Belangrijke onderdelen van uw UPO

Transcriptie

1 Premieovereenkomst Let op! Werknemers die voor juli 00 bij Dow in dienst waren, hebben de keuze gekregen wel of niet deel te nemen aan de premieregeling. Vrijwel iedereen heeft daar destijds voor gekozen. Voor medewerkers die destijds niet hebben gekozen voor deelname aan de premieregeling, is deze toelichting uiteraard niet van toepassing. Werknemers die na juli 00 in dienst zijn getreden, bouwen automatisch pensioen op via de premieregeling. betaald. Hiermee bouwt u uw eigen pensioenkapitaal op. Het rendement is afhankelijk van de door u gemaakte rendementskeuze. Met het pensioenkapitaal wordt voor u op de pensioendatum een periodieke pensioenuitkering aangekocht bij Stichting Dow Pensioenfonds. Wat is de beleggingswaarde van uw pensioen? Hier ziet u een voorbeeldberekening van hoe uw huidige pensioenkapitaal zich kan ontwikkelen tot op uw pensioendatum. Daarbij is een voorbeeldrendement genomen van %. Het daadwerkelijke rendement hangt af van uw rendementskeuze (zie toelichting ) en de koersontwikkelingen van de beleggingen. Het pensioenkapitaal kan dus hoger of lager zijn. Toekomstige opbouw Leeftijd Storting in premieregeling Uw bijdrage (30% van Bijdrage Dow (0% van Rendementskeuze Pensioenindicatie U bouwt in de premieregeling een pensioenkapitaal op, waarmee u op de pensioendatum een levenslange pensioenuitkering bij Stichting Dow Pensioenfonds inkoopt. Binnen deze pensioenregeling heeft u een belangrijke keuze te maken. Deze keuze gaat over de manier waarop u wilt dat uw pensioenkapitaal in de premieregeling wordt beheerd. U heeft twee mogelijkheden: A of B. Blijft u bij Dow werken? Uw huidige rendementskeuze De getoonde pensioenindicatie is een rekenvoorbeeld van het jaarlijks bruto pensioen dat u met het voorbeeldkapitaal kunt ontvangen. Zoals al vermeld bij het voorbeeldkapitaal (toelichting punt ) is hierbij geen rekening gehouden met toekomstige premiestoringen. Als u bij Dow werkzaam blijft, zullen in de toekomst jaarlijkse stortingen plaatsvinden die uw pensioenkapitaal (en daarmee uw pensioenindicatie) verhogen. Wilt u inzicht in het pensioen uit de premieregeling indien wel rekening wordt gehouden met toekomstige premiestortingen tot aan uw pensioneren? Bezoek dan de pensioenplanner! U benadert de planner via Op uw UPO ziet u achter Rendementskeuze daarom A of B staan. De letter op uw UPO staat dus voor de manier waarop uw pensioenkapitaal op dit moment wordt beheerd. Het is verstandig periodiek te toetsen of uw huidige keuze nog altijd aansluit bij uw situatie en wensen. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd tijdens de periode dat u met elkaar samen was. Dit is geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, die sinds mei van kracht is. (Hiervan kan door u en uw ex-partner zijn afgeweken in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant). Hoeveel premie wordt jaarlijks gestort? In de premieregeling vindt elk jaar in maart een storting plaats. De hoogte van de jaarlijkse storting is gekoppeld aan uw Performance Award en wordt vastgesteld op basis van de leeftijdsafhankelijke fiscale factoren die de overheid vaststelt. In de fiscale tabel hieronder, ziet u achter alle leeftijdscategorieën een percentage staan. Als u dit percentage vermenigvuldigt met uw Performance Award, berekent u het bedrag dat in totaal wordt gestort in uw premieregeling. Dit bedrag betaalt u echter maar voor een gedeelte zelf. Om precies te zijn komt van de totale storting 30% voor uw rekening. Dit bedrag wordt ingehouden op de uitbetaling van uw Performance Award. De overige 0% van de totale storting wordt door Dow ingelegd. Welk pensioen kunt u verwachten? Op de pensioendatum koopt u bij Dow Pensioenfonds een levenslang ouderdomspensioen in van het door u opgebouwde pensioenkapitaal in de premieregeling. Het bedrag dat u op uw Uniform Pensioenoverzicht ziet staan onder het kopje Pensioenindicatie is gebaseerd op het huidige kapitaal, de huidige tarieven en een voorbeeldrendement van %. Uw pensioenregeling is deels een premieovereenkomst. Elk jaar wordt een percentage van de Performance Award (PA-grondslag) als premie In dit rekenvoorbeeld zijn wij uitgegaan van uw huidige kapitaal en hebben wij geen rekening gehouden met eventueel toekomstige premies. Zolang u echter bij Dow werkzaam blijft, vindt jaarlijks een storting plaats. Uw pensioenkapitaal zal dus in de loop der tijd niet alleen ontwikkelen door de bijschrijving van rendementen. In de praktijk zullen ook nieuwe stortingen plaatsvinden, waarover de jaren erna eveneens weer rendement wordt berekend. In de hier genoemde bedragen is echter geen rekening gehouden met een eventuele scheiding. Houdt u er in geval van scheiding dus rekening mee dat uw pensioen in de premieregeling in de praktijk lager is. Voor vragen kunt u contact opnemen met het pensioenbureau: telefoon 0. U kunt uw vraag ook mailen naar info@dowpensioen.nl. Bij uw overlijden hebben uw partner en kinderen recht op een uitkering. Dit is het nabestaandenpensioen. Ook als u niet meer in dienst bent bij uw werkgever wanneer u overlijdt. Uw kinderen hebben recht op wezenpensioen indien zij geboren zijn voor uw pensioendatum of voor uw uitdiensttredingsdatum. Het wezenpensioen wordt uitgekeerd totdat uw kind de -jarige leeftijd bereikt of in het geval uw kind studeert of invalide is totdat de -jarige leeftijd wordt bereikt. Zie verder punt uit de toelichting van de Uitkeringsovereenkomst (uw pensioen uit de basisregeling). Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 0 A of B? Toen uw deelname aan de premieregeling startte, heeft het pensioenfonds voor u een Pensioenspaarrekening geopend. Als u toen niet schriftelijk heeft aangegeven dat u dat anders wilde, heeft het pensioenfonds destijds standaard rendementskeuze A aan u toegewezen. Hierbij wordt jaarlijks door het bestuur een rendement op uw vermogen toegekend dat gelijk is aan het netto rendement dat het pensioenfonds op haar beleggingen heeft gerealiseerd. Het alternatief is rendementskeuze B. Hierbij wordt jaarlijks door het bestuur een rendement op uw vermogen toegekend op basis van het rendement op Staatsobligaties. Over langere tijd is het verwachte rendement op rendementskeuze A hoger, maar deze keuze brengt ook risico s met zich mee. Het jaarlijkse rendement fluctueert en kan dus een of enkele jaren ook lager uitvallen of zelfs negatief zijn. Zeker wanneer de pensioendatum dichterbij komt, kan het verstandig zijn te kiezen voor meer zekerheid, en dus voor rendementskeuze B. Overstappen Via kunt u de formulieren downloaden waarmee u uw rendementskeuze kunt wijzigen. Heeft u nu rendementskeuze A en wilt u overstappen naar rendementskeuze B, dan geldt deze keuze voor minstens drie jaar. Daarna wordt de gemaakte rendementskeuze als u deze niet herroept, steeds stilzwijgend voor een jaar verlengd (of tot pensioendatum indien u deze voor het eind van deze periode heeft bereikt). Als u het gewenste formulier heeft ingevuld en opgestuurd, gaat de rendementswijziging in vanaf januari van het volgende jaar. Na drie jaar heeft u dus weer de mogelijkheid om te switchen. Belangrijke onderdelen van uw UPO Stichting Dow Pensioenfonds Op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) vindt u alle relevante gegevens over uw pensioenregeling. Over wat u tot nu toe aan pensioen Telefoon heeft opgebouwd en over wat u kunt opbouwen als u tot uw pensioneren bij Dow werkzaam blijft. Maar u leest er ook wat er is geregeld 0- t/m 0 0,00% t/m,0%,,3 t/m,0%,, 30 t/m 3,% 3,33, 3 t/m 3 3,30% 3,,3 0 t/m,0%,,3 t/m,0%, 3, UPO. In de folder is gebruik gemaakt van voorbeeldgetallen. Aan de hand van uw eigen UPO kunt u echter dit voorbeeld goed gebruiken om uw pensioensituatie te doorgronden. bij arbeidsongeschiktheid. En waar uw nabestaanden op kunnen rekenen in het geval u komt te overlijden. Een uiterst belangrijk overzicht dus. Maar het is ook omvangrijk. En soms ingewikkeld om de betekenis van de getallen en toelichting in de juiste context te plaatsen. Daarom geeft Dow Pensioenfonds u in deze folder uitleg en achtergrondinformatie over enkele van de meest relevante cijfers van uw info@dowpensioen.nl 0 t/m 3,0%,, t/m,0%, 0,0 0 t/m 3,%,3, Heeft u na het bestuderen van deze folder een vraag? Dan kunt u telefonisch terecht op nummer 0. U kunt uw vraag ook mailen 3,%,3, naar info@dowpensioen.nl. DOW0_upovs.indd Website :30

2 Totaaloverzicht Uniform Pensioenoverzicht 0 Uitkeringsovereenkomst Het pensioenplan bij DOW Het pensioenplan bij Dow bestaat uit drie verschillende onderdelen: de (die volgens de wet moet worden getypeerd als Uw pensioenregeling is voor de basisregeling een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een eindloonregeling. Bij een eindloonregeling ontvangt u een Uitkeringsovereenkomst ), de premieregeling (die volgens de wet moet worden getypeerd als Premieovereenkomst ) en pensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde bruto salaris dat u de laatste twee jaar van uw carrière ontving. Werkt u in de ploegendienst? Dan bouwt u Levensloop (dat u via de werkgever regelt). In dit totaaloverzicht zijn uw pensioenen in de (Uitkeringsovereenkomst) en ook over uw ploegentoeslag pensioen op. Uw pensioenregeling is voor de ploegentoeslag een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een middelloon- in de premieregeling (Premieovereenkomst) bij elkaar opgeteld. regeling. Bij een middelloonregeling bouwt u elk jaar pensioen op over uw bruto jaarsalaris. U ontvangt dus een ploegentoeslagpensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u heeft verdiend. Het gaat hierbij om het gemiddelde salaris tijdens de jaren dat u deelneemt in deze pensioenregeling. Levensloop Opgebouwd pensioen Dit is het bedrag aan jaarlijks pensioen dat u tot en met 3 december 0 heeft opgebouwd. U kunt dit bedrag het beste zien als tussenstand. Blijft u werken in uw huidige dienstverband, dan gaat de opbouw van uw pensioen in deze regeling gewoon door. Welk pensioen u kunt verwachten als u tot aan uw pensioendatum bij Dow in dienst blijft, leest u onder punt Te bereiken pensioen van deze toelichting. Welk totaalpensioen kunt u verwachten? Vrijwil iedereen* die deelneemt aan de Dow pensioenregeling in Nederland, neemt deel aan het pensioenplan dat bestaat uit drie onderdelen: de (basisregeling), de premieregeling en Levensloop gebruikt u direct voorafgaand aan uw pensioen, zodat u eerder kunt stoppen met werken. De basisregeling en de premieregeling vormen samen uw levenslange pensioeninkomen. Op het Totaaloverzicht van uw Uniform Pensioenoverzicht ziet u daarom zowel een bedrag staan uit de basisregeling als een bedrag uit de premieregeling. In de hiernavolgende punten van deze toelichting op uw Uniform Pensioenoverzicht worden de belangrijkste onderdelen van beide pensioenregelingen nader besproken. Levensloop wordt opgebouwd via de werkgever en staat los van het pensioenfonds. Daarom vindt u op een Uniform Pensioenoverzicht geen Levensloopgegevens. * Werknemers die al voor juli 00 in dienst waren, hebben de keuze gekregen wel of niet deel te nemen aan de premieregeling. Vrijwel iedereen heeft daar destijds voor gekozen. Werknemers die na juli 00 in dienst zijn getreden, bouwen automatisch pensioen op via de premieregeling. Uit dienst? Stel dat uw dienstverband is beëindigd op 3 december 0, dan is het bedrag dat u leest onder Opgebouwd pensioen de jaarlijkse bruto pensioenuitkering die u vanaf uw ste kunt verwachten. Dit pensioen wordt uitgekeerd zo lang u in leven bent. Als u uit dienst gaat en ergens anders gaat werken, heeft u de mogelijkheid om het bij Dow opgebouwde pensioen in te brengen in uw nieuwe pensioenregeling. Dit heet waardeoverdracht. Uw pensioenregeling biedt in geval van uw overlijden zekerheid voor uw nabestaanden. Uit zowel de basisregeling als de premieregeling is er voor de nabestaanden een pensioenuitkering geregeld bij uw overlijden. In de punten en van deze toelichting leest u daar alles over. DOW0_upovs.indd 3 Te bereiken pensioen Wat is er geregeld bij uw overlijden? Maar u kon toch eerder dan op -jarige leeftijd stoppen met werken? Dat klopt. U heeft de mogelijkheid uw pensioen eerder in te laten gaan. Om in dat geval uw pensioeninkomen op peil te houden, bestaat het pensioenplan bij Dow naast uw pensioen in de basisregeling ook uit de premieregeling en Uw partner ontvangt Als u overlijdt, is er voor uw partner dus een partnerpensioen geregeld. Het bedrag dat u hier ziet staan in het bruto pensioen per jaar dat uw partner na uw overlijden ontvangt. Dit pensioen gaat in vanaf de eerste maand na uw overlijden en wordt uitgekeerd zolang uw partner in leven is. Uw kinderen ontvangen per kind Uw kinderen hebben recht op wezenpensioen indien zij geboren zijn voor uw pensioendatum of voor uw uitdiensttreding. Het wezenpensioen wordt bij uw overlijden uitgekeerd totdat uw kind de -jarige leeftijd bereikt of in het geval uw kind studeert of invalide is totdat de -jarige leeftijd wordt bereikt. Dit is het bedrag aan jaarlijks bruto pensioen dat u ontvangt van Stichting Dow Pensioenfonds vanaf de reglementaire pensioenleeftijd van jaar die op het pensioenoverzicht staat. U ontvangt dit bedrag indien u tot -jarige leeftijd bij Dow blijft werken en dus pensioen blijft opbouwen in de huidige pensioenregeling. Daarbij gaan we uit van de omstandigheden die staan onder Op welke gegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd?. Dat betekent ondermeer dat er wordt uitgegaan van een gelijkblijvend salaris tot pensioneren. Stijgt uw salaris? Dan vindt u op uw volgende Uniform Pensioenoverzicht onder het kopje Te Bereiken Pensioen een ander bedrag. Daarnaast ontvangt u mogelijk via de Sociale Verzekeringsbank een AOW-uitkering, zie Uw pensioenregeling is er voor u, maar ook voor uw eventuele gezin. Bij uw overlijden heeft uw partner (en mogelijk uw kinderen) namelijk recht op een uitkering van Dow Pensioenfonds. Daarom vindt u op uw Uniform Pensioenoverzicht bedragen staan die uw partner ontvangt en die uw kinderen ontvangen per kind bij uw overlijden tijdens uw huidige dienstverband bij Dow. Wie wordt gezien als partner? Uw echtgenoot/echtgenote; Uw geregistreerde partner; De partner waarmee u samenwoont. Het samenwonen moet dan wel zijn vastgelegd in een bij de notaris opgestelde samenlevingsovereenkomst. U mag geen directe familie van deze persoon zijn. Samenwonenden zonder notariële akte hebben geen recht op nabestaandenpensioen. Uw partner met wie u na uw pensionering trouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of samenwoont, heeft geen recht op nabestaandenpensioen. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd tijdens de periode dat u met elkaar samen was. Dit is geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, die sinds mei van kracht is. (Hiervan kan door u en uw ex-partner zijn afgeweken in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant). Met uw scheiding is rekening gehouden als u hierover door ons bent geïnformeerd. De in dit Uniform Pensioenoverzicht (UPO) genoemde bedragen zijn, in dit geval, aan de nieuwe situatie aangepast. Het pensioen voor uw ex-partner is hier dus reeds vanaf getrokken. Dat betekent ook dat de bedragen die hier staan, voor uw nieuwe (huidige) situatie gelden. Wanneer u of uw ex-partner voor uw pensioneren komt te overlijden, verandert er wat. De volgende situaties kunnen ontstaan: - Uw ex-partner overlijdt eerder dan u. U ontvangt weer het volledige ouderdomspensioen. - U overlijdt eerder dan uw ex-partner. Uw ex-partner krijgt geen deel meer van uw ouderdomspensioen. Uw ex-partner krijgt vanaf dat moment wel bijzonder partnerpensioen. Heeft u geen partner? Iedereen bouwt pensioenaanspraken op voor zijn of haar nabestaanden (partner en/of kinderen). Dus ook indien u (op het moment) geen nabestaanden heeft. Als u geen partner heeft, bouwt u echter niet voor niets nabestaandenpensioen op. De pensioenregeling biedt namelijk voor iedereen de mogelijkheid om op de pensioendatum dit nabestaandenpensioen (deels) om te zetten in extra ouderdomspensioen voor uzelf. Dit wordt ook wel uitruil genoemd (zie ook Keuzemogelijkheden in deze toelichting). Heeft u geen partner op het moment dat u met pensioen gaat, dan wordt uw partnerpensioen met behulp van actuariële rekenregels dus omgezet naar extra ouderdomspensioen. In de pensioenplanner op kunt u berekenen wat de effecten hiervan zijn. Keuzemogelijkheden Pensioendatum Hier staat de datum* waarop u volgens het geldende reglement met pensioen gaat. Het pensioenplan bij Dow is er echter op gericht dat mensen na een carrière bij Dow al veel eerder kunnen stoppen met werken. In veel gevallen al rond 0-jarige leeftijd. Dow pensioenplan: 3 onderdelen Eerder stoppen met werken dan op -jarige leeftijd is mogelijk, omdat Dow een pensioenplan heeft dat bestaat uit drie onderdelen.. De basisregeling. Dit is een zogeheten, wat betekent dat de hoogte van uw pensioen is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u de laatste twee jaar van uw carrière ontving.. De premieregeling. In deze pensioenregeling bouwt u een pensioenkapitaal. U bouwt premie op door een jaarlijkse storting. De hoogte van deze storting is afhankelijk van uw leeftijd en de hoogte van uw jaarlijkse performance award. 3. Levensloop**. Levensloop kan worden aangewend voor verlof, dat u direct voorafgaand aan uw pensioen opneemt. Om stoppen rond 0-jarige leeftijd tegen een redelijk pensioeninkomen mogelijk te maken, is deelnemen aan de Levensloopregeling via de werkgever noodzakelijk. Niet voor niets neemt ongeveer % van alle werknemers deel aan Dow stort onder voorwaarden % van uw bruto salaris in Om rond 0-jarige leeftijd te kunnen stoppen met werken, is het echter noodzakelijk dat u zelf ook bijdraagt aan Bekijk het op de pensioenplanner! Wanneer kunt u tegen welk pensioeninkomen stoppen met werken? Bekijk het op de pensioenplanner. U logt in via de website van het pensioenfonds: * Voor personen die per 3 december 0 reeds 0 jaar of ouder waren (en dus al met pensioen hadden mogen gaan), kan hier sprake zijn van een eerst mogelijke pensioendatum. ** Per januari 0 is de Levensloopregeling afgeschaft. Alleen deelnemers die op 3 december 0 minimaal (inclusief rendement) op hun Levensloopregeling hebben staan, kunnen deelname voortzetten. De informatie is alleen voor u van toepassing als u tot bovenstaande doelgroep behoort. Keuzemogelijkheden rond uw pensioneren Variëren hoogte pensioenuitkering Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u De pensioenregeling van Dow biedt ook de mogelijkheid de ontvangt bij pensionering. Bij ingang van uw pensioen is het pensioenuitkering door de jaren heen in hoogte te laten variëren mogelijk uw pensioenuitkering op onderstaande wijze aan te Naar keuze kunt u kiezen voor een hogere pensioenuitkering passen aan uw persoonlijke wensen. Deze pensioenkeuzes gedurende vijf of tien jaar en daarna levenslang een lagere leiden tot een verandering in de hoogte van uw pensioen. pensioenuitkering. Deze mogelijkheid biedt oplossingen voor specifieke persoonlijke omstandigheden. Dit kan interessant Eerder stoppen met werken zijn als u de eerste jaren een hoger inkomen nodig heeft omdat U heeft de mogelijkheid om, in overleg met Dow, de ingangs- u bijvoorbeeld studerende kinderen heeft, of een hypotheekver- datum van uw ouderdomspensioen te vervroegen naar een plichting heeft die na een aantal jaar wegvalt. Maar het is ook datum gelegen tussen uw 0ste en ste levensjaar. Het mogelijk om gedurende de eerste vijf of tien jaar van pensione- pensioen dat u (naast het pensioen in de basisregeling) opbouwt ring de uitkering jaarlijks - met % of met 3% - te laten stijgen. in de premieregeling en door uw deelname aan Aan de mogelijkheden is een aantal voorwaarden verbonden. Levensloop maken deze mogelijkheid reëel. De mogelijkheid Tegen de tijd dat uw pensioen in zicht komt, wordt u hierover eerder te stoppen met werken wordt ook wel vervroeging van geïnformeerd. Daarnaast is het mogelijk voor medewerkers die de pensioendatum genoemd. zijn geboren in of na en die voor hun ste willen stoppen met werken om een gedeelte van het ouderdomspensioen om te Deeltijdpensioen zetten in een uitkering tussen de pensioendatum en de -jarige In sommige gevallen is het mogelijk in deeltijd met pensioen te leeftijd (dit heet een overbruggingspensioen). Dit kan interessant gaan. U gaat dan tot uw ste minder dagen per week werken zijn omdat u tot uw ste nog geen AOW ontvangt. en laat uw pensioen deels ingaan. Als u met deeltijdpensioen wilt gaan, kunt u de mogelijkheden bespreken met uw leiding- Pensioenplanner gevende. In de pensioenplanner, die u vindt via kunt u de effecten van alle keuzemogelijkheden bekijken! Uitruil partnerpensioen Op de pensioendatum is het mogelijk het partnerpensioen uit te ruilen voor ouderdomspensioen of andersom. Uw totale pensioenpot blijft natuurlijk gelijk. Dus als u bijvoorbeeld kiest voor een hoger partnerpensioen, wordt uw eigen pensioen lager. Andersom geldt dat wanneer u ervoor kiest het partnerpensioen helemaal te laten vervallen (bijvoorbeeld omdat u geen partner heeft), uw eigen pensioen hoger wordt. Er zijn vier mogelijkheden:. Een nabestaandenpensioen gelijk aan ouderdomspensioen.. Een nabestaandenpensioen van 0% van het ouderdomspensioen (dit is de standaardregeling). 3. Een nabestaandenpensioen ter hoogte van 0% van het ouderdomspensioen.. Geheel vervallen van het nabestaandenpensioen (alleen ouderdomspensioen). Met uitzondering van de standaardregeling moet de eventuele partner akkoord gaan met de uitruil. In het pensioenreglement is door middel van tabellen aangegeven wat uitruil voor effecten heeft op de absolute hoogte van het ouderdomspensioen. -0- :30

3 Totaaloverzicht Uniform Pensioenoverzicht 0 Uitkeringsovereenkomst Het pensioenplan bij DOW Het pensioenplan bij Dow bestaat uit drie verschillende onderdelen: de (die volgens de wet moet worden getypeerd als Uw pensioenregeling is voor de basisregeling een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een eindloonregeling. Bij een eindloonregeling ontvangt u een Uitkeringsovereenkomst ), de premieregeling (die volgens de wet moet worden getypeerd als Premieovereenkomst ) en pensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde bruto salaris dat u de laatste twee jaar van uw carrière ontving. Werkt u in de ploegendienst? Dan bouwt u Levensloop (dat u via de werkgever regelt). In dit totaaloverzicht zijn uw pensioenen in de (Uitkeringsovereenkomst) en ook over uw ploegentoeslag pensioen op. Uw pensioenregeling is voor de ploegentoeslag een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een middelloon- in de premieregeling (Premieovereenkomst) bij elkaar opgeteld. regeling. Bij een middelloonregeling bouwt u elk jaar pensioen op over uw bruto jaarsalaris. U ontvangt dus een ploegentoeslagpensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u heeft verdiend. Het gaat hierbij om het gemiddelde salaris tijdens de jaren dat u deelneemt in deze pensioenregeling. Levensloop Opgebouwd pensioen Dit is het bedrag aan jaarlijks pensioen dat u tot en met 3 december 0 heeft opgebouwd. U kunt dit bedrag het beste zien als tussenstand. Blijft u werken in uw huidige dienstverband, dan gaat de opbouw van uw pensioen in deze regeling gewoon door. Welk pensioen u kunt verwachten als u tot aan uw pensioendatum bij Dow in dienst blijft, leest u onder punt Te bereiken pensioen van deze toelichting. Welk totaalpensioen kunt u verwachten? Vrijwil iedereen* die deelneemt aan de Dow pensioenregeling in Nederland, neemt deel aan het pensioenplan dat bestaat uit drie onderdelen: de (basisregeling), de premieregeling en Levensloop gebruikt u direct voorafgaand aan uw pensioen, zodat u eerder kunt stoppen met werken. De basisregeling en de premieregeling vormen samen uw levenslange pensioeninkomen. Op het Totaaloverzicht van uw Uniform Pensioenoverzicht ziet u daarom zowel een bedrag staan uit de basisregeling als een bedrag uit de premieregeling. In de hiernavolgende punten van deze toelichting op uw Uniform Pensioenoverzicht worden de belangrijkste onderdelen van beide pensioenregelingen nader besproken. Levensloop wordt opgebouwd via de werkgever en staat los van het pensioenfonds. Daarom vindt u op een Uniform Pensioenoverzicht geen Levensloopgegevens. * Werknemers die al voor juli 00 in dienst waren, hebben de keuze gekregen wel of niet deel te nemen aan de premieregeling. Vrijwel iedereen heeft daar destijds voor gekozen. Werknemers die na juli 00 in dienst zijn getreden, bouwen automatisch pensioen op via de premieregeling. Uit dienst? Stel dat uw dienstverband is beëindigd op 3 december 0, dan is het bedrag dat u leest onder Opgebouwd pensioen de jaarlijkse bruto pensioenuitkering die u vanaf uw ste kunt verwachten. Dit pensioen wordt uitgekeerd zo lang u in leven bent. Als u uit dienst gaat en ergens anders gaat werken, heeft u de mogelijkheid om het bij Dow opgebouwde pensioen in te brengen in uw nieuwe pensioenregeling. Dit heet waardeoverdracht. Uw pensioenregeling biedt in geval van uw overlijden zekerheid voor uw nabestaanden. Uit zowel de basisregeling als de premieregeling is er voor de nabestaanden een pensioenuitkering geregeld bij uw overlijden. In de punten en van deze toelichting leest u daar alles over. DOW0_upovs.indd 3 Te bereiken pensioen Wat is er geregeld bij uw overlijden? Maar u kon toch eerder dan op -jarige leeftijd stoppen met werken? Dat klopt. U heeft de mogelijkheid uw pensioen eerder in te laten gaan. Om in dat geval uw pensioeninkomen op peil te houden, bestaat het pensioenplan bij Dow naast uw pensioen in de basisregeling ook uit de premieregeling en Uw partner ontvangt Als u overlijdt, is er voor uw partner dus een partnerpensioen geregeld. Het bedrag dat u hier ziet staan in het bruto pensioen per jaar dat uw partner na uw overlijden ontvangt. Dit pensioen gaat in vanaf de eerste maand na uw overlijden en wordt uitgekeerd zolang uw partner in leven is. Uw kinderen ontvangen per kind Uw kinderen hebben recht op wezenpensioen indien zij geboren zijn voor uw pensioendatum of voor uw uitdiensttreding. Het wezenpensioen wordt bij uw overlijden uitgekeerd totdat uw kind de -jarige leeftijd bereikt of in het geval uw kind studeert of invalide is totdat de -jarige leeftijd wordt bereikt. Dit is het bedrag aan jaarlijks bruto pensioen dat u ontvangt van Stichting Dow Pensioenfonds vanaf de reglementaire pensioenleeftijd van jaar die op het pensioenoverzicht staat. U ontvangt dit bedrag indien u tot -jarige leeftijd bij Dow blijft werken en dus pensioen blijft opbouwen in de huidige pensioenregeling. Daarbij gaan we uit van de omstandigheden die staan onder Op welke gegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd?. Dat betekent ondermeer dat er wordt uitgegaan van een gelijkblijvend salaris tot pensioneren. Stijgt uw salaris? Dan vindt u op uw volgende Uniform Pensioenoverzicht onder het kopje Te Bereiken Pensioen een ander bedrag. Daarnaast ontvangt u mogelijk via de Sociale Verzekeringsbank een AOW-uitkering, zie Uw pensioenregeling is er voor u, maar ook voor uw eventuele gezin. Bij uw overlijden heeft uw partner (en mogelijk uw kinderen) namelijk recht op een uitkering van Dow Pensioenfonds. Daarom vindt u op uw Uniform Pensioenoverzicht bedragen staan die uw partner ontvangt en die uw kinderen ontvangen per kind bij uw overlijden tijdens uw huidige dienstverband bij Dow. Wie wordt gezien als partner? Uw echtgenoot/echtgenote; Uw geregistreerde partner; De partner waarmee u samenwoont. Het samenwonen moet dan wel zijn vastgelegd in een bij de notaris opgestelde samenlevingsovereenkomst. U mag geen directe familie van deze persoon zijn. Samenwonenden zonder notariële akte hebben geen recht op nabestaandenpensioen. Uw partner met wie u na uw pensionering trouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of samenwoont, heeft geen recht op nabestaandenpensioen. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd tijdens de periode dat u met elkaar samen was. Dit is geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, die sinds mei van kracht is. (Hiervan kan door u en uw ex-partner zijn afgeweken in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant). Met uw scheiding is rekening gehouden als u hierover door ons bent geïnformeerd. De in dit Uniform Pensioenoverzicht (UPO) genoemde bedragen zijn, in dit geval, aan de nieuwe situatie aangepast. Het pensioen voor uw ex-partner is hier dus reeds vanaf getrokken. Dat betekent ook dat de bedragen die hier staan, voor uw nieuwe (huidige) situatie gelden. Wanneer u of uw ex-partner voor uw pensioneren komt te overlijden, verandert er wat. De volgende situaties kunnen ontstaan: - Uw ex-partner overlijdt eerder dan u. U ontvangt weer het volledige ouderdomspensioen. - U overlijdt eerder dan uw ex-partner. Uw ex-partner krijgt geen deel meer van uw ouderdomspensioen. Uw ex-partner krijgt vanaf dat moment wel bijzonder partnerpensioen. Heeft u geen partner? Iedereen bouwt pensioenaanspraken op voor zijn of haar nabestaanden (partner en/of kinderen). Dus ook indien u (op het moment) geen nabestaanden heeft. Als u geen partner heeft, bouwt u echter niet voor niets nabestaandenpensioen op. De pensioenregeling biedt namelijk voor iedereen de mogelijkheid om op de pensioendatum dit nabestaandenpensioen (deels) om te zetten in extra ouderdomspensioen voor uzelf. Dit wordt ook wel uitruil genoemd (zie ook Keuzemogelijkheden in deze toelichting). Heeft u geen partner op het moment dat u met pensioen gaat, dan wordt uw partnerpensioen met behulp van actuariële rekenregels dus omgezet naar extra ouderdomspensioen. In de pensioenplanner op kunt u berekenen wat de effecten hiervan zijn. Keuzemogelijkheden Pensioendatum Hier staat de datum* waarop u volgens het geldende reglement met pensioen gaat. Het pensioenplan bij Dow is er echter op gericht dat mensen na een carrière bij Dow al veel eerder kunnen stoppen met werken. In veel gevallen al rond 0-jarige leeftijd. Dow pensioenplan: 3 onderdelen Eerder stoppen met werken dan op -jarige leeftijd is mogelijk, omdat Dow een pensioenplan heeft dat bestaat uit drie onderdelen.. De basisregeling. Dit is een zogeheten, wat betekent dat de hoogte van uw pensioen is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u de laatste twee jaar van uw carrière ontving.. De premieregeling. In deze pensioenregeling bouwt u een pensioenkapitaal. U bouwt premie op door een jaarlijkse storting. De hoogte van deze storting is afhankelijk van uw leeftijd en de hoogte van uw jaarlijkse performance award. 3. Levensloop**. Levensloop kan worden aangewend voor verlof, dat u direct voorafgaand aan uw pensioen opneemt. Om stoppen rond 0-jarige leeftijd tegen een redelijk pensioeninkomen mogelijk te maken, is deelnemen aan de Levensloopregeling via de werkgever noodzakelijk. Niet voor niets neemt ongeveer % van alle werknemers deel aan Dow stort onder voorwaarden % van uw bruto salaris in Om rond 0-jarige leeftijd te kunnen stoppen met werken, is het echter noodzakelijk dat u zelf ook bijdraagt aan Bekijk het op de pensioenplanner! Wanneer kunt u tegen welk pensioeninkomen stoppen met werken? Bekijk het op de pensioenplanner. U logt in via de website van het pensioenfonds: * Voor personen die per 3 december 0 reeds 0 jaar of ouder waren (en dus al met pensioen hadden mogen gaan), kan hier sprake zijn van een eerst mogelijke pensioendatum. ** Per januari 0 is de Levensloopregeling afgeschaft. Alleen deelnemers die op 3 december 0 minimaal (inclusief rendement) op hun Levensloopregeling hebben staan, kunnen deelname voortzetten. De informatie is alleen voor u van toepassing als u tot bovenstaande doelgroep behoort. Keuzemogelijkheden rond uw pensioneren Variëren hoogte pensioenuitkering Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u De pensioenregeling van Dow biedt ook de mogelijkheid de ontvangt bij pensionering. Bij ingang van uw pensioen is het pensioenuitkering door de jaren heen in hoogte te laten variëren mogelijk uw pensioenuitkering op onderstaande wijze aan te Naar keuze kunt u kiezen voor een hogere pensioenuitkering passen aan uw persoonlijke wensen. Deze pensioenkeuzes gedurende vijf of tien jaar en daarna levenslang een lagere leiden tot een verandering in de hoogte van uw pensioen. pensioenuitkering. Deze mogelijkheid biedt oplossingen voor specifieke persoonlijke omstandigheden. Dit kan interessant Eerder stoppen met werken zijn als u de eerste jaren een hoger inkomen nodig heeft omdat U heeft de mogelijkheid om, in overleg met Dow, de ingangs- u bijvoorbeeld studerende kinderen heeft, of een hypotheekver- datum van uw ouderdomspensioen te vervroegen naar een plichting heeft die na een aantal jaar wegvalt. Maar het is ook datum gelegen tussen uw 0ste en ste levensjaar. Het mogelijk om gedurende de eerste vijf of tien jaar van pensione- pensioen dat u (naast het pensioen in de basisregeling) opbouwt ring de uitkering jaarlijks - met % of met 3% - te laten stijgen. in de premieregeling en door uw deelname aan Aan de mogelijkheden is een aantal voorwaarden verbonden. Levensloop maken deze mogelijkheid reëel. De mogelijkheid Tegen de tijd dat uw pensioen in zicht komt, wordt u hierover eerder te stoppen met werken wordt ook wel vervroeging van geïnformeerd. Daarnaast is het mogelijk voor medewerkers die de pensioendatum genoemd. zijn geboren in of na en die voor hun ste willen stoppen met werken om een gedeelte van het ouderdomspensioen om te Deeltijdpensioen zetten in een uitkering tussen de pensioendatum en de -jarige In sommige gevallen is het mogelijk in deeltijd met pensioen te leeftijd (dit heet een overbruggingspensioen). Dit kan interessant gaan. U gaat dan tot uw ste minder dagen per week werken zijn omdat u tot uw ste nog geen AOW ontvangt. en laat uw pensioen deels ingaan. Als u met deeltijdpensioen wilt gaan, kunt u de mogelijkheden bespreken met uw leiding- Pensioenplanner gevende. In de pensioenplanner, die u vindt via kunt u de effecten van alle keuzemogelijkheden bekijken! Uitruil partnerpensioen Op de pensioendatum is het mogelijk het partnerpensioen uit te ruilen voor ouderdomspensioen of andersom. Uw totale pensioenpot blijft natuurlijk gelijk. Dus als u bijvoorbeeld kiest voor een hoger partnerpensioen, wordt uw eigen pensioen lager. Andersom geldt dat wanneer u ervoor kiest het partnerpensioen helemaal te laten vervallen (bijvoorbeeld omdat u geen partner heeft), uw eigen pensioen hoger wordt. Er zijn vier mogelijkheden:. Een nabestaandenpensioen gelijk aan ouderdomspensioen.. Een nabestaandenpensioen van 0% van het ouderdomspensioen (dit is de standaardregeling). 3. Een nabestaandenpensioen ter hoogte van 0% van het ouderdomspensioen.. Geheel vervallen van het nabestaandenpensioen (alleen ouderdomspensioen). Met uitzondering van de standaardregeling moet de eventuele partner akkoord gaan met de uitruil. In het pensioenreglement is door middel van tabellen aangegeven wat uitruil voor effecten heeft op de absolute hoogte van het ouderdomspensioen. -0- :30

4 Totaaloverzicht Uniform Pensioenoverzicht 0 Uitkeringsovereenkomst Het pensioenplan bij DOW Het pensioenplan bij Dow bestaat uit drie verschillende onderdelen: de (die volgens de wet moet worden getypeerd als Uw pensioenregeling is voor de basisregeling een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een eindloonregeling. Bij een eindloonregeling ontvangt u een Uitkeringsovereenkomst ), de premieregeling (die volgens de wet moet worden getypeerd als Premieovereenkomst ) en pensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde bruto salaris dat u de laatste twee jaar van uw carrière ontving. Werkt u in de ploegendienst? Dan bouwt u Levensloop (dat u via de werkgever regelt). In dit totaaloverzicht zijn uw pensioenen in de (Uitkeringsovereenkomst) en ook over uw ploegentoeslag pensioen op. Uw pensioenregeling is voor de ploegentoeslag een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een middelloon- in de premieregeling (Premieovereenkomst) bij elkaar opgeteld. regeling. Bij een middelloonregeling bouwt u elk jaar pensioen op over uw bruto jaarsalaris. U ontvangt dus een ploegentoeslagpensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u heeft verdiend. Het gaat hierbij om het gemiddelde salaris tijdens de jaren dat u deelneemt in deze pensioenregeling. Levensloop Opgebouwd pensioen Dit is het bedrag aan jaarlijks pensioen dat u tot en met 3 december 0 heeft opgebouwd. U kunt dit bedrag het beste zien als tussenstand. Blijft u werken in uw huidige dienstverband, dan gaat de opbouw van uw pensioen in deze regeling gewoon door. Welk pensioen u kunt verwachten als u tot aan uw pensioendatum bij Dow in dienst blijft, leest u onder punt Te bereiken pensioen van deze toelichting. Welk totaalpensioen kunt u verwachten? Vrijwil iedereen* die deelneemt aan de Dow pensioenregeling in Nederland, neemt deel aan het pensioenplan dat bestaat uit drie onderdelen: de (basisregeling), de premieregeling en Levensloop gebruikt u direct voorafgaand aan uw pensioen, zodat u eerder kunt stoppen met werken. De basisregeling en de premieregeling vormen samen uw levenslange pensioeninkomen. Op het Totaaloverzicht van uw Uniform Pensioenoverzicht ziet u daarom zowel een bedrag staan uit de basisregeling als een bedrag uit de premieregeling. In de hiernavolgende punten van deze toelichting op uw Uniform Pensioenoverzicht worden de belangrijkste onderdelen van beide pensioenregelingen nader besproken. Levensloop wordt opgebouwd via de werkgever en staat los van het pensioenfonds. Daarom vindt u op een Uniform Pensioenoverzicht geen Levensloopgegevens. * Werknemers die al voor juli 00 in dienst waren, hebben de keuze gekregen wel of niet deel te nemen aan de premieregeling. Vrijwel iedereen heeft daar destijds voor gekozen. Werknemers die na juli 00 in dienst zijn getreden, bouwen automatisch pensioen op via de premieregeling. Uit dienst? Stel dat uw dienstverband is beëindigd op 3 december 0, dan is het bedrag dat u leest onder Opgebouwd pensioen de jaarlijkse bruto pensioenuitkering die u vanaf uw ste kunt verwachten. Dit pensioen wordt uitgekeerd zo lang u in leven bent. Als u uit dienst gaat en ergens anders gaat werken, heeft u de mogelijkheid om het bij Dow opgebouwde pensioen in te brengen in uw nieuwe pensioenregeling. Dit heet waardeoverdracht. Uw pensioenregeling biedt in geval van uw overlijden zekerheid voor uw nabestaanden. Uit zowel de basisregeling als de premieregeling is er voor de nabestaanden een pensioenuitkering geregeld bij uw overlijden. In de punten en van deze toelichting leest u daar alles over. DOW0_upovs.indd 3 Te bereiken pensioen Wat is er geregeld bij uw overlijden? Maar u kon toch eerder dan op -jarige leeftijd stoppen met werken? Dat klopt. U heeft de mogelijkheid uw pensioen eerder in te laten gaan. Om in dat geval uw pensioeninkomen op peil te houden, bestaat het pensioenplan bij Dow naast uw pensioen in de basisregeling ook uit de premieregeling en Uw partner ontvangt Als u overlijdt, is er voor uw partner dus een partnerpensioen geregeld. Het bedrag dat u hier ziet staan in het bruto pensioen per jaar dat uw partner na uw overlijden ontvangt. Dit pensioen gaat in vanaf de eerste maand na uw overlijden en wordt uitgekeerd zolang uw partner in leven is. Uw kinderen ontvangen per kind Uw kinderen hebben recht op wezenpensioen indien zij geboren zijn voor uw pensioendatum of voor uw uitdiensttreding. Het wezenpensioen wordt bij uw overlijden uitgekeerd totdat uw kind de -jarige leeftijd bereikt of in het geval uw kind studeert of invalide is totdat de -jarige leeftijd wordt bereikt. Dit is het bedrag aan jaarlijks bruto pensioen dat u ontvangt van Stichting Dow Pensioenfonds vanaf de reglementaire pensioenleeftijd van jaar die op het pensioenoverzicht staat. U ontvangt dit bedrag indien u tot -jarige leeftijd bij Dow blijft werken en dus pensioen blijft opbouwen in de huidige pensioenregeling. Daarbij gaan we uit van de omstandigheden die staan onder Op welke gegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd?. Dat betekent ondermeer dat er wordt uitgegaan van een gelijkblijvend salaris tot pensioneren. Stijgt uw salaris? Dan vindt u op uw volgende Uniform Pensioenoverzicht onder het kopje Te Bereiken Pensioen een ander bedrag. Daarnaast ontvangt u mogelijk via de Sociale Verzekeringsbank een AOW-uitkering, zie Uw pensioenregeling is er voor u, maar ook voor uw eventuele gezin. Bij uw overlijden heeft uw partner (en mogelijk uw kinderen) namelijk recht op een uitkering van Dow Pensioenfonds. Daarom vindt u op uw Uniform Pensioenoverzicht bedragen staan die uw partner ontvangt en die uw kinderen ontvangen per kind bij uw overlijden tijdens uw huidige dienstverband bij Dow. Wie wordt gezien als partner? Uw echtgenoot/echtgenote; Uw geregistreerde partner; De partner waarmee u samenwoont. Het samenwonen moet dan wel zijn vastgelegd in een bij de notaris opgestelde samenlevingsovereenkomst. U mag geen directe familie van deze persoon zijn. Samenwonenden zonder notariële akte hebben geen recht op nabestaandenpensioen. Uw partner met wie u na uw pensionering trouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of samenwoont, heeft geen recht op nabestaandenpensioen. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd tijdens de periode dat u met elkaar samen was. Dit is geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, die sinds mei van kracht is. (Hiervan kan door u en uw ex-partner zijn afgeweken in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant). Met uw scheiding is rekening gehouden als u hierover door ons bent geïnformeerd. De in dit Uniform Pensioenoverzicht (UPO) genoemde bedragen zijn, in dit geval, aan de nieuwe situatie aangepast. Het pensioen voor uw ex-partner is hier dus reeds vanaf getrokken. Dat betekent ook dat de bedragen die hier staan, voor uw nieuwe (huidige) situatie gelden. Wanneer u of uw ex-partner voor uw pensioneren komt te overlijden, verandert er wat. De volgende situaties kunnen ontstaan: - Uw ex-partner overlijdt eerder dan u. U ontvangt weer het volledige ouderdomspensioen. - U overlijdt eerder dan uw ex-partner. Uw ex-partner krijgt geen deel meer van uw ouderdomspensioen. Uw ex-partner krijgt vanaf dat moment wel bijzonder partnerpensioen. Heeft u geen partner? Iedereen bouwt pensioenaanspraken op voor zijn of haar nabestaanden (partner en/of kinderen). Dus ook indien u (op het moment) geen nabestaanden heeft. Als u geen partner heeft, bouwt u echter niet voor niets nabestaandenpensioen op. De pensioenregeling biedt namelijk voor iedereen de mogelijkheid om op de pensioendatum dit nabestaandenpensioen (deels) om te zetten in extra ouderdomspensioen voor uzelf. Dit wordt ook wel uitruil genoemd (zie ook Keuzemogelijkheden in deze toelichting). Heeft u geen partner op het moment dat u met pensioen gaat, dan wordt uw partnerpensioen met behulp van actuariële rekenregels dus omgezet naar extra ouderdomspensioen. In de pensioenplanner op kunt u berekenen wat de effecten hiervan zijn. Keuzemogelijkheden Pensioendatum Hier staat de datum* waarop u volgens het geldende reglement met pensioen gaat. Het pensioenplan bij Dow is er echter op gericht dat mensen na een carrière bij Dow al veel eerder kunnen stoppen met werken. In veel gevallen al rond 0-jarige leeftijd. Dow pensioenplan: 3 onderdelen Eerder stoppen met werken dan op -jarige leeftijd is mogelijk, omdat Dow een pensioenplan heeft dat bestaat uit drie onderdelen.. De basisregeling. Dit is een zogeheten, wat betekent dat de hoogte van uw pensioen is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u de laatste twee jaar van uw carrière ontving.. De premieregeling. In deze pensioenregeling bouwt u een pensioenkapitaal. U bouwt premie op door een jaarlijkse storting. De hoogte van deze storting is afhankelijk van uw leeftijd en de hoogte van uw jaarlijkse performance award. 3. Levensloop**. Levensloop kan worden aangewend voor verlof, dat u direct voorafgaand aan uw pensioen opneemt. Om stoppen rond 0-jarige leeftijd tegen een redelijk pensioeninkomen mogelijk te maken, is deelnemen aan de Levensloopregeling via de werkgever noodzakelijk. Niet voor niets neemt ongeveer % van alle werknemers deel aan Dow stort onder voorwaarden % van uw bruto salaris in Om rond 0-jarige leeftijd te kunnen stoppen met werken, is het echter noodzakelijk dat u zelf ook bijdraagt aan Bekijk het op de pensioenplanner! Wanneer kunt u tegen welk pensioeninkomen stoppen met werken? Bekijk het op de pensioenplanner. U logt in via de website van het pensioenfonds: * Voor personen die per 3 december 0 reeds 0 jaar of ouder waren (en dus al met pensioen hadden mogen gaan), kan hier sprake zijn van een eerst mogelijke pensioendatum. ** Per januari 0 is de Levensloopregeling afgeschaft. Alleen deelnemers die op 3 december 0 minimaal (inclusief rendement) op hun Levensloopregeling hebben staan, kunnen deelname voortzetten. De informatie is alleen voor u van toepassing als u tot bovenstaande doelgroep behoort. Keuzemogelijkheden rond uw pensioneren Variëren hoogte pensioenuitkering Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u De pensioenregeling van Dow biedt ook de mogelijkheid de ontvangt bij pensionering. Bij ingang van uw pensioen is het pensioenuitkering door de jaren heen in hoogte te laten variëren mogelijk uw pensioenuitkering op onderstaande wijze aan te Naar keuze kunt u kiezen voor een hogere pensioenuitkering passen aan uw persoonlijke wensen. Deze pensioenkeuzes gedurende vijf of tien jaar en daarna levenslang een lagere leiden tot een verandering in de hoogte van uw pensioen. pensioenuitkering. Deze mogelijkheid biedt oplossingen voor specifieke persoonlijke omstandigheden. Dit kan interessant Eerder stoppen met werken zijn als u de eerste jaren een hoger inkomen nodig heeft omdat U heeft de mogelijkheid om, in overleg met Dow, de ingangs- u bijvoorbeeld studerende kinderen heeft, of een hypotheekver- datum van uw ouderdomspensioen te vervroegen naar een plichting heeft die na een aantal jaar wegvalt. Maar het is ook datum gelegen tussen uw 0ste en ste levensjaar. Het mogelijk om gedurende de eerste vijf of tien jaar van pensione- pensioen dat u (naast het pensioen in de basisregeling) opbouwt ring de uitkering jaarlijks - met % of met 3% - te laten stijgen. in de premieregeling en door uw deelname aan Aan de mogelijkheden is een aantal voorwaarden verbonden. Levensloop maken deze mogelijkheid reëel. De mogelijkheid Tegen de tijd dat uw pensioen in zicht komt, wordt u hierover eerder te stoppen met werken wordt ook wel vervroeging van geïnformeerd. Daarnaast is het mogelijk voor medewerkers die de pensioendatum genoemd. zijn geboren in of na en die voor hun ste willen stoppen met werken om een gedeelte van het ouderdomspensioen om te Deeltijdpensioen zetten in een uitkering tussen de pensioendatum en de -jarige In sommige gevallen is het mogelijk in deeltijd met pensioen te leeftijd (dit heet een overbruggingspensioen). Dit kan interessant gaan. U gaat dan tot uw ste minder dagen per week werken zijn omdat u tot uw ste nog geen AOW ontvangt. en laat uw pensioen deels ingaan. Als u met deeltijdpensioen wilt gaan, kunt u de mogelijkheden bespreken met uw leiding- Pensioenplanner gevende. In de pensioenplanner, die u vindt via kunt u de effecten van alle keuzemogelijkheden bekijken! Uitruil partnerpensioen Op de pensioendatum is het mogelijk het partnerpensioen uit te ruilen voor ouderdomspensioen of andersom. Uw totale pensioenpot blijft natuurlijk gelijk. Dus als u bijvoorbeeld kiest voor een hoger partnerpensioen, wordt uw eigen pensioen lager. Andersom geldt dat wanneer u ervoor kiest het partnerpensioen helemaal te laten vervallen (bijvoorbeeld omdat u geen partner heeft), uw eigen pensioen hoger wordt. Er zijn vier mogelijkheden:. Een nabestaandenpensioen gelijk aan ouderdomspensioen.. Een nabestaandenpensioen van 0% van het ouderdomspensioen (dit is de standaardregeling). 3. Een nabestaandenpensioen ter hoogte van 0% van het ouderdomspensioen.. Geheel vervallen van het nabestaandenpensioen (alleen ouderdomspensioen). Met uitzondering van de standaardregeling moet de eventuele partner akkoord gaan met de uitruil. In het pensioenreglement is door middel van tabellen aangegeven wat uitruil voor effecten heeft op de absolute hoogte van het ouderdomspensioen. -0- :30

5 Totaaloverzicht Uniform Pensioenoverzicht 0 Uitkeringsovereenkomst Het pensioenplan bij DOW Het pensioenplan bij Dow bestaat uit drie verschillende onderdelen: de (die volgens de wet moet worden getypeerd als Uw pensioenregeling is voor de basisregeling een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een eindloonregeling. Bij een eindloonregeling ontvangt u een Uitkeringsovereenkomst ), de premieregeling (die volgens de wet moet worden getypeerd als Premieovereenkomst ) en pensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde bruto salaris dat u de laatste twee jaar van uw carrière ontving. Werkt u in de ploegendienst? Dan bouwt u Levensloop (dat u via de werkgever regelt). In dit totaaloverzicht zijn uw pensioenen in de (Uitkeringsovereenkomst) en ook over uw ploegentoeslag pensioen op. Uw pensioenregeling is voor de ploegentoeslag een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een middelloon- in de premieregeling (Premieovereenkomst) bij elkaar opgeteld. regeling. Bij een middelloonregeling bouwt u elk jaar pensioen op over uw bruto jaarsalaris. U ontvangt dus een ploegentoeslagpensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u heeft verdiend. Het gaat hierbij om het gemiddelde salaris tijdens de jaren dat u deelneemt in deze pensioenregeling. Levensloop Opgebouwd pensioen Dit is het bedrag aan jaarlijks pensioen dat u tot en met 3 december 0 heeft opgebouwd. U kunt dit bedrag het beste zien als tussenstand. Blijft u werken in uw huidige dienstverband, dan gaat de opbouw van uw pensioen in deze regeling gewoon door. Welk pensioen u kunt verwachten als u tot aan uw pensioendatum bij Dow in dienst blijft, leest u onder punt Te bereiken pensioen van deze toelichting. Welk totaalpensioen kunt u verwachten? Vrijwil iedereen* die deelneemt aan de Dow pensioenregeling in Nederland, neemt deel aan het pensioenplan dat bestaat uit drie onderdelen: de (basisregeling), de premieregeling en Levensloop gebruikt u direct voorafgaand aan uw pensioen, zodat u eerder kunt stoppen met werken. De basisregeling en de premieregeling vormen samen uw levenslange pensioeninkomen. Op het Totaaloverzicht van uw Uniform Pensioenoverzicht ziet u daarom zowel een bedrag staan uit de basisregeling als een bedrag uit de premieregeling. In de hiernavolgende punten van deze toelichting op uw Uniform Pensioenoverzicht worden de belangrijkste onderdelen van beide pensioenregelingen nader besproken. Levensloop wordt opgebouwd via de werkgever en staat los van het pensioenfonds. Daarom vindt u op een Uniform Pensioenoverzicht geen Levensloopgegevens. * Werknemers die al voor juli 00 in dienst waren, hebben de keuze gekregen wel of niet deel te nemen aan de premieregeling. Vrijwel iedereen heeft daar destijds voor gekozen. Werknemers die na juli 00 in dienst zijn getreden, bouwen automatisch pensioen op via de premieregeling. Uit dienst? Stel dat uw dienstverband is beëindigd op 3 december 0, dan is het bedrag dat u leest onder Opgebouwd pensioen de jaarlijkse bruto pensioenuitkering die u vanaf uw ste kunt verwachten. Dit pensioen wordt uitgekeerd zo lang u in leven bent. Als u uit dienst gaat en ergens anders gaat werken, heeft u de mogelijkheid om het bij Dow opgebouwde pensioen in te brengen in uw nieuwe pensioenregeling. Dit heet waardeoverdracht. Uw pensioenregeling biedt in geval van uw overlijden zekerheid voor uw nabestaanden. Uit zowel de basisregeling als de premieregeling is er voor de nabestaanden een pensioenuitkering geregeld bij uw overlijden. In de punten en van deze toelichting leest u daar alles over. DOW0_upovs.indd 3 Te bereiken pensioen Wat is er geregeld bij uw overlijden? Maar u kon toch eerder dan op -jarige leeftijd stoppen met werken? Dat klopt. U heeft de mogelijkheid uw pensioen eerder in te laten gaan. Om in dat geval uw pensioeninkomen op peil te houden, bestaat het pensioenplan bij Dow naast uw pensioen in de basisregeling ook uit de premieregeling en Uw partner ontvangt Als u overlijdt, is er voor uw partner dus een partnerpensioen geregeld. Het bedrag dat u hier ziet staan in het bruto pensioen per jaar dat uw partner na uw overlijden ontvangt. Dit pensioen gaat in vanaf de eerste maand na uw overlijden en wordt uitgekeerd zolang uw partner in leven is. Uw kinderen ontvangen per kind Uw kinderen hebben recht op wezenpensioen indien zij geboren zijn voor uw pensioendatum of voor uw uitdiensttreding. Het wezenpensioen wordt bij uw overlijden uitgekeerd totdat uw kind de -jarige leeftijd bereikt of in het geval uw kind studeert of invalide is totdat de -jarige leeftijd wordt bereikt. Dit is het bedrag aan jaarlijks bruto pensioen dat u ontvangt van Stichting Dow Pensioenfonds vanaf de reglementaire pensioenleeftijd van jaar die op het pensioenoverzicht staat. U ontvangt dit bedrag indien u tot -jarige leeftijd bij Dow blijft werken en dus pensioen blijft opbouwen in de huidige pensioenregeling. Daarbij gaan we uit van de omstandigheden die staan onder Op welke gegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd?. Dat betekent ondermeer dat er wordt uitgegaan van een gelijkblijvend salaris tot pensioneren. Stijgt uw salaris? Dan vindt u op uw volgende Uniform Pensioenoverzicht onder het kopje Te Bereiken Pensioen een ander bedrag. Daarnaast ontvangt u mogelijk via de Sociale Verzekeringsbank een AOW-uitkering, zie Uw pensioenregeling is er voor u, maar ook voor uw eventuele gezin. Bij uw overlijden heeft uw partner (en mogelijk uw kinderen) namelijk recht op een uitkering van Dow Pensioenfonds. Daarom vindt u op uw Uniform Pensioenoverzicht bedragen staan die uw partner ontvangt en die uw kinderen ontvangen per kind bij uw overlijden tijdens uw huidige dienstverband bij Dow. Wie wordt gezien als partner? Uw echtgenoot/echtgenote; Uw geregistreerde partner; De partner waarmee u samenwoont. Het samenwonen moet dan wel zijn vastgelegd in een bij de notaris opgestelde samenlevingsovereenkomst. U mag geen directe familie van deze persoon zijn. Samenwonenden zonder notariële akte hebben geen recht op nabestaandenpensioen. Uw partner met wie u na uw pensionering trouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of samenwoont, heeft geen recht op nabestaandenpensioen. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd tijdens de periode dat u met elkaar samen was. Dit is geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, die sinds mei van kracht is. (Hiervan kan door u en uw ex-partner zijn afgeweken in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant). Met uw scheiding is rekening gehouden als u hierover door ons bent geïnformeerd. De in dit Uniform Pensioenoverzicht (UPO) genoemde bedragen zijn, in dit geval, aan de nieuwe situatie aangepast. Het pensioen voor uw ex-partner is hier dus reeds vanaf getrokken. Dat betekent ook dat de bedragen die hier staan, voor uw nieuwe (huidige) situatie gelden. Wanneer u of uw ex-partner voor uw pensioneren komt te overlijden, verandert er wat. De volgende situaties kunnen ontstaan: - Uw ex-partner overlijdt eerder dan u. U ontvangt weer het volledige ouderdomspensioen. - U overlijdt eerder dan uw ex-partner. Uw ex-partner krijgt geen deel meer van uw ouderdomspensioen. Uw ex-partner krijgt vanaf dat moment wel bijzonder partnerpensioen. Heeft u geen partner? Iedereen bouwt pensioenaanspraken op voor zijn of haar nabestaanden (partner en/of kinderen). Dus ook indien u (op het moment) geen nabestaanden heeft. Als u geen partner heeft, bouwt u echter niet voor niets nabestaandenpensioen op. De pensioenregeling biedt namelijk voor iedereen de mogelijkheid om op de pensioendatum dit nabestaandenpensioen (deels) om te zetten in extra ouderdomspensioen voor uzelf. Dit wordt ook wel uitruil genoemd (zie ook Keuzemogelijkheden in deze toelichting). Heeft u geen partner op het moment dat u met pensioen gaat, dan wordt uw partnerpensioen met behulp van actuariële rekenregels dus omgezet naar extra ouderdomspensioen. In de pensioenplanner op kunt u berekenen wat de effecten hiervan zijn. Keuzemogelijkheden Pensioendatum Hier staat de datum* waarop u volgens het geldende reglement met pensioen gaat. Het pensioenplan bij Dow is er echter op gericht dat mensen na een carrière bij Dow al veel eerder kunnen stoppen met werken. In veel gevallen al rond 0-jarige leeftijd. Dow pensioenplan: 3 onderdelen Eerder stoppen met werken dan op -jarige leeftijd is mogelijk, omdat Dow een pensioenplan heeft dat bestaat uit drie onderdelen.. De basisregeling. Dit is een zogeheten, wat betekent dat de hoogte van uw pensioen is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u de laatste twee jaar van uw carrière ontving.. De premieregeling. In deze pensioenregeling bouwt u een pensioenkapitaal. U bouwt premie op door een jaarlijkse storting. De hoogte van deze storting is afhankelijk van uw leeftijd en de hoogte van uw jaarlijkse performance award. 3. Levensloop**. Levensloop kan worden aangewend voor verlof, dat u direct voorafgaand aan uw pensioen opneemt. Om stoppen rond 0-jarige leeftijd tegen een redelijk pensioeninkomen mogelijk te maken, is deelnemen aan de Levensloopregeling via de werkgever noodzakelijk. Niet voor niets neemt ongeveer % van alle werknemers deel aan Dow stort onder voorwaarden % van uw bruto salaris in Om rond 0-jarige leeftijd te kunnen stoppen met werken, is het echter noodzakelijk dat u zelf ook bijdraagt aan Bekijk het op de pensioenplanner! Wanneer kunt u tegen welk pensioeninkomen stoppen met werken? Bekijk het op de pensioenplanner. U logt in via de website van het pensioenfonds: * Voor personen die per 3 december 0 reeds 0 jaar of ouder waren (en dus al met pensioen hadden mogen gaan), kan hier sprake zijn van een eerst mogelijke pensioendatum. ** Per januari 0 is de Levensloopregeling afgeschaft. Alleen deelnemers die op 3 december 0 minimaal (inclusief rendement) op hun Levensloopregeling hebben staan, kunnen deelname voortzetten. De informatie is alleen voor u van toepassing als u tot bovenstaande doelgroep behoort. Keuzemogelijkheden rond uw pensioneren Variëren hoogte pensioenuitkering Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u De pensioenregeling van Dow biedt ook de mogelijkheid de ontvangt bij pensionering. Bij ingang van uw pensioen is het pensioenuitkering door de jaren heen in hoogte te laten variëren mogelijk uw pensioenuitkering op onderstaande wijze aan te Naar keuze kunt u kiezen voor een hogere pensioenuitkering passen aan uw persoonlijke wensen. Deze pensioenkeuzes gedurende vijf of tien jaar en daarna levenslang een lagere leiden tot een verandering in de hoogte van uw pensioen. pensioenuitkering. Deze mogelijkheid biedt oplossingen voor specifieke persoonlijke omstandigheden. Dit kan interessant Eerder stoppen met werken zijn als u de eerste jaren een hoger inkomen nodig heeft omdat U heeft de mogelijkheid om, in overleg met Dow, de ingangs- u bijvoorbeeld studerende kinderen heeft, of een hypotheekver- datum van uw ouderdomspensioen te vervroegen naar een plichting heeft die na een aantal jaar wegvalt. Maar het is ook datum gelegen tussen uw 0ste en ste levensjaar. Het mogelijk om gedurende de eerste vijf of tien jaar van pensione- pensioen dat u (naast het pensioen in de basisregeling) opbouwt ring de uitkering jaarlijks - met % of met 3% - te laten stijgen. in de premieregeling en door uw deelname aan Aan de mogelijkheden is een aantal voorwaarden verbonden. Levensloop maken deze mogelijkheid reëel. De mogelijkheid Tegen de tijd dat uw pensioen in zicht komt, wordt u hierover eerder te stoppen met werken wordt ook wel vervroeging van geïnformeerd. Daarnaast is het mogelijk voor medewerkers die de pensioendatum genoemd. zijn geboren in of na en die voor hun ste willen stoppen met werken om een gedeelte van het ouderdomspensioen om te Deeltijdpensioen zetten in een uitkering tussen de pensioendatum en de -jarige In sommige gevallen is het mogelijk in deeltijd met pensioen te leeftijd (dit heet een overbruggingspensioen). Dit kan interessant gaan. U gaat dan tot uw ste minder dagen per week werken zijn omdat u tot uw ste nog geen AOW ontvangt. en laat uw pensioen deels ingaan. Als u met deeltijdpensioen wilt gaan, kunt u de mogelijkheden bespreken met uw leiding- Pensioenplanner gevende. In de pensioenplanner, die u vindt via kunt u de effecten van alle keuzemogelijkheden bekijken! Uitruil partnerpensioen Op de pensioendatum is het mogelijk het partnerpensioen uit te ruilen voor ouderdomspensioen of andersom. Uw totale pensioenpot blijft natuurlijk gelijk. Dus als u bijvoorbeeld kiest voor een hoger partnerpensioen, wordt uw eigen pensioen lager. Andersom geldt dat wanneer u ervoor kiest het partnerpensioen helemaal te laten vervallen (bijvoorbeeld omdat u geen partner heeft), uw eigen pensioen hoger wordt. Er zijn vier mogelijkheden:. Een nabestaandenpensioen gelijk aan ouderdomspensioen.. Een nabestaandenpensioen van 0% van het ouderdomspensioen (dit is de standaardregeling). 3. Een nabestaandenpensioen ter hoogte van 0% van het ouderdomspensioen.. Geheel vervallen van het nabestaandenpensioen (alleen ouderdomspensioen). Met uitzondering van de standaardregeling moet de eventuele partner akkoord gaan met de uitruil. In het pensioenreglement is door middel van tabellen aangegeven wat uitruil voor effecten heeft op de absolute hoogte van het ouderdomspensioen. -0- :30

6 Totaaloverzicht Uniform Pensioenoverzicht 0 Uitkeringsovereenkomst Het pensioenplan bij DOW Het pensioenplan bij Dow bestaat uit drie verschillende onderdelen: de (die volgens de wet moet worden getypeerd als Uw pensioenregeling is voor de basisregeling een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een eindloonregeling. Bij een eindloonregeling ontvangt u een Uitkeringsovereenkomst ), de premieregeling (die volgens de wet moet worden getypeerd als Premieovereenkomst ) en pensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde bruto salaris dat u de laatste twee jaar van uw carrière ontving. Werkt u in de ploegendienst? Dan bouwt u Levensloop (dat u via de werkgever regelt). In dit totaaloverzicht zijn uw pensioenen in de (Uitkeringsovereenkomst) en ook over uw ploegentoeslag pensioen op. Uw pensioenregeling is voor de ploegentoeslag een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een middelloon- in de premieregeling (Premieovereenkomst) bij elkaar opgeteld. regeling. Bij een middelloonregeling bouwt u elk jaar pensioen op over uw bruto jaarsalaris. U ontvangt dus een ploegentoeslagpensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u heeft verdiend. Het gaat hierbij om het gemiddelde salaris tijdens de jaren dat u deelneemt in deze pensioenregeling. Levensloop Opgebouwd pensioen Dit is het bedrag aan jaarlijks pensioen dat u tot en met 3 december 0 heeft opgebouwd. U kunt dit bedrag het beste zien als tussenstand. Blijft u werken in uw huidige dienstverband, dan gaat de opbouw van uw pensioen in deze regeling gewoon door. Welk pensioen u kunt verwachten als u tot aan uw pensioendatum bij Dow in dienst blijft, leest u onder punt Te bereiken pensioen van deze toelichting. Welk totaalpensioen kunt u verwachten? Vrijwil iedereen* die deelneemt aan de Dow pensioenregeling in Nederland, neemt deel aan het pensioenplan dat bestaat uit drie onderdelen: de (basisregeling), de premieregeling en Levensloop gebruikt u direct voorafgaand aan uw pensioen, zodat u eerder kunt stoppen met werken. De basisregeling en de premieregeling vormen samen uw levenslange pensioeninkomen. Op het Totaaloverzicht van uw Uniform Pensioenoverzicht ziet u daarom zowel een bedrag staan uit de basisregeling als een bedrag uit de premieregeling. In de hiernavolgende punten van deze toelichting op uw Uniform Pensioenoverzicht worden de belangrijkste onderdelen van beide pensioenregelingen nader besproken. Levensloop wordt opgebouwd via de werkgever en staat los van het pensioenfonds. Daarom vindt u op een Uniform Pensioenoverzicht geen Levensloopgegevens. * Werknemers die al voor juli 00 in dienst waren, hebben de keuze gekregen wel of niet deel te nemen aan de premieregeling. Vrijwel iedereen heeft daar destijds voor gekozen. Werknemers die na juli 00 in dienst zijn getreden, bouwen automatisch pensioen op via de premieregeling. Uit dienst? Stel dat uw dienstverband is beëindigd op 3 december 0, dan is het bedrag dat u leest onder Opgebouwd pensioen de jaarlijkse bruto pensioenuitkering die u vanaf uw ste kunt verwachten. Dit pensioen wordt uitgekeerd zo lang u in leven bent. Als u uit dienst gaat en ergens anders gaat werken, heeft u de mogelijkheid om het bij Dow opgebouwde pensioen in te brengen in uw nieuwe pensioenregeling. Dit heet waardeoverdracht. Uw pensioenregeling biedt in geval van uw overlijden zekerheid voor uw nabestaanden. Uit zowel de basisregeling als de premieregeling is er voor de nabestaanden een pensioenuitkering geregeld bij uw overlijden. In de punten en van deze toelichting leest u daar alles over. DOW0_upovs.indd 3 Te bereiken pensioen Wat is er geregeld bij uw overlijden? Maar u kon toch eerder dan op -jarige leeftijd stoppen met werken? Dat klopt. U heeft de mogelijkheid uw pensioen eerder in te laten gaan. Om in dat geval uw pensioeninkomen op peil te houden, bestaat het pensioenplan bij Dow naast uw pensioen in de basisregeling ook uit de premieregeling en Uw partner ontvangt Als u overlijdt, is er voor uw partner dus een partnerpensioen geregeld. Het bedrag dat u hier ziet staan in het bruto pensioen per jaar dat uw partner na uw overlijden ontvangt. Dit pensioen gaat in vanaf de eerste maand na uw overlijden en wordt uitgekeerd zolang uw partner in leven is. Uw kinderen ontvangen per kind Uw kinderen hebben recht op wezenpensioen indien zij geboren zijn voor uw pensioendatum of voor uw uitdiensttreding. Het wezenpensioen wordt bij uw overlijden uitgekeerd totdat uw kind de -jarige leeftijd bereikt of in het geval uw kind studeert of invalide is totdat de -jarige leeftijd wordt bereikt. Dit is het bedrag aan jaarlijks bruto pensioen dat u ontvangt van Stichting Dow Pensioenfonds vanaf de reglementaire pensioenleeftijd van jaar die op het pensioenoverzicht staat. U ontvangt dit bedrag indien u tot -jarige leeftijd bij Dow blijft werken en dus pensioen blijft opbouwen in de huidige pensioenregeling. Daarbij gaan we uit van de omstandigheden die staan onder Op welke gegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd?. Dat betekent ondermeer dat er wordt uitgegaan van een gelijkblijvend salaris tot pensioneren. Stijgt uw salaris? Dan vindt u op uw volgende Uniform Pensioenoverzicht onder het kopje Te Bereiken Pensioen een ander bedrag. Daarnaast ontvangt u mogelijk via de Sociale Verzekeringsbank een AOW-uitkering, zie Uw pensioenregeling is er voor u, maar ook voor uw eventuele gezin. Bij uw overlijden heeft uw partner (en mogelijk uw kinderen) namelijk recht op een uitkering van Dow Pensioenfonds. Daarom vindt u op uw Uniform Pensioenoverzicht bedragen staan die uw partner ontvangt en die uw kinderen ontvangen per kind bij uw overlijden tijdens uw huidige dienstverband bij Dow. Wie wordt gezien als partner? Uw echtgenoot/echtgenote; Uw geregistreerde partner; De partner waarmee u samenwoont. Het samenwonen moet dan wel zijn vastgelegd in een bij de notaris opgestelde samenlevingsovereenkomst. U mag geen directe familie van deze persoon zijn. Samenwonenden zonder notariële akte hebben geen recht op nabestaandenpensioen. Uw partner met wie u na uw pensionering trouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of samenwoont, heeft geen recht op nabestaandenpensioen. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd tijdens de periode dat u met elkaar samen was. Dit is geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, die sinds mei van kracht is. (Hiervan kan door u en uw ex-partner zijn afgeweken in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant). Met uw scheiding is rekening gehouden als u hierover door ons bent geïnformeerd. De in dit Uniform Pensioenoverzicht (UPO) genoemde bedragen zijn, in dit geval, aan de nieuwe situatie aangepast. Het pensioen voor uw ex-partner is hier dus reeds vanaf getrokken. Dat betekent ook dat de bedragen die hier staan, voor uw nieuwe (huidige) situatie gelden. Wanneer u of uw ex-partner voor uw pensioneren komt te overlijden, verandert er wat. De volgende situaties kunnen ontstaan: - Uw ex-partner overlijdt eerder dan u. U ontvangt weer het volledige ouderdomspensioen. - U overlijdt eerder dan uw ex-partner. Uw ex-partner krijgt geen deel meer van uw ouderdomspensioen. Uw ex-partner krijgt vanaf dat moment wel bijzonder partnerpensioen. Heeft u geen partner? Iedereen bouwt pensioenaanspraken op voor zijn of haar nabestaanden (partner en/of kinderen). Dus ook indien u (op het moment) geen nabestaanden heeft. Als u geen partner heeft, bouwt u echter niet voor niets nabestaandenpensioen op. De pensioenregeling biedt namelijk voor iedereen de mogelijkheid om op de pensioendatum dit nabestaandenpensioen (deels) om te zetten in extra ouderdomspensioen voor uzelf. Dit wordt ook wel uitruil genoemd (zie ook Keuzemogelijkheden in deze toelichting). Heeft u geen partner op het moment dat u met pensioen gaat, dan wordt uw partnerpensioen met behulp van actuariële rekenregels dus omgezet naar extra ouderdomspensioen. In de pensioenplanner op kunt u berekenen wat de effecten hiervan zijn. Keuzemogelijkheden Pensioendatum Hier staat de datum* waarop u volgens het geldende reglement met pensioen gaat. Het pensioenplan bij Dow is er echter op gericht dat mensen na een carrière bij Dow al veel eerder kunnen stoppen met werken. In veel gevallen al rond 0-jarige leeftijd. Dow pensioenplan: 3 onderdelen Eerder stoppen met werken dan op -jarige leeftijd is mogelijk, omdat Dow een pensioenplan heeft dat bestaat uit drie onderdelen.. De basisregeling. Dit is een zogeheten, wat betekent dat de hoogte van uw pensioen is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u de laatste twee jaar van uw carrière ontving.. De premieregeling. In deze pensioenregeling bouwt u een pensioenkapitaal. U bouwt premie op door een jaarlijkse storting. De hoogte van deze storting is afhankelijk van uw leeftijd en de hoogte van uw jaarlijkse performance award. 3. Levensloop**. Levensloop kan worden aangewend voor verlof, dat u direct voorafgaand aan uw pensioen opneemt. Om stoppen rond 0-jarige leeftijd tegen een redelijk pensioeninkomen mogelijk te maken, is deelnemen aan de Levensloopregeling via de werkgever noodzakelijk. Niet voor niets neemt ongeveer % van alle werknemers deel aan Dow stort onder voorwaarden % van uw bruto salaris in Om rond 0-jarige leeftijd te kunnen stoppen met werken, is het echter noodzakelijk dat u zelf ook bijdraagt aan Bekijk het op de pensioenplanner! Wanneer kunt u tegen welk pensioeninkomen stoppen met werken? Bekijk het op de pensioenplanner. U logt in via de website van het pensioenfonds: * Voor personen die per 3 december 0 reeds 0 jaar of ouder waren (en dus al met pensioen hadden mogen gaan), kan hier sprake zijn van een eerst mogelijke pensioendatum. ** Per januari 0 is de Levensloopregeling afgeschaft. Alleen deelnemers die op 3 december 0 minimaal (inclusief rendement) op hun Levensloopregeling hebben staan, kunnen deelname voortzetten. De informatie is alleen voor u van toepassing als u tot bovenstaande doelgroep behoort. Keuzemogelijkheden rond uw pensioneren Variëren hoogte pensioenuitkering Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u De pensioenregeling van Dow biedt ook de mogelijkheid de ontvangt bij pensionering. Bij ingang van uw pensioen is het pensioenuitkering door de jaren heen in hoogte te laten variëren mogelijk uw pensioenuitkering op onderstaande wijze aan te Naar keuze kunt u kiezen voor een hogere pensioenuitkering passen aan uw persoonlijke wensen. Deze pensioenkeuzes gedurende vijf of tien jaar en daarna levenslang een lagere leiden tot een verandering in de hoogte van uw pensioen. pensioenuitkering. Deze mogelijkheid biedt oplossingen voor specifieke persoonlijke omstandigheden. Dit kan interessant Eerder stoppen met werken zijn als u de eerste jaren een hoger inkomen nodig heeft omdat U heeft de mogelijkheid om, in overleg met Dow, de ingangs- u bijvoorbeeld studerende kinderen heeft, of een hypotheekver- datum van uw ouderdomspensioen te vervroegen naar een plichting heeft die na een aantal jaar wegvalt. Maar het is ook datum gelegen tussen uw 0ste en ste levensjaar. Het mogelijk om gedurende de eerste vijf of tien jaar van pensione- pensioen dat u (naast het pensioen in de basisregeling) opbouwt ring de uitkering jaarlijks - met % of met 3% - te laten stijgen. in de premieregeling en door uw deelname aan Aan de mogelijkheden is een aantal voorwaarden verbonden. Levensloop maken deze mogelijkheid reëel. De mogelijkheid Tegen de tijd dat uw pensioen in zicht komt, wordt u hierover eerder te stoppen met werken wordt ook wel vervroeging van geïnformeerd. Daarnaast is het mogelijk voor medewerkers die de pensioendatum genoemd. zijn geboren in of na en die voor hun ste willen stoppen met werken om een gedeelte van het ouderdomspensioen om te Deeltijdpensioen zetten in een uitkering tussen de pensioendatum en de -jarige In sommige gevallen is het mogelijk in deeltijd met pensioen te leeftijd (dit heet een overbruggingspensioen). Dit kan interessant gaan. U gaat dan tot uw ste minder dagen per week werken zijn omdat u tot uw ste nog geen AOW ontvangt. en laat uw pensioen deels ingaan. Als u met deeltijdpensioen wilt gaan, kunt u de mogelijkheden bespreken met uw leiding- Pensioenplanner gevende. In de pensioenplanner, die u vindt via kunt u de effecten van alle keuzemogelijkheden bekijken! Uitruil partnerpensioen Op de pensioendatum is het mogelijk het partnerpensioen uit te ruilen voor ouderdomspensioen of andersom. Uw totale pensioenpot blijft natuurlijk gelijk. Dus als u bijvoorbeeld kiest voor een hoger partnerpensioen, wordt uw eigen pensioen lager. Andersom geldt dat wanneer u ervoor kiest het partnerpensioen helemaal te laten vervallen (bijvoorbeeld omdat u geen partner heeft), uw eigen pensioen hoger wordt. Er zijn vier mogelijkheden:. Een nabestaandenpensioen gelijk aan ouderdomspensioen.. Een nabestaandenpensioen van 0% van het ouderdomspensioen (dit is de standaardregeling). 3. Een nabestaandenpensioen ter hoogte van 0% van het ouderdomspensioen.. Geheel vervallen van het nabestaandenpensioen (alleen ouderdomspensioen). Met uitzondering van de standaardregeling moet de eventuele partner akkoord gaan met de uitruil. In het pensioenreglement is door middel van tabellen aangegeven wat uitruil voor effecten heeft op de absolute hoogte van het ouderdomspensioen. -0- :30

7 Premieovereenkomst Let op! Werknemers die voor juli 00 bij Dow in dienst waren, hebben de keuze gekregen wel of niet deel te nemen aan de premieregeling. Vrijwel iedereen heeft daar destijds voor gekozen. Voor medewerkers die destijds niet hebben gekozen voor deelname aan de premieregeling, is deze toelichting uiteraard niet van toepassing. Werknemers die na juli 00 in dienst zijn getreden, bouwen automatisch pensioen op via de premieregeling. betaald. Hiermee bouwt u uw eigen pensioenkapitaal op. Het rendement is afhankelijk van de door u gemaakte rendementskeuze. Met het pensioenkapitaal wordt voor u op de pensioendatum een periodieke pensioenuitkering aangekocht bij Stichting Dow Pensioenfonds. Wat is de beleggingswaarde van uw pensioen? Hier ziet u een voorbeeldberekening van hoe uw huidige pensioenkapitaal zich kan ontwikkelen tot op uw pensioendatum. Daarbij is een voorbeeldrendement genomen van %. Het daadwerkelijke rendement hangt af van uw rendementskeuze (zie toelichting ) en de koersontwikkelingen van de beleggingen. Het pensioenkapitaal kan dus hoger of lager zijn. Toekomstige opbouw Leeftijd Storting in premieregeling Uw bijdrage (30% van Bijdrage Dow (0% van Rendementskeuze Pensioenindicatie U bouwt in de premieregeling een pensioenkapitaal op, waarmee u op de pensioendatum een levenslange pensioenuitkering bij Stichting Dow Pensioenfonds inkoopt. Binnen deze pensioenregeling heeft u een belangrijke keuze te maken. Deze keuze gaat over de manier waarop u wilt dat uw pensioenkapitaal in de premieregeling wordt beheerd. U heeft twee mogelijkheden: A of B. Blijft u bij Dow werken? Uw huidige rendementskeuze De getoonde pensioenindicatie is een rekenvoorbeeld van het jaarlijks bruto pensioen dat u met het voorbeeldkapitaal kunt ontvangen. Zoals al vermeld bij het voorbeeldkapitaal (toelichting punt ) is hierbij geen rekening gehouden met toekomstige premiestoringen. Als u bij Dow werkzaam blijft, zullen in de toekomst jaarlijkse stortingen plaatsvinden die uw pensioenkapitaal (en daarmee uw pensioenindicatie) verhogen. Wilt u inzicht in het pensioen uit de premieregeling indien wel rekening wordt gehouden met toekomstige premiestortingen tot aan uw pensioneren? Bezoek dan de pensioenplanner! U benadert de planner via Op uw UPO ziet u achter Rendementskeuze daarom A of B staan. De letter op uw UPO staat dus voor de manier waarop uw pensioenkapitaal op dit moment wordt beheerd. Het is verstandig periodiek te toetsen of uw huidige keuze nog altijd aansluit bij uw situatie en wensen. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd tijdens de periode dat u met elkaar samen was. Dit is geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, die sinds mei van kracht is. (Hiervan kan door u en uw ex-partner zijn afgeweken in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant). Hoeveel premie wordt jaarlijks gestort? In de premieregeling vindt elk jaar in maart een storting plaats. De hoogte van de jaarlijkse storting is gekoppeld aan uw Performance Award en wordt vastgesteld op basis van de leeftijdsafhankelijke fiscale factoren die de overheid vaststelt. In de fiscale tabel hieronder, ziet u achter alle leeftijdscategorieën een percentage staan. Als u dit percentage vermenigvuldigt met uw Performance Award, berekent u het bedrag dat in totaal wordt gestort in uw premieregeling. Dit bedrag betaalt u echter maar voor een gedeelte zelf. Om precies te zijn komt van de totale storting 30% voor uw rekening. Dit bedrag wordt ingehouden op de uitbetaling van uw Performance Award. De overige 0% van de totale storting wordt door Dow ingelegd. Welk pensioen kunt u verwachten? Op de pensioendatum koopt u bij Dow Pensioenfonds een levenslang ouderdomspensioen in van het door u opgebouwde pensioenkapitaal in de premieregeling. Het bedrag dat u op uw Uniform Pensioenoverzicht ziet staan onder het kopje Pensioenindicatie is gebaseerd op het huidige kapitaal, de huidige tarieven en een voorbeeldrendement van %. Uw pensioenregeling is deels een premieovereenkomst. Elk jaar wordt een percentage van de Performance Award (PA-grondslag) als premie In dit rekenvoorbeeld zijn wij uitgegaan van uw huidige kapitaal en hebben wij geen rekening gehouden met eventueel toekomstige premies. Zolang u echter bij Dow werkzaam blijft, vindt jaarlijks een storting plaats. Uw pensioenkapitaal zal dus in de loop der tijd niet alleen ontwikkelen door de bijschrijving van rendementen. In de praktijk zullen ook nieuwe stortingen plaatsvinden, waarover de jaren erna eveneens weer rendement wordt berekend. In de hier genoemde bedragen is echter geen rekening gehouden met een eventuele scheiding. Houdt u er in geval van scheiding dus rekening mee dat uw pensioen in de premieregeling in de praktijk lager is. Voor vragen kunt u contact opnemen met het pensioenbureau: telefoon 0. U kunt uw vraag ook mailen naar info@dowpensioen.nl. Bij uw overlijden hebben uw partner en kinderen recht op een uitkering. Dit is het nabestaandenpensioen. Ook als u niet meer in dienst bent bij uw werkgever wanneer u overlijdt. Uw kinderen hebben recht op wezenpensioen indien zij geboren zijn voor uw pensioendatum of voor uw uitdiensttredingsdatum. Het wezenpensioen wordt uitgekeerd totdat uw kind de -jarige leeftijd bereikt of in het geval uw kind studeert of invalide is totdat de -jarige leeftijd wordt bereikt. Zie verder punt uit de toelichting van de Uitkeringsovereenkomst (uw pensioen uit de basisregeling). Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 0 A of B? Toen uw deelname aan de premieregeling startte, heeft het pensioenfonds voor u een Pensioenspaarrekening geopend. Als u toen niet schriftelijk heeft aangegeven dat u dat anders wilde, heeft het pensioenfonds destijds standaard rendementskeuze A aan u toegewezen. Hierbij wordt jaarlijks door het bestuur een rendement op uw vermogen toegekend dat gelijk is aan het netto rendement dat het pensioenfonds op haar beleggingen heeft gerealiseerd. Het alternatief is rendementskeuze B. Hierbij wordt jaarlijks door het bestuur een rendement op uw vermogen toegekend op basis van het rendement op Staatsobligaties. Over langere tijd is het verwachte rendement op rendementskeuze A hoger, maar deze keuze brengt ook risico s met zich mee. Het jaarlijkse rendement fluctueert en kan dus een of enkele jaren ook lager uitvallen of zelfs negatief zijn. Zeker wanneer de pensioendatum dichterbij komt, kan het verstandig zijn te kiezen voor meer zekerheid, en dus voor rendementskeuze B. Overstappen Via kunt u de formulieren downloaden waarmee u uw rendementskeuze kunt wijzigen. Heeft u nu rendementskeuze A en wilt u overstappen naar rendementskeuze B, dan geldt deze keuze voor minstens drie jaar. Daarna wordt de gemaakte rendementskeuze als u deze niet herroept, steeds stilzwijgend voor een jaar verlengd (of tot pensioendatum indien u deze voor het eind van deze periode heeft bereikt). Als u het gewenste formulier heeft ingevuld en opgestuurd, gaat de rendementswijziging in vanaf januari van het volgende jaar. Na drie jaar heeft u dus weer de mogelijkheid om te switchen. Belangrijke onderdelen van uw UPO Stichting Dow Pensioenfonds Op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) vindt u alle relevante gegevens over uw pensioenregeling. Over wat u tot nu toe aan pensioen Telefoon heeft opgebouwd en over wat u kunt opbouwen als u tot uw pensioneren bij Dow werkzaam blijft. Maar u leest er ook wat er is geregeld 0- t/m 0 0,00% t/m,0%,,3 t/m,0%,, 30 t/m 3,% 3,33, 3 t/m 3 3,30% 3,,3 0 t/m,0%,,3 t/m,0%, 3, UPO. In de folder is gebruik gemaakt van voorbeeldgetallen. Aan de hand van uw eigen UPO kunt u echter dit voorbeeld goed gebruiken om uw pensioensituatie te doorgronden. bij arbeidsongeschiktheid. En waar uw nabestaanden op kunnen rekenen in het geval u komt te overlijden. Een uiterst belangrijk overzicht dus. Maar het is ook omvangrijk. En soms ingewikkeld om de betekenis van de getallen en toelichting in de juiste context te plaatsen. Daarom geeft Dow Pensioenfonds u in deze folder uitleg en achtergrondinformatie over enkele van de meest relevante cijfers van uw info@dowpensioen.nl 0 t/m 3,0%,, t/m,0%, 0,0 0 t/m 3,%,3, Heeft u na het bestuderen van deze folder een vraag? Dan kunt u telefonisch terecht op nummer 0. U kunt uw vraag ook mailen 3,%,3, naar info@dowpensioen.nl. DOW0_upovs.indd Website :30

8 Premieovereenkomst Let op! Werknemers die voor juli 00 bij Dow in dienst waren, hebben de keuze gekregen wel of niet deel te nemen aan de premieregeling. Vrijwel iedereen heeft daar destijds voor gekozen. Voor medewerkers die destijds niet hebben gekozen voor deelname aan de premieregeling, is deze toelichting uiteraard niet van toepassing. Werknemers die na juli 00 in dienst zijn getreden, bouwen automatisch pensioen op via de premieregeling. betaald. Hiermee bouwt u uw eigen pensioenkapitaal op. Het rendement is afhankelijk van de door u gemaakte rendementskeuze. Met het pensioenkapitaal wordt voor u op de pensioendatum een periodieke pensioenuitkering aangekocht bij Stichting Dow Pensioenfonds. Wat is de beleggingswaarde van uw pensioen? Hier ziet u een voorbeeldberekening van hoe uw huidige pensioenkapitaal zich kan ontwikkelen tot op uw pensioendatum. Daarbij is een voorbeeldrendement genomen van %. Het daadwerkelijke rendement hangt af van uw rendementskeuze (zie toelichting ) en de koersontwikkelingen van de beleggingen. Het pensioenkapitaal kan dus hoger of lager zijn. Toekomstige opbouw Leeftijd Storting in premieregeling Uw bijdrage (30% van Bijdrage Dow (0% van Rendementskeuze Pensioenindicatie U bouwt in de premieregeling een pensioenkapitaal op, waarmee u op de pensioendatum een levenslange pensioenuitkering bij Stichting Dow Pensioenfonds inkoopt. Binnen deze pensioenregeling heeft u een belangrijke keuze te maken. Deze keuze gaat over de manier waarop u wilt dat uw pensioenkapitaal in de premieregeling wordt beheerd. U heeft twee mogelijkheden: A of B. Blijft u bij Dow werken? Uw huidige rendementskeuze De getoonde pensioenindicatie is een rekenvoorbeeld van het jaarlijks bruto pensioen dat u met het voorbeeldkapitaal kunt ontvangen. Zoals al vermeld bij het voorbeeldkapitaal (toelichting punt ) is hierbij geen rekening gehouden met toekomstige premiestoringen. Als u bij Dow werkzaam blijft, zullen in de toekomst jaarlijkse stortingen plaatsvinden die uw pensioenkapitaal (en daarmee uw pensioenindicatie) verhogen. Wilt u inzicht in het pensioen uit de premieregeling indien wel rekening wordt gehouden met toekomstige premiestortingen tot aan uw pensioneren? Bezoek dan de pensioenplanner! U benadert de planner via Op uw UPO ziet u achter Rendementskeuze daarom A of B staan. De letter op uw UPO staat dus voor de manier waarop uw pensioenkapitaal op dit moment wordt beheerd. Het is verstandig periodiek te toetsen of uw huidige keuze nog altijd aansluit bij uw situatie en wensen. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd tijdens de periode dat u met elkaar samen was. Dit is geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, die sinds mei van kracht is. (Hiervan kan door u en uw ex-partner zijn afgeweken in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant). Hoeveel premie wordt jaarlijks gestort? In de premieregeling vindt elk jaar in maart een storting plaats. De hoogte van de jaarlijkse storting is gekoppeld aan uw Performance Award en wordt vastgesteld op basis van de leeftijdsafhankelijke fiscale factoren die de overheid vaststelt. In de fiscale tabel hieronder, ziet u achter alle leeftijdscategorieën een percentage staan. Als u dit percentage vermenigvuldigt met uw Performance Award, berekent u het bedrag dat in totaal wordt gestort in uw premieregeling. Dit bedrag betaalt u echter maar voor een gedeelte zelf. Om precies te zijn komt van de totale storting 30% voor uw rekening. Dit bedrag wordt ingehouden op de uitbetaling van uw Performance Award. De overige 0% van de totale storting wordt door Dow ingelegd. Welk pensioen kunt u verwachten? Op de pensioendatum koopt u bij Dow Pensioenfonds een levenslang ouderdomspensioen in van het door u opgebouwde pensioenkapitaal in de premieregeling. Het bedrag dat u op uw Uniform Pensioenoverzicht ziet staan onder het kopje Pensioenindicatie is gebaseerd op het huidige kapitaal, de huidige tarieven en een voorbeeldrendement van %. Uw pensioenregeling is deels een premieovereenkomst. Elk jaar wordt een percentage van de Performance Award (PA-grondslag) als premie In dit rekenvoorbeeld zijn wij uitgegaan van uw huidige kapitaal en hebben wij geen rekening gehouden met eventueel toekomstige premies. Zolang u echter bij Dow werkzaam blijft, vindt jaarlijks een storting plaats. Uw pensioenkapitaal zal dus in de loop der tijd niet alleen ontwikkelen door de bijschrijving van rendementen. In de praktijk zullen ook nieuwe stortingen plaatsvinden, waarover de jaren erna eveneens weer rendement wordt berekend. In de hier genoemde bedragen is echter geen rekening gehouden met een eventuele scheiding. Houdt u er in geval van scheiding dus rekening mee dat uw pensioen in de premieregeling in de praktijk lager is. Voor vragen kunt u contact opnemen met het pensioenbureau: telefoon 0. U kunt uw vraag ook mailen naar info@dowpensioen.nl. Bij uw overlijden hebben uw partner en kinderen recht op een uitkering. Dit is het nabestaandenpensioen. Ook als u niet meer in dienst bent bij uw werkgever wanneer u overlijdt. Uw kinderen hebben recht op wezenpensioen indien zij geboren zijn voor uw pensioendatum of voor uw uitdiensttredingsdatum. Het wezenpensioen wordt uitgekeerd totdat uw kind de -jarige leeftijd bereikt of in het geval uw kind studeert of invalide is totdat de -jarige leeftijd wordt bereikt. Zie verder punt uit de toelichting van de Uitkeringsovereenkomst (uw pensioen uit de basisregeling). Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 0 A of B? Toen uw deelname aan de premieregeling startte, heeft het pensioenfonds voor u een Pensioenspaarrekening geopend. Als u toen niet schriftelijk heeft aangegeven dat u dat anders wilde, heeft het pensioenfonds destijds standaard rendementskeuze A aan u toegewezen. Hierbij wordt jaarlijks door het bestuur een rendement op uw vermogen toegekend dat gelijk is aan het netto rendement dat het pensioenfonds op haar beleggingen heeft gerealiseerd. Het alternatief is rendementskeuze B. Hierbij wordt jaarlijks door het bestuur een rendement op uw vermogen toegekend op basis van het rendement op Staatsobligaties. Over langere tijd is het verwachte rendement op rendementskeuze A hoger, maar deze keuze brengt ook risico s met zich mee. Het jaarlijkse rendement fluctueert en kan dus een of enkele jaren ook lager uitvallen of zelfs negatief zijn. Zeker wanneer de pensioendatum dichterbij komt, kan het verstandig zijn te kiezen voor meer zekerheid, en dus voor rendementskeuze B. Overstappen Via kunt u de formulieren downloaden waarmee u uw rendementskeuze kunt wijzigen. Heeft u nu rendementskeuze A en wilt u overstappen naar rendementskeuze B, dan geldt deze keuze voor minstens drie jaar. Daarna wordt de gemaakte rendementskeuze als u deze niet herroept, steeds stilzwijgend voor een jaar verlengd (of tot pensioendatum indien u deze voor het eind van deze periode heeft bereikt). Als u het gewenste formulier heeft ingevuld en opgestuurd, gaat de rendementswijziging in vanaf januari van het volgende jaar. Na drie jaar heeft u dus weer de mogelijkheid om te switchen. Belangrijke onderdelen van uw UPO Stichting Dow Pensioenfonds Op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) vindt u alle relevante gegevens over uw pensioenregeling. Over wat u tot nu toe aan pensioen Telefoon heeft opgebouwd en over wat u kunt opbouwen als u tot uw pensioneren bij Dow werkzaam blijft. Maar u leest er ook wat er is geregeld 0- t/m 0 0,00% t/m,0%,,3 t/m,0%,, 30 t/m 3,% 3,33, 3 t/m 3 3,30% 3,,3 0 t/m,0%,,3 t/m,0%, 3, UPO. In de folder is gebruik gemaakt van voorbeeldgetallen. Aan de hand van uw eigen UPO kunt u echter dit voorbeeld goed gebruiken om uw pensioensituatie te doorgronden. bij arbeidsongeschiktheid. En waar uw nabestaanden op kunnen rekenen in het geval u komt te overlijden. Een uiterst belangrijk overzicht dus. Maar het is ook omvangrijk. En soms ingewikkeld om de betekenis van de getallen en toelichting in de juiste context te plaatsen. Daarom geeft Dow Pensioenfonds u in deze folder uitleg en achtergrondinformatie over enkele van de meest relevante cijfers van uw info@dowpensioen.nl 0 t/m 3,0%,, t/m,0%, 0,0 0 t/m 3,%,3, Heeft u na het bestuderen van deze folder een vraag? Dan kunt u telefonisch terecht op nummer 0. U kunt uw vraag ook mailen 3,%,3, naar info@dowpensioen.nl. DOW0_upovs.indd Website :30

9 Premieovereenkomst Let op! Werknemers die voor juli 00 bij Dow in dienst waren, hebben de keuze gekregen wel of niet deel te nemen aan de premieregeling. Vrijwel iedereen heeft daar destijds voor gekozen. Voor medewerkers die destijds niet hebben gekozen voor deelname aan de premieregeling, is deze toelichting uiteraard niet van toepassing. Werknemers die na juli 00 in dienst zijn getreden, bouwen automatisch pensioen op via de premieregeling. betaald. Hiermee bouwt u uw eigen pensioenkapitaal op. Het rendement is afhankelijk van de door u gemaakte rendementskeuze. Met het pensioenkapitaal wordt voor u op de pensioendatum een periodieke pensioenuitkering aangekocht bij Stichting Dow Pensioenfonds. Wat is de beleggingswaarde van uw pensioen? Hier ziet u een voorbeeldberekening van hoe uw huidige pensioenkapitaal zich kan ontwikkelen tot op uw pensioendatum. Daarbij is een voorbeeldrendement genomen van %. Het daadwerkelijke rendement hangt af van uw rendementskeuze (zie toelichting ) en de koersontwikkelingen van de beleggingen. Het pensioenkapitaal kan dus hoger of lager zijn. Toekomstige opbouw Leeftijd Storting in premieregeling Uw bijdrage (30% van Bijdrage Dow (0% van Rendementskeuze Pensioenindicatie U bouwt in de premieregeling een pensioenkapitaal op, waarmee u op de pensioendatum een levenslange pensioenuitkering bij Stichting Dow Pensioenfonds inkoopt. Binnen deze pensioenregeling heeft u een belangrijke keuze te maken. Deze keuze gaat over de manier waarop u wilt dat uw pensioenkapitaal in de premieregeling wordt beheerd. U heeft twee mogelijkheden: A of B. Blijft u bij Dow werken? Uw huidige rendementskeuze De getoonde pensioenindicatie is een rekenvoorbeeld van het jaarlijks bruto pensioen dat u met het voorbeeldkapitaal kunt ontvangen. Zoals al vermeld bij het voorbeeldkapitaal (toelichting punt ) is hierbij geen rekening gehouden met toekomstige premiestoringen. Als u bij Dow werkzaam blijft, zullen in de toekomst jaarlijkse stortingen plaatsvinden die uw pensioenkapitaal (en daarmee uw pensioenindicatie) verhogen. Wilt u inzicht in het pensioen uit de premieregeling indien wel rekening wordt gehouden met toekomstige premiestortingen tot aan uw pensioneren? Bezoek dan de pensioenplanner! U benadert de planner via Op uw UPO ziet u achter Rendementskeuze daarom A of B staan. De letter op uw UPO staat dus voor de manier waarop uw pensioenkapitaal op dit moment wordt beheerd. Het is verstandig periodiek te toetsen of uw huidige keuze nog altijd aansluit bij uw situatie en wensen. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd tijdens de periode dat u met elkaar samen was. Dit is geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, die sinds mei van kracht is. (Hiervan kan door u en uw ex-partner zijn afgeweken in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant). Hoeveel premie wordt jaarlijks gestort? In de premieregeling vindt elk jaar in maart een storting plaats. De hoogte van de jaarlijkse storting is gekoppeld aan uw Performance Award en wordt vastgesteld op basis van de leeftijdsafhankelijke fiscale factoren die de overheid vaststelt. In de fiscale tabel hieronder, ziet u achter alle leeftijdscategorieën een percentage staan. Als u dit percentage vermenigvuldigt met uw Performance Award, berekent u het bedrag dat in totaal wordt gestort in uw premieregeling. Dit bedrag betaalt u echter maar voor een gedeelte zelf. Om precies te zijn komt van de totale storting 30% voor uw rekening. Dit bedrag wordt ingehouden op de uitbetaling van uw Performance Award. De overige 0% van de totale storting wordt door Dow ingelegd. Welk pensioen kunt u verwachten? Op de pensioendatum koopt u bij Dow Pensioenfonds een levenslang ouderdomspensioen in van het door u opgebouwde pensioenkapitaal in de premieregeling. Het bedrag dat u op uw Uniform Pensioenoverzicht ziet staan onder het kopje Pensioenindicatie is gebaseerd op het huidige kapitaal, de huidige tarieven en een voorbeeldrendement van %. Uw pensioenregeling is deels een premieovereenkomst. Elk jaar wordt een percentage van de Performance Award (PA-grondslag) als premie In dit rekenvoorbeeld zijn wij uitgegaan van uw huidige kapitaal en hebben wij geen rekening gehouden met eventueel toekomstige premies. Zolang u echter bij Dow werkzaam blijft, vindt jaarlijks een storting plaats. Uw pensioenkapitaal zal dus in de loop der tijd niet alleen ontwikkelen door de bijschrijving van rendementen. In de praktijk zullen ook nieuwe stortingen plaatsvinden, waarover de jaren erna eveneens weer rendement wordt berekend. In de hier genoemde bedragen is echter geen rekening gehouden met een eventuele scheiding. Houdt u er in geval van scheiding dus rekening mee dat uw pensioen in de premieregeling in de praktijk lager is. Voor vragen kunt u contact opnemen met het pensioenbureau: telefoon 0. U kunt uw vraag ook mailen naar info@dowpensioen.nl. Bij uw overlijden hebben uw partner en kinderen recht op een uitkering. Dit is het nabestaandenpensioen. Ook als u niet meer in dienst bent bij uw werkgever wanneer u overlijdt. Uw kinderen hebben recht op wezenpensioen indien zij geboren zijn voor uw pensioendatum of voor uw uitdiensttredingsdatum. Het wezenpensioen wordt uitgekeerd totdat uw kind de -jarige leeftijd bereikt of in het geval uw kind studeert of invalide is totdat de -jarige leeftijd wordt bereikt. Zie verder punt uit de toelichting van de Uitkeringsovereenkomst (uw pensioen uit de basisregeling). Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 0 A of B? Toen uw deelname aan de premieregeling startte, heeft het pensioenfonds voor u een Pensioenspaarrekening geopend. Als u toen niet schriftelijk heeft aangegeven dat u dat anders wilde, heeft het pensioenfonds destijds standaard rendementskeuze A aan u toegewezen. Hierbij wordt jaarlijks door het bestuur een rendement op uw vermogen toegekend dat gelijk is aan het netto rendement dat het pensioenfonds op haar beleggingen heeft gerealiseerd. Het alternatief is rendementskeuze B. Hierbij wordt jaarlijks door het bestuur een rendement op uw vermogen toegekend op basis van het rendement op Staatsobligaties. Over langere tijd is het verwachte rendement op rendementskeuze A hoger, maar deze keuze brengt ook risico s met zich mee. Het jaarlijkse rendement fluctueert en kan dus een of enkele jaren ook lager uitvallen of zelfs negatief zijn. Zeker wanneer de pensioendatum dichterbij komt, kan het verstandig zijn te kiezen voor meer zekerheid, en dus voor rendementskeuze B. Overstappen Via kunt u de formulieren downloaden waarmee u uw rendementskeuze kunt wijzigen. Heeft u nu rendementskeuze A en wilt u overstappen naar rendementskeuze B, dan geldt deze keuze voor minstens drie jaar. Daarna wordt de gemaakte rendementskeuze als u deze niet herroept, steeds stilzwijgend voor een jaar verlengd (of tot pensioendatum indien u deze voor het eind van deze periode heeft bereikt). Als u het gewenste formulier heeft ingevuld en opgestuurd, gaat de rendementswijziging in vanaf januari van het volgende jaar. Na drie jaar heeft u dus weer de mogelijkheid om te switchen. Belangrijke onderdelen van uw UPO Stichting Dow Pensioenfonds Op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) vindt u alle relevante gegevens over uw pensioenregeling. Over wat u tot nu toe aan pensioen Telefoon heeft opgebouwd en over wat u kunt opbouwen als u tot uw pensioneren bij Dow werkzaam blijft. Maar u leest er ook wat er is geregeld 0- t/m 0 0,00% t/m,0%,,3 t/m,0%,, 30 t/m 3,% 3,33, 3 t/m 3 3,30% 3,,3 0 t/m,0%,,3 t/m,0%, 3, UPO. In de folder is gebruik gemaakt van voorbeeldgetallen. Aan de hand van uw eigen UPO kunt u echter dit voorbeeld goed gebruiken om uw pensioensituatie te doorgronden. bij arbeidsongeschiktheid. En waar uw nabestaanden op kunnen rekenen in het geval u komt te overlijden. Een uiterst belangrijk overzicht dus. Maar het is ook omvangrijk. En soms ingewikkeld om de betekenis van de getallen en toelichting in de juiste context te plaatsen. Daarom geeft Dow Pensioenfonds u in deze folder uitleg en achtergrondinformatie over enkele van de meest relevante cijfers van uw info@dowpensioen.nl 0 t/m 3,0%,, t/m,0%, 0,0 0 t/m 3,%,3, Heeft u na het bestuderen van deze folder een vraag? Dan kunt u telefonisch terecht op nummer 0. U kunt uw vraag ook mailen 3,%,3, naar info@dowpensioen.nl. DOW0_upovs.indd Website :30

10 Premieovereenkomst Let op! Werknemers die voor juli 00 bij Dow in dienst waren, hebben de keuze gekregen wel of niet deel te nemen aan de premieregeling. Vrijwel iedereen heeft daar destijds voor gekozen. Voor medewerkers die destijds niet hebben gekozen voor deelname aan de premieregeling, is deze toelichting uiteraard niet van toepassing. Werknemers die na juli 00 in dienst zijn getreden, bouwen automatisch pensioen op via de premieregeling. betaald. Hiermee bouwt u uw eigen pensioenkapitaal op. Het rendement is afhankelijk van de door u gemaakte rendementskeuze. Met het pensioenkapitaal wordt voor u op de pensioendatum een periodieke pensioenuitkering aangekocht bij Stichting Dow Pensioenfonds. Wat is de beleggingswaarde van uw pensioen? Hier ziet u een voorbeeldberekening van hoe uw huidige pensioenkapitaal zich kan ontwikkelen tot op uw pensioendatum. Daarbij is een voorbeeldrendement genomen van %. Het daadwerkelijke rendement hangt af van uw rendementskeuze (zie toelichting ) en de koersontwikkelingen van de beleggingen. Het pensioenkapitaal kan dus hoger of lager zijn. Toekomstige opbouw Leeftijd Storting in premieregeling Uw bijdrage (30% van Bijdrage Dow (0% van Rendementskeuze Pensioenindicatie U bouwt in de premieregeling een pensioenkapitaal op, waarmee u op de pensioendatum een levenslange pensioenuitkering bij Stichting Dow Pensioenfonds inkoopt. Binnen deze pensioenregeling heeft u een belangrijke keuze te maken. Deze keuze gaat over de manier waarop u wilt dat uw pensioenkapitaal in de premieregeling wordt beheerd. U heeft twee mogelijkheden: A of B. Blijft u bij Dow werken? Uw huidige rendementskeuze De getoonde pensioenindicatie is een rekenvoorbeeld van het jaarlijks bruto pensioen dat u met het voorbeeldkapitaal kunt ontvangen. Zoals al vermeld bij het voorbeeldkapitaal (toelichting punt ) is hierbij geen rekening gehouden met toekomstige premiestoringen. Als u bij Dow werkzaam blijft, zullen in de toekomst jaarlijkse stortingen plaatsvinden die uw pensioenkapitaal (en daarmee uw pensioenindicatie) verhogen. Wilt u inzicht in het pensioen uit de premieregeling indien wel rekening wordt gehouden met toekomstige premiestortingen tot aan uw pensioneren? Bezoek dan de pensioenplanner! U benadert de planner via Op uw UPO ziet u achter Rendementskeuze daarom A of B staan. De letter op uw UPO staat dus voor de manier waarop uw pensioenkapitaal op dit moment wordt beheerd. Het is verstandig periodiek te toetsen of uw huidige keuze nog altijd aansluit bij uw situatie en wensen. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd tijdens de periode dat u met elkaar samen was. Dit is geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, die sinds mei van kracht is. (Hiervan kan door u en uw ex-partner zijn afgeweken in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant). Hoeveel premie wordt jaarlijks gestort? In de premieregeling vindt elk jaar in maart een storting plaats. De hoogte van de jaarlijkse storting is gekoppeld aan uw Performance Award en wordt vastgesteld op basis van de leeftijdsafhankelijke fiscale factoren die de overheid vaststelt. In de fiscale tabel hieronder, ziet u achter alle leeftijdscategorieën een percentage staan. Als u dit percentage vermenigvuldigt met uw Performance Award, berekent u het bedrag dat in totaal wordt gestort in uw premieregeling. Dit bedrag betaalt u echter maar voor een gedeelte zelf. Om precies te zijn komt van de totale storting 30% voor uw rekening. Dit bedrag wordt ingehouden op de uitbetaling van uw Performance Award. De overige 0% van de totale storting wordt door Dow ingelegd. Welk pensioen kunt u verwachten? Op de pensioendatum koopt u bij Dow Pensioenfonds een levenslang ouderdomspensioen in van het door u opgebouwde pensioenkapitaal in de premieregeling. Het bedrag dat u op uw Uniform Pensioenoverzicht ziet staan onder het kopje Pensioenindicatie is gebaseerd op het huidige kapitaal, de huidige tarieven en een voorbeeldrendement van %. Uw pensioenregeling is deels een premieovereenkomst. Elk jaar wordt een percentage van de Performance Award (PA-grondslag) als premie In dit rekenvoorbeeld zijn wij uitgegaan van uw huidige kapitaal en hebben wij geen rekening gehouden met eventueel toekomstige premies. Zolang u echter bij Dow werkzaam blijft, vindt jaarlijks een storting plaats. Uw pensioenkapitaal zal dus in de loop der tijd niet alleen ontwikkelen door de bijschrijving van rendementen. In de praktijk zullen ook nieuwe stortingen plaatsvinden, waarover de jaren erna eveneens weer rendement wordt berekend. In de hier genoemde bedragen is echter geen rekening gehouden met een eventuele scheiding. Houdt u er in geval van scheiding dus rekening mee dat uw pensioen in de premieregeling in de praktijk lager is. Voor vragen kunt u contact opnemen met het pensioenbureau: telefoon 0. U kunt uw vraag ook mailen naar info@dowpensioen.nl. Bij uw overlijden hebben uw partner en kinderen recht op een uitkering. Dit is het nabestaandenpensioen. Ook als u niet meer in dienst bent bij uw werkgever wanneer u overlijdt. Uw kinderen hebben recht op wezenpensioen indien zij geboren zijn voor uw pensioendatum of voor uw uitdiensttredingsdatum. Het wezenpensioen wordt uitgekeerd totdat uw kind de -jarige leeftijd bereikt of in het geval uw kind studeert of invalide is totdat de -jarige leeftijd wordt bereikt. Zie verder punt uit de toelichting van de Uitkeringsovereenkomst (uw pensioen uit de basisregeling). Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 0 A of B? Toen uw deelname aan de premieregeling startte, heeft het pensioenfonds voor u een Pensioenspaarrekening geopend. Als u toen niet schriftelijk heeft aangegeven dat u dat anders wilde, heeft het pensioenfonds destijds standaard rendementskeuze A aan u toegewezen. Hierbij wordt jaarlijks door het bestuur een rendement op uw vermogen toegekend dat gelijk is aan het netto rendement dat het pensioenfonds op haar beleggingen heeft gerealiseerd. Het alternatief is rendementskeuze B. Hierbij wordt jaarlijks door het bestuur een rendement op uw vermogen toegekend op basis van het rendement op Staatsobligaties. Over langere tijd is het verwachte rendement op rendementskeuze A hoger, maar deze keuze brengt ook risico s met zich mee. Het jaarlijkse rendement fluctueert en kan dus een of enkele jaren ook lager uitvallen of zelfs negatief zijn. Zeker wanneer de pensioendatum dichterbij komt, kan het verstandig zijn te kiezen voor meer zekerheid, en dus voor rendementskeuze B. Overstappen Via kunt u de formulieren downloaden waarmee u uw rendementskeuze kunt wijzigen. Heeft u nu rendementskeuze A en wilt u overstappen naar rendementskeuze B, dan geldt deze keuze voor minstens drie jaar. Daarna wordt de gemaakte rendementskeuze als u deze niet herroept, steeds stilzwijgend voor een jaar verlengd (of tot pensioendatum indien u deze voor het eind van deze periode heeft bereikt). Als u het gewenste formulier heeft ingevuld en opgestuurd, gaat de rendementswijziging in vanaf januari van het volgende jaar. Na drie jaar heeft u dus weer de mogelijkheid om te switchen. Belangrijke onderdelen van uw UPO Stichting Dow Pensioenfonds Op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) vindt u alle relevante gegevens over uw pensioenregeling. Over wat u tot nu toe aan pensioen Telefoon heeft opgebouwd en over wat u kunt opbouwen als u tot uw pensioneren bij Dow werkzaam blijft. Maar u leest er ook wat er is geregeld 0- t/m 0 0,00% t/m,0%,,3 t/m,0%,, 30 t/m 3,% 3,33, 3 t/m 3 3,30% 3,,3 0 t/m,0%,,3 t/m,0%, 3, UPO. In de folder is gebruik gemaakt van voorbeeldgetallen. Aan de hand van uw eigen UPO kunt u echter dit voorbeeld goed gebruiken om uw pensioensituatie te doorgronden. bij arbeidsongeschiktheid. En waar uw nabestaanden op kunnen rekenen in het geval u komt te overlijden. Een uiterst belangrijk overzicht dus. Maar het is ook omvangrijk. En soms ingewikkeld om de betekenis van de getallen en toelichting in de juiste context te plaatsen. Daarom geeft Dow Pensioenfonds u in deze folder uitleg en achtergrondinformatie over enkele van de meest relevante cijfers van uw info@dowpensioen.nl 0 t/m 3,0%,, t/m,0%, 0,0 0 t/m 3,%,3, Heeft u na het bestuderen van deze folder een vraag? Dan kunt u telefonisch terecht op nummer 0. U kunt uw vraag ook mailen 3,%,3, naar info@dowpensioen.nl. DOW0_upovs.indd Website :30