NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN GEMEENTE BERGEN OP ZOOM
|
|
- Maarten van Dijk
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2015 GEMEENTE BERGEN OP ZOOM "Maximale eenvoud en transparantie" Bergen op Zoom, oktober 2015
2 I. INLEIDING 3 Doelstelling van de nota 3 Wat is nieuw in deze Nota Reserves en Voorzieningen? 3 II. VAN TOEPASSING ZIJNDE REGELGEVING 4 Besluit Begroting en Verantwoording voor Provincies en Gemeenten (BBV) 4 Financiële Verordening artikel III. BEGRIPSBEPALINGEN 5 Wat is een reserve? 5 Wat is een voorziening? 6 Wat is weerstandsvermogen? 6 IV. RICHTLIJNEN INSTELLEN RESERVES EN VOORZIENINGEN 8 Bevoegdheden en verantwoordelijkheidsverdeling 8 a. Instellen reserves en voorzieningen 8 b. Samenvoeging l wijziging reserves en voorzieningen 8 c. Voeding reserves en voorzieningen 8 d. Onttrekkingen reserves 8 e. Aanwendingen voorzieningen 8 f. Opheffen reserves 9 g. Vrijval voorzieningen 9 V. OVERIGE TOELICHTING 10 Relatie met investeringsbeleid 10 Toelichting en onderbouwing 10 Omvang reserves en voorzieningen 10 Rente toerekening aan reserves en voorzieningen 10 VI. PROCESBEHEERSING 11 Rol van gemeenteraad en het college: Samenvattend 11 Budgetverantwoordelijkheid 11 Nut /noodzaak 11 Bestendige gedragslijn 11 Controle 11 Evaluatie 11 VII. BESLISPUNTEN 12 Gemeente Bergen op Zoom Pagina 2 van 12
3 I. INLEIDING De gemeenteraad heeft ruim 5 jaar geleden de Nota Reserves en Voorzieningen 2010 vastgesteld. Naar aanleiding van deze nota is het aantal reserves en voorzieningen in aantallen fors teruggebracht om een beter inzicht te krijgen in de reserves en voorzieningen van de gemeente Bergen op Zoom. Mede op basis van de Financiële Verordening ex artikel 212 en het Beleidskader 2016, waarbij kritisch is gekeken naar de reserves qua spaarfunctie en afdekken van meerjarenplannen, is de wens om het beleid voorde reserves en voorzieningen te actualiseren. In deze nota zijn regels vastgesteld voor de vorming en aanwending van reserves en voorzieningen en de wijze waarop hiermee om wordt gegaan. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op de laatste inzichten met betrekking tot de externe verslaggevingsvoorschriften (Besluit Begroting en Verantwoording voor Provincies en Gemeenten) en de wens om te streven naar maximale eenvoud en transparantie. Doelstelling van de nota Een helder én meerjarig financieel kader hoe om te gaan met reserves en voorzieningen, met daarbij duidelijke bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Op basis van het te bestendigen beleid is deze nota het uitgangspunt voor het jaarlijks actualiseren van de reserveen voorzieningenpositie. Wat is nieuw in deze Nota Reserves en Voorzieningen? De raad en het college streeft naar een gezond financieel huishoudboekje en het terugbrengen van de schuldenlast met daarbij een acceptabele weerstandsratio. In dit kader is gekeken naar het verder indikken van de reserves. Bij de jaarrekening 2014 zijn twee bestemmingsreserves, te weten die voor Riolering en Afvalstoffenheffing, overgeheveld naar de voorzieningen. Daarbij zijn ook in het kader van de balanssanering bij de jaarrekening 2014 de Algemene investeringsreserve en de Kapitaallastenreserve opgeheven. Het voorstel is nu om alle bestemmingsreserves over te hevelen naar de Algemene Reserve. Hiertoe is de auditcommissie geconsulteerd in september 2015 en zij staan hier positief tegenover. Dit betekent concreet dat de onderstaande bestemmingsreserves komen te vervallen: o Reserve grondbedrijf o Reserve egalisatie beheerplan wegen o Reserve openbare verlichting o Reserve stedelijke vernieuwing o Parkeerreserve o Reserve Markiezenhof o Reserve CKB de Maagd o Reserve Vastgoed De meerjaren beheerplannen die hieraan ten grondslag liggen, dan wel andere wettelijke verplichtingen 1, zijn eveneens overgeheveld aan de Algemene Reserve. Dit geldt eveneens voor de structurele stortingen aan deze bestemmingsreserves. Voor de voorzieningen zijn er geen bijzonderheden te vermelden ten opzichte van het eerder vastgestelde beleid. Betreffende de voorzieningen worden geen wijzigingen voorgesteld in deze nota. 1 Dit geldt specifiek voor de museumstatus van het Markiezenhof waarbij de Algemene Reserve garant staat voor onverhoopte exploitatietekorten, en voor op heffing van de Reserve Grondbedrijf, waardoor de beheersverordening van het grondbedrijf aangepast moet worden. Gemeente Bergen op Zoom Pagina 3 van 12
4 II. VAN TOEPASSING ZIJNDE REGELGEVING Besluit Begroting en Verantwoording voor Provincies en Gemeenten (BBV). Het BBV heeft zijn grondslag in de Provinciewet en Gemeentewet en bevat onder andere de regelgeving voor het opstellen van de begroting en jaarstukken, de financiële positie I weerstandsvermogen, waardering activa en informatie voor derden. Het BBV geeft dus wettelijke bepalingen waaraan reserves en voorzieningen moeten voldoen. Met de invoering van het BBV in 2004, en tussentijdse bijstellingen van de richtlijnen, is onder andere: s meer duidelijkheid verkregen over het onderscheid tussen reserves en voorzieningen; s aangegeven dat toevoegingen en onttrekkingen aan reserves géén exploitatielasten en - baten zijn. Bij de invoering van het BBV is de commissie BBV in het leven geroepen. Zij hebben tot taak zorg te dragen voor een eenduidige uitvoering en toepassing van het BBV. Dit doen zij ondermeer door een 'Vraag en antwoord'-rubriek bij te houden. Deze rubriek is te raadplegen via Financiële Verordening artikel 212 In 2014 heeft de raad de Financiële verordening gemeente Bergen op Zoom 2015 vastgesteld (RVB ). Hierin zijn de uitgangspunten voor het financieel beleid, het financieel beheer en de inrichting van de financiële organisatie van de gemeente opgenomen. De gemeenteraad heeft bij de vaststelling van deze verordening een specifieke bepaling opgenomen voor reserves en voorzieningen: Artikel 8 Reserves en voorzieningen 1. Het beleid ten aanzien van reserves en voorzieningen wordt eenmaal per 4 jaar in een Nota Reserves en Voorzieningen neergelegd. De raad stelt deze nota vast. In de nota worden in ieder geval bepalingen opgenomen omtrent de vorming van, de storting in en onttrekking aan reserves en voorzieningen en het rentebeleid inzake reserves en voorzieningen. 2. Afwijkingen van het door de raad vastgestelde beleid dienen vooraf ter autorisatie aan de raad te worden voorgelegd met uitzondering van uit landelijke wetgeving voortkomende gevallen. Deze worden in de eerstvolgende rapportage aan de raad ter autorisatie voorgelegd. Samenvattend De bepalingen vastgelegd in het BBV, de kaderstellende uitspraken van de commissie BBV en de Financiële Verordening gemeente Bergen op Zoom 2015 zijn uitgangspunt voor de reserves en voorzieningen. Gemeente Bergen op Zoom Pagina 4 van 12
5 III. BEGRIPSBEPALINGEN In dit hoofdstuk worden enkele belangrijke begrippen uitgewerkt voor de reserves en voorzieningen. In artikel 42 van het BBV is bepaald dat het eigen vermogen van een gemeente wordt gevormd door de reserves. Aangezien dat artikel het eigen vermogen sterk afbakent, vallen voorzieningen dus niet onder het eigen vermogen. Voorzieningen behoren tot het vreemd vermogen. Het BBV geeft aan dat een essentieel kenmerk van het vreemd vermogen is, dat er een verplichting bestaat. Als er verplichtingen aan de orde zijn, dan is er uiteraard géén sprake van vrije aanwendbaarheid. Het onderstaande overzicht laat de verschillen tussen reserves en voorzieningen zien: Reserves Voorzieningen - 'vrij' besteedbaar - verplichte bestedingsrichting - behorend tot het eigen vermogen - behorend tot het vreemd vermogen Wat is een reserve? In de grijze kaders hieronder staan de wettelijke bepalingen vermeld waaraan reserves en voorzieningen moeten voldoen. De onderstaande toelichting is ontleend aan het BBV en de interpretatie ervan zoals vermeld in de 'vraag en antwoordrubriek' van de commissie BBV. Wet- en regelgeving Art. 42 BBV: 1. Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het gerealiseerde resultaat volgend uit het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening. 2. Het in het eerste lid bedoelde resultaat wordt afzonderlijk opgenomen als onderdeel van het eigen vermogen. Art. 43 BBV: 1. In de balans worden de reserves onderscheiden naar: a. de algemene reserve; b. de bestemmingsreserves. 2. Een bestemmingsreserve is een reserve waaraan provinciale staten respectievelijk de raad een bepaalde bestemming heeft gegeven. Reserves worden onderscheiden in: s algemene reserves; en S bestemmingsreserves De algemene reserve wordt gebruikt voor het opvangen van risico's in algemene zin, het opvangen van risico's waarvoor geen (toereikende) bestemmingsreserves, dan wel voorzieningen, zijn ingesteld. De algemene reserve draagt veelal het karakter van een spaarfunctie en buffer. Een buffer bijvoorbeeld ter dekking van mogelijke exploitatieverliezen. Een bestemmingsreserve is een reserve waar de gemeenteraad een bepaalde bestemming aan heeft gegeven. Bestemmingsreserves kunnen worden gebruikt voor de volgende doeleinden: S S een bestedingsfunctie aan een door de gemeenteraad vastgesteld doel (dit zijn de meest voorkomende bestemmingsreserves); als egalisatierekeningen die dienen om ongewenste schommelingen in (externe) tarieven op te vangen (hier mag geen sprake zijn van een bestedingsverplichting van een derde). In veel gevallen zijn de bestemmingsreserves niet vrij aanwendbaar als gevolg van claims op basis van ingezet beleid of gedane toezeggingen aan derden. Bij het jaarlijks actualiseren van de reserves en voorzieningen worden deze claims transparant gemaakt door de onttrekkingen aan de reserves meerjarig te tonen. Gemeente Bergen op Zoom Pagina 5 van 12
6 Wat is een voorziening? Voorzieningen zijn vreemd vermogen en het is van belang dat aan voorzieningen een verplichting of een kwantificeerbaar risico is verbonden. Dit blijkt uit de onderstaande artikelen van het BBV. Wet- en regelgeving Art. 44 BBV: 1. Voorzieningen worden gevormd wegens: a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; b. op balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; c. kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. 2. Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden met uitzondering van voorschotbedragen, bedoeld in artikel 49, onderdeel b. 3. Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Art. 45 BBV: Rentetoevoegingen aan voorzieningen zijn niet toegestaan. Kenmerken van voorzieningen: S verplichtingen samenhangend met het in de tijd onregelmatig gespreid zijn van kosten, het gaat in deze om (toekomstige) lasten waar de gemeente niet 'onderuit' kan (bijvoorbeeld groot onderhoud). Overigens is het vormen van een voorziening in deze gevallen niet verplicht. Er kan ook voor gekozen worden om de ongelijkmatig gespreide lasten in de meerjarenraming op te nemen; S verplichtingen die samenhangen met van derden verkregen middelen uit belastingen en heffingen, zoals rioolrechten en afvalstoffenheffing; S min of meer onzekere verplichtingen die te zijner tijd schulden worden (bijvoorbeeld wachtgeld, pensioenverplichtingen); s reservering van nog niet bestede middelen die van derden, niet zijnde Nederlandse of Europese overheidsinstanties, zijn verkregen en die alleen onder strikte voorwaarden en voor speciale doeleinden aangewend mogen worden (bijvoorbeeld specifieke uitkeringen); f de oorsprong heeft plaatsgevonden in het verleden (voorafgaande aan de balansdatum); Z voorzieningen die worden gebruikt voor waardeverminderingen op bepaalde activa moeten in mindering gebracht worden op het actief zelf (bijvoorbeeld voorziening dubieuze debiteuren) en deze worden niet gepresenteerd als vreemd vermogen. Samenvattend geeft de voorziening de geschatte hoogte aan van de omvang van de verplichting of het risico. Oneigenlijk gebruik leidt tot een lagere of een te hoge voorziening. Bij een te hoge voorziening dient vrijval van het overschot plaats te vinden ten gunste van de exploitatie. Wat is weerstandsvermogen? Het weerstandsvermogen is te definiëren als het vermogen van de gemeente Bergen op Zoom om niet-structurele financiële risico's op te kunnen vangen om alle activiteiten te kunnen voortzetten. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit (dit zijn de middelen waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken) en de risico's waarvoor geen (financiële) maatregelen zijn getroffen en die van grote betekenis kunnen zijn op de financiële positie. De algemene reserve en eventueel de bestemmingsreserves zijn instrumenten om risico's en verplichtingen af te dekken en vormen daarmee, samen met de onbenutte belastingcapaciteit en de financiële ruimte in de begroting de weerstandscapaciteit van de gemeente Bergen op Zoom. Overigens zijn voorzieningen ook instrumenten om risico's en bijbehorende verplichtingen af te dekken, deze vormen echter géén onderdeel van de gemeentelijke weerstandscapaciteit. De combinatie van de weerstandscapaciteit en het risicoprofiel geeft een indicatie van het weerstandsvermogen. De gemeente Bergen op Zoom hanteert hierbij, net als veel andere gemeenten in Nederland, Gemeente Bergen op Zoom Pagina 6 van 12
7 een systeem van risicomanagement dat is gebaseerd op het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement. Op deze wijze worden periodiek en systematisch de (financiële) risico's geïnventariseerd. Hierbij wordt het risicoprofiel beoordeeld ten opzichte van de waarschijnlijkheid dat de gemeente met deze risico's concreet wordt geconfronteerd. Dit is medebepalend voor de hoogte van de aan te houden algemene reserves. Aan de hand hiervan wordt een berekening gemaakt van het noodzakelijke weerstandsvermogen. Gemeente Bergen op Zoom Pagina 7 van 12
8 IV. RICHTLIJNEN INSTELLEN RESERVES EN VOORZIENINGEN Bevoegdheden en verantwoordelijkheidsverdeling De gemeenteraad is het enige orgaan - vanuit haar kaderstellende rol - dat kan beslissen over de instelling, opheffing, samenvoeging, wijziging, voeding en onttrekking van reserves (budgetrecht). De gemeenteraad is bevoegd tot de instelling van voorzieningen. De keuzevrijheid voor de raad is beperkt als gevolg van het BBV, wettelijke verplichtingen en/of het voordoen van concrete risico's. De uitvoering van het beleid dat ten grondslag ligt aan de voorzieningen vindt plaats door het college. Dit komt tot uitdrukking in de aanwending van voorzieningen. Indien bij de uitvoering van dit beleid blijkt dat de middelen niet toereikend zijn, moet dit aan de gemeenteraad worden voorgelegd. Samenvattend het volgende overzicht: Activiteit Raad College a. Instellen ì opheffen reserves en voorzieningen V b. Samenvoeging 1 wijziging reserves en voorzieningen V c. Voeding reserves en voorzieningen V d. Onttrekkingen reserves V e. Aanwendingen voorzieningen V f. Opheffen reserves V g. Vrijval voorzieningen V a. Instellen reserves en voorzieningen Het instellen van een reserve of voorziening zal, zoals hierboven geschetst, bij afzonderlijk raadsbesluit plaats moeten vinden. Dit kan op initiatief van het ambtelijke apparaat, of vanuit voorstellen uit de gemeenteraad. Bestemmingsreserves worden ingesteld voor incidentele zaken en zullen zo concreet mogelijk moeten worden geformuleerd. In voorkomend geval kan dat in combinatie met de begroting, bestuursrapportage of de jaarrekening. In het besluit zal in ieder geval de volgende informatie zijn opgenomen: S doelstelling I bestemming; Z de wijze waarop de reserve ĩ voorziening wordt gevormd (structureel I incidenteel); Z de werkelijke omvang (hierbij rekeningen houden met de doorlooptijd van de bestedingen en effecten die dit heeft op de hoogte ervan, bijv. inflatie); s wijze van besteding/toelichting; S de maximale I minimale omvang ervan (bandbreedte); S de periode van de reserve /voorziening (doorlooptijd en einddatum); s bestedingsraming voor de komende jaren; s de dekking. Daarbij is de nadrukkelijke wens om het aantal bestemmingsreserves ŕe minimaliseren, zoals uiteengezet in deze Nota Reserves en Voorzieningen. b. Samenvoeging I wijziging reserves en voorzieningen Voor een toelichting wordt verwezen naar het voorgaande punt. c. Voeding reserves en voorzieningen De stortingen in reserves en voorzieningen, dus de voeding, vindt veelal plaats bij de vaststelling van de begroting door de raad. In de begroting is een overzicht opgenomen waaruit de stortingen in de reserves en de voorzieningen, alsmede het structurele karakter bij reserves. d. Onttrekkingen reserves Mede in het kader van (financiële) rechtmatigheid is het belangrijk dat onttrekkingen aan reserves plaatsvinden op basis van expliciete besluiten van de gemeenteraad. e. Aanwendingen voorzieningen Mede in het kader van (financiële) rechtmatigheid is het belangrijk dat aanwendingen ten laste van voorzieningen in Gemeente Bergen op Zoom Pagina 8 van 12
9 overeenstemming zijn met eerder genomen raadsbesluiten en/of dat deze passen in de (andere) kaders die de raad heeft vastgesteld (bijvoorbeeld meerjarenplannen). f. Opheffen reserves (Bestemmings)reserves kunnen worden opgeheven op grond van: S het project I werk waarvoor de reserve is ingesteld is afgerond; S visie op bestemmingsreserves (niet wettelijk) en vermogensstructuur; s er is geen sprake (meer) van een concrete bestemming. Deze laatste bullet is een punt van aandacht aangezien een 'concrete bestemming' voor meerderlij uitleg vatbaar is. Om deze reden is het belangrijk dat bij de instelling van de (bestemmings)reserve wordt voldaan aan de genoemde instellingscriteria. g. Vrijval voorzieningen In algemene zin vallen voorzieningen vrij indien de meerjarenplanning aangeeft dat er een overschot aanwezig is, dan wel dat het risico waarvoor de voorziening is gevormd niet meer bestaat. Deze vrijval komt ten gunste van het programma van waaruit de voorziening oorspronkelijk is gevoed. Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat voor (bestemmings)reserves er geen sprake is van vrijval. Indien 'overschotten' bestaan is het aan de gemeenteraad om de bestemming te wijzigen, dan wel de middelen anders in te zetten. Gemeente Bergen op Zoom Pagina 9 van 12
10 V. OVERIGE TOELICHTING Relatie met investeringsbeleid In het BBV is opgenomen dat investeringen alleen direct uit een reserve kunnen worden gedekt wanneer het investeringen betreft met een maatschappelijk nut (bijvoorbeeld investeringen in openbare ruimte zoals wegen). Investeringen met een economisch nut (bijvoorbeeld zwembaden) mogen niet direct uit een reserve worden gedekt. Dit betekent voor dergelijke investeringen dat structurele ruimte binnen de begroting gevonden moet worden. Toelichting en onderbouwing Per reserve en voorziening moet in de toelichting op de balans informatie worden opgenomen zoals gesteld door het BBV. Deze benodigde informatie wordt jaarlijks beoordeeld op basis van de actuele wet- en regelgeving. Jaarlijks wordt door het college vastgesteld dat de reserves en voorzieningen voldoende zijn onderbouwd. Van iedere reserve of voorziening moet duidelijk zijn waarom die er is en hoe de omvang is bepaald. Meerjarig wordt de financiële positie van de reserves en voorzieningen geactualiseerd en aan de gemeenteraad aangeboden op basis van deze Nota Reserves en Voorzieningen. Omvang reserves en voorzieningen De omvang van de (bestemmings)reserves en voorzieningen is afhankelijk van het doel waarvoor ze in het leven zijn geroepen. Aan voorzieningen liggen over het algemeen onderhouds- en beheerplannen ten grondslag, dan wel concrete en gekwantificeerde risico's. De plannen moeten het niveau hebben om de toekomstige uitgaven te kunnen opvangen (rekeninghoudende met de nog te realiseren stortingen). De omvang van de algemene reserves zijn niet aan regels gebonden. Uitgangspunt is dat dit afhankelijk moet worden gesteld aan de lokale risico's. Zoals eerder is opgemerkt bestaat hiervoor een systeem van risicomanagement, zodat periodiek een afgewogen oordeel kan worden gegeven over de benodigde omvang van de algemene reserves in relatie tot het risicoprofiel. Ditzelfde geldt voor bestemmingsreserves. Hierbij wordt opgemerkt dat bij de instelling de gemeenteraad de gewenste omvang minimaal I maximaal heeft vastgesteld. Op dit moment zijn door de gemeenteraad i het college bij sommige (bestemmings)reserves plafonds benoemd. Bij de actualisatie van de reserve en voorzieningenpositie zullen deze plafonds, indien noodzakelijk in het kader van risicomanagement, worden gerespecteerd of bijgesteld. Daar waar motieven bestaan om plafonds hoger I lager vast te stellen, dan wel plafonds te laten vervallen zal dit expliciet ter besluitvorming worden aangeboden. Rente toerekening aan reserves en voorzieningen In principe wordt er aan de reserves en voorzieningen géén rente toegerekend. Dit is verder vastgelegd in de nota Rentebeleid. Kortheidshalve wordt hiernaar verwezen. Gemeente Bergen op Zoom Pagina 10 van 12
11 VI. PROCESBEHEERSING Rol van gemeenteraad en het college: Samenvattend Het budgetrecht (autorisatie) ligt bij de gemeenteraad. De gemeenteraad beslist over het instellen en opheffen van reserves en voorzieningen. Daarnaast geeft zij het doel ì bestemming en de hoogte van de reserves of voorzieningen aan. Voor mutaties tussen reserves en voorzieningen is eveneens een raadsbesluit noodzakelijk. De actualisatie van de reserves en voorzieningen wordt jaarlijks uitgevoerd in het kader van het begrotingsproces I Beleidskader. Dit proces wordt geïnitieerd vanuit het college. De resultaten van deze actualisatie worden verwerkt in de begroting en vervolgens bijgesteld in de jaarrekening. Daarnaast wordt jaarlijks een afzonderlijk meerjarig document gemaakt van de financiële positie van de reserves en voorzieningen en voorgelegd aan de gemeenteraad. Het college is verder bevoegd om binnen de bovenstaande kaders nadere uitvoeringsvoorschriften vast te stellen. Budgetverantwoordelijkheid Bij iedere reserve I voorziening wordt een budgetverantwoordelijke (budgethouder) aangewezen. De budgethouder bewaakt de gemeentelijke kaders en richtlijnen en adviseert hoe om te gaan met een betreffende reserve I voorziening. De budgethouder legt daarover verantwoording af in lijn met de vastgestelde budgethoudersregeling. Nut / noodzaak Vanwege de overzichtelijkheid en een duidelijke afweging dient het instellen van reserves en voorzieningen te worden beperkt tot de hoogst noodzakelijke. Vermeden moet worden dat diverse 'potjes' ontstaan, die potjes dienen veelal niet in een algemeen Bergs belang. Reserves en voorzieningen zijn gemeenschapsgelden waarover de gemeenteraad beschikt. Vermeden moet worden dat niet gebruikte budgetruimte door middel van budgetoverheveling gereserveerd wordt. In dit kader heeft in 2010 een forse opschoningslag plaatsgevonden waardoor het aantal reserves is teruggebracht. Bestendige gedragslijn Het is van belang dat voor de mutaties van de reserves en voorzieningen een bestendige gedragslijn wordt gevolgd. Controle Jaarlijks zal de externe accountant bij de jaarrekening de reserves en voorzieningen toetsen aan de kaders en richtlijnen. Evaluatie De Nota Reserves en Voorzieningen wordt eens in de vier jaar geactualiseerd, in de lijn met de "Financiële verordening 2014 gemeente Bergen op Zoom", of zoveel eerder als de ontwikkelingen daarom vragen. Gemeente Bergen op Zoom Pagina 11 van 12
12 VII. BESLISPUNTEN De Nota Reserves en Voorzieningen 2015 is in lijn met de voorgaande nota. Een aantal beleidsuitgangspunten is nieuw, daarom de volgende beslispunten: 1. Met ingang van 1 januari 2016 de Nota Reserves en Voorzieningen 2015 vast te stellen, met daarbij de volgende beslispunten: a) Er is één reserve voor het opvangen van risico's en om te sparen: de Algemene Reserve; b) De onderstaande bestemmingsreserves komen te vervallen en het saldo per 31/12/2015 wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve, het betreft: o Reserve Grondbedrijf o Reserve Egalisatie beheerplan wegen o Reserve Openbare verlichting o Reserve Stedelijke vernieuwing o Parkeerreserve o Reserve Markiezenhof o Reserve CKB de Maagd o Reserve Vastgoed c) De meerjaren beheerplannen voor wegen, verlichting, stedelijke vernieuwing en parkeren worden gerespecteerd. De geplande uitgaven worden als blokkering opgenomen in de Algemene Reserve, leder jaar maken deze plannen onderdeel uit van de meerjaren investeringsplanning (MIP) en worden voorgelegd ter vaststelling aan de gemeenteraad bij het Beleidskader I Begroting. Deze blokkeringen op de Algemene Reserve maken geen onderdeel uit van de weerstandsratio; d) Jaarlijkse actualisatie van het overzicht financiële positie reserves en voorzieningen, inclusief een onderbouwing aan de hand van meerjaren bestedingsplannen als onderbouwing van de blokkeringen op de Algemene Reserve en claims (op basis van besluitvorming door de raad); e) Op basis van het geldende systeem van risicomanagement wordt jaarlijks bij het beleidskader, de begroting en de jaarrekening, het weerstandsvermogen van de gemeente Bergen op Zoom geëvalueerd op basis van het risicoprofiel en uitgedrukt in de weerstandsratio. 2. Intrekken van de voorgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2010 per 1 januari Gemeente Bergen op Zoom Pagina 12 van 12
Bergen op Zoom. Gemeente RVB Voorlegger Raadsvoorstel
Gemeente Bergen op Zoom Voorlegger Raadsvoorstel Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Portefeuillehouder(s) Contactpersoon Afdeling Contactpersoon Email Contactpersoon Telefoon Programmanummer en -naam
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Eijsden-Margraten. Nr. 180003 20 december 2016 Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten 1 Inleiding De nota reserves en voorzieningen dient conform
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen
Nota reserves en voorzieningen 2019 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 3 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 3 1.2 Inhoud van de nota... 3 2 Regelgeving en definities reserves
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen 2015-2018
Nota reserves en voorzieningen 2015-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleidslijnen reserves en voorzieningen... 4 2.1 Definities en regelgeving... 4 2.2 Toerekening van rente... 5 3. Huidige standen
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen
Nota Reserves en Voorzieningen 1 2 Inhoud 1 Visie en wettelijke kaders 5 1.1 1.2 Visie Wettelijke kaders 2 Reserves 7 2.1 Soorten reserves 8 2.1.1 Algemene reserves 2.2 2.3 2.4 3 Voorzieningen 11 3.1 3.2
Nadere informatieNOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop
NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN Gemeente Nieuwkoop Afdeling Bedrijfsvoering April 2017 1 Inhoud 1. BEGRIPPEN EN KADERS... 4 ARTIKEL 1.1 RESERVES... 4 ARTIKEL 1.2 VOORZIENINGEN... 4 ARTIKEL 1.3 RENTE...
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H)
Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 2 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 2 1.2 Inhoud van de nota... 2 2 Regelgeving en
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert
Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert Intern document 2014/10084 behorende bij B&W nota 2014/10024 Colofon Uitgave Mei 2014 Gemeente Zundert Markt 1 4881 CN Zundert Postbus 10.001 4880 CA
Nadere informatieBLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING
BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven Nr. 628 6 november 2017 Beleidsregels reserves en voorzieningen 2018 1. Inleiding Binnen de
Nadere informatieProvincie Zuid Holland. Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015
Provincie Zuid Holland Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015 Versie GS 26 mei 1 1. Inleiding en achtergrond Deze nota gaat in op het beleid ten aanzien van reserves en voorzieningen van de provincie
Nadere informatieNOTA RESERVES & VOORZIENINGEN RECREATIESCHAP ROTTEMEREN
NOTA RESERVES & VOORZIENINGEN RECREATIESCHAP ROTTEMEREN Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Recreatieschap Rottemeren Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel.: 010-2981010 Fax: 010-2981020 September 2014 1.
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen gemeente Someren 2018
Nota reserves en voorzieningen gemeente Someren 2018 Nota reserves en voorzieningen gemeente Someren 2018 Titel: Nota reserves en voorzieningen gemeente Someren 2018 Versie: 4 Datum: 14 mei 2018 Auteur(s):
Nadere informatieBeleidsnota reserves en voorzieningen
Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015 Gemeente Cuijk Datum vaststelling: 14 december 2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 1.1 Aanleiding herziening beleidsnota reserves en voorzieningen 2 1.2 Doel van
Nadere informatieNota Reserves en voorzieningen
Nota Reserves en voorzieningen November 2017 1 Inhoudsopgave 1. Visie en wettelijke kaders... 3 1.1 Visie... 3 1.2 Wettelijke kaders... 3 1.2.1 Reserves... 3 1.2.2 Voorzieningen... 3 2. Reserves... 4 2.1
Nadere informatieNota. Reserves en voorzieningen. Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland
Nota Reserves en voorzieningen Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland 2015 Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 1.2 Leeswijzer... 3 Hoofdstuk 2 Begripsbepalingen... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2
Nadere informatieNota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel
Nota Reserves en Voorzieningen 2004 Gemeente Ferwerderadiel Inhoudsopgave Blz. 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen. Onderscheid reserves en voorzieningen 4.
Nadere informatiexxxx 2012 Beleidskader Reserves en voorzieningen 2012-2015
xxxx 2012 Beleidskader Reserves en voorzieningen 2012-2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding... 3 1.1 Doelstelling... 3 1.2 Rol van de raad... 3 1.3 Leeswijzer... 3 2. Wijzigingen en beslispunten...
Nadere informatieBeleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen)
Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) 2 januari 2014 2 Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) Inhoudsopgave
Nadere informatieVersie Deelraad April 2012. Beleidsnotitie Reserves en Voorzieningen
Versie Deelraad April 2012 Beleidsnotitie Reserves en Voorzieningen Inhoud 1. Inleiding 4 2. Begripsbepaling 5 2.1 Reserves 5 2.2 Voorzieningen 7 2.3 Verschil tussen een bestemmingsreserve en een voorziening
Nadere informatieDoorkiesnummer : (0495) 57 50 00 Agendapunt: - ONDERWERP VOORSTEL COLLEGE
Meijer, Jacco FIN S3 RAD: RAD150701 woensdag 1 juli 2015 BW: BW150526 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 1 juli 2015 Portefeuillehouder : H.A. Litjens Behandelend ambtenaar : Jacco
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010
Nota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 Inleiding 2 2. Overzicht van reserves en voorzieningen resultaatsbestemming 2009 3 3. Besluit Begroting en Verantwoording
Nadere informatieVoorzien in reserves? Een geactualiseerde nota over reserves en voorzieningen bij de gemeente Schiermonnikoog
Voorzien in reserves? Een geactualiseerde nota over reserves en voorzieningen bij de gemeente Schiermonnikoog Voorwoord De gemeente is verplicht om één keer per vier jaar een nota reserves en voorzieningen
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen. Concept, oktober 2014
Nota reserves en voorzieningen Concept, oktober 2014 Autorisatie OPSTELLERS: Dennis Ellenbroek FUNCTIONARIS Financieel specialist Versiegegevens VERSIE: DATUM: OMSCHRIJVING: 0.1 20 oktober Definitief concept
Nadere informatieNOTA RENTEBELEID GEMEENTE BERGEN OP ZOOM
l lllllll llll lllll llll llllll 111111111111111111111111111111111 815-023068 NOTA RENTEBELEID 2015 GEMEENTE BERGEN OP ZOOM Bergen op Zoom, oktober 2015 1. INLEIDING.""""""""""""""""""""""""""""""""""
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen RMH
Nota Reserves en Voorzieningen RMH 1. Inleiding De reserves en voorzieningen vormen een belangrijk onderdeel van de vermogenspositie van de Regio Midden Holland (RMH). Zowel vanuit bestuurlijk als bedrijfseconomisch
Nadere informatieNota Reserves en voorzieningen
Nota Reserves en voorzieningen December 2018 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Visie en wettelijke kaders... 3 1.1 Visie... 3 1.2 Wettelijke kaders... 3 1.2.1 Reserves... 3 1.2.2 Voorzieningen... 3
Nadere informatieNOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN
MID 15 / 016 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2016-2020 Aan de raad, Doel en opzet van deze nota Het doel van deze nota is het beleid voor reserves en voorzieningen vast te leggen. Een tweede doel is het
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen BghU 2018
Nota reserves en voorzieningen BghU 2018 1 1. Inleiding Artikel 11 van de verordening financieel beheer BghU 2018 bevat de volgende bepalingen 1. De directie legt minimaal eens per vijf jaar (een herijking
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen gemeente Westerwolde 2018
Nota reserves en voorzieningen gemeente Westerwolde 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Regelgeving en kaders 3 2.1 Algemeen 3 2.2 BBV-regelgeving 3 2.3 Artikel 212 gemeentewet 3 3 Reserve versus voorziening
Nadere informatieNOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN
GEMEENTE WAALWIJK NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2015 1 Inhoud 1 Inleiding... 3 2. Begripsbepaling... 4 2.1 Reserves... 4 2.2 Voorzieningen... 7 3 Beleid en beheer van reserves... 9 3.1 De instellingscriteria...
Nadere informatieBeleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit. Vaststellen beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit
Aan de raad, Onderwerp: Beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit Voorstel: Vaststellen beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit 1 SAMENVATTING Tijdens de raadsinformatiebijeenkomst
Nadere informatieBeleidsnota. Reserves en voorzieningen. Versie: 9 november 2011
Beleidsnota Reserves en voorzieningen Versie: 9 november 2011 I N H O U D S O P G A V E 1. Inleiding... 3 2. Wettelijk kader... 3 3. Functies van reserves en voorzieningen... 3 4. Onderscheid tussen reserves
Nadere informatieNOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN OPENBAAR LICHAAM NOABERKRACHT DINKELLAND TUBBERGEN
NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2014 OPENBAAR LICHAAM NOABERKRACHT DINKELLAND TUBBERGEN Nota reserves en voorzieningen 2014 GR - pagina 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Besluit Begroting en Verantwoording
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen 2015
Datum: 27-08-2015 Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding... 3 2. Algemene kenmerken van reserves en voorzieningen... 3 2.1 Begripsbepaling reserves... 3 2.2 Begripsbepaling voorzieningen...
Nadere informatieNOTA RESERVES VOORZIENINGEN
NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 1. Inleiding Reserves maken een onderdeel uit van de vermogenspositie van een organisatie. Sinds de start van de Omgevingsdienst zijn een beperkt aantal reserves gevormd.
Nadere informatieNota Reserves (en Voorzieningen) 2015-2018. Gemeente Dinkelland
Nota Reserves (en Voorzieningen) 2015-2018 Gemeente Dinkelland Nota Reserves (en Voorzieningen) 2015-2018 gemeente Dinkelland Raad 21 april 2015 pagina 1 1 Inhoud 1 Inleiding... 3 1.1 Doel van de nota...
Nadere informatieNota Reserves en. Voorzieningen
Nota Reserves en Voorzieningen 2016 Inhoudsopgave 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen 3. Onderscheid reserves en voorzieningen 4. Rentetoerekening 5. Reserves
Nadere informatieGEMEENTE TERSCHELLING NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2016-2020
GEMEENTE TERSCHELLING NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2016-2020 Inhoudsopgave 1 Inleiding en doelstelling Blz. 2 2 Begrippen en kaders 3 3 Uitgangspunten van beleid 5 4 Weerstandsvermogen 8 5 Voorstellen
Nadere informatieNOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN
2014 Januari 2014 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Begripsbepaling... 5 2.1 Reserves... 5 2.2 Voorzieningen... 8 3 Beleid en beheer van reserves... 11 3.1 De instellingscriteria... 11 3.2 De wijze van
Nadere informatieVoorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel,
AAN: De raad van de gemeente Ferwerderadiel. Sector : II Nr. : 06/52.13 Onderwerp : Vaststelling Nota Reserves en Voorzieningen 2013. Ferwert, 9 september 2013. Inleiding: Normaliter wordt de Nota Reserves
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen. Gemeente Landsmeer
Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Landsmeer Pagina 1 Pagina 2 Inhoudsopgave Samenvatting 5 1. Inleiding 6 2. Ontwikkeling totale omvang reserves en voorzieningen 7 3. Wettelijk kader 8 3.1. Reserves...
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen 2014 Gemeente Korendijk
*0010100120132873* KNDK/2013/2873 Nota reserves en voorzieningen 2014 Gemeente Korendijk Concept 19-10-2013 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Begrippen 3 3. Beleidsuitgangspunten en kaderstelling 5 4.
Nadere informatieKadernota reserves en voorzieningen
Gemeente Almere 11 januari 2017 Kadernota reserves en voorzieningen INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 3 2 UITGANGSPUNTEN RESERVES EN VOORZIENINGEN... 4 2.1 2.2 2.3 Onderscheid reserves en voorzieningen... 4
Nadere informatieAgendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.
RAADSVOORSTEL Agendapunt Raad 27 oktober 2016 Afdeling Middelen Voorstel nummer 2016.00077 Datum 27 september 2016 Onderwerp Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Alle begrotingsprogramma's Inlichtingen
Nadere informatieNota beleid reserves en voorzieningen voor het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard
Nota beleid reserves en voorzieningen voor het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Inhoudsopgave 1. INLEIDING 4 2. BEGRIPPENKADER 4 3. RESERVES 5 3.1 ALGEMENE RESERVES 5 3.2 BESTEMMINGSRESERVES
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland
Nota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland 2017-2020 1 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 3 2. OMSCHRIJVING RESERVES EN VOORZIENINGEN 3 2.1. RESERVES 3
Nadere informatieNOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2015-2018
NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2015-2018 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN 2015-2018 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. Algemene regels met betrekking tot het reserve- en voorzieningenbeleid... 5 2.1. Inleiding...
Nadere informatieGEMEENTEBLAD. Nr Nota Reserves en Voorzieningen 2016
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Ferwerderadiel. Nr. 134255 30 september 2016 Nota Reserves en Voorzieningen 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Doelstelling van deze nota 3. Functies reserves
Nadere informatieGemeente f Bergen op Zoom
Gemeente f Bergen op Zoom RVB10-0118 Voorlegger Raadsvoorstel Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Contactpersoon Contactpersoon Email Contactpersoon Telefoon Programmanummer en naam Nota rentebeleid
Nadere informatieKwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2
Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Normenkader, toets van de begroting aan de formele eisen Inhoudsopgave 1 Normenkader 2 1.1 Besluit Begroting en Verantwoording 2 1.2 Verordening
Nadere informatieNota risicomanagement 2014
Nota risicomanagement 2014 Opgesteld door: Afdeling concerncontrol D.d.: Februari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding... 5 2 Wettelijk kader en doelstellingen... 6 2.1 BBV... 6 2.2 Doelstellingen... 6 3 Risicomanagement...
Nadere informatieHoe financieel gezond is uw gemeente?
Hoe financieel gezond is uw gemeente? drs. R.M.J.(Rein-Aart) van Vugt RA A.(Arie)Elsenaar RE RA 1 Hoe financieel gezond is uw gemeente? In dit artikel geven de auteurs op hoofdlijnen aan welke indicatoren
Nadere informatieNota Reserves en voorzieningen 2017
Nota Reserves en voorzieningen 2017 Pagina 1 van 17 Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1 Waarom een Nota Reserves en Voorzieningen?... 3 1.2 Doelen van deze nota... 3 1.3 Leeswijzer... 3 2. Wettelijk kader...
Nadere informatieNOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Recreatieschap Voorne-Putten-Rozenburg Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel.: 010-2981010 Fax: 010-2981020
Nadere informatieNota reserve- en voorzieningenbeleid 2016-2019
Nota reserve- en voorzieningenbeleid 2016-2019 Nota reserve- en voorzieningenbeleid 2016-2019 Inhoud Inleiding... 2 1. Vorming van reserves en voorzieningen... 3 1.1. Vorming van reserves... 3 1.2. Vorming
Nadere informatieCollegevoorstel onder verantwoordelijkheid van : Onderwerp. : onderbouwing voorziening gemeentelijke accommodaties. Programma.
Collegevoorstel onder verantwoordelijkheid van : Onderwerp Programma : onderbouwing voorziening gemeentelijke accommodaties : Financiën Voorstelnummer : 18.32 Info bij afdelingshoofd : J.W.A. van der Heijden
Nadere informatieNota reserves. en voorzieningen
Nota reserves en voorzieningen Inhoudsopgave Samenvatting... 3 Inleiding... 4 Het regelgevend kader... 4 Algemene reserves... 4 Bestemmingsreserve... 5 Stille reserve... 5 Voorzieningen... 6 Bevoegdheden...
Nadere informatieB en W - advies. Bouwen 81 Milieu. Jans Drost en Hettie Tychon. Financiën en Personeel Nummer. Ter bespreking. Ter besluitvorming
B en W - advies Gemeente Elburg Afdelingshoofd Portefeuillehouder Afdeling Advies van Datum advies Advies O.R. I.o.m. afdeling(en) I.o.m. wijkcontactambtenaar M. Boukema Bouwen 81 Milieu Jans Drost en
Nadere informatieFINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS
FINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS Het Algemeen Bestuur van het recreatieschap Dobbeplas; Gezien het voorstel van het Dagelijks Bestuur van 13 oktober 2014; Gelet op het bepaalde in de artikelen
Nadere informatieOPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017
OPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017 1 Balans per 31 december 2017 Activa Vaste activa Rekening 2017 Rekening 2016 Materiële vaste activa 192 384 Vlottende activa Voorraden 0 0 Vorderingen 1.262
Nadere informatieNota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2015
Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2015 Versie 2.0 2 Inhoud 1. Inleiding... 5 1.1 Aanleiding... 5 1.2 stelling... 5 1.3 Wettelijk kader... 5 1.4 Leeswijzer... 5 2. Begrippen en kaders...
Nadere informatieVMLJ Sweelssen. Telefoonnummer:
Raadsvergadering 01-12-2015 Volgnummer 113-2015 Onderwerp Wijziging beleidsnota Reserves, voorzieningen, weerstandsvermogen en risicomanagement Programmanummer - Registratienummer Collegevergadering 29-09-2015
Nadere informatieRichtlijnen van de commissie BBV
Richtlijnen van de commissie BBV Stellige uitspraken gelden met ingang van begrotingsjaar T+1, het jaar nadat de uitspraak is gepubliceerd. 1. Notitie Software, mei 2007 1.1 Software (als afzonderlijk
Nadere informatieNota Reserves, Voorzieningen en Overlopende passiva Nota spaarpotten
Nota Reserves, Voorzieningen en Overlopende passiva 2013 Nota spaarpotten Nota ROV 2013 pagina 2 Nota Reserves, Voorzieningen en Overlopende passiva 2013 Nota spaarpotten Gemeente Zaanstad Domein Bedrijfsvoering,
Nadere informatieGelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten, d.d. 22 april 2014; Gezien het advies van de commissie Mobiliteit en Financiºn, d.d.
Ontwerpbesluit / B Voorgestelde behandeling PS-vergadering : 3 oktober 2014 Onderwerp Financiºle verordening Provinciale Staten van Noord-Brabant, Gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten, d.d. ; Gelet
Nadere informatieFoech ried/kolleezje: De raad is bevoegd het gemeentelijk reservebeleid aan te passen en vast te stellen.
Riedsútstel Ried : 26 maart 2015 Status : Besluitvormend Eardere behandeling : Opiniërend dd. 19 maart 2015 Agindapunt : niet invullen Portefúljehâlder : Gerda Postma Amtner : W. Kobus Taheakke : Nota
Nadere informatieKadernota Risicomanagement provincie Groningen
Kadernota Risicomanagement provincie Groningen Provincie Groningen December 2014 1. Inleiding Op basis van de Financiële Verordening Provincie Groningen dienen Gedeputeerden Staten (GS) ten minste eenmaal
Nadere informatieVolgens artikel 11 van het besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) bestaat het weerstandsvermogen uit de relatie tussen:
Meent 94 Postbus 70012 info@rekenkamer.rotterdam.nl t 010 267 22 42 3000 KP Rotterdam www.rekenkamer.rotterdam.nl Gemeente Rotterdam Gemeenteraad d.t.k.v. de griffie Coolsingel 40 3011 AD ROTTERDAM ons
Nadere informatieRESERVE- EN VOORZIENINGEN BELEID STADSDEEL ZUIDOOST
RESERVE- EN VOORZIENINGEN BELEID STADSDEEL ZUIDOOST Oktober 2008 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...4 2 ALGEMEEN...5 2.1 BESLUIT BEGROTING EN VERANTWOORDING PROVINCIES EN GEMEENTEN... 5 2.2 LEESWIJZER... 5 3
Nadere informatieThemaraad financiën 3 april
Themaraad financiën 3 april 2017 1 Aanleiding en doelstelling P&C-cyclus Robuust financieel beleid Begroting Financiële positie Risico s Afsluiting Agenda 2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding Vanuit
Nadere informatieEemsmond en nota activabeleid gemeente Eemsmond
Nummer : 11-12.2011 Onderwerp : Wijziging artikel 10, lid 2 van de Financiële verordening gemeente Eemsmond en nota activabeleid gemeente Eemsmond Korte inhoud : Actualisatie nota activabeleid gemeente
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen
Nota Reserves en Voorzieningen 2013-2016 Gemeente Westerveld Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding 3 Leeswijzer 3 Hoofdstuk 1 Beleid ten aanzien van de reserves 4 Soorten reserves 4 Functies van reserves
Nadere informatieHet voordeel van het inzetten van een reserve is dat er geen noodzaak is tot het aantrekken van vreemd vermogen en de daarmee gemoeide extra kosten.
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Zandvoort Nr. 66996 30 maart 2018 Nota Reserves en Voorzieningen 2018 1 Inleiding Met voorliggende nota wordt invulling gegeven aan artikel 10 van de conform
Nadere informatieNota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2018
Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2018 Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1 Aanleiding... 3 1.2 stelling... 3 1.3 Wettelijk kader... 3 1.4 Leeswijzer... 3 1.5 Samenvatting... 3 2. Begrippen en
Nadere informatieERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015
ERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015 Datum: 23 september 2016 1 Dit betreft het overzicht van de errata die zijn verwerkt in de programmarekening nadat deze door de gemeenteraad voorlopig is vastgesteld.
Nadere informatieNOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN GEMEENTE DIEMEN 2009
NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN GEMEENTE DIEMEN 2009 Inhoudsopgave 1. Inleiding...1 2. Algemene theorie over reserves en voorzieningen...2 3. Rente en reserves...5 4. Wijzigingen in regelgeving...8 5. Huidige
Nadere informatieOntwerp beleidsnota. reserves, voorzieningen en fondsen MRDH 2017
METROPOOLREGIO ROTTERDAM DEN HAAG Ontwerp beleidsnota reserves, voorzieningen en fondsen MRDH 2017 Metropoolregio Rotterdam Den Haag Postbus 66 2501 CB DEN HAAG Telefoon: 088-5445100 e-mail: informatie@mrdh.nl
Nadere informatieNota Reserves en. Voorzieningen
Nota Reserves en Voorzieningen 2009 1 1. Inleiding Hierbij bieden wij u de Nota Reserves en Voorzieningen 2009 aan. Deze nota is een actualisatie van de Nota Reserves en Voorzieningen zoals die in de raadsvergadering
Nadere informatieDatum: 4 juli 2014 Agendapunt: 4 Betreft: Jaarstukken 2013
VERGADERING ALGEMEEN BESTUUR OMGEVINGSDIENST MIDDEN- EN WEST-BRABANT Datum: 4 juli 2014 Agendapunt: 4 Betreft: Jaarstukken 2013 Aanleiding Ter uitvoering van de artikelen 197 en 198 van de Gemeentewet
Nadere informatieBijlage nota reserves en voorzieningen Reserves
Bijlage nota reserves en voorzieningen Reserves Algemene reserve Stand per eind 2014 1.894.000 Buffer De algemene reserve is gevormd uit rekeningresultaten uit het verleden en is de primaire buffer voor
Nadere informatieNota. Reserves en voorzieningen
ISHW Nota Reserves en voorzieningen ISHW, vastgesteld in de vergadering van het algemeen bestuur d.d. 13-1-14. Januari 2014 2 Voorwoord Ten behoeve van de oprichting van het samenwerkingsverband in de
Nadere informatieFinanciële verordening gemeente Achtkarspelen
Financiële verordening gemeente Achtkarspelen De raad van de gemeente Achtkarspelen; gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van @; gelet op artikel 212 van de gemeentewet en
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen
Nota reserves en voorzieningen 2015 2018 september 2015 Nota reserves en voorzieningen 2015-2018 gemeente Dalfsen 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 5 2. Begrippen en juridisch kader... 6 2.1. Reserves...
Nadere informatieTOELICHTING OP DE FUNCTIES RESERVES EN VOORZIENINGEN
TOELICHTING OP DE FUNCTIES RESERVES EN VOORZIENINGEN Toelichting op de functies Reserves en voorzieningen bij een gemeente d.d. 31 december 2010 Bladzijde 1 Toelichting op de functies Reserves en voorzieningen
Nadere informatie11. Paragrafen. Paragrafen
11. Paragrafen De programmabegroting bevat de volgende paragrafen: 1. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 2. Onderhoud kapitaalgoederen 3. Bedrijfsvoering 4. Verbonden partijen 5. Financiering Evenals
Nadere informatieNota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht In de Financiële verordening gemeente Papendrecht 2018 artikel 11 staat opgenomen:
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Papendrecht Nr. 56150 19 maart 2018 Nota Reserves en voorzieningen gemeente Papendrecht 2018 1. Inleiding 1.1Aanleiding In de Financiële verordening gemeente
Nadere informatieVoorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.
GEMEENTE OLDEBROEK Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. Voorstel van het college aan de raad Agendapunt Portefeuillehouder: mw. A.A.C. Groot Kenmerk: 247735 /
Nadere informatieNota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015. RAD Hoeksche Waard
Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015 Inhoud Samenvatting... 3 Inleiding Risicomanagement... 4 Doel risicomanagement Stappen risicomanagement Risicobeheersing Taken en verantwoordelijkheden
Nadere informatieMinisterie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
.-f i -V*-*. " -re Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Provinciale Staten DGBK Programnna Krachtig Bestuur Schedeldoekshaven 200 2511 EZ
Nadere informatieRaadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen
Raadsstuk Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/802709 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Afdeling Concerncontrol Auteur Geffen, M. van Telefoonnummer
Nadere informatieNota. reserves en voorzieningen 2014. gemeente Hellendoorn
Nota reserves en voorzieningen 2014 gemeente Hellendoorn 14INT04380 Inhoudsopgave 1 Samenvatting 2 2 Inleiding 3 2.1 Leeswijzer 3 2.2 Doelstelling 3 2.3 Uitgangspunten 3 3 Wettelijk kader en begrippen
Nadere informatieFinanciële verordening RUD Zuid-Limburg
Financiële verordening RUD Zuid-Limburg 1 Inhoud Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen... 3 Artikel 1 Begrippenkader... 3 Hoofdstuk 2 Begroting en verantwoording... 4 Artikel 2 Opstellen begroting en verantwoording...
Nadere informatieInleiding. Theoretisch kader. Functies reserves
Vastgesteld door de gemeenteraad van Aalten d.d. 18-12-2018 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Theoretisch kader... 1 Functies reserves... 1 Weerstandsvermogen... 2 Weerstandscapaciteit... 2 Risico s... 2 Bevoegdheid
Nadere informatieArtikel 1. Definities
Verordening 212 Het algemeen bestuur van de ISD Bollenstreek besluit, gelet op artikel 212 van de Gemeentewet, vast te stellen: Verordening op de uitgangspunten voor het financieel beleid, alsmede voor
Nadere informatie(pagina 3) (pagina 6)
JAARREKENING 2014 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene
Nadere informatieReactie college op onderzoek Jaarstukken 2017 Rekenkamercommissie
Reactie college op onderzoek Jaarstukken 2017 Rekenkamercommissie 30 mei 2018 Concerncontrol Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aanbevelingen RKC 3 2 1. Inleiding De Rekenkamercommissie (RKC) heeft naar aanleiding
Nadere informatieGemeente Purmerend. Workshop voor raadsen commissieleden over Reserves en voorzieningen
Gemeente Purmerend Workshop voor raadsen commissieleden over Reserves en voorzieningen 1. Aanleiding 2. Doel / resultaat workshop 3. Theorie 4. Praktijk van Purmerend 5. Resume 1. Aanleiding Actualiseren
Nadere informatieStatenvoorstel 74/16 A
Statenvoorstel 74/16 A Voorgestelde behandeling PS-vergadering : 21 oktober 2016 Onderwerp Bestuursrapportage 2016 12 september 2016 GS:4061340 Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant Samenvatting Voor
Nadere informatieBLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING
BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven Nr. 626 6 november 2017 Financiële Verordening 2018 1. Algemene bepalingen Artikel 1. Begripsbepaling
Nadere informatie