uiteindelijk zijn er een aantal stimulerings/financieringsrollen (niet limitatief) die de gemeente zal meenemen bij het nadenken over alternatieven. Het gaat b.v. om het subsidiëren van een onrendabele top, het participeren via investeringen of via een garantstelling. Daarbij wordt de regelgeving op het gebied van aanbesteden en staatssteun in acht genomen. Afstemming andere projecten / derden Lokaal Bij goedkeuring van de kaders door de gemeenteraad zal ook de samenleving worden bevraagd over hun behoefte aan breedband. Ook zal bij de nadere uitwerking worden bekeken welke rol de dorpsraden, belangenverenigingen etc. kunnen spelen. Regio Land van Cuijk In de Strategische visie Land van Cuijk heeft breedband een prominente plek. Daarin is afgesproken dat de bestuurlijke ambitie van de aanleg van een breedbandnetwerk wordt gedeeld en dat er op operationeel niveau dient te worden samengewerkt om van elkaar te leren en synergievoordelen te behalen. Wel maakt iedere gemeente haar eigen keuzes en bepaalt zelf het tijdspad. - pag. 4/6 -

5 Provincie Noord-Brabant De provincie Noord-Brabant heeft een fonds in voorbereiding van waaruit breedbanddiensten in buitengebieden en op bedrijventerreinen ge-cofinancierd kunnen worden (Breedbandfonds). Naar verwachting zijn de middelen begin 2014 beschikbaar. Op dit moment wordt het fonds beoordeeld door de Europese Unie aangaande de staatssteunregels. Voorstel 1. In te stemmen met een actieve rol van de gemeente Boxmeer bij het ontwikkelen van een breedbandnetwerk in de gemeente Boxmeer; 2. Het breedbandnetwerk te zien als nutsvoorziening; 3. Het op te zetten breedbandnetwerk dient gemeentedekkend, open en toekomstvast te zijn. Dit tegen een aantrekkelijk en transparant tarief voor eindgebruikers. Burgemeester en wethouders van Boxmeer, de secretaris, de burgemeester, drs. ir. H.P.M. van de Loo K.W.T. van Soest - pag. 5/6 -

6 Bij het onderwerp: Breedbandnetwerk in Boxmeer Horen de volgende bijlagen: 1. R-RE/2013/425 Strategievorming toekomstgericht breedband gemeente Boxmeer (vertrouwelijk/niet openbaar, ivm afspraak geconsulteerde bedrijven/partijen) 2. RE-RE/2013/1339 concept raadsbesluit - pag. 6/6 -