Lezen, taalontwikkeling en de bibliotheek. Kees Broekhof Sardes
|
|
- Barbara van de Velde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 + Lezen, taalontwikkeling en de bibliotheek Kees Broekhof Sardes
2 New York Times April 10, 2013 The quiet subtleties of Gould s Goldberg Variations just blow me away. I could listen to Bach all day, couldn t you? Then again, you can t beat some 60s rock n roll. The Beatles invented it. Say after daddy: JOHN, PAUL, GEORGE and RINGO. R.I.N.G.O! He played the drums. What other instruments do we know? Guitar KEYboard. The keyboard goes: la la la We like that sound. We like art too, don t we? Remember our day out to the gallery? Who are our favorite artists? PI-CA-SSO KOOOONS OL- DEN-BURG
3 + Veel kinderen horen te weinig woorden Een kind uit een gezin met ongeschoolde/ laaggeschoolde ouders hoort ca. 615 woorden per uur. Een kind uit een gezin met ouders met een redelijke opleiding hoort 1251 woorden per uur. Een kind uit een gezin met hoogopgeleide ouders hoort 2153 woorden per uur.
4 + Zwakke lezers en leesbevordering Wat maakt zwakke lezers zwak? Wat doet de school eraan? Opbrengstgericht werken Vrij lezen: kennis uit MLP De rol van de bibliotheek: meer doelgericht samenwerken met de school Monitor de Bibliotheek op school Maatwerk van de bibliotheek, met kennis van MLP, 4you!
5 + Wat maakt zwakke lezers zwak? Woordenschat Technisch lezen Algemene kennis Toepassen van leesstrategieën Motivatie
6 + Verschillen in woordenschat autochtoon allochtoon
7 + Leesvaardigheid: PIRLS 2011 Tiende plaats voor lezen Scores stabiel t.o.v. meting 2006: daling tot stand gekomen Enkele andere landen zijn Nederland voorbij gestreefd Goed nieuws: Nederland heeft de beste zwakke lezers! Alle deelnemende kinderen uit groep 6 halen ten minste het laagste niveau. Keerzijde: Nederland heeft zeer weinig excellerende leerlingen
8 + Wat doen de scholen? Sinds 2007 meer aandacht voor basisvaardigheden taal en rekenen. Ook meer aandacht voor verschillen tussen kinderen; Inspectie hamert hier op Resultaten moeten omhoog via werkwijze van opbrengstgericht werken
9 + Wat is opbrengstgericht werken? Resultaten analyseren Uitvoeren Doelen stellen Werkwijzen bepalen
10 + LVS begrijpend lezen groep 6, 8 ( ): dwarsdoorsnede felgroen=a lichtgroen=b geel=c oranje= D rose=e
11 + Maatregelen door de school Methoden Nieuwe methode begrijpend lezen (bijv. Nieuwsbegrip) Invoering voortgezet technisch lezen (bijv. Estafette) Invoering woordenschatprogramma (bijv. Met woorden in de weer) Didactiek/organisatie Gedifferentieerde instructie: kinderen worden gegroepeerd op basis van vaardigheden en/of instructiebehoefte Onderwijs wordt steeds meer gegeven op basis van groepsplannen
12 + Differentiatiemodel begrijpend lezen Groep - (D/E) Groep +/- (C/B) Groep + (A) klassikale introductie (voor het lezen) instructie verlengde instructie zelfstandig werken feedbackronde zelfstandig werken zelfstandig werken feedbackronde zelfstandig werken klassikale afsluiting (na het lezen)
13 + Kortom: De school zoekt de oplossing in methoden, didactiek en organisatie. Dat is nodig, maar niet voldoende.
14 + Vrij lezen is goed voor woordenschat begrijpend lezen schrijfstijl spelling kennis van grammatica Stephen Krashen (1993), The Power of Reading: Insights from the Research. Suzanne Mol (2010), To read or not to read
15 + Hoe gaat dat eigenlijk met woordenschat? Kukelen Mama kukelde van haar stoel en bleef in een stuk liggen. Meneer Nootje, uw vrouw is gevallen. En terwijl mama voor pampus op de grond lag, vertelde meneer Adelaar hoe het zat. (Tosca Menten: Het Akropolisgenootschap en de slag om bladzijde 37)
16 + Andere effecten op woordenschat Niet alleen nieuwe woorden verwerven, maar ook: woordkennis consolideren woordkennis verdiepen
17 + Diepe woordkennis: duur Duur: Als iets duur is moet je er veel geld voor betalen. Zijn ouders zullen wel veel geld verdienen, want ze wonen in een heel duur huis. Jeetje, jongens, moet je kijken, wat, eh,...duur! zei mama vol ontzag Duur was wel een goed woord, dacht Luuk. De deur had van dat dure, gekleurde glas, de bel klonk als een dure gong, en de magere, lange meneer die opendeed was ook duur. Zijn pak, zijn glimmende schoenen, zijn horloge, zelf zijn haar zat duur. En hij keek op een dure manier streng, met van die getuite lippen en hoge wenkbrauwen. Daar bent u, zei de dure meneer, Komt u binnen. (Tosca Menten: Het Akropolisgenootschap en de slag om bladzijde 37)
18 + Onderzoek S. Mol & A. Bus (2011)
19 + Zwakke lezers Zwakke lezers profiteren evenveel van vrijetijdslezen als goede lezers als het gaat om effecten op woordenschat, leesbegrip en technisch lezen. Op het gebied van basisvaardigheden voor lezen profiteren zij zelfs meer>
20 + Ook zwakke lezers profiteren Basisvaardigheden lezen: Fonologisch bewustzijn Orthografisch bewustzijn
21 + Nog meer bewijs: de relatie tussen lezen en Cito-scores Er is een positief verband tussen het lezen van boeken en de scores op taal, wiskunde en studievaardigheden van de Citoeindtoets. Frequent boeken lezen van een hoger niveau is de beste voorspeller voor Cito-scores taal. Bron: D. Kortlever & J. Lemmens: Relaties tussen leesgedrag en Cito-scores van kinderen. Tijdschrift voor Communicatiewetenschap, 40, 1, 2012
22 + Wat kan de bibliotheek bijdragen? Meer doelgericht samenwerken met de school Voorzieningen inrichten voor zwakke lezers (MLP, 4you!) Kennis van MLP en 4you! de school in brengen
23 + Doelgerichter samenwerken Oog voor de problemen van de school: wij helpen jullie om taalproblemen te verminderen. Aansluiten bij de werkwijze van de school: opbrengstgericht werken. Maatwerk leveren: diensten en collecties mede richten op de zwakke lezers.
24 + Eerst de weg vrijmaken Leerkrachtenteams informeren over de kracht van vrij lezen en vrijetijdslezen
25 + En dan doelgericht samenwerken: meten is weten
26 + Voordeel van de monitor Je kunt samenwerken met de school op basis van concrete gegevens. Je kunt aansluiten bij de werkwijze van opbrengstgericht werken. Je kunt maatwerk leveren voor zwakke lezers.
27 + Meetbare resultaten Leengedrag Leesmotivatie Leesgedrag Leescultuur thuis Leesbevorderend gedrag van leerkrachten Uitvoering leesbevorderingsbeleid d.m.v. digitale vragenlijsten voor leerlingen, leerkrachten en leesconsulenten
28 + Opbrengstgericht werken met de monitor stap 1 Stap 1: resultaten analyseren Kerngegevens uit de monitor selecteren en interpreteren.
29 + Leesplezier school X
30 + Leesgedrag school Y
31 + Aantal uitleningen school Z
32 + Leesvoorkeur groep 7 school Y
33 + Leesvoorkeuren in onze groep 7 van school Y Meisjes Vriendschap Humor Ander onderwerp School Griezelen Jongens Sport Humor Techniek Griezelen Oorlog
34 + Voorkeuren voor genres in groep 7 van school Z
35 + Wat kunnen deze gegevens betekenen in je gesprek met de school?
36 + Kennis uit MLP toepassen bij de analyse Verband leggen leesmotivatie, leesgedrag en leesvaardigheid kenmerken van zwakke lezers de collectie leesbevorderend gedrag van leerkrachten (de boekspreekbeurt!)
37 + Opbrengstgericht werken met de monitor stap 2 Stap 2: (nieuwe) doelen stellen
38 + Voorbeelddoelen 1. We gaan ons meer richten op de zwakke lezers. 2. Groep 7 en 8 krijgen extra aandacht. 3. Vrij lezen komt op het rooster. 4. De collecties voor vrij lezen worden aangepast.
39 + Kennis uit MLP toepassen bij doelen stellen Zwakke lezers benoemen als specifieke doelgroep Belang van tijd voor vrij lezen Actieve rol van de leerkracht Collectie: maatwerk en presentatie
40 + Opbrengstgericht werken met de monitor stap 3 Stap 3: afspraken maken over (nieuwe) werkwijzen 1. De leerkrachten van groep 5, 6, 7 en 8 gaan wekelijks een boekenkring houden, met extra aandacht voor zwakke lezers. 2. De leerkrachten krijgen een workshop van de bibliotheek over het begeleiden van een boekenkring. 3. Alle groepen gaan dagelijks 20 minuten stillezen. De leerkracht leest dan ook. 4. De bibliotheek stelt nieuwe collecties samen, op basis van de profielen in de monitor. Makkelijk-lezen-boeken worden voor leerlingen duidelijk zichtbaar gemerkt.
41 + Kennis uit MLP toepassen bij werkwijzen bepalen Begeleiding van zwakke lezers in de schoolbibliotheek. Samenstellen en opstellen van collecties in de schoolbibliotheek en in de klas. Leerkrachten toerusten om effectief te werken aan leesbevordering (boekenkring, alternatieve werkvormen voor boekspreekbeurt, begeleiding bij boekkeuze (de vijfvingertest))
42 + Opbrengstgericht werken met de monitor stap 4 Stap 4: werkwijzen uitvoeren Jaar (of half jaar) uitvoeren, daarna opnieuw kijken naar de resultaten. De lees- of taalcoördinator houdt de vinger aan de pols bij de leerkrachten. Door de werkwijze regelmatig te herhalen, worden trends zichtbaar, ook in de taalprestaties van de leerlingen.
43 + Samengevat Scholen bewust maken van het belang van vrij lezen en vrijetijdslezen, ook voor zwakke lezers Aansluiten bij de problemen en werkwijzen van de school Leerkrachten toerusten om effectief te werken aan leesbevordering bij zwakke lezers
44 +
Kunst van Lezen school, bibliotheek, lezen en taalontwikkeling. Kees Broekhof Sardes, KCBL, School aan Zet
+ Kunst van Lezen school, bibliotheek, lezen en taalontwikkeling Kees Broekhof Sardes, KCBL, School aan Zet + Centrale onderwerpen Taalachterstanden een zorg voor veel scholen (Vrij) lezen en taalontwikkeling
Nadere informatieMonitor de Bibliotheek op School een nieuw instrument voor beleid. Kees Broekhof Sardes
+ Monitor de Bibliotheek op School een nieuw instrument voor beleid Kees Broekhof Sardes + Onderwerpen Vrij lezen en vrijetijdslezen als onderwerp van beleid De Monitor de Bibliotheek op school De monitor
Nadere informatieMeer lezen, beter in taal SLO netwerkdag taalcoördinatoren 14 april 2016
Meer lezen, beter in taal SLO netwerkdag taalcoördinatoren 14 april 2016 Kees Broekhof, Sardes Lezen loont een leven lang S. Mol & A. Bus (2011) 4 Omvang van de woordenschat 18000 16000 14000 12000 10000
Nadere informatieLezen en taalontwikkeling: effecten meten in de samenwerking tussen school en bibliotheek. Kees Broekhof Sardes
+ Lezen en taalontwikkeling: effecten meten in de samenwerking tussen school en bibliotheek Kees Broekhof Sardes + Centrale vragen Wat is de context in het onderwijs waarbinnen scholen en bibliotheken
Nadere informatieMeedoen met de Monitor
Meedoen met de Monitor met de Bibliotheek Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school (Monitor dbos) wil doelgericht samenwerken met de Bibliotheek om de taalontwikkeling en de informatievaardigheden
Nadere informatieMeedoen met de Monitor
Meedoen met de Monitor met de Bibliotheek Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school (Monitor dbos) wil doelgericht samenwerken met de Bibliotheek om de taalontwikkeling en de informatievaardigheden
Nadere informatieMeedoen met de Monitor
Meedoen met de Monitor Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school wil doelgericht samenwerken met de bibliotheek om de taalontwikkeling van de leerlingen te stimuleren. Dat gebeurt
Nadere informatieMeedoen met de Monitor
Meedoen met de Monitor Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school wil doelgericht samenwerken met de bibliotheek om de taalontwikkeling van de leerlingen te stimuleren. Dat gebeurt
Nadere informatieBibliotheek op School verbetert leesprestaties
Bibliotheek op School verbetert leesprestaties Kees Broekhof is Senior adviseur bij Sardes. E-mail: k.broekhof@sardes.nl Vrij lezen en vrijetijdslezen hebben een positieve invloed op de taalontwikkeling
Nadere informatieMeer lezen, beter in taal
Meer lezen, beter in taal Feiten en cijfers als basis voor strategische samenwerking 1. Lezen is belangrijk Wat doet lezen met de taalontwikkeling van kinderen? Wetenschappelijk onderzoek laat het volgende
Nadere informatieLezen? Lekker belangrijk!
Lezen? Lekker belangrijk! Veel lezen verbetert het leerproces enorm. Jammer dat veel kinderen niet met plezier een boek pakken. Hoe kunnen we kinderen weer plezier in het lezen geven en waarom is dat zo
Nadere informatieMeer lezen, beter in taal
Meer lezen, beter in taal Feiten en cijfers als basis voor strategische samenwerking 1. Lezen is belangrijk Wat doet lezen met de taalontwikkeling van kinderen? Wetenschappelijk onderzoek laat het volgende
Nadere informatieVrij lezen groep 4. Doelen eind groep 4
Vrij lezen groep 4 Doelen eind groep 4 Leerlingen hebben plezier in voorgelezen worden hebben plezier in lezen en voorlezen hebben belangstelling voor verhalende teksten (waaronder poëzie) en informatieve
Nadere informatieZo boek je woordenwinst!
Taal Werken aan woordenschat zonder methode Zo boek je woordenwinst! Lezen voor je plezier, op school en in je vrije tijd kan meer opleveren voor de ontwikkeling van de woordenschat dan woordenschatlessen.
Nadere informatieSamen sterk in lezen en mediawijsheid
Samen sterk in lezen en mediawijsheid De cijfers 1,5 miljoen volwassen Nederlanders zijn laaggeletterd Dat is bijna 1 op de 10 Nederlanders Veel kinderen hebben bij binnenkomst op de basisschool een achterstand
Nadere informatieDeel 1. Vrij lezen op de basisschool achtergronden en praktische tips voor leerkrachten
Deel 1 KWESTIE VAN LEZEN Vrij lezen op de basisschool achtergronden en praktische tips voor leerkrachten Vrij lezen Wat is het? Vrij lezen (of stil lezen ) begint bij een toegankelijke, gevarieerde, actuele
Nadere informatieHoe hou je het levend?
Makkelijk Lezen Plein 2015 Hoe hou je het levend? Dia Wesseling ProBiblio Juni 2015 Makkelijk Lezen Plein in de Bibliotheek & Zwakke lezers in de Bibliotheek op School Uitgangspunten inrichting Makkelijk
Nadere informatieLeren begint bij lezen,
Leren begint bij lezen, 1 Het voorkomen van taalachterstanden: een maatschappelijke uitdaging voor Gemeente, Onderwijs en Bibliotheek. 2014_debieb_notitie_v01.indd 1 09-10-14 14:48 Inhoud 2 03 05 06 07
Nadere informatieGroep 7 en 8. Doelen. Waar werkt u aan in groep 7 en 8?
Groep 7 en 8 Doelen Leerlingen hebben plezier in voorgelezen worden hebben plezier in lezen en voorlezen hebben belangstelling voor verhalende teksten (waaronder poëzie) en informatieve teksten; lezen
Nadere informatieLEZEN & MEDIAWIJSHEID
Betere prestaties op het gebied van LEZEN & MEDIAWIJSHEID Wat ons bezighoudt Taalachterstanden zijn een zorg voor veel (brede) scholen (Voor)lezen en de opbrengsten voor het kind Samen sterk met (Vrij)lezen
Nadere informatieVrij lezen. Wat is vrij lezen?
Vrij lezen Vrij lezen in het Utrechts Taalcurriculum Vrij lezen is geen vanzelfsprekend onderdeel van het onderwijsprogramma op scholen. Het is geen vak en er zijn geen leerdoelen voor opgenomen in het
Nadere informatieDe doorgaande lijn, zwakke lezers en de bibliotheek. Kees Broekhof Sardes
+ De doorgaande lijn, zwakke lezers en de bibliotheek Kees Broekhof Sardes + Agenda Doorgaande lijnen rond lezen Wat zijn zwakke lezers? Welke maatregelen zijn mogelijk? Wat kan de bibliotheek doen? +
Nadere informatieInformatieavond groep 3/4. donderdag 25 september 2014
Informatieavond groep 3/4 donderdag 25 september 2014 Een dag in groep 3/4 Rooster Taken in de klas Leerkrachten Maandag, donderdag : Elaine Dinsdag, woensdag, vrijdag : Elvira Stagiaire Cynthia, pabo
Nadere informatieJuf, er staat geen leuk boek in de kast!
Taal Gemotiveerd stillezen Juf, er staat geen leuk boek in de kast! Betrokken zijn tijdens stillezen hoe vaak is dit zichtbaar in je klas? Er zijn altijd een paar boekenwurmen, die graag lezen. Daar hoef
Nadere informatieGroep 5 en 6. Doelen. Waar werkt u aan in groep 5 en 6?
Groep 5 en 6 Doelen Leerlingen hebben plezier in voorgelezen worden hebben plezier in lezen en voorlezen hebben belangstelling voor verhalende teksten (waaronder poëzie) en informatieve teksten lezen en
Nadere informatieLESMATERIAAL BOEKVERSLAG 2.0
LESMATERIAAL BOEKVERSLAG 2.0 EEN STOP MOTION FILMPJE OVER EEN BOEK MAKEN Inhoud Inleiding... 2 Handleiding bij de les boekverslag 2.0 STOP MOTION... 3 Werkblad 1: welk boek heb je gelezen?... 5 Werkblad
Nadere informatieDeel 2. Praten over boeken op de basisschool achtergronden en praktische tips voor leerkrachten
Deel 2 KWESTIE VAN LEZEN Praten over boeken op de basisschool achtergronden en praktische tips voor leerkrachten Praten over boeken: wat houdt dat in? Tijdens het praten over boeken wordt er naar aanleiding
Nadere informatieLESMATERIAAL BOEKVERSLAG 2.0
LESMATERIAAL BOEKVERSLAG 2.0 EEN BOEKRECENSIE SCHRIJVEN Inhoud Inleiding... 2 Verwerkingsopdracht 1... 3 Verwerkingsopdracht 2... 5 Bijlage 1: Waarom lezen?... 8 Bijlage 2: Boekenkring vragen van Aidan
Nadere informatieUtrechts Kunst van Lezen / de bibliotheek op de basisschool. Isolde Vega/ Nicolien de Pater. 10 april 2012
Utrechts Kunst van Lezen / de bibliotheek op de basisschool Isolde Vega/ Nicolien de Pater 10 april 2012 Uitgangspunt voor leesbevordering Plezier en interesse in kinderboeken zorgen voor de motivatie
Nadere informatieWelkom in groep 5 en 6
Welkom in groep 5 en 6 1 Woensdag 23 september 2015 19.30-20.30 2 Programma van deze avond Informatie over het reilen en zeilen in groep 5 en 6 Rond kijken in de Sleepboot Leerkrachten groepsleerkrachten:
Nadere informatieLezen meten. een basis voor beleid. Monitor
Lezen meten een basis voor beleid Monitor meting 2012-2013 Colofon Auteurs Sardes, Kees Broekhof Sardes, Maryse Broek Met medewerking van Sardes, IJsbrand Jepma Eindredactie Kunst van Lezen, Anette Heideman
Nadere informatieDANKZIJ DIGITALE HULPMIDDELEN MEER LEESBEGRIP EN MINDER LEESANGST
DANKZIJ DIGITALE HULPMIDDELEN MEER LEESBEGRIP EN MINDER LEESANGST HENRI MICHAUX (1899-1984) DICK SCHRAM Interview: Het lezen van literatuur biedt vaak een bijzondere ervaring. Je leest over personages
Nadere informatieMeer halen uit lezen. met de Bibliotheek Rotterdam voor het basisonderwijs
Meer halen uit lezen met de Bibliotheek Rotterdam voor het basisonderwijs Goed lezen = goed leren... Wie een kwartier per dag leest, leert in een jaar duizend nieuwe woorden. Hoe meer een kind leest, hoe
Nadere informatiePlezier in lezen meer lezen beter in taal. Leesplezier. 2015 de Bibliotheek Gelderland Zuid
Plezier in lezen meer lezen beter in taal Leesplezier Agenda 1. Waarom lezen en leesplezier zo belangrijk is 2. Voorlezen en boeken lezen thuis 3. Samen praten over boeken 4. Boekentips vinden Het belang
Nadere informatieMeer lezen, beter in taal Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 30 november 2017
Meer lezen, beter in taal Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 30 november 2017 Kees Broekhof Frank Schaafsma Programma Effecten van vrij(etijds)lezen op de taalontwikkeling Vmbo:
Nadere informatieHandleiding voor werken met de Monitor de Bibliotheek op school
Handleiding voor werken met de Monitor de Bibliotheek op school Versie 3.0 Juli 2012 Kees Broekhof, Sardes Thomas van Dalen, Thomas van Dalen Advies Inhoudsopgave Stappenplan Werken met de Monitor de Bibliotheek
Nadere informatiePak je tablet, we gaan lezen
Welkom Pak je tablet, we gaan lezen inzet van devices bij begrijpend lezen Presentatie door: Yvet van Noordt Pak je tablet, we gaan lezen de didactische (on)mogelijkheden van de inzet van devices bij begrijpend
Nadere informatieResultaten leesmonitor 2015 De Bieb op School. maart 2016
Resultaten leesmonitor 2015 De Bieb op School maart 2016 Inleiding Eind 2014 ging in het kader van de structurele samenwerking tussen het bovenschoolse management van het basisonderwijs in de Zaanstreek
Nadere informatieLeesplan maken? Introductie basisonderwijs
Leesplan maken? Introductie basisonderwijs Op de www.leespan.nl kun je je eigen (school)leesplan schrijven en bewaren. Daarvoor moet je eerst inloggen. Voor scholen die niet meedoen aan de aanpak de Bibliotheek
Nadere informatieLezen meten. een basis voor beleid. Monitor
Lezen meten een basis voor beleid Monitor meting 2012-2013 Colofon Auteurs Sardes, Kees Broekhof Sardes, Maryse Broek Met medewerking van Sardes, IJsbrand Jepma Eindredactie Kunst van Lezen, Anette Heideman
Nadere informatieDeel 3. Voorlezen op de basisschool achtergronden en praktische tips voor leerkrachten
Deel 3 KWESTIE VAN LEZEN Voorlezen op de basisschool achtergronden en praktische tips voor leerkrachten Voorlezen in onder- én bovenbouw Voorlezen is de hele basisschool door belangrijk. In de onderbouw
Nadere informatiePIRLS-2011. Het leesniveau in Nederland. Ludo Verhoeven. In samenwerking met Andrea Netten en Mienke Droop
PIRLS-2011 Het leesniveau in Nederland Ludo Verhoeven In samenwerking met Andrea Netten en Mienke Droop Presentatie PIRLS-feiten Internationale ranglijst Leesdoelen, begripsprocessen en referentiepunten
Nadere informatieMeer halen uit lezen. intro. menu. contact. met de Bibliotheek Rotterdam voor het basisonderwijs
Meer halen uit lezen met de Bibliotheek Rotterdam voor het basisonderwijs intro menu contact Intro Goed lezen = goed leren... Wie een kwartier per dag leest, leert in een jaar duizend nieuwe woorden. Hoe
Nadere informatieC.B.S. Het Galjoen, Van Heemskerckstraat 32, 9601 HD Hoogezand Telnr: ,
22 augustus 2014 (nr 1) Start nieuw schooljaar! De eerste schoolweek van dit nieuwe schooljaar ligt al weer bijna achter ons. Het is een goede start geweest en we hopen samen er weer een mooi jaar van
Nadere informatieM E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L
M E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L V M B O Effecten van lezen op taalontwikkeling M E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L V M B O Effecten van lezen op taalontwikkeling Januari 2013 C O L O F O
Nadere informatieEducatieve diensten van de bibliotheek
Educatieve diensten van de bibliotheek voor basisscholen in de gemeenten Renkum, Rheden en Rozendaal 2015-2016 Lezen en voorlezen Omdat u en ik weten dat lezen en voorlezen goed zijn voor de taalontwikkeling
Nadere informatieIntensiever werken met de boekenkring. De Hoefer, Geleen
Intensiever werken met de boekenkring De Hoefer, Geleen Basisschool De Hoefer in Geleen is een kleine school met ongeveer 50 leerlingen. Op school is men bekend met diverse soorten problemen in de thuissituatie
Nadere informatieRol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)
36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin
Nadere informatieStart. Workshop taalonderwijs: trends en ontwikkelingen. Veld taalmethodes. Berséba Noordoost Oktober 2018
Workshop taalonderwijs: trends en ontwikkelingen Berséba Noordoost Oktober 2018 Start Blik over de workshop: - Taalonderwijs - Aanvankelijk technisch lezen - Begrijpend lezen - Voortgezet technisch lezen
Nadere informatieM E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L V M B O. Effecten van lezen op taalontwikkeling
MEER LEZEN, BETER IN TAAL VMBO E f f e c t e n v a n l e z e n o p t a a l o n t w i k ke l i n g M E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L V M B O Effecten van lezen op taalontwikkeling September 2015
Nadere informatieHandleiding voor werken met de monitor De Bibliotheek op school
Handleiding voor werken met de monitor De Bibliotheek op school Versie 4.0 Oktober 2012 Kees Broekhof, Sardes Thomas van Dalen, Thomas van Dalen Advies Inhoudsopgave Stappenplan Werken met de Monitor de
Nadere informatieMonitor de Bibliotheek op school Landelijke analyse basisonderwijs
Monitor de Bibliotheek op school Landelijke analyse basisonderwijs Leerlingen lezen iets minder vaak en iets minder graag, maar halen vaker leesboeken uit de bibliotheek op school Bij de analyse van vier
Nadere informatieInformatieavond 2014-2015
Informatieavond { 2014-2015 -19.30-20.10 activiteiten groep 7/8 -korte pauze -20.15-21.00 schoolkeuze voortgezet onderwijs programma: Talenten zijn als delfstoffen; ze liggen soms diep verborgen. Je moet
Nadere informatieINFORMATIEAVOND BEGRIJPEND LEZEN LIDY AHLERS
INFORMATIEAVOND BEGRIJPEND LEZEN LIDY AHLERS CS Vincent van Gogh 23 november 2015 Inhoud informatieavond BL 2 19.30 20.00 uur: Centrale opening Nieuwste wetenschappelijke inzichten 20.00 20.15 uur: Pauze
Nadere informatieHet IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen
Het IGDI model Leesverbetertraject Enschede 8/11/07 Het belang van goede Risicoleerlingen deden het bij goede leerkrachten net zo goed als gemiddelde leerlingen bij zwakke leerkrachten. Niets was effectvoller
Nadere informatieArgumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep jeugd
Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep jeugd Onderdeel van toolkit Nieuw Delen 4.e Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep Jeugd Wanneer je gaat netwerken is het handig om je verhaal scherp
Nadere informatieJe gaat toch niet zomaar iets doen? Effectief werken met de Monitor de Bibliotheek op school
Je gaat toch niet zomaar iets doen? Effectief werken met de Monitor de Bibliotheek op school versie september 215 Inhoud De monitor 1 1. Effectief werken met de Monitor de Bibliotheek op school 1 2. Werkwijze,
Nadere informatieLezen Om te Leren. Elisabeth Duursma Maaike Pulles. Netwerk Taalcoördinatoren 6 april 2011. expertisecentrum taal, onderwijs & communicatie
Datum 06-04-2011 1 Lezen Om te Leren Elisabeth Duursma Maaike Pulles Netwerk Taalcoördinatoren 6 april 2011 Datum 06-04-2011 2 Begrijpend Lezen, is dat wel leuk? Datum 06-04-2011 3 Stoeldraijer (2007)
Nadere informatieLezers onder de loep studies naar leesgedrag, MLP en 4You! Cedric Stalpers
Lezers onder de loep studies naar leesgedrag, MLP en 4You! Cedric Stalpers 1 Onderwerpen Waarom lezen kinderen en tieners? Waarom lezen ze niet? Wat kan de bibliotheek nu en in de toekomst verbeteren?
Nadere informatieMeer halen uit lezen. intro. menu. contact. met de Bibliotheek Rotterdam voor het basisonderwijs
Meer halen uit lezen met de Bibliotheek Rotterdam voor het basisonderwijs intro menu contact Intro Goed lezen = goed leren.... Wie een kwartier per dag leest, leert in een jaar duizend nieuwe woorden..
Nadere informatieDe Bibliotheek Op School. Pilotproject
De Bibliotheek Op School Pilotproject Bibliotheek Hilversum April 2012 Aanbeveling Jacques Vriens (was directeur basisonderwijs, is nu fulltime kinderboekenschrijver) Leeservaring opdoen is een van de
Nadere informatieDit leesplan is geschreven naar aanleiding van de inrichting van de schoolbibliotheek. Leesplan. Schoolbibliotheek
L Dit leesplan is geschreven naar aanleiding van de inrichting van de schoolbibliotheek. Leesplan Schoolbibliotheek Leesplan CBS de Regenboog Visie Op onze school vinden wij goed leren lezen belangrijk.
Nadere informatieInteractief werken aan woordenschat Onderzoek in groep 2 tot en met groep 4
Interactief werken aan woordenschat Onderzoek in groep 2 tot en met groep 4 OnderwijsBewijs-programma Femke Scheltinga Maud van Druenen Karin van Usen Waarom dit onderzoek? De aanleiding - Grote verschillen
Nadere informatieclass book I am reading a book. close your books homework My teacher gave me a lot of homework. to read We are going to read that book.
classroom The students are waiting for their teacher in the classroom. class pupil / student classmate You can ask your classmate for help with your homework. please sit down please stand up look at this
Nadere informatieDoelen. Wat doen we eraan in groep 1-2. Boekentaal BEGRIJPEND LUISTEREN MET STRATEGIEËN. Waar gaat het om bij begrijpend lezen?
Doelen BEGRIJPEND LUISTEREN MET STRATEGIEËN Je weet welke factoren begrijpend lezen beïnvloeden Je kunt vertellen hoe de doorgaande lijn in de didactiek voor begrijpend lezen eruit ziet Je weet hoe je
Nadere informatieM E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L
M E E R L E Z E N, B E T E R I N T A A L Effecten van lezen op taalontwikkeling Eerste druk: april 2011 C O L O F O N OPDRACHTGEVER Kunst van Lezen TEKST Sardes: Kees Broekhof EINDREDACTIE Anette Heideman
Nadere informatieInformatieavond groep 5
Informatieavond groep 5 Even voorstellen Monique Huijgen (ma, di, vr) Eelko van Toledo (wo,do Taal - Woordenschat: Met woorden in de weer - Taal verkennen - Schrijven - Spreken en luisteren -Nieuwsbegrip
Nadere informatieInformatieavond groep 5. Anita Buijs (ma en di) Inge van Doorn (wo,do en vrij)
Informatieavond groep 5 Anita Buijs (ma en di) Inge van Doorn (wo,do en vrij) Taal - Woordenschat: Met woorden in de weer - Taal verkennen - Schrijven - Spreken en luisteren -Nieuwsbegrip Verschillende
Nadere informatieHet effect van nudging in het basisonderwijs en het vmbo
Het effect van nudging in het basisonderwijs en het vmbo Ilona Wildeman, Lisa van der Sande, Roel van Steensel, Adriana Bus Vrije Universiteit in Amsterdam vansteensel@essb.eur.nl S Achtergrond S Lezen
Nadere informatieQuickscan taal- en leesonderwijs
Quickscan taal- en leesonderwijs Gegevens school Naam school Adres school Plaats Telefoon e-mail Datum invulling Ingevuld door Functie invuller directie IB-er RT-er taal/leescoördinator leerkracht gr:
Nadere informatieHandleiding voor werken met de Monitor de Bibliotheek op school versie vmbo aanvulling v.a. fase 2
Handleiding voor werken met de Monitor de Bibliotheek op school versie vmbo aanvulling v.a. fase 2 1 Bijlage 2: Monitor de Bibliotheek op school - feedback naar scholen Vooraf De gegevens uit de monitor
Nadere informatieZomerscholen. Kees Broekhof Sardes
Zomerscholen Kees Broekhof Sardes Agenda Kader: bestuursafspraken Doelgroepen Doelen en ambities Kwaliteit Kwantiteit Ervaringen in Utrecht en elders Bestuursafspraken zomerschool Doelgroepen: kinderen
Nadere informatiePieter Zandt Kampen laat VMBO-ers lezen
Pieter Zandt Kampen laat VMBO-ers lezen Visiedocument: Inzet van Vrij Lezen als onderwijstijd in het VMBO van de Pieter Zandt, locatie Kampen Inhoud 1. Wat is Vrij Lezen? p. 1 2. Waarom laten we leerlingen
Nadere informatiePuzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.
Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je
Nadere informatieInformatie groep 5b. Even voorstellen. Mariska Petersen (ma, di, wo, do en vr)
Informatie groep 5b Even voorstellen Mariska Petersen (ma, di, wo, do en vr) Vanaf januari 2018 komt juf Monique Huijgen terug van haar verlof. Zij zal dan op ma en di in de klas zijn. Ik ben er dan op
Nadere informatieCitation for published version (APA): Schijf, G. M. (2009). Lees- en spellingvaardigheden van brugklassers Amsterdam: SCO-Kohnstamm Instituut
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Lees- en spellingvaardigheden van brugklassers Schijf, G.M. Link to publication Citation for published version (APA): Schijf, G. M. (2009). Lees- en spellingvaardigheden
Nadere informatieHandleiding voor werken met de Monitor de Bibliotheek op school. versie april 2015
Handleiding voor werken met de Monitor de Bibliotheek op school versie april 2015 Colofon Auteurs Sardes, Kees Broekhof Thomas van Dalen Advies, Thomas van Dalen Eindredactie de Bibliotheek op school,
Nadere informatieAanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl
Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Doel Aan de slag met je eigen leespraktijk didactiek informatie leerlijnen
Nadere informatieTIJDSCHEMA - Tijd voor lezen en taal
TIJDSCHEMA - Tijd voor lezen en taal Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieMonitor verslag 2016 Haarlemmermeer
Monitor verslag 2016 Haarlemmermeer Door Hilde Eradus Samenvatting Kinderen in Haarlemmermeer vinden het leuker om een boek te lezen dan landelijk. Waar landelijk de oudere leerlingen het minder leuk gaan
Nadere informatieWelkom in groep 5 en 6
Welkom in groep 5 en 6 1 Maandag 15 september 2014 19.30-20.30 2 Programma van deze avond Informatie over het reilen en zeilen in groep 5 en 6 Leerkrachten groepsleerkrachten: Juf Milou: maandag, dinsdag
Nadere informatieAandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven
Aandacht voor laaggeletterde ouders Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen
Nadere informatieMain language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.
Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,
Nadere informatieFictielezen groep 5 en 6
Fictielezen groep 5 en 6 Waar werkt u aan in groep 5 en 6? In groep 5 en 6 is de technische leesvaardigheid van de leerlingen weliswaar nog in ontwikkeling, maar die heeft inmiddels wel een niveau bereikt
Nadere informatieHandleiding voor werken met de Monitor de Bibliotheek op school. Versie november 2017
Handleiding voor werken met de Monitor de Bibliotheek op school Versie november 2017 Colofon Auteurs Sardes, Kees Broekhof Thomas van Dalen Advies, Thomas van Dalen Eindredactie de Bibliotheek op school,
Nadere informatieInterventieperiode november februari groep 1 tot en met 5. Mariët Förrer
Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5 Mariët Förrer November - februari Doelen en accenten per groep Rol van intern begeleider / taalcoördinator IB en TC ook in deze periode Bewaken
Nadere informatieVoorbeeldleesplan basisschool de Wegwijzer
Voorbeeldleesplan basisschool de Wegwijzer Te doen leesplan uitvoeren lc hele jaar bibliotheekpassen nieuwe leerlingen lc augustus voorleeslijst in de klassenmappen lc augustus kinderboekenweekbijeenkomst
Nadere informatiede Bibliotheek op school: effecten voor kinderen met een niet-westerse achtergrond
de Bibliotheek op school: effecten voor kinderen met een niet-westerse achtergrond Ellen Kleijnen Universiteit van Amsterdam Frank Huysmans Universiteit van Amsterdam Ed Elbers Universiteit Utrecht Rudy
Nadere informatiemet de Bibliotheek op school
met de Bibliotheek op school intro > > contactinformatie > www.bibliotheek.rotterdam.nl Menu de Bibliotheek op school > voor de leescoördinator > voor het team > voor de leerkracht en de leerlingen > voor
Nadere informatieMeer lezen, beter in taal in het mbo Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 2 november 2018
Meer lezen, beter in taal in het mbo Het belang van vrij(etijds)lezen voor de taalontwikkeling 2 november 2018 Kees Broekhof m.m.v. Frank Schaafsma Programma Taalvaardigheid MBO-studenten Effecten van
Nadere informatieEffect van de Bibliotheek op school: leesmotivatie, leesfrequentie en leesvaardigheid
Effect van de Bibliotheek op school: leesmotivatie, leesfrequentie en leesvaardigheid Thijs Nielen 25 januari 2016 1 Steeds minder lezen 2 Leesspiraal Leesvaardigheid.23.27.21.24 Leesfrequentie.13.16 Leesmotivatie
Nadere informatieNews: Tours this season!
1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best
Nadere informatieNieuwsbrief Onderwijsbibliotheekdienst Voortgezet Onderwijs september 2014
Nieuwsbrief Onderwijsbibliotheekdienst Voortgezet Onderwijs september 2014 Inhoud Leesbevordering... 2 De Bibliotheek op school VO... 4 Congres Mediatheek & Bibliotheek, sleutel tot succes... 5 Monitor
Nadere informatieBetrokken lezers in het vmbo
Betrokken lezers in het vmbo Over leesmotivatie, leesweerstand, woordenschat en strategisch lezen Roel van Steensel Vrije Universiteit/Stichting Lezen Erasmus Universiteit JONGEREN LEZEN STEEDS MINDER
Nadere informatieJeugdboeken als leermiddel in opbrengstgericht basisonderwijs? Een leescultuur in de klas
Ronde 7 Erna van Koeven Hogeschool Windesheim, Zwolle Contact: bh.van.koeven@windesheim.nl Jeugdboeken als leermiddel in opbrengstgericht basisonderwijs? Een leescultuur in de klas 1. Inleiding In mijn
Nadere informatieReferentieniveaus en leesbevordering voor zwakke lezers
Referentieniveaus en leesbevordering voor zwakke lezers Lezing voor studiedag Pro Biblio Guuske Ledoux Kohnstamm Instituut Universiteit van Amsterdam 15 september 2011 Inhoud Kenmerken referentieniveaus
Nadere informatieVertaling Engels Gedicht / songteksten
Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls
Nadere informatieHET NEDERLANDSE LEESONDERWIJS NADER BEKEKEN. Dr. Kees Vernooy september 2006 ProBiblio
HET NEDERLANDSE LEESONDERWIJS NADER BEKEKEN Dr. Kees Vernooy september 2006 ProBiblio Motto Goed leren lezen is een mensenrecht (Lyon, 2001). Samenvattingsdia Startopdracht 1. Vooraf 2. Knelpunten 3. Verklaringen
Nadere informatieChecklist technisch lezen onderwijs en leesmethodes
Checklist technisch lezen onderwijs en leesmethodes Goed kunnen lezen is in onze samenleving een voorwaarde voor succes. Goed leesonderwijs op de basisschool is daarom belangrijk, maar hoe ziet dat eruit?
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Tijd voor lezen en taal. Tijd voor lezen en taal. Taal / lezen / rekenen
KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen PO Deze kwaliteitskaart bevat tijdschema s voor het inrichten van het taal- en leesonderwijs. De kaart is bedoeld om het gesprek binnen het schoolteam over de betekenis
Nadere informatie