Ontwerp en bouw een installatie waarmee in 1 minuut zoveel mogelijk water wordt afgevoerd naar een 30 centimeter hoger gelegen niveau.
|
|
- Anna Adam
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Ontwerp en bouw een installatie waarmee in 1 minuut zoveel mogelijk water wordt afgevoerd naar een 30 centimeter hoger gelegen niveau. Inleiding In deze uitdaging staat het transport van water centraal. De leerlingen krijgen de opdracht om een installatie te bouwen waarmee ze binnen één minuut zoveel mogelijk water van een laag naar een hoger niveau kunnen transporteren. De basismaterialen zijn twee speciekuipen, waarvan er één gevuld is met water en een aantal bakstenen. Aanvullende materialen zijn naar eigen inzicht in te zetten. Essentieel is het gebruik van een techniek om het water omhoog te verplaatsen. De lesbrief bevat alle informatie die je nodig hebt om de uitdaging in de klas aan te gaan. Achter deze lesbrief tref je aanwijzingen aan die van belang zijn voor deelname aan het Techniek Toernooi. Hier lees je onder andere aan welke voorwaarden de installatie moet voldoen. Doelstellingen De leerlingen: Ontdekken en onderzoeken verschillende manieren van watertransport. Experimenteren met verschillende (deel)oplossingen voor een installatie om water naar een hoger gelegen niveau af te voeren. Handige materialen: Twee speciekuipen (ongeveer 90 liter). Enkele bakstenen. Water. Voor de installatie: Het materiaal voor het maken van de installatie is vrij, maar er mogen geen kant-enklare producten worden gebruikt. Het gebruik van elektriciteit of brandstof is niet toegestaan voor de aandrijving van de installatie. Voor de presentatie: Alles is toegestaan. Zorg bij de wedstrijd zelf voor presentatiemiddelen (fotoverslag, digitale presentatie etc.) maar houd er rekening mee dat er geen elektriciteit en internet beschikbaar is tijdens de wedstrijd. Een digitale camera en ander materiaal voor het maken van het fotoverslag. Voorbereiding: Lees de lesbrief en de achtergrondinformatie goed door. Je vindt de achtergrondinformatie, tips en antwoorden op veel gestelde vragen op Verbreed en verdiep uw kennis van de sleutelwoorden, bijvoorbeeld met behulp van informatie op internet ( Zoek afbeeldingen en filmpjes over de afvoer van water. Op vind je links naar geschikte filmpjes voor groep 7-8. Bekijk op de website van het Nederlands Openluchtmuseum ( de informatie over de poldermolen (nummer 23 op de plattegrond). Verzamel de bovengenoemde materialen. 2
3 Sleutelwoorden De afwatering: Afwatering is het afvoeren (bijvoorbeeld met behulp van een pomp) van water dat via een stelsel van sloten, kanalen en boezems naar een lozingspunt (zoals een rivier) is getransporteerd. Bemalen: Bemalen is het droogmaken, leegpompen van een polder of bouwput. De droogmakerij: Een droogmakerij is een bemalen gebied (polder) dat van oorsprong een meer of drasland was. De emmerketting: Een emmerketting is een ketting waaraan emmers zijn bevestigd om bagger en zand van de waterbodem te scheppen. Het is het belangrijkste onderdeel van een emmerbaggermolen. Het gemaal: Een gemaal is een installatie om water van een lager naar een hoger niveau te transporteren. De ontwatering: Ontwatering (of drainage) is het afvoeren van water uit de bodem via drains, sloten of greppels. De poldermolen: Een poldermolen is een windmolen die water van een lager niveau naar een hoger niveau transporteert. De pomp: Een pomp is een werktuig dat een vloeistof of gas verplaatst. Het scheprad: Een scheprad is een wateropvoerwerktuig, een installatie die water naar een hoger niveau vervoert. De schroef van Archimedes: De schroef van Archimedes (of waterschroef) is een uitvinding van Archimedes waarmee o.a. vloeistoffen kunnen worden getransporteerd. De schroef is in een buis gemonteerd. Zowel de schroef als de buis draait rond. De vijzel: Een vijzel (of wormschroef) is vergelijkbaar met de schroef van Archimedes, maar draait niet in een buis. Activiteiten op school Een techniekles bestaat uit verschillende fasen. De leerlingen maken kennis met de uitdaging (Introductie), verkennen/onderzoeken deze uitdaging en bedenken verschillende oplossingen (Ontdek en onderzoek), kiezen de beste oplossing, testen en verfijnen deze (Ontwerp, maak en test) en presenteren de oplossing (Presenteer). Onderstaande lesopbouw zorgt voor een gedegen voorbereiding op het Techniek Toernooi. Introductie Vertel dat de leerlingen gaan deelnemen aan het Techniek Toernooi met de uitdaging Hoge stroming. Vraag aan de leerlingen of ze weten waaraan ons land de naam Nederland te danken heeft (een groot deel van Nederland ligt beneden de zeespiegel) en of ze weten hoe we ons land droog houden, zodat we geen natte voeten krijgen (duinen, dijken, polders, afwatering, ). Toon een filmpje over de afvoer van water ( Bespreek het begrip de afwatering. Wat weten de leerlingen hier al van? Hoe kun je water afvoeren? Maak samen een woordweb. Bespreek de sleutelwoorden met de leerlingen. Gebruik afbeeldingen om de woorden de droogmakerij, de emmerketting, het gemaal, de poldermolen, de pomp, het scheprad, de schroef van Archimedes en de vijzel uit te leggen. Vul een speciekuip met water en enkele bakstenen. Hoe kan het water afgevoerd worden? Analyseer het probleem en vul het woordweb aan. Herhaal hierbij de sleutelwoorden. Sluit de introductie af met de onderzoeksvraag: Hoe kan het water getransporteerd worden naar een hoger gelegen niveau? (afwateren). 3
4 Ontdek en onderzoek Plaats de twee speciekuipen (waarvan één voor twee derde gevuld met water en enkele bakstenen) in de klas. Het hoogteverschil is 30 cm (bodemniveau). De horizontale afstand tussen de kuipen bedraagt 25 cm. Verdeel de klas in groepjes van maximaal vier leerlingen. Elk groepje gaat aan de slag met het vinden van een oplossing voor het probleem. Zij bedenken, ontdekken en onderzoeken hoe je water naar een hoger gelegen niveau kunt transporteren. Verdeel in elke groep de rollen. De leerlingen denken allemaal na over de oplossingen. Om dit proces goed te laten verlopen, is het handig om te werken met de volgende rollen: De voorzitter zorgt ervoor dat iedereen aan het woord komt. De tijdbewaker bewaakt de tijd. De verslaggever schrijft op wat er besproken wordt. De fotograaf legt het proces van ontdekken en onderzoeken vast. De leerlingen verkennen de onderzoeksvraag (het probleem) en bedenken deelvragen. Denk hierbij aan vragen als: Voor welke manier van water afvoeren kiezen wij? Welk materiaal hebben we daarbij nodig? Wat zijn de nadelen van de stenen in de speciekuip? De leerlingen bedenken een testopzet: Wat hebben ze allemaal nodig om de deelvragen te kunnen beantwoorden? Hoe wordt er eerlijk gemeten? Ze verzamelen de materialen en meetinstrumenten. De leerlingen bedenken verschillende oplossingen. In deze aanrommel fase opperen ze ideeën, proberen deze uit en bespreken de voor- en nadelen. Ze doen voorspellingen en formuleren verwachtingen. Hierbij maken ze gebruik van de achtergrondinformatie die in de introductiefase is aangeboden. Stimuleer de leerlingen om verder onderzoek te doen, bijvoorbeeld op internet (zie voor een overzicht van geschikte websites). Ontwerp, maak en test Het beste idee wordt uitgewerkt. Eerst maken de leerlingen een ontwerp (schets) van de installatie waarmee ze het water kunnen afvoeren naar een hoger niveau. In hun ontwerp nemen ze de resultaten mee uit de ontdek- en onderzoekfase. Vervolgens werken ze de schets uit in een werkend prototype. De leerlingen testen de installatie, meten de resultaten, noteren hun waarnemingen en trekken conclusies. Ze verbeteren de installatie indien nodig. Het is mogelijk dat er daarbij teruggegaan wordt naar de fase Ontdek en onderzoek. Herhaal het testen en verbeteren net zo lang tot de meest ideale oplossing ontwikkeld is. Deze oplossing wordt gepresenteerd tijdens het Techniek Toernooi. Presenteer Tijdens alle fasen is door de verslaggever en de fotograaf vastgelegd wat er gebeurd is, wat er besproken is, waarom bepaalde ideeën wel of niet werkten. De leerlingen verwerken dit in een presentatie van maximaal 3 minuten. Deze presentatie kan verschillende vormen hebben, zowel digitaal (PowerPoint, Prezi, filmpje, digitaal fotoverslag, ) als op papier (poster, fotocollage, fotoboek, ). Let op, er is geen elektriciteit en internet beschikbaar tijdens de wedstrijd. Indien een computer nodig is voor de presentatie, moet het team zelf een opgeladen laptop meenemen naar de wedstrijddag. Gebruik deze presentatie als middel om terug te kijken op het proces. Tijdens het Techniek Toernooi gaat het om het inzicht geven in het proces van ontdekken, onderzoeken, ontwerpen en maken. In de klas kan ook aandacht worden besteed aan de samenwerking in de groepjes. Tip: tijdens het proces hebben de leerlingen vaak zeer rijke en inspirerende gesprekken. Verwerk mooie quotes en bijzondere leerervaringen in de presentatie en gebruik deze tijdens de reflectie op het proces. De presentatie kan tevens worden ingezet als middel om de leerstof te verdiepen. Hoe hebben echte wetenschappers en ontwerpers het probleem aangepakt? 4
5 Ga de uitdaging aan op het Techniek Toernooi! De wedstrijd Ontwerp en bouw een installatie waarmee in 1 minuut zoveel mogelijk water wordt afgevoerd naar een 30 cm hoger gelegen niveau. De opstelling Een speciekuip is voor twee derde gevuld met water en enkele bakstenen. Het aantal gebruikte bakstenen zal de jury per toernooi variëren om de moeilijkheidsgraad van de uitdaging te verhogen. Een tweede speciekuip staat 30 cm hoger (bodemniveau) en 25 cm vanaf de eerste speciekuip. 25 centimeter 1/3 2/3 30 centimeter Het verloop van de wedstrijd Bij binnenkomst gaat ieder team naar de tafel waar zijn teamnummer bij staat. Achter deze tafel wordt de laatste hand gelegd aan de installatie waarmee het water kan worden afgevoerd. Eventueel tijdens de reis opgelopen schade kan in deze voorbereidingstijd hersteld worden. De tafel is ook bedoeld om het proces te presenteren aan de jury. De organisatie maakt een foto van de opstelling. Daarna moeten de leerlingen wachten tot de jury langskomt. Houd er rekening mee dat het laatste team ongeveer een half uur moet wachten. De jury komt langs om de presentatie te beoordelen. De presentatie mag niet langer duren dan 3 minuten. Wanneer alle teams zijn beoordeeld, worden de teams om de beurt uitgenodigd om naar de wedstrijd arena te komen. In de wedstrijdarena staan enkele opstellingen zoals hierboven beschreven. Er kunnen dus meerdere teams tegelijk deelnemen. Begeleiders zijn niet toegestaan in de wedstrijdarena, maar er is genoeg ruimte rondom de arena. Ieder team krijgt 5 minuten de tijd om de waterkuip naar eigen inzicht in te richten en de installatie op te stellen. Voorwaarde is dat er geen stenen meer dan 10 cm boven de rand van de kuip uitsteken. Na 5 minuten start het team op een teken van de jury met het afvoeren van het water. Na 1 minuut wordt het afwateren gestopt en meet de jury de hoeveelheid afgevoerd water. Het team dat het meeste water in 1 minuut heeft afgevoerd, wint. Wat heb je op school nodig? Zie bij Handige materialen in de lesbrief. De organisatie zorgt voor: Een speciekuip voor twee derde gevuld met water en een aantal bakstenen. 5
6 Een lege speciekuip. (zie de opstelling hier boven). Wat mag er wel? De stenen mogen in de kuip verplaatst worden, maar niet meer dan 10 cm boven de rand van de speciekuip uitsteken. Wat mag er niet? Er mogen geen kant-en-klare producten worden gebruikt; onderdelen van niet-professionele apparatuur is wel toegestaan. Het water mag niet met de handen verplaatst worden. Kijk voor meer informatie regelmatig op de website bij de rubriek Vraag & Antwoord. Tijdens de wedstrijd mogen de kinderen niet door hun begeleiders worden geholpen. Wat doet de jury? Waar let de jury op? Voldoen het team en de installatie aan de voorwaarden? Wat is het meetbare resultaat? Dit wordt gemeten met een meetlat of een weegschaal. De jury zal het fotoverslag of de presentatie van de voorbereidingen op de wedstrijd in de beoordeling betrekken. Neem de presentatie dus mee naar de wedstrijd. De jury vindt het belangrijk om inzicht te krijgen in het proces van idee naar ontwerp naar uitvoering en gebruikt het verslag onder andere om de voorbereiding en de eigen inbreng van de leerlingen te beoordelen. Wie wint? Het team dat in 1 minuut het meeste water transporteert naar de 30 centimeter hoger gelegen afvoerkuip wint, mits naar het oordeel van de jury aan alle voorwaarden is voldaan. De tweede en derde prijs zijn voor de teams die net iets minder water getransporteerd hebben dan de nummer 1. Het team dat de meest originele oplossing heeft bedacht, wordt beloond met de originaliteitprijs. Per team kan maar één prijs worden gewonnen. Belangrijk! De kuipen staan opgesteld in een ruimte waar meerdere teams zijn. Instrueer de leerlingen rekening te houden met de andere teams (sportiviteit!). Eventuele kleine wijzigingen in de regels en randvoorwaarden in de lesbrief worden gepubliceerd op de website van het Techniek Toernooi ( onder Vraag & Antwoord en eventueel per gecommuniceerd aan de teams die zich voor de desbetreffende uitdaging hebben aangemeld. Neem in geval van twijfel over de regels en voorwaarden contact op met de organisatie van het Techniek Toernooi (techniek@techniektoernooi.nl). Voorkom teleurstellingen op de wedstrijddag! Veel succes! Techniek Toernooi
Ontwerp en bouw een auto die verschillende soorten ladingen van een helling af naar beneden vervoert.
Groep 3 & 4 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Ontwerp en bouw een auto die verschillende soorten ladingen van een helling af naar beneden vervoert. Inleiding Het thema van
Nadere informatieTeam van maximaal 4 leerlingen. Lesbrief voor leerkracht. Groep 3 & 4. Uitdaging
Groep 3 & 4 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Transporteer zo veel mogelijk water in bekertjes met een zelfgebouwde kabelbaan met vier gondels over een afstand van ten minste
Nadere informatieScheid zoveel mogelijk afval (ijzer, doppen van petflessen, kranten, restafval) met behulp van een lopende band.
Groep 5 & 6 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Scheid zoveel mogelijk afval (ijzer, doppen van petflessen, kranten, restafval) met behulp van een lopende band. Inleiding
Nadere informatieLanceer een raket met behulp van een chemische reactie tussen bakpoeder en azijn.
Groep 5 & 6 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Lanceer een raket met behulp van een chemische reactie tussen bakpoeder en azijn. Inleiding Het thema van het Techniek Toernooi
Nadere informatieBouw een dijk van speelzand voor een zo groot mogelijk meer. Welk meer kan het meeste water bevatten.
Groep 1 & 2 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Bouw een dijk van speelzand voor een zo groot mogelijk meer. Welk meer kan het meeste water bevatten. Inleiding In 2015 is
Nadere informatieDoor verschillende grondsoorten te combineren kun je een stevige ondergrond maken. Wie maakt het beste fundament voor een huis op een heuvel?
Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Door verschillende grondsoorten te combineren kun je een stevige ondergrond maken. Wie maakt het beste fundament voor een huis
Nadere informatieVerplaats zoveel mogelijk water (met daarin een kurkboot) over een zo lang mogelijke waterweg, van een hoger gelegen punt naar een lager gelegen punt.
Groep 1 & 2 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Verplaats zoveel mogelijk water (met daarin een kurkboot) over een zo lang mogelijke waterweg, van een hoger gelegen punt naar
Nadere informatieWie bezorgt een kwetsbaar postpakketje het snelste?
Groep 1 & 2 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Wie bezorgt een kwetsbaar postpakketje het snelste? Inleiding Het thema van het Techniek Toernooi 2014 is Transport en Logistiek.
Nadere informatieMaak met spiegels een zo lang mogelijke weg voor een lichtstraal en stuur het licht om een hoekje. Gebruik hiervoor zo weinig mogelijk spiegels.
Groep 5 & 6 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Maak met spiegels een zo lang mogelijke weg voor een lichtstraal en stuur het licht om een hoekje. Gebruik hiervoor zo weinig
Nadere informatieTeam van maximaal 4 leerlingen. Uitdaging
Groep 3 & 4 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Ontwerp een aquaduct van papier en plakband (en een geheim onderdeel!), dat 2,5 m lang is. Probeer daarna zoveel mogelijk water
Nadere informatieMaak met een lamp/zaklantaarn precies dezelfde schaduw als het voorbeeld. Welk team heeft de meeste schaduwen goed nagemaakt in drie minuten?
Groep 1 & 2 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Maak met een lamp/zaklantaarn precies dezelfde schaduw als het voorbeeld. Welk team heeft de meeste schaduwen goed nagemaakt
Nadere informatieTeam van maximaal 4 leerlingen. Uitdaging
Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Ontwerp en bouw een zo moeilijk mogelijk doolhof én los op het Techniek Toernooi een moeilijk doolhof op de computer op door
Nadere informatieTeam van maximaal 4 leerlingen. Uitdaging
Groep 5 & 6 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Maak een geluidsscherm dat zoveel mogelijk geluid tegenhoudt. Tijdens de wedstrijd neemt elk team een houten frame mee, van
Nadere informatiehoge stroming Fase Ontdek en onderzoek
Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje
Nadere informatieTeam van maximaal 4 leerlingen. Uitdaging
Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Maak een opstelling waarbij je met zo min mogelijk stromend water, voldoende energie opwekt om een ledlampje gedurende minimaal
Nadere informatieTeam van maximaal 4 leerlingen. Uitdaging
Groep 3 & 4 Team van maximaal 4 leerlingen Lesbrief voor leerkracht Uitdaging Graaf een tunnel door een zandberg. Maak hem zo hoog, breed en stevig mogelijk, zodat de schoolbus veilig door de tunnel kan
Nadere informatieFase Ontdek en onderzoek
Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI de dwalende robot Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Groep 1: Robomind Je werkt in een groepje van vier leerlingen.
Nadere informatieUitdaging. groep 7 & 8. Wat is de beste aandrijving om een boot zover mogelijk te laten varen. Hoe ver komt jullie boot?
boot op dr nederlandse natuurkundige vereniging groep 7 & 8 Wat is de beste aandrijving om een boot zover mogelijk te laten varen. Hoe ver komt jullie boot? Uitdaging Boot op Drift LESBRIEF VOOR LEERKRACHT
Nadere informatieGroep 1 & 2 VLOEISTOFSTAPEL. Vloeistoffen kun je netjes op elkaar laten drijven. Uit hoeveel laagjes bestaat straks jullie vloeistofstapel?
Groep 1 & 2 VLOEISTOFSTAPEL Vloeistoffen kun je netjes op elkaar laten drijven. Uit hoeveel laagjes bestaat straks jullie vloeistofstapel? Vloeistofstapel ( Laagjes maken ) Groep 1 en 2 Team van 2, 3 of
Nadere informatieGroep 3 & 4 Knikkerbaan. Bouw een achtbaan waarin jullie knikkers precies één minuut onderweg zijn.
Groep 3 & 4 Knikkerbaan Bouw een achtbaan waarin jullie knikkers precies één minuut onderweg zijn. Knikkerbaan Groep 3 en 4 Team van 2, 3 of 4 kinderen LESBRIEF VOOR LEERKRACHT 1 Opdracht Maak een baan
Nadere informatieGroep 7 & 8 COLA-FONTEIN
Groep 7 & 8 COLA-FONTEIN Trek je oudste kleren aan en maak de verst spuitende fontein van iedereen. Cola-fontein Groep 7 en 8 Team van 2, 3 of 4 kinderen LESBRIEF VOOR LEERKRACHT 2 Opdracht Maak een cola-fontein
Nadere informatieDE ZANDERIGE BELLETJES
Wedstrijdbrief DE ZANDERIGE BELLETJES WEDSTRIJDBRIEF VOOR DE LEERKRACHT GROEP 3-4 Team van maximaal 4 leerlingen. DE UITDAGING Maak een klokkenspel met belletjes dat met zand wordt aangedreven. Welk klokkenspel
Nadere informatieIntroduceren thema Natuurgeweld. tsunami s. centraal rondom natuurgeweld: Thema: Natuurgeweld. laten ontstaan?
Aardrijkskunde Natuurgeweld Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Natuurgeweld In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom natuurgeweld: 1. Wat zou er moeten gebeuren
Nadere informatieROTZOOIEN. MET WATER Opdrachtbladen
Opdrachtbladen Naam Groep Datum Opdrachtblad Water in de polder Opdracht 1 De Nieuwe Hollandse Waterlinie moest de vijand tegen houden. Dit gebeurde door een brede strook land onder water te zetten. Dat
Nadere informatiede koude oorlog geschiedenis Tijdens de Koude Oorlog stonden er twee grote machtsblokken kinderen. Maak dan gebruik van het werkboekje (zie bijlage).
geschiedenis de koude oorlog Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Koude Oorlog In dit thema staat de volgende hogere orde denkvraag centraal: Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen
Nadere informatieDE LEEGLOPENDE ZANDLOPERS
Wedstrijdbrief DE LEEGLOPENDE ZANDLOPERS WEDSTRIJDBRIEF VOOR DE LEERKRACHT GROEP 1-2 Team van maximaal 4 leerlingen. DE UITDAGING Bouw zandlopers van petflessen en verschillend vulmateriaal. Wie voorspelt
Nadere informatieIntroduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal:
Natuur & Techniek het broeikaseffect Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Broeikaseffect In deze les staan de volgende hogere- orde denkvragen centraal: 1. Hoe zou je het broeikaseffect kunnen
Nadere informatieBinnen dit thema wordt aandacht besteed aan het. Introduceren thema Sterren en planeten. centraal rondom sterren en planeten:
Aardrijkskunde Sterren en planeten Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Sterren en planeten In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom sterren en planeten: 1. Op
Nadere informatieLeidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet.
Leidraad om een onderzoek te maken dat aan alle voorwaarden van de FLL voldoet. Verwonderen.. Werkvorm Welk plaatje voelt warmer of kouder aan? Noteer dit Controleer met infrarood thermometer Wat gaat
Nadere informatieBouw een knikkerbaan waar knikkers op twee manieren doorheen kunnen rollen. Bij welke baan komen de knikkers op tijd aan?
Wedstrijdbrief DE TIJDIGE KNIKKERS WEDSTRIJDBRIEF VOOR DE LEERKRACHT GROEP 5-6 Team van maximaal 4 leerlingen. DE UITDAGING Bouw een knikkerbaan waar knikkers op twee manieren doorheen kunnen rollen. Bij
Nadere informatieOnderzoekend leren Een windmolen op school: waar moet hij staan?
Onderzoekend leren Een windmolen op school: waar moet hij staan? Inhoudsopgave Inleiding 3 Context 3 Doelen van de les 3 Overzicht van de les 4 Lesbeschrijving Een windmolen op school 5 Stap 1. Introductie
Nadere informatieIntroduceren thema Op vakantie in Europa. centraal rondom vakantie in Europa: Thema: Op vakantie in Europa
Aardrijkskunde Op vakantie in europa Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Op vakantie in Europa Introduceren thema Op vakantie in Europa In dit thema staan de volgende
Nadere informatieTweede wereldoorlog:
geschiedenis Tweede wereldoorlog: Auto s en wegen Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: auto s en wegen Introduceren thema Tweede Wereldoorlog:
Nadere informatieIntroduceren thema 80 jarige oorlog. Thema: 80 jarige oorlog. centraal: 2. Maak een nieuw eigentijds volkslied.
Geschiedenis 80 jarige oorlog Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: 80 jarige oorlog In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal: 1. Hoe zou Nederland eruit zien als Nederland
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: WATER VERZAMELEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieMaak een wekker die eerst géén, maar daarna met regelmatige tussenpozen véél geluid maakt. Welke wekker doet dat precies op tijd?
Wedstrijdbrief DE VERTRAAGDE WEKKER WEDSTRIJDBRIEF VOOR DE LEERKRACHT GROEP 7-8 Team van maximaal 4 leerlingen. DE UITDAGING Maak een wekker die eerst géén, maar daarna met regelmatige tussenpozen véél
Nadere informatieTijdzones. geschiedenis. In dit thema verdiepen kinderen zich in een van de tijdvakken. onderstaand filmpje bekijken over het maken van een digitale
geschiedenis Tijdzones Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Tijdlijn In dit thema kiezen de kinderen een tijdvak uit om zich verder in te verdiepen. Voor dit tijdvak staat de volgende hogere
Nadere informatielesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:
lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieMaak een waterklok die na één minuut een belsignaal geeft. Welke klok is het meest nauwkeurig?
Wedstrijdbrief DE WATERKLOK WEDSTRIJDBRIEF VOOR DE LEERKRACHT GROEP 5-6 Team van maximaal 4 leerlingen. DE UITDAGING Maak een waterklok die na één minuut een belsignaal geeft. Welke klok is het meest nauwkeurig?
Nadere informatieIntroduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen
Natuur & Techniek Mijn lijf: Voeding en bewegen Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Voeding en bewegen In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom voeding en bewegen:
Nadere informatieONTDEK HET ZELF - GROEP 5&6 ONTDEK HET ZELF ...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! DE ZWAAIENDE KROON LESBRIEF VOOR LEERKRACHT - GROEP 5&6
ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! DE ZWAAIENDE KROON LESBRIEF VOOR LEERKRACHT - GROEP 5&6 1 UITDAGING Ontwerp en maak een kroon waarmee je naar de koning en koningin kan zwaaien zonder je eigen
Nadere informatieenergie Natuur & Techniek Bespreek met de kinderen waar in huis allemaal energie voor alleen nadenken over de verschillende soorten energie, maar
Natuur & Techniek energie Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Energie In dit thema staat de volgende hogere orde denkvraag centraal: Hoeveel bespaar je met een energiezuinig huis in vergelijking
Nadere informatieIntroduceren thema Áchtbanen. Thema: Achtbanen. centraal: 2. Hoe komt het dat de wagentjes toch op de rails blijven zelfs
Natuur & Techniek Achtbanen Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Achtbanen In deze les staan de volgende hogere orde denkvragen centraal: 1. Ontwerp een wagentje voor je eigen achtbaan. 2.
Nadere informatieDe didactiek van Onderzoekend en ontwerpend leren
De didactiek van Onderzoekend en ontwerpend leren De leeromgeving Interactief onderzoeken.nl gaat uit van de didactiek onderzoekend en ontwerpend leren (OOL). Deze didactische aanpak is uitgewerkt en verspreid
Nadere informatieWedstrijdbrief 7/8. omschrijving: bouw twee. Techniek Toernooi is een programma van Stichting Techniekpromotie
omschrijving: bouw twee waterraketten die zo lang mogelijk in de lucht blijven. Hoelang doet jullie beste raket erover om op aarde terug te komen? Techniek Toernooi is een programma van Stichting Techniekpromotie
Nadere informatieMaak een papieren bloem en vouw deze tot een knop die zich vanzelf helemaal openvouwt als je hem in het water legt. Welke bloemen bloeien het beste?
Wedstrijdbrief DE BLOEIENDE BLOEMEN WEDSTRIJDBRIEF VOOR DE LEERKRACHT GROEP 1-2 Team van maximaal 4 leerlingen. DE UITDAGING Maak een papieren bloem en vouw deze tot een knop die zich vanzelf helemaal
Nadere informatieONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN!
GOED GROEIEN ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT 1&2 Ontdek het zelf UITDAGING ONDERZOEK WAT EEN PLANT NODIG HEEFT OM NOG BETER TE GROEIEN. INLEIDING Een van de leukste
Nadere informatieSport en Gezondheid Hoe fit ben ik? Inleiding
Inleiding Dat bewegen gezond is, dat weten we. Maar wat is gezonde beweging voor je? Hoeveel beweging heb je nodig? Om antwoord te krijgen op deze vragen en te ontdekken hoe fit je bent, is er de Fitkit.
Nadere informatieROTZOOIEN MET WATER. Docentenhandleiding WATER ALS WAPEN
E ROTZOOIEN MET Docentenhandleiding N N Lesdoelen - Leerlingen weten dat Nederland verschillende waterhoogtes heeft en dat je gemalen, dijken en sluizen nodig hebt om het water te kunnen managen. - Leerlingen
Nadere informatieIntroduceren thema Wereldgodsdiensten. het dagelijks leven. Startopdracht. Wereldgodsdiensten. Thema: Wereldgodsdiensten.
Aardrijkskunde Wereldgodsdiensten Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Wereldgodsdiensten Binnen dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal: 1. Wat zou er gebeuren als een
Nadere informatieRoute door Museum De Cruquius
Route door Museum De Cruquius 1 Aankomst in het museum De jassen worden opgehangen aan de kapstok. Tassen kunnen hier ook blijven staan. Leerlingen nemen eventueel hun beroepskaart mee, zodat ze in het
Nadere informatieONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN!
LEKKER DRINKEN ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT 3&4 Ontdek het zelf UITDAGING ONDERZOEK HOE JE VAN EEN PLANT MEERDERE PLAN- TEN KUNT MAKEN, OFTEWEL HOE JE EEN PLANT
Nadere informatieLessenserie De hellingbaan
- Bovenbouw - Lessenserie De hellingbaan Een lessenserie over het experimenteren met de hellingbaan en de strategie controleren van variabelen. Met dank aan leerkrachten en leerlingen van basisschool De
Nadere informatieTweede wereldoorlog:
geschiedenis Tweede wereldoorlog: oorlogsvoertuigen Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: Oorlogsvoertuigen Introduceren thema Tweede Wereldoorlog:
Nadere informatieTweede wereldoorlog:
geschiedenis Tweede wereldoorlog: Kleding Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog - Kleding Introduceren thema Tweede Wereldoorlog - Kleding In dit
Nadere informatieDe kracht van Archimedes
1 Studie dag en KVCV De kracht van Archimedes DEEL 1 Korte omschrijving van het lesonderwerp Door een paar originele experimenten, de kracht van Archimedes ontdekken en de gegevens waarnemen die de grootte
Nadere informatieIntroduceren thema Het menselijk lichaam. allemaal in? 1. Bouw een DNA streng na met draad en kralen en laat aan
Natuur & Techniek Erfelijkheid en dna Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: DNA In deze les staan de volgende hogere- orde denkvragen centraal op het gebied van DNA en erfelijkheid: 1. Bouw
Nadere informatieDE ENERGIEKE WATERBAAN GROEP 1/2 WELK TEAM VERPLAATST HET MEESTE WATER EN WEKT DAARMEE HET MEESTE ENERGIE OP? De Energieke Waterbaan
DE ENERGIEKE WATERBAAN DE UITDAGING WELK TEAM VERPLAATST HET MEESTE WATER EN WEKT DAARMEE HET MEESTE ENERGIE OP? Spelen in de zandbak of op het strand. Lekker bezig zijn met water en zand. Water in een
Nadere informatiekinderrechten Aardrijkskunde kinderrechten gehoord? Met welke kinderrechten hebben zij te
Aardrijkskunde kinderrechten Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Kinderrechten In dit thema staat de volgende hogere orde denkvraag centraal: Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen
Nadere informatieDaarna wil ik een les gaan geven over het formuleren van vragen, zodat kinderen hier inzicht in krijgen hoe ze dit goed kunnen doen.
Plan van aanpak 1. Welk gebied heb je samen met de kinderen gekozen? De kinderen hebben door middel van stemmen voor het land Italië gekozen. Ik heb daarna enkele kinderen gevraag waarom ze voor dit land
Nadere informatieTeken een architect. Lees het volgende verhaal:
Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede
Nadere informatieEen uitvinding hoeft niet alleen je eigen leven een stukje makkelijker te maken, denk ook aan de wereldproblemen
Wat is jouw uitvinders naam? INTRODUCTIE Als je dit boekje in handen hebt, ben je waarschijnlijk iemand die al een uitvinding heeft bedacht en daarmee de wereld gaat veranderen voor jezelf en anderen,
Nadere informatieIntroduceren thema Indeling planten- en dierenrijk. fauna in de wereld. Thema: Indeling planten- en dierenrijk. Dierenrijk.
Natuur & Techniek indeling planten- en dierenrijk Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Indeling planten- en dierenrijk Introduceren thema Indeling planten- en dierenrijk
Nadere informatieDe ideale duurzame stad! 10-14
De ideale duurzame stad! 10-14 Inhoud Inleiding... 1 Stap 1: De stad verkennen... 2 Stap 2: Jullie ideale stad maken!... 6 Stap 3: Het vormen van groepjes... 8 Stap 4: Help, wat is duurzaam?... 9 Stap
Nadere informatieLesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst
Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de toekomst zal onze samenleving er anders
Nadere informatieeigen woonplaats Oorlog: geschiedenis in de geschiedenis monumenten hebben te maken met oorlogen? Welke oorlogen
geschiedenis Oorlog: geschiedenis in de eigen woonplaats Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Oorlog: geschiedenis in de eigen woonplaats Introduceren thema Oorlog:
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland? aardrijkskunde, praktische opdracht
What s up Zuiderzeeland? Aardrijkskunde praktische opdracht praktisch onderzoek in zuiderzeeland 4 HV Naam: Klas: In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat Waterschap
Nadere informatieHulp voor piet in samenwerking met OBS De Driekleur, s Gravenzande
en Casus Hulp voor piet in samenwerking met OBS De Driekleur, s Gravenzande Wetenschapsknooppunt Zuid-Holland TU Delft en ontwerpbureau Meeple In deze casus bedenken de leerlingen oplossingen voor Piet,
Nadere informatiePlan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika
Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Welk gebied heb je gekozen? Het gekozen thema voor horizon verbreden is Zuid-Afrika. Ik ben zelf 4 keer in Zuid-Afrika geweest voor vrijwilligerswerk en ga
Nadere informatieONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3
ONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3 WAAROM ONDERZOEK? Onderzoek doen is een belangrijke wetenschappelijke vaardigheid. Tijdens de plusweek ga je leren hoe je dat moet doen. Je
Nadere informatieHoe schrijf ik de geheimste brief?
Lesbrief Onderzoekend Leren Hoe schrijf ik de geheimste brief? Deze lesbrief gebruikt de methodiek onderzoekend leren uit de leerkrachtgids Onderzoekend leren met chemie. Deze lesbrief geeft verdieping
Nadere informatieVERLICHT JE MUIZENVAL
Wedstrijdbrief VERLICHT JE MUIZENVAL WEDSTRIJDBRIEF VOOR DE LEERKRACHT GROEP 7-8 Team van maximaal 4 leerlingen. DE UITDAGING Maak een kettingreactie die in een vast ritme lampjes aanzet voordat een zelfgebouwde
Nadere informatieZelf papier maken!? Hoe doe je dat?
Zelf papier maken!? Hoe doe je dat? Hoe belangrijk is papier? Wat voor heb je papier nodig? Met papier kan je bijvoorbeeld: schrijven, tekenen of boeken maken. Van oud papier zoals kranten, kun je zelf
Nadere informatieeen leeftijdsgenoot uit een
Aardrijkskunde Een dag uit het leven van... een leeftijdsgenoot uit een andere cultuur Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Andere culturen Introduceren thema Andere
Nadere informatieNaam:. Namen groepsleden:... Begeleider:
Naam:. Klas: Namen groepsleden:........ Begeleider: 1 Inleiding In deze projectweek ga je onderzoek doen. Dit onderzoek is ter voorbereiding op het sectorwerkstuk in de vierde klas. Dit boekje is jouw
Nadere informatieCHALLENGE 2 Water footprint - Stappenplan
In de vorige les heb je gezien dat er wereldwijd vraagstukken zijn rond water. Op sommige plekken is er te veel water. Op andere plekken is er geen druppeltje meer te vinden. Je zag ook dat de oorzaken
Nadere informatieOntwikkel je eigen ijsje!
v Ontwikkel je eigen ijsje! In dit stappenplan lees je precies wat je hiervoor moet doen! Het beste ijsje wint! Werkblad 2, 3 en 4 1 Werkblad 2 Eisen aan ijs Welke ijsjes ken je? Schrijf er zoveel mogelijk
Nadere informatieAanleiding projectweken. Gewenste kaders van een projectweek. Het proces
Aanleiding projectweken In het kader van talentontwikkleing en werken met 21 eeuwse vaardigheden zijn leerkrachten zich aan het ontwikkelen en professionaliseren naar nieuwe, innovatieve vormen van onderwijs.
Nadere informatieHallo Wereld! Alle kinderen kunnen LEREN
Lessuggesties Les 1 - Kennismaken Doel De kinderen ervaren dat er verschillen zijn in de manier waarop andere kinderen onderwijs krijgen in landen over de hele wereld. Tijdsduur Kringgesprek 15 minuten
Nadere informatieMagnetische velden groep 7-8
Magnetische velden groep 7-8 Zonder magnetisch veld zouden we niet op aarde kunnen leven. Zonnewinden zouden de atmosfeer rond de aarde laten verdwijnen en schadelijke straling zou het leven op aarde vernietigen.
Nadere informatieEEN GEHEIME SLEUTEL GROEP 7/8 WELK TEAM ONTSNAPT HET SNELST UIT DE ESCAPEROOM? Een Geheime Sleutel
EEN GEHEIME SLEUTEL DE OPDRACHT WELK TEAM ONTSNAPT HET SNELST UIT DE ESCAPEROOM? Ben je al eens in een escaperoom geweest? Is het gelukt om binnen de tijd alle puzzels op te lossen, zodat je kon ontsnappen?
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht
What s up Zuiderzeeland? Maatschappijleer/ geschiedenis praktische opdracht, 2hv Naam: Klas: Geschiedenis CHRONOLOGIE In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat de geschiedenis
Nadere informatieDOCENT. Thema: water DROOG NAAR DE OVERKANT. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen ontdekt dat er veel water in is en hebben ze onderzocht welke dieren in en bij het water leven. In groep 3 en 4 verdiepen de leerlingen hun kennis over het water in
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
HOE WERKT EEN FOTOCAMERA? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers laten ontdekken hoe een fotocamera werkt. Dat doen jullie door een camera obscura te maken. Dat is een soort voorloper
Nadere informatieQUESTIONBOXLES ZONNECELLEN EN ELEKTRICITEIT
QUESTIONBOXLES ZONNECELLEN EN ELEKTRICITEIT Colofon Auteur: Amy Beerens Contact: Maarten Reichwein, WKUU, wetenschapsknooppunt@uu.nl of 030-25 33 717 INHOUDSOPGAVE Inhoud 1 Doel van de les 2 2 Opzet lesplan
Nadere informatieTweede wereldoorlog:
geschiedenis Tweede wereldoorlog: Een bekende Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: een bekende Introduceren thema Tweede Wereldoorlog: een bekende
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
HOE KUN JE HET WEER VOORSPELLEN? Jullie gaan een weerstation ontwerpen waarmee jullie de bezoekers het weer kunnen laten meten en voorspellen. Het weerstation bestaat uit drie weerinstrumenten: een thermometer,
Nadere informatiegroep 7 en 8 werkzaamheden in Pretpark Buiteling
groep 7 en 8 werkzaamheden in Pretpark Buiteling groep 7 en 8 overzicht van de activiteiten De Grote Rekendag is voor de leerlingen in groep 7 en 8 een ochtend van onderzoeken en ontdekken. De leerlingen
Nadere informatiede handige wegwijzer groep 3/4 Welk team brengt de ruimte het snelst in kaart? de handige wegwijzer
De opdracht Welk team brengt de ruimte het snelst in kaart? In verhalen lees je over schatkaarten. Als papa en mama met de auto ergens heen gaan en de route niet goed weten, gebruiken ze een navigatiesysteem
Nadere informatieIntroduceren thema Het menselijk lichaam. Thema: Het (menselijk) lichaam. centraal: 1. Maak een vergelijking tussen het menselijk lichaam en het
Natuur & Techniek Het (menselijk) lichaam Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Het (menselijk) lichaam Introduceren thema Het menselijk lichaam In deze lessen staan
Nadere informatieOpdrachten Landmeetgroep
Opdrachten Landmeetgroep Jullie zijn belangrijk voor de andere groepen, want zij kunnen dankzij de lijn van 100 meter bepalen waar ze iets vinden en door jullie hoogtemetingen ook nog op welke hoogte.
Nadere informatieArchitectuur. Naam: Klas:
Naam: Klas: inhoud Inhoud Planning Blz. 1 Opdracht 1 - Een eigen huis Blz. 2 Opdracht 2 - Schetsen Blz. 3 Opdracht 3-3D ontwerpen Blz. 4 informatie - Aan de slag met Cura Blz. 5 Opdracht 4 - Dossier &
Nadere informatieTekenen met Licht. It s your time to shine!
Tekenen met Licht It s your time to shine! 1 Colofon Inhoud en samenstelling Patrick Couwenberg van 4XM www.workshopstartpagina.nl info@workshopstartpagina.nl 2 Tekenen met licht Inleiding Tekenen met
Nadere informatieOpdrachten bij de tentoonstelling over het NAP
blad 1 Opdrachten bij de tentoonstelling over het NAP niveau 1: hoogste klassen basisschool KIJKEN EN METEN Opdrachten bij de tentoonstelling over het NAP Niveau 1: hoogste klassen basisschool Vul de
Nadere informatieVoorbereidende les Waterwolf in waterland
Voorbereidende les Waterwolf in waterland ------------------------------------------------------------------------------------------------------- Lesactiviteit: Een polder, dijk of boot maken Groep: 4
Nadere informatieWikiKids Atlas. Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas
WikiKids Atlas Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas 1. Inhoudsopgave. 1. Inhoudsopgave. p. 43 2. Inleiding. p. 44 3. Uitleg en kerndoelen WikiKids Atlas. p. 46 3.1. Inleiding. p. 46 3.2. Uitleg WikiKids.
Nadere informatieLesactiviteit. omschrijving: TechniekToernooi is een programma van Stichting Techniekpromotie
1/2 Lesactiviteit omschrijving: leg een papieren busbaan aan, die begint op een berg zand en eindigt bij de bushalte. Komen jullie bussen als eerste aan? TechniekToernooi is een programma van Stichting
Nadere informatieTheater/Bioscoop De Nieuwe Kolk
Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Les 2 Cameratechnieken en Logo maken Les 1 Cameratechnieken en logo maken Samenvatting van de les De leerlingen leren in deze les hoe reclames
Nadere informatieBuitenlessen Themareeks Mens & Natuur
Buitenlessen Themareeks Mens & Natuur groep 3-4 water voor mens en natuur Voorwoord Beste leerkracht, Leuk dat je aan de slag gaat met de themareeks Mens & Natuur! Voor de vier bouwgroepen zijn reeksen
Nadere informatie