Operatie van een lage rughernia of rugstenose

Transcriptie

1 U wordt binnenkort opgenomen in het MCL voor een operatie aan de rug vanwege een lage rughernia of stenose (= vernauwing). Om u hier zo goed mogelijk op voor te bereiden geven wij u in deze brochure informatie over de operatie, de behandeling, de periode na de operatie, het ontslag en de nazorg. De informatie van deze folder is algemeen van aard. Heeft u na het lezen hiervan nog vragen, stelt u ze dan gerust aan uw verpleegkundige, arts of fysiotherapeut. We raden u aan deze brochure goed te bewaren. Bepaalde onderwerpen in deze brochure zijn namelijk pas later (tijdens of na de opname) van belang. NB. Worden uw klachten in de wachttijd voor de operatie spontaan minder, neem dan contact op met de polikliniek neurochirurgie! Een operatie is dan wellicht niet meer nodig. Lage rughernia De wervelkolom is opgebouwd uit een rij op elkaar gestapelde wervels. Tussen die wervels zitten schijfjes, de zogenaamde tussenwervelschijven. Deze schijven bestaan uit een stevige buitenring en bevatten een zachte kern. Als er een scheurtje in de buitenring ontstaat, kan het gebeuren dat een gedeelte van het weke binnengedeelte van de tussenwervelschijf naar buiten gaat puilen. Deze uitpuiling wordt een hernia of HNP genoemd. Als de uitpuiling optreedt op de plaats waar één of meerdere zenuwwortels langs lopen, kunnen deze zenuwen bekneld raken. Die beknelling kan leiden tot pijn (bijvoorbeeld uitstralende pijn in een been), maar eventueel ook tot stoornissen in de functie van de beknelde zenuwen. Hierdoor kunnen verlammingen, gevoelsstoornissen en problemen met de controle over het plassen en de ontlasting (incontinentie) ontstaan MCL Patiënteninformatie

2 Lage De lage is een vernauwing van het lendenwervelkanaal (wervels laag in de rug). Dit is een aandoening die vrij veel en vooral bij oudere mensen voorkomt. Mensen die hieraan lijden klagen over pijn laag in de rug en uitstraling van de pijn in één of beide benen. Typisch voor deze klachten is dat ze optreden na een eind lopen en na enige tijd staan. De oorzaak van de vernauwing van het wervelkanaal (stenose) is meestal artrose (slijtage van het gewricht). Artrose is een verouderingsverschijnsel dat bij iedereen voorkomt, al is de mate waarin het optreedt, van mens tot mens verschillend. Fysiotherapie De hernia- of stenoseoperatie is tegenwoordig slechts een kleine ingreep, waarna u de rug weer gewoon kunt gebruiken. U kunt na de operatie dan ook snel weer in beweging komen. Het is natuurlijk wel van belang dit op een goede, rugvriendelijke manier te doen. Het afwisselen van inspanning en rust is daarbij erg belangrijk. En ook een goed inzicht in houding en beweging. Tijdens de opname begeleidt een fysiotherapeut van het MCL u hierbij. U leert zelf aanvoelen wat goed is voor uw rug. Tijdens de opname wordt de belasting geleidelijk opgebouwd. Oefenen, rusten, lopen, fietsen, en zitten wordt afgewisseld. Na ontslag uit het ziekenhuis gaat de fysiotherapie door onder begeleiding van een fysiotherapeut bij u in de omgeving. Pre-operatief onderzoek anesthesioloog Al voor uw opname komt u naar het spreekuur van de anesthesioloog (poli anesthesiologie, route 69) als voorbereiding op uw operatie. U heeft tijdens dit preoperatief anesthesiologisch spreekuur (PAS) een gesprek met de anesthesioloog. In het MCL gebeurt de operatie onder volledige narcose MCL Patiënteninformatie

3 Ook vertelt de anesthesioloog hoe u zich moet voorbereiden op de operatie wat betreft medicijngebruik en eten en drinken voor de operatie. Neem daarom een lijstje mee met daarop de medicijnen die u normaal gebruikt (of neem de doosjes mee, het liefste beide!). Het kan zijn dat er bij u bloed wordt afgenomen en dat er een ECG (=hartfilmpje) wordt gemaakt. Dag van opname U komt de middag voor de operatie of de ochtend van de operatie naar het MCL voor de opname. U meldt zich dan bij de opnamebalie (links naast de hoofdingang). Eén van de gastvrouwen of heren brengt u naar de verpleegafdeling. Op deze dag: Voert de verpleegkundige een opnamegesprek met u en geeft u informatie over de algemene gang van zaken op de afdeling. Neem uw medicijnlijstje en/of de doosjes weer mee (het liefste beide!). U krijgt te horen hoe laat u geopereerd gaat worden. Dit tijdstip kan door omstandigheden nog veranderen. U krijgt een identificatiebandje om uw pols. Daarnaast krijgt u nog een injectie in uw buik of bovenbeen (fraxiparine) om trombose te voorkomen. Komt de fysiotherapeut van het MCL kennismaken. Hij of zij vertelt ook over de begeleiding na de operatie. Komt de neuroloog of de verpleegkundig specialist langs om na te lopen of alles op orde is voor de operatie en om eventuele vragen te beantwoorden. Dag van operatie Voor de operatie Voor deze ingreep is het noodzakelijk dat u nuchter bent. Dit betekent dat u vanaf een bepaald tijdstip niet meer mag eten en drinken, afhankelijk van het tijdstip waarop uw operatie gepland staat. De anesthesioloog geeft u hierover meer informatie. Het is raadzaam om na middernacht niet meer te roken MCL Patiënteninformatie

4 Vlak voor u naar de operatiekamer gaat verwijdert u eventuele make-up, u doucht en gaat naar het toilet. Horloges, sieraden en prothesen moeten af/uit. U krijgt speciale operatiekleding aan. U krijgt, indien voorgeschreven, pijnstilling en/of rustgevende medicijnen. Vervolgens wordt u in bed naar de operatiekamer gebracht. Daar neemt een medewerker van de operatiekamer de zorg over. De operatie Hoe de operatie wordt uitgevoerd is afhankelijk van de plaats van de hernia/stenose. De neurochirurg heeft dit tijdens het polikliniekbezoek met u besproken. Bij een hernia wordt via een snede in de rug de uitpuiling van de zachte kern van de tussenwervelschijf zoveel mogelijk verwijderd. Bij een stenose wordt aan de achterkant van het wervelkanaal bot weggenomen, waardoor er meer ruimte ontstaat voor de zenuwwortels. Na de operatie Als u volledige narcose heeft gehad wordt u wakker in de uitslaapkamer. Na enige tijd wordt u naar de afdeling teruggebracht. U heeft een infuus. Als u zich niet misselijk voelt mag u geleidelijk aan weer eten en drinken. Het is mogelijk dat u een wonddrain heeft. Dat is een slangetje om het wondvocht af te voeren uit de wond naar een vacuümflesje. Bij problemen met het plassen wordt u (meestal eenmalig) gekatheteriseerd. Dit betekent dat uw blaas geleegd wordt door middel van een slangetje in uw plasbuis. De eerste vier uur moet u plat op uw rug blijven liggen. U mag niet overeind gaan zitten of op uw zij gaan liggen. Na deze vier uur mag u weer bewegen en draaien. U mag met hulp van de fysiotherapeut of verpleegkundige uit bed, u kunt dan eventueel ook even naar het toilet. Later op de dag kunt u nog een paar keer uit bed, onder begeleiding van de verpleegkundige. Ook mag u zelf op uw zij gaan liggen MCL Patiënteninformatie

5 Als dit alles goed gaat mag u zelf uit bed en u mag weer gewoon bewegen. Het is dan belangrijk dat u zo kort mogelijk in bed ligt, zodat u later zo weinig mogelijk last krijgt van stijfheid en/of duizeligheid. Het is belangrijk dat u zich realiseert dat de rug na de operatie weer gewoon belastbaar is en dat u in principe alles mag. De fysiotherapeut begeleidt u bij het uitvoeren van de dagelijkse activiteiten, waarbij rekening wordt gehouden met lichaamssignalen zoals pijn, duizeligheid. De neurochirurg komt nog bij u langs om uitleg te geven over het verloop van de operatie, en afspraken te maken over het verdere hersteltraject. Dag na operatie De dag na de operatie inspecteert de verpleegkundige de wond en verbindt deze. De wonddrain wordt dan meestal verwijderd. Ook komen de fysiotherapeut en de neuroloog bij u langs om samen met u te bepalen of u weer naar huis kunt. Als u zich goed voelt en zowel de fysiotherapeut als de neuroloog zijn tevreden dan gaat u deze dag met ontslag. Bewegen Indien mogelijk mag u zelfstandig gaan lopen. U kunt steeds iets langere tijd zitten. Zitten is een belastende activiteit voor de rug, net als stilstaan. Houd er dus rekening mee dat u dit niet te lang achtereen doet. Houd voor de eerste 2 á 3 weken een maximum van +/- 30 minuten aan. Deze ochtend neemt de fysiotherapeut oefeningen met u door. Ook gaat u met hem/haar fietsen op de hometrainer. De fysiotherapeut geeft u adviezen en instructies om uw rug op de juiste manier te gebruiken en om de belasting op te voeren. Pijn Een goede pijnbestrijding is belangrijk voor het genezingsproces. Het is mogelijk dat de pijn en de klachten na de operatie niet meteen verdwenen zijn MCL Patiënteninformatie

6 De eerste dagen na de operatie heeft u last van de wond op de rug. Na verloop van tijd zal deze klacht afnemen, meestal binnen een aantal dagen. Wanneer de uitstralingspijn van vóór de operatie verdwenen is, kunt u een doof gevoel in uw been voelen, sterker dan voor de operatie het geval was. Dat is normaal, het zal langzaam verbeteren. Vaak is de pijn in het been direct na de operatie afgenomen. In een aantal gevallen blijft de pijn in het been langer bestaan. Dit komt omdat de zenuw door de hernia een periode is afgekneld en tijd nodig heeft om te herstellen. Gebruikt u al langere tijd pijnstillers (met morfine)? Dan is het verstandig deze pijnstillers langzaam af te bouwen in overleg met uw huisarts en/of neuroloog. Complicaties Bij elke ingreep is er kans op algemene complicaties. Complicaties zijn niet- gewenste gebeurtenissen die na iedere operatie kunnen optreden. Bij een hernia en/of stenose-operatie is de kans op complicaties klein, ruim onder de 5%. De kans op complicaties hangt ook samen met uw algemene gezondheidstoestand. Enkele mogelijke klachten na een hernia/stenose-operatie zijn: infecties van de wond (vaak pas na enkele dagen en soms weken); nabloeding in het operatiegebied; lekkage van hersenvocht; verstopping (trombose) van een ader in het been of het bekken. beschadiging van een zenuwwortel (zeer zeldzaam); Neem bij bovenstaande klachten contact op met de (dienstdoende) huisarts. Deze zal als het nodig is contact opnemen met de neuroloog MCL Patiënteninformatie

7 Na ontslag Als u naar huis gaat krijgt u van de secretaresse van de afdeling een afspraak mee voor een poliklinische controle (6-8 weken later) en krijgt u een voorlopige ontslagbrief mee voor de huisarts. Verzorging wond en verwijderen hechtingen Als er nog wondvocht uit de wond van uw rug komt, kunt u er een pleister op plakken. Dit is niet meer nodig als de wond droog is. U mag douchen, maar voorkom een directe straal op de wond. Zwemmen en in bad mag pas weer als de wond goed genezen is. Alleen als bij de operatie niet-oplosbare hechtingen zijn gebruikt, moet u die door de huisarts (of zijn assistente) laten verwijderen: in principe tien dagen na de operatie. U hoort dit dan van de neuroloog of zijn assistent. Thuiszorg Heeft u thuiszorg nodig? Dan bespreekt de verpleegkundige met u de mogelijkheden voor uw situatie. Fysiotherapie na ontslag U krijgt een verwijzing mee voor fysiotherapie. U maakt vervolgens zelf een afspraak bij een fysiotherapeut naar uw keuze. U krijgt informatie mee voor uw fysiotherapeut. Uw verdere herstel Op het moment dat u naar huis gaat bent u nog niet volledig hersteld. In de herstelperiode is het belangrijk dat u zelf een actieve rol neemt. Soms is het bewegen lastig door wondpijn. Maar door uw lichaam zo normaal mogelijk te gebruiken en door regelmatig te oefenen*, verbetert uw spierkracht en conditie en kunt u uw rug steeds beter gebruiken. Teveel rust en te weinig activiteit belemmeren dit proces. Bouw de activiteiten rustig op en leer daarbij uw grenzen kennen MCL Patiënteninformatie

8 Dit geldt voor alle dagelijkse activiteiten zoals lopen, fietsen, sporten en werkhervatting. Op deze manier krijgt u weer vertrouwen in uw lichaam. Uw fysiotherapeut kan u hier in begeleiden. *Start met 3 maal daags alle oefeningen 10x. Leefregels Lopen en zitten Het is goed om regelmatig te lopen. Een lange wandeling is minder belastend voor uw rug dan een tijd zitten. Wisselt u het lopen, zitten en liggen zo veel mogelijk af, zodat u een goed evenwicht krijgt tussen inspanning en rust. Fietsen Het fietsen op een hometrainer is goed om dagelijks een aantal malen te doen. Het is verstandig om nog twee tot drie weken te wachten met buiten fietsen. Dit in verband met oneffenheden in de weg en het plotseling reageren op verkeer. Autorijden De lage zit in een auto is belastend voor uw rug. Het is daarom verstandig om de eerste 2 á 3 weken nog niet zelf een auto te besturen. Tot die tijd kunt u wel zo nu en dan een korte afstand met een ander meerijden. Moet u toch langere tijd in een auto zitten, dan is het verstandig uw reis regelmatig te onderbreken. Als de dagelijkse activiteiten goed gaan kunt u zelf ook weer gaan autorijden. De richtlijn is hetzelfde als bij alle andere activiteiten: begin rustig en bouw het op. Huishoudelijke activiteiten Lichte huishoudelijke activiteiten kunnen vrijwel direct na de operatie hervat worden. Vermijd in ieder geval de eerste 4 weken (zwaar) tillen. Vrijen Seksuele gemeenschap kan na de operatie gewoon plaatsvinden MCL Patiënteninformatie

9 Werken U kunt weer aan het werk wanneer u de dagelijkse activiteiten weer goed kunt volhouden. Dit is gemiddeld na zes weken. Uiteraard is dit afhankelijk van uw beroep. Bespreek dit ook tijdens de controle bij de neurochirurg en met uw arbo-arts. Vragen Wij hopen in deze brochure duidelijk te hebben gemaakt wat u van de opname, de behandeling en de periode na ontslag uit het ziekenhuis kunt verwachten. Als u tijdens het verblijf in het ziekenhuis vragen heeft, stel deze dan gerust aan de verpleegkundige, fysiotherapeut of arts. Zij zijn graag bereid uw vragen te beantwoorden. Bij problemen na ontslag kunt u contact op nemen met uw eigen huisarts. Als het nodig is zal de huisarts contact opnemen met de neuroloog in het MCL en/of u doorverwijzen. Aanvullende medische informatie over hernia en stenose kunt u vinden op: onder het hoofdstuk patiënteninformatie MCL Patiënteninformatie

10 U wordt opgenomen op: Tijdstip: Plaats: Vergeet niet uw ponskaartje en medicijnlijst mee te nemen. Polikliniek neurologie en neurochirurgie MCL mei 2011 MCL-NEU-FOL-030 / MCL Patiënteninformatie