Meer1010 Opleiders in NEN 1010 & Meer

Transcriptie

1 actuele keuzemodulen Praktijkcursus NEN 1010 Ga naar Onderwerp 01 NEN 1010 in relatie tot wetgeving en overeenkomst 02 Bescherming tegen elektrische schok Stroomketens 03 Stroomstelsels 04 Beveiligingstoestellen tegen overstroom 05 Aardlekschakelaars, kenmerken en werking 06 Toepassing van aardlekschakelaars in de praktijk 07 Aanvullende bescherming door 30 ma aardlekschakelaars 08 Foutbescherming door automatische uitschakeling van de voeding 09 Aanduiding van draden, aders en kabels volgens HD Schakelen en scheiden 11 Scheiding van zwak- en sterkstroomleidingen 12 Praktijkvoorbeeld leidingberekenen > 3 x 80 A 13 Uitwendige invloeden en IP-codering 21 Omvang van de elektrische installatie 22 Installaties in ruimten met bad of douche 23 Installaties aangelegd met buigzame leidingen stekerend installeren 24 ** NIEUW ** PV-installaties volgens rubriek 712 van NEN Nieuw in aanvulling A1/C1:2011 op NEN 1010:2007+C1: Stroomstelsels en aansluitingen netwerkbedrijven (theorie) - deel1 38 Stroomstelsels en aansluitingen netwerkbedrijven (praktijk) - deel2 Meer1010 v1.1

2 Module 01 - NEN 1010 in relatie tot wetgeving en overeenkomst Door het inwerkingtreden van het nieuwe Bouwbesluit per 1 april 2012 is NEN1010:2007+C1:2008 inclusief de Aanvulling A1/C1: 2011 Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties, door BZK aangewezen als de norm waaraan de in het Bouwbesluit genoemde elektrische installaties moeten voldoen. In deze module wordt o.a. hieraan aandacht besteed. Onderstaand een globaal overzicht van deze en andere onderwerpen uit de module. NEN 1010 in relatie tot wetgeving Aanwijzing via Woningwet en Bouwbesluit Rechtens verkregen niveau Gelijkwaardigheidsbepaling Niet aangewezen onderdelen uit NEN 1010 Erkende kwaliteitsverklaringen BRL 6000 Erkenningsregeling Nederlandse Praktijk Richtlijn NPR 5310 Laagspanningsrichtlijn KEMA-Keur versus CE-markering Tijdsduur : ca. 30 minuten

3 Module 02 - Bescherming tegen elektrische schok - Stroomketens Hoofdstuk 41 van NEN 1010, dat handelt over bescherming tegen elektrische schok, is ingrijpend gewijzigd. Nieuwe termen, definities en uitvoeringsvormen van de beschermingsmaatregelen tegen elektrische schok zijn onderwerpen die in deze module worden behandeld. Onderstaand een globaal overzicht van deze en andere onderwerpen uit de module. Basisregels voor bescherming tegen elektrische schok Basisbescherming Foutbescherming Verhoogde bescherming Aanvullende bescherming Beschermingsklasse van elektrisch materieel Scheiding van de voeding Dubbele of versterkte isolatie Extra lage spanning: SELV en PELV Tijdsduur : ca. 45 minuten

4 Module 03 - Stroomstelsels In ons land worden verschillende soorten stroomstelsels toegepast. Het type stroomstelsel wordt bepaald door de wijze waarop de voedingsbron en de metalen gestellen in de installatie met aarde zijn verbonden. Kennis van stroomstelsels is van groot belang voor het kiezen van de voorziening voor foutbescherming en juiste wijze van schakelen en scheiden. In deze module wordt o.a. hieraan aandacht besteed. Onderstaand een globaal overzicht van deze en andere onderwerpen uit de module. Meest voorkomende stroomstelsels Klein- en grootverbruikaansluitingen TT-stelsels TN-S-stelsels TN-C-S-stelsels Aarde geleverd door de netbeheerder Tijdsduur : ca. 30 minuten

5 Module 04 - Beveiliginstoestellen tegen overstroom Elektrisch materieel moet tegen overstroom worden beveiligd. Dit houdt in dat er in de installatie beveiligingstoestellen tegen overbelastingsstroom en kortsluitstroom aanwezig moeten zijn. Hiervoor kunnen smeltveiligheden, installatieautomaten of vermogenschakelaars worden gebruikt. Deze toestellen kunnen ook worden toegepast voor foutbescherming door automatische uitschakeling van de voeding. In deze module wordt o.a. hieraan aandacht besteed. Onderstaand een globaal overzicht van deze en andere onderwerpen uit de module. Toepassing van smeltveiligheden Uitschakelkarakteristieken van gg-smeltveiligheden volgens IEC :2006 Maximale aanspreekstroom en uitschakeltijd van gg-smeltveiligheden Uitschakelkarakteristieken van type B, C en D installatieautomaten volgens NEN-EN Invloed van inschakelstromen Instelling van vermogenschakelaars Tijdsduur : ca. 30 minuten

6 Module 05 - Aardlekschakelaars, kenmerken en werking Aardlekschakelaars zijn er in verschillende uitvoeringen en met verschillende toegekende aanspreekstromen. De 30 ma aardlekschakelaar wordt als aanvullende beveiliging beschouwd in het geval van: a) een defect aan een voorziening voor basisbescherming; b) een defect aan een voorziening voor foutbescherming; c) zorgeloosheid van de gebruiker. Aardlekschakelaars met een aanspreekstroom van méér dan 30 ma, mogen alleen worden toegepast voor foutbescherming of bescherming tegen brand. In deze module wordt o.a. hieraan aandacht besteed. Onderstaand een globaal overzicht van deze en andere onderwerpen uit de module. Toepassingsgebied van aardlekschakelaars Kenmerken Aardlekschakelaars type AC, A en B Stootstroomvaste en selectieve ALS Aardlekschakelaars als bescherming tegen brand Foutbescherming m.b.v. aardlekschakelaars Tijdsduur : ca. 45 minuten

7 Module 06 - Toepassing van aardlekschakelaars in de praktijk Het aanspreken van aardlekschakelaars moet zoveel mogelijk worden voorkomen. Bij het ontwerpen van een installatie moet hiermee rekening worden gehouden. Installaties moeten daarom zo zijn opgedeeld dat als een aardlekschakelaar aanspreekt er voldoende verlichting voor oriëntatie blijft en dat er geen gevaarlijke situaties ontstaan en de nadelige gevolgen tot een minimum worden beperkt. Onderstaand een overzicht van een aantal onderwerpen die in deze module worden behandeld en die als leidraad kunnen dienen voor een veilig ontwerp van een elektrische installatie. Aardfoutstromen Aanrakingsstromen Aardlekstromen Toegestane lekstromen van toestellen volgens IEC Maximum aantal eindgroepen per 30 ma aardlekschakelaar Twee aardlekschakelaars en toch een hoofdschakelaar Opdelen van installaties met aardlekschakelaars Praktijkvoorbeelden Tijdsduur : ca. 45 minuten

8 Module 07 - Aanvullende bescherming door 30 ma aardlekschakelaars Contactdozen met een toegekende stroom van ten hoogste 20 A voor algemeen gebruik door leken moeten aanvullend worden beschermd door een aardlekschakelaar van ten hoogste 30 ma. Dit geldt dus o.a. ook voor dergelijke contactdozen in kantoren, werkplaatsen en winkels. Ook moet verplaatsbaar elektrisch materieel met een toegekende stroom van ten hoogste 32 A voor gebruik buiten aanvullend worden beschermd door een aardlekschakelaar van ten hoogste 30 ma. De Nederlandse bepaling geeft aan dat aansluitpunten voor verlichting in woningen e.d. eveneens aanvullend moeten worden beschermd door een aardlekschakelaar van ten hoogste 30 ma. In deze module wordt met voorbeelden toegelicht wanneer de contactdozen wel of niet aanvullend met een aardlekschakelaar van ten hoogste 30 ma moeten worden beschermd. Onderstaand een globaal overzicht van deze en andere onderwerpen uit de module. Voorbeelden van aanvullende bescherming Definitie contactdoos voor specifiek gebruik Voorbeelden van uitzonderingen Tijdsduur : ca. 45 minuten

9 Module 08 - Foutbescherming door automatische uitschakeling van de voeding Een van de meest toegepaste beschermingsmaatregelen tegen elektrische schok is foutbescherming door automatische uitschakeling van de voeding. Hiervoor worden bijvoorkeur smeltpatronen of installatieautomaten gebruikt. In deze module wordt o.a. hieraan aandacht besteed. Onderstaand een globaal overzicht van deze en andere onderwerpen uit de module. Beschermende vereffening Eisen voor foutbescherming Maximale uitschakeltijden bij TT-stelsels Opbouw foutstroomketen bij TT-stelsels Circuitweerstand ZS bij TT-stelsels Toepassing van B- en C automaten voor foutbescherming bij TT-stelsels Maximale uitschakeltijden bij TN-stelsels Opbouw foutstroomketen bij TN-stelsels Circuitweerstand ZS bij TN-stelsels Maximale lengte van tegen aardsluiting beveiligde leidingen Tijdsduur : ca. 60 minuten

10 Module 09 - Aanduiding van draden, aders en kabels volgens HD 308 Vanaf 2003 zijn in Nederland voor de aanduiding van draden en aders de kleuren volgens HD 308 van toepassing. Dit houdt o.a. in dat voor draden en aders ook de kleur grijs kan worden toegepast. De aanwezigheid van een groengele beschermingsleiding in een kabel wordt nu aangeduid door de letter G of x die tussen het aantal aders en de kerndoorsnede wordt weergegeven. De aderkleuren die worden toegepast zijn bruin, zwart, grijs, blauw en groengeel. In deze module wordt o.a. aangegeven voor welke functie een bepaalde kleur mag worden gebruikt en of het omkleuren is toegestaan. Draad en aderkleuren conform HD 308 Kleuraanduiding van fasedraden- en aders Kleuraanduiding van nulleiding Kleuraanduiding van beschermingsleiding Gebruik van groen-gele aders voor andere doeleinden dan voor beschermingsleiding Aanduiding van PEN-leiding Aanduiding van PEN-leiding bij grondkabels Praktijkvoorbeeld Tijdsduur : ca. 30 minuten

11 Module 10 - Schakelen en scheiden In de voorgaande edities van NEN 1010 was tot in detail aangegeven wanneer wel of geen groepsschakelaar moest worden toegepast. Hetzelfde geldt ook voor de hoofdschakelaar bij de schakel- en verdeelinrichting. Dit is nu geregeld in slechts drie doelbepalingen. In deze module wordt met praktijkvoorbeelden uitgelegd wanneer met andere toestellen dan lastscheiders, zoals bijvoorbeeld smeltpatronen, eind- en distributiegroepen van de voeding mogen worden gescheiden. Onderstaand een globaal overzicht van deze en andere onderwerpen uit de module. Wat is een stroomketen Wat is scheiden Wanneer scheiden Eisen voor scheiders Bekwaamheid van personen Uitzonderingen volgens blad 37 NPR 5310 Aardpotentiaal van de nul Scheiden van de nul bij toepassing van de verschillende stroomstelsels Schakelen en scheiden met meerdere toestellen Praktijkvoorbeelden Tijdsduur : ca. 75 minuten

12 Module 11 - Scheiding van zwak- en sterkstroomleidingen NEN 1010 geeft aan dat stroomketens behorend tot spanningsbereik I en II zich niet in hetzelfde leidingsysteem mogen bevinden. Bedoeld wordt o.a. dat zwak- en sterkstroomleidingen van elkaar gescheiden moeten zijn aangelegd. Dit is niet noodzakelijk als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Een van die voorwaarden is dat leidingen op bijvoorbeeld een kabelbaan (kabelgoot) door middel van een scheidingsschot van elkaar worden gescheiden. Nieuw is dat dit niet hoeft als de sterkstroomkabels voldoen aan de eisen voor basisbescherming en foutbescherming. In deze module zullen de verschillende installatiemogelijkheden nader worden toegelicht. Onderstaand een globaal overzicht van de onderwerpen uit de module. Indeling van spanningen Spanningsband I en II Spanningsklasse van leidingen Elektrisch materieel gelijkwaardig aan klasse II Voorbeelden van leidingaanleg Tijdsduur : ca. 30 minuten

13 Module 12 - Leidingberekenen > 3 x 80 A Tijdens normaal bedrijf, mag bij leidingen de temperatuur van de isolatie niet hoger zijn dan de hoogst toelaatbare bedrijfstemperatuur. Voor PVC is dit 70 C en voor XLPE 90 C. Om aan deze voorwaarde te voldoen mag de stroom in de leiding niet hoger zijn dan die in de tabellen van NEN 1010 wordt genoemd. Hierbij moet men rekening houden met eventuele correctiefactoren. Ook in geval van een kortsluiting speelt temperatuurverhoging een belangrijke rol. In deze module wordt aan de hand van een praktijkvoorbeeld een leidingberekening gemaakt op basis van beveiliging tegen overbelastingsstroom. Onderstaand een overzicht van de onderwerpen die in deze module worden behandeld. Keuze van installatiemethode Basisinstallatiemethode Het bepalen van de toelaatbare stroom Correctiefactoren Het berekenen van de hoogst toelaatbare stroom Invloed van hogere harmonische stromen op de stroom door de nul Kerndoorsnede van de geleiders op basis van beveiliging tegen overbelastingsstroom Tijdsduur : ca. 45 minuten

14 Module 13 - Uitwendige invloeden en IP-code Elektrisch materieel moet zijn beschermd tegen invloeden vanuit de omgeving. Bescherming hiertegen kan worden verkregen door het aanbrengen van omhulsels. Deze omhulsels kunnen het materieel beschermen tegen het binnen dringen van vaste voorwerpen, stof en water. Daarnaast kunnen omhulsels het elektrisch materieel beschermen tegen mechanische stootbelasting. Ook kunnen omhulsels bescherming bieden tegen het aanraken van gevaarlijke actieve delen. De mate van bescherming kan worden aangegeven met een IP-code of IK-code die is ontleend aan de internationale norm IEC of IEC Onderstaand een overzicht van de onderwerpen die hierover worden behandeld. IP-codering volgens IEC Bescherming tegen voorwerpen en stof Bescherming tegen water Bescherming tegen mechanische stootbelasting Bescherming tegen aanraking van spanningvoerende delen IK-codering volgens IEC Tijdsduur : ca. 45 minuten

15 Module 21 - Omvang en uitvoering van de elektrische installatie Van grote betekenis voor de woningbouw zijn altijd de tabellen geweest met het minimum aantal contactdozen en aansluitpunten voor verlichting. Mede op aandringen van een brancheorganisatie zijn deze tabellen uit NEN 1010 verdwenen. Uitgangspunt is nu dat er voldoende contactdozen en aansluitpunten voor verlichting in een ruimte aanwezig moeten zijn om de ruimte op veilige wijze te kunnen gebruiken. Onderstaand een overzicht van een aantal onderwerpen die in deze module worden behandeld en die als leidraad kunnen dienen voor een veilig ontwerp van een elektrische installatie. Omvang van de installatie volgens vorige editie van NEN 1010 Omvang van de installatie volgens NPR 5310 Afzonderlijke eindgroepen voor toestellen met een aansluitwaarde van meer dan 2 kva. Is dit echt waar? Gecombineerde eindgroepen met niet meer dan 1200 VA aan verlichting Aantal (afzonderlijke) eindgroepen in keukens Overige voorzieningen Netto-vloeroppervlakte volgens NEN 2580 Het aansluiten van 3-fase kooktoestellen op 1-fase kookgroep Tijdsduur : ca. 45 minuten

16 Module 22 - Elektrische installaties in ruimten met een bad of douche Vragen over het wel of niet aanbrengen van een aardnetje in de badkamervloer of over een vereffeningsleiding naar een radiator die is aangesloten met kunststoffen leidingen zijn vragen waarop niet altijd een eenduidig antwoord wordt gegeven. In deze module wordt o.a. hieraan aandacht besteed. Onderstaand een globaal overzicht van deze en andere onderwerpen uit de module. Zone-indeling in de badruimte Principe van potentiaalvereffening Wat zijn metalen gestellen en vreemd geleidende delen? Isolatieweerstand van niet-isolerende vloeren Wel of geen aardnetje aanbrengen? Metal-stud wanden en zwaluwstaart vloerplaten wel of niet vereffenen? Hoe om te gaan met kunststoffen leidingen? Wel of geen 30 ma ALS bij vast aangesloten wasmachines en drogers in de badkamer? Toestellen in zone 1 en zone 2 Leidingaanleg in zones wel of niet op een diepte van ten minste 5 cm? Tijdsduur : ca. 120 minuten

17 Module 23 - Elektrische installaties aangelegd met buigzame leidingen In de aanvulling A1:2011 op NEN 1010 is een herziene tabel 52A opgenomen. Doordat in de oude tabel de buigzame leidingen onder de geïsoleerde geleiders vielen en niet zoals nu het geval is onder de kabels, was het aantal gangbare installatiemethoden beperkt tot drie. Buigzame leidingen mochten als vaste leiding alleen worden toegepast in buis, kabelkoker, kabelgoot of aan isolatoren. Doordat de nieuwe tabel 52A nu is aangepast zijn er, voor wat de installatiemethoden betreft geen beperkingen meer. In onderstaand overzicht vindt u de onderwerpen die hierover in deze module worden behandeld. Indeling van leidingen naar soort Installatiemethoden volgens Tabel 52A Bespreking praktijkvoorbeeld Uitwendige invloeden bij gebruik van buigzame leidingen Voorbeeld van verklaring fabrikant Overige voorwaarden voor het gebruik van buigzame leidingen voor vaste aanleg volgens NEN 1010 Tijdsduur : ca. 60 minuten

18 Module 24 - PV-voedingssystemen volgens rubriek 712 van NEN 1010 Op steeds grotere schaal wordt in Nederland met behulp van zonlicht elektriciteit opgewekt. Voor PV-installaties (fotovoltaïsche voedingssystemen) zijn in rubriek 712 van NEN 1010 aanvullende voorschriften opgenomen waaraan PV-installaties moeten voldoen. In deze module worden deze en andere voorschriften nader toegelicht. Onderstaand een globaal overzicht van onderwerpen die in de module worden behandeld. Basis bescherming, foutbescherming en aanvullende bescherming bij PV-installaties Toepassing van aardlekschakelaars (type A en B) bij PV-installaties Beveiliging tegen eilandbedrijf vlg. VDE 0126 Aarding en beschermendevereffening Leidingaanleg t.b.v. PV-systemen Scheiden van PV-panelen en omvormers Wijze van netkoppeling (invoeden) Voorzieningen in geval van calamiteiten Klasse indeling van elektrisch materieel Beschermingsgraden IP-classificatie Tijdsduur : 1 dagdeel

19 Module 31 - Nieuw in aanvulling A1/C1:2011 bij NEN 1010:2007+C1:2008 Op 1 april 2012 is de aanvulling A1:2011 op NEN 1010:2007+C1:2008 via het nieuwe Bouwbesluit aangewezen. In deze aanvulling is een aantal correcties en wijzingen opgenomen m.b.t. tot de huidige editie van NEN Onderstaand een overzicht van de belangrijkste veranderingen die in deze module worden behandeld. Aardlekschakelaars bij contactdozen bestemd voor algemeen gebruik door leken. Herziening van tabel 52 A en het gebruik van buigzame leidingen Scheiding van sterkstroom en zwakstroom kabels Aantal 30 ma aardlekschakelaars bij installaties met twee of meer eindgroepen Hoofdstuk 62 van NEN 1010, periodieke inspectie van bestaande installaties, in relatie tot NEN 3140 Gewijzigde zone-indeling bij ruimten met bad of douche Rubriek 710 Medisch gebruikte ruimten, is ingrijpend gewijzigd. Herzien is o.a. de classificatie van medisch gebruikte ruimten. Er worden nu zwaardere eisen gesteld aan ruimten van klasse 1. Dit geldt o.a. ook voor behandelruimten voor fysiotherapie en tandartspraktijken. Tijdsduur : ca. 120 minuten

20 Module 37 - Deel 1- Stroomstelsels en aansluitingen netwerkbedrijven (theorie) Module 37 is één van de twee modulen van de cursus Stroomstelsels en aansluitingen netwerkbedrijven. In deze module wordt de theorie behandeld die noodzakelijk is om inzicht te krijgen in het ontwerpen en installeren van zogenoemde grootverbruikaansluitingen van meer dan 3 x 80 A. De cursus bestaat naast deze theoriemodule uit een praktijkmodule. Module 37 kan alleen in combinatie met deel 2 (module 38) worden afgenomen. Onderstaand een globaal overzicht van onderwerpen die in deel 1 van de cursus worden behandeld. Waarom NEN 1010? Aderkleuren en aanduidingen van kabels TT-stelsels TN-stelsels TN-C-S-stelsels Schakelen en scheiden bij TT-stelsels Schakelen en scheiden bij TN-stelsels Foutbescherming bij TT-stelsels Foutbescherming bij TN-stelsels Beveiligingstoestellen tegen overstroom Maximale lengte van tegen kortsluiting beveiligde leidingen Tijdsduur : ca. 3 uur

21 Module 38 - Deel 2 - Stroomstelsels en aansluitingen netwerkbedrijven (praktijk) Module 38 is één van de twee modulen van de cursus Stroomstelsels en aansluitingen netwerkbedrijven. In deze module wordt de praktijk behandeld die noodzakelijk is om inzicht te krijgen in het ontwerpen en installeren van zogenoemde grootverbruikaansluitingen van meer dan 3 x 80 A. De cursus bestaat naast deze praktijkmodule uit een theoriemodule. Module 38 kan alleen in combinatie met deel 1 (module 37) worden afgenomen. Onderstaand een globaal overzicht van onderwerpen die in deel 2 van de cursus worden behandeld. Wettelijke taken netbeheerder Opbouw van hoog-, midden- en laagspanningsnetten in Nederland Begrippen: Netcode, Meetcode, Tarievencode, Knip, Overdrachtspunt, Gereguleerd domein en Vrij domein Aansluitcategorieën Meterruimte en kabelinvoering(en) Aansluittechnieken Aanduiding van aders Praktijkvoorbeelden Oplevering en inspectie Hoogspanning (optioneel) Tijdsduur : ca. 3 uur