essentialia van goed openbaar bestuur
|
|
- Rudolf Bogaert
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 essentialia van goed openbaar bestuur
2 essentialia van goed openbaar bestuur
3 Inhoud 1 goed openbaar bestuur 4 2 de essentialia 5 3 functioneren 6 Transparant functioneren 6 Publieke verantwoording afleggen 8 4 presteren 10 Effectief en efficiënt presteren 10 Vraaggericht presteren 12
4 essentialia algemene rekenkamer 4 1 Goed openbaar bestuur Goed openbaar bestuur staat centraal in het werk van de Algemene Rekenkamer. De Verenigde Naties hebben acht kenmerken van goed openbaar bestuur benoemd. Deze hebben betrekking op de rechtsstaat, de democratie, het functioneren en het presteren van het openbaar bestuur. De Algemene Rekenkamer richt zich, uitgaande van haar wettelijke taak en missie, met nadruk op het functioneren en het presteren van het openbaar bestuur. De vier kenmerken van goed openbaar bestuur die daarmee samenhangen zijn transparantie, publieke verantwoording, effectiviteit en efficiëntie, en vraaggerichtheid (responsiviteit). Verantwoording en Toezicht Aansluiting van beleid en uitvoering De Algemene Rekenkamer heeft haar strategie voor de periode gebaseerd op deze vier kenmerken van goed openbaar bestuur. De strategie steunt op twee pijlers. De eerste pijler gaat over het functioneren van de overheid. In de strategie is dit toegespitst op verantwoording en toezicht. De hoofdactiviteit is het jaarlijkse rechtmatigheidsonderzoek en de goedkeuring van de rijksrekening. Deze publiceren we op Verantwoordingsdag (de derde woensdag in mei). De tweede pijler gaat over het presteren van de overheid. In de strategie is dit toegespitst op de aansluiting van beleid en uitvoering. De activiteiten die voortvloeien uit deze pijler zijn gericht op het beleid en op de uitvoeringspraktijk bij het Rijk en de daarmee verbonden instellingen. In deze nota presenteren we de hoofdnormen van de Algemene Rekenkamer, gerelateerd aan het functioneren en presteren van het openbaar bestuur. De hoofdnormen vormen veelal een codificatie van in eerder onderzoek toegepaste normen. In enkele gevallen hebben de vier kenmerken van goed openbaar bestuur tot voor de Algemene Rekenkamer relatief nieuwe normen geleid. Dat geldt met name voor de normen op het punt van vraaggericht handelen. Daarover heeft de Algemene Rekenkamer nog niet vaak uitspraken gedaan. De in deze nota opgenomen hoofdnormen voor goed openbaar bestuur we noemen ze essentialia zijn voor de lopende strategische periode ( ) de basis voor onze uitspraken en onze activiteiten.
5 essentialia algemene rekenkamer 5 2 De essentialia In een tijd dat de overheid verandert wil de Algemene Rekenkamer vanuit haar wettelijke taak en missie wijzen op het blijvende belang van een aantal hoofdnormen van goed openbaar bestuur. In de volgende figuur worden de essentialia gepresenteerd. In de volgende hoofdstukken worden deze nader toegelicht. De essentialia zijn van belang voor overheidsorganisaties. Daartoe verstaan we in deze brochure ook de aan het Rijk verbonden organisaties. Dit zijn organisaties die een wettelijke taak uitvoeren en worden gefinancierd uit publiek geld.
6 essentialia algemene rekenkamer 6 3 Functioneren Transparant functioneren I Relevante informatie moet voor belanghebbenden toegankelijk zijn Transparantie betekent dat besluiten worden genomen, toegepast en gehandhaafd volgens afgesproken procedures. Informatie is vrij verkrijgbaar en direct toegankelijk voor diegenen die met besluiten te maken hebben (klanten, gebruikers of het publiek in het algemeen). De Staten-Generaal en de minister moeten kunnen beschikken over relevante informatie. De informatie behoort op een toegankelijke wijze te worden ontsloten en beschikbaar gesteld. Als de overheid diensten levert moet de informatieverstrekking aan burgers en instellingen actief en adequaat zijn 1. Het gaat niet alleen om informatieverschaffing door de rijksoverheid of lokale overheid maar ook door publieke organisaties op afstand. De eis geldt zowel voor actieve als passieve informatieverschaffing. Om het bovenstaande doel te bereiken moet de informatie-architectuur op orde zijn. De mogelijkheden van ICT worden daarbij optimaal benut. 1 De Nationale ombudsman verstaat onder actieve en adequate informatieverstrekking dat bestuursorganen burgers met het oog op de behartiging van hun belangen actief en desgevraagd van adequate informatie voorzien. (Nationale ombudsman, Jaarverslag 2004, p. 22)
7 essentialia algemene rekenkamer 7 II Begrotingen en jaarverslagen zijn deugdelijk De informatie in de begrotingen is, overeenkomstig internationaal gangbare standaarden voor externe informatieverstrekking, relevant (inclusief tijdig en actueel), betrouwbaar, vergelijkbaar en begrijpelijk. De stukken zijn ingericht conform de toepasselijke regelgeving. Uit de rijksbegroting blijkt concreet wat de rijksoverheid wil bereiken, wat daarvoor gedaan gaat worden en wat het mag kosten. Aldus wordt voldaan aan de eisen van vbtb zoals die in de Comptabiliteitswet en daarmee samenhangende lagere regelgeving zijn verankerd. In lijn hiermee is ook de informatie in de jaarverslagen relevant, betrouwbaar, vergelijkbaar en begrijpelijk. De stukken zijn ingericht conform de toepasselijke regelgeving. Uit de jaarverslagen blijkt duidelijk wat de overheid heeft bereikt, wat daarvoor gedaan is en wat het heeft gekost. Daarbij wordt óók zoveel als mogelijk inzicht gegeven in de doeltreffendheid en doelmatigheid van het beleid. De in de jaarverslagen verantwoorde financiële transacties en posten komen in overeenstemming met wettelijke regels begrotingswetten en andere van toepassing zijnde wettelijke regelingen tot stand. Doel is dat in de toekomst in het jaarverslag alle hoofdelementen van publieke verantwoording op evenwichtige wijze en in hun onderlinge samenhang aan de orde komen.
8 essentialia algemene rekenkamer 8 Publieke verantwoording afleggen III De overheid en de daarmee verbonden organen leggen publieke verantwoording af over a) de rechtmatigheid van de inning, het beheer en de besteding van publieke middelen, b) de effectiviteit en efficiency van beleid en de behartiging van publieke taken, c) de integriteit van de organisatie en haar medewerkers, d) het lerend vermogen en e) het in control zijn. Over publiek geld wordt publieke verantwoording afgelegd. De publieke verantwoording door organisaties in de publieke sector kent verschillende doelgroepen: de Staten-Generaal, de minister, de interne toezichthouder(s), de directe klanten en gebruikers, en de maatschappij (onder wie potentiële nieuwe klanten en kritische volgers zoals de media). Deze verantwoording heeft betrekking op de rechtmatigheid van de inning, het beheer en de besteding van publieke gelden. Rechtmatigheid in de zin van de Comptabiliteitswet betekent dat dit verloopt in overeenstemming met begrotingswetten en andere van toepassing zijnde wettelijke regels. Voor de verantwoording over publiek geld en publieke taken die via de rijksbegroting lopen gelden de eisen uit de comptabele wet- en regelgeving.
9 essentialia algemene rekenkamer 9 De overheid en de daarmee verbonden organisaties verantwoorden zich niet alleen over financiën, maar laten ook via hun verantwoording (het jaarverslag of andere instrumenten) aan de buitenwereld zien dat zij hun publieke taken op een effectieve, efficiënte, responsieve en maatschappelijk verantwoorde wijze uitvoeren. Zij laten daartoe zien hoe zij de kwaliteit van de prestaties en de bedrijfsvoering borgen. Ook verschaft de verantwoording inzicht in het functioneren van het bestuur en de interne toezichthouders, zoals bijvoorbeeld een raad van toezicht. Tevens is de organisatie transparant over de wijze waarop zij signalen uit de omgeving verwerkt en belanghebbenden betrekt bij het beleid van de organisatie. Bij netwerksturing draagt de overheid ook zorg voor verantwoording over daarmee verbonden specifieke aspecten, waaronder de wijze waarop zij in het netwerk het belang heeft ingebracht waarvoor zij staat en bij het zelf voeren van de netwerkregie of het aanstellen van de netwerkregisseur de kwaliteit van de regie. De overheid gaat in deze situaties ook systematisch na in hoeverre de resultaten worden bereikt. De overheid en organisaties die publieke taken behartigen of publieke middelen aanwenden, besteden in hun bedrijfsvoering en personeelsbeleid aandacht aan de integriteit en ze leggen daar ook verantwoording over af. Er wordt voorts verantwoording afgelegd over de voorzieningen die zijn getroffen om te leren en over de verbetermaatregelen die zijn geïnitieerd. In de verantwoording laten organisaties tevens zien dat ze in control zijn. Het in control zijn betekent dat het management ervoor zorgt dat in voldoende mate sturing en beheersing van de primaire en ondersteunende bedrijfsprocessen plaatsvindt 2. Als sluitstuk van deze sturing en beheersing beschikken publieke organisaties over een adequate interne auditfunctie. In control zijn is van belang om de naleving van de andere hoofdnormen van goed openbaar bestuur in continuïteit te waarborgen. 2 De INTOSAI Guidelines for Internal Control Standards for the Public Sector (vastgesteld INCOSAI 2004) bieden een geschikt conceptueel raamwerk voor de inrichting en toetsing van en verantwoording over de sturing en beheersing (
10 essentialia algemene rekenkamer 10 4 Presteren Effectief en efficiënt presteren IV Beleid is zorgvuldig voorbereid, uitvoerbaar en handhaafbaar De beleidsvoorbereiding geschiedt zorgvuldig. De overheid en daarmee verbonden organisaties gaan bij de totstandkoming van beleid na of het beleid uitvoerbaar (ook in tijd) en handhaafbaar is. Vooraf wordt vastgesteld of, en zo ja in welke mate, het beleid kán bijdragen aan het bereiken van de doelstellingen. Daartoe expliciteren organisaties de beleidstheorie waarop het beleid gebaseerd is en toetsen ze de veronderstellingen over de uitvoering van het beleid. Daarbij zijn in ieder geval de uitvoerders en de doelgroepen van het beleid betrokken. Om vast te kunnen stellen of het beleid handhaafbaar is, worden bovendien de inspecties en andere relevante handhavers bij de beleidsvoorbereiding betrokken. De overheid en daarmee verbonden organisaties zullen weloverwogen een keuze maken voor de in te zetten beleidsinstrumenten. Bij de formulering van beleid houden ze expliciet rekening met eu-regelgeving. De doelen worden volgens het acroniem smart-c geformuleerd: Specifiek, Meetbaar, Afgestemd, Realistisch en Tijdgebonden. Deze elementen worden in onderling verband uitgewerkt. De doelen zijn daarmee (intern) consistent. Bovendien zijn de doelen niet strijdig met de doelen van ander beleid, dus (extern) consistent. Tegenstrijdige doelen frustreren de effectiviteit van het overheidsbeleid.
11 essentialia algemene rekenkamer 11 Het beleid, de tijd, de mensen en de middelen (onder meer geld) zijn met elkaar in balans. De doelen kunnen gerealiseerd worden binnen de afgesproken tijd met de beschikbare mensen en middelen. Als dat niet zo is bestaat reeds voor de start van de uitvoering de kans op een slechte aansluiting, zo niet kloof, tussen beleidsambities en uitvoeringspraktijk. Het presteren blijft dan waarschijnlijk achter bij hetgeen eerder in het vooruitzicht is gesteld. V Beleid wordt effectief (doeltreffend) en efficiënt (doelmatig) uitgevoerd Beleid en uitvoering sluiten goed op elkaar aan. De resultaten die de overheid wil bereiken worden tijdig gehaald. Het vastgestelde beleid wordt effectief en efficiënt uitgevoerd. Dat wil zeggen dat het overheidsbeleid een daadwerkelijke bijdrage levert aan het bereiken van de doelen en dat de kosten in een goede verhouding staan tot de baten. Voor zover zij daar bevoegdheden heeft zorgt de overheid ervoor dat eu-beleid wordt gerealiseerd. Bij de uitvoering van beleid worden de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zowel geschreven als ongeschreven normen, in acht genomen 3. Organisaties verzamelen beleidsinformatie om vast te stellen of de uitvoering loopt zoals verwacht, of de resultaten worden bereikt en of het beleid doelmatig en doeltreffend wordt uitgevoerd. Op basis van deze informatie worden zonodig aanpassingen doorgevoerd in het beleid of de uitvoering. De verstrekte informatie is relevant, betrouwbaar, begrijpelijk en vergelijkbaar. Ook voldoet de informatie inhoudelijk en wat betreft vorm en presentatie aan (wettelijke) regels. De auditdiensten van overheidsorganisaties controleren of de totstandkoming van de beleidsinformatie van goede kwaliteit is. De informatie moet ordelijk, controleerbaar en deugdelijk tot stand gekomen zijn, opdat gewaarborgd is dat de informatie juist en volledig is. Wanneer de overheid met andere actoren in beleidsnetwerken opereert draagt zij, in aanvulling op het bovenstaande, zorg voor een goede vervulling van haar rollen als medespeler en/of regisseur. 3 De door de Nationale ombudsman gepubliceerde Behoorlijkheidswijzer bevat een overzicht van behoorlijkheidsvereisten die de Nationale ombudsman bij zijn toetsing hanteert (
12 essentialia algemene rekenkamer 12 Vraaggericht presteren VI Beleid wordt gebaseerd op vragen vanuit de samenleving en sluit aan op ervaren behoeften en problemen Voor organisaties die publieke taken uitvoeren is maatschappelijke acceptatie belangrijk. Die kan worden verkregen door goed te luisteren naar de problemen en behoeften van burgers en klanten en door de dialoog met de maatschappelijke omgeving aan te gaan. Responsieve organisaties formuleren op basis daarvan vanuit de eigen verantwoordelijkheid beleid en zijn transparant over de afwegingen die zij daarbij maken. De toepassing van participatieve beleidsevaluaties kan het responsief vermogen van overheidsorganisaties versterken. VII Publieke organisaties verbeteren hun prestaties door te leren Responsieve organisaties luisteren naar signalen uit hun omgeving en leren van eventuele fouten. Ze spiegelen zich aan vergelijkbare organisaties en leren van de ervaringen van anderen. De kwaliteitszorgsystemen, de verantwoording en het toezicht zijn op leren gericht en dragen daarmee bij aan een responsieve publieke sector. De evaluatiefunctie is ingebed in de organisatie en biedt een waarborg voor een lerende overheid.
13 Algemene Rekenkamer Lange Voorhout 8 Postbus ea Den Haag telefoon (070) fax (070) Ontwerp Corps Fotografie istockphoto Graphics MediagraphiX Drukwerk Ando bv Den Haag december 2005
Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB)
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB) Rapport bij het jaarverslag 2017 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Overige Hoge Colleges
Nadere informatieMinisterie van Algemene Zaken (III)
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Ministerie van Algemene Zaken (III) Rapport bij het jaarverslag 2017 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Ministerie van Algemene Zaken (III) Rapport bij het
Nadere informatieSpaarfonds AOW (E) Rapport bij het Jaarverslag Rechtmatigheidsonderzoek over 2009
Aangeboden aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal door de Algemene Rekenkamer Rapport bij het Jaarverslag 2009 Spaarfonds AOW (E) Onderzoeksteam Mevr. drs. L. Hage RO (projectleider)
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag 2016 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag Inhoud 1 Conclusies 2 Feiten &
Nadere informatieOverige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB)
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB) Rapport bij het jaarverslag 2016 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Overige Hoge Colleges
Nadere informatieOverige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB)
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2017 Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs (IIB) Rapport bij het jaarverslag 2018 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2017 Overige Hoge Colleges
Nadere informatieNederlandse code voor goed openbaar bestuur. Beginselen van deugdelijk overheidsbestuur
Nederlandse code voor goed openbaar bestuur Beginselen van deugdelijk overheidsbestuur Inleiding Goed openbaar bestuur is essentieel voor het functioneren van onze democratische rechtsstaat. Zonder goed
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag 2017 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag Vooraf De Algemene Rekenkamer
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek BES-Fonds (H) Rapport bij het jaarverslag
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 BES-Fonds (H) Rapport bij het jaarverslag 2016 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 BES-Fonds (H) Rapport bij het jaarverslag Inhoud 1 Conclusies 2 Feiten &
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag 2017 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag Vooraf De Algemene Rekenkamer
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2017 De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag 2018 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2017 De Koning (I) Rapport bij het jaarverslag Vooraf De Algemene Rekenkamer
Nadere informatieNormenbijlage bij rapport Duurzame visserij
Gebruikte normen in het Rekenkamerrapport 'Duurzame visserij', verschenen op 30 oktober 2008 Normenbijlage bij rapport Duurzame visserij 30 oktober 2008 Algemene Rekenkamer, Lange Voorhout 8, Postbus 20015,
Nadere informatieStaten-Generaal (IIA)
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Staten-Generaal (IIA) Rapport bij het jaarverslag 2017 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Staten-Generaal (IIA) Rapport bij het jaarverslag Vooraf De Algemene
Nadere informatieMinisterie van Algemene Zaken (III)
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2017 Ministerie van Algemene Zaken (III) Rapport bij het jaarverslag 2018 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2017 Ministerie van Algemene Zaken (III) Rapport bij het
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek. Generaal (IIA)
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2014 Staten- Generaal (IIA) 20 mei 2015 Dit document bevat alle resultaten van ons Verantwoordingsonderzoek 2014 bij de zoals gepubliceerd op www.rekenkamer.nl/verantwoordingsonderzoek.
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek Gemeentefonds (B) Rapport bij het jaarverslag
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Gemeentefonds (B) Rapport bij het jaarverslag 2016 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Gemeentefonds (B) Rapport bij het jaarverslag Inhoud 1 Conclusies 2
Nadere informatieRapport bij het Jaarverslag Spaarfonds AOW (E)
Rapport bij het Jaarverslag 2010 Spaarfonds AOW (E) 2011 Rechtmatigheidsonderzoek over 2010 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 32 710 E Jaarverslag en slotwet Spaarfonds AOW 2010
Nadere informatieReglement Bestuur HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN
Reglement Bestuur HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN Artikel 1 - begrippen Bestuur : bestuur van de RPO zoals bedoeld in artikel 2.60b van de Mediawet; Bestuurder : lid en tevens voorzitter van het Bestuur; Raad van
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag 2016 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2015 Provinciefonds (C) Rapport bij het jaarverslag Inhoud 1 Conclusies
Nadere informatieSelectie en planning van performance audits bij de Algemene Rekenkamer. Dr. P. van der Knaap Onderzoeksdirecteur AR
Selectie en planning van performance audits bij de Algemene Rekenkamer Dr. P. van der Knaap Onderzoeksdirecteur AR Inhoud presentatie Algemene Rekenkamer Doelmatigheidsonderzoek bij de AR Selectie en planning
Nadere informatieSamenvattend auditrapport
r?' m Auditdienst Rijk Ministerie van Financiën Samenvattend auditrapport I u fonds (A) IM xi' ".r r' rri Samenvattend auditrapport 2016 Infrastructuurfonds (A) 15 maart 2017 Kenmerk 2017-0000036092 Inlichtingen
Nadere informatieGedragsregels van de Raad van Advies van Sint Maarten Omtrent de handhaving van de onafhankelijkheid van de Raad en de kwaliteit van zijn adviezen
I. Inleiding Gedragsregels van de Raad van Advies van Sint Maarten Omtrent de handhaving van de onafhankelijkheid van de Raad en de kwaliteit van zijn adviezen De Raad van Advies streeft na de beginselen
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2014 hoofdstuk de Koning (I) 20 mei 2015 Dit document bevat alle resultaten van ons Verantwoordingsonderzoek 2014 bij zoals gepubliceerd op www.rekenkamer.nl/verantwoordingsonderzoek.
Nadere informatieReglement College van Bestuur. Onderwijsstichting Esprit
Reglement College van Bestuur Onderwijsstichting Esprit Amsterdam, vastgesteld, na goedkeuring door de Raad van Toezicht op 4 december 2015, door het College van Bestuur in haar vergadering van 7 december
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2013 bij de Staten Generaal (IIA) 21 mei 2014 Dit document bevat alle resultaten van ons Verantwoordingsonderzoek 2013 bij de StatenGeneraal (IIA) zoals gepubliceerd
Nadere informatieREGLEMENT DIRECTIE - De directie van de stichting: Stichting SOS-Kinderdorpen Nederland, statutair gevestigd te Amsterdam (hierna: "de stichting");
REGLEMENT DIRECTIE - De directie van de stichting: Stichting SOS-Kinderdorpen Nederland, statutair gevestigd te Amsterdam (hierna: "de stichting"); in aanmerking genomen het volgende: A) de statutaire
Nadere informatieReglement van de Raad van Toezicht
Van de besluit gelet op richtlijn 23 van de Code Goed Onderwijsbestuur VO d.d. 4 juni 2015 en artikel 11 lid 4 van de statuten van de stichting tot vaststelling van het onderstaande Reglement van de Raad
Nadere informatieGOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES
GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES November 2006 1 GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES PRINCIPES I. Naleving en handhaving van de code Het bestuur 1 en de raad van commissarissen zijn verantwoordelijk voor
Nadere informatieJAARVERSLAG 2012. Rekenkamercommissie Raalte
JAARVERSLAG 2012 Rekenkamercommissie Raalte Voorwoord. Voor u ligt het Jaarverslag 2012 van de rekenkamercommissie Raalte. Naast de wettelijke verplichting om een jaarverslag op te stellen doet de rekenkamercommissie
Nadere informatieReglement Raad van Bestuur Stichting Koninklijke Visio. 1 De bestuurstaak. 2 Verantwoording en verantwoordelijkheid
Reglement Raad van Bestuur Stichting Koninklijke Visio 1 De bestuurstaak 1.1 Ingevolge de statuten bestuurt de Raad van Bestuur de stichting onder toezicht van de Raad van Toezicht. 1.2 De Raad van Bestuur
Nadere informatieFactsheet beschikbaarheid beleidsinformatie in de begroting 2011 van het Ministerie van Justitie (IV)
1 Factsheet beschikbaarheid beleidsinformatie in de begroting 2011 van het Ministerie van Justitie (IV) Deze factsheet geeft een overzicht van de beschikbaarheid van beleidsinformatie in de begroting 2011
Nadere informatieReglement Raad van Bestuur. 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement. 2. Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden
Raad van Bestuur Raad van Bestuur 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement 1.1 Door middel van dit reglement wordt nadere invulling gegeven aan de taken, de verantwoordelijkheden en wijze van besluitvorming
Nadere informatieRKC Opsterland. Onderzoeksplan Integratie Statushouders in de gemeente Opsterland
RKC Opsterland Onderzoeksplan Integratie Statushouders in de gemeente Opsterland Beetsterzwaag, 12 oktober 2016 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Motivatie onderzoek 3 Doelstelling 4 Vraagstelling 4 Normenkader
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN BESTUUR INSTITUUT VERBEETEN
REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR INSTITUUT VERBEETEN 1 Positionering raad van bestuur 1.1 De raad van bestuur van de stichting bestuurt de stichting onder integraal toezicht van de raad van toezicht. 1.2 De
Nadere informatieHoofdlijnen Corporate Governance Structuur
Hoofdlijnen Corporate Governance Structuur 1. Algemeen Deugdelijk ondernemingsbestuur is waar corporate governance over gaat. Binnen de bedrijfskunde wordt de term gebruikt voor het aanduiden van hoe een
Nadere informatieReglement Raad van Bestuur
Reglement Raad van Bestuur vergadering van 24 oktober 2005 Pagina 1 van 7 Inhoudsopgave: pagina Hoofdstuk 1 Bestuurstaak 3 Hoofdstuk 2 Verantwoording en Verantwoordelijkheid 3 Hoofdstuk 3 Besluitvorming
Nadere informatieReglement Raad van Bestuur Stichting Santé Partners
Reglement Raad van Bestuur Stichting Santé Partners 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement 1.1 Door middel van dit reglement wordt nadere invulling gegeven aan de taken, de verantwoordelijkheden
Nadere informatieRapport bij het Jaarverslag De Koning (I)
Rapport bij het Jaarverslag 2012 De Koning (I) 2013 Verantwoordingsonderzoek over 2012 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 605 I Jaarverslag en slotwet van de Koning Nr. 2 RAPPORT
Nadere informatieToezichtvisie van de Raad van Toezicht
Toezichtvisie van de Raad van Toezicht Aldus vastgesteld door de Raad van Toezicht d.d.14 december 2015 Toezichtvisie 2015-2022 Tegen de achtergrond van het discussiestuk van de Nederlandse Vereniging
Nadere informatieReglement Raad van Bestuur. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement Artikel 1.
Reglement Raad van Bestuur Doel, reikwijdte en vaststelling reglement Artikel 1. 1. Door middel van dit reglement wordt nadere invulling gegeven aan de taken, de verantwoordelijkheden en wijze van besluitvorming
Nadere informatieVisie op toezicht houden bij De Rijnhoven
26 mei 2017 Visie op toezicht houden bij De Rijnhoven ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Inleiding Wet- en regelgeving,
Nadere informatieVITP Toezichtcode 2019
VITP Toezichtcode 2019 Vier principes vormen het fundament van de toezichtcode: 1. De zorg voor het pensioen van de deelnemer is leidend voor het toezichthouden De primaire taak van een pensioenfonds is
Nadere informatieControleprotocol subsidies gemeente Alkmaar voor verantwoording subsidies > 250.000
Controleprotocol subsidies gemeente Alkmaar voor verantwoording subsidies > 250.000 1 Algemeen Op grond van de Kaderverordening Subsidieverstrekking van de gemeente Alkmaar kunnen subsidies worden verstrekt.
Nadere informatieVisie op toezicht en bestuur Raad van Toezicht en Raad van Bestuur Woonstichting t Heem
Visie op toezicht en bestuur Raad van Toezicht en Raad van Bestuur Woonstichting t Heem Versie: 9 juni 2017 Vastgesteld door Raad van Toezicht en Raad van Bestuur: 21 juni 2017 Inleiding Met de Invoering
Nadere informatieDit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge de statuten van Stichting De Gruitpoort. December 2016
BESTUURSREGLEMENT Preambule De Gruitpoort werkt volgens de Code Cultural Governance. De Governance Code biedt een normatief kader voor goed bestuur en toezicht in culturele organisaties. Met het onderschrijven
Nadere informatieAdvies commissie BBV aan ministerie van BZK mei 2013. Van een rechtmatigheidsoordeel naar een rechtmatigheidsverantwoording
Van een rechtmatigheidsoordeel naar een rechtmatigheidsverantwoording Samenvatting Mede op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft de commissie BBV een onderzoek
Nadere informatieVisie op besturen en toezicht houden bij Goed Wonen Gemert
Visie op besturen en toezicht houden bij Goed Wonen Gemert Inleiding Goed Wonen Gemert staat als corporatie midden in de samenleving en opereert vanuit haar missie: Wij zijn een maatschappij gedreven organisatie.
Nadere informatieTOEZICHTSVISIE RAAD VAN TOEZICHT NOVA COLLEGE. 8 februari
TOEZICHTSVISIE RAAD VAN TOEZICHT NOVA COLLEGE 8 februari 2017 1 Inleiding In deze toezichtvisie geven wij als de Raad van Toezicht van het Nova College aan waarom wij toezicht houden, wat we daarmee willen
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek
0 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2013 bij de Koning (I) 21 mei 2014 Dit document bevat alle resultaten van ons Verantwoordingsonderzoek 2013 bij de Koning (I) zoals gepubliceerd op www.rekenkamer.nl/verantwoordingsonderzoek.
Nadere informatieReglement College van Bestuur. Onderwijsstichting Esprit
Reglement College van Bestuur Onderwijsstichting Esprit Amsterdam, vastgesteld, na goedkeuring door de Raad van Toezicht op 17 maart 2017, door het College van Bestuur in haar vergadering van 20 maart
Nadere informatieResultaten verantwoordingsonderzoek 2013 bij de Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de gouverneurs (IIB)
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2013 bij de Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de gouverneurs (IIB) 21 mei 2014 Dit document bevat alle resultaten van ons Verantwoordingsonderzoek 2013
Nadere informatieRapport bij de jaarstukken 2007 provincies Noord-Brabant en Limburg
Startnotitie Rapport bij de jaarstukken 2007 provincies Noord-Brabant en Limburg 1 Aanleiding voor het onderzoek In de jaarrekening en het jaarverslag leggen Gedeputeerde Staten jaarlijks verantwoording
Nadere informatieREGLEMENT EENHOOFDIGE RAAD VAN BESTUUR STICHTING AMERPOORT
REGLEMENT EENHOOFDIGE RAAD VAN BESTUUR STICHTING AMERPOORT 1. Taken en verantwoordelijkheden 1. Ingevolge de statuten bestuurt de Raad van Bestuur de Stichting onder toezicht van de Raad van Toezicht.
Nadere informatieUitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.
Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. [geldend vanaf 1 juni 2015, PB15-220] Artikel 1 Definities De definities welke in dit uitbestedingsbeleid worden gebruikt zijn nader
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN BESTUUR STICHTING ZORGCENTRA RIVIERENLAND. Stichting Zorgcentra Rivierenland kent een eenhoofdige raad van bestuur.
REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR STICHTING ZORGCENTRA RIVIERENLAND Stichting Zorgcentra Rivierenland kent een eenhoofdige raad van bestuur. 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement 1.1 Door middel van dit
Nadere informatieFINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS
FINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS Het Algemeen Bestuur van het recreatieschap Dobbeplas; Gezien het voorstel van het Dagelijks Bestuur van 13 oktober 2014; Gelet op het bepaalde in de artikelen
Nadere informatieVoorbeeld directiereglement bij het BV met Raad van Commissarissen-model
Voorbeeld directiereglement bij het BV met Raad van Commissarissen-model Begripsbepaling Artikel 0 In dit reglement wordt verstaan onder: 0.1 De vennootschap : De vennootschap voor XX in XX; 0.2 De statuten
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN BESTUUR
REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR 1. De bestuurstaak 1.1 Ingevolge de statuten bestuurt de Raad van Bestuur de stichting onder toezicht van de Raad van Toezicht. 1.2 De Raad van Bestuur dient het belang van de
Nadere informatieAlgemene Rekenkamer. Ontwerp Besluit Jeugdwet; overleg op grond van artikel 96 Comptabiliteitswet Geachte heer Van Rijn,
Het De - De Het Algemene Rekenkamer Algemene Rekenkamer Lange Voorhout S Staatssecretaris van Volksgezondheid, Postbus 20015 Welzijn en Sport 2500 EA Den Haag Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG T w www.rekenkamernl
Nadere informatieWorkshop Pensioenfondsen. Gert Demmink
Workshop Pensioenfondsen Gert Demmink 13 november 2012 Integere Bedrijfsvoering Integere bedrijfsvoering; Bas Jennen Bestuurderstoetsingen; Juliette van Doorn Integere bedrijfsvoering, beleid & uitbesteding
Nadere informatieReglement Raad van Bestuur
Reglement Raad van Bestuur De Riethorst Stromenland, Raamsdonksveer, januari 2017 Inleiding Het reglement van de Raad van Bestuur is opgesteld op grond van de statuten van de Stichting De Riethorst Stromenland.
Nadere informatieReglement College van bestuur,
1 Reglement College van bestuur, van de Stichting Meer Primair, gevestigd te Hoofddorp, zoals vastgesteld in de vergadering van het College van bestuur van Meer Primair dd. 30 juni 2017, na schriftelijk
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN BESTUUR
REGLEMENT RAAD VAN BESTUUR Doel, reikwijdte en vaststelling reglement Artikel 1 1. Door middel van dit reglement wordt nadere invulling gegeven aan de taken, de verantwoordelijkheden en wijze van besluitvorming
Nadere informatieDatum 26 april 2017 Betreft Antwoorden op inbreng schriftelijk overleg over het nieuwe stelsel van rapporteringstoleranties
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus
Nadere informatiegovernance code kinderopvang preambule
governance code kinderopvang preambule Commissie Governance Kinderopvang in opdracht van NVTK en bdko Utrecht, oktober 2009 11 PREAMBULE Achtergrond Kinderopvangorganisaties zijn private ondernemingen
Nadere informatieREGLEMENT DIRECTIE/RAAD VAN BESTUUR FONDS VOOR CULTUURPARTICIPATIE
REGLEMENT DIRECTIE/RAAD VAN BESTUUR FONDS VOOR CULTUURPARTICIPATIE Vastgesteld door het bestuur op: 4 juni 2014 Goedgekeurd door de raad van toezicht op: 4 juni 2014 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen
Nadere informatieReglement voor de Raad van Bestuur (Beleid)
De Raad van Bestuur van de stichting Van Neynselgroep, gevestigd te s-hertogenbosch, besluit, met inachtneming van de statuten van de stichting zoals gewijzigd bij akte tot statutenwijziging op 28 december
Nadere informatieReglement intern toezicht
Reglement intern toezicht De raad van toezicht van de Stichting Scala College en Coenecoop College besluit gelet op richtlijn 23 van de Code Goed Onderwijsbestuur VO d.d. 4 juni 2015 en artikel 2 lid 1
Nadere informatieReglement voor de Raad van Bestuur van Stichting Zuidwester. 1. De Bestuurstaak
Reglement voor de Raad van Bestuur van Stichting Zuidwester 1. De Bestuurstaak 1.1 Ingevolge de statuten bestuurt de Raad van Bestuur de Stichting onder toezicht van de Raad van Toezicht. 1.2 De Raad van
Nadere informatieReglement Raad van Bestuur. Stichting Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Reglement Raad van Bestuur Stichting Samenwerkende Zorgboeren Zuid De Raad van Bestuur van de Stichting Samenwerkende Zorgboeren Zuid heeft overeenkomstig de statuten, de Zorgbrede Governance Code 2010,
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT
REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT Preambule De Gruitpoort werkt volgens de Code Cultural Governance. De Governance Code biedt een normatief kader voor goed bestuur en toezicht in culturele organisaties. Met
Nadere informatieREGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT FULDAUERSTICHTING
REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT FULDAUERSTICHTING ARTIKEL 1 DEFINITIES In dit reglement wordt verstaan onder: - Bestuur : het bestuur van de Stichting, zijnde het orgaan dat de dagelijkse en algemene leiding
Nadere informatieEFQM model theoretisch kader
EFQM model theoretisch kader Versie 1.0 2000-2009, Biloxi Business Professionals BV 1. EFQM model EFQM staat voor European Foundation for Quality Management. Deze instelling is in 1988 door een aantal
Nadere informatieDirectiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011
Directiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit Reglement is opgesteld
Nadere informatieE. (Edward) Moolenburgh Directeur. VBS, september VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1
E. (Edward) Moolenburgh Directeur VBS, september 2018 VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 1 INHOUD VBS Verbindend voor diversiteit in onderwijs 2 1. Dit formulier is bedoeld om te checken of een
Nadere informatieImplementatie Code Banken
Implementatie Code Banken Koninginnegracht 2 2514 AA Den Haag T 070 3750 750 www.bngbank.nl BNG Bank is een handelsnaam van N.V. Bank Nederlandse Gemeenten, statutair gevestigd te Den Haag, KvK-nummer
Nadere informatieDit reglement is vastgesteld door de raad van commissarissen van Woningbouwvereniging Habeko wonen op 8 juli 2008.
Bestuursreglement Dit reglement is vastgesteld door de raad van commissarissen van Woningbouwvereniging Habeko wonen op 8 juli 2008. Artikel 1 Status en inhoud van het reglement 1. Dit reglement is opgesteld
Nadere informatieReglement Bestuur. ten aanzien van. Stichting Plastic Soup Foundation
Reglement Bestuur ten aanzien van Stichting Plastic Soup Foundation Gedateerd versie 10 juli 2019 1 Reglement Bestuur Stichting Plastic Soup Foundation Dit reglement ("Reglement") is door het bestuur (het
Nadere informatieals bedoeld in artikel 5 lid 1 en artikel 6 lid 6 van de statuten van Thuiszorg West-Brabant.
stichting Thuiszorg West-Brabant. als bedoeld in artikel 5 lid 1 en artikel 6 lid 6 van de statuten van Thuiszorg West-Brabant. 1. Doel, reikwijdte en vaststelling reglement 1.1 Door middel van dit reglement
Nadere informatieInfrastructuurfonds (A)
Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Infrastructuurfonds (A) Rapport bij het jaarverslag 2017 Resultaten verantwoordingsonderzoek 2016 Infrastructuurfonds (A) Rapport bij het jaarverslag Vooraf De
Nadere informatieRapport aan de minister over het onderzoek van de centrale administratie van 's Rijks schatkist over het jaar
Auditdienst Rijk Ministerie van Financien Rapport aan de minister over het onderzoek van de centrale administratie van 's Rijks schatkist over het jaar 2012 Rapport aan de minister over het onderzoek
Nadere informatieREGLEMENT COLLEGE VAN BESTUUR
REGLEMENT COLLEGE VAN BESTUUR BESTUURSTAAK ARTIKEL 1 1. Ingevolge de statuten van de stichting, bestuurt het College van Bestuur de stichting onder toezicht van de Raad van Toezicht. Dit houdt onder meer
Nadere informatieZelfevaluatie Kwaliteitslabel Sociaal Werk
Zelfevaluatie Kwaliteitslabel Sociaal Werk Kerngegevens Gegevens organisatie Gegevens zelfevaluatie Naam en adres organisatie Zelfevaluatie ingevuld op [Datum] Scope [werkzaamheden, onderdelen en locaties
Nadere informatieOnder dankzegging van het door u toegestuurde Voorontwerp voor een Klimaatwet geven wij u graag het volgende ter overweging mee.
Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 DEN HAAG Lange Voorhout 8 Postbus 20015 2500 EA Den Haag T 070-3424344 E voorlichting@rekenkamer.nl W www.rekenkamer.nl D A T U M 3 maart
Nadere informatieReglement raad van bestuur SKVOH
Reglement raad van bestuur SKVOH Stichting Katholiek Voortgezet Onderwijs Heerhugowaard Dit Reglement raad van bestuur is opgesteld conform de statuten en maakt deel uit van een samenhangende reeks van
Nadere informatieToezichtvisie Raad van Toezicht. september 2018
Toezichtvisie Raad van Toezicht september 2018 Inleiding In dit document is de visie op toezicht door de Raad van Toezicht (RvT) van s Heeren Loo vastgelegd. Hoe zien wij onze rol en welke uitgangspunten
Nadere informatieverantwoordingsonderzoek 2016 bij het Ministerie van SZW.
` BEZORGEN De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag Lange Voorhout 8 Postbus 20015 2500 EA Den Haag T 070 342 43 44 E voorlichting@rekenkamer.nl W www.rekenkamer.nl
Nadere informatie3 Wat betekent dit voor de medezeggenschap en de bestuurder?
3 Wat betekent dit voor de medezeggenschap en de bestuurder? DE overheid bestaat niet. In dit boek gaat het niet alleen om de verschillende rijks-, provinciale en gemeentelijke overheden maar ook om de
Nadere informatieVERSLAG (2016/C 449/35)
C 449/188 NL Publicatieblad van de Europese Unie 1.12.2016 VERSLAG over de jaarrekening van de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden betreffende het begrotingsjaar
Nadere informatie3. Dit directiereglement kan - na overleg met de directeur - worden aangevuld en gewijzigd bij besluit van de raad van toezicht.
Directiereglement Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit reglement is opgesteld door de directeur en vastgesteld door de raad van toezicht ingevolge artikel 19 van de statuten van Stichting Wemos (de
Nadere informatieReglement Raad van Bestuur
Reglement Raad van Bestuur De Riethorst Stromenland, Raamsdonksveer, Juli 2015 INLEIDING Het reglement van de Raad van Bestuur is opgesteld op grond van de statuten van de Stichting De Riethorst Stromenland.
Nadere informatieConceptcode GOED ONDERWIJSBESTUUR VOS/ABB primair onderwijs Conceptcode Goed onderwijsbestuur
Conceptcode GOED ONDERWIJSBESTUUR VOS/ABB primair onderwijs Conceptcode Goed onderwijsbestuur Inleiding De code is opgebouwd uit twee elementen. Het eerste deel bestaat uit een aantal uitgangspunten en
Nadere informatieReglement Raad van Bestuur WZU Veluwe
Reglement Raad van Bestuur WZU Veluwe Doel, reikwijdte en vaststelling reglement Artikel 1. 1. Dit reglement is opgesteld met in achtneming van de wettelijke bepalingen, de Governancecode Zorg 2017, alsmede
Nadere informatieCompliance charter Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.
Compliance charter Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. [geldend vanaf 26 september 2018, PF18-177] Artikel 1 Definities De definities welke in dit compliance charter worden gebruikt, worden
Nadere informatieToezichtkader Montessori Vereniging Haarlemmermeer
Toezichtkader Montessori Vereniging Haarlemmermeer Inhoud Inleiding... 3 Wat houdt het (intern) toezicht in?... 4 Werkwijze toezichthoudende deel van het bestuur/ toezichtkader... 6 1. Openbare identiteit...
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG DGBK Burgerschap en Informatiebeleid www.rijksoverheid.nl Uw kenmerk
Nadere informatieBestuursreglement. Bestuursreglement Stichting Verpleeghuis het Parkhuis Vastgestelde versie 15 april 2014 Pagina 1 van 6
Bestuursreglement Vastgestelde versie 15 april 2014 Pagina 1 van 6 Definities In dit reglement wordt verstaan onder: - Bestuur: de raad van bestuur van Stichting Verpleeghuis Het Parkhuis - Raad van Toezicht:
Nadere informatieFinanciële verordening VRU
Financiële verordening VRU Versie 2018-1 Vastgesteld door het algemeen bestuur d.d. 19 februari 2018. Het algemeen bestuur van de Veiligheidsregio Utrecht, gelet op: - artikel 212 van de Gemeentewet, -
Nadere informatie