Atriumfibrillatie polikliniek

Transcriptie

1 Cardiologie Atriumfibrillatie polikliniek 1

2 Inleiding Atriumfibrilleren (of boezemfibrilleren) is een hartritmestoornis, een stoornis in het elektrische systeem van het hart. Om deze ritmestoornis te begrijpen is het nodig om de normale elektrische geleiding van het hart te kennen. Waarom een speciale atriumfibrillatiepolikliniek? Atruimfibrillatie komt steeds vaker voor. Het diagnosticeren en de behandeling vergt veel tijd van de cardioloog. Om de diagnose en de behandeling te stroomlijnen neemt een gespecialiseerde verpleegkundige, onder supervisie van de cardioloog, een deel van de taken over. 2

3 Normale geleiding Het bloed stroomt doordat de spierwanden van boezems en kamers ritmisch samentrekken. Hiervoor is een elektrische impuls nodig. De gangmaker van het hart, de sinusknoop (een bundeltje zenuwen), geeft een elektrische impuls af waardoor de boezems samentrekken. Elektrisch zijn de boezems en de kamers van elkaar gescheiden door een soort isolatie. De enige plaats waar de impuls langs kan is de AV-knoop, de atrio-ventriculaire knoop (weer een bundeltje zenuwen). Deze vangt de impuls op en geeft het met een kleine vertraging door aan de bundel van His, een geleidingssysteem in het septum (tussenwand tussen de kamers). Die zenuwbundel geeft de impuls via een fijn vertakt stelsel van kleinere vezels, de Purkinjevezels, door aan de kamerwanden waardoor deze samentrekken. Dit is millisecondenwerk! Op dat moment wordt het bloed de longen (rechts) en het lichaam (links) ingepompt. Bij een volwassene trekt het hart zo n 60 tot 70 keer per minuut samen. Bij inspanning kan dat oplopen tot keer per minuut. 3

4 Atriumfibrillatie Bij atriumfibrillatie is er bij het begin van de elektrische geleiding een stoornis. De signalen vanuit de sinusknoop worden overstemd door elektrische impulsen uit een deel van het linkeratrium (t.h.v. de longvenen). Deze signalen zijn onregelmatig en de frequentie is vele malen hoger dan als ze vanuit de sinusknoop komen (soms tot wel 1000 per minuut). Door deze impulsenstorm trekken de boezems niet samen. Deze impulsen worden opgevangen in de AV-knoop en hier wordt het signaal vertraagd. Als echter de frequentie heel hoog ligt, wordt dit trager en onregelmatig doorgegeven. Dit leidt tot een onregelmatig, maar soms toch nog heel snel samentrekken van de hartkamers. Dit geeft klachten als hartkloppingen, moeheid en kortademigheid. Complicaties Bij atriumfibrillatie zijn er twee complicaties mogelijk die te allen tijde moeten proberen te worden voorkomen : door het niet samentrekken van de boezems gaat het bloed wervelingen maken en stroomt het niet goed door. Hierdoor kunnen er stolsels ontstaan. Die kunnen de bloedsomloop in worden gepompt en ergens in het lichaam voor een afgesloten bloedvat zorgen, bijvoorbeeld in de hersenen. In combinatie met suikerziekte, hoge bloeddruk of hartfalen is het risico op stolselvorming hoger dan normaal. verzwakking van de hartspier. Als het hart bij atriumfibrillatie te lang > 100 keer per minuut samentrekt, lijkt het of het hart constant aan topsport doet. Het kan hierdoor op de lange termijn verzwakken, hierdoor kan hartfalen ontstaan. 4

5 Klachten Atriumfibrillatie geeft bij de ene patiënt geen en bij de andere patiënt veel klachten. De meest voorkomende klachten zijn : hartkloppingen : bonzen, fladderen of trillen in de borst vermoeidheid duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd druk of pijn op de borst kortademigheid bij inspanning of ook in rust Oorzaken de meest voorkomende oorzaken zijn een doorgemaakt hartinfarct, klepafwijkingen of hartfalen. Hierbij is er vaak een uitgerekt hart, waarbij ook de vorm van de boezems is veranderd en hierdoor de elektrische geleiding ook wordt verstoord. suikerziekte, hoge bloeddruk, een te snel werkende schildklier, overgewicht of een combinatie hiervan. infecties, hoge koorts, operaties in de borstholte, bloedingen of grote verwondingen. chronische bronchitis (COPD) of slaapapnoe. overmatig alcoholgebruik. Diagnose De diagnose wordt gesteld op basis van een hartfilmpje (ECG) en/of een 24-uurs meting van het hartritme (Holteronderzoek). Om de eventuele oorzaak op te sporen wordt aanvullend onderzoek gedaan in de vorm van bloedonderzoek en een echocardiogram, eventueel aangevuld met een hartcatheterisatie. 5

6 Behandeling Om atriumfibrillatie goed te kunnen behandelen zullen eventuele onderliggende oorzaken moeten worden behandeld. Om de klachten te beheersen wordt bij voorkeur rhythm-control toegepast, dat wil zeggen: het hart terugbrengen in een normaal ritme. Tevens dient de vorming van hartstolsels te worden tegengegaan. eerste keus is medicatie. cardioversie: onder narcose wordt door middel van een elektrische schok (voelt u niets van ) getracht het onregelmatige ritme te resetten. ablatie: door middel van een catheter wordt getracht het storende weefsels weg te branden. De cardioloog bepaalt voor welke behandeling(en) u in aanmerking komt. Soms blijft het atriumfibrilleren toch bestaan. Dan wordt geadviseerd het te accepteren. We noemen dit dan chronisch atriumfibrilleren. De behandeling beperkt zich dan tot het voorkómen van bloedstolsels en het laag krijgen en houden van het hartritme. Contact De atriumfibrillatie-verpleegkundige kunt u contacteren op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van uur en op woensdag van uur. Zij is te bereiken op telefoonnummer

7 Rechten en plichten Als patiënt heeft u bepaalde rechten en plichten binnen de gezondheidszorg. Dit is vastgelegd in de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO, in werking sinds 1 april 1995). In deze folder geven wij een korte omschrijving van één van de belangrijkste punten uit deze wet: informatie en toestemming. U hebt recht op informatie over uw ziekte, de onderzoeken en de behandeling. U kunt dan ook altijd aan uw specialist, de spreekuurassistente, een verpleegkundige of andere hulpverlener om een andere toelichting vragen wanneer u iets onduidelijk is. Een onderzoek of behandeling zal pas ingesteld worden nadat u daarvoor toestemming heeft gegeven. U hebt het recht een onderzoek of behandeling te weigeren. Anderzijds heeft u als patiënt de plicht om naar beste weten inlichtingen te geven aan uw arts en om de medewerking te verlenen die de hulpverlener voor het uitvoeren van een onderzoek of behandeling nodig heeft. Meer informatie over dit onderwerp kunt u tevens lezen op onze website: Zie hiervoor de rubriek rechten en plichten. ZorgSaam houdt zich aan de Wet Bescherming Persoonsgegevens. 7

8 ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen, locatie De Honte Wielingenlaan PA Terneuzen Tel. (0115) Fax (0115) ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen, locatie Antonius Pastoor van Genklaan AJ Oostburg Tel. (0117) Fax (0117) ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen, locatie Liduina Lyceumstraat HV Hulst Tel. (0114) Fax (0114) ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen biedt ziekenhuiszorg, ambulancezorg, thuiszorg en zorg in woonzorgcentra. Meer informatie vindt u op onze website