RECHT NAAR SCHOOL. Onderwijsrecht voor secundaire scholen. Jim Deridder Christine Driesen. Antwerpen Cambridge

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "RECHT NAAR SCHOOL. Onderwijsrecht voor secundaire scholen. Jim Deridder Christine Driesen. Antwerpen Cambridge"

Transcriptie

1 RECHT NAAR SCHOOL

2 RECHT NAAR SCHOOL Onderwijsrecht voor secundaire scholen Jim Deridder Christine Driesen Antwerpen Cambridge

3 De inhoud van dit boek werd bijgewerkt tot 1 juli Recht naar school. Onderwijsrecht voor secundaire scholen Jim Deridder en Christine Driesen 2011 Antwerpen Cambridge Coverafbeelding: Sigrid Olsson ISBN D/2011/7849/97 NUR 820 Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgever. De uitgever en de auteurs streven naar een volledige betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie; zij kunnen voor die informatie en de toepassing ervan echter niet aansprakelijk worden gesteld.

4 Aan mijn ouders Jim Deridder

5

6 WOORD VOORAF Jarenlang was de belangstelling voor het administratief en juridisch kader van het onderwijs vooral beperkt tot de commentaren op de rechtspositieregeling van het onderwijspersoneel en de rechtsbescherming van dat personeel. Dit hoeft niet te verwonderen, want de normering was in hoofdzaak gericht op het personeelsstatuut. Er bestond veel minder belangstelling voor de andere actoren van het onderwijsgebeuren en voor de organisatie en de werking van de scholen. De jongste jaren is de invloed van het recht in alle geledingen van het onderwijs sterk toegenomen en daarmee ook de belangstelling voor deze zogenaamde juridisering. Er worden talrijke boeken en bijdragen gepubliceerd over het statuut en de rechtsbescherming van de leerlingen, de motivering van quoteringen, de beroepen tegen allerlei beslissingen en de deelname van de ouders aan de werking van de school. Deze tendens heeft de werking binnen de schoolmuren sterk beïnvloed. Meer en meer wordt de organisatie en de werking van de school besproken samen met de problemen die verband houden met de aanwezigheid van de leerlingen en de grotere mondigheid van de ouders. M.a.w., er is een groter streven naar een globaal inzicht in wat er in de school gebeurt en op welke wijze personeel, leerlingen en ouders optimaal kunnen worden betrokken bij het leven op de school. Daar kunnen wij ons alleen maar over verheugen. Het voorliggend boek beantwoordt aan de nieuwe globale aanpak. In veertien titels, die eigenlijk hoofdstukken zijn, analyseren de auteurs de organisatie en de werking van het secundair onderwijs in al zijn aspecten en voor alle betrokkenen, gaande van de inschrijving van de leerlingen tot de quotering van het eindexamen. Behalve de rechtspositieregeling van het personeel, komt alles aan bod. In een tweede titel bespreken de auteurs het recht op inschrijving van de leerlingen en de redenen die er kunnen zijn om de inschrijving van een leerling te weigeren. Het is een belangrijk en moeilijk onderwerp dat in de dagelijkse praktijk aanleiding geeft tot veel betwistingen. In de vierde en zesde titel komen de samenstelling en de bevoegdheden van de klassenraden aan bod en de beroepen die kunnen worden ingesteld tegen de beslissingen van de klassenraden. vii

7 Woord vooraf In de vijfde titel wordt uitvoerig ingegaan op de motivering van de examenquoteringen en de andere evaluaties evenals op het beroep dat tegen een individuele quotering kan worden ingesteld. Veel aandacht wordt in de zevende titel besteed aan de participatie in het secundair onderwijs: de pedagogische raad, de leerlingenraad, de ouderraad en de schoolraad. Het zijn stuk voor stuk instrumenten voor een efficiënt bestuur en een broodnodige communicatie tussen de verschillende actoren binnen de school. De achtste titel heeft betrekking op een pijnlijke maar noodzakelijke aangelegenheid in de werking van de school, m.n. de orde- en tuchtmaatregelen die tegenover de leerlingen kunnen worden genomen en de beroepsmogelijkheden die tegen dergelijke beslissingen open staan. De titels elf, twaalf en dertien hebben betrekking op de kosteloze toegang tot het secundair onderwijs, de invordering van de schoolrekeningen en de zorg van de decreetgever voor een zorgvuldig bestuur in het onderwijs. Iedereen weet dat het secundair onderwijs niet kosteloos is en dat de scholen en de overheid inspanningen doen om de factuur draaglijk te houden. In het boek bespreken de auteurs uitvoerig de adviespraktijk van de Commissie zorgvuldig bestuur over de meeste kosten die aan de ouders worden aangerekend en tekent de contouren binnen welke die kosten kunnen worden aangerekend. De auteurs gaan in dat verband de problemen m.b.t. de invordering van de openstaande schoolrekeningen niet uit de weg. In de andere titels bespreken de auteurs het schoolreglement, het levensbeschouwelijk onderricht in de scholen en de mogelijkheid tot vrijstelling van dat onderricht, de privacy en de openbaarheid in het onderwijs, het bewaren door de school van allerlei documenten zoals notulen, aanwezigheidsregisters, stamboekregister, en tot slot het netelige probleem van het ambtsgeheim van de leerkrachten en de vraag in hoeverre het beroepsgeheim geldt in de relaties tussen de scholen en de centra voor leerlingenbegeleiding. De onderwerpen worden op een gestructureerde wijze geanalyseerd en de commentaren zijn juridisch sterk onderbouwd met verwijzingen naar de relevante rechtsleer en de rechtspraak. Niet alleen de eigenlijke rechtspraak van hoven en rechtbanken en van de Raad van State is verwerkt, maar ook de uitspraken van administratieve commissies. Bij de bespreking van bijvoorbeeld het inschrijvingsrecht van de leerlingen en de kosten die aan de ouders kunnen worden aangerekend, wordt op tientallen plaatsen verwezen naar de uitspraken van de Commissie Leerlingenrechten en de Commissie zorgvuldig bestuur. viii

8 Woord vooraf De tekst is bijgewerkt tot en met de bepalingen in het Onderwijsdecreet XXI en blijft, niettegenstaande de omvang van het boek, vlot leesbaar en kan via een gedetailleerd inhoudsoverzicht eenvoudig en snel worden geraadpleegd. U ziet het, het boek is een volledige leidraad. Het bevat een ontzaglijke bron van informatie over quasi alle onderwerpen uit de dagelijkse werking van een school. Het is ook een veilige leidraad die ongetwijfeld grote diensten zal bewijzen aan al degenen die met het secundair onderwijs en met de organisatie en de werking ervan te maken hebben. 1 juli 2011 Jean Dujardin ix

9

10 INHOUD Woord vooraf vii Inleiding RECENTE REGELGEVING DE CODEX SECUNDAIR ONDERWIJS EN HET DECREET ONDERWIJS XXI De Codex Secundair Onderwijs I Het decreet Onderwijs XXI TITEL 1 HET SCHOOLREGLEMENT De decretale bepalingen Artikel 111 van de Codex Secundair Onderwijs Inleiding Welke aangelegenheden kunnen in het schoolreglement worden geregeld? De toepasbaarheid van wijzigingen aan het schoolreglement Het positieve engagement van de ouders ten aanzien van de onderwijstaal De tekst van artikel 111 van de Codex Artikel 112 van de Codex Secundair Onderwijs I De beleidsvrijheid van de school bij het opstellen van het pedagogisch project en het schoolreglement Bijlage titel 1: Het schoolreglement xi

11 TITEL 2 HET RECHT OP INSCHRIJVING EN DE VOORRANGSREGELING Het recht op inschrijving De toepassing van het inschrijvings recht alle scholen van alle onderwijsnetten Op welke leerlingen is het inschrijvingsrecht van toepassing? Ook meerderjarige en vrije leerlingen genieten een inschrijvingsrecht De medezeggenschap van de twaalfjarige leerling De school bepaalt de praktische modaliteiten van de inschrijving Periode en tijdstip van de inschrijvingen Beginselen van behoorlijk bestuur Het inschrijvingsrecht beperkt de mogelijkheden op ambtshalve uitschrijving De instemming met het pedagogisch project en met het schoolreglement Hoe wordt de instemming met het pedagogisch project en het schoolreglement gegeven? De instemming is een vereiste maar voldoende voorwaarde tot inschrijving Recht op een volwaardige inschrijving De gewaarborgde schoolloopbaan De gewaarborgde schoolloopbaan: het principe De gewaarborgde schoolloopbaan geldt voor alle leerlingen binnen de school Specifieke mogelijkheden voor een gescheiden eerste graad en tweede graad Het derde jaar van de derde graad en het specialisatiejaar De gewaarborgde schoolloopbaan wordt beëindigd door uitschrijving De decretale gronden tot weigering van de inschrijving Algemene principes De leerling voldoet niet aan de toelatings voorwaarden De capaciteit van de school wordt overschreden Enkele motieven in verband met infrastructurele veiligheid De maximumnorm moet voor de inschrijvingsperiode worden vastgelegd Op welk niveau werd de maximumnorm/veiligheidsnorm bepaald? De definitief uitgesloten leerling xii

12 Voor welke periode kan de leerling worden geweigerd? De uitsluiting geldt per school, niet per schoolbestuur Definitieve uitsluiting als formele voorwaarde Weigering in een andere school in geval van doorlopende inschrijving Uitzondering: weigering op grond van artikel III.9, 2 van het decreet Overschrijding van de draagkracht van de school De betrokkenheid en de rol van de ouders De relevante criteria bij het beoordelen van de draagkracht Wat na een beslissing van de Commissie inzake leerlingenrechten? De procedure na weigering van een inschrijving Motivering en mededeling van de beslissing Procedure binnen het LOP De experimentele aanmeldings procedure De bestaande toestand escaleerde van ongewenst tot onwettig De algemene principes van het inschrijvingsrecht blijven van kracht De experimentele aanmeldingsprocedure van het Onderwijsdecreet XVIII Algemene voorschriften voor de aanmeldingsprocedure De aanmeldingsprocedure in de praktijk en de nieuwe rechtspraak van de Commissie I Voorrang bij inschrijving Het toepassingsgebied De leefeenheid als sleutel tot het voorrangsrecht Welke leerlingen genieten voorrang? De school mag het voorrangsrecht niet beperken Voorrang op basis van de thuistaal in het tweetalig gebied Brussel- Hoofdstad Voorrang op basis van gelijkekansen indicatoren Algemeen De gelijkekansenindicatoren Voorrang voor leerlingen die niet voldoen aan de gelijkekansenindicatoren Samenloop tussen voorrangsregelingen en de maximumduur van het voorrangs recht Bijlage titel 2: Het recht op inschrijving en de voorrangsregeling xiii

13 TITEL 3 LEVENSBESCHOUWELIJK ONDERRICHT Levensbeschouwelijk onderricht: vrije keuze De vrije keuze rechtsbronnen Welke scholen moeten de vrije keuze waarborgen? Wat indien de school overgaat naar een ander schoolbestuur? Welke zijn de levensbeschouwelijke vakken? Voorschriften omtrent het maken van de keuze I De mogelijkheid tot vrijstelling Situering van de vrijstellings mogelijkheid binnen de vrijheid van onderwijs Wat in het vrij onderwijs? Wie dient de aanvraag in? Aanvraagprocedure Een nieuwe inschrijving opent een nieuw recht op vrijstelling De invulling van de vrijgestelde uren De (beperkte) bevoegdheid van de klassenraad Het bestuurlijk toezicht op het recht op vrijstelling Bijlage titel 3: Levensbeschouwelijk onderricht TITEL 4 DE KLASSENRAAD: SAMENSTELLING EN BEVOEGDHEDEN De toelatingsklassenraad Samenstelling van de toelatings klassenraad De werking van de toelatings klassenraad Bevoegdheid van de toelatings klassenraad I De begeleidende klassenraad Samenstelling van de begeleidende klassenraad De werking van de begeleidende klassenraad Bevoegdheid van de begeleidende klassenraad xiv

14 II De delibererende klassenraad Samenstelling van de delibererende klassenraad De werking van de delibererende klassenraad Bevoegdheid en beslissingen van de delibererende klassenraad De beslissing over een A-, B- of C-attest Mag het schoolbestuur bijzondere voorwaarden stellen om geslaagd te worden verklaard? Mag de klassenraad deliberatiecriteria gebruiken? Kan een leerling niet-geslaagd worden verklaard op basis van één tekort? Wat met langdurige afwezigheden? Orde- en tuchtmaatregelen vormen geen onderdeel van de deliberatie, attitude wel Het gelijkheidsbeginsel bij de deliberatiebeslissing De formele motiveringsplicht en de beginselen van behoorlijk bestuur De formele motiveringsplicht Enkele beginselen van behoorlijk bestuur De relevantie en beoordeling van leerstoornissen bij de deliberatie De beoordeling van de laatstejaarsleerling De beoordeling van de definitief uitgesloten leerling Wat met een attest met waarschuwing? Adviezen van de delibererende klassenraad Clausuleringen en hun motivering De beoordeling van de geïntegreerde proef Het schoolbestuur bepaalt de organisatie van de geïntegreerde proef De beoordelaren van de geïntegreerde proef Mag het slagen op de geïntegreerde proef een reglementaire voorwaarde zijn om voor het jaar geslaagd te worden verklaard? De beoordeling van de geïntegreerde proef Het gewicht van de geïntegreerde proef bij de deliberatie Uitgestelde beslissingen bijkomende proeven Van herexamens naar uitgestelde beslissingen en bijkomende proeven Discretionaire bevoegdheid van de klassenraad De delibererende klassenraad kan enkel rechtsgeldig over een attest beslissen indien hij voldoende is ingelicht xv

15 De autonomie van de klassenraad strekt zich uit tot alle aspecten van de beslissing De mogelijkheid om bijkomende proeven op te leggen mag niet worden uitgesloten Er bestaat geen regel omtrent het normaal aantal leerlingen dat bijkomende proeven krijgt opgelegd De aard van de bijkomende proeven Voorgaande deliberatiebeslissingen hebben in principe geen invloed De motiveringsplicht na bijkomende proeven Wat bij afwezigheid op de bijkomende proeven? Bijkomende proeven en het gelijkheids beginsel Geen bijkomende proeven wanneer op 30 juni een attest werd uitgereikt Flexibilisering in het secundair onderwijs: het spook van Bologna? Bijlage titel 4: De klassenraad: samenstelling en bevoegdheden TITEL 5 DE MOTIVERING VAN (EXAMEN)QUOTERINGEN Inleiding I De motivering van resultaten en de beroepsmogelijkheid De motivering van (examen)quoteringen Kennisvragen Andere dan loutere kennisvragen Beroepen tegen individuele quoteringen De deliberatiebeslissing is aanvechtbaar, de individuele quotering is betwistbaar Het vermoeden van deskundigheid van de examinator en de marginale toetsing Het examen moet controleerbaar zijn Betwistingen inzake dagelijks werk Bijlage titel 5: De motivering van (examen)quoteringen xvi

16 TITEL 6 BEROEPEN TEGEN KLASSENRAADBESLISSINGEN De toelatingsklassenraad en de begeleidende klassenraad De toelatingsklassenraad De begeleidende klassenraad I De delibererende klassenraad interne beroepsprocedure Het overleg met de directie Termijnen Vormvereisten om het overleg te vragen Wie vraagt het overleg? De proces bekwaamheid van de ouders en de (meerderjarige) leerling Wie overlegt namens de school? De informatie die aan de leerling of zijn ouders moet worden verstrekt De beslissing om de klassenraad al dan niet opnieuw samen te roepen Wat indien de school geen overleg organiseert? De procedure voor de interne beroepscommissie Wie dient het beroep in? De proces bekwaamheid van de meerderjarige leerling Termijn voor het intern beroep Vormvereisten voor het intern beroep Samenstelling van de interne beroeps commissie Onverenigbaarheden Wat met wijzigingen in de samenstelling van de interne beroepscommissie? De hoorplicht en de plicht om alle nuttige middelen te doen gelden Het advies van en de motivering door de interne beroepscommissie Opdracht van de beroepscommissie Motivering door de beroepscommissie Kennisgeving van het advies De beslissing van het schoolbestuur en de motivering ervan Motivering door de klassenraad die na intern beroep opnieuw bijeenkomt xvii

17 2.9. Termijnen voor de delibererende klassenraad binnen de beroepsprocedure De termijnen en de openbaarheid van bestuur II De delibererende klassenraad externe beroepsprocedure De externe beroepsprocedure Raad van State of burgerlijke rechter? Beroep bij de Raad van State Verplichte uitputting van het intern beroep De Raad is bevoegd voor alle schoolbesturen De aanduiding van de verzoekende en de verwerende partij Welke procedure voor de Raad van State? Schorsing en nietigverklaring Schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid Voorwerp van het beroep Het belang van de verzoekende partij De bewijslast van de school Wat kan de Raad van State beslissen? Algemene omschrijving van de bevoegdheid van de Raad in onderwijszaken Voorlopige maatregelen en dwangsom Schorsing van de impliciete weigeringsbeslissing Beroep bij de burgerlijke rechter kort geding en ten gronde Bijlage titel 6: Beroepen tegen klassen raad beslissingen TITEL 7 PARTICIPATIE IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS Het participatiedecreet doelstellingen I De pedagogische raad, de leerlingenraad en de ouderraad De pedagogische raad De leerlingenraad De ouderraad Gemeenschappelijke bepalingen betreffende de pedagogische raad, de leerlingenraad en de ouderraad xviii

18 II De schoolraad De schoolraad in het gesubsidieerd onderwijs Oprichting van de schoolraad Samenstelling Adviesbevoegdheden Overlegbevoegdheid Informatierecht, informatieplicht en de communicatie tussen schoolbestuur en schoolraad Werking van de schoolraad Geschillenregeling: de bemiddelings commissie en de klacht bij de Commissie zorgvuldig bestuur De bemiddelingscommissie Klacht bij de Commissie zorgvuldig bestuur De schoolraad in het GO! Samenstelling Onverenigbaarheden Bevoegdheden en werking De schoolraden stellen de algemene vergadering van de scholengroep samen Het Participatiedecreet is niet van toepassing V Het medezeggenschapscollege Bijlage titel 7: Participatie in het secundair onderwijs TITEL 8 ORDEMAATREGELEN EN TUCHTMAATREGELEN Inleiding: de bepalingen van het decreet betreffende het Onderwijs II I Ordemaatregelen Wat zijn ordemaatregelen? Wie is bevoegd om een ordemaatregel op te leggen? Procedurele waarborgen bij orde maatregelen? Beroep mogelijk tegen een orde maatregel? xix

19 II Tuchtmaatregelen Wat zijn tuchtmaatregelen? Wie is bevoegd om een tuchtmaatregel op te leggen? Bevoegde orgaan Advies van de klassenraad Procedurele waarborgen bij tuchtmaatregelen Patere legem quam ipse fecisti de school moet het eigen reglement naleven Het gelijkheidsbeginsel in tuchtzaken Toerekenbaarheid van de feiten De hoorplicht en de rechten van verdediging Het redelijkheidsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel De redelijke termijn Tuchtmaatregelen, de Grondwet en het EVRM Beroep tegen tuchtmaatregelen Tegen welke tuchtbeslissingen kan beroep worden ingesteld? Verplichte uitputting van het georganiseerd beroep Wie voert de interne beroepsprocedure? De taak van de interne beroepsinstantie De uiterste datum voor een definitieve uitsluiting Tuchtbeslissingen en de deliberatie Tuchtbeslissingen en de weigering tot inschrijving Aspecten van burgerrechtelijke aansprakelijkheid V Het externe beroep en de bevoegde rechter De bevoegdheid van de rechter Het rechtens vereiste belang voor een beroep bij de rechter De Raad van State Ten aanzien van het officieel onderwijs Ten aanzien van het vrij onderwijs De procedure voor de Raad van State De burgerlijke rechter Bijlage titel 8: Ordemaatregelen en tuchtmaatregelen xx

20 TITEL 9 PRIVACY EN OPENBAARHEID VAN BESTUUR IN HET ONDERWIJS Het recht op afbeelding De algemene principes van het recht op afbeelding en de privacywetgeving Foto s van leerlingen op de website van de school of in de schoolkrant Het publiceren van beeldmateriaal valt onder de privacywetgeving Onderscheid tussen gericht en niet-gericht beeldmateriaal, tussen maken en gebruiken van beelden Het nemen van een niet-gerichte foto Het gebruiken van een niet-gerichte foto Het nemen van gericht beeldmateriaal Het gebruik van gericht beeldmateriaal Bewerkingen die met het beeldmateriaal mogelijk zijn Wie vraagt toestemming? Wie moet toestemming geven? Vormvereisten voor de toestemming I Onderzoeksdaden van scholen: doorzoeken van bezittingen van de leerling Doorzoeken van eigendommen en fouilleren van de leerling Doorzoeken van boekentas, handtas e.d Fouilleren van een leerling Doorzoeken van de locker, van schoolbanken enz II Openbaarheid van bestuur in het onderwijs Algemene principes inzake de openbaarheid van bestuur Actieve openbaarheid versus passieve openbaarheid Het decreet is van toepassing op bestuurs instanties Een nieuwe terminologie Drie soorten bestuursinstanties Op welke scholen is het decreet van toepassing? Het gefinancierd onderwijs en het gesubsidieerd officieel onderwijs Het gesubsidieerd vrij onderwijs xxi

21 1.4. Het begrip bestuursdocument De weigeringsgronden inzake openbaarheid Absolute weigeringsgronden Relatieve weigeringsgronden Het persoonlijk belang De begrippen informatie van persoonlijke aard en persoonlijke levenssfeer De aanvraag Wie beslist over de aanvraag? Modaliteiten voor de openbaarheid en de kostprijs ervan De termijn om de openbaarheid te verlenen Beroepsmogelijkheid bij de Beroepsinstantie Toepassing van het openbaarheids decreet binnen het onderwijs: enkele voorbeelden Omvang van het recht op openbaarheid Wie kan het recht op openbaarheid doen gelden binnen de schoolomgeving? De minderjarige leerling en zijn ouders Het rechtstreeks en persoonlijk belang in het onderwijs Openbaarheid van schoolrapporten, examens, proefschriften enz Boekhoudkundige informatie van de school Openbaarheidsregels bij (administratief)rechtelijke procedures Bijlage titel 9: Privacy en openbaarheid van bestuur in het onderwijs TITEL 10 DE BEWAARPLICHT EN ARCHIVERINGSPLICHT IN HET ONDERWIJS De Archiefwet en het Archiefdecreet De Archiefwet Het Archiefdecreet Toepassingsgebied Rechtsgevolgen I Het Organisatiebesluit en de Omzendbrief SO/2003/ Het Organisatiebesluit De Omzendbrief SO/2003/ Voorschriften van de omzendbrief Notulen Processen-verbaal xxii

22 Klasagenda Evaluatiedocumenten Schriften, huistaken, (model)werkstukken Aanwezigheidsregister Afwezigheidsbewijzen Registratiefiche Stamboekregister Individuele leerlingsteekkaart Administratief leerlingendossier Inschrijvings- en aanmeldingsregister De juridische waarde van de omzendbrief is relatief Bijlage titel 10: De bewaarplicht en archiveringsplicht in het onderwijs TITEL 11 ZORGVULDIG BESTUUR IN HET ONDERWIJS De Commissie zorgvuldig bestuur De bekommernis van de decreetgever omtrent zorgvuldig bestuur in het onderwijs De Commissie is geen administratief rechtscollege Samenstelling van de Commissie Bevoegdheden van de Commissie De procedure voor klachten Ontvankelijkheidsvoorwaarden Behandeling van de zaak Kennisgeving van de klacht Mogelijkheid tot wraking van leden van de Commissie Indienen van een verweerschrift Verloop van de zitting Beslissing van de Commissie Beroep tegen een beslissing van de Commissie De procedure voor vragen I Eerlijke concurrentie Het algemeen uitgangspunt van de Commissie Leerlingenvervoer Sociale en andere voordelen De werving van leerlingen xxiii

23 5. Wat met initiatieven en communicatie uitgaande van derden? Een kinderdagverblijf in de lokalen van de school De lerarenkaart van het tijdschrift Klasse II Verbod op politieke activiteiten Het algemeen uitgangspunt van de Commissie Verbod op politieke propaganda in de onderwijsinstelling Het verbod geldt voor het hele schoolteam Het verbod geldt ook voor maatschappij beschouwende en levensbeschouwelijke vakken Derden die diensten verlenen aan de school De aanwezigheid van politici tijdens en buiten de schooluren Verkiezingspanelen op het schooldomein Het gebruik van schoolfoto s in het kader van politieke activiteiten De lokalen van de levensbeschouwelijke vakken Verhuur of terbeschikkingstelling van een schoollokaal aan een politieke vereniging of partij V Handelsactiviteiten en daden van koophandel Algemene principes Handelsactiviteiten en daden van koophandel : begripsomschrijving Verenigbaar met de onderwijsopdracht Eerlijke handelsgebruiken De school als tussenpersoon Schoolfotografie De rechtspraak tot De Omzendbrief SO Toelaten en verkopen van voedings middelen Verkoop van schooluniformen en onderwijsmateriaal Schooluniformen en onderwijsmateriaal verkoop door de school Onderwijsmateriaal vaste samenwerking met een leverancier Verkoop van producten gemaakt door leerlingen Verkoop van andere producten Verkoop van eigen producten Verkoop van producten van derden Aanbieden van diensten door de scholen casus van de rijscholen xxiv

24 9. Permanente (en occasionele) handels activiteiten in schoollokalen Dienstverlening door derden fitness en turnen Dienstverlening door derden (para)me dische diensten Dienstverlening door derden kinderopvang Verkoop door derden Samenwerking met derden, verband houdend met het onderwijs Hoofdstuk V Reclame en sponsoring De bekommernis van de decreetgever Reclame en sponsoring bij leermiddelen en onderwijsactiviteiten Reclame en sponsoring bij niet-onderwijsactiviteiten Reclame bij de verkoop van eigen producten van de school Samenwerking met het bedrijfsleven verkoop van goederen en diensten Reclame op en sponsoring van de schoolbus en andere schoolvoertuigen De schoolwebsite en het informatieblad Klasse Bijlage titel 11: Zorgvuldig bestuur in het onderwijs TITEL 12 KOSTELOZE TOEGANG TOT HET (SECUNDAIR) ONDERWIJS Kosteloosheid in het internationaal en het nationaal recht Het internationaal recht Het nationaal recht Toepassingsgebied van de kosteloze toegang tot het secundair onderwijs Het principe kosteloze toegang I Aangerekende bijdragen: overleg en informatie De bijdrageregeling moet worden overlegd en in het schoolreglement worden opgenomen Overleg en opname in het school reglement: noodzakelijke maar geen voldoende voorwaarde xxv

25 3. Communicatie over de bijdrageregeling Discussies over kosteloosheid: de rechten van de leerling moeten worden gevrijwaard II De adviespraktijk van de Commissie zorgvuldig bestuur Deelname aan inzamelacties en bijdragen aan het oudercomité of de vriendenkring Solidariteitsbijdrages Kosten voor activiteiten effectieve deelname; voorschotten en waarborgen Kosten voor cursussen, opleidingen en bijwerklessen Kosten naar aanleiding van bijkomende proeven opgelegd door de delibererende klassenraad Kosten voor middagtoezicht Kosten voor maaltijden die door de leerlingen worden bereid Bijdragen in verzekeringskosten Kosten voor (gebruik van) een zwembad Kosten voor het gebruik school infra structuur Kosten voor het gebruik van ICT-materiaal en elektronische betaalmiddelen Kosten voor leermiddelen algemene principes Kosten voor leermiddelen boeken Kosten voor leermiddelen andere dan boeken Kosten voor kopieën Kosten voor rapporten, diploma s en getuigschriften Het doorrekenen van belastingen, retributies en andere heffingen Kosten voor communicatie, administratie en algemene werking Forfaitaire kosten voor administratie en algemene werking Kosten voor geneeskundig onderzoek Borgsom voor boeken Het aankopen van werkstukken van de leerling De school mag geen boetes opleggen (Meerdaagse) extra-murosactiviteiten en plaatsvervangende activiteiten Omtrent de praktische modaliteiten bij betalingen V Wat met kosten geïnd door aan de school verwante rechtspersonen? Bijlage titel 12: Kosteloze toegang tot het (secundair) onderwijs xxvi

26 TITEL 13 DE INVORDERING VAN OPENSTAANDE SCHOOLREKENINGEN De verschillende soorten schoolkosten I De schuldenaar(s) van de schoolrekening De minderjarige leerling De meerderjarige leerling en zijn ouders De ouders van de leerling Gehuwde en wettelijk samenwonende ouders Ongehuwde en feitelijk samenwonende ouders Feitelijk gescheiden ouders Gescheiden ouders II Gesplitste schoolrekeningen V Wanneer moet de schoolrekening worden betaald? Termijn en ingebrekestelling Hoofdstuk V Wat mag de school doen naast het invorderen van de factuur? Bijlage titel 13: De invordering van openstaande schoolrekeningen TITEL 14 AMBTSGEHEIM EN BEROEPSGEHEIM Het ambtsgeheim van de leerkracht Geen beroepsgeheim In principe geen beroepsgeheim binnen de school Uitzonderlijke toepassing van het beroepsgeheim binnen de school Het ambtsgeheim Bronnen van het ambtsgeheim Welke informatie valt onder het ambtsgeheim? Spreekrecht en spreekplicht ten aanzien van ambtsgenoten en directie xxvii

27 2.4. Discretieplicht ten aanzien van derden Sanctionering van inbreuken op het ambtsgeheim Bijzondere casus: ambtsgeheim en ICT I Leerlingenbegeleiding door leerkrachten: ambtsgeheim of beroepsgeheim? Leerlingenbegeleiding als (nieuwe) taak voor de school Ook voor vertrouwensleerkrachten of leerlingbegeleiders geen beroepsgeheim Artikel 458 Strafwetboek is expliciet noch impliciet van toepassing Een beroepsgeheim is door het beleid en door het onderwijsveld niet gewenst Wat met vertrouwenspersonen die geen leerkrachten zijn? Conclusie II Ambtsgeheim, beroepsgeheim en de relaties tussen de school en het CLB Op de CLB-medewerker rust een beroepsgeheim Gedeeld beroepsgeheim en gezamenlijk beroepsgeheim De invloed van de privacywetgeving De school is geen deelgenoot van het (gedeeld) beroepsgeheim van het CLB Het CLB is geen deelgenoot van het ambtsgeheim van de leerkracht Conclusie: pragmatische samenwerking ten dienste van de leerling V Uitzonderingen op het beroepsgeheim en het ambtsgeheim Bijlage titel 14: Ambtsgeheim en beroeps geheim in en tussen de school en het CLB Bibliografie Addendum 1 bij de Codex Secundair Onderwijs: niet in de codificatie opgenomen artikelen Addendum 2 bij de Codex Secundair Onderwijs: concordantietabel xxviii