Landgoederen wandelroute Elsendorp

Transcriptie

1 Landgoederen wandelroute Elsendorp

2 1 2 3

3 4 5 Totale route ca. 14 km. Verkorte route Limbraweg ca. 10 km. Verkorte route Middenpeelweg ca. 5 km. Startpunt Christoffelplein Als startpunt nemen we de kerk in het dorp met beeldje van D n Elsendörper en de Koningslinde. Deze in 1960 in gebruik genomen Katholieke kerk verving de uit 1926 daterende houten kerk die stond in de nabijheid van de rotonde. Heel bijzonder zijn de glas-in-lood ramen. - We gaan rechtsaf (Christoffelstraat) - 1e weg rechts (Pater Rossaertstraat) met rechts het voormalige klooster en vroegere kleuterschool - We gaan linksaf naar de rotonde - Rotonde oversteken naar kapelletje van Christoffel (rustplaats) - Elsendorpseweg oversteken - We gaan rechtsaf over het fietspad (na 50 meter rustplaats) - 1e laan links Als u hier rechtdoor loopt richting Gemert kunt u bij de Grintweg rechtsaf slaan en aansluiten op de wandelroutes aan de wandel in Handel U bent nu op Landgoed Cleefswit met aan uw linkerhand een villa en even verderop het jachthuis (A)

4

5 Aan uw rechterhand ligt het land waar in de nacht van 25 op 26 juli 1943 een neergeschoten Lancaster Mk.III van het 103 Squadron neerstortte in het aardappelveld van familie Sevenster, n grote krater veroorzakend. Verschillende boerderijen in de omgeving raakten zwaar beschadigd door ontploffingen van de meegevoerde bommen. Drie van de acht bemanningsleden overleefden deze crash met hun parachute. Een van hen was Jim Brazil, een Canadees wiens zoon met zijn gezin in 2012 de plaats van de crash bezocht heeft. - Weg vervolgen - Voorbij de boerderij ligt de oude Bebakende Dijk (B) met informatiebord en rustplaats - Einde links (witte poort) - Na 200 meter rechts (bordje De Sijp) - Einde laan rechts - Na 100 meter eerste pad links tussen landerijen - Einde rechts - Na 150 meter eerste pad links - Op kruising links (Sijpseweg) Aan uw rechterhand ziet u de boerderij Marie-Paulinehoeve staan waarachter in 1944 een oorlogsvliegveld heeft gelegen waar eerst de Duitsers gebruik van maakte en na de geallieerde opmars de Canadezen, die er 80 Spitfires stationeerden. Met SMT matten was de ondergrond verstevigd maar men had ook de slootjes gedempt waardoor het veld in het najaar van 1944 onder water liep en het vliegveldje onbruikbaar werd. De SMT matten werden dankbaar door de boeren in de omgeving gebruikt als afrastering voor het vee. Zie ook mysterie 44 website detail/mysteries+van+gemert/ - Na ca. 250 meter rustplaats (bankje geschonken door de brandweer van Gemert: Bedevaart St. Jozef van Smakt) hier linksaf bospad in - Einde rechts - Einde links, ventweg Middenpeelweg op - Vanaf dit punt kunt u ook rechtsaf slaan waar u na ongeveer 500 meter aan kunt sluiten op de historische route wandelen in De Rips. - Na 100 meter rechtsaf, NB voorrangsweg de Middenpeelweg oversteken en de H.J. IJpenburglaan in lopen. gehucht Vossenberg (C) Verkorte route: na oversteken, linksaf Middenpeelweg vervolgen terug naar het beginpunt in het dorp - Links voormalig schooltje School met de Bijbel, met daartegenover de uit 1927 daterende Hervormde Kerk (rustplaats) - Na huisnummer 42 gaan we links het Kerkepad op Het Kerkepad werd vroeger gebruikt door de kerkgangers uit de richting Oploo die te kerke gingen bij de NH geloofsgemeenschap van de Vossenberg. - We bereiken het bosgebied van De Krim, Kerkepad vervolgen Als u hier rechts het veld in kijkt ziet u ca. 100 meter het veld in, een zink. Dit is ongeveer de plek waar zaterdagnacht 1 augustus 1942 een Wellington Mk.IC bommenwerper is neergestort, de vijf koppige bemanning kwam hierbij tragisch om het leven. Jaren later zorgden in de grond achtergebleven brokstukken nog voor schade aan landbouwmachines en werd besloten de brokstukken op te graven. Hierbij werd o.a. een portemonnee gevonden die door Teus de Rooi is bewaard en welke uiteindelijk is terug bezorgd bij familie van de eigenaar van de portemonnee: Dennis Kurtz uit Burlington, Ontario Canada. - Aan einde Kerkepad scherpe bocht naar links en na 250 meter rechts door poortje (carrousel), we volgen nu de oranje palen van de route U bevind zich op de heide en het begrazingsgebied van De Krim,

6

7 u kunt hier de runderen tegen komen die door dit gebied lopen. - Oranje palen volgen - U verlaat nu het gebied door wederom een poortje (carrousel) - Rechtsaf route vervolgen - Einde rechts (Fietspad Limbraweg halfweg rustplaats) (Linksaf verkorte route Limbraweg: volg de witte palen van Den Heikop route) - Einde rechts (Bunthorstseweg) - Na 300 meter links (slagboom en bordje Bunthorst) - Einde links (4e pad links) - Einde links - Gaat men hier 50 meter naar rechts dan bereikt men de begraafplaats van de grondleggers van Landgoed De Groote Slink (tegenwoordig eigendom van Brabants landschap): de familie Roelvink - Willink. Instituut Bronlaak (D) is hier gevestigd. Tegenover de begraafplaats kan men aansluiten op de gedichtenroute van Bronlaak. - Rechtdoor op kruispunt - U passeert enkele arbeiderswoningen op De Bunthorst, rechtdoor weg vervolgen langs witte poort de Bunthorst en verder het kronkelpad op waarlangs u veel oude Rododendrons ziet staan - Einde rechts - Einde links voor Elsendorpseweg via fietspad - Na 100 meter links oorlogsherdenking monument (E) Directeur Coöperatieve Zuivelfabriek de Eendracht dhr. C. Wintermans (rustplaats) - Weg vervolgen en na ongeveer 900 meter verrijst aan de rechterzijde de imposante Annehoeve op de Dompt uit 1910 (F). Zie ook mysterie 36 op de website mysteries+van+gemert/ Hier tegenover tegen de bosrand van wat nu Naturistisch Recreatie Park Elsendorp is, nabij Den Heikop, heeft een monumentje (G) gestaan ter nagedachtenis aan de bemanning van de gecrashte Wellington Mk.III bommenwerper. Iets terug van deze plek bevond zich in die dagen ook het Koordekanaal (H) als 2de verdedigingslinie van de Peelraamstelling. - Fietspad volgen tot bord Gasthoeve de Dompt - NB voorrangsweg Elsendorpseweg oversteken en links fietspad volgen - 3e weg rechts (Christoffelstraat) tot kerk - Einde wandeling 16 17

8 Langstraa Tweede Stichting Paradijs Keizersven Stootershutweg Zeelandsedijk Keizersberg N272 D Gerele Peel N277 Elsendorp F H Elsendorpseweg E Landgoed de Gro Oude Domptweg N272 Fuik Elsendorpseweg A B Ripseweg Den Heikop G Limbraweg Slink-Bunthorst Bunthorstseweg Scheiweg Rooije Hoefsedijk Reijseweg Diepertseweg Haardseweg Cleefs Wit Sijpseweg Cleefswitseweg Sijpseweg Vossenberg C Hendrik Jan IJpenbergln N277 Ripseweg Grensweg Grensweg Breemhorstsedijk Doctor De Quayweg Oude Rips Bla Ontginningsweg Doctor De Quayweg Fazantweg Beesten- Burg. Wijtvlietlaan veld Ripsestr De Zwarte Waterweg

9 Gemertseweg ieuweweg Spek te Schipperspeel Nieuweweg Deurneseweg Deurneseweg Beschrijving van de foto s Christoffelkapelletje Heidegebied Bunthorst RK kerk St. Johannes Evangelist Jachthut Cleefswit Arbeiderswoning Bunthorst Bebakende Dijk Voormalig klooster en kleuterschool 8 Wellington 9 Hoeve de Dompt Deurneseweg Veldweg Nieuweweg Naamgever dorp pater van den Elsen Hervormde kerk Vossenberg D n Elsendörper Boveneind Kerkepad De Krim Jan Berendweg Graanmijten Stoomploeg Kruispunt Sijpseweg Vre depaaldreef 18 Kruispunt Elsendorp 1930 Oploseweg Kaart Bebakende Dijk Monument C. Wintermans Roelvinklaan arpeel- Weg Vredepeel Rips Blaarpeelweg Vredeweg N277 Burg. V. D. jenln 18

10 Beschrijving plaatsen bij de wandelroute A) De jachthut op landgoed Cleefswit is van oorsprong een pakhuis geweest welke later in gebruik is genomen als jachthut en onderkomen van de boswachter. Deze jachthut verkeert tot op heden in originele staat. In 1956 wordt het landgoed verkocht aan Dhr. en Mevr. Frowein. De houten villa wordt afgebroken en vervangen door een stenen villa, bestemd als tweede woning. Mevrouw Frowein is van adel en de familie is bevriend met ons koningshuis. Jaarlijks wordt er op Cleefswit tijdens het wildseizoen een drijfjacht georganiseerd waarbij Prins Bernhard meerdere malen aanwezig was. Na het overlijden van Dhr. Frowein wordt het landgoed verkocht aan de huidige eigenaar Maatschappij van Welstand. B) De Bebakende Dijk was een van de eerste wegen door de Peel dat voor de ontginningen een onafzienbare kale vlakte was. Deze weg van Gemert naar St. Anthonis is in 1778 aangelegd, om de 800 à 1000 meter werd een baken geplaatst, 14 in totaal, waarop reizigers door de Peel zich konden oriënteren. Deze oude weg is nog herkenbaar in het landschap als een holle weg, ontstaan door het veelvuldig gebruik waardoor het zand losraakte en ging wegwaaien. C) Het gehucht De Vossenberg is gelegen op 10 km van Gemert, niet ver van Elsendorp en De Rips. Er zijn enkele huizen te vinden en een schooltje is nog herkenbaar, hoewel dit nu tot een tweetal woningen is verbouwd. Het kerkje is, anders dan men in de overwegend katholieke Peel zou verwachten, een Protestantse kerk. De eerste Protestanten kwamen naar de Peel in 1894 vanwege de ontginningen, deze werden mede uitgevoerd door mensen die uit Noord-Nederland kwamen en moesten kerken in de verafgelegen Protestantse kerken te Boxmeer of Veghel. Vanaf 1918 werd een houten arbeidershuisje op De Vossenberg gebruikt als Hervormde kerk. De eigenaren 19 20

11 van Landgoed De Vossenberg, de familie Groskamp, schonk grond voor een kerk, een pastorie en een begraafplaats. In 1927 kwam, dankzij giften van allerlei mensen, het kerkje gereed en in 1936 werd een eigen gemeente opgericht. De kerk werd van vernieuwd. Het is een modern en heel rustiek, klein kerkje. D) Bronlaak aan de Gemertseweg te Oploo ligt midden op het Landgoed De Groote Slink, ooit eigendom van peelontginner Adam Roelvink. In 1948 startte men hier het initiatief Bronlaak, mogelijk gemaakt door schenking van het landgoed met bijbehorende gebouwen door Willy Roelvink, dochter van Adam Roelvink en een bevlogen antroposofe. Hieruit is het huidige Bronlaak ontstaan, een woon- en werkgemeenschap voor mensen met een beperking, geleid vanuit de antroposofische mensvisie. E) Monument C. Wintermans, op deze plaats is in 1944 dhr. C. Wintermans, de directeur van Coöperatieve Zuivelfabriek De Eendracht in Gemert, omgebracht door de Sipo en SD, als vergelding voor een uit de hand gelopen en mislukte roofoverval en moord op slager Theeke Verstappen door het ondergronds verzet. F) Annehoeve op de Dompt, gebouwd tussen 1910 en 1912, in opdracht van dhr. S.C. Van Musschenbroek uit Baarn. Zijn zoon Felix gaat de boerderij bewonen samen met zijn vrouw Wilhelmina van Lockhorst, hun zoon Samuel (Sam) wordt hier op 25 augustus 1916 geboren. In 1915 volgt Felix zijn vader op als directeur van Landbouwmaatschappij De Peel. Het is een voor die tijd enorme ontginningsboerderij. Ongeveer 250 ha Peelgrond wordt ontgonnen met een uit Duitsland afkomstige stoomploeg. Het bouwplan van vermeld Rogge, Haver, Aardappelen, Mangels & koolrapen en Erwten. De veestapel bestond toen uit 2 stieren, 91 koeien, 13 paarden, 11 veulens en 145 varkens. G) Verdwenen monumentje bosrand Heikop. Op donderdagavond 27 augustus 1942 is op deze plaats een Wellington Mk.III van het 156 Squadron neergestort. De romp van de bommenwerper viel in de streek De Krim en belandde op een haverakker van Hendrik Reijnen. Uit het wrak van de romp werden de lichamen van vier bemanningsleden geborgen, de andere twee lichamen werden naderhand gevonden. Op de plaats van het ongeval heeft, tot ongeveer 1965, ter nagedachtenis aan de overleden bemanningsleden, een betonnen kruis gestaan. Door de toenmalige pachter van de grond werd op het terrein de Limbra speeltuin aangelegd en werd het monument uiteindelijk geruimd.. H) Koordekanaal nabij Elsendorp. Een andere zaak die met WO II te maken heeft, is het Koordekanaal die als 2 de verdedigingslinie fungeerde als aanvulling op het Defensiekanaal. Vanuit De Rips is deze gegraven tot de Vossenberg en stopte dan om vervolgens weer op te duiken nabij boerderij De Pauwenhorst, de weg over te steken en over het grondgebied van De Dompt richting Keizersberg te lopen. Als verdediging heeft het kanaal zijn diensten niet kunnen bewijzen en het is na de oorlog gedempt. We danken Brabants Landschap en Maatschappij van Welstand voor de geboden mogelijkheid om over hun terrein te mogen wandelen: dit zijn de landgoederen de Groote Slink, de Bunthorst, de Krim, de Sijp en Cleefswit.

12 Check voor meer info de website en klik op Heerlijck Historisch U kunt ook terecht in de VVV Winkel te Gemert VVV Heerlijck Vrij Gemert-Bakel Ridderplein CX Gemert T (0492) E info@vvvgemert-bakel.nl Ga je mee iets leuks doen? Download de VVV NL app en bekijk alle mogelijkheden Met dank aan: RJ Foto- videoproducties Gemert, J. van der Putten, T. Delissen, F. Francissen, J. Timmers, A. Otten, R. Wildekamp Maatschappij van Welstand