VROLIJKE VRIENDEN SOCIALE VAARDIGHEDEN KINDEREN MET GEBREK AAN VANUIT WELKE ERVARING POSITIEF OUDERSCHAP: FOCUS OP VERZET TEGEN RIDICULE REGELS

Transcriptie

1 SOCIALE VAARDIGHEDEN VROLIJKE VRIENDEN Kinderen sociale vaardigheden leren door middel van spel Bewust zijn van je gedrag Goed luisteren Wederkerigheid Goede observeren Non verbale communicatie Verbale communicatie Inleven in anderen Zelfbeheersing Samenspelen Ruzies kunnen oplossen Gevoelens uiten Omgaan met verschillen An Coetsiers Kinderpsychologe/gedragstherapeut De Praatdoos VANUIT WELKE ERVARING KINDEREN MET GEBREK AAN Eigen praktijk Vrolijke vrienden cursus Eigen kinderen Andere kinderen Gesprekken met ouders/begeleiders/leerkrachten Assertiviteit ( laat je niet doen! ) Inlevingsvermogen ( zou jij dat leuk vinden als ik, hoe denk je dat zich nu voelt) Emotieherkenning ( je ziet toch dat ze dat niet leuk vinden ) Impulscontrole ( doe toch niet zo ) POSITIEF OUDERSCHAP: FOCUS OP VERZET TEGEN RIDICULE REGELS Aanleren Beurt afwachten Onderhandelen over ruzie maken Goed reageren op vals spelen Assertief antwoorden bij pesten Verschil plagen/pesten/ruzie maken Goed reageren als je boos wordt tijdens het spel Helpende gedachten bij verlies Afleren Slaan, roepen Uitsluiten Pesten Je moet met iedereen spelen Iedereen mag meespelen Samen spelen, samen delen Verdraagzaam Respect voor elkaar Zou jij het leuk vinden als Hier pesten we niet Spelen is belangrijker dan winnen 1

2 PEUTERS ONTWIKKELING VAN SOCIALE VAARDIGHEDEN Egocentrisch rekening houden met anderen - Delen - Kunnen niet wachten/stoppen Naast elkaar spelen KLEUTERS Egocentrisch Inschatten wat effect van hun gedrag is Inschatten hoe iemand zich dan zal voelen pas ten vroegste op 6 jaar Interesse in leeftijdsgenoten, in samenspelen -> Verplaatsen in de ander Anders zijn Spelletjes met regels spelen (5 jr) Wachten Omgaan met frustratie bij competitie Zelfbeheersing Afspraken volgen. 7 NIVEAUS VAN SPELEN LAGERE SCHOOL 1. Alleen bezig zijn 2. Nabijheid van anderen verdragen 3. Parallelle activiteiten 4. Delen van materiaal/parallelle activiteiten 5. Zich aan beurtrol houden 6. Andere eenvoudige spelregels volgen 7. Plezier hebben in het samen iets doen Verschillen worden meer zichtbaar Nadenken over zichzelf (kwaliteiten, beperkingen, uiterlijk, gevoelens, ) Samenspelen met uitdagingen Ruzies Agressie Opkomen voor mening Rekening houden met anderen Kunnen zich inleven (!) Vaste en hechte vriendschappen Gedrag (tot 7 jr.) Vertrouwen (8-10 jr.) Psychologische kenmerken (vanaf 11 jr.) Eind lagere school: evenwicht erbij horen en anders zijn 2

3 CONCLUSIES OMGAAN MET RUZIE MAKEN Samenspelen moeilijk voor 6 jaar. Ruzies en niet tegen verlies kunnen n in lagere school Belangrijke oefenmomenten Emoties reguleren Onderhandelen Goed maken Opkomen voor zichzelf Niet verbieden maar grenzen stellen Scheldwoorden Ik vind het niet leuk dat je de regels niet volgt Ik speel niet meer mee Ik ben boos op jou Geweld Afkoelen Verwacht niet snel een effect Benoem het probleem en vraag naar oplossingen Jullie willen beide beginnen, hoe zouden we dit nu kunnen oplossen De oudsten moeten niet altijd de wijste zijn en de jongsten moeten niet altijd hun zin krijgen. KINDEREN HELPEN BIJ OMGAAN MET VERLIES Mee leven: Het is wel erg! Weglopen helpt tegen de boosheid Om te winnen beter opnieuw proberen Iedereen heeft sterktes en dingen die moeilijker gaan Afkoelen is oke! SOCIALE VAARDIGHEDEN STIMULEREN 3

4 PRATEN EN LUISTEREN 1. PRATEN EN LUISTEREN Tijd nemen Extra vragen stellen: focus op gedrag en niet op kind Geen adviezen Niet minimaliseren Aanmoedigen (herhalen, knikken, hm hm zeggen) Gevoelens erkennen Emotionele woordenschat Gevoelens van anderen en effect van gedrag op anderen te verwoorden Eigen emoties tonen en verwoorden Eventueel dan pas oplossing bedenken Voorbeelden Je zult wel heel teleurgesteld zijn Daar werd je vast verdrietig van Je zult wel trots zijn op jezelf Ik kan me goed voorstellen dat je kwaad bent Ik denk dat je je nu voelt omdat. Als ik jou was dan zou ik me voelen Je doet me verdriet als je steeds zo tegen mij schreeuwt Ik voel me erg opgelucht nu we daar eens over kunnen praten hebben Het verhaal van de tomatenplant. 4

5 ONDERWERPEN 2. TIPS UIT SOVA TRAINING Iemand leren kennen Hoe vraag je of je mee mag spelen/wat doe je als je niet mee mag spelen? Ik wil iets anders spelen dan jij, wat nu? Spelen met spelregels, hoe pak je dat aan? Hoe kunnen we zelf goed NEE zeggen als we iets niet fijn vinden? Ruzie maken, plagen, pesten wat doe ik er aan? 1. HOE KAN IK IEMAND LEREN KENNEN De andere aankijken Je naam vertellen: Hallo, ik ben De naam van iemand anders vragen: En wie ben jij? Praatje maken: hobby, school, sport, gezin, tv programma s Goed luisteren naar wat de andere te vertellen heeft 2. HOE VRAAG JE OF JE MEE MAG SPELEN? WAT ALS HET NIET MAG? Bij gaan staan en kijken De naam van iemand zeggen Vragen of je mee mag doen Luisteren naar het antwoord: Ja, zeg dat je het leuk vindt Nee, vraag waarom niet? Probeer oplossing te bedenken (volgende spel?) Nee: zeg dat je het jammer vindt en loop dan stevig weg. 5

6 3. IK WIL IETS ANDERS SPELEN DAN JIJ, WAT NU? 3 oplossingen Om de beurt de zin van de ander doen Samen iets nieuws bedenken Toegeven 4. SPELEN MET SPELREGELS, HOE PAK JE DAT AAN? REAGEREN OP VALS SPELEN: Spelregels afspreken Kiezen welke pion Afspreken wie er mag beginnen Vrolijke wolk rond verliezen Jammer, volgende keer misschien! 5. HOE KUNNEN WE NEE ZEGGEN ALS WE IETS NIET FIJN VINDEN? Ik zeg NEE/STOP Niet te luid/niet te zacht Ik vertel waarom ik het niet wil 6. RUZIE MAKEN, PLAGEN, PESTEN WAT DOE IK ER AAN. Verschillen leren Antipestplan 6

7 VRAAG 1 VRAAG 2 Jelle heeft een gele trui aan. Anneke noemt hem een eend. A. Ruzie B. Plagen C. Pesten Bij het zwemmen verstopt Jan elke week de handdoek van Mieke A. Ruzie B. Plagen C. Pesten VRAAG 3 VRAAG 4 Joris valt over de schooltas van Mieke. Hij is kwaad en gooit ze een paar meter verder. Mieke scheldt hem uit A. Ruzie B. Plagen C. Pesten David wordt opgewacht aan de schoolpoort door 3 kinderen van de andere klas. Ze nemen zijn rugzak en gooien alles eruit op straat. Enkele kinderen van zijn klas lachen hem uit. David blijft gewoon staan. A. Ruzie B. Plagen C. Pesten VRAAG 5 Anneke heeft een nieuwe pop gekregen voor haar verjaardag. Frederik heeft er niet beter op gevonden dan de kleren ervan uit te trekken. Als de kat met het mutsje van de pop in huis rondhuppelt, weet Anneke natuurlijk wat er gebeurd is. A. Ruzie B. Plagen C. Pesten PLAGEN RUZIE MAKEN PESTEN Onschuldig Kort en sporadisch Gelijke machtsverhouding Wisselend slachtoffer 1 tegen 1 Geplaagde blijft in groep Weinig nadelige gevolgen, voor zichzelf opkomen Vlug vergeten 7

8 PLAGEN RUZIE MAKEN PESTEN Onschuldig Kort en sporadisch Gelijke machtsverhouding Wisselend slachtoffer 1 tegen 1 Geplaagde blijft in groep Weinig nadelige gevolgen, voor zichzelf opkomen Vlug vergeten Meningen worden op hevige en emotionele wijze uitgelegd Meestal verzoening Niet automatisch het einde van de vriendschap Geen verstoord evenwicht PLAGEN RUZIE MAKEN PESTEN Onschuldig Kort en sporadisch Gelijke machtsverhouding Wisselend slachtoffer 1 tegen 1 Geplaagde blijft in groep Weinig nadelige gevolgen, voor zichzelf opkomen Vlug vergeten Meningen worden op hevige en emotionele wijze uitgelegd Meestal verzoening Niet automatisch het einde van de vriendschap Geen verstoord evenwicht Met voorbedachten rade, bewust Systematisch, langere periode Ongelijke macht Hetzelfde slachtoffer Groep tegen individu Isolatie van slachtoffer Zware gevolgen, niet meer voor zichzelf opkomen Moeilijk herstel 1. Voorbeeldfunctie Waarden en normen Praten over gevoelens Reactie op verschillen tussen mensen Hoe conflicten oplossen Leren uitstellen en verlangen 3.TIPS VOOR THUIS 2. Rollenspel! Zelfbewustzijn Sociaal bewustzijn Gevoelens en empathie 3. Lezen Voorlezen en praten over verhaal Strips Krant 4.SPELEN 8

9 GOED LUISTEREN EN KIJKEN COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN ZELFBEWUSTZIJN EN ZELFBEHEERSING SOLITAIRE SPELLEN COÖPERATIEVE SPELLEN PERSPECTIEFNEMINGSVAARDIGHEDEN 9

10 10