Gemeente Raalte Veiligheidsmonitor 2014

Transcriptie

1 Gemeente Raalte Veiligheidsmonitor 2014 Uitgevoerd door: Gemeente Deventer Team Kennis en Verkenning Marieke Hottenhuis Juni 2014 I

2 Conclusies Hieronder leest u per hoofdstuk de belangrijkste conclusies uit dit onderzoek. Inwoners van de gemeente Raalte Het inwoneraantal van Raalte blijft licht dalen Elke twee jaar neemt het aantal 0-17 jarigen af met circa 4%. Daarnaast zien we ook dat het aantal elke twee jaar afneemt met circa 7,5-8,5%. Op basis van deze gegevens lijkt het erop dat de jonge gezinnen wegtrekken uit de gemeente. Het aantal 50- plussers blijft daarentegen toenemen. De toename van het aantal jarigen vlakt iets af, maar de groei van het aantal 65-plussers blijft toenemen. Veiligheidsgevoel Significant meer mensen voelen zich wel eens onveilig. Dit geldt zowel voor in de eigen buurt als in het algemeen. Op gebiedsniveau is de toename van onveiligheidsgevoelens in het algemeen in Raalte buiten ook significant te noemen. De toename van onveiligheidsgevoelens heeft geleid tot een lager rapportcijfer voor de veiligheid in de eigen buurt (7,3), met name in Heino en Raalte buiten. Opvallend is dat de angst voor inbraak is toegenomen de laatste twee jaar: dit is voor driekwart van de mensen die zich wel eens onveilig voelen in de eigen buurt een aanleiding voor deze gevoelens. Voorvallen in de woonbuurt De verschillende genoemde voorvallen (zoals bijvoorbeeld fietsendiefstal, overlast van dronken mensen, zwerfafval en agressief rijgedrag) komen bijna niet tot in beperkte mate voor in de buurt volgens de Raaltenaren. Verloedering en vermogensdelicten komen nog het meest voor met een kengetal van respectievelijk 2,8 en 2,7 op een schaal van 0 tot 10. Beide delictgroepen komen significant vaker voor dan in Op de vraag welke voorvallen met voorrang aangepakt dienen te worden, wordt inbraak in woningen het meest genoemd. Volgens 9% van de bewoners komt inbraak vaak voor, in voorgaande jaren deelde hooguit 3% deze mening. Alleen hondenpoep, zwerfafval, parkeeroverlast en agressief rijgedrag komen volgens de bewoners vaker voor. Slachtofferschap Hoewel eerder is gebleken dat meer mensen zich wel eens onveilig voelen, is het slachtofferschap niet toegenomen in de laatste twee jaar. Het aandeel slachtoffers blijft rond de 33%. Ook valt op dat inbraak in woningen sterk naar voren komt bij het subjectieve aspect van veiligheid, maar als feitelijk aspect (slachtofferschap) niet (significant) is toegenomen. Het is interessant om deze cijfers naast de actuele gegevens van de politie IJsselland te leggen. Overlast door uitgaande jeugd De ervaren overlast en vernielingen door uitgaande jeugd zijn de laatste twee jaar afgenomen. Dit zien we terug bij zowel de overlast en vernielingen in het algemeen, als bij de op- en uitstapplaatsen van discovervoer. Negatieve ervaringen bij op- en uitstapplaatsen van het discoververvoer spelen iets meer in Heino en het buitengebied, dan in Raalte dorp. Onderhoud openbare ruimte Een kleine meerderheid (±60%) is tevreden over het onderhoud en de kwaliteit van de openbare ruimte. Het meest tevreden is men in Raalte buiten, het meest kritisch is men in Heino. In Raalte buiten is men echter wel kritisch over de verlichting in de buurt. Dit zien we ook in andere gemeenten terugkomen in het buitengebied. Daarnaast is men in dit gebied ook minder tevreden over de speelplekken en overige voorzieningen voor kinderen in de buurt. Ongetwijfeld zal de afstand tot dergelijke voorzieningen een rol spelen. II

3 De gemeente en de politie Een gemiddelde van een 6,8 geeft de tevredenheid van de burgers weer over de gemeente betreffende de leefbaarheid en veiligheid. Dit is niet gewijzigd ten opzichte van Men is nu wel iets kritischer over de stellingen dat de gemeente de buurt informeert over en betrekt bij de aanpak van de leefbaarheid in de buurt. Ook de waardering van de politie is gelijk gebleven met een 6,9. Daarnaast kon men ook woordelijk de tevredenheid over het totale functioneren van de politie in de gemeente uitspreken. Hieruit blijkt dat 64% van de mensen (zeer) tevreden is en 6% (zeer) ontevreden. Indien men contact heeft gehad met de politie, dan is men over het algemeen tevreden over dit contact. Bij de mensen die ontevreden waren, speelde vooral mee dat zij een bekeuring of een waarschuwing hebben gekregen. Van de mensen die weten dat Burgernet actief is in de gemeente (85%), maakt 44% ook gebruik van Burgernet. Het gebruik is het grootst in Raalte noord en het laagst in Raalte buiten. Opvallend is dat naarmate de leeftijd toeneemt, het gebruik van Burgernet afneemt. Er bestaat een mogelijkheid dat deelname aan burgernet enigszins overschat wordt door de respondenten. Uit cijfers van Burgernet 1 blijkt dat het deelnemerspercentage in Raalte op 15% ligt. Handelen ten tijde van noodsituaties Mocht er sprake zijn van brand, een verkeersongeluk op de weg of een lichamelijk ongeval, dan weten de meeste mensen (±75%) hoe ze moeten handelen. De preventieve informatiebehoefte ten aanzien van deze drie situaties is dan ook minder groot dan bij de andere genoemde noodsituaties. Vooral in situaties van snelverspreidende (dier)ziektes en ongelukken met gevaarlijke stoffen weet men minder goed hoe te handelen en zou men meer informatie willen ontvangen. Het liefst ontvangt men deze informatie in gedrukte vorm van de gemeente, bij voorkeur middels een folder. Iets meer dan de helft van de mensen weet dat er hulpbehoevende mensen in hun straat wonen, 11% weet het niet. De meesten (87%) geven aan dat zij in het geval van een noodsituaties zouden denken aan deze mensen. Circa 80% heeft ook contact met de meer hulpbehoevenden in de straat. Indien er sprake is van onderling contact, dan blijkt dat men ook eerder aan deze mensen zou denken. AED De AED burgeralarmering is bij 42% van de mensen bekend. Van de Raaltenaren die bekend zijn met de AED burgeralarmering heeft 13% zich ook aangemeld. Dit is 5% van alle Raaltenaren. Aan degenen die de burgeralarmering kennen, maar zich hier niet voor hebben aangemeld is gevraagd waarom zij dit niet gedaan hebben. De meest genoemde reden is dat men er nooit over nagedacht heeft. 1 III

4 Samenvatting Het onderzoek Voor u ligt de vijfde editie van de Veiligheidsmonitor van de gemeente Raalte. Deze veiligheidsmonitor gaat in op de ervaring met en beleving van de burgers ten aanzien van de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente. Voor het onderzoek hebben Raaltenaren van 18 jaar en ouder, 625 per gebied, in april 2014 een schriftelijke vragenlijst ontvangen. Uiteindelijk zijn bruikbare vragenlijsten teruggestuurd. Dit is een respons van 40% en valt lager uit dan in 2012 (47%). Met deze respons is het mogelijk om voor elk gebied (Raalte kern, Raalte noord, Heino en Raalte buiten) uitspraken te doen met een betrouwbaarheid van 90% en een nauwkeurigheid van 5%. Voor de gehele gemeente kunnen we uitspraken doen met een betrouwbaarheid van 95% en een nauwkeurigheidsmarge van 3%. 2. Veiligheidsgevoel Het aandeel mensen dat zich wel eens onveilig voelt is significant toegenomen: 25% van de Raaltenaren voelt zich wel eens onveilig. Met name in Heino en Raalte buiten voelen relatief meer mensen zich wel eens onveilig dan in voorgaande jaren. In Raalte buiten is dit verschil ook significant te noemen. In de tijd zien we dat het aandeel vrouwen dat zich wel eens onveilig voelt verder is toegenomen sinds Gevoelens van onveiligheid nemen gemeente breed af naarmate de leeftijd toeneemt. Met name de jarigen en jarigen zich onveiliger voelen dan in voorgaande jaren. Gemeente breed voelt twintig procent zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Ook dit is significant meer dan in voorgaande jaren. Tussen de verschillende gebieden zien we bijna geen verschil. Twaalf procent van de Raaltenaren geeft aan wel eens om te lopen of om te rijden in de eigen buurt om onveilige plekken te vermijden. Dit is vaker het geval in Raalte kern (19%) en Raalte noord (13%) dan in Heino (9%) en Raalte buiten (4%). Opvallend is dat driekwart van de mensen die zich wel eens onveilig voelen in de eigen buurt, bang is voor inbraak. In 2012 ging het nog om de helft van de mensen. Gemiddeld geven de inwoners van de gemeente Raalte een 7,3 voor de veiligheid in de eigen buurt. Dit is significant minder dan in We zien alleen in Raalte kern een hoger rapportcijfer dan in In de andere gebieden is sprake van een lager cijfer dan twee jaar geleden. In Heino en Raalte buiten is dit verschil ook significant. 3. Voorvallen in de woonbuurt Voor vermogensdelicten is het kengetal een 2,7, en ligt daarmee bijna een hele punt hoger dan in Desondanks is de mate van vermogensdelicten met een 2,7 (op een schaal van 0-10) beperkt te noemen. Zowel gemeente breed, als in Raalte noord, Heino en Raalte buiten is de mate van vermogensdelicten significant toegenomen ten opzichte van Er wordt weinig dreiging ervaren in de gemeente (0,5). Men ervaart vooral dreiging door overlast van dronken mensen op straat. Het kengetal voor overlast is nagenoeg gelijk gebleven met een 1,1. De mate van overlast is hiermee beperkt te noemen. In Raalte buiten speelt stankoverlast door bedrijven een grote rol in de mate van overlast. Andere vormen van geluidsoverlast en overlast door groepen jongeren zijn vooral aan de orde in Raalte kern, Raalte noord en Heino. Ook de mate van verkeersoverlast is niet heel groot in Raalte (2,1). Het is een fenomeen dat in Raalte buiten minder speelt dan in de andere gebieden. In Raalte noord is de mate van verkeersoverlast significant toegenomen. Van alle besproken voorvallen in de buurt komt verloedering (samen met vermogensdelicten) het meest voor met een kengetal van 2,8. In Raalte buiten is minder sprake van verloedering (2,0) dan in de andere gebieden (±3,0). In de hele gemeente is de mate van verloedering toegenomen. Op gemeentelijk niveau is de toename ook significant te noemen, op gebiedsniveau echter niet. Vooral hondenpoep en zwerfafval dragen bij aan de mate van verloedering in de buurt. In voorgaande paragrafen is gevraagd naar de mate waarin bepaalde voorvallen voorkomen in de buurt. Aansluitend is gevraagd aan welke voorvallen men zich het meest ergert. Te hard rijden, hondenpoep en rommel op straat springen er het meest uit. Ook is gevraagd welke voorvallen met voorrang aangepakt dienen te worden in de gemeente. Inbraak in woningen is het vaakst genoemd, gevolgd door zwerfafval en hondenpoep. IV

5 4. Slachtofferschap Eén op de drie Raaltenaren is in de afgelopen twaalf maanden minimaal één keer slachtoffer geweest van een delict, dit is nagenoeg gelijk aan We zien in Raalte kern een dalende trend, maar in Heino neemt het slachtofferschap toe sinds De burgers van de gemeente Raalte zijn in het afgelopen jaar het meest frequent slachtoffer geweest van autodelicten (15%), gevolgd door vernielingen (9%). Het aandeel Raaltenaren dat het afgelopen jaar slachtoffer is geweest van een autodelict (diefstal van/uit auto en vernieling aan auto) is significant toegenomen, het aandeel slachtoffers van een aanrijding is significant afgenomen. Een nieuw type delict waar in dit onderzoek naar gevraagd is, is cybercrime. Het gaat hierbij om verschillende type delicten, waaronder identiteitsfraude, oplichting, hacken en cyberpesten waarvan de respondent of iemand in zijn/haar huishouden slachtoffer is geweest. Zestien procent van de Raaltenaren heeft het afgelopen jaar te maken heeft gehad met één of meerdere vormen van cybercrime. In de meeste gevallen gaat het om hacken of cyberpesten. 5. Preventiemaatregelen De meeste woningen zijn voorzien van extra hang- en sluitwerk (77%) en/of rookmelders (87%). Eén op de drie woningen is voorzien van brandblussers, nog geen tien procent van de woningen in de gemeente heeft een inbraakalarm. Alle genoemde preventiemaatregelen zijn in 2014 in meer woningen aanwezig dan in Overlast door uitgaande jeugd Eén op de drie Raaltenaren ervaart wel eens overlast door uitgaande jeugd. Gemeentebreed neemt de ervaren overlast door uitgaande jeugd sinds 2010 af. Ook het aandeel inwoners dat vernielingen in de buurt ervaart door uitgaande jeugd is weer afgenomen: van 33% in 2012 naar 26% in Tevens zien we dat de ervaren overlast en vernielingen bij op- en uitstapplaatsen van discovervoer is afgenomen tot 10%. 7. Onderhoud openbare ruimte Bijna zestig procent van de Raaltenaren is (zeer) tevreden over het onderhoud van de openbare ruimte. Nog geen twintig procent is echter (zeer) ontevreden. Over de kwaliteit van de openbare ruimte zijn iets meer mensen tevreden: 64%. Nog geen tien procent is ontevreden. Over beide aspecten is men het meest tevreden in Raalte buiten, in Heino is men juist het meest kritisch. Volgens de helft van de Raaltenaren zijn wegen, paden en pleintjes in de buurt goed onderhouden. Dit geldt ook voor het onderhoud van perken, plantsoenen en parken, zij het dat men hierover wel iets kritischer is. Voor twee op de drie mensen is het buiten goed verlicht. Alleen in Raalte buiten is men hier minder tevreden over. In Raalte buiten is men ook minder tevreden over het aanbod van speelplekken en voorzieningen voor kinderen. In Raalte noord is men hier juist beduidend meer tevreden over dan in de andere gebieden. Gemiddeld genomen is 56% tevreden over het aanbod van speelplekken van voor kinderen en 51% is tevreden over de overige voorzieningen voor kinderen in de buurt. 8. De gemeente en de politie Net als in voorgaande jaren kunnen de inwoners van de gemeente Raalte zich het meest vinden in de stellingen de gemeente is bereikbaar voor meldingen en klachten over de leefbaarheid en veiligheid in de buurt (41%) en de gemeente heeft aandacht voor het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt (35%). In vergelijking met 2012 is men kritischer over de stelling de gemeente informeert de buurt over de aanpak. Ook over de stelling de gemeente betrekt de buurt bij de aanpak is men minder positief dan twee jaar geleden Ook is aan de Raaltenaren gevraagd om aan de hand van een rapportcijfer aan te geven hoe tevreden men is over de gemeente betreffende de leefbaarheid en veiligheid. Gemiddeld gaf men een 6,8, net als in Tussen de vier gebieden zijn geen grote verschillen zichtbaar. Ruim één op de vier mensen heeft in de afgelopen 12 maanden contact gehad met de politie in de gemeente. De meesten (71%) waren tevreden over het optreden van de politie bij deze gelegenheid, 13% was echter ontevreden. De helft van de mensen die ontevreden waren, hadden bij het laatste contact een bekeuring of een waarschuwing gekregen van de politie. Een niet opgelost probleem is de meest genoemde reden voor de ontevredenheid. Ruim veertig procent van de burgers kent de wijkagent in de eigen omgeving. Hiermee is de bekendheid van de wijkagent sinds 2010 weer toegenomen, om op het niveau van 2008 uit te komen. De wijkagent is het meest bekend in Heino en Raalte Buiten. V

6 Gemiddeld geeft men de politie een 6,9. Dit is vergelijkbaar met 2012 en Daarnaast kon men ook woordelijk de tevredenheid over het totale functioneren van de politie in de gemeente uitspreken. Hieruit blijkt dat 64% van de mensen (zeer) tevreden is. Van de overigen heeft 29% geen uitgesproken mening, en is 6% (zeer) ontevreden. Mocht men getuige zijn van agressie tegen hulpverleners, dan zouden de meeste mensen in ieder geval de politie bellen (85%) en eventueel ook hulp halen (63%). Twaalf procent van de mensen geven aan dat zij zelf zouden ingrijpen of de boel proberen te sussen, al dan niet afhankelijk van de situatie. Van de mensen die weten dat Burgernet actief is in de gemeente (85%), maakt 44% ook gebruik van Burgernet. Het gebruik is het grootst in Raalte noord en het laagst in Raalte buiten. Opvallend is dat naarmate de leeftijd toeneemt, het gebruik van Burgernet afneemt. Veruit de meesten van alle Raaltenaren vinden Burgernet zinvol: 85%. Tot slot is gevraagd hoe men er tegenover staat om Burgernet ook preventief en/of informatief te gebruiken door alertering per mail. De jongste respondenten staan hier het meest positief tegenover (73%). Maar tegelijkertijd zijn zij ook het meest kritisch (7%). 9. Handelen ten tijde van noodsituaties De Risicokaart Overijssel is een interactieve plattegrond waarop de risicolocaties in de provincie staan weergegeven. Zeven procent van de Raaltenaren geeft aan de Risicokaart te kennen. Op de vraag of men bewust is van de risico s in de omgeving, antwoord 31% bevestigend. Dertig procent van de Raaltenaren kent de Veiligheidsregio IJsselland. De bekendheid van de Veiligheidsregio neemt af naarmate men ouder wordt. Van de vijftien genoemde noodsituaties, weet men het beste hoe te handelen in het geval van brand, een verkeersongeluk op de weg of een lichamelijk ongeval (±75%). Maar er zijn ook zaken waarbij ten minste 40% van de volwassenen niet weet hoe te handelen, mocht het geschieden. Dit geldt voor noodsituaties zoals snel verspreidende (dier)ziektes en verschillende typen ongelukken met gevaarlijke stoffen. Met name over snel verspreidende ziektes zou men informatie willen ontvangen. Over situaties die relatief vaker voorkomen, zoals brand, lichamelijk ongeval en een verkeersongeluk op de weg blijkt de informatiebehoefte minder groot. Men wil het liefst middels een folder van de gemeente preventief geïnformeerd willen worden over de voorbereiding op een mogelijke noodsituatie, gevolgd door informatie op de website van de gemeente Raalte. We kunnen uit de antwoorden ook afleiden dat men informatie graag op gedrukte wijze ontvangt en dat men de informatie vooral hoopt te ontvangen van de gemeente. Iets meer dan de helft van de mensen (55%) weet dat er hulpbehoevende mensen in hun straat wonen en volgens 34% is dit niet het geval. Elf procent weet het niet. Aan de mensen die aangaven te weten dat er hulpbehoevenden in de straat wonen is vervolgens gevraagd of men ook aan deze mensen zou denken in het geval van een noodsituatie. De meesten (87%) geven aan dat zij dit inderdaad zouden doen. Een enkeling zegt niet aan deze mensen te denken en 12% weet het niet. Circa 80% heeft ook contact met de meer hulpbehoevenden in de straat. Indien er sprake is van onderling contact, dan blijkt dat men ook eerder aan deze mensen zou denken. 10. AED Vanwege de grote bekendheid is dit jaar niet gevraagd naar de bekendheid van de AED, maar of men een reanimatiecursus inclusief AED gevolgd heeft. Eén op de drie Raaltenaren geeft aan een dergelijke cursus gevolgd te hebben. De AED burgeralarmering is bij 42% van de mensen bekend. Van de Raaltenaren die bekend zijn met de AED burgeralarmering heeft 13% zich ook aangemeld. Dit is 5% van alle Raaltenaren. Aan degenen die de burgeralarmering kennen, maar zich hier niet voor hebben aangemeld is gevraagd waarom zij dit niet gedaan hebben. De meest genoemde reden is dat men er nooit over nagedacht heeft, op enige afstand gevolgd door de reden dat men te weinig informatie heeft over de opgave. VI

7 Inhoudsopgave Conclusies... II Samenvatting... IV Inleiding... 8 Hoofdstuk 1. De inwoners van de gemeente Raalte Hoofdstuk 2. Veiligheidsgevoel Hoofdstuk 3. Voorvallen in de woonbuurt Hoofdstuk 4. Slachtofferschap Hoofdstuk 5. Preventiemaatregelen Hoofdstuk 6. Overlast door uitgaande jeugd Hoofdstuk 7. Onderhoud openbare ruimte Hoofdstuk 8. De gemeente en de politie Hoofdstuk 9. Handelen ten tijde van noodsituaties Hoofdstuk 10. AED VII

8 Inleiding Voor u ligt de vijfde editie van de Veiligheidsmonitor van de gemeente Raalte. Deze veiligheidsmonitor gaat in op de ervaring met en beleving van de burgers ten aanzien van de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente. In dit rapport is onderscheid gemaakt tussen Raalte kern, Raalte noord, Heino en het buitengebied van Raalte. Onder het buitengebied vallen, naast het buitengebied van de gehele gemeente, de kernen Broekland, Heeten, Luttenberg, Mariënheem en Nieuw Heeten. Onder Heino wordt voormalig Heino verstaan, dus met de kernen Liederholthuis en Laag Zuthem. Een volledig overzicht van de gebiedsindeling vindt u in de separate bijlage (bijlage 1). Voor het onderzoek hebben Raaltenaren van 18 jaar en ouder, 625 per gebied, in april 2014 een schriftelijke vragenlijst ontvangen. Uiteindelijk zijn bruikbare vragenlijsten teruggestuurd. Dit is een respons van 40% en valt lager uit dan in 2012 (47%). De respons per gebied varieert van 45% in Raalte kern tot 37% in Raalte noord. Tabel I.1. Respons naar gebied Raalte kern 45% 48% 47% 55% Raalte noord 37% 50% 52% 52% Heino 39% 45% 43% 50% Raalte buiten 39% 47% 50% 48% Totaal 40% 47% 48% 51% Met deze respons is het mogelijk om voor elk gebied uitspraken te doen met een betrouwbaarheid van 90% en een nauwkeurigheid van 5%. Voor de gehele gemeente kunnen we uitspraken doen met een betrouwbaarheid van 95% en een nauwkeurigheidsmarge van 3%. Net als in voorgaande rapportages worden de resultaten van de vier gebieden zoveel mogelijk met elkaar en met het gemiddelde van de gehele gemeente Raalte vergeleken. Voor de berekening van de gemiddelde uitkomsten zijn de antwoorden gecorrigeerd naar leeftijd en gebied. Op deze manier zijn de respondenten een goede vertegenwoordiging van de gehele gemeente. Tevens worden de uitkomsten vergeleken met de uitkomsten van voorgaande jaren. Leeswijzer Het eerste hoofdstuk van deze monitor geeft een kijk op de bevolkingsopbouw van de gemeente Raalte, waarbij de opbouw naar leeftijdscategorie en gebied is weergegeven. De gegevens gepresenteerd in dit hoofdstuk zijn direct afkomstig van de gemeente, de gegevens in de overige hoofdstukken komen voort uit de enquêtes. Hoofdstuk 2 gaat in op de (on)veiligheidsgevoelens van de bewoners, waarbij onderscheid wordt gemaakt naar overdag en s avonds en gevoelens van (on)veiligheid in het algemeen en in de eigen directe omgeving. Ook wordt gekeken naar de redenen voor de ervaren onveiligheidsgevoelens. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op hoe vaak een bepaald voorval of misdrijf voorkomt in de directe woonomgeving volgens de respondent. Er wordt gekeken naar vermogensdelicten, dreiging, (verkeers)overlast en verloedering. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 ingegaan op hoe vaak men in de afgelopen twaalf maanden daadwerkelijk slachtoffer is geweest van bepaalde voorvallen en delicten. In hoofdstuk 5 wordt besproken welke preventiemaatregelen men in huis heeft genomen. Ook wordt gekeken of men deze maatregelen in de afgelopen twaalf maanden heeft genomen of reeds eerder. Het onderwerp overlast door uitgaande jeugd is wederom opgenomen in deze veiligheidsmonitor. In hoofdstuk 6 wordt gekeken of overlast wordt ervaren bij op- en uitstapplaatsen van discovervoer en of er sprake is van vernielingen door uitgaande jeugd. 8

9 Hoofdstuk 7 staat in het teken van de waardering van de openbare ruimte. De respondent is gevraagd hoe tevreden hij is over bepaalde aspecten van de openbare ruimte. De vraagstelling is dit jaar anders dan in voorgaande jaren, waardoor een vergelijking in de tijd niet mogelijk is. De waardering van de burgers voor de gemeente en de politie komt aan bod in hoofdstuk 8. Ook onderwerpen als agressie tegen hulpverleners en burgernet zijn meegenomen in dit hoofdstuk. Nieuw in dit onderzoek is het onderwerp risicocommunicatie. Weet men hoe te handelen in het geval van bepaalde noodsituaties en heeft men nog behoefte aan extra informatie ter voorbereiding op mogelijke situaties? Hierover leest u meer in hoofdstuk 9. Tot slot wordt in hoofdstuk 10 ingegaan op de bekendheid van de Automatische Externe Defibrillator (AED). 9

10 Hoofdstuk 1. De inwoners van de gemeente Raalte In mei 2014 telde de gemeente Raalte inwoners. Het inwoneraantal blijft licht dalen, zo zien we in tabel 1.1. In Raalte kern wonen de meeste mensen, kort gevolgd door Raalte buiten. In Heino wonen bijna achtduizend mensen, Raalte noord is het kleinst met ruim zesduidend inwoners. Raalte noord is het enige gebied waar het aantal inwoners de afgelopen jaren blijft toenemen. In Raalte buiten zien we voor het eerst sinds 2008 een kleine toename van de bevolking. Tabel 1.1. Aantal inwoners in de gemeente Raalte, naar gebied Raalte kern Raalte noord Heino Raalte buiten Totaal De ontgroening in de gemeente blijft ook in 2014 doorzetten. Elke twee jaar neemt het aantal 0-17 jarigen af met ongeveer 300. Dit is circa 4% per twee jaar. Daarnaast zien we in tabel 1.2 ook dat het aantal elke twee jaar afneemt met 500 à 600, oftewel circa 7,5-8,5%. Op basis van deze gegevens lijkt het erop dat de jonge gezinnen wegtrekken uit de gemeente. Het aantal 50-plussers blijft daarentegen toenemen. De toename van het aantal jarigen vlakt iets af, maar de groei van het aantal 65-plussers blijft toenemen. Sinds 2005 is het aantal jarigen met 18% toegenomen, het aantal 65-plussers met 21% Tabel 1.2. Aantal inwoners in de gemeente Raalte, naar leeftijdscategorie jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Totaal Voor de peiling zijn alleen inwoners van 18 jaar en ouder benaderd. In tabel 1.3 is daarom een overzicht gegeven van het aantal inwoners van 18 jaar en ouder per gebied. Uit deze tabel blijkt dat het aantal inwoners van 18 jaar en ouder wederom is toegenomen. Echter, we zien in zowel Raalte kern als in Raalte buiten een kleine afname. Tabel 1.3. Aantal inwoners van 18 jaar of ouder, naar gebied Raalte kern Raalte noord Heino Raalte buiten Totaal

11 In Raalte kern wonen, in vergelijking met de andere drie gebieden, relatief veel 65-plussers. Zij zijn de grootste leeftijdsgroep in dit gebied. In de andere drie gebieden bestaat de grootste leeftijdsgroep uit de jarigen. In Raalte noord, een relatief nieuwe wijk van circa jaar oud, valt met name de beperkte aanwezigheid van de 65-jarigen op. Figuur 1.1 Leeftijdsopbouw per gebied, 2014 In bijlage 2 vindt u een vergelijking van de bevolkingsopbouw met die van voorgaande jaren. 11

12 Hoofdstuk 2. Veiligheidsgevoel In dit hoofdstuk staat het veiligheidsgevoel van de inwoners van de gemeente Raalte centraal. Er wordt gekeken of de inwoners zich wel eens onveilig voelen, waarbij onderscheid wordt gemaakt naar gevoelens van onveiligheid in het algemeen, in de eigen woonomgeving en overdag en s nachts. Tevens werd gevraagd waardoor men zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt en kon men een rapportcijfer geven voor de veiligheid in de buurt. 2.1 Gevoelens van onveiligheid in het algemeen Het aandeel mensen dat zich wel eens onveilig voelt is, in vergelijking met de voorgaande drie metingen, significant toegenomen: 25% van de Raaltenaren voelt zich wel eens onveilig. Met name in Heino en Raalte buiten voelen relatief meer mensen zich wel eens onveilig dan in voorgaande jaren. In Raalte buiten is dit verschil ook significant te noemen. Door het toegenomen aandeel bewoners in Heino en Raalte buiten dat zich wel eens onveilig voelt, zijn de verschillen tussen de vier gebieden kleiner dan voorheen. Gekeken naar de frequentie van onveiligheidsgevoelens, blijkt dat 8% zich vaak onveilig voelt en dat twee op de drie mensen zich soms onveilig voelen. De overige mensen die zich wel eens onveilig voelen (25%), voelt zich zelden tot nooit onveilig. Meer mensen dan in voorgaande jaren voelen zich vaak onveilig. Het aandeel bewoners dat zich zelden tot nooit onveilig voelt is afgenomen in vergelijking met 2012, maar vergelijkbaar met 2010 en Tabel 2.1. Aandeel frequentie onveiligheidsgevoelens in het algemeen Vaak 8% 3% 2% 5% 6% Soms 67% 65% 72% 59% 69% Zelden of nooit 25% 32% 26% 36% 24% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 12

13 vrouwen mannen Ruim twee keer zoveel vrouwen als mannen voelen zich wel eens onveilig, zo zien we in tabel 2.2. Voelt 14% van de mannen zich wel eens onveilig, onder de vrouwen geldt dit voor 34%. In elk gebied zien we dit verschil terug. In Heino voelen relatief minder mannen zich wel eens onveilig dan in de andere drie gebieden. In de tijd zien we dat het aandeel vrouwen dat zich wel eens onveilig voelt verder is toegenomen sinds Deze toename zien we in alle gebieden terug, waarbij de toename in Raalte noord miniem is te noemen. Bij de mannen valt de toename van het aantal mannen dat zich in Raalte buiten wel eens onveilig voelt op. Tabel 2.2 Onveiligheidsgevoelens naar geslacht Raalte kern Raalte noord Heino Raalte buiten Totaal % 16% 9% 17% 14% % 14% 12% 9% 14% % 25% 13% 20% 21% % 22% 17% 14% 15% % 29% 18% 19% 19% % 33% 34% 30% 34% % 31% 27% 19% 26% % 29% 19% 16% 22% % 30% 20% 24% 27% % 41% 38% 35% 37% In tabel 2.3 zien we dat gevoelens van onveiligheid gemeente breed afnemen naarmate de leeftijd toeneemt. We zien dat met name de jarigen en jarigen zich onveiliger voelen dan in voorgaande jaren ( ). Onder de 65-plussers zien we zelfs een kleine afname in het onveiligheidsgevoel. Tabel 2.3. Onveiligheidsgevoelens naar leeftijdsklasse jaar 33% 23% 24% 22% 37% jaar 30% 21% 25% 27% 33% jaar 23% 20% 20% 20% 25% 65 jaar en ouder 14% 17% 17% 12% 18% Totaal 25% 20% 21% 21% 29% Desgevraagd geeft 41% van de mensen aan wel eens bang te zijn om slachtoffer te worden van criminaliteit. 13

14 2.2 Gevoelens van onveiligheid in de eigen buurt De respondenten is ook gevraagd of men zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt. Gemeentebreed voelt twintig procent zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Ook dit is significant meer dan in voorgaande jaren. Tussen de verschillende gebieden zien we bijna geen verschil. Alleen in Raalte kern voelt een fractie meer zich wel eens onveilig in de eigen buurt. In Raalte buiten zien we de grootste toename ten opzichte van 2012: van 7% naar 19%. In de andere gebieden is de toename circa vier procentpunt. Mensen die zich wel eens onveilig voelen in de eigen buurt hebben ook de vraag voorgelegd gekregen hoe vaak zij zich onveilig voelen. Een enkeling voelt zich vaak onveilig, 68% voelt zich soms onveilig. De overige dertig procent voelt zich zelden tot nooit onveilig in de eigen buurt. Dit zijn er meer dan in voorgaande jaren. Tabel 2.4. Aandeel frequentie onveiligheidsgevoelens in de eigen buurt Vaak 3% 4% 2% Soms 68% 79% 76% Zelden of nooit 30% 17% 22% Totaal 100% 100% 100% Twaalf procent van de Raaltenaren geeft aan wel eens om te lopen of om te rijden in de eigen buurt om onveilige plekken te vermijden. Dit is vaker het geval in Raalte kern (19%) en Raalte noord (13%) dan in Heino (9%) en Raalte buiten (4%). Men kon ook aangeven waardoor men zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt (figuur 2.3). Opvallend is dat driekwart van de mensen die zich wel eens onveilig voelen in de eigen buurt, bang is voor inbraak. In 2012 ging het nog om de helft van de mensen. Weinig verlichting (37%) volgt op grote afstand als reden voor onveiligheidsgevoelens in de buurt, evenals rondhangende jongeren (28%) en verkeer (25%). Het aandeel mensen dat zich wel eens onveilig voelt in de buurt door de afwezigheid van anderen op straat is verdubbeld tot 12%. 14

15 Tot slot kon men aangeven welke locatie in de directe omgeving de meeste onveiligheidsgevoelens oproept en waarom. Deze reacties zijn terug te lezen in bijlage Gevoelens van onveiligheid overdag Voelde in voorgaande jaren hooguit 2,5% van de respondenten zich overdag wel eens onveilig in de eigen woning, in 2012 is dit aandeel verdubbeld tot 5% of in 2014 nog iets te stijgen tot 7%. Op gebiedsniveau loopt dit uiteen van 5% in Raalte noord tot 8% in Heino. Overdag op straat voelt een gelijk aandeel zich wel eens onveilig. Dit is opvallend te noemen, omdat in voorgaande jaren meer mensen zich overdag op straat dan overdag in de woning onveilig voelden. In Raalte buiten voelen de meeste mensen zich wel eens onveilig overdag op straat (10%). In dit gebied is tevens sprake van een toename ten opzichte van twee jaar eerder. In Heino zien we juist een (kleine) afname. 15

16 2.4 Gevoelens van onveiligheid s avonds Dertig procent van de Raaltenaren voelt zich s avonds wel eens onveilig in de eigen woning (figuur 2.5). In Raalte noord geldt dit voor de minste mensen, in Heino juist voor de meesten. In dit laatste gebied zien we zelfs een toename van 22% (2012) naar 33% (2014). In alle gebieden zien we dat het aandeel mensen dat zich s avonds wel eens onveilig voelt in de woning blijft toenemen sinds Wordt specifiek de vraag gesteld of men zich wel eens onveilig voelt als men s avonds alleen thuis is, dan reageert een iets kleiner aandeel (25%) hierop bevestigend. Het beeld per gebied komt overeen met het beeld in figuur 2.5. s Avonds op straat voelt één op de drie mensen zich wel eens onveilig, dit is gelijk aan 2005 maar meer dan in de overige jaren. Met name Raalte buiten trekt de aandacht in figuur 2.6. Het aandeel mensen dat zich hier s avonds wel eens onveilig voelt op straat is toegenomen van 24% naar 36% in de laatste twee jaar. In de andere gebieden is dit aandeel personen gelijk gebleven. 16

17 In tabel 2.5 wordt ook onderscheid gemaakt naar leeftijd en geslacht. De jongste respondenten (18-34 jaar) voelen zich net als in voorgaande jaren het meest onveilig s avonds, zowel in de eigen woning als op straat in de eigen buurt. Bij de 65-plussers zien we dat minder mensen dan in 2012 zich s avonds onveilig voelen. Bij de andere leeftijdscategorieën is juist sprake van een toename. Tevens zien we in tabel 2.5 dat zowel meer mannen als vrouwen zich s avonds onveilig voelen. Uitzondering zijn echter de onveiligheidsgevoelens s avonds op straat bij vrouwen. Tabel 2.5. Aandeel inwoners dat zich 's avonds wel eens onveilig voelt, naar leeftijd en geslacht in eigen woning op straat Leeftijd jaar 41% 29% 20% 9% 27% 43% 34% 35% 22% 39% jaar 28% 20% 20% 16% 16% 36% 29% 32% 24% 36% jaar 29% 21% 15% 14% 23% 32% 28% 28% 31% 33% 65 jaar en ouder 23% 27% 16% 16% 26% 24% 30% 17% 21% 29% Geslacht mannen 20% 15% 15% 10% 12% 27% 20% 27% 18% 22% vrouwen 38% 30% 30% 17% 27% 39% 38% 30% 30% 42% Totaal 30% 24% 18% 13% 21% 33% 30% 28% 25% 34% Desgevraagd geeft 40% van de Raaltenaren aan dat ze s avonds wel eens niet open doen, omdat ze dat niet veilig achten. Dit komt in Raalte kern (46%) en Heino (41%) vaker voor, dan in de andere twee gebieden (34%). 2.5 Rapportcijfer veiligheid in de buurt Gemiddeld geven de inwoners van de gemeente Raalte een 7,3 voor de veiligheid in de eigen buurt. Dit is significant minder dan in We zien alleen in Raalte kern een hoger rapportcijfer dan in In de andere gebieden is sprake van een lager cijfer dan twee jaar geleden. In Heino en Raalte buiten is dit verschil ook significant. Tabel 2.6. Rapportcijfer voor veiligheid in de buurt, naar gebied Raalte kern 7,4 7,3 7,4 7,5 7,2 Raalte noord 7,3 7,5 7,5 7,4 7,5 Heino 7,2 7,5 7,4 7,3 7,4 Raalte buiten 7,2 7,6 7,4 7,8 7,3 Totaal 7,3 7,5 7,4 7,5 7,3 17

18 Hoofdstuk 3. Voorvallen in de woonbuurt In het vorige hoofdstuk is gekeken naar de eigen (on)veiligheidsgevoelens van de Raaltenaren. In dit hoofdstuk wordt gekeken naar hoe men de veiligheid in de eigen woonbuurt beoordeelt aan de hand van specifieke voorvallen. Gevraagd is hoe vaak men denkt dat bepaalde voorvallen en misdrijven voorkomen in de buurt. De delicten en voorvallen worden geclassificeerd volgens de wijze van het voormalige Grotestedenbeleid. Op basis van kengetallen is onderscheid gemaakt naar vermogensdelicten, dreiging, overlast, verkeersoverlast en verloedering. Deze groepen delicten krijgen een kengetal dat ligt tussen de 0 en 10, waarbij een 0 betekent dat het betreffende delict (bijna) nooit in de buurt voorkomt en een 10 betekent dat het vaak voorkomt. De scores op de afzonderlijke delicten zijn opgenomen in bijlage 4. In bijlage 5 zijn daarnaast de scores opgenomen met onderscheid naar woonlocatie (binnen of buiten de bebouwde kom). 3.1 Vermogensdelicten Het kengetal voor vermogensdelicten is samengesteld uit de volgende voorvallen en misdrijven: fietsendiefstal; diefstal uit auto s; beschadiging/vernieling aan of diefstal van auto s; inbraak in woningen. Voor vermogensdelicten is het kengetal in 2014 een 2,7, en ligt daarmee bijna een hele punt hoger dan in Vermogensdelicten komt samen met verloedering ( 3.5) het meeste voor in de gemeente. Desondanks is de mate van vermogensdelicten met een 2,7 beperkt te noemen. In Raalte noord en Heino is er vaker sprake van vermogensdelicten dan in de andere gebieden, aldus de bewoners. Zowel gemeente breed, als in Raalte noord, Heino en Raalte buiten is de mate van vermogensdelicten significant toegenomen ten opzichte van

19 3.2 Dreiging De volgende voorvallen en misdrijven maken het kengetal voor dreiging op: bedreiging; overlast van dronken mensen op straat; mensen die op straat worden lastiggevallen; geweldsdelicten; drugsoverlast; tasjesroof. In onderstaande figuur zien we dat er weinig dreiging wordt ervaren in de gemeente. In Raalte kern en Raalte noord ervaart men iets meer dreiging dan in de andere twee gebieden. Men ervaart vooral dreiging door overlast van dronken mensen op straat. Daarnaast draagt ook drugsoverlast bij aan de mate van dreiging in Raalte kern en Raalte noord. In Heino en Raalte buiten speelt dit niet. De overige voorvallen komen bijna niet voor volgens de bewoners. Ook in voorgaande jaren was dit het geval. 19

20 3.3 Overlast Het kengetal voor overlast (exclusief verkeersoverlast) is samengesteld uit de volgende voorvallen en misdrijven: andere vormen van geluidsoverlast (dan van verkeer); overlast van groepen jongeren; overlast door omwonenden; stankoverlast door verkeer; stankoverlast door bedrijven (incl. winkels en horeca). In figuur 3.3 zijn de kengetallen voor overlast weergegeven. In deze figuur is te zien dat het kengetal voor overlast nagenoeg gelijk is gebleven met een 1,1. De mate van overlast is hiermee beperkt te noemen. Wederom is in Raalte kern de mate van overlast het grootst (1,5), zij het dat de mate ervan wel is afgenomen. Raalte noord volgt op korte afstand met een 1,3. In de laatste twee gebieden ligt het kengetal voor overlast op 0,9. In Raalte buiten speelt stankoverlast door bedrijven een grote rol in de mate van overlast. Andere vormen van geluidsoverlast en overlast door groepen jongeren zijn vooral aan de orde in Raalte kern, Raalte noord en Heino. 20

21 3.4 Verkeersoverlast Het kengetal voor verkeersoverlast is samengesteld uit de volgende voorvallen en misdrijven: agressief rijgedrag automobilisten; agressief rijgedrag brommers/scooters; agressief rijgedrag fietsers; verkeersconflicten of bijna-ongelukken; aanrijdingen; parkeeroverlast; parkeeroverlast van evenementen; geluidsoverlast van verkeer. Ook de mate van verkeersoverlast is niet heel groot in Raalte (2,1). Het is een fenomeen dat in Raalte buiten minder speelt dan in de andere gebieden. In Raalte noord is de mate van verkeersoverlast significant toegenomen. De mate van verkeersoverlast wordt gemeentebreed vooral veroorzaakt door agressief rijgedrag van zowel automobilisten als brommers en scooters. Dat laatste speelt echter bijna niet in Raalte buiten. Daarnaast draagt verkeersconflicten in Raalte noord en Heino bij aan de mate van verkeersoverlast. 21

22 3.5 Verloedering Tot slot in deze reeks worden de kengetallen voor verloedering gepresenteerd. Het kengetal voor verloedering is samengesteld uit de volgende voorvallen en misdrijven: bekladding van muren of gebouwen; vernieling van bushokjes of telefooncellen; zwerfafval op straat of in het naastgelegen groen; hondenpoep op straat. Van alle besproken voorvallen in de buurt komt verloedering (samen met vermogensdelicten) het meest voor met een kengetal van 2,8. In Raalte buiten is minder sprake van verloedering dan in de andere gebieden. In de hele gemeente is de mate van verloedering toegenomen. Op gemeentelijk niveau is de toename ook significant te noemen, op gebiedsniveau echter niet. Net als voorgaande jaren draagt hondenpoep op straat het meest bij aan de mate van verloedering in Raalte kern en Heino, gevolgd door zwerfafval. In Raalte noord en Raalte buiten is dit juist net andersom. In Raalte noord was er in het verleden echter meer hondenpoep dan zwerfafval. Met betrekking tot zwerfafval op straat of in het naastgelegen groen en hondenpoep op straat is ook gekeken naar de persoonlijke ervaring met deze voorvallen op gebiedsniveau en op het niveau van binnen of buiten de bebouwde kom. In tabel 3.1 op de volgende pagina is te zien dat volgens één op de vier burgers zwerfafval in de buurt vaak voorkomt. Dit speelt minder binnen de kernen van Heino en Raalte buiten. Van de mensen wonend binnen de bebouwde kom deelt één op de vijf deze mening. Hondenpoep daarentegen is iets dat vooral speelt binnen de bebouwde kom, met name in Raalte kern en Raalte noord. 22

23 Tabel 3.1. Ervaring met zwerfafval of hondenpoep, naar gebied zwerfafval op straat of in naastgelegen groen hondenpoep op straat (bijna) nooit soms vaak weet niet/n.v.t. (bijna) nooit soms vaak weet niet/n.v.t. Raalte kern % 46% 28% 2% 25% 43% 30% 2% % 36% 29% 2% 24% 44% 32% 1% % 38% 34% 5% 16% 49% 32% 3% % 36% 26% 5% 16% 19% 37% 3% Raalte noord % 39% 27% 1% 29% 42% 29% 1% % 38% 23% 1% 18% 52% 27% 2% % 39% 34% 2% 21% 52% 28% % 39% 31% 1% 43% 41% 38% 1% Heino % 41% 20% 2% 30% 42% 25% 3% % 38% 16% 3% 37% 48% 12% 3% % 54% 23% 1% 30% 47% 23% % 44% 11% 1% 37% 39% 20% 1% Raalte buiten % 40% 16% 1% 55% 29% 13% 2% % 34% 24% 2% 52% 35% 11% 2% % 39% 22% 2% 46% 38% 16% 1% % 42% 12% 2% 3% 38% 9% 4% Totaal % 42% 23% 2% 36% 39% 24% 2% % 36% 24% 2% 35% 43% 21% 2% % 43% 28% 3% 28% 46% 25% 1% % 40% 20% 3% 31% 41% 25% 3% Binnen de bebouwde kom (incl. Raalte kern en Raalte noord) Binnen de bebouwde kom (excl. Raalte kern en Raalte noord) 33% 44% 22% 1% 27% 45% 28% 1% 42% 44% 12% 2% 28% 47% 24% 1% Buiten de bebouwde kom 37% 34% 28% 2% 74% 14% 7% 5%

24 3.6 Ergernissen Voor het eerst is over een aantal soortgelijke voorvallen als uit de voorgaande paragrafen gevraagd of men zich er ook aan ergert in de buurt. De grootste ergernissen zijn te hard rijden, hondenpoep en rommel op straat. Vooral te hard rijden speelt in Heino sterker dan in de andere gebieden. Voor alle genoemde voorvallen geldt dat dit in Raalte buiten (veel) minder speelt dan in de twee dorpen Raalte en Heino. Enige uitzondering is hinder van horecagelegenheden, dit speelt in Raalte noord het minst. Figuur 3.6 Ergernissen in de buurt Te hard rijden Hondenpoep 75% 74% Rommel op straat 66% Agressief gedrag in het verkeer 49% Straatmeubilair dat vernield is Parkeerproblemen Bekladde muren of gebouwen 36% 42% 42% Drugsgebruik of drugshandel Rondhangende jongeren Dronken mensen op straat Mensen die op straat worden lastiggevallen Overlast door buurtbewoners 30% 28% 26% 23% 22% Hinder van horecagelegenheden 11% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Raalte kern Raalte noord Heino Raalte buiten Totaal 24

25 3.7 Aanpak voorvallen en verbetervoorstellen Men kon aangeven welke drie voorvallen, die genoemd zijn in voorgaande paragrafen van dit hoofdstuk, met voorrang aanpakt dienen te worden in de gemeente. Het ging hierbij om de aanpak van het probleem in de hele gemeente, niet alleen in de eigen buurt. De voorvallen en misdrijven die het vaakst zijn genoemd zijn opgenomen in tabel 3.2. Volgens de Raaltenaren dient inbraak in woningen met voorrang aangepakt te worden: 44% van de mensen heeft dit voorval genoemd. In voorgaande jaren diende zwerfafval nog met voorrang worden aangepakt. Tabel 3.2. Voorvallen en misdrijven die met voorrang aangepakt moeten worden Inbraak in woningen 44% 32% 17% Zwerfafval op straat of in het naastgelegen groen 38% 42% 37% Hondenpoep op straat 37% 39% 23% Agressief rijgedrag automobilisten 25% 30% 23% Vernieling van auto's 23% 10% 7% Aan de inwoners van de gemeente Raalte is tevens gevraagd of men verbeterpunten heeft voor voorvallen en misdrijven die aan de orde zijn geweest. Bijna veertig procent van de inwoners heeft aangegeven verbetervoorstellen te hebben, hiervan heeft 16% een verbetervoorstel ingediend voor agressief rijgedrag van automobilisten en 14% voor hondenpoep op straat. Zwerfafval en verkeersconflicten volgen met 12%. In bijlage 6 vindt een overzicht met de genoemde verbetervoorstellen. Tabel 3.3. Voorvallen en misdrijven met veelgenoemde verbetervoorstellen Agressief rijgedrag automobilisten 16% Hondenpoep op straat 14% Zwerfafval op straat of in het naastgelegen groen 12% Verkeersconflicten 12% 25

26 Hoofdstuk 4. Slachtofferschap In dit hoofdstuk wordt gekeken of men zelf slachtoffer is geweest van een delict. Om antwoord te krijgen op deze vraag is aan de bewoners de vraag voorgelegd of en hoe vaak zij de afgelopen twaalf maanden slachtoffer zijn geweest van een bepaald delict. Er is onderscheid gemaakt naar: inbraak, autodelicten, fiets- en brommerdiefstal, overige diefstal, vernieling, aanrijdingen en geweldsdelicten. Ook hebben de respondenten de vraag voorgelegd gekregen of zij in hun directe omgeving zijn geconfronteerd met huiselijk geweld. 4.1 Algemeen Eén op de drie Raaltenaren is in de afgelopen twaalf maanden minimaal één keer slachtoffer geweest van een delict, dit is nagenoeg gelijk aan We zien in Raalte kern een dalende trend, maar in Heino neemt het slachtofferschap toe sinds Veertig procent van de Heinoërs is in het afgelopen jaar slachtoffer geweest van een delict. Maken we onderscheid naar leeftijdsklasse en geslacht, dan zien we geen noemenswaardige verschillen ten opzichte van Enige verschil zijn de jarigen. Het slachtofferschap onder deze bewoners is significant toegenomen naar 39%. We zien sinds 2008 weer voor het eerst dat het slachtofferschap afneemt naarmate de leeftijd toeneemt. Tabel 4.1. Aandeel inwoners dat de afgelopen twaalf maanden slachtoffer is geweest van een delict, naar leeftijd en geslacht jaar 45% 46% 43% 50% 61% jaar 39% 30% 33% 42% 48% jaar 30% 31% 43% 38% 43% 65 jaar en ouder 24% 26% 36% 31% 41% Mannen 33% 33% 41% 42% 47% Vrouwen 34% 33% 36% 40% 49% 26

27 De burgers van de gemeente Raalte zijn in het afgelopen jaar het meest frequent slachtoffer geweest van autodelicten (15%), gevolgd door vernielingen (9%). Het aandeel Raaltenaren dat het afgelopen jaar slachtoffer is geweest van een autodelict (diefstal van/uit auto en vernieling aan auto) is significant toegenomen, het aandeel slachtoffers van een aanrijding is significant afgenomen. 4.2 Inbraak In alle gebieden is het aandeel slachtoffers van inbraak toegenomen, zij het niet significant. 27

28 4.3 Autodelicten Onder autodelicten vallen: autodiefstal, diefstal uit de auto en vernieling van de auto. In Heino is het aandeel slachtoffers van autodelicten significant toegenomen tot 21%. Dit is beduidend meer dan in de andere drie gebieden waar 10-13% van de bewoners geconfronteerd is met diefstal van/uit de auto of vernieling van de auto. Ook in Raalte buiten zien we een toename van het slachtofferschap, in Raalte kern is juist sprake van een afname. Beide ontwikkelingen zijn echter niet significant. 4.4 Fiets- en brommerdiefstal In Raalte kern en Heino neemt het aantal slachtoffers van fiets- en brommerdiefstal af sinds 2010, in Raalte noord en Raalte buiten zijn juist meer fietsen en/of brommers gestolen dan in voorgaande jaren. 28

29 4.5 Overige diefstal Het stelen van bijvoorbeeld een portemonnee of tasje waarbij geen gebruik is gemaakt van geweld valt onder overige diefstal. Maar ook diefstal uit de tuin, onderdelen van een fiets of bijvoorbeeld geld uit een kleedkamer worden hiertoe gerekend. Zes procent van de Raaltenaren heeft het afgelopen jaar hiermee te maken gehad. We zien in alle gebieden een lichte toename van dit type slachtofferschap. Figuur 4.6 Aandeel slachtoffers overige diefstal, naar gebied Raalte kern Raalte noord Heino Raalte buiten Totaal 6% 6% 7% 6% 6% % 5% 10% 15% 20% 25% 4.6 Geweldsdelict Twee procent van de Raaltenaren is het afgelopen jaar slachtoffer geworden van een geweldsdelict. Het gaat hierbij om straatroof (met geweld), bedreiging met lichamelijk geweld en mishandeling. Figuur 4.7 Aandeel slachtoffers geweldsdelicten, naar gebied Raalte kern Raalte noord Heino 2% 3% 3% Raalte buiten 0% Totaal 2% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 29

30 4.7 Huiselijk geweld Aan de inwoners van Raalte is ook de vraag voorgelegd of ze in de afgelopen twaalf maanden wel eens geconfronteerd zijn met huiselijk geweld. Het gaat hier niet perse om huiselijk geweld in het eigen huishouden, maar ook om huiselijk geweld in de directe omgeving (familie, buren, kennissen, collega s en dergelijke). Drie procent van de Raaltenaren geeft aan in de afgelopen twaalf maanden geconfronteerd te zijn met huiselijk geweld. Op de vraag of men zelf slachtoffer is geweest van huiselijk geweld in de laatste twaalf maanden, zegt zo n 1% dat dit het geval is. Dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Op de vraag of men het meldpunt huiselijk geweld kent, heeft tweederde van de inwoners instemmend geantwoord. Dit zijn er meer dan in voorgaande jaren toen ongeveer 55% van het bestaan van het steunpunt huiselijk geweld op de hoogte was. 4.8 Vernielingen Vernielingen vinden meer plaats in Raalte kern, Raalte noord en Heino dan in Raalte buiten. In Raalte kern hebben minder mensen het afgelopen jaar te maken gehad met vernielingen, in Raalte noord juist meer. 30

31 4.9 Aanrijdingen Het aandeel slachtoffers van aanrijdingen is significant afgenomen. De afname zien we vooral terug in Raalte kern en Raalte buiten, in beide gevallen significant. In de andere twee gebieden is het slachtofferschap nagenoeg gelijk gebleven. Figuur 4.8 Aandeel slachtoffers van een aanrijding, naar gebied Raalte kern 5% Raalte noord Heino Raalte buiten 3% 8% 9% Totaal 6% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 4.10 Cybercrime Een nieuw type delict waar in dit onderzoek naar gevraagd is, is cybercrime. Het gaat hierbij om verschillende type delicten, waaronder identiteitsfraude, oplichting, hacken en cyberpesten waarvan de respondent of iemand in zijn/haar huishouden slachtoffer is geweest. In figuur 4.9 zien we dat 16% van de Raaltenaren het afgelopen jaar te maken heeft gehad met één of meerdere vormen van cybercrime. In de meeste gevallen gaat het om hacken of cyberpesten. De 65-plussers (5%) zijn beduidend minder vaak slachtoffer van een vorm van cybercrime dan de inwoners tot 65 jaar (±20%). 31

32 Hoofdstuk 5. Preventiemaatregelen Men kan verschillende preventiemaatregelen nemen in de eigen woning ter voorkoming van bepaalde misdrijven en voorvallen. In dit hoofdstuk staat de vraag centraal welke preventiemaatregelen heeft u genomen?. In onderstaande figuur ziet u dat de meeste woningen voorzien zijn van extra hang- en sluitwerk (77%) en/of rookmelders (87%). Eén op de drie woningen is voorzien van brandblussers, nog geen tien procent van de woningen in de gemeente heeft een inbraakalarm. Alle genoemde preventiemaatregelen zijn in 2014 in meer woningen aanwezig dan in Figuur 5.2 geeft het aandeel Raaltenaren weer die hun woning hebben voorzien van extra hang- en sluitwerk, waarbij onderscheid is gemaakt naar gebied. In Raalte kern en Raalte noord zijn relatief de meeste woningen voorzien van extra hang- en sluitwerk. Alleen in Heino is het aandeel woningen met extra hang- en sluitwerk niet toegenomen de afgelopen twee jaar. Het aandeel inwoners dat de woning in de afgelopen twaalf maanden heeft voorzien van extra hang- en sluitwerk ligt rond de 10%. 32

33 Het aandeel inwoners met een woning voorzien van een inbraakalarm is aanzienlijk lager dan het aandeel inwoners met extra hang- en sluitwerk. Ongeveer acht procent van de woningen is voorzien van een inbraakalarm. In Heino geven de meeste mensen dat hun woning voorzien is van een inbraakalarm. Het gebruik van rookmelders in de woning is wederom toegenomen. Bijna negentig procent van de woningen is voorzien van een rookmelder. Alle gebieden laten een toename zien van het aandeel woningen met een rookmelder, met name Heino. 33

34 Eén op de drie woningen is voorzien van één of meerdere brandblussers (figuur 5.5), dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren. In Raalte kern zien we een afname van het aantal woningen met een brandblusser, in de andere gebieden juist een toename. Het Politiekeurmerk Veilig wonen is een veiligheidsinstrument dat bijdraagt aan de sociale veiligheid in onder andere de woning. Burgers kunnen maatregelen (laten) treffen om in aanmerking te komen voor het keurmerk. Op de vraag of de eigen woning voorzien is van het Politiekeurmerk Veilig wonen antwoordde 20% instemmend. Binnen de gemeente Raalte zijn er grote (significante) verschillen in het aandeel woningen met zo n keurmerk (figuur 5.6). In Raalte kern en Raalte noord is 22 tot 33% van de woningen voorzien van het Politiekeurmerk, in Heino en Raalte buiten gaat het om hooguit respectievelijk 19% en 12% van de woningen. Opvallend is dat we in Raalte buiten een afname zien van het aantal woningen met een politiekeurmerk. 34

35 Hoofdstuk 6. Overlast door uitgaande jeugd Wederom is het onderwerp overlast door uitgaande jeugd opgenomen in deze veiligheidsmonitor. Aan de respondenten zijn vragen gesteld over ervaren overlast bij op- en uitstapplaatsen van discovervoer en over vernielingen door uitgaande jeugd. In bijlage 7 zijn de uitkomsten van dit onderwerp naar woonlocatie (binnen of buiten de bebouwde kom) opgenomen. 6.1 Uitgaande jeugd Eén op de drie Raaltenaren ervaart wel eens overlast door uitgaande jeugd. De bewoners in Raalte buiten ervaren minder overlast dan in de andere gebieden. In Raalte noord is de ervaren overlast toegenomen, in de overige gebieden juist afgenomen. Gemeentebreed neemt de ervaren overlast door uitgaande jeugd sinds 2010 af. Ook het aandeel inwoners dat vernielingen in de buurt ervaart door uitgaande jeugd is weer afgenomen: van 33% in 2012 naar 26% in In Raalte kern en Raalte buiten worden beduidend minder vernielingen ervaren dan in voorgaande jaren. Alleen in Raalte noord is de dalende trend gestopt het afgelopen jaar. 35

36 6.2. Overlast door discovervoer Tien procent van de Raaltenaren ervaart wel eens overlast bij op- en uitstapplaatsen van discovervoer. Dit is in Heino en Raalte buiten iets vaker aan de orde dan in Raalte kern en Raalte noord. Het aandeel inwoners dat het idee heeft dat er vernielingen voorkomen in hun buurt bij op- en uitstapplaatsen van discovervoer is iets afgenomen tot 10%. In Raalte buiten en Heino is het aandeel mensen dat vernielingen ervaart nog altijd iets hoger dan in de andere gebieden. 36

37 Hoofdstuk 7. Onderhoud openbare ruimte Een apart onderdeel in deze veiligheidsmonitor is het onderhoud en de kwaliteit van de openbare ruimte. Over specifieke onderdelen is de Raaltenaar gevraagd naar de mate van tevredenheid ten aanzien van deze onderdelen. In dit hoofdstuk worden de uitkomsten per onderdeel gepresenteerd. De antwoordcategorieën zeer tevreden en tevreden zijn samengevoegd tot één categorie (tevreden) vanwege een duidelijker overzicht, dit geldt eveneens voor niet tevreden en geheel niet tevreden (niet tevreden). De antwoordcategorie weet niet/geen mening is in dit hoofdstuk buiten beschouwing gelaten. Doordat de gestelde vragen dit jaar anders zijn dan in voorgaande jaren, is geen vergelijking in de tijd mogelijk. 7.1 Algemene tevredenheid Bijna zestig procent van de Raaltenaren is (zeer) tevreden over het onderhoud van de openbare ruimte. Nog geen twintig procent is echter (zeer) ontevreden. De overige 25% is niet tevreden, maar ook niet ontevreden. Het meest tevreden is men in Raalte buiten, in Heino is men juist het meest kritisch. Over de kwaliteit van de openbare ruimte zijn iets meer mensen tevreden: 64%. Nog geen tien procent is ontevreden. Wederom zijn de bewoners in Raalte buiten het meest positief en de bewoners in Heino het meest kritisch. 37

38 7.2 Tevredenheid op onderdelen Volgens de helft van de Raaltenaren zijn wegen, paden en pleintjes in de buurt goed onderhouden. Twintig procent denkt hier echter minder positief over. Tussen de gebieden zien we een redelijke overeenstemming. Uitzondering is het aandeel (zeer) tevreden mensen in Raalte noord (61%) en Heino (43%). Het onderhoud van perken, plantsoenen en parken is volgens 45% (zeer) goed. Eén op de vier Raaltenaren denkt hier echter anders over. We zien in Heino minder mensen die uitgesproken tevreden zijn en in Raalte noord juist meer mensen die uitgesproken ontevreden zijn. 38

39 Desgevraagd geeft twee op de drie mensen aan dat het buiten in de buurt goed verlicht is. Dit geldt echter in mindere mate in Raalte noord. Het aandeel mensen dat het met deze stelling eens is is nagenoeg een groot als het aandeel dat het er niet mee eens is (±40%). Iets meer dan de helft van de bewoners is van mening dat er in de buurt goede speelplekken zijn voor kinderen. Met name in Raalte noord is men hierover te spreken. In Raalte buiten is men minder positief over het aanbod van goede speelplekken voor kinderen in de buurt. In figuur 7.7 zien we een vergelijkbaar beeld als in figuur 7.6 betreft de voorzieningen voor kinderen in de buurt. In Raalte noord is men het meest positief, in Raalte buiten het minst. 39

40 Hoofdstuk 8. De gemeente en de politie In voorgaande hoofdstukken is de burger bevraagd naar hun veiligheidsbeleving en waardering van de leefbaarheid in de eigen woonomgeving. In dit hoofdstuk worden de burgers gevraagd hun mening ten aanzien van de uitvoerende instanties weer te geven. Daarnaast is er in dit hoofdstuk aandacht voor burgernet en agressie tegen hulpverleners. 8.1 De gemeente De respondenten kregen meerdere stellingen voorgelegd over de gemeente, waarvan zij konden aangeven in hoeverre zij het ermee eens waren. De antwoordcategorieën helemaal mee eens en mee eens zijn samengevoegd tot één antwoordcategorie vanwege de leesbaarheid, dit is ook gedaan met de antwoordcategorieën mee oneens en helemaal mee oneens. Een overzicht van de antwoorden van de voorgaande jaren en per gebied is opgenomen in bijlage 9. Net als in voorgaande jaren kunnen de inwoners van de gemeente Raalte zich het meest vinden in de stellingen de gemeente is bereikbaar voor meldingen en klachten over de leefbaarheid en veiligheid in de buurt en de gemeente heeft aandacht voor het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Dertig procent van de mensen kan zich niet vinden in de stellingen de gemeente informeert de buurt over de aanpak van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt en twintig procent niet in de gemeente betrekt de buurt bij de aanpak van leefbaarheid en veiligheid in de buurt. In vergelijking met 2012 is men kritischer over de stelling de gemeente informeert de buurt over de aanpak. Was in 2012 nog 27% het met deze stelling eens, nu is dit afgenomen tot 18%. Daarnaast gaf toentertijd 19% aan zich niet te kunnen vinden in deze stelling, nu is dat 30%. Ook over de stelling de gemeente betrekt de buurt bij de aanpak is men minder positief dan twee jaar geleden. Kon toen 23% zich in de stelling vinden, nu is dat 17%. Het aantal mensen dat het niet met de stelling eens is, is daarnaast toegenomen van 21% naar 28%. Ook is aan de Raaltenaren gevraagd om aan de hand van een rapportcijfer aan te geven hoe tevreden men is over de gemeente betreffende de leefbaarheid en veiligheid. Gemiddeld gaf men een 6,8, net als in Tussen de vier gebieden zijn geen grote verschillen zichtbaar. Tabel 8.1. Rapportcijfer voor de gemeente betreft de leefbaarheid en veiligheid, naar gebied Raalte kern 6,9 6,8 6,8 6,9 Raalte noord 6,8 6,9 6,8 6,8 Heino 6,7 6,7 6,7 7,0 Raalte buiten 6,8 6,8 6,6 7,9 Totaal 6,8 6,8 6,7 7,1 40