Vastgesteld rapport van het inspectiebezoek op 16 januari 2014 aan woonzorgcentrum De IJpelaar te Breda

Transcriptie

1 Vastgesteld rapport van het inspectiebezoek op 16 januari 2014 aan woonzorgcentrum De IJpelaar te Breda s-hertogenbosch maart 2014 V65795

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en belang Doelstelling Methode Toetsingskader Beschrijving stichting Beschrijving locatie Conclusies Overzicht van de resultaten Het cliëntendossier voldoet aan alle normen Mondzorg voldoet niet aan alle normen volgens de Richtlijn Mondzorg Conclusie Handhaving Door de zorgaanbieder te treffen maatregelen Resultaatsverslag Beoordeling van overige locaties Vervolgacties inspectie Resultaten inspectiebezoek Sturen op kwaliteit en veiligheid Cliëntdossier Deskundigheid en inzet personeel Vrijheidsbeperking Mondzorg Bijlage 1 Geraadpleegde documenten Pagina 2 van 15

3 1 Inleiding De Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) heeft op 16 januari 2014 een onaangekondigd bezoek gebracht aan Stichting Thebe woonzorgcentrum De IJpelaar (hierna: De IJpelaar) te Breda. In dit rapport wordt eerst het kader uiteengezet waarin de inspectie het bezoek bracht. Vervolgens worden in de volgende hoofdstukken achtereenvolgens beschreven de conclusie, de handhaving (met daarin de te nemen maatregelen) en de resultaten. 1.1 Aanleiding en belang De inspectie heeft als doel de risico s op gezondheidsschade bij cliënten te beperken door naleving te bevorderen van wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden bij ondertoezichtstaanden. De inspectie kiest daarbij prioriteiten op basis van mogelijke risico s op gezondheidsschade voor de cliënt. Hierbij gaat etra aandacht uit naar kwetsbare groepen. In dit kader verricht de inspectie binnen de langdurige zorg een groot aantal aangekondigde en onaangekondigde bezoeken. 1.2 Doelstelling Doel van het inspectiebezoek aan De IJpelaar was te beoordelen in hoeverre De IJpelaar voldoet aan relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden die risico s op gezondheidsschade voor de cliënt beperken. 1.3 Methode De inspectie gebruikte een bezoekinstrument waarin de te toetsen onderwerpen en de normen zijn vastgelegd. De volgende onderwerpen kwamen aan bod: Sturen op kwaliteit en veiligheid. Cliëntdossier. Deskundigheid en inzet personeel. Vrijheidsbeperking. Mondzorg. De normen zijn gebaseerd op relevante wet en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden (zie volgende paragraaf). Om tot een oordeel te komen heeft de inspectie: Gesprekken gevoerd met cliënten/cliëntvertegenwoordigers. Gesprekken gevoerd met uitvoerend medewerkers, de Bopz-arts, de behandelend arts en het management(team). Cliëntdossiers ingezien. Documenten ingezien, genoemd in bijlage 1. Een rondgang gemaakt door de locatie. 1.4 Toetsingskader De normen zijn gebaseerd op de volgende wet- en regelgeving en veldnormen: Wetgeving: Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg (2009). Kwaliteitswet zorginstellingen (KWZ; 1996). Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz; 1992). Wet klachtrecht cliënten zorgsector (Wkcz; 1995). Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz; 1996). Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (BIG; 1993). Pagina 3 van 15

4 Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst: Wijzigingswet Burgerlijk Wetboek (WGBO; 1994). Veldnormen: Bekkema N; De Veer AJE, Francke AL: Verantwoord richtlijngebruik in de gehandicaptenzorg. Utrecht: NIVEL; Handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg; Handreiking ondersteuningsplannen; Hingstman TL; Langelaan M, Wagner C: De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg. Utrecht: NIVEL; Kwaliteitsdocument Verpleging, Verzorging en Zorg Thuis; Visiedocument 2.0, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg; Veilige principes in de medicatieketen; Inspectierapporten: Etra maatregelen noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperkende maatregelen in de langdurige zorg. Utrecht: IGZ; Medicatieveiligheid flink verbeterd in herbeoordeelde instellingen langdurige zorg en zorg thuis. Utrecht: IGZ; Beschrijving stichting In 1993 is de Tilburgse Kruisvereniging met negen andere stichtingen en verenigingen gefuseerd tot Thuiszorg Midden-Brabant en heeft de naam Thebe gekregen. Per 1 juli 2010 is de huidige organisatie ontstaan door de fusie van Thebe met Stichting Holding Oranjehaeve-De IJpelaar-Aeneas uit Breda. Thebe heeft ruim twintig woonzorgcentra in West- en Midden-Brabant. De zorg wordt geboden in verpleeghuizen, verzorgingshuizen, aanleunzorgwoningen, dagbehandeling, dagverzorging en dagbesteding. De grondslag van de zorg is lichamelijke zorg, behandeling, zintuiglijke zorg, dementiezorg en behandeling, revalidatiezorg, kleinschalige zorg voor jong volwassenen met niet aangeboren hersenletsel en volledig pakket thuis. 1.6 Beschrijving locatie De IJpelaar is een verzorgingshuis op humanistische grondslag. Er zijn 60 verpleeghuisplaatsen en 70 verzorgingshuisplaatsen waaronder vijf echtparenkamers. Daarnaast zijn er drie doorstroomkamers voor kortdurende opname. De gesloten Bopz-afdeling bestaat uit 26 psychogeriatrische verpleeghuisplaatsen. Iedere bewoner heeft een eigen appartement. Er zijn twee huiskamers voor elk dertien mensen. Daarnaast wordt open psychogeriatrische zorg aangeboden. De zorgaanbieder beschrijft zichzelf als volgt: In onze visie is elke zorgvrager uniek, met ieder een eigen achtergrond, leefsituatie, verwachtingen en behoeften. Mensen (moeten) ervaren dat hun eigen, persoonlijke zorgbehoeften en mogelijkheden centraal staan, ook wanneer zij gebruik maken van zorg of ondersteuning door anderen, hetzij uit het informele dan wel uit het formele circuit.1 1 Zie website Thebe Pagina 4 van 15

5 2 Conclusies Dit hoofdstuk start met een totaaloverzicht van de bevindingen. Daarna volgen paragrafen met een beschouwend karakter. In de afsluitende paragraaf geeft de inspectie haar conclusie. In hoofdstuk 4 (resultaten) zijn de bevindingen toegelicht. 2.1 Overzicht van de resultaten Tabel 1 biedt een overzicht van de beoordeelde normen per thema. Thema's Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld Sturen op kwaliteit en veiligheid: 6 normen Cliëntdossier: 10 normen Deskundigheid en inzet van personeel: 11 normen Medicatieveiligheid: 10 normen 0 10 Vrijheidsbeperking: 11 normen Mondzorg: 10 normen Aantal normen 2.2 Het cliëntendossier voldoet aan alle normen Tijdens het bezoek constateert de inspectie dat De IJpelaar voldoet aan alle normen betreffende het cliëntendossier. Iedere bewoner heeft een zorgleefplan dat zichtbaar in samenspraak met de cliënt of diens wettelijk vertegenwoordiger tot stand is gekomen. Het geeft een beeld van de gezondheidssituatie, prognoses, gezondheidsrisico s en eventuele professionele maatregelen. Bij de totstandkoming van het plan is zoveel mogelijk rekening is gehouden met wensen en behoeften van de bewoner. 2.3 Mondzorg voldoet niet aan alle normen volgens de Richtlijn Mondzorg De IJpelaar voldoet niet aan alle normen voor het bieden van goede mondzorg. Op basis van hun AWBZ-indicatie hebben bewoners van zorginstellingen recht op goede zorg en ook op mondzorg. Het is de verantwoordelijkheid van de zorgaanbieder dat deze zorg beschikbaar is voor de bewoners middels een goed mondzorgbeleid en het bieden van mondzorg op maat. De richtlijn Mondzorg voor zorgafhankelijke cliënten in verpleeghuizen beschrijft de taken en verantwoordelijkheden van de betrokken zorgverleners om verantwoorde mondzorg te geven. De inspectie dringt aan om het mondzorgbeleid volgens professionele richtlijnen in te richten. Pagina 5 van 15

6 2.4 Conclusie De IJpelaar voldoet niet alle normen. Dit geeft een risico op onverantwoorde zorg en gezondheidsschade voor de cliënt. Om de risico s te beperken wordt van u verwacht dat u maatregelen neemt. In hoofdstuk 3 staan de te nemen maatregelen en vervolgacties. Pagina 6 van 15

7 3 Handhaving In dit hoofdstuk staat een overzicht van de normen die als onvoldoende zijn beoordeeld. Van de zorgaanbieder wordt verwacht dat er maatregelen genomen worden in De IJpelaar binnen een daarvoor vastgestelde termijn. De inspectie maakt hierbij onderscheid tussen termijnen van vier weken of zes maanden. De inspectie gaat ervan uit dat hoofdstuk 4 voldoende informatie bevat om de benodigde verbeteringen uit te voeren om te voldoen aan de hieronder genoemde normen. 3.1 Door de zorgaanbieder te treffen maatregelen Normen waaraan binnen maimaal zes maanden na de bezoekdatum voldaan moet zijn: 1.2 (bijna) Fouten worden systematisch en structureel gemeld, verzameld, geanalyseerd en gebruikt voor verbeteracties. 1.5 De zorgaanbieder heeft in- en eclusiecriteria voor cliënten. 3.1 Medewerkers werken cliëntgericht Medewerkers werken volgens relevante gedragscodes (gedrags-, meld)codes. 5.1 De zorgaanbieder beschrijft visie en beleid over preventie, besluitvorming en uitvoering van vrijheidsbeperkende maatregelen. 6.1 De zorgaanbieder heeft mondzorg geborgd in het kwaliteitssysteem. 6.4 Binnen 6 weken na opname is de mondgezondheid geïnventariseerd en in het cliëntdossier vastgelegd. 6.5 Het cliëntdossier biedt basis voor de dagelijkse mondzorg. 6.6 In het cliëntdossier is relevante informatie over mondzorg van betrokken disciplines vastgelegd en deze informatie is inzichtelijk voor de betrokken disciplines. 6.8 Medewerkers hebben voldoende kennis en vaardigheden over mondzorg voor de doelgroep van cliënten. 6.9 Betrokken zorgverleners worden gesteund door de zorgaanbieder bij de uitvoering van mondzorg en mondverzorging Mondzorg wordt in samenhang met relevante betrokken deskundigen besproken. 3.2 Resultaatsverslag De inspectie verwacht een resultaatsverslag waarin per norm staat: - Of binnen de gestelde termijn is voldaan aan de norm. - De aanpak en acties waarmee is bereikt dat aan de norm is voldaan. - De wijze waarop is gemeten dat aan de norm is voldaan. De inspectie verwacht het resultaatsverslag voor de normen waar u binnen zes maanden na de bezoekdatum aan moet voldoen uiterlijk 16 juli Beoordeling van overige locaties De inspectie verwacht dat het verantwoordelijk management ook in andere locaties of in andere teams beoordeelt of aan de normen wordt voldaan en zo nodig passende maatregelen neemt. Pagina 7 van 15

8 3.4 Vervolgacties inspectie Gezien de bevindingen zal een aangekondigd en/of onaangekondigd hertoetsbezoek plaatsvinden aan De IJpelaar. Het resultaatsverslag zal gebruikt worden ter voorbereiding voor dit bezoek. Pagina 8 van 15

9 4 Resultaten inspectiebezoek Dit hoofdstuk start met een overzicht per thema van de scores op de normen. De inspectie geeft in dit hoofdstuk in principe alleen een toelichting als niet aan de norm is voldaan. Niet van toepassing wordt gescoord als de situatie waarop de norm van toepassing is, in deze locatie of binnen het team nooit voorkomt. Niet beoordeeld betekent dat de situatie waarop de norm van toepassing is, op de locatie wel voorkomt, maar niet aan de orde is geweest tijdens het bezoek. De nummering van de normen is niet altijd opeenvolgend. Dit komt omdat de normen uit een groter normenbestand komen en niet alle normen uit dit bestand worden getoetst. 4.1 Sturen op kwaliteit en veiligheid Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld 1.1 De zorgaanbieder verzamelt op structurele wijze kwaliteitsinformatie en gebruikt dit voor kwaliteitsverbetering. 1.2 (bijna) Fouten worden systematisch en structureel gemeld, verzameld, geanalyseerd en gebruikt voor verbeteracties. 1.3 De zorgaanbieder heeft een klachtenregeling conform de wet en maakt deze bekend bij de cliënt en/of zijn vertegenwoordiger. 1.4 De zorgaanbieder regelt cliëntenmedezeggenschap. 1.5 De zorgaanbieder heeft in- en eclusiecriteria voor cliënten. 1.8 De zorgaanbieder zorgt er voor dat zinvolle dagbesteding in voldoende mate aanwezig is. Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan: 1.2 Er is geen regeling waarin onderscheid gemaakt wordt tussen incidenten die gemeld moeten worden bij de inspectie en andere meldingen. 1.5 In- en eclusiecriteria zijn niet beschreven. Pagina 9 van 15

10 4.2 Cliëntdossier Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld 2.1 Iedere cliënt heeft een zorg-/ondersteuningsplan. 2.2 De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger is aantoonbaar betrokken bij het opstellen van en heeft aantoonbaar ingestemd met het zorg-/ondersteuningsplan. 2.3 De wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt zijn de basis voor de zorg-/ ondersteuningsdoelen. 2.4 Risico's voor de cliënt zijn geïnventariseerd door de zorgverleners en de zorg en ondersteuning zijn hierop gebaseerd. 2.5 De in het zorg-/ondersteuningsplan beschreven zorg-/ ondersteuningsproblemen, de doelen, acties, rapportage en evaluaties zijn congruent met elkaar. 2.6 In het cliëntdossier is informatie van betrokken disciplines op een vaste plaats terug te vinden. 2.7 In het cliëntdossier is de dagelijkse rapportage opgenomen. 2.8 In het cliëntdossier zijn samenvattingen opgenomen van zorghistorie. 2.9 In het zorg-/ondersteuningsplan is vastgelegd welke disciplines met welke verantwoordelijkheden zijn betrokken bij de verschillende onderdelen van de zorgverlening De cliënt of de cliëntvertegenwoordiger is betrokken bij de periodieke evaluatie van het zorg-/ ondersteuningsplan. Pagina 10 van 15

11 4.3 Deskundigheid en inzet personeel Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld 3.1 Medewerkers werken cliëntgericht. 3.2 Medewerkers kennen de impact van hun bejegening op het gedrag van de cliënt. 3.3 Medewerkers hebben voldoende kennis van en vaardigheden voor de doelgroep van cliënten. 3.4 Medewerkers werken op een verantwoorde manier met relevante richtlijnen, protocollen en/of werkinstructies. 3.5 Alleen bevoegde en bekwame medewerkers voeren voorbehouden en risicovolle handelingen uit. 3.6 Medewerkers krijgen de benodigde scholing om verantwoord te kunnen werken met de doelgroep en de zorgproblematiek van de cliënten. 3.7 De zorgaanbieder zet op de juiste momenten voldoende deskundige medewerkers in ter uitvoering van de dagelijkse zorg. 3.8 De zorgaanbieder regelt dat vakinhoudelijk specialisten in voldoende mate beschikbaar zijn. 3.9 De zorgaanbieder verzamelt, analyseert en onderneemt zo nodig acties met betrekking tot belangrijke contetuele factoren van inzet van personeel Medewerkers en management kennen de grenzen van de verantwoordelijkheden en bevoegdheden en schakelen tijdig vakinhoudelijke specialisten in Medewerkers werken volgens relevante gedragscodes. (gedrags-, meld)codes. Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan: 3.11 Medewerkers werken niet of onvoldoende volgens de gedragscode van de instelling. Medewerkers dragen sieraden (ringen) tijdens het bieden van zorg. Medewerkers werken niet of onvoldoende volgens de meldcode geweld in afhankelijkheidsrelaties. De beroepscode van de eigen beroepsgroep is niet of onvoldoende bekend en er wordt niet of onvoldoende naar gehandeld. Pagina 11 van 15

12 4.4 Vrijheidsbeperking De gedragscode seksueel overschrijdend gedrag tussen medewerker en cliënt is niet of onvoldoende bekend bij medewerkers (het mag niet, het mag nooit) en er wordt niet of onvoldoende naar gehandeld. Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld 5.1 De zorgaanbieder beschrijft visie en beleid over preventie, besluitvorming en uitvoering van vrijheidsbeperkende maatregelen. 5.2 Voorafgaand aan de vrijheidsbeperkende maatregel(en) is een (probleem)analyse verricht van het gedrag van de cliënt. 5.3 Voorafgaand aan de inzet van de psychofarmaca vindt een psychosociale- of gedragsinterventie plaats. 5.4 In dialoog met cliënt vindt multidisciplinaire besluitvorming plaats over de vrijheidsbeperkende maatregel(en). 5.5 Een arts of een gedragskundige is verantwoordelijk voor het besluit om over te gaan tot de vrijheidsbeperkende maatregel(en). 5.6 De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger geeft toestemming voor de vrijheidsbeperkende maatregel(en). 5.7 Alle vrijheidsbeperkende maatregelen zijn opgenomen in het cliëntdossier. 5.8 Medewerkers passen vrijheidsbeperkende maatregel(en) zorgvuldig toe. 5.9 De zorgaanbieder zorgt voor toetsing van besluitvorming en uitvoering, door een niet bij de behandeling betrokken deskundige, als fiatie met onrustband, afzonderen in een daarvoor bestemde ruimte of separatie worden toegepast De zorgaanbieder heeft werkinstructies (protocollen) over het toepassen van alle vrijheidsbeperkende maatregelen De zorgaanbieder heeft een registratie van vrijheidsbeperkende maatregelen op locatie- of teamniveau. Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan: 5.1 Taken en verantwoordelijkheden van de Bopz-arts zijn niet vastgelegd. Hierin is ook geen waarneemregeling opgenomen voor de Bopz-arts. Pagina 12 van 15

13 4.5 Mondzorg Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld 6.1 De zorgaanbieder heeft mondzorg geborgd in het kwaliteitssysteem. 6.2 De zorgaanbieder voorziet dat er een tandarts beschikbaar is voor de cliënten. 6.3 De zorgaanbieder faciliteert de tandarts wanneer behandeling in de instelling plaatsvindt. 6.4 Binnen 6 weken na opname is de mondgezondheid geïnventariseerd en in het cliëntdossier vastgelegd. 6.5 Het cliëntdossier biedt basis voor de dagelijkse mondzorg. 6.6 In het cliëntdossier is relevante informatie over mondzorg van betrokken disciplines vastgelegd en deze informatie is inzichtelijk voor de betrokken disciplines. 6.7 Medewerkers werken cliëntgericht. 6.8 Medewerkers hebben voldoende kennis en vaardigheden over mondzorg voor de doelgroep van cliënten. 6.9 Betrokken zorgverleners worden gesteund door de zorgaanbieder bij de uitvoering van mondzorg en mondverzorging Mondzorg wordt in samenhang met relevante betrokken deskundigen besproken. Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan: 6.1 Het mondzorgbeleid is niet schriftelijk vastgelegd. De multidisciplinaire richtlijn Mondzorg of een samenvatting hiervan is niet beschikbaar voor alle medewerkers. Mondzorg is geen vast onderdeel van het scholingsplan. Er is geen medewerker die als aandachtsvelder (coördinerend zorgverlener) mondzorg aangesteld. 6.4 Binnen 24 uur na opname is niet door een medewerker, via een gestandaardiseerde wijze, de mondsituatie in kaart gebracht. De mondgezondheid is niet binnen zes weken (eerder indien nodig) na opname door een tandarts geïnventariseerd en is niet vastgelegd in het cliëntdossier. 6.5 De poetsfrequentie (minimaal 2 maal daags) en methode (inzet van de verschillende middelen (bijvoorbeeld: tandenborstel, fluoride etc.)) staat niet in het cliëntdossier genoteerd. Mondzorgproblemen zijn niet terug te vinden in de dagrapportage. Pagina 13 van 15

14 6.6 De bevindingen van de tandarts die van invloed zijn op de medische zorg rondom de cliënt worden niet vastgelegd in het cliëntdossier. 6.8 Medewerkers kennen onvoldoende de mondzorgproblematiek waarmee de cliënten te maken hebben. 6.9 De scholingsbehoefte omtrent mondzorg wordt niet structureel geïnventariseerd Mondzorg is geen vast onderwerp tijdens het multidisciplinair overleg Pagina 14 van 15

15 Bijlage 1 Geraadpleegde documenten De onderstaande documenten zijn door de inspectie gebruikt bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in totaliteit beoordeeld, maar op specifieke onderwerpen doorgenomen. - Brochure lokale informatie Thebe De IJpelaar Breda, ongedateerd, - Algemene Voorwaarden voor zorg met verblijf van ActiZ en Branchebelang Thuiszorg Nederland (BTN), maart Voorstel voor een nieuwe MIC-procedure, augustus Procedure opname intramuraal, ongedateerd - ZZP-overzicht cliënten, 16 januari Afdelingsrooster week 25 tot en met week Onderzoek besteding ZZP-gelden, 2 december Jaarplan Transmuraal, ongedateerd - Opleidingen Thebe Breda, realisaties 2013 en plannen 2014, 2 januari Klachtenregeling van Zorggroep West- en Midden- Brabant, ongedateerd - Thebe Woonzorgcentra klachten? Blijf er niet mee zitten juli Gedragscode jij bent Thebe, ongedateerd - Ouderenmishandeling, herkennen van signalen, augustus Nota Bopz-beleid Thebe, 21 februari Formulier bij tandetractie, ongedateerd Pagina 15 van 15