exclusief WHIPLASH: NIEUWE INZICHTEN

Transcriptie

1 exclusief KWALITEIT IN KINESITHERAPIE LEDENEDITIE DECEMBER 2013 WHIPLASH: NIEUWE INZICHTEN EEN NIEUWE PLOEG VOOR DE NEDERLANDSTALIGE VLEUGEL P.6 / AXXON EN OSTEOPATHIE P.8 / INCONTINENTIE BIJ OUDEREN P.9 / WHIPLASH: NIEUWE INZICHTEN P.12 / en nog veel meer...

2 EXXTRA VAKLITERATUUR IN DE KIJKER Eerst bewegen, dan leren Alles vloeit voort uit beweging. Een moeder is opgelucht wanneer ze de baby voelt bewegen in haar buik. We moedigen onze kleintjes aan om te grijpen, te rollen en te ontdekken. Een kleuter loopt, speelt en wordt met de dag slimmer. Maar eenmaal op school wordt alles weer omgegooid. We belonen kinderen als ze kunnen stilzitten en het leren gebeurt niet langer meer met handen en voeten Nochtans maakt beweging deel uit van de natuur van kinderen. Beweging voedt hun jonge brein, maakt ze alert en weerbaar. Wat heeft beweging nu met leerproblemen te maken? Wel, bekijk de motoriek van een leerling en je kunt een inschatting maken over diens leerpotentieel. The way we move, is the way we think! En omgekeerd: hef de motorische blokkade bij een kind op en het kan eindelijk zijn capaciteiten laten zien. Decennialang is de aanpak van leerproblemen quasi hetzelfde gebleven. Maar cognitieve drill en remediëring brengen niet elk kind vooruit. De hersenfuncties stimuleren via de motorische weg wordt nog teveel onderschat. Maar als een kind nog geen controle heeft over zijn lichaam of over zijn bewegingen, dan kan het toch ook niet stilzitten en leren? Het boek biedt naast een duidelijke uiteenzetting, een reeks screeningstesten en een bewegingsprogramma aan voor kinderen. Het boek is bestemd voor iedereen die leermoeilijkheden beter wil begrijpen en ook stapsgewijs wil aanpakken via een bewegingsprogramma a.d.h.v. oefeningen. Het boek is een krachtig instrument en een nieuwe manier om leerproblemen te begrijpen en aan te pakken. Meer info op Wegwijs in de beroepsorganisatie Dit boek geeft een gedetailleerd overzicht van de wettelijke bepalingen en de regelgeving die het uitoefenen van het beroep van kinesitherapeut in grote lijnen vastleggen en vormgeven. Enkele thema s die aan bod komen: de organisatie van de huidige Belgische ziekteverzekering en de rol van het RIZIV, het wettelijk statuut van de kinesitherapeut, de nomenclatuur, wettelijke bepalingenbetreffende het medisch voorschrift, het honorarium, enz. Karel Stappaerts ISBN Ledenrprijs: 20,25 euro 2013 WEGWIJS IN DE BEROEPSORGANISATIE VAN DE KINESITHERAPIE KAREL STAPPAERTS KWALITEIT IN KINESITHERAPIE U kunt deze boeken en heel wat andere publicaties permanent bestellen met korting via Voordelen Vakliteratuur 2 AXXON I EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013

3 VOORWOORD Tijd vrijmaken ligt niet voor de hand Op 17 oktober werd een nieuw bestuur benoemd door de Algemene Vergadering in de Nederlandstalige vleugel van Axxon. Er werd tegemoet gekomen aan de vraag om een sterke afslanking door te voeren in het nieuwe bestuur. Een bestuur van 18 personen werd gereduceerd tot 8. Hierbij werd gestreefd naar een evenwichtige verdeling man/vrouw en een vertegenwoordiging van elke provincie. Uiteindelijk maken vier vrouwen en vier mannen de dienst uit de komende vier jaren. Zoals de statuten van de vereniging het bepalen, werd voor het eerst een verkiezing georganiseerd voor de samenstelling van dit nieuwe bestuur. Merkwaardig toch, dat na de oproep tot kandidaatstelling in juli en augustus er slechts twaalf kandidaten zich op de valreep hebben ter beschikking gesteld. Stefaan Peeters Voorzitter Axxon, Kwaliteit in Kinesitherapie vzw AXXON EXCLUSIEF PUBLICATIE VAN AXXON VZW DECEMBER 2013 TWEEMAANDELIJKSE UITGAVE IMPERIASTRAAT ZAVENTEM AFGIFTEKANTOOR: GENT X VERANTWOORDELIJKE UITGEVER JOHAN HESELMANS IMPERIASTRAAT ZAVENTEM HOOFDREDACTIE MICHEL SCHOTTE (NL) FABIENNE VAN DOOREN (FR) REDACTIE@AXXON.BE ALGEMENE COÔRDINATIE ANNE STERCKX COPYWRITING ANNE STERCKX Verantwoordelijkheid dragen en een beleidsplan uittekenen is niet populair. Tijd vrijmaken om naast de beroepsbezigheden te werken aan de uitbouw van een professionele beroepsvereniging, voor en door kinesitherapeuten, ligt niet voor de hand. Of het nu gaat op lokaal, provinciaal of nationaal niveau, proficiat aan alle collega s die, waar ook ten velde, hun nek uitsteken voor de promotie van en de belangenbehartiging in de kinesitherapie. VERTALING ERIK VERTRIEST KAREN THIEBAUT CONCEPT & VORMGEVING DRUKKERIJ GEERS OFFSET NV DRUKWERK DRUKKERIJ GEERS OFFSET NV AXXON IMPERIASTRAAT ZAVENTEM T F REKENINGNUMMER VOOR LIDMAATSCHAP BE INHOUD RELAXX NIEUWSFLASH P.4 / CURSIEFJE P.5 AXXON IN ACTIE EEN NIEUWE PLOEG VOOR NEDERLANDSTALIGE VLEUGEL P.6 / AXXON EN OSTEOPATHIE P.8 U ontvangt dit tijdschrift op de naam en het adres die zijn opgenomen in ons adressenbestand. In uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke leefsfeer heeft u inzage- en correctierecht. De artikels/publiciteit verschijnen onder verantwoordelijkheid van de auteurs/firma s. Axxon houdt zich het recht voor om ingestuurde teksten en/ of publiciteit die het beroep kunnen schaden te weigeren. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotocopie of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Coverfoto: Christophe Vander Eecken EXXPERT INCONTINENTIE BIJ OUDEREN P.9 / WHIPLASH: NIEUWE INZICHTEN P.12 EXXTRA VAKLITERATUUR P.2 / LEDENVOORDELEN P.15 / Q&A P.16 EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013 I AXXON 3

4 RELAXX NIEUWS FLASH Het UZ Leuven is gestart met een nieuwe manier om astmapatiënten te behandelen: bronchiale thermoplastie. De therapie is bestemd voor patiënten waarbij de traditionele astmamedicatie niet volstaat. Revolutionaire therapie voor astmapatiënten in UZ Leuven Bronchiale thermoplastie is het plaatselijk opwarmen van specifieke plekken in de luchtwegen. Daarbij brengt de arts een katheter in de luchtwegen. Die verwarmt heel kort en op vooraf bepaalde plaatsen de kleinere luchtwegen tot exact 65 graden Celsius. De temperatuur zorgt voor een vermindering van de spiercontracties in het weefsel, waardoor kortademigheid verbetert. Er zijn drie sessies nodig van een uur, onder algemene verdoving. Resultaat: 32 tot 84 procent heeft minder vaak astma-opstoten, luidt het in een mededeling. 90 tot 95 procent van de astmapatiënten kunnen we goed behandelen met medicatie. Maar bepaalde astmapatiënten hebben opvallend sterke spiercontracties. De nieuwe techniek is daarom bedoeld voor mensen met een ernstige vorm van astma die niet behandelbaar is met medicatie alleen, zeggen prof. dr. Lieven Dupont en prof. dr. Christophe Dooms, pneumologen in UZ Leuven. Bronchiale thermoplastie wordt momenteel enkel toegepast in een beperkt aantal longcentra in Europa. UZ Leuven is koploper van de techniek in België. Bedoeling is dat de drie sessies eenmalig zijn: het effect blijft in principe levenslang. Keerzijde is het prijskaartje. Omdat je bij elk van de drie behandelingssessies een nieuwe katheter van euro nodig hebt, is het een dure behandeling, die momenteel niet terugbetaald wordt. Bron: Belga Lichaamsbeweging is de hoeksteen voor de preventie van vele kwalen, waaronder valpartijen bij oudere patiënten. Franse onderzoekers wilden het effect van fysieke oefeningen beoordelen voor verschillende soorten van vallen. Preventie van vallen bij oudere patiënten is bewegen! Ze voerden een meta-analyse uit van gerandomiseerde gecontroleerde studies bij mensen boven de 60. Ze verzamelden in totaal 17 goed uitgevoerde studies met meer dan 4300 deelnemers. Er werd een onderscheid gemaakt tussen vier categorieën van vallen: een val die medische verzorging vraagt, een val met ernstige gevolgen, een val met breuken, en alle soorten valpartijen. Deze stratificatie liet toe om de doeltreffendheid van preventieve oefeningen te bepalen. Wanneer men alle valpartijen in beschouwing neemt, heeft lichaamsbeweging het risico verminderd met 37%, met 30% voor valpartijen die medische zorg vereisen, 43% bij de ernstige valpartijen en 61% bij vallen met breuken. Echter, de auteurs van de analyse stelden een aanzienlijke heterogeniteit vast in de soorten oefeningen. Maar al deze oefeningen verlaagden aanzienlijk het risico op vallen. 4 AXXON I EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013

5 RELAXX Inactieve ouderen met overgewicht hebben baat bij een programma dat bewegen stimuleert, zo blijkt uit onderzoek van het Leids Universtair Medisch Centrum (LUMC). Digitaal beweegprogramma verbetert gezondheid ouderen Na drie maanden gebruik van Philips DirectLife, een internetprogramma in combinatie met een activiteitsmeter en online coaching, was de dagelijkse hoeveelheid beweging significant gestegen. Bovendien daalde het gewicht, de buikomtrek en het vetpercentage aanzienlijk ten opzichte van de controlegroep. De ouderen die het programma kregen aangeboden, vertoonden na drie maanden ook gunstigere bloedsuikerwaarden. Bewegingsmonitor Voor dit onderzoek lieten de LUMC ers 235 mensen tussen de 60 en 70 jaar oud met een inactieve leefstijl en overgewicht (gemiddelde BMI van 29) aan de slag gaan met het programma. De helft van deze groep fungeerde in eerste instantie als controlegroep. De zestigers namen drie maanden deel aan het beweegprogramma en droegen daarvoor een klein apparaatje bij zich, bijvoorbeeld in hun broekzak, dat precies bijhield hoeveel ze bewogen. Die bewegingsmonitor was vervolgens van minuut tot minuut uit te lezen op de pc en op basis daarvan werd een doel gesteld om de activiteit te verhogen. Een online coach gaf via persoonlijke s feedback op de activiteit en tips en adviezen om meer te bewegen. Gewicht en tailleomvang De ouderen die met het programma werkten, bleken na drie maanden per dag 11 minuten meer matige tot flinke inspanning per dag te leveren dan de controlegroep. Ze verloren gemiddeld 1,5 kg lichaamsgewicht, de tailleomvang nam met 2,3 cm af en het vetpercentage daalde met 0,6 procent. Ook de bloedwaarden verbeterden: zowel insuline als Hba1c daalden significant vergeleken met de controlegroep, wijzend op een verbeterde suikerhuishouding. Gezondheid verbeteren We kunnen op deze manier ook inactieve ouderen met overgewicht, die bekend staan als een moeilijk te bereiken groep, een gezondere leefstijl aanreiken, zegt onderzoeker Carolien Wijsman, die het onderzoek coördineerde (LUMC). De huidige onderzoeksgroep was geselecteerd op motivatie om meer te gaan bewegen. Ook moesten de deelnemers in het dagelijks leven al gebruikmaken van internet. Dat geldt wellicht niet voor andere ouderen, maar ik denk dat dit soort digitale programma s goedkoop en gemakkelijk kunnen bijdragen aan een betere gezondheid voor een steeds grotere groep ouderen, aldus projectleider en internist dr. Simon Mooijaart (LUMC). Healthy Ageing De studie werd samen met het VUmc uitgevoerd binnen het Netherlands Consortium for Healthy Ageing, een samenwerking tussen onderzoeksinstanties en bedrijfsleven gericht op een betere gezondheid voor ouderen. Bron: Persbericht LUMC Extremiteiten Ik maak me soms zorgen om wat er om me heen gebeurt. Patienten zijn steeds veeleisender voor het maken van afspraken, betalen steeds slechter en doen al moeilijk als je tien minuten te laat bent met je huisbezoek omdat ze nog ergens moeten zijn. Het wordt een echte uitdaging om geparkeerde wagens voorbij te steken zonder knel gereden te worden. Geen mens laat je ook nog door op dat ronde punt en iedereen wil liefst onmiddellijk op zijn eigenzinnige plaats van bestemming zijn. En dan zijn er die gigantische files Feit is dat we ons steeds sneller en om steeds méér futulistische zaken gaan ergeren. En wij moeten in de late uren dan maar al deze psychotische spanningen wegwerken in onze praktijk. Of het draait verkeerd in de andere richting naar burnout, CVS, fibromyalgie, of dergelijke new-age diseases. Ook daar hebben we ondertussen oplossingen voor, zoals gradient exercises of één of cursiefje andere multidisciplinaire aanpak in een erkende dienst binnen de ziekenhuizen, en het allerliefst nog onder de K-nomenclatuur. En dan denk ik nog niet eens aan de tonnen psychopharmaca Agressie in verkeer, op treinen, bussen en trams, op voetbalwedstrijden, zelfs tegen onze eigenste politiemensen recent nog. Waar zijn we toch mee bezig? Iedereen heeft tijd nodig voor zichzelf, laat dat een feit zijn. Maar de tijd onderweg naar de plaats waar dat moet gebeuren is toch ook belangrijk, niet? Er gaat geen dag voorbij of mijn vrouw ventileert haar ergernissen van het verkeer op weg naar en van haar leuke job in Brussel. Vroeger ging dat over heel wat andere zaken Ik neem me voor om met mijn auto op een veilige en rustige manier mijn huisbezoeken te doen. Maar het duurt niet lang of er gebeurt wel weer wat ergerlijks onderweg Roland Craps EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013 I AXXON 5

6 AXXON IN ACTIE KWALITEIT IN KINESITHERAPIE Een nieuwe ploeg voor Axxon, kwalite Ann Coppé (43 jaar) Vlaams Brabant bestuurder Nicole Timmerman (60 jaar) West-Vlaanderen bestuurder Sofi Van Ussel (31jaar) Antwerpen ondervoorzitter Carla Wittebrood (58 jaar) Limburg penningmeester Tijdens de bijwijlen geanimeerde Algemene Vergadering van 17 oktober laatstleden werd kwistig met de term democratisch geschermd en werden de grenzen tussen het Griekse ideaal en de huidige statutaire status van de vereniging afgetast. Dit voorspel leidde uiteindelijk tot de verkiezing van 8 bestuurders voor de Nederlandstalige vleugel van Axxon voor de volgende 4 jaar, en dit met een overgrote meerderheid. Alle provincies zijn vertegenwoordigd in de nieuwe Raad van Bestuur, nieuw enthousiasme en ervaring vullen mekaar aan, mannen en vrouwen staan zij aan zij. Feminisering van het bestuur Opvallend is de afslanking van het bestuur tot 8 gemandateerden, waarvan de helft van het vrouwelijke geslacht. Het bestuur kent ook 2 nieuwkomers, Ann Coppé en Sofi Van Ussel. Kringwerking nodig voor vakspecifieke kennis In het tweede gedeelte van de vergadering lichtte Peter Bruynooghe de conclusies van de kringbevraging van deze zomer toe. Uit deze bevraging blijkt dat kringwerking noodzakelijk is, in de eerste plaats voor de beroepsorganisatie, voor het organiseren van navorming en de contacten onderling. Verder blijkt verjonging noodzakelijk en een belangrijk aandachtspunt, zeker voor de continuïteit van een adequate beroepsverdediging. Axxon wordt gezien als facilitator 6 AXXON I EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013

7 AXXON IN ACTIE t in kinesitherapie Tekst en foto s: Michel Schotte Theo Hamblok(61 jaar) Limburg secretaris Stefaan Peeters (61 jaar) Oost-Vlaanderen voorzitter Jean Van Hoornweder (50 jaar) West-Vlaanderen bestuurder Dirk Verleyen (55 jaar) Oost-Vlaanderen bestuurder van informatie-overdracht, zodat kringen de juiste informatie kunnen geven over de beroepsorganisatie, de deontologie en de Conventie. Leden verwachten dat de kring een belangrijke rol opneemt in het verspreiden van vakspecifieke kennis. Men vraagt ook bijzondere aandacht voor praktijkmanagement. Dankzij de inspanningen van kringen, Axxon en partners vindt kwaliteitspromotie en EBM/EBP steeds meer ingang. Er moet dus voldoende aandacht besteed worden aan het oprichten en organiseren van activiteiten voor en door LOKK s. Na de uitgebreide toelichting over de kringbevraging, stelde nationaal voorzitter Luc Vermeeren het dossier Telematicapremie voor. Dit dossier is een eerste model van standpuntbepaling op basis van open communicatie. Axxon zal regelmatig dossiers voorleggen aan de basis, met de bedoeling om met grondig getoetste standpunten naar buiten te kunnen komen. Een basisdossier (door Axxon voorbereid) wordt dan naar het werkveld gecommuniceerd, met de vraag tot reflectie tegen een bepaalde einddatum. Axxon evalueert de input en maakt een synthesedocument, dat opnieuw wordt afgetoetst bij de respondenten. Hieruit volgt dan een Axxon-standpunt en wordt de strategie uitgewerkt om het standpunt wereldkundig te maken en/of op het juiste beslissingsniveau te introduceren. Als feestelijke afsluiter van de avond werden Luc Lemense, Simon D Hooghe, Fons De Schutter, Jan Tessier, Wim Willems en Philippe Denoo als oud-bestuurders in de bloemetjes gezet, zij het dan symbolisch, met een smakelijke fles Prosecco. EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013 I AXXON 7

8 AXXON IN ACTIE STANDPUNT Axxon en osteopathie Het standpunt van Axxon ten aanzien van de osteopathie heeft vele reacties losgeweekt. Verduidelijking van ons genuanceerde standpunt blijkt noodzakelijk. Is Axxon tegen de erkenning van osteopathie? Neen, op voorwaarde dat: - de erkenning gebeurt op basis van wat de therapie echt inhoudt, namelijk een holistische benadering van de patiënt en zijn klacht door middel van musculoskeletale, viscerale en craniale technieken. Omdat echter het viscerale en craniale deel nogal wat controverse oproept in de medische wereld wordt door de vertegenwoordigers van de Belgische osteopathiewereld gemakkelijkheidshalve alleen het musculoskeletale deel van de therapie als hefboom gebruikt om de erkenning binnen te halen. In de praktijk zal natuurlijk elk onderdeel van de osteopatische basisgedachte gebruikt zoniet kan men moeilijk van osteopathie spreken. - de erkenning geen afbreuk doet aan de kinesitherapie en de beoefenaars er van. Met de ideeën waarmee de minister momenteel denkt de osteopathie en de kinesitherapie een eigen platform te geven, denigreert zij de kinesitherapie en de kinesitherapeut. Trekt Axxon de efficiëntie van osteopathie in twijfel? Niet meer of minder dan de efficiëntie van eender welke andere therapie. Elke therapie en therapeut wordt beoordeeld op het resultaat. Er is geen enkele therapie onfeilbaar of dienstbaar voor elke pathologie of patiënt. Elke therapeut wordt beoordeeld op zijn of haar kenniscompetentie, sociale empathie en desgevallend handvaardigheid. Axxon heeft zeker niet de pretentie om een therapie op zijn medische evidentie te beoordelen, maar moet zich een visie vormen met hulp van instanties die wel kunnen en mogen oordelen. Wanneer het Federale Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) als neutrale partij besluit dat er weinig wetenschappelijke duidelijkheid bestaat over osteopathie, dan is het aan de Belgische osteopathiewereld zelf om daar klaarheid in te brengen. Het feit dat er een grote patiëntentevredenheid heerst, is ook voor de osteopathie niet voldoende als relevant bewijs. Is er een plaats voor de osteopathie in de gezondheidszorg? Mogelijk wel, net zoals dit reeds het geval is in de ons omringende landen. Maar momenteel is er blijkbaar een gebrek aan wetenschappelijke evidentie over de viscerale en craniosacrale osteopathie, waardoor er alleen rekening kan worden gehouden met de musculoskeletale osteopathie, als die al zou bestaan. Axxon vraagt daarom nogmaals een wetenschappelijk onderzoek door experten van de betrokken groepen naar de verschillen en de gelijkenissen qua patiëntenbenadering en behandeling tussen de manuele therapie/ kinesitherapie en de musculoskeletale osteopathie. Dat zal de geviseerde therapeuten tenminste een respectvolle basis geven in het gezondheidsbeleid en het zal duidelijk maken of een aparte wet- en regelgeving noodzakelijk is voor de osteopathie. Zou Axxon zich niet beter met de kinesitherapie zelf bezighouden, in plaats van haar pijlen te richten op de erkenning van de osteopathie? Respect voor en erkenning van de kinesitherapie, dat is waar Axxon voor staat. Door de installering van een wettelijk erkend parallel circuit naast de kinesitherapie dat zich bovendien richt tot dezelfde patiënten en dezelfde pathologie, maar zonder dezelfde basisvoorwaarden voor de uitoefening van het beroep, dreigt de kinesitherapeut in een onhoudbare concurrentiepositie te komen. Patiënten zullen de osteopaat rechtstreeks kunnen opzoeken, osteopaten zullen vrij hun therapie kunnen uitoefenen, tegen een vrij bepaald honorarium. Kinesitherapeuten zijn gebonden door KB78, zijn afhankelijk van een voorafgaandelijk voorschrift, moeten handelen binnen de regels van een strikte nomenclatuur en zijn gebonden aan een vastgelegd tarief. Ondanks hun prima opleiding, hun gevolgde na-en bijscholing, hun kwaliteitsvol handelen, kunnen kinesitherapeuten in de huidige omstandigheden de vrije concurrentie niet aangaan. Axxon is niet zo zeer bezorgd om de al dan niet erkenning van de osteopathie, maar des te meer om de waardering en respect voor de kinesitherapie. En de leefbaarheid ervan. 8 AXXON I EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013

9 EXXPERT INCONTINENTIE Incontinentie bij ouderen Els Bakker, PT, PhD Med SC De prevalentie van urine-incontinentie (UI) en anale incontinentie (AI) neemt toe met de leeftijd en ligt hoger bij vrouwen dan bij mannen. Ze varieert voor UI van 27% voor personen onder de 65 jaar tot 74% bij 95-plussers. Bij bedlegerige ouderen bedraagt ze zelfs 82%. 1 Wat de prevalentie van anale incontinentie betreft, zijn er geen opmerkelijke geslachtsgebonden verschillen: de gemiddelde prevalentie bedraagt ~10%. 2 Deze incontinentie-episodes gaan gepaard met gevoelens van schaamte en sociale stigmatisering, 3 een hoge comorbiditeit 4 en een zeer zware maatschappelijke kostprijs. 5 Incontinentie is trouwens de belangrijkste reden voor opname in een rusthuis. De sociale en psychologische gevolgen, die nog zwaarder zijn bij anale dan bij urinaire incontinentie, zijn zo aanzienlijk dat incontinente personen de neiging hebben om hun sociale activiteiten en hun deelname aan fysieke activiteiten te verminderen. Dat leidt uiteindelijk niet al- leen tot sociaal isolement, maar ook tot een algemene verslechtering van hun gezondheidstoestand. Veroudering is geen oorzaak van incontinentie De aanwezigheid van urine- en/of stoelgangverlies is een symptoom, geen diagnose, en wijst in de eerste plaats op een evenwichtsverstoring tussen de intravesicale of intrarectale druk tegenover de respectievelijke sluitingsdrukken tijdens de vullingsfase. Dit verlies kan optreden overdag (dagincontinentie) of s nachts (nachtelijke incontinentie). De ernst wordt uitgedrukt in graad 1 tot 4 en hangt af van de hoeveelheid en de frequentie van de verliezen. Ook al tasten de fysiologische verouderingsprocessen het urinaire en anorectale stelsel aan, toch is veroudering op zich geen oorzaak van incontinentie. 6 Die kan een symptoom zijn van een neurologische aandoening zoals Parkinson, MS of diabetes, maar kan ook een nevenverschijnsel zijn van een urine-infectie of een bijwerking van bepaalde geneesmiddelen. Problemen bij de blaaslediging (dysurie met onvolledige blaaslediging) en de rectumlediging (constipatie, dyschezie) kunnen weliswaar tot incontinentie leiden, maar worden in dit artikel buiten beschouwing gelaten. EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013 I AXXON 9

10 EXXPERT INCONTINENTIE Classificatie volgens de International Continence Society Incontinentie in de geriatrische populatie wordt veroorzaakt door een complexe interactie tussen de gevolgen van veroudering en de leefgewoonten van de patiënt. Om de onderliggende pathofysiologie beter te begrijpen, is het belangrijk om de meest voorkomende vormen van incontinentie toe te lichten. Classificatie volgens de International Continence Society (ICS) 1. Inspanningsincontinentie (stress-incontinence): urineverlies bij verhoging van de intra-abdominale druk (buikdruk); 2. Aandrangsincontinentie (urge-incontinence): urineverlies bij samentrekking van de detrusor (gladde blaasspier) tijdens de vullingsfase, zonder stijging van de buikdruk; 3. Gemengde incontinentie (mixed incontinence): combinatie van inspanningsincontinentie en aandrangsincontinentie; 4. Overloopincontinentie: de blaasdruk ligt hoger dan de sluitingsdruk, door overvulling van de blaas. Vrouwen krijgen vooral te maken met gemengde incontinentie, waarbij het aandeel van urge-incontinentie toeneemt met de leeftijd. Bij mannen daarentegen komt urge-incontinentie meer voor tenzij er door toedoen van een iatrogene oorzaak (bv prostatectomie) een sterk verlaagde urethrale sluitingsdruk ontstaat. Nachtelijke polyurie, waarbij de patiënt vaak wakker wordt om te plassen, is zowel bij mannen als bij vrouwen een aanzienlijk probleem. 7 In 2009 legden Temml et al zelfs een verband tussen nycturie en heupbreuken (OR 1.8) bij ouderen. 8 Plots optredende urine-incontinentie is altijd verontrustender dan chronische incontinentie. Het acuut karakter van het urineverlies kan wijzen op een aandoening die medisch behandeld moet worden. Alvorens te starten met kinesitherapie bestaat er nog een mnemotechnisch middel dat u kan helpen om de noodzaak van een medische behandeling uit te sluiten: DRIP AXXON I EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013 D Delirium R Retentie I Infectie van de urinewegen P Polyurie Bij aanhoudende incontinentie daarentegen kan het mnemotechnisch middel DIAPPERS als leidraad dienen om de oorzaak van het urineverlies te achterhalen. 6 D Delirium I Infectie A Atrofische Urethritis P Pharmacologisch P Psychologisch E Excessief drank gedrag R Restricitie qua mobiliteit S Stoelgang Neurologische en niet-neurologische oorzaken Bij onze reëducatiemethode voor deze patienten moeten we een onderscheid maken tussen neurologische oorzaken die van centrale (CVA, tumoren, hersenatrofie, depressie) of supraspinale (waarbij tegelijk het autonome stelsel en het somatische stelsel zijn aangetast) oorsprong kunnen zijn en niet-neurologische oorzaken. Bij de niet-neurologische factoren onderscheiden we: I. Het effect van veroudering op de onderste urinewegen a. Blaas: Yoshida bestudeerde de veranderingen die het verouderingsproces

11 EXXPERT Els Bakker, PT, PhD Med SC teweegbrengt thv de neurotransmitters van de detrusor, met blaashyperactiviteit (overactieve blaas) en urge-incontinentie tot gevolg. 10,11 Blaashypo-activiteit (eventueel in combinatie met overloopincontinentie) hangt veeleer samen met de geleidelijke vervanging van de gladde vezels van de detrusor door bindweefsel. Ze kan leiden tot een onvolledige blaaslediging, met een verhoogd risico op urine-infecties tot gevolg. b. Interne en externe urethrale sfincter (IUS en EUS). Klauser). 12 toonde een lineaire relatie (daling ) aan tussen de diameter van de EUS, zijn sluitingsvermogen, en leeftijd. Buzelin gebruikte al in 1998 de formule 90cmH2O-leeftijd in jaren om de sluitdruk te berekenen. c. Bekkenbodemspieren (BBS). Zoals alle dwarsgestreepte spieren zijn ook de BBS onderhevig aan veroudering op alle niveaus, met krachtverlies tot gevolg en vooral een verminderde craniale verplaatsing bij samentrekking van de BBS. 13 d. Fasciae. De aantasting van de bindweefselstructuren maakt ze minder elastisch, met als gevolg een overdrachtsstoornis bij drukverhoging ter hoogte van de urethra (urinebuis). II. Zwaarlijvigheid (obesitas). Bij vrouwen in de menopauze heeft een BMI >26 een waarschijnlijkheidsratio (OR) van 1.5 voor incontinenti. 14 (Bij vrouwen in de menopauze wordt een OR van 1.5 geassocieerd met een BMI >26) III. Functionele beperkingen (het verschil tussen de maatschappelijke verwachtingen en het vermogen om eraan te voldoen). Recente studies hebben een significant verband aangetoond tussen de fysieke conditie van ouderen en UI. 15 In het kader van de bestaande incontinentiebehandelingen bij ouderen zijn de effecten van primaire, secundaire en tertiaire preventie onmiskenbaar. Onze behandeling zal dan ook altijd hiermee geassocieerd worden. In hun recente studie van de literatuur over de effecten van bekkenbodemreëducatie vermelden Vanessa et al in artikelen. De auteurs selecteerden er 6 op basis van methodologische kwaliteitscriteria: Spruijt J., 17 Kim H., 18 Aslan E., 19 Schreiner L., 20 Sherburn M., 21 en Wallis MC. 22 Deze studies wijzen op een significante verbetering van het verlies en de QoL vooral bij urge-incontinentie. De verbetering is des te groter wanneer de reëducatie gepaard gaat met: 1. Aanpassingen van de omgeving: de toegang tot het toilet, het uitkleden vergemakkelijken, een nachtlampje, het plaatsen van een verhoogde toiletbril 2. Gedragstherapie: regelmatig drinken en naar het toilet gaan, uitleggen hoe je correct moet plassen (niet persen, stabiele houding, ), vermijden van constipatie. 3. Een bewegingsprogramma om het loopvermogen en het evenwicht bij ouderen te verbeteren. Daarbij moet de voorkeur gegeven worden aan oefeningen om vanuit zithouding naar staande houding te komen (en omgekeerd). 4. Intensieve oefenreeksen om de BBS actief te versterken (meer dan 30 sessies, 3 à 4 keer per week). Voor functionele elektrostimulatie of gebruik van magnetische stroom daarentegen is er geen enkel positief effect aangetoond bij deze populatie. Conclusie Urine-incontinentie wordt veroorzaakt door verschillende factoren. Gebruik DRIP of DIAPPERS als mnemotechnische middelen om de oorzaken te helpen opsporen. Bij onze reëducatie mogen we nooit uit het oog verliezen dat de onderste urinewegen in de eerste plaats als doel hebben om de bovenste te beschermen. We moeten bij elke handeling die we uitvoeren het effect op de nieren nagaan. Het is immers beter om incontinentie te aanvaarden dan de nieren te beschadigen. Bekkenbodemreëducatie is trouwens alleen doeltreffend in combinatie met gedragstherapie en/of verbetering van de fysieke conditie. Gespecialiseerde collega s vindt u op de website Referenties 1. Sarkar PK et al. Management of UI. J of Clin Pharm and Ther 2000; 25: Teunissen T et al. Prevalence of urinary, fecal and double incontinence in the elderly living at home. Internat Urogynecol J and PF Dysf 2004; 15: Bogner H. UI and physical distress in community dwelling older African American and whites. J of Am Ger Soc 2004; 52: Grimby A et al. The influence of UI on the QoL of elderly women. Age and Ageing 22: Fonda D. The billion dollar question: can incontinence be reduces in nursing homes>. Medical Journal of Australia1992; 156: Fonda D. UI and bladder dysfunction in older persons. In Abrams P et al. Incontinence 2nd edition. Plymbridge distribution, Plymouth, UK Swithinbank L et al. LUTS in community dwelling women: defining diurnal and nocturnal frequency and the incontinence case. BJU Int 2001; 88: Temml C. Nocturia is an age independent risk-factor for hip fractures in man. Neurourol Urodyn 2009;28 : Timiras PS et al. The kidney, the LUT, body fluids and the prostate. In : Timiras (ed) Physiological basis of aging in geriatrics, 3 rd edn CRC Press, Boca Raton, Yoshida M et al. Age-related changes in cholinergic and purinergic neurotransmission in human isolated bladder smooth muscles. Exp Geront 2001; 36: YoshidaM et al. Management of détrusor dysfunction in the elderly: changes in Ach and adenosine triptophase release during ageing. Urol 2004; 63: Klauser L et al. Age related rabdo-sphincter function in female SUI: assessmentby intraurethral sonographie. J of US in Medicine 2004; 23: Constantinou et al. Determing the displacement of the PF and pelvic organs during voluntary contractions using MRI in younger and older women. BJU Int 2002; 90: Sherburn M et al. Is incontinence associated with menopause? Obstet and Gynecol 2001;98: Morin M et al. Identifying deficits in lower limb muscle strength, balance and mobility in elderly women suffering from urge and UI. Neuro Urol 2013; 6: Abstract ICS Vanessa S- Pereira Effect of physiotherapy in older womaen: a systematic review. Rev Bras Fisioter ; Spruijt J et al. Vaginal electrical stimulation of the pelvic floor: a randomized feasibility study in urinary incontinent elderly women. Acta Obstet Gynecol Scand. 2003;82(11): Kim H et al. Effectiveness of multidimensional exercises for the treatment of stress urinary incontinence in elderly community-dwelling Japanese women: a randomized, controlled, crossover trial. J Am Geriatr Soc. 2007;55(12): Aslan E et al. Bladder training and Kegel exercises for women with urinary complaints living in a rest home. Gerontology. 2008;54(4): Schreiner L, et al. Randomized trial of transcutaneous tibial nerve stimulation to treat urge urinary incontinence in older women. Int Urogynecol J. 2010;21(9): Sherburn M et al. Incontinence improves in older women after intensive pelvic floor muscle training: an assessor-blinded randomized controlled trial. Neurourol Urodyn. 2011;30(3): Wallis MC. Pelvic static magnetic stimulation to control urinary incontinence in older women: a randomized controlled trial. Clin Med Res. 2012;10(1):7-14. EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013 I AXXON 11

12 EXXPERT WHIPLASH Whiplash: nieuwe inzichten Whiplash is een 3-fasentrauma dat de onderrug, de nek en de hersenen treft. Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat whiplash een hersenschudding (mild TBI) kan veroorzaken, afhankelijk van de kracht van de acceleratie en van genetische factoren. Sommigen patiënten blijven concentratie- en geheugenstoornissen en/of chronische pijn ondervinden. Voor hun behandeling is duidelijke beeldvorming en interdisciplinaire samenwerking een noodzaak. spreekt men over chronische klachten wanneer er symptomen optreden zoals moeheid, concentratiestoornissen, geheugenklachten en psychologische klachten (depressie, nervositeit, slaapstoornissen en emotionele labiliteit,...). Welke zijn de diagnosemiddelen en behandelingen? Bij de diagnostiek dringt een multidisciplinaire samenwerking zich op tussen mogelijke disciplines zoals een fysisch geneesheer/ revalidatiearts neuroloog/neurochirurg - pijnspecialist/endocrinoloog en kinesitherapeut/osteopaat/manuele therapeut. Op 28 september 2013 organiseerde VZW Whiplash in het UZ Antwerpen haar 16 de Congres met als thema Whiplash: nieuwe inzichten. Dr. Raf Van Paesschen, neurochirurg in Sint-Augustinus te Antwerpen gaf een lezing over Neuromodulatie bij Whiplashtrauma. Barbara Cagnie, Dr. in de motorische revalidatie en kinesitherapie en docente aan de universiteit van Gent, nam Structurele en functionele veranderingen in de nekspieren bij chronische whiplash onder de loep. Een synthese van deze nieuwe inzichten betreffende whiplash en Whiplash Associated Disor- 12 AXXON I EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013 ders (WAD) leest u in onderstaand artikel. Neuromodulatie bij whiplashtrauma - Dr. Raf Van Paesschen Whiplash Associated Disorders (WAD) is de naam voor het klachtenpatroon ontstaan na een whiplashongeval. Het whiplashtrauma wordt ingedeeld naar ernst (graad 0 tot IV) en volgens duur (men spreekt van chronische whiplash wanneer de klachten langer dan 3 maanden aanhouden). Naast pijn, stijfheid (graad I) en nekklachten, gevoelige drukpunten en verminderde beweeglijkheid (graad II) Voor de behandeling bestaat er naast de klassieke therapieën ook neuromodulatie (elektrische stimulatie van specifieke regio s in het zenuwstelsel). 1. QEEG onderzoek: kwantitatief EEG is een methode, waarbij we o.a. kunnen zien of er sprake is van afwijkingen in de mate waarin de verschillende hersengolven aanwezig zijn en in de mate waarin gebieden in de hersenen met elkaar samenwerken. We gaan de verschillende golven apart bekijken en de bron lokaliseren en kijken waar er in de hersenen iets mis loopt. Via bronlokalisatie wordt een spectraalanalyse

13 EXXPERT Dr. Raf Van Paesschen en Dr. Barbara Cagnie gemaakt. Voorbeelden hiervan zijn oorsuizingen (tinnitus graad 1) en een zwaar hersentrauma (Traumatic Brain Injury). Met nieuwe behandelingen tracht men dit in orde te krijgen. 2. TDCS: Transcranial Direct Current Stimulation is een methode waarbij we met elektrische gelijkstroom heel exact specifieke delen van de hersenen kan stimuleren of juist afremmen. 3. TMS: Transcranial Magnetic Stimulation waarbij men met elektrische stroom magnetisme gaat opwekken in de hersenen. Magnetisme ondervindt geen weerstand van schedel en huid. De opgewekte magnetische pulsen beïnvloeden onderliggende neuronen en zijn bij hoge frequentie stimulerend en bij lage frequentie afremmend. 4. TENS: Neurofeedback (source located). Deze methode is nogal controversieel omdat de resultaten zeer variabel en onvoorspelbaar zijn. De techniek bestaat erin om met een stroomleverende batterij met 2 of meer pleisters op de huid stroom te geven aan onderliggende weefsels en zo de pijn in een beperkt en lokaal gebied te beïnvloeden. Dit gebeurt ofwel onder hoge frequentie (>50 Hz) met intensiteit onder spierdrempel (gevoelseffect) ofwel onder lage frequentie (<10 Hz) met intensiteit die spiercontracties veroorzaakt (spiereffect). 5. NFsb: natuurlijke methode die het trainen of een directe vorm van fitness voor de hersenen is. Hierbij gaat men na wat er gebeurt als we een bepaalde taak uitvoeren. Het principe is conditionering (belonen). De methode is gebaseerd op bronlokalisatie waarbij men met behulp van 19 elektroden de diepere hersenregio s gaat trainen. Conclusies: een whiplashtrauma is niet alleen maar nekpijn. WAD is een constellatie van nekgebonden én hoofdgebonden klachten. Klassieke behandelingen werken maar vragen een gecoördineerde multidisciplinaire aanpak! Chronische klachten na een whiplashtrauma zijn divers, worden vaak miskend en onvoldoende behandeld. Een whiplashtrauma is niet alleen maar nekpijn Andere behandelingsstrategieën dienen overwogen te worden bij het falen van klassieke behandelingen. Meer info: en Structurele en functionele veranderingen in de nekspieren bij chronische whiplash - Barbara Cagnie Whiplash is een trauma waarbij het hoofd zeer plots krachtig vooruit en achteruit bewogen wordt. De ernst van het whiplashletsel wordt ingedeeld in verschillende gradaties, waarbij de overgrote meerderheid van de patiënten wordt gecatalogeerd als Graad 2 : Er is sprake van nekklachten en er worden objectieve afwijkingen gevonden zoals een afgenomen beweeglijkheid en drukpijn, zonder neurologische uitvalsverschijnselen De patiëntenvereniging VZW Whiplash (graad 3) of fracturen/dislocaties (graad 4). Hoewel de meeste mensen herstellen binnen de eerste drie maanden na een whiplash, blijkt toch dat 15 tot 40% van de whiplashpatiënten blijvende last ondervindt van pijn en ongemakken. Patiënten met chronische whiplash vertonen vaak geen aantoonbare letsels op CT of MRI. De meeste patiënten klagen van een beperkte beweeglijkheid van de hals en vaak is hun vermogen om nekbewegingen nauwkeurig te controleren, verstoord. Processen die leiden tot chronische whiplash Er is reeds veel onderzoek verricht naar de onderliggende processen waarom sommige patiënten chronisch worden en anderen niet. Naast centrale sensitisatieprocessen en psychosociale factoren, blijken ook morfologische en functionele veranderingen op te treden in de cervicale spieren. VZW Whiplash, een patiëntenvereniging voor mensen met een whiplash en Whiplash Associated Disorders (WAD), is een pluralistische vereniging zonder winstgevend doel die al 21 jaar klaar staat voor slachtoffers met acute of blijvende letsels. De belangrijkste doelstellingen van de vereniging zijn: Informatie aanreiken over de letsels, mogelijke behandelingen en nieuwste wetenschappelijke inzichten; Het organiseren van lotgenotencontact; Het streven naar erkenning van het letsel; De herkenning van het syndroom bij medici en paramedici bewerkstelligen. Vzw Whiplash wordt ondersteund door een Wetenschappelijke Adviesraad met juristen en medici en is aangesloten bij de Vlaamse Pijnliga. Meer info: EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013 I AXXON 13

14 EXXPERT WHIPLASH Dr. Raf Van Paesschen en Dr. Barbara Cagnie Figuur 1 Changes in muscle fiber type propotions Muscle atrophy Fatty infiltration Muscle Properties Changes in muscle fiber / capillary ratio < > Outcomes Reduced relative resting periods Control Strategies Reduced activation of deep cervical muscles Augmented superficial muscle activity Changes in muscle fiber contractile properties Changes in muscle fiber membrane properties > Limited endurance Greater fatigability Less strenght Altered proprioception Reorganization of muscle coordination > Change in feedforward activation Prolonged muscle activity following voluntary contraction > > Pain Deborah Falla en Dario Farina (2009), geven de veranderingen die optreden bij nekpijn weer in een overzichtelijk schema (Figuur 1). Hieruit blijkt dat pijn een onmiddellijk effect heeft op motorische controlestrategieën en op lange termijn kan leiden tot veranderingen in de eigenschappen van de spier zelf. Zo heeft Elliott et al. (2006, 2008, 2010) aangetoond dat bij chronische whiplash-patiënten spieratrofie en vetinfiltratie in de cervicale flexoren en extensoren kan optreden. Deze vetinfiltratie is uniek bij patiënten met nekpijn van traumatische oorsprong in vergelijking met idiopathische nekpijn. Verder heeft onderzoek ook aangetoond dat deze veranderingen in de spier zich enkel manifesteert bij patiënten met een hoge NDI (verminderd functioneren) en een hoge score voor posttraumatische stress bij aanvang. Daarnaast heeft vroeger onderzoek reeds aangetoond dat er ook een verandering is in spiervezeltypering bij deze patiënten, waarbij er een shift gebeurt van type I vezels naar type IIb-vezels. Dit betekent dat de spieren die oorspronkelijk bedoeld zijn om contracties aan lage intensiteit lang vol te houden, nu veel sneller vermoeid geraken. Deze morfologische veranderingen hebben ook nog andere belangrijke klinische implicaties. Zo is er aangetoond dat de cervicale extensoren 14 AXXON I EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013 heel veel spierspoeltjes bevatten waardoor ze een heel belangrijke bijdrage leveren aan de proprioceptie cervicaal. Indien deze spieren beschadigd zijn, dan heeft dit gevolgen voor het houdings- en bewegingsgevoel (minder controle), evenwicht en de oculomotoriek. Naast morfologische veranderingen, zijn er ook functionele veranderingen waar te nemen in de spieren bij whiplashpatiënten. Naast EMG, worden ook recent meer innovatieve technieken, zoals spierfunctionele MRI, toegepast om dit in beeld te brengen. Onderzoek (Cagnie, Elliott, O leary) heeft aangetoond dat er zowel ter hoogte van de flexoren als de extensoren veranderingen ontstaan, waarbij de spieren die als functie hebben om stabiliteit te verzekeren, minder actief worden en spieren die de neiging hebben om te verkorten, ter compensatie meer actief worden. Dit resulteert in een dysbalans tussen stabiliserende en globaal mobiliseren spieren. Zo zien we bijvoorbeeld dat bij het uitvoeren van de craniocervicale flexietest de diepe nekflexoren worden geïnhibeerd en compensatoir de oppervlakkige flexoren, met name de m.sternocleidomastoideus en de mm. Scaleni meer aangesproken worden. Eenzelfde fenomeen is waar te nemen ter hoogte van de extensoren. Deze onderzoeken wijzen op de belangrijke interventie van therapeuten om opnieuw deze dysbalans te herstellen. Whiplash is niet alleen een nektrauma, maar vaak ook een hoofdtrauma. Tot op heden is te weinig onderzoek uitgevoerd naar de veranderingen die plaatsvinden ter hoogte van de hersenen ten gevolge van dit trauma. Diffusion Tensor Imaging (DTI) is een techniek die reeds veelvuldig is toegepast bij kinderen met een hersentrauma om de veranderingen in de witte stof te objectiveren. Toekomstig onderzoek naar de veranderingen in de witte stof bij patiënten met een whiplashtrauma is dan ook aangewezen. Referenties zijn te verkrijgen op info@vzw-whiplash.be

15 EXXTRA AxxFlex Johan Heselmans Axxon en Randstad Medical, een hart voor gezondheidszorg en welzijn! De werkwereld van kinesitherapeuten is een wereld apart. De aard van het werk vraagt om specifieke opleidingen, kennis en vaardigheden. Een aangepaste aanpak op het vlak van flexibiliteit en human resources is dan ook beslist nodig. De duur van de vervanging is niet bepaald en verlenging is steeds mogelijk. Naast tijdelijke vervangingen kunt u ook een beroep doen op kinesitherapeuten voor langere structurele personeelstekorten. Randstad maakt de nodige overeenkomsten en facturen op en bezorgt u die via elektronische weg. De creatie van een optimale werkomgeving waarin flexibiliteit en snelheid een alsmaar grotere rol spelen in functie van de vraag van de patiënt is voor de kinesitherapeut één van de uitdagingen waar hij/zij voor staat. Grote vraag naar vervangingen Axxon heeft in samenwerking met Randstad een bevraging georganiseerd om mogelijke noden en knelpunten in kaart te brengen. Uit het resultaat van deze bevraging blijkt dat er behoefte bestaat en vraag is om de continuïteit op een professionele manier te garanderen van de praktijk. Axxon wil op deze behoefte inspelen door gebruik te maken van de professionele aanpak en expertise van Randstad, de grootste HRdienstverlener van België en gespecialiseerd in het organiseren van een flexibele, efficiënte en performante werkomgeving, door het er beschikking stellen van vervangers voor kinesitherapeuten. Een goede partner om de kinesitherapeuten en de vervangers-kinesitherapeuten op vlak van Human Resources te ondersteunen is onontbeerlijk. Zowel om de nodige vervangingen te zoeken, juridische ondersteuning te bieden als om het hieraan gekoppelde administratieve werk tot een minimum te herleiden. AxxFlex vanaf 2014 Vanaf 1 januari 2014 ziet er nog een nieuwe telg in het Axxon-dienstverleningsaanbod het leven. De nieuwe boorling noemt AxxFlex. Wanneer u een vraag heeft naar een tijdelijke ondersteuning neemt u telefonisch contact op met AxxFlex. Uw vraag wordt doorgespeeld naar onze partner die, na bevraging over de specifieke nood zoals duur, specificiteit van de praktijk, tariefafspraak, meteen op zoek gaat naar de geschikte vervanger. Het tarief is bijzonder transparant. Er wordt een uurtarief afgesproken en er komen geen extra kosten meer bij. De facturen zijn vrijgesteld van BTW aangezien de geleverde prestaties kaderen in het artikel van het BTW-wetboek. AxxFlex willen we uiteraard niet enkel ten dienste stellen van de kinesitherapeuten die in een zelfstandige praktijk werken. Het is een even belangrijke dienstverlening die we kunnen aanbieden aan onze loontrekkende leden en de instellingen waar zij tewerkgesteld zijn. Waar kunt u terecht? Wie van AxxFlex wenst gebruik te maken kan terecht op het unieke telefoonnummer 0488/ De consulent die u te spreken krijgt, neemt alles met u door en maakt de verdere nodige afspraken. Wat betekent dit voor u als Axxon-lid? U krijgt een structurele oplossing voor uw vervangingsproblemen door gekwalificeerde kinesitherapeuten tijdelijk voltijds of deeltijds in te schakelen zodat de continuïteit van uw praktijk wordt gegarandeerd. U hoeft zelf geen vervanging te zoeken waardoor u uw kostbare tijd kunt besteden aan uw patiënten. De kinesitherapeut-vervangers hebben een uitgebreide ervaring. U krijgt een professionele dienstverlening op maat van u als kinesitherapeut. U bent zeker dat aan alle contractuele voorwaarden is voldaan. U krijgt een waardevolle gesprekpartner die meer dan 20 jaar ervaring heeft in de gezondheidssector en werkt met consultants die vaak zelf een (para)medische achtergrond hebben, een juridisch ondersteunende dienst en een uitgebreid netwerk met 11 gespecialiseerde Medical-vestigingen in Vlaanderen, Brussel als Wallonië. Zelf werken voor AxxFlex? Misschien bent u zelf wel geïnteresseerd om via AxxFlex aan het werk te gaan op een zeer flexibele manier in verschillende instellingen en/of praktijken. Dat kan uiteraard ook. Bezorg uw CV met de vermelding AxxFlex aan het Axxon Infopunt: info.nl@axxon.be. Wij zorgen er voor dat een consulent u een belletje geeft om de eerste contactafspraken te maken. EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013 I AXXON 15

16 EXXTRA Q&A Heeft u een praktijkgerichte, boekhoudkundige, medische, juridische, vraag? Leg ze voor aan het Axxon Infopunt! Caroline Sorgeloos en Katrien Vermaerke, Kine Service Representatives van Axxon en beiden kinesitherapeut van opleiding, geven een antwoord op al uw vragen. Anne Sterckx Is het mogelijk om een tweede dagsessie uit te voeren in palliatieve zorg? Een tweede sessie op dezelfde dag is alleen mogelijk als ze echt noodzakelijk is voor de gezondheidstoestand van de patiënt. De noodzaak daarvan moet toegelicht worden in een schriftelijk document dat moet worden bezorgd aan de adviserend geneesheer en toegevoegd aan het patiëntendossier. De adviserend geneesheer kan op elk moment tussenbeide komen en de terugbetaling van de tweede sessie weigeren als hij die ongerechtvaardigd vindt. Hij maakt zijn gemotiveerde beslissing onmiddellijk bekend aan de patiënt en bezorgt een kopie aan de kinesitherapeut, uiterlijk de dag na kennisgeving van zijn beslissing. Ziehier de te vermelden codes voor kinesitherapeutische verstrekkingen in de palliatieve thuiszorg: de code van de eerste sessie is , en als er een tweede sessie nodig is gezien de gezondheidstoestand van de patiënt, is het codenummer: Deze tweede sessie wordt sinds 1 juli 2013 opnieuw vergoed. Opgelet: thuisbehandeling is alleen mogelijk als het palliatief forfait wordt toegekend (deze aanvraag moet gebeuren door de huisarts). Men zegt me dat, als je per forfait werkt in een wijkgezondheidscentrum, je niet elders mag werken als zelfstandige. Klopt dat? Dat is inderdaad correct. Zijn we verplicht om een voorschrift volledig uit te voeren? Stel dat het voorschrift 18 sessies vermeldt, maar dat ik van oordeel ben dat de patiënt al na 5 sessies hersteld is, moet ik dan absoluut de resterende sessies uitvoeren? U mag een behandeling altijd stopzetten als u dat aangewezen vindt. Er is geen enkele verplichting om alle voorgeschreven sessies uit te voeren. U hoeft de behandeling dus niet voort te zetten als uw patiënt hersteld is. Welke code moet ik vermelden voor patiënten die in een serviceflat verblijven? Personen die in een serviceflatresidentie verblijven, zijn er gedomicilieerd en mogen dus niet beschouwd worden als bewoners van een rusthuis. U moet dus de code voor huisbezoek gebruiken als u die personen behandelt. Een tweede verstrekking op dezelfde dag, 3 uur na de eerste, kan geattesteerd worden met goedkeuring van de adviserend geneesheer, voor palliatieve patiënten met een E-pathologie. Voor palliatieve thuiszorg is het remgeld zo goed als nul als de kinesitherapeut geconventioneerd is. i HEEFT U ZELF EEN VRAAG OF EEN VERZOEK? Contacteer het Axxon Infopunt door een te sturen of een belletje te geven. Dit kan elke werkdag van 9.00 tot uur; op woensdag tot 13 uur. T info.nl@axxon.be 16 AXXON I EXCLUSIEF LEDENEDITIE DECEMBER 2013