PROEFSTATIONVOOR DERUNDVEEHOUDERIJ INVLOEDVAN HETOVERWEGENDBEWEIDEN VAN GRASLANDOP DEPRODUKTIE VAN MELKVEE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PROEFSTATIONVOOR DERUNDVEEHOUDERIJ INVLOEDVAN HETOVERWEGENDBEWEIDEN VAN GRASLANDOP DEPRODUKTIE VAN MELKVEE"

Transcriptie

1 PREFSTATINVR DERUNDVEEHUDERIJ INVLEDVAN HETVERWEGENDBEWEIDEN VAN GRASLANDP DEPRDUKTIE VAN MELKVEE Verslag vaneenvergelijkendeprefp prefberderij BsaZathe IteSelienin1971 Tj.Bxe Internerapprten vanhetp.r.wrdenslechtsp kleine schaalverspreid.verchtwrdthieruitnietste publi- ; ceren, tenijeventueelettesteniing vande auteur. INTERN RAPPRT NR.2 AUGUSTUS 1972.

2 INHUDSPGAVE bi. IINLEIDING IIPZET VAN DEPREF 4 IIIINDELINGVAU DEGREPEÎI 5 IV UITVERING VAN DEPREF 6 a. Algeeen b.beweiding, vederwinningengraslandverrging c. Veebeetting VRESULTATEN VAN DEPREF 8 a. Melkprduktie b.vetgehalte vande elk c.eiwitgehaltevande elk d.gewichtvandedieren e. Bendigdeppervlaktegraslandper ke perdag VISAMENVATTING 12 VII BIJLAGE I

3 INLEIDING - - Delaatstejarenishetaantalbedrijven waarde keienkin de erindevasteelkstalwrdengelken,tegenen.vral "bij een slechteverkavelingwrdthetgraslandrndde elkstal (berderij) danvrijweluitsluitendgebruiktvrbeweiding etelkkeien;de eer afgelegen percelenwrdengebruiktvrbeweiding etjngveeen vr vederwinning.kpbedrijven waar en naareensteedswaardere veebeettinggaatneet, hetintensiefbeweiden vangraslandte. De vederwinning vanheteigengraslandwrdt daarbij vangeringerevang. Mengaatruwvedergewassen (bijv.snijais) telenfgaatvertt het aankpenvan ruwver. Verndersteld \irdt datbij het uitsluitendbeweiden van grasland, hetgrasindelpvan hetweideseien indersakelijk wrdt, waardrdegraspnaeendaardrde elkprduktiegaat dalen. deinvledvangenedgraslandgebruikpde elkprduktie na te gaan, isin1971p prefberderijbsa. Zathe IteSelien een pref uitgeverdwaarbijhetverwegendbeweiden vangraslandvergeleken is ethetafwisselendaaienen beweiden van grasland.

4 II PZET VAE DEPREF - 4 tdekeienvande prefberderijijntweegelijkwaardig gelijkegrepenvanelk18 dierengevrd. Degrepenijnveel gelijksaengestelduitvrjaarskalvende keien.daterniet vldendevrjaarskalvende keienaanweig waren, werdendegrepen aangevuldetdeeest; prduktieveherfstkalvende keien. - Grep I (prdefgrep) werdgehudenpca 4 hagrasland,verdeeld in 6 percelenvanca67are (+ eenreserveperceelvan 8Ö~are),dat vrijweluitsluitendwerdbeweid. GrepII (cntrlegrep) kreegdebeschikkingverca8,20'ha grasland,verdeeldin12 percelen, datafwisselendbeweidengeaaid werd (Ziebijlage i). Bijdeaanvang vande pref Washetaantal elkkeien per havr pref-encntrlegrep resp.ca4v5én 2»2. De keien van depref grepwerdenverdag8,5uurgeweiden 'si?p,ht,{? pgestalden bijgeverdetgeiddeld1,5 kgpulpbrlc per aiefc^per dag (1000 gw). : :: - : J/ " ~ Decntrlegrep daarentegen werddagen nachtinhetv/eiland gehudenen werdnietbijgeverd»bij het elken kregende keien uitbeidegrepenelk0,kg krachtver perdagalslkkek. IIa detp vandegrasgreiwerd, afhankelijkvandebeschikbare heveelheidweidegras, hetaantaldierenvande prefgrepverinderd. Vrdestikstfbeesting werdhetvlgendescheaaangehuden; Haaien1esnede s hi500 kg kas per ha. kuil400 kg kas per ha. VJeiden en aaientt 1 augustus:00 kg kasper ha. Weiden na 1 augustus j 200 kgkas per ha.

5 III IÏÏDELING VAMDEGREPEÏÏ Bijdeindeling vandegrepenisrekeningg-ehuden etleeftijd, afkalf da tu, elkprduktie, vetgehalteenlevendgewicht.intabel 1 wrdt eenaantalgrepsgeiddeldenvereld. Tabel1. Grepsgeiddeldentijdens vrperide. Grep Prefgrep Cntrlegrep Leeftijdin jaren en aanden 5,2 4,11 Aant.dagen naafkalven p 1 ei Gewicht in kgp 6apr Aantalstandaard keienp 17/4 2/4 27/4 1,0 12,8 12,6 1,1 12,8 12,6 Kgelk perstandaar dk ep 17/4 2/4 27/4 2,4,5 2,8 2,2 2,9, Elkegrepbestnduit1 vrjaars-en 5 najaarskalvende keien.in beidegrepenwarendrievaarenpgenenterwijlindeprefgrepdrie enindecntrlegreptweetweedekalfskeienpgenenwaren. Bijde indelingiser naargestreefdparen vanveelgelijkgelijkwaardigekeientefreren,datwanneerinéén vandegrepeneendier cht uitvallende partnerindeanderegrepknderbewaarbuitenbeschuwing kn blijven.

6 Figuur 1 VERLP BEWEIDING + VEDER WINNING Figuur la Afwisselend weiden en aaien (Cntrlegrep) Perc Û 11 1 H QPp. in ha M Ttaal 8.25ha ei juni aug. sept. kt. M M 0 fl [P J D _0 M CT D 0 D Figuur 1b verwegend weiden f M +f 0 t n 0" D B " D" D Ttaal geaaid ha =151 / (Prefgrep) Ü M D_dl Ö 1 D 0J$- Blten ïï D-" Prefgrep D Blten ei juni juli aug. sept. kt. M M Bl-I ten _nsr_n n Blten n Reserve E D pinken perceel TL X lit D nar Ti B taal.90ha (exclusief perceel 19) Ttaal geaaid (exclusief perceel 19) 1ha = 49%

7 IV UITVERING. VAIT, DE PREF, a. Algeeen. Vän~-7~eiwerdenbeidegrependierenverdagingeschaard,terwijlde dieren 's avndsweer" werdenpgestald*vanaf 7 eibleefde cntrlegrepi: *s nachtsbuiten,terwijldeprefgrep 's nachtspstal bleef.p10 eiwerdnetde prefgestart,watinhielddatde cntrlegrepdagen nachtinhetweilandliep,nderbijveding,endatde prefgrepnaast8,5uurweidegangverdag, 's nachtswerdpgestald en bijgeverdetgeiddeld 1,5 kg pulpbrkperdier perdag. De heveelheidpulpbrkvarieerdevan2,5kg bij hgprduktievedierentt 0,5kg bijlaagprduktievedieren. p 5ktberwasdeheveelheidbeschikbaarweidegras bijde prefgrepderatekleindatwerdbesltendeprefperidete beëindigen. Tijdensdenaperidewerdenb^idegrepenverdaggeaenlijkgeweid en 's nachtspgestald.pstal kregende keien vanbeidegrepen 2,5kg pulpbrk perdier perdagivanaf 9ktberwerddaarnaast 2 kg hi perdier perdag verstrekt. b.beweiding, vederwinningengraslandverrging. In~figüür~ï - Is~hët~vërïööp~van~dëbewëiding~ën~devederwinningvan hetttaalvrditnderekgebruime graslandweergegeven.(figuur 1a-cntrlegrep,figuur 1 -prefgrep). pbeidepjectenisp eiingeschaard. Vanhetgrasland van decntrlegrep ijnp17 eideeerstedrie percelen vr vederwinninggeaaid hetlaatsteperceelvandeeerstesnedex^erd geaaid p 8juni. Bijdeeerstesnede kneen perceeleergeaaidwrden dangepland was. Vanhetttaalvrdecntrlegrepbeschikbare graslandwerdvrdeeerstesnede5»74 hageaaidwatneerknt p ca 70$. Vanhetgraslandvande prefgrepwerdenp24 eitwee percelengeaaid. (liet reserveperceelwerdp17 eigeaaid).het aaipercentagevandeeerstesnedev/as ca0. Bijde planningwask uitgegaanvan 0/Ó aaien vandeeerstesnede. l/athettijdstipvan aaienbetreftkanv/rdenpgeerktdat vralde percelen 2en 4telaatgeaaidijn. Ditheeftde beweiding indervltden verlpen.tevenswaspdeepercelende veldperidebijdevederwinningvrij lang. Alsgevlg vanhettelaataaienendelangeveldperidewasp12 junidevrraadi/eidegras deratekrapdatvrbeweidingaanspraak geaaktestwrdenphetreserveperceel. khetlangphetveldlatenliggen vanhetbltselp perceel 7heefthetverlpvandebeweiding (prefgrep) in ngunstigein beïnvled. Dithadedettgevlgdatdekeien van 7tt10 juli ngaalsphetreserveperceelgeweidijn. Vlgens planuphetbject "verwegendweiden" nadeeerste snedenieteer wrdengeaaid.tfiguur1bblijktdatditechter ngwelhetgevalis geweest. Drdeenre "greiexplsie" begin juli wasdevrraadweidegrasstreekshalfjuliderategrtdat vexä. beslten perceel12te aaienvrwinterver«inde aandaugustuswaserpbeidebjectensteedsvldende weidegrasbeschikbaar.insepteberstagneerdedegrasgreiietsdr dedrgte. Ditresulteerdepnieuwineentekrtaanweidegrasp hetbject "verwegendweiden".vrtijdigebeëindigingvande preftevrkenwerddeprefgrepp19septeberingeschaard pperceel11 vanhetbject "afwisselendaaien-widen", waar ng vldendeweidegrasvrhanden was. Perceel11 wastevrenreeds drieaalbeweiden kwaalsdanigkinaanerkingvrde prefgrep. phetbject "afwisselendweiden ::,iai r :i" kn nadeeerstesnede

8 \n un. T- 4 i i i i i f - 2 g «TJ -I TJ tn l -4 T - K -r- K r 1 T i-» N) N u» *«. tn IM JC it n t c N Q r* r- TJ 7 C -H 7 K» _ w _ ^ J»s -4 ; + G 7 D c r- -» 7 f (A

9 - 7 - vrij regelatig vr vederwinning wrdengeaaid dat de cntrlegrep regelatig de beschikking had ver etgren. phet bject 'afwisselend weiden-aaien" bedreg het percentage aaien 151 terwijl p het bject "verwegend weiden"in het ttaal 49$ vr vederwinning isgeaaid. Een verschil dus van rui 100$. Wat deverrging van het grasland betreft kanv/rden pgeerkt dat phet bject "verwegend weiden"de percelen dieniet ijn geaaid vr vederwinning een f twee keer ijn geblt. Dit was ca 100$ van de ttale ppervlakte. Gesteld bijde 49$ aaien vr vederwinning kt het ttale aaipercentageeveneens p ca 150. Indien 150$ wrdt geaaid (fig. Ia) vr vederwinning, beheft er vrijwel niet te wrden geblt. verschillende redenen ijn echter p het bject "afwisselend weiden-aaien" tch ng twee percelen geblt (ca 10 septeber). Als perceel 11 niet "beweid was dr deprefgrep u een van de twee geblte percelenwellicht ng geaaid ijn vr kuilverwinning. Perceel 17 werd geblt dat ineen bepaalde hek vrij veel wartenachtschade aanweigv/as. p 5ktber werd beslten de prefperide te beëindigen dat phet bject "verwegend weiden" niet eer vldende weidegras aanweig was. Het niet eerbeschikken ver vldende weidegras begin ktber is een van de cnsequenties bij het tepassen vanhet systee "verwegend weiden" (veel keien per ha). Bij tepassing van dit systeewrdt de weideperide et 5^4 weken bekrt. c. "Veebeetting. BÏ"dë~öpëïi~vande pref isreeds gesteld dat, afhankelijk vande beschikbare heveelheid weidegras, het aantal dieren vande prefgrep ndig u wrdenverinderd. p 16 augustus was de heveelheid weidegras dusdanig klein dat werd beslten deprefgrep et 4 keien te verinderen. De vereenkstige partners indecntrlegrep blevennraal inde grep lpen; de elkprduktie van dee dierenwerd echterniet eer bepaald. p 11 en 16 septeber werden telkens 2 dieren uit de prefgrep verwijderd dat vanaf 16septeber ng 10 vergelijkbare paren keien aanweig waren. Het verlp vanhet aantal dieren inde prefperide is in nderstaand staatje ng eens duidelijk weergegeven. grep Prefgrep Cntrlegrep /5-15/8 16/8-10/9 11/9-15/9 16/9-5/10 Ge, De veebeetting per ha gedurende de prefperide was alsvlgt! Grep Prefgrep Cntrlegrep pp.,90 ha 8.25 ha 5/5-15/8 4,62 2,18 16/8-10/9 5 : 59 2,18 11/9-15/9 5,08 2,18 16/9-5/ Ge. 4,10 2,18 Daar de prefgrep inde peride 5/5-15/8 tweeaal geweid is p het reserveperceel en inde peride 16/9-5/10één perceel grasland vr beweiding geleend is van de cntrlegrep,dientet betrekking tt de veebeetting per ha een crrectie tev/rden tegepast. ïta crrectie wrdt deveebeetting per ha bijde prefgrep inde periden 5/5-15/8 en 16/9-5/10 resp.4,20 en 1,90. De geiddelde veebeetting kt daardr van4,10p?80 ke per ha.

10

11 RESULTATEN VAN DEPREF a. Melkprduktie. Inde vöörpërldevndwekelijksptweeachtereenvlgende dageneen individueleprduktiecntrleplaats.inde prefperidewerdca10 dagen nadenraledriewekelijkse elkcntrlekptweeachtereenvlgendedageneenindividueleprduktiecntrleuitgeverd. Het vet-eneiwitgehaltewerdinavnd-enrargenelk afnderlijk bepaald. pdedagendatgeenindividueleelkcntrleplaatsvndwerd alleendeheveelheidavnd-en rgenelkpergrepvastgesteld. Infiguur 2ishetverlpvandegeiddeldeelkprduktieper ke,berekenduitdegegevensvandeindividueleelkcntrles, tijdens vr-, pref-en naperideweergegeven. Hetblijktdathetverschilingeiddeldeelkprduktie per ke tt26augustustussenbeidegrepennietbijndergrt is. Na26 augustustreedtereen verschilpvanrui 1 kg elk perketen gunstevande prefgrep. Deberekendegeiddeldeelkprduktie (in kg perke perdag) perperideisin hetvlgendestaatje weergegeven. Grep Cntrlegrep Prefgrep Vrperide 2,2 2,2 Prefperide 16,6 16,8 Naperide 1,4 14,2 Indevrperidewasdegeiddeldeelkprduktieperke gelijk.indeprefperidewasereenverschilvan0,2kg elk per ke perdagtengunstevande prefgrep.inde naperidewashet verschilgrter,n.l.0,8 kg elk perke perdag. Ditgrtere verschilisenerijdseengevlg vanhetwerkelijkeverschilin elkprduktietussenbeidegrepentijdensde peride26augustus - 5ktberenanderijds vaji de vrij krteduur vandenaperide (2 cntrles). Bijeenlangerenaperideuhetverschilkleiner geweestijn. Infiguur is vanbeidegrependegeiddeldewerkelijke elkprduktieperke perperidevan 5 dagen weergegeven. De dagelijkseelkprduktie pergrepisdaarvrgedeelddr het aantal keien. tfiguur blijktdaterttca10juligeenverschilin elkprduktie tussenbeidegrepenaanweig was. Vanca15juli ttca15 augustuswasdegeiddeldeelkprduktieperke van de prefgrepsteeds0,5 tt 1 kghgerdandie vande cntrlegrep. Ditverschilktinfiguur 2 veelinderduidelijknaar vren.hieruitkan wrdenafgeleiddatvreenjuiste vergelijking dedagelijkseelkpbrengsten eerinfratie geven dan pbrengstgegevens gebaseerdpindividuelecntrlesde10 f 14 dagen. Vrhetprduktieverschil tussenbeidegrepenin genedeperidetengunstevande prefgrep is eilijkeenexacte verklaringtegeven. Welkunnenenkelefactrenv/rden gened diedeprduktievandecntrlegrepgelijkinngunstigein hebbenbeïnvled.eendiereteensterkwisselendeprduktie bleekpgeettetijdendreen.g. uigerleeggegente wrden. Maatregelendituigentegente gaan, bleven helaasnderresultaat.p15 augustusisde 'uiger" vervangendr een andere ke. Eenanderdierheeftaanéén kwartiereenntsteking gehadwaardrdeelkprduktienietgeheelptiaalis geweest. Eenderdedierisgedurendekrtetijdietskreupel geweest. tfiguur blijktverderdaterkgedurendede aandseptebereen prduktieverschilv/as tengunstevande prefgrep.

12 N) t u ts VI K) \ NJ ^J»sj 00 K) u U U k u) K) U Ut "i. «c c a (P «-i I» c C ( 9 I» 7) c X - ' -i ö - 0 -a 0 UI

13 - 9 - Hetverschiltussenbeidegrepenktinfiguur 5 echterveel inderduidelijknaarvrendaninfiguur 2. Begeiddeldeelkprduktie pergrepin kg perke perdag (aan dehandvanhetgeiddeldevan 5 dagen) in vr-, pref-en naperide wasals vlgts Grep Vrperide Prefperide Naperide Cntrlegrep Prefgrep 25,0 25,1 16,7 17,0 15,4 15,8 Infiguur 4is vanheidegrependierende prduktieperstandaardke per peridevan 5 dagen weergegeven. k uitdeefiguurblijktdathetgrtsteverschiltussen beidegrepenbestndinde peride10juli -10 augustus. Verdervalthet vrijrechteverlpvandecurve p. Aanhetbeginvandeprefperidewasde prduktieperstandaardke vanbeidegrepenca51 kgenaanheteindca29 kg. Hetprduktieniveauvanbeidegrepenwaseerged. Hierbij kan ng wrdenpgeerktdatdecntrlegrepnietisbijgeverd. De prefgrepkreegnaast8,5uurweidegangverdag,pstalslechts1000gw perkeperdag extra. Tenslttekanv/rdengestelddatde elkprduktievan keien et,5uur weidegang ('s nachtspstal)pverwegendte weidengrasland, nietinngunstigeinisbeïnvled. Vetgehaltevande elk, ïïi fïguür~5aïs~hët~gëiddeldvetgehaltevandeelk pergrep weergegeven. Tussenbeidegrepen ken hierinweinigfgeenverschillen naar vren.psigecntrledataisereenverschilten gunste vande prefgrep,terwijlerpanderecntrledataeen verschil istengunstevandecntrlegrep.hetgeheelheefteenwatgrillig verlp. Infiguur5hishetgeiddeldaantalvetgraen vande elk perke,pergrepweergegeven.hetblijktdatdeelkvetprduktie vandeprefgrepvanaf22junisteedsietshgerisgeweestdan die vandecntrlegrep. Eiwitgehaltevande elk. ïnflgüür SäIshët~gëïddeldeiwitgehaltevande elk pergrep weergegeven.tt12 augustusijndeverschillenineiwitgehalte vandeelkvandetweegrependierenbijndergering. Nagenededatuligtheteiwitgehaltevandeelkvandecntrlegrep steedsietshger.infiguur6bisvanbeidegrepenhetaantal eiwitgraen,geiddeldperke, vereld.hetblijktdatde verschillentussenbeidegrepenslechtsgeringijn. Gewicht vande dieren. Infiguur7aishetlevendgewichtvereldvan 2 grepen vanelk10 diereneninfiguur "]b is hetlevendgewichtvereld vande dieren dieinde prefpgenenwaren(beginnendet 2grepenvan18 dieren eneindigendet 2grepen van10 dieren).hetverschiltussen beide figurenis vrij gering;e latennagenegeenelfde gewichtsverlp ien. Naeengelijkbegingewicht (6 april)ienwep15 eieen duidelijkverschilingeiddeldgewichttussenbeidegrepentengunste vandecntrlegrep.

14 UI " H Q 7. 2: - D -i 20

15 . er ac. tu u + \ \ I I I I. cc ( 00 2 CE UI. UI 21 Q Z «k. 9 X S «_L ) i V $ in»» "» «10 tn in in

16 c _l ÜJ ÜJ CL cc e CM DC C CL X a I*. " c CU \ \ M Z. cc Q. cc 2 X ö CK E

17 Ditverschilwrdtedeverraaktdrhetfeitdat» s rgfrnnahetelkenisgewgen. Deprefgrepwasdaardr, inhet nadeeldatdekeiengedurendedenachtpstalgestaan hadden. Tt15septeberisdegewichtstenaevandecntrlegrepiets grtergeweestdandievande prefgrep. "Van15septebertt10 nveberisde"gewichtstenaebijdeprefgrepechterhethgst. ïïede geltphetfeit..,datinsepteberkdeelkprduktie vande cntrlegrepietsl?,geris. geweest,uenerijdsgecncludeerdkunnen wrden,-dat deegrep-eentekrtaangras.heeftgehad., terwijlanderijds. het 's nachts-pstallen vandeprefgrep in, septeber-een gunstige invled-heeftgehadwel.pde.prduktiealspdecnditievandedieren. Bij vergelijking vanliet, geiddeldegewichtvandedierenp 6 april etdatp10 nveberinfiguur Ja. blijktdathetgewicht vande cntrlegrepnagenegphetelfdeniveauis gebleven,terwijlde prefgrepietsingewichtis-gedaald. - e. Bendigdeppervlaktegrasland perke perdag Dâardëbëwëïdxng nâuwïëtïënd'ïs'glvôïgd'ï^hëtaantalweidedagenen debeweideppervlaktebekend. tdeegegevenskandebendigde ppervlaktegraslandperke perdagberekend wrden. Hetaantalweidedagen per aand,debeweideppervlaktein hectaresendeppervlakteperke perdag inareswrdenx^eergegeven in de vlgende tabel. Tabel 2. Hetaantalweidedagen,debeweideppervlakte (in ha) ende ppervlakteperke perdag (in ares) vanbeidegrepen, per aandenttaal-geiddeld. Maand Cntrlegrep nei juni juli augustus septeber Ttaalgeiddeld Weidedagen Beweideppervlakte ppervlakteperke perdag Prefgrep 522,8 0, ,96 1, ,11 1, ,29 1, ,82 1, ,01 1,10 Weidedagen Beweideppervlakte ppervlakteper ke perdag ppervlakteper ke perdagin c ßvandie bijdecntrlegrep 522,52 0, ,1 0, ,92 0, ,40 1, ,77 1, ,74 0,92 84 Hetblijktdatinde aandeneit/augustusdebendigdeppervlaktegrasland perkeperdag bijde prefgrep steedslageris geweestdandie bijdecntrlegrep.peraandkenhierinechtereer duidelijkverschillen naar vren.inde aanden ei, juni,juli en augustustiras hetverschiltengunstevande prefgrep resp. 8,1,19 en17/0«hetverschilin eiiseengevlg vanhet 's nachtspstallen. Degrasbesparingdiedaardrwrdtverkregen, ktttuitingin een geringerebendigdeppervlaktegraslandperdier perdag. Dathet verschilinjunigrt is, ishetgevlgvanenerijdseen besparing drhet 's nachtspstallenenanderijdsvanhetfeitdatde cntrlegrepnagenegdegeheleaandjunipetgrep (naweide) heeftgelpen. Drde vrijhllestandvaneengewasetgrenvaltdepbrengstvaak tegen.

18 Bij weidenpetgrenhebbendekeieneenin verhudinggrteppervlaktegraslandperdagndig«bij weidenpweidenisdededichtheidvaak veelbeter. Drdegedgesltengrasatvaltdepbrengstvaakee«kinde aandenjulien augustusheefthetweidenpetgren nginvledpdebendigdeppervlaktegraslandperke per dag. Inde aandsepteberisdebeweideppervlakteperke perdag hethgstgeweestbijde prefgrep. Ditiswellichteengevlgvanhetfeitdat bijverwegendweidendesakelijkheid van hetweidegrasindelp vanhetseien inderwrdtendekeieneerrestenlaten staan. Inditverbanddientechterpgeerktte wrdendatdebeweide ppervlaktebijdecntrlegrepinsepteberwellichttegeringis geweest. Debeweideppervlakte wasinsepteber n.1.kleinerdan in augustus. Delagereprduktieendegeringeregewichtstenaebij. de cntrlegrepwijenkindierichting. Geiddeldwas bijverwegendweidenincbinatieethet * s nachts pstallendebeweideppervlakte perke perdag ^(tf lager dan bij afwisselendweiden-aaienetdag" enna'chtwëldëgahg..' '.!" "'

19 VI SAMENVATTING Delaatste jarenishetaantalbedrijven \\raar de keienkinde erindevasteelkstalv/rden gelkentegenen. Vral bij eenslechteverkavelingwrdthetgraslandrnddeelkstal (berderij) dan vrijweluitsluitendgebruiktvrbeweidinget elkvee. kpbedrijvenwaardeveebeettingsteedswaarderwrdtneethet intensiefbeweidenvangraslandte. Verndersteldwrdtdat bij uitsluitendbeweiden vangraslandhetgrasindelpvanhetseien indersakelijk wrdt,v/aardrdegraspnaeendaardrde elkprduktiegaat dalen. deinvledvangenedgraslandgebruikpdeelkprduktie tebestuderenisin1971 Pcle prefberderij BsaZathe IteSelieneen prefuitgeverdwaarbijverwegendbeweiden vangrasland vergelekenisethetafwisselendweidenen aaien vangrasland. De prefis uitgeverdettweevergelijkbaregrepen vanelk 18 dieren. Grep I (prefgrep) werdgehudenpca 4 hagrasland,dat vrijweluitsluitendwerdbeweid. Dekeienvandeprefgrepwerden verdag8,5uurgeweiden 's nachtspgestaldenbijgeverdetgeiddeld1,5kg pulpbrk perdier perdag. Degeiddeldeveebeetting gedurendede prefperidewas80 ke per ha. Vrdevederwinning werd49/î vandeppervlaktegeaaiden vrde graslandverrging (blten) ca100^b. GrepII (cntrlegrep) haddebeschikkingverca8,20hagrasland, datafwisselendgeweidengeaaidwerd. Decntrlegrepwerddag en nachtinhetweilandgehudenenwerdnietbijgeverd. De geiddeldeveebeettinggedurendedeprefperidewas2,18ke per ha. Daarbij kn151^0 vandeppervlaktegeaaidwrdenvrde vederwinning. Nadetpvandegrasgrei werd, afhankelijkvandebeschikbare heveelheidweidegras, hetaantaldierenvandeprefgrepverinderd. Deresultatenvanhetnderek kunnenalnvlgtwrdensaengevat. Deelkprduktievandeprefgrepwasgedurendede prefperide geiddeld0,2kg elk perke perdaghgerdandie vande cntrlegrep. Eenngunstigeinvledvanhetverwegendbeweiden vangrasland, incbinatieethet 's nachtspstallen,pde elkprduktieis niet waargenen.kharsen (1) en Hlese.a. (2) kenttdecnclusie dathetuitsluitendbeweidenvangraslandgeennadeligeinvled behefttehebbenpde elkprduktie. Hetprduktieniveauvanbeidegrepenkeiengedurendede prefperidewaseerged. Deprduktieperstandaa,rdke wasaanhetbegin enaanheteindvandeprefperideresp.1en29 kg. elk. Hetvet-eneiwitgehaltevandeelkvanbeidegrepenkeien was vrijwelgelijk. Hetgeiddeldgewichtvandedieren vandecntrlegrep lagp 6aprilen10 nvebernagenegphetelfdeniveau;dedieren vande prefgrep ijnindieperideietsingewichtgedaald. Debeweideppervlakteperke perdag was bij "verwegend weiden" incbinat'ethet 's nachtspstallengeiddeld ~\6flagerdan bij "afwisselend weiden aaien" etdagen nachtweidegang. 1) H.E. HARMSEN.Invledvanhetgraslandgebruikpde elkprduktie. PAW-ededeling nr.151»aart ) W.HLMESe.a. Acparisnbetween arigidrtatinalgraingsyste frdairycwsand asystein whichgraingalternatedwith cutting. AnialPrductin nr.14,1972 bi R ex. B/vdH/

20 ZZE BIJLAGE I Pref berderij Bsa Zathe I te Selien PLATTEGRND BEWEIDINGSPREF 1971.ipercelen prefgrep ' ê rest = percelen cntrlegrep U berderij reserve ha 18