Uitgebreide routebeschrijving

Transcriptie

1 Rondreis INDONESIË: SUMATRA, JAVA EN BALI 22 dagen Groene rijstterrassen en vulkanen Reiscode: Groepsgrootte: Aantal dagen: AIN Uitgebreide routebeschrijving Route Welkom Indonesië, de Gordel van Smaragd, is voor velen het mooiste eilandenrijk ter wereld. Je bezoekt de bekendste eilanden en overnacht in kleinschalige, sfeervolle accommodaties. Sumatra met zijn oneindige oerwouden en traditionele dorpen, Java met zijn spectaculaire vulkanen en prachtige tempelcomplexen en Bali met zijn geheel eigen cultuur en adembenemende rijstterrassen. Deze Indonesië rondreis biedt een bijzondere combinatie van drie totaal verschillende eilanden! Dag tot dag schema Hieronder vind je een overzicht met de dag-tot-dag beschrijving. Vervoer Route Overnachting 1 Vliegtuig Vertrek Vliegtuig 2 Bus Aankomst Medan Bohorok Bohorok 3 Bohorok / Junglewandeling Bohorok 4 Bus Bohorok Berastagi Berastagi 5 Bus Berastagi Tobameer Samosir (Tobameer) 6 Tobameer / Excursie Batak Samosir (Tobameer) 7 Bus Tobameer Sipirok Sipirok 8 Bus Sipirok Bukittinggi Bukittinggi

2 9 10 Bus,Vliegtuig 11 Bukittinggi / Excursie Karbouwengat Bukittinggi Bukittinggi ± Padang ± Jakarta ± Yogyakarta Yogyakarta Yogyakarta / Excursie Borobudur Yogyakarta 12 Bus Yogyakarta ± Prambanan ± Solo Solo 13 Bus Solo ± Malang Malang 14 Bus Malang ± Bromo-vulkaan Bromo 15 Bus Bromo-vulkaan ± Kalibaru Kalibaru Kalibaru / Excursie kruidentuin of Excursie Kalibaru Ijen-vulkaan Bus,Ferry Bus 20 Kalibaru ± Lovina Lovina Lovina / Excursie dolfijnen Lovina Lovina ± Bratan-meer ± Bedugul ± Ubud Ubud Ubud / Fietsexcursie Ubud 21 Bus,Vliegtuig Vertrek Ubud Vliegtuig 22 Vliegtuig Aankomst Aankomst Dag tot dag beschrijving Dag 1: Vertrek Je vliegt naar Medan (Sumatra), waar je de volgende dag aankomt en je Indonesië rondreis begint. Dag 2: Aankomst Medan ± Bohorok Na aankomst in Medan rijd je direct door naar het paradijselijk aan de rivier gelegen dorpje Bohorok. Hier bevindt zich het vroegere rehabilitatiecentrum voor de orang-oetans, Bukit Lawang en het Nationaal Park Gunung Leuser. De omgeving is landelijk met veel kleine kampongs en rubberplantages. Je kunt alvast een korte wandeling maken of heerlijk bijkomen van je vlucht op een terrasje langs de stromende rivier. Nog geen halve dag na aankomst in Indonesië zit je al midden in de ongerepte natuur! Dag 3: Bohorok / Junglewandeling In de middag kun je lekker luieren aan de rivier, in een binnenband de rivier afzakken, een wandeling langs de plantages maken naar de vleermuisgrot en wellicht onderweg het weeshuisje bezoeken dat is opgericht door een Nederlands-Indonesisch echtpaar. TIP: In de ochtend ga je op zoek naar in het wild levende orang-oetans. Onder begeleiding van een lokale gids maak je een pittige wandeling van circa drie uur door de dichtbegroeide jungle. Vroeger was in dit plaatsje het door het Wereld Natuur Fonds beheerde Orang-oetan Rehabilitatiecentrum. Hier werden in gevangenschap opgegroeide orang-oetans weer gewend aan het oerwoudleven, voordat ze werden losgelaten in de vrije natuur. Inmiddels is het rehabilitatiecentrum verplaatst. Rangers houden nog steeds het welzijn van de orang-oetans in de gaten.

3 Dag 4: Bohorok ± Berastagi In de loop van de ochtend verlaat je Bohorok en gaat de rit verder naar het prachtig bij een weelderig begroeide en rokende vulkaan gelegen Berastagi (1300 meter), een bergoord op zo'n 70 km ten zuiden van Medan. Berastagi heeft een aangenaam koel klimaat dat ideaal is voor het verbouwen van verschillende soorten groenten en fruit. De markt met zijn exotische fruitsoorten (zoals doerian, ramboetan, markisa en salak) is zeker een bezoek waard. Dag 5: Berastagi ± Tobameer Je bereikt het Tobameer (Danau Toba). Volgens velen de mooiste plek van geheel Sumatra. Danau Toba ligt op een hoogvlakte en vormt het hart van de Batak-hooglanden. Het meer ligt op een hoogte van 900 meter, heeft een oppervlakte van 1700 km² en is circa 450 meter diep. Je overnacht op Samosir, een eiland gelegen in dit grootste kratermeer ter wereld en de beste plaats om de betovering van Danau Toba te ondergaan. Samosir wordt gezien als de oorspronkelijke woonplaats van de Batak op Sumatra en de Toba-Batak worden beschouwd als de etnisch 'meest zuivere' Batakstam. Sinds het midden van de 19de eeuw zijn in dit gebied tal van Europese zendelingen actief geweest en de meeste Batak staan nu officieel te boek als christen. De traditionele adatrechten en zeden spelen echter nog steeds een zeer voorname rol. Dag 6: Tobameer / Excursie Batak Een vrije dag op het eiland Samosir. Je kunt een optionele bootexcursie maken waarbij de dansvoorstelling in Simanindo en het dorpje Ambarita wordt aangedaan. Je maakt kennis met de cultuur van de christelijke TobaBataks; de kleurrijke en muzikale bewoners van dit gebied. Verder leent het heldere water van het meer zich voor een zwempartij en is het eiland per fiets of brommer goed te ontdekken. Ook een wandeling is een goede optie. Tomok is het belangrijkste plaatsje op de oostkust van Samosir, het heeft nog verschillende voorbeelden van traditionele Batak-huizen, -graven en tombes. Tuk Tuk is de plaats waar de meeste toeristen samenklonteren; er zijn veel restaurants, hotels, bars en souvenirwinkeltjes. In het dorpje Ambarita kun je een groep vinden van 300 jaar oude stenen zetels, waar dorpszaken door de raja's en dorpshoofden besproken werden en waar rechtszaken werden gehouden. De onfortuinlijke veroordeelden werden er doodgeslagen, onthoofd en op een platte steen in stukken gehakt. De stukken werden samen met buffelvlees gekookt voor het ontbijt van de raja, die er bloed bij dronk. In Simanindo kun je een mooi gerestaureerd Batakhuis bezoeken, beschilderd met de voor de Batak zo karakteristieke en heilige wit-rood-zwart-motieven. Tegenwoordig doet het dienst als museum. Het is de vroegere residentie van de Batak-koning Raja Simalungun en zijn veertien vrouwen. Het gebouw is te herkennen aan de buffelhorens aan de voorkant (één voor elke generatie) en de prachtige beelden die buiten het museum staan. Dag 7: Tobameer ± Sipirok De lange, maar mooie rit langs een prachtig sawa-landschap en traditionele Batak-dorpjes eindigt vandaag in Sipirok. Onderweg is er de gelegenheid om regelmatig uit te stappen, om te bekijken hoe bijvoorbeeld ananas, koffie, cacao en kruidnagel groeien. Het hotel in Sipirok is eenvoudig, het onderhoud laat helaas te wensen over, maar er is hier geen beter alternatief.

4 Dag 8: Sipirok ± Bukittinggi Vandaag maak je de langste rit van deze Indonesië rondreis. Je reist door ruige, door mensenhand nauwelijks aangeraakte omgeving vol oerwoud naar Bukittinggi. Bij het passeren van de evenaar bij Bonjol wordt een memorabele stop gemaakt. Bukittinggi (de naam betekent 'hoge berg') heeft een koel en zonnig klimaat en is één van de mooiste steden op Sumatra. Aan de ene kant van Bukittinggi verheft zich de 2891 meter hoge vulkaan Merapi, aan de andere kant de Singgalang (2880 meter). De stad wordt bewoond door de matriarchale volksstam Minangkabau, welke deels nog in authentieke houten huizen woont met prachtig houtsnijwerk van buiten. Huizen en land zijn eigendom van de vrouwen. Toch heerst er geen dictatuur van de vrouwen, er is meer sprake van een machtsbalans tussen de geslachten. Naar buiten toe vertegenwoordigen de mannen de familie. Ze hebben de leidinggevende functies op religieus en sociaal gebied. Volgens een spreekwoord hebben 'mannen de eer en vrouwen het bezit'. Het centrale herkenningspunt van de stad is de klokkentoren met zijn karakteristieke vierpuntige dak, die op het stadsplein staat. Bukittinggi heeft een historisch Nederlands fort uit 1825, het oude Fort de Kock, de leuke markt Pasar Atas en zelfs een dierentuin. De mensen zijn er vriendelijk en de sfeer is ontspannen. 's Avonds kun je soms een Minangkabau-dansvoorstelling bijwonen. Dag 9: Bukittinggi / Excursie Karbouwengat Vrije dag. Je kunt een optionele excursie maken door de Ngarai Sianok, het bekende Karbouwengat. Bij deze excursie maak je een wandeling van circa 3 uur langs prachtige rijstterrassen door de kloof. De wandeling eindigt in Kota Gadang. Na een bezoek aan dit plaatsje ga je per openbaar vervoer (of soms met een truck) weer terug naar Bukittinggi. Je kunt echter ook op eigen houtje al winkelend of per µdokar (paard en wagen) Bukittinggi verder verkennen. Vooral de omgeving van Bukittinggi is ook de moeite waard. Even ten noorden van Bukittinggi ligt Batang Palapuh, waar in het reservaat tussen juli en november de reusachtige rafflesia bloeit, de grootste parasitaire bloem ter wereld. Het wordt moeilijk kiezen uit de vele mogelijkheden die Bukittinggi biedt. Dag 10: Bukittinggi ± Padang ± Jakarta ± Yogyakarta Het wordt een lange reisdag met twee binnenlandse vluchten. Je verlaat Sumatra en vliegt vanaf de luchthaven van Padang met een stop op de luchthaven van Jakarta naar de stad Yogyakarta op Java. Deze stad werd in 1755 gesticht door de Javaanse prins Mangkubumi en heeft door de eeuwen heen een belangrijke rol gespeeld in het verzet tegen de koloniale onderdrukker. Nu is de stad vooral bekend als centrum van de Javaanse cultuur. Hier kun je handwerkslieden actief bezig zien bij het maken van batik, het bewerken van zilver en het pottenbakken.

5 Dag 11: Yogyakarta / Excursie Borobudur Vrije dag. Je kunt mee op een facultatieve ochtendexcursie naar de wereldberoemde Borobudur. Dit uit de 9de eeuw na Christus daterende pelgrimsoord is opgebouwd uit verschillende terrassen, met maar liefst verschillende reliëfs en 400 opengewerkte stoepa's. Het monument beeldt de weg naar het nirwana uit. s Avonds kun je ook naar een voorstelling van het klassieke Ramayana ballet, vooraf gegaan door een culinaire ervaring. In Yogya valt dus van alles te beleven. TIP: Als je meegaat naar de Borobudur heb je in de middag tijd om op eigen gelegenheid Yogyakarta te bekijken. Pak een µbecak (fietstaxi) en laat je rondtoeren door de stad. Bezoek een van de musea, de Kraton van Yogya, de vele batikateliers, zilversmederijen, de wajangpoppenwerkplaatsen en leerlooierijen. In de bekende winkelstraat Jalan Malioboro, de straatjes en marktjes kun je uren rond struinen. Dag 12: Yogyakarta ± Prambanan ± Solo Je verlaat Yogya en rijdt naar Solo. Onderweg heb je de gelegenheid de Prambanan-tempel te bekijken (het entreegeld is inbegrepen in je reissom). Dit in 850 na Christus gebouwde hindoeïstische tempelcomplex is van imposante schoonheid, en is geheel gewijd aan de goden Brahma, Shiva en Vishnoe. De Prambanan is door UNESCO uitgeroepen tot Werelderfgoed. Verder naar Solo, ook wel bekend als Surakarta, waar je de nacht zult doorbrengen. Je hebt de gelegenheid om de plaats te bekijken, waarbij je een rondleiding met gids kunt nemen bij het Mangkunegara paleis. Een aanrader is een optionele fietstocht in de middag, waarbij je via de buitenwijken het dagelijks leven meemaakt en huisfabriekjes bezoekt. Dag 13: Solo ± Malang Het is een flinke rit naar het oud-koloniale Malang. Vanwege de hogere ligging is het in de avonden aangenaam koeler dan aan de kust. Dit maakte Malang tijdens de koloniale tijd een populaire bestemming, waar men aan de hitte van Surabaya kon ontsnappen. Het stadsleven en het statige µtugu hotel liggen rond het Alun-alun plein. Toko Oen is een ijssalon die al populair was in de koloniale tijd en die ook deze sfeer nu nog uitademt. Afhankelijk van de aankomsttijd in Malang kun je vandaag of morgen vroeg iets meer van het stadscentrum zien en de Pasar Bunga (bloemenmarkt) bezoeken. De Pasar Kebalen is vooral actief tijdens de avonduren. Dag 14: Malang ± Bromo-vulkaan In de loop van de ochtend rijd je via Probolinggo naar Sukapura, waar je overstapt in een kleinere bus die je naar de Bromo-vulkaan zal brengen. Je verblijf in Bromo en de beklimming naar de top van de krater zijn ongetwijfeld een hoogtepunt van je Indonesië rondreis. Het is aan te raden om bij goed weer in de middag alvast een wandeling te maken door de µzandzee richting Bromo-vulkaan. Het is meestal een heerlijke rustige middagwandeling, terwijl er tijdens de zonsopkomst in de vroege ochtend veel bezoekers zullen zijn.

6 Dag 15: Bromo-vulkaan ± Kalibaru 's Ochtends om uur kun je opstaan voor een optionele excursie met jeeps naar een hoger gelegen uitzichtpunt, vanwaar je een prachtige zonsopkomst over de vulkaan Bromo en de omringende µzandzee kunt zien. Vervolgens rijd je met de jeeps de krater in, door de µzandzee naar Bromo. Hier stap je over op een paardje dat je naar een lange trap brengt, die naar de kraterrand van Bromo leidt. Eenmaal boven zie je de gele zwaveldampen uit het middelste opstijgen. Na dit avontuur ga je terug naar je hotel voor het ontbijt. Je daalt af naar Sukapura, waar je weer op onze eigen bus overstapt voor de rit naar Kalibaru. In dit dorp verblijf je nabij koffie- cacao- en rubberplantages. Dag 16: Kalibaru / Excursie kruidentuin of Excursie Ijen-vulkaan Je begint met een bezoek aan de kruidentuin. Deze ligt 8 km ten oosten van Kalibaru. De tuin is verbonden aan een weeshuis, en je steunt met je bezoek tevens dit weeshuis. Na uitleg over Indonesische kruiden begint een korte kookles. Als de kinderen van school thuis komen is er mogelijkheid voor vrolijke interactie en een dansvoorstelling. Vaak vertederende beelden die je lang bij zullen blijven. Tijdens je vrije middag in Kalibaru kun je onder leiding van een lokale gids een leuke wandeling maken. Je kunt natuurlijk ook lekker bijkomen en een duik nemen in het mooi gelegen zwembad van het hotel. Optioneel kun je een excursie maken naar de Ijen-vulkaan. Als je hiervoor kiest vertrek je al in de nacht met Landrover jeeps vanuit het hotel, zodat je vroeg in de ochtend op de vulkaanrand staat. De klim naar boven is circa 2 uur, en naar beneden 1½ uur. Bij de Ijen ligt een prachtig turkoois zwavelmeer. Denk erom dat je wandelschoenen nodig hebt voor deze excursie. Dag 17: Kalibaru ± Lovina Je rijdt naar Banyuwangi, waar de afvaart van de veerboot naar Bali is. Kinderen (en de omstanders) vermaken zich door vanaf de hoge aanlegpalen muntjes op te duiken die de bootreizigers in het water gooien. Een korte boottocht met de lokale ferry brengt je op Bali, het µeiland van Goden en Demonen De komende twee nachten overnacht je in een hotel aan het strand, waar je voor een prachtige zonsondergang niet ver hoeft te lopen! Dag 18: Lovina / Excursie dolfijnen Vrije dag. Je kunt in Lovina heerlijk uitrusten aan het strand en bijkomen van de vele indrukken en reisdagen van de afgelopen weken. Je kunt ook in de vroege morgen beginnen met een boottocht op zoek naar dolfijnen. Vlak voor de kust ligt een koraalrif, dat je met bootjes kunt bereiken en met je eigen of gehuurde snorkeluitrusting kunt bekijken. Snorkelen en/of duiken kan ook (mits je in het bezit bent van een duikbrevet) in het schitterende onderwater-natuurreservaat bij het eiland Menjangan, ten noordwesten van Lovina, of het scheepswrak vlakbij de kust van Tulamben. Je kunt ook zelf op pad en een excursie in de omgeving maken. Bijvoorbeeld naar de vroegere hoofdstad van Bali, Singaraja, naar een boeddhistisch klooster en de nabij gelegen warmwaterbronnen bij Banjar. Lovina heeft een ruime keus aan restaurantjes, waar je onder andere heerlijke verse vis kunt eten.

7 Dag 19: Lovina ± Bratan-meer ± Bedugul ± Ubud Je rijdt een prachtige tocht door het hart van Bali. De tocht voert je naar het op 1240 meter gelegen bergmeer Bratan. Je bezoekt de prachtige Ulan Danu-tempel op de oever van het meer en de botanische tuinen bij Bedugul, waar je heerlijk kunt wandelen. Eventuele entreegelden zijn niet inbegrepen. In de loop van de middag arriveer je in Ubud, het culturele centrum van Bali. Het dorp is vooral beroemd om zijn schilderkunst. De traditionele Balinese cultuur wordt in Ubud in ere gehouden. Er zijn dan ook vaak religieuze ceremonies, dansvoorstellingen en feesten. Vrijwel zeker kun je hier een van deze kleurrijke festiviteiten meemaken. Je overnacht hier in een hotel met zwembad. Dag 20: Ubud / Fietsexcursie Vrije dag. Ubud is de ideale bestemming voor de sportieve liefhebber van natuur en buitenleven. Wie van wandelen en fietsen houdt kan in de directe omgeving zijn hart ophalen. Prachtige, torenhoge sawa's met ploegende buffels en ruige bergen vormen in Ubud het decor van je verblijf. De lokale cultuur houdt zich goed staande, in de omliggende dorpjes heeft het Balinees hindoeïsme nog een sterke invloed. Niet alleen zijn in ieder dorp tempels gebouwd, ook ieder gezin heeft een huistempeltje. Regelmatig kom je vrouwen in prachtige sarongs tegen die hoog opgestapelde offergaven (op hun hoofd) naar de tempel brengen. Je kunt in Ubud een facultatieve fietstocht ondernemen langs de mooie rijstvelden. Met een beetje geluk zie je hoe de rijst geplant of geoogst wordt. Je passeert fotogenieke tempels en eindigt je fietstocht bij een Balinese familie, waar je kunt zien hoe men leeft. Dag 21: Vertrek Ubud Nog enkele laatste uren van jouw Indonesië groepsreis op dit mooie eiland voordat je naar de luchthaven in Denpasar wordt gebracht voor de terugvlucht naar Amsterdam/Brussel, waar je de volgende dag aankomt. Dag 22: Aankomst Aankomst. Aanvullende informatie reis Wat is inclusief? internationale vluchten; binnenlandse vlucht Padang-Jakarta-Yogyakarta; alle transport met airconditioned (mini)bus; ferry van Java naar Bali; overnachtingen in hotels met ontbijt; Nederlandstalige reisbegeleiding; bezoek orang-oetan opvangcentrum in Bohorok met entreegeld / boottransfers / wandeling met gids; bezoek kruidentuin met lunch en dansvoorstelling in Kalibaru; bezoek Prambanan / Bratan-meer / Bedugul; entreegeld voor Prambanan en Bromo; luchthavenbelastingen voor internationale vlucht; brandstofheffing; compensatie CO2 uitstoot Wat is exclusief?

8 overige maaltijden; optionele excursies; overige entreegelden; fooien; visum; boekingskosten; bijdrage Calamiteitenfonds (enkel in Nederland); reis- en annuleringsverzekering Landarrangement Het is ook mogelijk om van deze rondreis alleen het landarrangement te boeken. Je regelt dan zelf de internationale vluchten en de transfer bij aankomst en vertrek. Met de andere deelnemers maak je vervolgens de reis volgens programma. Zo heb je een optimale vrijheid om zelf je reis samen te stellen en de vlucht te kiezen die bij je reisplannen past. Op het boekingsformulier kun je ook aangeven of we, tegen betaling, nog een extra overnachting bij aankomst moeten regelen. Ook de transfer bij aankomst kan Koning Aap op individuele basis voor je regelen. Voor al onze reizen hebben we een minimum aantal deelnemers nodig. Houd hier rekening mee voordat je zelf tickets gaat reserveren. Het is in alle gevallen je eigen verantwoordelijkheid om op tijd bij het beginpunt van de reis aanwezig te zijn. Daarnaast zijn wij niet verantwoordelijk voor sporadische wijzigingen in de vertrekdata van onze groepsreizen. Voor sommige periodes kan de prijs van het landarrangement afwijken van de rest van het jaar, denk hierbij aan festivalreizen. Wanneer de prijs van het landarrangement aangepast is, wordt dit vermeld onder het 'laatste nieuws'. De kosten van het landarrangement in 2016 voor deze reis bedragen Extra kosten Zakgeld / Bijkomende kosten Het door ons geadviseerde zakgeld is een minimum bedrag voor je maaltijden, drankjes, excursies, entreegelden, ter plaatse te betalen luchthavenbelastingen en fooien. Het bedrag dat je uiteindelijk uitgeeft hangt natuurlijk sterk af van je eigen uitgavepatroon, souvenirs zijn mede daarom niet inbegrepen. Het door onsgeadviseerde zakgeld voor deze reis is ca. 450 p.p. Gezamenlijke uitgavenpot Tijdens je reis kun je regelmatig gezamenlijk deelnemen aan excursies of (niet vantevoren betaalde) maaltijden. Ook zullen er hier en daar gemeenschappelijke fooien betaald worden. Om hiervoor niet elke keer apart te hoeven afrekenen wordt er een Gezamenlijke Uitgavenpot ingesteld. Aan het begin van de reis wordt door de reisbegeleider van iedereen geld ingezameld voor deze pot. Aan het eind van de reis volgt dan de afrekening, waarbij je geld terug kunt krijgen of bij moet betalen. Met deze uitgaven is rekening gehouden bij de hoogte van ons adviesbedrag voor het zakgeld. De hoogte van deze Gezamenlijke Uitgavenpot voor deze reis bedraagt ca. 200,-. In deze kosten is de fooi voor de reisbegeleider en de chauffeur en bijrijder niet inbegrepen. Een goede richtlijn hiervoor is 1,- per dag per reiziger voor de reisbegeleider en 1,- per dag per reiziger voor de chauffeur en bijrijder.

9 Reisdocumenten Reisdocumenten Als je over de Nederlandse of Belgische nationaliteit beschikt, dien je te beschikken over een geldig reisdocument wat bij terugkomst in Nederland nog minimaal 6 maanden geldig is. Houders van een Nederlands of Belgisch paspoort die voor toeristische redenen Indonesië bezoeken kunnen een gratis visum verkrijgen bij een kleine selectie van lucht- en zee havens. Dit gratis visum is geldig voor maximaal 30 dagen en kan niet worden verlengd of omgewisseld voor een ander type visum. Aankomst dag en vertrek dag worden meegeteld. Het gratis visum kan alleen worden verkregen als aankomst en vertrek op (een combinatie van) onderstaande luchthavens is: Medan op Sumatra (Kualanamu Airport) Jakarta op Java (Soekarno-Hatta Airport) Denpasar op Bali (Ngurah Rai Airport) Arriveer of vertrek je via een andere luchthaven of haven in Indonesië, dan heb je het visum nodig dat je bij aankomst op de luchthaven in Indonesië kunt kopen. Dit visum kost $35,- en is maximaal 30 dagen geldig. Indien je dus bijvoorbeeld, aankomt op de luchthaven van Jakarta en vertrekt vanaf de luchthaven van Lombok, dan zal je bij aankomst in Indonesië een visum moeten kopen. Indien je, bijvoorbeeld, aankomt op de luchthaven van Medan en vertrekt vanaf de luchthaven van Bali, dan is het niet meer nodig een visum bij aankomst te kopen. Indien je langer dan 30 dagen in Indonesië wenst te verblijven, dan moet je je visum voor vertrek regelen bij de Indonesische ambassade in Den Haag of Brussel. Op de website van onze partner Visumloket vind je alle informatie over de benodigde reisdocumenten (zoals paspoort). Kijk op de website van Visumloket wat je naar ons moet opsturen: Nederlandse reizigers bezoeken koningaap.visumloket.nl. Belgische deelnemers bezoeken koningaap.visumloket.be. Deelnemers die niet beschikken over de Nederlandse of Belgische nationaliteit, dienen zelf contact op te nemen met de betreffende ambassade(s) en hun eventuele visum te regelen. Meereizen kind met ouder met andere achternaam Wanneer een kind meereist met een ouder met een andere achternaam, dan kan gecontroleerd worden of er daadwerkelijk een ouder-kindrelatie is. Doel van deze extra controle is om kindontvoeringen tegen te gaan. Sommige landen eisen een verklaring waaruit blijkt dat de meereizende volwassene ook daadwerkelijk de ouder is of het gezag heeft. Informeer hiernaar bij de ambassade of het consulaat van het land van bestemming. Op de site van de Koninklijke Marechaussee kun je een toestemmingsformulier downloaden. Reist een kind mee met iemand anders dan de ouders, bijvoorbeeld een familielid, dan eisen sommige landen een verklaring waarin de ouders toestemming geven voor deze reis. U kunt bij de ambassade of het consulaat van het land van bestemming informeren naar de toelatingseisen die voor dit land gelden.

10 Accommodatie en transport Vervoer De gebruikte vervoersmiddelen zijn zeer divers. Gedurende het grootste deel van de reis heb je een eigen bus ter beschikking. Daarnaast vaar je van Java naar Bali met de lokale veerpont en neem je een binnenlandse vlucht van Padang naar Yogyakarta via Jakarta. Voor deze binnenlandse vlucht geldt een maximum gewicht aan bagage van 15 kilo (voor elke kilo extra dien je ter plekke een bedrag bij te betalen). Vertrekbelasting: Houd er rekening mee dat je bij vertrek uit Indonesië op de luchthaven vertrekbelasting dient te betalen. Ook voor de binnenlandse vluchten. We hebben geen richtbedrag neergezet, omdat dit nogal eens verandert. Reisafstanden Medan naar Bohorok: 97 km / 7 uur (inclusief stops en lunchtijd) Bohorok naar Berastagi: 163 km / 8 uur (inclusief stops en lunchtijd) Berastagi naar Toba-meer: 188 km / 8 uur (inclusief stops, lunch- en vaartijd) Toba-meer naar Sipirok: 198 km / 10 uur (inclusief stops en lunchtijd) Sipirok naar Bukittinggi: 384 km / 13 uur (inclusief stops en lunchtijd) Bukittinggi naar Yogyakarta: 9 uur (inclusief vlucht- en wachttijden) Yogyakarta via Prambanan naar Solo: 60 km / 5 uur (inclusief bezoektijd Prambanan) Solo naar Malang: 265 km / 8 à 9 uur (inclusief lunchtijd) Malang naar Bromo: 80 km / 4 uur Bromo naar Kalibaru: 188 km / 7 uur (inclusief lunchtijd) Kalibaru naar Lovina: 156 km / 5 á 6 uur (inclusief vaartijd) Lovina naar Ubud: 98 km / 7 uur (inclusief bezoek Bratan-meer en Bedugul) Ubud naar Denpasar luchthaven: 50 km / 2 uur NB: De genoemde kale reisduur per dag is sterk afhankelijk van de verkeersdrukte, wegconditie en het weer. De tijd is dan ook uiteraard bij benadering. Accommodatie Tijdens onze reis door Sumatra, Java en Bali overnacht je afwisselend in middenklasse hotels en guesthouses. Je hebt dan tweepersoonskamers, meestal met douche of mandi en toilet op de kamer. Bij de selectie van deze hotels letten we vooral op de locatie, hygiëne en sfeer. De hotels of guesthouses zijn over het algemeen (waar mogelijk) gesitueerd in het centrum van de plaats waar we verblijven. Enkele hotels hebben airconditioning, in de overige hotels is waar nodig een fan aanwezig. De kamers hebben soms een veranda met een eigen zitje. Enkele van de geplande hotels hebben een zwembad; fijn om de Indonesische warmte van je af te spoelen! Dat geldt voor de accommodaties in Yogyakarta, Solo, Kalibaru, Lovina en Ubud. In uitzonderlijke gevallen kan het voorkomen dat er andere hotels zonder zwembad gebruikt moeten worden. Als dit zich voordoet zullen we proberen een passend alternatief te vinden. Diverse meeste hotels beschikken over wifi, soms tegen betaling. Wifi is voor veel reizigers prettig om (via social media ) contact met het thuisfront te houden. Houd er rekening mee dat de kwaliteit en snelheid van de internetverbinding in Indonesië niet overal optimaal zijn. In Berastagi, Bukittinggi, Yogyakarta, Solo, Malang, Lovina en Ubud is wifi beschikbaar. Deelnemers die zich individueel inschrijven delen een kamer met een andere deelnemer. We houden er uiteraard rekening mee dat je bij iemand op de kamer komt van hetzelfde geslacht. Het is mogelijk om, daar waar aanwezig, een éénpersoonskamer aan te vragen. Bij boeking kun je aangeven een eenpersoonskamer te willen, uiteraard tegen meerkosten. NB: Het is mogelijk dat er gedurende de Ramadan op (vooral) Java onverwachte wijzigingen in het programma zijn door volle wegen, overboekte treinen of hotels. Het lijkt in die periode wel of geheel Indonesië onderweg is. Als dit zich voordoet zullen we proberen een passend alternatief te vinden.

11 Voor veel reizen kun je voor vertrek al een excursiepakket aanschaffen. Zo ben je ervan verzekerd dat je deel kunt nemen aan de belangrijkste excursies. Mocht het minimum aantal deelnemers van een excursiepakket niet gehaald worden, dan ontvang je de kosten voor vertrek weer terug en kun je ter plaatse gewoon de excursies boeken. Indien er voor deze reis een excursiepakket bestaat, kun je hieronder zien welke excursies er in het pakket zijn inbegrepen. Als er geen excursiepakket voor je reis bestaat dan worden hieronder alleen de losse excursies getoond die je ter plaatse optioneel kunt boeken. Excursiepakket ( 133 ) Excursie Bromo Zonsopkomst Bromovulkaan Details Vroeg in de ochtend rijd je met jeeps naar een uitzichtpunt, vanwaar je een prachtige zonsopkomst over de vulkaan Bromo en de omringende zandzee kunt zien. Vervolgens rijd je met de jeeps de krater in, door de zandzee naar Bromo. Hier stap je over op een paardje dat je naar een lange trap brengt. Je kunt naar de kraterrand van Bromo klimmen en daar de gele zwaveldampen uit het middelste zien opstijgen. Met de jeeps keer je door de zandzee terug naar het hotel. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 04:00 uur: Vertrek van hotel 08:00 uur: Terug in het hotel NB: Als de Bromo nog steeds actief is ziet de excursie er afhankelijk van de omstandigheden anders uit, omdat dan de zandzee en de Bromo dan verboden terrein zijn. Je reisbegeleider zal je in dat geval laten weten wat het alternatief is. NB: Vooral op feestdagen en in het weekend kan het erg druk zijn bij het uitzichtpunt Penanjakan. Het kan voorkomen dat je reisbegeleider dan zal voorstellen om een ander uitzichtspunt te kiezen Inbegrepen: vervoer per jeep, rit per paard Niet inbegrepen: fooi

12 Bukittinggi Wandeltocht Karbouwengat In de ochtend loop je vanaf het hotel naar het Panoramapark in Bukittinggi, met prachtig uitzicht over de 120 meter diepe Sianokkloof en Gunung Singgalang. Hier daal je af de kloof in, ook bekend onder de naam Karbouwengat. Je steekt de rivier over met een brug en langs de kloof tot aan Kota Gadang (het zilverdorpje). Soms zie je apen en altijd karbouwen. Onderweg zijn traditionele Minangkabau huizen te zien en oud koloniale huizen. Na een kopje koffie bij de warung loop je langs de rijstvelden naar het andere deel van de kloof door bamboebos tot aan het dorp Lambah, waar je op een lokaal busje stapt, dat je weer naar je hotel brengt. De excursie duurt circa 3 uur. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 09:00 uur: Vertrek van hotel 12:00 uur: Terug in het hotel Solo Fietstochtje Inbegrepen: Engelssprekende gids, entree, vervoer Niet inbegrepen: fooi Tijdens de fietstocht bezoek je huisfabriekjes in de buitenwijken van Solo. Je bezoekt de productie van instrumenten voor het Gamelanorkest. Vervolgens bezoek je een alcoholdestilleerderij en een fabriek waar tempé wordt gemaakt. Tempé is een belangrijk ingrediënt in de Javaanse keuken en is gemaakt van gefermenteerde sojabonen. Leuk onderdeel is het oversteken van de Bengawan Solo rivier per bamboe vlot. NB: De fietsen worden bij de lokale mensen geleend, dus de kwaliteit is verschillend. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 14:30 uur: Vertrek van hotel Ca. 18:00 uur: Terug in het hotel Tobameer Batak tour Inbegrepen: entree of donatie te bezoeken onderdelen, Engelssprekende gids (1 gids op maximum 8 reizigers), vervoer, snack en flesje water Niet inbegrepen: fooi Vanaf het hotel vaar je met een boot over het Tobameer naar Simanindo. Het huis van de voormalige Batakvorst (dat nu een museum is) en een aantal rijkelijk versierde Batakhuizen hier vormen de achtergrond van een dansvoorstelling die je hier te zien krijgt. Op de terugweg stopt de boot bij Ambarita, waar de vergaderplaats en executieplek uit vroegere tijden valt te bezichtigen. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:00 uur: Vertrek van hotel 13:00 uur: Terug in het hotel Inbegrepen: vervoer per boot, Engelssprekende gids, dansvoorstelling, lunch Niet inbegrepen: fooi, drankjes

13 Yogyakarta Borobudur 's Morgens vroeg rijd je in ongeveer anderhalf uur naar een van de grootste boeddhistische heiligdommen ter wereld, de Borobudur. Dit uit de 9de eeuw na Christus daterende pelgrimsoord is opgebouwd uit verschillende terrassen, met maar liefst verschillende reliëfs en 400 opengewerkte stoepa's. Het monument beeldt de weg naar het nirwana uit. Samen met een lokale gids die je er alles over kan vertellen bekijk je dit prachtige bouwwerk. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:00 uur: Vertrek van hotel 09:30 uur: Aankomst Borobudur 11:30 uur: Vertrek vanaf Borobudur 13:00 uur: Terug in het hotel Inbegrepen: vervoer, entreegeld, Engelssprekende gids Niet inbegrepen: fooien, drankjes Losse excursies Excursie Details Prijs Bromo Zonsopkomst Bromovulkaan Ter plaatse boekbaar Vroeg in de ochtend rijd je met jeeps naar een uitzichtpunt, vanwaar je een prachtige zonsopkomst over de vulkaan Bromo en de omringende zandzee kunt zien. Vervolgens rijd je met de jeeps de krater in, door de zandzee naar Bromo. Hier stap je over op een paardje dat je naar een lange trap brengt. Je kunt naar de kraterrand van Bromo klimmen en daar de gele zwaveldampen uit het middelste zien opstijgen. Met de jeeps keer je door de zandzee terug naar het hotel. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 04:00 uur: Vertrek van hotel 08:00 uur: Terug in het hotel NB: Als de Bromo nog steeds actief is ziet de excursie er afhankelijk van de omstandigheden anders uit, omdat dan de zandzee en de Bromo dan verboden terrein zijn. Je reisbegeleider zal je in dat geval laten weten wat het alternatief is. NB: Vooral op feestdagen en in het weekend kan het erg druk zijn bij het uitzichtpunt Penanjakan. Het kan voorkomen dat je reisbegeleider dan zal voorstellen om een ander uitzichtspunt te kiezen Inbegrepen: vervoer per jeep, rit per paard Niet inbegrepen: fooi 27

14 Bukittinggi Wandeltocht Karbouwengat Ter plaatse boekbaar Solo Fietstochtje Ter plaatse boekbaar Tobameer Batak tour Ter plaatse boekbaar In de ochtend loop je vanaf het hotel naar het Panoramapark in Bukittinggi, met prachtig uitzicht over de 120 meter diepe Sianokkloof en Gunung Singgalang. Hier daal je af de kloof in, ook bekend onder de naam Karbouwengat. Je steekt de rivier over met een brug en langs de kloof tot aan Kota Gadang (het zilverdorpje). Soms zie je apen en altijd karbouwen. Onderweg zijn traditionele Minangkabau huizen te zien en oud koloniale huizen. Na een kopje koffie bij de warung loop je langs de rijstvelden naar het andere deel van de kloof door bamboebos tot aan het dorp Lambah, waar je op een lokaal busje stapt, dat je weer naar je hotel brengt. De excursie duurt circa 3 uur. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 09:00 uur: Vertrek van hotel 12:00 uur: Terug in het hotel Inbegrepen: Engelssprekende gids, entree, vervoer Niet inbegrepen: fooi Tijdens de fietstocht bezoek je huisfabriekjes in de buitenwijken van Solo. Je bezoekt de productie van instrumenten voor het Gamelanorkest. Vervolgens bezoek je een alcoholdestilleerderij en een fabriek waar tempé wordt gemaakt. Tempé is een belangrijk ingrediënt in de Javaanse keuken en is gemaakt van gefermenteerde sojabonen. Leuk onderdeel is het oversteken van de Bengawan Solo rivier per bamboe vlot. NB: De fietsen worden bij de lokale mensen geleend, dus de kwaliteit is verschillend. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 14:30 uur: Vertrek van hotel Ca. 18:00 uur: Terug in het hotel Inbegrepen: entree of donatie te bezoeken onderdelen, Engelssprekende gids (1 gids op maximum 8 reizigers), vervoer, snack en flesje water Niet inbegrepen: fooi Vanaf het hotel vaar je met een boot over het Tobameer naar Simanindo. Het huis van de voormalige Batakvorst (dat nu een museum is) en een aantal rijkelijk versierde Batakhuizen hier vormen de achtergrond van een dansvoorstelling die je hier te zien krijgt. Op de terugweg stopt de boot bij Ambarita, waar de vergaderplaats en executieplek uit vroegere tijden valt te bezichtigen. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:00 uur: Vertrek van hotel 13:00 uur: Terug in het hotel Inbegrepen: vervoer per boot, Engelssprekende gids, dansvoorstelling, lunch Niet inbegrepen: fooi, drankjes

15 Ubud Diner bij Balinese familie thuis Ter plaatse boekbaar Voor het diner krijg je een rondleiding door het huis met erf. Je ziet dat er meer dan één gezin leeft, elk met zijn eigen slaapvertrekken. Verschillende gebouwen op het erf zijn gebouwd volgens religieuze richtlijnen. Zo wordt de richting bepaald door de locatie van Gunung Agung, de voor hindoeïstische Balinezen Heilige Berg. Op het erf is een schrijn waar geofferd wordt aan de goden. Je gastheer kan je hier meer over vertellen. Het Balinese diner kan gecombineerd worden met een bezoek aan een klein heiligdom uitgehouwen in de rotsen, dat teruggaat tot de 11de eeuw. Je leert tijdens deze excursie veel over de Balinese cultuur. 18 Ubud Fietstocht Ter plaatse boekbaar Het diner nuttig je in Balinese stijl, zittend op de vloer. Je kunt ervoor kiezen om te eten met je handen, net als de Balinezen. Je maaltijd wordt vers bereid in de keuken en bestaat meestal uit soep, groenten, sojabonen en kip. Selamat makan! De genoemde prijs geldt bij deelname van 4 reizigers. Inbegrepen: diner, bezoek aan tempel Candi Tebing, transfer Niet inbegrepen: drankjes In de morgen stap je op je fiets. Met de auto word je buiten het drukke centrum van Ubud gebracht. Je fietstocht start in de om Ubud heen liggende rijstvelden. Met een beetje geluk kun je zien hoe de rijst geplant of geoogst wordt. Je fietst langs kleine dorpstempeltjes en krijgt een leuk beeld van het dagelijks leven op het platteland. Je rijdt via de mooie sawa's in de omgeving van Ubud terug naar het hotel, waar je tegen de middag weer aankomt. Houd er wel rekening mee dat de omgeving van Ubud niet vlak is en dat er je soms stevig moet trappen. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 09:00 uur: Vertrek van hotel 12:00 uur: Terug in het hotel 17 Yogyakarta Borobudur Ter plaatse boekbaar Inbegrepen: fiets, Engelssprekende gids Niet inbegrepen: fooi 's Morgens vroeg rijd je in ongeveer anderhalf uur naar een van de grootste boeddhistische heiligdommen ter wereld, de Borobudur. Dit uit de 9de eeuw na Christus daterende pelgrimsoord is opgebouwd uit verschillende terrassen, met maar liefst verschillende reliëfs en 400 opengewerkte stoepa's. Het monument beeldt de weg naar het nirwana uit. Samen met een lokale gids die je er alles over kan vertellen bekijk je dit prachtige bouwwerk. 37 Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:00 uur: Vertrek van hotel 09:30 uur: Aankomst Borobudur 11:30 uur: Vertrek vanaf Borobudur 13:00 uur: Terug in het hotel Inbegrepen: vervoer, entreegeld, Engelssprekende gids Niet inbegrepen: fooien, drankjes

16 Yogyakarta Stadstour Ter plaatse boekbaar Het vervoer voor deze excursie is per becak, de populaire fietstaxi in de stad. Bij het hotel stap je in en word je naar het sultanspaleis, de Kraton, gereden. Onder begeleiding van een gids krijg je een rondleiding. Vervolgens bezoek je een zilver- en een batikwerkplaats. Natuurlijk bekijk je ook het Waterpaleis. Daarna brengen we je naar de winkelstraat Malioboro, waar je vrij kunt rondwandelen. 18 Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:00 uur: Vertrek van hotel 14:00 uur: Terug in het hotel Inbegrepen: vervoer per becak, entreegeld, Engelssprekende gids Niet inbegrepen: fooien, lunch, drankjes Festivalinformatie Nieuwsberichten LANDINFO INDONESIË ACHTERGROND INFORMATIE

17 Cultuur Tijdens je vakantie in Indonesië zul je merken dat bepaalde gewoontes in Indonesië afwijken van wat we in Europa gewend zijn. Indonesiërs houden van goede lichamelijke verzorging. Ze gaan minimaal twee keer per dag in bad. Het Indonesische baden (mandiën) gaat anders dan in Nederland en België. Hoewel moderne huizen en veel hotels door de westerse invloed inmiddels voorzien zijn van douches, tref je soms nog de traditi onele mandi-bak aan. Ga niet in de grote bak water in de badkamer (kamar mandi) zitten, maar schep een klein emmertje water uit de bak en gooi het water over je heen. Gewoonten in Indonesië Indonesiërs gebruiken geen toiletpapier, maar vegen zich af met water uit een fles, waarbij ze hun linkerhand gebrui ken. Dit verklaart waarom men niet met de linkerhand aangeeft of aanneemt en niet met de linkerhand eet. Ben je linkshandig, wees dan voorbereid op verbaasde opmerkingen en probeer jezelf aan te wennen wat vaker je rechterhand te gebruiken. Kleding in Indonesië Indonesiërs kleden zich doorgaans netjes, ook mensen die het niet breed hebben. Netjes betekent: schoon, gestreken en niet kapot. Kijk niet raar op als een Indonesiër zich meerdere keren per dag verkleedt. Hoewel men weet dat toeristen andere gewoontes hebben, op vakantie zijn en informeler gekleed gaan, verwacht men in Indonesië wel dat buitenlandse bezoekers fatsoenlijk gekleed gaan. Wanneer je een tempel of moskee bezoekt, dien je schouders en benen te bedekken. Gedraag je rustig en toon respect, loop niet voor biddende mensen langs, informeer of je mag fotograferen en als er een ceremonie plaats vindt, zorg dat je die niet verstoort. Bij het bezoek aan een tempel dien je meestal een sarong te dragen (vaak ter plaatse verkrijgbaar). Omgangsvormen in Indonesië Indonesiërs zijn over het algemeen bijzonder vriendelijk en open. Waar je tijdens je Indonesië rondreis ook komt, je zult dikwijls door kinderen en zelfs volwassenen worden begroet met Hello mister (ook als je een vrouw bent). Het stellen van allerlei persoonlijke vragen over leeftijd, salaris, religie en andere persoonlijke zaken is in Indonesië de gewoonste zaak van de wereld. De keerzijde van al deze gezellige praatjes is dat Indonesiërs soms de tijd uit het oog verliezen en regelmatig te laat op afspraken verschijnen. TE GAST IN Indonesië Meer informatie over culturele verschillen en omgangsvormen in Indonesië vind je in de pocketuitgave TE GAST IN Indonesië (prijs 8,95; verkrijgbaar in boekhandel of via

18 Religie In Indonesië woont de grootste islamitische gemeenschap ter wereld. Ongeveer 86 procent van de bevolking is islamitisch. Het overige deel van de Indonesische bevolking belijdt het christendom (10 procent, hindoeïsme (3 procent), boeddhisme (1 procent) of animisme. Hoe verder je naar het oosten gaat, hoe meer christenen en 'overigen' je tegenkomt. Adat in Indonesië In praktijk bestaat er in Indonesië een scala aan variatie van religieuze zienswijzen en gebruiken die sterk gekleurd zijn door plaatselijke tradities welke van generatie op generatie worden overgedragen. Deze plaatselijke gedefinieerde zienswijze bepalen de structuur van elke gemeenschap en staan in Indonesië bekend als adat, de gewoonten van een etnische groep of gemeenschap. Opvallend is dat welke bevolkingsgroep dan ook vaak de verschillende religieuze beleving en de adat met elkaar combineert. Iemand die zich houdt aan de wetten van de islam, kan zich daarnaast best bezighouden met andere praktijken, zoals het branden van wierook en het brengen van kleine offers aan plaatselijke geesten. Mystiek in Indonesie Veel aanhangers van de islam combineren islamitische rituelen met een diepgewortelde mystiek, die teruggrijpt op de pre-islamitische tijd. Voor menig moslim is er meer tussen hemel en aarde dan het blote oog kan zien. Verdwaalde zielen, geesten en spoken en andere onzichtbare wezens bevolken de mystieke wereld met hun goede en kwade krachten. Magische krachten die gewone stervelingen kunnen oproepen met hulp van mystici. Hindoeïsme in Indonesië Op Bali is het hindoeïsme alom aanwezig. Op straat struikel je letterlijk over de offerandes. Elk huis heeft een familietempel, elk wijk zijn eigen buurttempel en elk veld een offerandeplek voor de rijstgodin. Het geloof biedt de gelovigen houvast en structuur, en een overdaad aan ceremonies en zuiveringsrituelen. Alles bij elkaar zal een Balinees tijdens zijn leven aan letterlijk honderden rituelen en feesten deelnemen en er veel tijd en geld in investeren. Animisme in Indonesië In de moeilijk toegankelijke binnenlanden van Indonesië zoals op Kalimantan en West-Papua zijn veel mensen animist. Ze geloven dat alle materie 'bezield' is en dat er geesten in ieder mens, dier en voorwerp huizen. Vele honderden geesten wonen in bossen, rivieren en heuvels. Het tevreden stellen van geesten is een integraal onderdeel geworden van het leven. Tatoeages en gezegende amuletten moeten geluk brengen of beschermen tegen kwade invloeden. Wie bezeten is door de duivel of een kwade geest, gaat naar een sjamaan, medicijnman of geestenbezweerder. Verschillende volkeren geloven niet alleen in animisme, maar doen ook aan voorouderverering, een gewoonte om de zielen van overleden familieleden te aanbidden.

19 Taal Op de Indonesische eilanden worden ongeveer 350 verschillende talen en dialecten gesproken. De officiële nationale taal van Indonesië is Bahasa Indonesia dat door het merendeel van de bevolking als tweede taal wordt gebruikt naast het lokale dialect. In de toeristische gebieden kun je terecht in het Engels en sommige ouderen spreken ook nog een aardig woordje Nederlands. Enkele woorden in Bahasa Indonesia Goedendag Selamat siang Dank u wel Terima kasih Mijn naam is. Nama saya Prachtig Bagus Tot ziens Sampai jumpa 1 satu 2 dua 3 tiga 4 empat 5 lima 6 enam 7 tujuh 8 delapan 9 sembilan 10 sepuluh 100 seratus 200 dua ratus 1000 seribu 2000 dua ribu

20 Festivals Indonesië kent tal van nationale feestdagen en religieuze feesten (islamitische, boeddhistische, hindoeïstische en christelijke). Belangrijke nationale feestdagen in Indonesië zijn: Nieuwjaarsdag (1 januari); Kartini-dag, een soort moederdag (21 april); Onafhankelijkheidsdag (17 augustus); Hari Pancasila (1 oktober). Deze dag herinnert aan de vijf basisprincipes van de Pancasila: het geloof in één god; eenheid van Indonesië; beschaafde medemenselijkheid; democratie; sociale gelijkheid voor alle Indonesiërs. Islamitische feestdagen in Indonesië De islamitische kalender is gebaseerd op de waarneming van de maan en wijkt daarom af van de telling van de westerse, Gregoriaanse, kalander. Volgens de westerse kalander schuiven de islamitische feestdagen ieder jaar een dag of tien naar voren. De ramadan (van 6 juni tot 6 juli 2016) is het belangrijkste islamitische feest. Tijdens deze periode eten, drinken en roken moslims niet tussen zonsopgang en zonsondergang. Vasten is immers een van de belangrijkste plichten van een moslim. Toeristen hebben weinig te vrezen. Je hoeft in de vastentijd geen honger te lijden want in toeristenplaatsen zijn de meeste restaurants overdag gewoon open. Het spreekt vanzelf dat je de mensen niet de ogen moet uitsteken door demonstratief te gaan eten. Na zonsondergang staat alles in het teken van eten en is elke maaltijd een feest. Het driedaagse familiefeest Idul Fitri dat ook wel Lebaran of het Suikerfeest wordt genoemd volgt direct na de ramadan (6 t/m 8 juli 2016). Een ander belangrijk feest is het offerfeest, Idul Adha (11-14 september 2016). Iedere familie slacht dan op rituele wijze een schaap. En dan zijn er Tahun Baru Hijriyana ofwel islamitisch nieuwjaar (15 oktober 2015; 3 oktober 2016) en Maulud Nabi de geboortedag van de profeet Mohammed (24 december 2016). Andere religieuze feestdagen in Indonesië Ook de meeste Chinese, boeddhistische en hindoeïstische feestdagen zijn gebaseerd op een maanjaar en vallen volgens onze kalender ieder jaar op een andere datum. Het Chinees Nieuwjaar (8-11 februari 2016); Nyepi ofwel Balinees nieuwjaar (9 maart 2016) en Waisak ter herdenking van de geboorte en dood van de Boeddha (20 mei 2016). Eten en drinken Het is eigenlijk verbazend dat we kunnen spreken van dé Indonesische keuken in een land van meer dan eilanden. Toch is dat mogelijk. De basis van elke maaltijd, van Noord-Sumatra in het westen tot West-Papua in het oosten, is gekookte witte rijst (nasi putih). Zelfs bij het ontbijt wordt rijst gegeten. Meestal zijn dit restjes die opgebakken worden. Als toerist hoef je niet bang te zijn dat je de hele dag door rijst moet eten tijdens je Indonesië rondreis, in de hotels wordt gewoon een Europees ontbijt geserveerd. Specerijen in Indonesië Een ander bindmiddel tussen de eilanden is het gebruik van kokos, chilipepers en inheemse kruiden en grassen. In geen enkel ander land ter wereld worden zoveel verschillende specerijen verbouwd als in Indonesië. Rijst is dan wel de basis van elke maaltijd, maar de bijgerechten variëren zowel in ingrediënten als mate van gekruidheid per eiland of regio. Zo zijn gerechten uit Midden-Sumatra, uit de zogeheten Padangkeuken, doorgaans zeer heet en bevatten veel gember. In vergelijking daarmee wordt op Java veel milder gekookt, hier en daar zelfs zoetig, onder meer door het gebruik van gula jawa, Javaanse suiker. Gevarieerd eten in Indonesië Hoe verder weg van het centraal gelegen Java en hoe minder gecultiveerd een eiland is, hoe minder ingrediënten er verkrijgbaar zijn. En hoe minder verfijnd de kookgewoonten zijn. Verblijf je in Kalimantan, dan zul je geregeld pens, hart en darmen op het menu vinden. Op het overbevolkte Java heeft de bevolking geen ruimte om vee te weiden en eet men veel plantaardig voedsel als tahoe en tempé. De Molukkers serveren vis en sago, want die hebben zij voorhanden. De religie van een streek heeft ook invloed op de ingrediënten. De hindoeïstische Balinezen eten varkensvlees, terwijl rundvlees, populair in de gehele archipel, voor hen taboe is. Drinken in Indonesië Het water uit de kraan is niet geschikt om te drinken. Overal in Indonesië zijn flessen gezuiverd drinkwater te koop. Evenals frisdranken en vruchtensappen. Ondanks het verbod van de islam op alcoholhoudende dranken, doen de meeste Indonesiërs hier niet moeilijk over. Het in Indonesië geproduceerde bier, Bintang en Anker, is overal te koop, maar sterke drank is moeilijker te krijgen. Koffie (kopi) is gemaakt van de uitstekende Indonesische koffiebonen en ook thee (teh) is alom verkrijgbaar.

21 Fooien In eenvoudige eetgelegenheden voor locals is het in Indonesië niet gebruikelijk om een fooi te geven. In eetgelegenheden waar vooral toeristen komen verwacht men dat wel. Afhankelijk van de mate van tevredenheid geef je 5 tot 10 procent van de rekening aan fooi. Ook is het gebruikelijk om aan gidsen en chauffeurs een fooi te geven. Fooien voor begeleidend lokaal personeel De chauffeur en reisbegeleider die je de hele reis met je meereizen verwachten ook een fooi, ten minste, als hij/ zij het werk naar tevredenheid gedaan heeft. Weer en klimaat Het klimaat van Indonesië is tropisch en heeft twee seizoenen. Het droge seizoen (musim kemarau) is tussen april en oktober en het natte seizoen (musim hujan) tussen november en maart. De hoeveelheid neerslag varieert van eiland tot eiland, afhankelijk van de geografische ligging en hoogte. In de berggebieden valt aanzienlijk meer regen dan in de laagvlakten. In Indonesië heeft regen een andere betekenis dan in Nederland: in combinatie met de hoge gemiddelde temperatuur (het hele jaar door vrij constant 30 C) kan een regenbui verfrissend werken. De wegen zijn dan minder stoffig en bloemen en planten lijken extra tot leven te komen. Beste reistijd voor Indonesië De beste reistijd verschilt per eiland. Op zich kun je prima in de regentijd naar Indonesië reizen. Voordeel is dat het landschap dan op z n mooist (en groenst) is. Ga je aan het einde van de droge moesson dan heb je de pech dat het landschap droog en kaal is. Tijdens de regentijd regent het bijna nooit de hele dag en de temperatuur blijft ook tijdens de buien aangenaam. Klimaattabel Houd er rekening mee dat wanneer je de bergen ingaat of vulkanen beklimt, het 's ochtends flink koud kan zijn en je een windjack of trui nodig hebt. Klimaattabel: De vier cijfers die telkens worden genoemd zijn van links naar rechts: de gemiddelde maximum temperatuur in graden Celsius, aantal zonuren per dag, aantal dagen per maand met minimaal 1 mm-neerslag per dag en- de gemiddelde temperatuur van het zeewater. PADANG JOGYAKARTA DENPASAR