veilig leren lezen kim-versie Wat is er nieuw? Auteur: Wilma Stegeman

Transcriptie

1 veilig leren lezen kim-versie Wat is er nieuw? Auteur: Wilma Stegeman Misschien kent u de uitgave nog van Veilig leren lezen die met de structureerwoorden boom-roos-vis begon. Daarna kwam de eerste maan-roos-vis-versie met heel veel aandacht voor de auditieve deelvaardigheden van het aanvankelijk lezen. Het woord boom werd veranderd in maan, omdat de m langer aangehouden kon worden dan de b. In 2003 verscheen de tweede maan-roos-vis-versie waarbij de structureerwoorden al vll_anker_k start.indd :43:27 sneller werden losgelaten en de letters centraal stonden. Met een uniek differentiatiemodel dat zowel recht deed aan risicolezers (ster-aanpak) als heel goede lezers (zon-aanpak). Vanaf nu is er de kim-versie van Veilig leren lezen. Met diverse vernieuwingen, zoals een uitgekiende automatiseerlijn, startend vanuit de verkenning van de nieuwe letter, een vernieuwde opzet van de Veilig & vlot boekjes, met werkvormen en materialen voor samenwerkend leren, ook tussen maan en zon, en met adaptieve software die inspeelt op de letterkennis van de individuele kinderen. De vertrouwde taal-leesmethode Veilig leren lezen blijft zich vernieuwen! In dit artikel worden de belangrijkste vernieuwingen van Veilig leren lezen kim-versie toegelicht. 1

2 Vertrouwd en toch nieuw In de nieuwste versie van Veilig leren lezen vindt u een aantal vertrouwde zaken die toch een ander karakter hebben gekregen: Veilig leren lezen kim-versie is, zoals u gewend bent, een volledige taal-leesmethode voor groep 3/klas 1. De leerlijnen zijn: technisch lezen, met veel aandacht voor leesbevordering en leesbeleving, spelling, begrijpend lezen, creatief en functioneel schrijven, spreken en luisteren en woordenschat. De leerlijn woordenschat is uitgebreid met meer en sterker gevarieerde doelwoorden, expliciete woordenschatlessen en toetsen. De kernen beginnen ook nu weer met een boeiend ankerverhaal en een bijbehorend ankerboek. De verhaalplaten staan tevens in de Leerkrachtassistent, de software voor het digibord. De ankerverhalen zijn voor de kinderen heel herkenbaar. In het eerste verhaal leert Kim lezen en probeert ze de letter i te herkennen in de omgeving. Ook in het ankerverhaal van kern 6 staat het lezen centraal: de kinderen hebben nu alle letters geleerd en de letters in het verhaal vieren een Letterfeest. De overige ankerverhalen en thema s hebben een wereldoriënterend onderwerp, zoals het weer, verzamelen en musea, theater, techniek, tijd, de bibliotheek. Een nieuwe letter wordt nog steeds geïntroduceerd door middel van een structureerwoord en een wandplaat. Maar dit is een instap om vanuit de nieuwe letter meteen nieuwe woorden te gaan maken. De aanpak rond de structureerwoorden, de letters en de wandplaten is dus ingrijpend vernieuwd, zoals u in het hoofdstuk over didactiek kunt lezen. Zolang de kinderen niet kunnen schrijven, werken zij met een letterdoos. De letterdoos is nu magnetisch, zodat de letters er niet uitvallen. De kinderen hebben nog steeds een leesboekje en een werkboekje. De rol van de leesboekjes is nu gericht op leesplezier en leesbegrip. Het oefenen van technische leesvaardigheid gebeurt in Veilig & vlot. En er is een apart werkboekje start voor de allereerste kern. De kinderen oefenen hun leesvaardigheid ook nu weer met Veilig & vlot, elf ingrijpend vernieuwde boekjes die door een unieke opbouw van de automatiseerlijn een sterk fundament bieden voor vlot en correct lezen. Naast de woordrijtjes lezen de kinderen ook zinnen en korte teksten. Het bekende ringboekje is aangepast en is als Veilig gespeld onderdeel van een uitgekiende leerlijn spelling, waarin ook diverse spellingstrategieën worden aangeleerd. Het differentiatiemodel heeft ook nu weer de maan-aanpak als basislijn, de ster-aanpak met verlengde instructie voor de risicokinderen en de zon-aanpak voor de heel goede lezers, beginnend bij leesniveau AVI-M3. In de handleidingen is expliciet instructietijd ingeruimd voor de kinderen die de zon-aanpak volgen. Zij oefenen hun leesvaardigheid in Veilig & vlot zon; er zijn toetsen op zon-niveau en in de leesboekjes van kern 1 t/m 6 zijn acht pagina s opgenomen voor samen lezen maan-zon. Naast software voor technisch en begrijpend lezen is er nu ook software voor woordenschat en leesbevordering. Kortom: datgene wat Veilig leren lezen al jarenlang zo succesvol heeft gemaakt, is gebleven, maar aangepast aan de laatste ontwikkelingen. Ook uw opmerkingen en praktijkervaringen hebben daarbij een belangrijke rol gespeeld. Er ligt nu een methode klaar waarmee uw leerlingen met nóg meer succes en nóg meer plezier leren lezen en schrijven. En dat zorgt ervoor dat u met nóg meer plezier lesgeeft. De belangrijkste vernieuwingen in Veilig leren lezen kim-versie De didactiek is aangepast op basis van wetenschappelijke ontwikkelingen én praktijkervaringen. Een aantal materialen is nieuw of vernieuwd. De woordenschatlijn is uitgebreid met lessen, toetsen en leerlingsoftware die is afgestemd op het thema en kennis van de wereld. Leerlingen van de zon-aanpak krijgen ook instructie bij hun zon-materialen, hun ontwikkeling wordt eveneens gevolgd en zij werken dikwijls samen met leerlingen die de basisleerlijn maan volgen. De materialen zijn zo ontwikkeld dat er een sterke verbinding tussen leerlingen van de maan- en de zon-aanpak bestaat. De geïntegreerde software zorgt voor afstemming van toetsresultaten vanuit Digiregie op de Leerkrachtassistent en de adaptieve leerlingsoftware, waarin de oefeningen worden afgestemd op de letterkennis en oefenresultaten van de individuele leerlingen. Dit ondersteunt u bij opbrengstgericht leren. Bovendien is er leerlingsoftware voor thuis. 2

3 Vernieuwde didactiek Systematisch aanbod van nieuwe letters De structureerwoorden van de kim-versie zijn ingrijpend veranderd. Ieder structureerwoord bevat slechts één nieuwe klank/letter en bouwt verder op reeds aangeleerde letters. start: ik kim sim kern 1: kip aap raak rem vis kern 2: maan pet meet been boot kern 3: doos doek zee ijs haar kern 4: wip zon zak bus jas kern 5: jeuk ziek lijm hout vuur kern 6: mug saus muis duif geit Bij het aanleren van een nieuwe letter heeft het structureerwoord de functie van een instapwoord. De wandplaat met de afbeelding van het structureerwoord is een instap om de kinderen zelf tot de klank van het woord te brengen, de klank van de nieuwe letter te analyseren en vervolgens te koppelen aan de geschreven letter. De kinderen zijn daarbij actief betrokken en kunnen gebruikmaken van hun voorkennis (bijv. hoe kom je van het reeds bekende woord kip naar wip ), wat het inslijpen van de klank-tekenkoppeling goed ondersteunt. Direct daarna wordt de letter alzijdig ingeslepen door middel van luisteren, kijken, voelen, ordenen naar letterfamilie en schrijven. De letter wordt daarbij afgezet tegen letters die er visueel of auditief op lijken (bijv. p met q, b, d, o). Ook wordt de nieuwe letter ingedeeld bij een van de vier letterfamilies op het letterbord: korte klinkers, lange klinkers, tweetekenklinkers en medeklinkers. Van letters naar woorden Vanuit het structureerwoord maken de leerlingen meteen vanaf de start nieuwe woorden (bijv. kip wip wit). Dankzij het herhalen en oefenen van de nieuwe letter in zo veel mogelijk combinaties van bekende letters, leren de kinderen woorddelen vlot herkennen en gaan ze woorden en zinnetjes sneller vlot en correct lezen. De opbouw van de automatiseerlijn speelt hierbij een cruciale rol. Naast inslijpen van de nieuwe letter hebben de zogenoemde overlaprijtjes een belangrijke functie. Deze rijtjes bestaan uit woorden met overlappende woorddelen die niet voorspelbaar zijn, bijvoorbeeld: waar vaar veer. Door gebruik te maken van de overeenkomsten en verschillen tussen de woorden krijgen de kinderen inzicht in de structuur van woorden en leren ze dit inzicht toepassen bij het lezen van nieuwe woorden. Een unieke vertaling vanuit wetenschappelijk onderzoek is dat de automatiseerlijn naast overlaprijtjes ook rijtjes bevat met woorden die geen enkele overlap in letters vertonen (bijv. dik kaas oom). Al die woorden zijn een voor een gemaakt uit woorddelen die goed geoefend zijn in de overlaprijtjes (bijv.: het nieuwe woord dit is samengesteld uit di van dik en it van rit, die eerder geoefend werden). Dankzij deze opbouw worden koppelingen tussen tekens en klanken in het geheugen versterkt en leren kinderen maximaal gebruikmaken van deze koppelingen bij het lezen van nieuwe woorden. Zoemend lezen In de kim-versie speelt het zoemend lezen een belangrijke, ondersteunende rol voor de beginnende lezers. Bij zoemend lezen worden de letters van een woord aangehouden én met elkaar verbonden, bijvoorbeeld sssimmm. Voor klanken die niet kunnen worden aangehouden, zetten de kinderen hun mondstand klaar. Door niet vast te houden aan het hakken en plakken, zetten de kinderen sneller de stap naar het direct lezen van lettercombinaties die ze al kennen. Het hakken blijft een belangrijke strategie, maar dan in de vorm van auditieve analyse voor spelling. En dus niet voor het lezen. Spelling Het aanleren van de spelling is sterk gekoppeld aan de leesontwikkeling. Lezen en spellen ondersteunen elkaar wederzijds. Spellen ondersteunt het automatiseren van teken-klankkoppelingen omdat kinderen bij het spellen tekens en klanken op een zeer actief niveau moeten ophalen uit hun geheugen. Ze worden zich in het proces ook heel bewust van de juiste klank-tekenkoppeling en van de lettervolgorde in de woorden. 3

4 De leerlijn spelling is gelijk voor maan en zon. Een juiste schrijfwijze van de woorden is ook belangrijk voor de excellente lezers. Zij leren gebruik te maken van de diverse spellingstrategieën die in de leerlijn spelling worden aangeleerd. Door de optionele snuffelopdrachten vinden zij voldoende uitdaging op een hoger niveau. kerngedachten in een tekst (bijv. door een titel te bedenken). In de werkboekjes passen de kinderen op een gevarieerde wijze deze kennis toe met oefeningen op woord-, zins- en tekstniveau. Technisch lezen is uiteraard een belangrijke voorwaarde voor begrijpend lezen in groep 3/klas 1 maar ook woordenschat en begrijpend luisteren zijn van groot belang. Daarom wordt in Veilig leren lezen ook doelgericht en systematisch aandacht besteed aan de ontwikkeling van deze taalcomponenten om de leerlijn begrijpend lezen te versterken. Begrijpend lezen Om te begrijpen wat je leest, heb je voldoende technische leesvaardigheid nodig. Maar je moet ook beschikken over voldoende woordenschat en kennis van de wereld. Je moet de relaties zien tussen bepaalde woorden, zoals verwijs- en signaalwoorden en de betekenis van de zinsdelen, en betekenisnuances tussen woorden zoals boos en woedend goed kunnen interpreteren. Dat alles maakt begrijpend lezen tot een ingewikkelde activiteit die hoge eisen stelt aan de lezer. Daarom is het erg belangrijk om kinderen aanpakstrategieën aan te reiken, zodat ze leesbegrip bij het lezen van elke tekst kunnen inschakelen en het echt als een basishouding gaan zien. In Veilig leren lezen komt begrijpend lezen in verschillende vormen voor. In de lessen rond de verhaalstructuur van de ankerverhalen leren de kinderen voorkennis te gebruiken en zichzelf vragen te stellen (wie-wat-waarom-vragen, maar ook probleem-hoe oplossen en hoofdfiguren-bijfiguren ). In lessen rondom het lezen van teksten modelt u hardop denkend hoe de kinderen met de tekst kunnen omgaan. In instructielessen worden strategieën voor begrijpend lezen aangereikt. Het aanleren van verwijs- en signaalwoorden staat centraal, bijvoorbeeld maar, want, hij, zij, deze, die, dat, hierop. Zo krijgen de kinderen hulpmiddelen om de relaties binnen een zin en tussen zinnen binnen een tekst te begrijpen. Ten slotte krijgen de kinderen ook instructie over denkrelaties zoals doel-middel, oorzaak-gevolg en Leesbevordering Leesbeleving en -bevordering krijgen in de kim-versie van Veilig leren lezen heel veel aandacht. De kinderen kunnen hun aangeleerde leesvaardigheid omzetten in lezen-voor-je-plezier. Er is sprake van een positieve spiraal: plezier in lezen is meer lezen, en meer lezen en liever lezen wordt vanzelf beter lezen. De leesboekjes maan en zon zijn uitsluitend gericht op leesbegrip en leesbeleving; de boekjes Veilig & vlot zijn bestemd voor het oefenen van de leestechniek. In de leesboekjes van kern 1 t/m 6 zijn acht pagina s opgenomen voor samenlezen door maan en zon. In elk leesboekje van kern 1 t/m 6 is een pagina Boekenpraat opgenomen. Met deze pagina ondersteunt u de kinderen bij het praten over de inhoud van hun boekje. Hun eigen ervaringen en gevoelens spelen een grote rol. In de lesafrondingen is ruimte opgenomen voor het uitwisselen van leeservaringen, ook tussen maan en zon. 4

5 De software voor leesbevordering biedt verwerkingsopdrachten voor de gelezen boeken. De vragen zijn gericht op de eigen ervaringen van de kinderen. Naar aanleiding van een verhaal waarin de hoofdpersoon bijvoorbeeld bang was, wordt niet gevraagd waarvoor die persoon dan bang was, maar wel of de lezer zélf wel eens ergens bang voor is en waarvoor dan. Het leesboekje van kern afsluiting bevat teksten voor toneellezen. Kinderen met diverse leesvaardigheid lezen samen de rollen. Op het deksel van de letterdoos staan lijnen die corresponderen met het boekje Veilig gespeld (p. 8). Vanaf kern 1 kunnen de kinderen letter-, woord- en zinsdictees maken. U kunt een extra deksel bestellen, waardoor twee kinderen samen kunnen werken met één doos. De doos kan ook gebruikt worden bij creatief schrijven. Na afronding kan er een kopie worden gemaakt van de zelfgemaakte tekst! Letterbord en letterblad Nieuwe en vernieuwde materialen Magnetische letterdoos De letterdoos is ingrijpend veranderd. De letters zijn aan beide zijden magnetisch, waardoor ze op hun plaats blijven, óók als de doos wordt omgekeerd. De letters zijn geordend naar letterfamilies, net zoals op het letterbord (dat hierna wordt toegelicht). Ze worden aangeboden in dezelfde volgorde als in Veilig leren lezen. De letterdoos kan ook als groeiletterdoos worden gebruikt. U keert dan eerst de letters om die het kind al kent. Daarna keren de kinderen een letter om als hij is aangeboden. Nadat een letter is aangeboden, hangt u hem op het klassikale letterbord. Dit magnetische bord is ingedeeld volgens de vier letterfamilies: korte klinkers, lange klinkers, tweetekenklinkers en medeklinkers. Dezelfde indeling vinden de kinderen terug op de letterdoos en het letterblad in de werkboekjes maan van kern 1 t/m 6. De indeling in letterfamilies ondersteunt hen bij het spellen. Veilig & vlot voor maan én voor zon Een pagina van Veilig & vlot bevat niet alleen woordrijtjes; de woorden worden ook meteen geoefend in losse zinnen en teksten, afgewisseld met illustraties. Dat zorgt voor veel meer stimulans en uitdaging: waarover zou deze tekst gaan? De open en afwisselende opmaak maakt dat ook de zwakke lezers worden aangesproken en dankzij de herhaling en systematische opbouw van de oefeningen tot een goede automatisering kunnen komen. Vanaf kern 1 is er voor elke kern een Veilig & vlot boekje. Aan elke nieuwe letter of woordtype worden in Veilig & vlot maan kern 1 t/m 6 zes pagina s besteed (vier verplichte en twee facultatieve voor de betere lezers). Door de verschillende leesaanpakken van deze pagina s leren de kinderen steeds beter en vlotter te lezen. In kern 1 t/m 6 ziet dat er als volgt uit: 5

6 Pagina 1: Inslijpen van de nieuwe letter. De nieuwe letter oefenen in woorden, zinnen en woordrijtjes met overlappende woorddelen. Deze overlaprijtjes komen overeen met de zwarte pagina s van de Veilig & vlot boekjes uit de tweede maan-versie. Leesaanpak: correct lezen, zonder accent op tempo. Pagina 2: Automatiseren van bekende leerstof. De kinderen lezen woordrijtjes en zinnen. De nieuwe letter komt op deze pagina s niet voor. Woordrijtjes zonder overlappende delen. Leesaanpak: boven de pagina staan een krul en een klokje, dus correct én vlot lezen. Pagina 3: Herhaalpagina. Overlaprijtjes en een tekst met bekende letters én de nieuwe letter. De laatst aangeleerde letters komen vaker voor. Leesaanpak: correct lezen, zonder accent op tempo. Pagina 4: Automatiseer-transferpagina. Woordrijtjes en tekst waarin woorden voorkomen die zijn samengesteld uit eerder geoefende woorddelen van pagina 2. Leesaanpak: boven de pagina staan een krul en een klokje, dus correct én vlot lezen. Pagina 5: Herhaalpagina (extra stof op maanniveau). Een optionele tekst waarin de nieuwe letter frequent voorkomt. Leesaanpak: lezen zonder accent op tempo. Pagina 1: inslijpen Pagina 2: automatiseren Pagina 6: snuffelen woorden/zinnen Pagina 6: snuffelen tekst Pagina 6: Snuffelpagina (extra stof op iets hoger niveau). Een extra pagina voor de kinderen die dat aandurven. De tekst en/of de woorden bevatten een moeilijkheid die nog niet is aangeboden, maar wel snel aan bod komt. Leesaanpak: lezen zonder accent op tempo. Deze automatiseerlijn is gebaseerd op recente wetenschappelijke inzichten. Vanaf kern 7 komen lastige woordtypen aan bod, waarvan de koppeling tussen letters en klanken niet doorzichtig is. Letters die eenmaal zijn aangeleerd, worden tot en met kern 11 systematisch herhaald in woorden, zinnen en tekst. Het gaat vooral om letters die minder frequent voorkomen of lastiger zijn om in te slijpen. Het vormt een cruciale ondersteuning voor de kinderen die langere tijd nodig hebben om een sterke teken-klankkoppeling op te bouwen. Op de laatste twee pagina s van elk Veilig & vlot boekje ervaren de kinderen wat zij de afgelopen kern geleerd hebben. Ook voor de zon-lijn is er bij elke kern een Veilig & vlot boekje, beginnend bij niveau AVI-M3 en eindigend bij E4. Vanaf kern 1 is Veilig & vlot zon gericht op woordtypen. Aan het begin van elk boekje zijn twee introductiepagina s opgenomen. Hierin worden Pagina 3: herhalen Pagina 4: correct én vlot lezen Zon-boekje, pagina 6: snuffelen 6

7 vll_lb_zon_k4_bw.indd :25:10 5 in woorden en in zinnen alle woordtypen gepresenteerd die in de betreffende kern aan de orde komen. Deze pagina s bieden de leerkracht een observatiemoment om te zien of bepaalde woordtypen nog extra aandacht nodig hebben. Veilig & vlot zon bevat, net als de maan-versie, snuffelpagina s voor kinderen die nóg meer aankunnen. Leesboekjes maan/zon kern 1 t/m 6 De leesboekjes maan/zon zijn de basisleesboekjes voor de maan-aanpak. Daarnaast bevat ieder leesboekje maan/zon ongeveer 8 pagina s met onderaan een picto voor maan en zon. Zo n pagina bevat teksten op maan- en zon-niveau en is bestemd voor het samenlezen. Vaak zijn dit dialoogjes. De kinderen die de maan-lijn volgen, lezen de zwarte tekst; de kinderen van de zon-lijn de blauwe. Omdat de leerlingen van de maan- en de zon-aanpak de tekstfragmenten om beurten lezen, is er echt sprake van samenwerking. Veilig gespeld Met Veilig gespeld oefenen de kinderen individueel of in tweetallen het spellen van woorden en zinnen. Daarnaast zijn er instructielessen voor spelling, spellingopdrachten in de werkboekjes en oefendictees. Ook wordt er ingezet op spellingstrategieën. De boekjes zijn bestemd voor maan en voor zon, omdat spellen een belangrijke basis is voor het lezen. Dit leerproces is ook van belang voor de goede en de excellente lezers. Voor kinderen die willen snuffelen aan moeilijkere woorden zijn er de snuffelpagina s met uitdagende leerstof. Leesboekjes zon kern 1 t/m 6 De leesboekjes zon kern 1 t/m 6 bevatten afwisselende teksten die aansluiten bij de structureerwoorden van de maanaanpak. Deze teksten hebben een wereldoriënterend karakter. Bijvoorbeeld: bij het structureerwoord zon en de letter o gaat de zontekst over de zon. Dit maakt een gezamenlijke introductie voor maan en zon mogelijk, waardoor de kinderen hun begrip rond een structureerwoord verdiepen en de verbinding tussen de verschillende differentiatieniveaus wordt versterkt. Leesboekjes De leesboekjes zijn gericht op leesbegrip en leesplezier. De kinderen kunnen de tekst vlot lezen en goed begrijpen, want het leesniveau van de teksten ligt één kern lager. In kern 1 t/m 6 zijn er twee soorten leesboekjes: het leesboekje maan/zon: het basisleesboekje voor maan, met pagina s voor samenlezen door leerlingen van de maan- en de zon-aanpak; het leesboekje zon, voor de leerlingen die de zonaanpak volgen. naar de zon? wist je dat de zon een ster is? het is een bol van gas. je kunt er niet op staan. stel, er is een weg naar de zon. je kan er dan niet heen. de reis duurt veel te lang. je haalt het niet, ook al word je heel oud. op de zon woont geen mens. het is er veel te heet. ook de maan is ver weg. een man vloog er heen. hij nam een vlag mee. die staat er nog steeds. stel, er is een weg naar de maan. en stel, je reist er heen. je blijft er vast niet lang. er woont geen mens. het is er warm, of juist veel te koud. tips voor in de zon de zon is leuk, maar denk aan je huid. van twaalf tot drie schijnt de zon fel. blijf dan in huis als het kan. wil je wel in de zon? draag dan een hoed of een pet. blijf niet te lang in de zon. een uurtje is al heel lang. en smeer je goed in! Na de instructiefase gaan de lezers van de zon-lijn zelfstandig lezen in hun leesboekje zon. Tijdens de gezamenlijke lesafronding kunnen zij een stukje voorlezen uit dit leesboekje of er iets over vertellen. 7

8 Leesboekjes maan en leesboekjes zon kern 7 t/m 11 In kern 7 t/m 11 zijn er aparte leesboekjes voor de maan-lijn en de zon-lijn. De inhoud van beide boekjes sluit aan op het ankerverhaal. Op de laatste pagina van de ankerboeken kunt u informatie vinden over deze relatie. Dit maakt het mogelijk dat de kinderen van de maan- en de zon-lijn ervaringen uitwisselen over hun leesboekjes. Software woordenschat De woorden zijn geselecteerd op basis van de woordenlijsten van Schrooten en Vermeer (1994) en de Streeflijst woordenschat voor zesjarigen (3e versie; 1999). Als woordenschatdidactiek wordt de viertakt aangehouden (Van den Nulft en Verhallen 2009): voorbewerken, semantiseren, consolideren en controleren. De verdiepingswoorden hebben een relatie met het ankerverhaal en het thema van de kern. Bij het voorlezen kunt u gebruikmaken van de verhaalplaten en van de woordhulp op het digibord (Leerkrachtassistent). De kinderen kunnen de woorden zelfstandig oefenen met de leerlingsoftware woordenschat. De controle vindt ook daar plaats via de toetsende spellen. Voor kinderen die zwak scoren, is er verlengde instructie en preteaching bij de ankerverhalen. Geïntegreerde software Leesboekje kern afsluiting Het leesboekje voor kern afsluiting bevat teksten voor toneellezen, bestemd voor alle leerlingen. Kinderen met diverse leesniveaus hebben een rol in de teksten. Woordenschat Woordenschat is een belangrijk onderdeel van de taalontwikkeling. Het is niet alleen een cruciale component bij mondelinge taal, maar ook bij begrijpend lezen. De leerlijn woordenschat in Veilig leren lezen gaat niet alleen om het uitbreiden van woordbetekenissen, maar ook heel expliciet om het verdiepen ervan. Die aspecten worden systematisch aan de orde gesteld in woordenschatlessen en toetsen. In het schooljaar worden 800 verdiepingswoorden aangeleerd in relatie met het thema en kennis van de wereld: 50 woorden in kern start (3 weken), 50 woorden in de kernen 1 t/m 6 (2 weken per kern) en 75 woorden in de kernen daarna (3 weken per kern). Digiregie Het online registratie- en planningsprogramma Digiregie ondersteunt u bij alle administratieve taken, zoals het maken van uw eigen jaarplanning, de toetsafname en het verwerken van toetsresultaten. Naar aanleiding van de toetsresultaten deelt u uw leerlingen eenvoudig in een aanpak in, waarna u een kernplan kunt opvragen. De inhoud van een kernplan kunt u ook gebruiken voor uw groepsplan. De zon-aanpak heeft een eigen toetslijn die het niveau van de zon-lijn volgt. Leerkrachtassistent De Leerkrachtassistent ondersteunt u bij de instructiefase van de les. Digiregie wisselt informatie op basis van toetsresultaten uit met de Leerkrachtassistent. Bijvoorbeeld: letters die nog niet goed worden beheerst, biedt u vaker aan in de modules Letters oefenen en Letters flitsen. Letters oefenen met de Leerkrachtassistent Leerlingsoftware voor school én thuis De leerlingsoftware heeft drie leerlijnen: technisch lezen, inclusief spelling en begrijpend lezen leesbevordering (belevingsvragen die aansluiten bij de leesboekjes voor maan, ster en zon) woordenschat U bepaalt zelf welk kind met welk onderdeel gaat werken. Bijvoorbeeld: voor een kind dat veel oefening van de verdiepingswoorden nodig heeft, zet u de oefeningen woordenschat open. 8

9 De leerlingsoftware is adaptief: de oefenresultaten van een kind worden geanalyseerd en op basis daarvan wordt de inhoud van de oefeningen voor het kind aangepast. Naast de verplichte basisoefeningen zijn er extra spelletjes met de letters die nog niet zijn aangeboden, maar die een kind al blijkt te kennen. Zo kunnen ook de letters die bekend zijn naast het aanbod systematisch worden geoefend. Voor de vlotte lezers zijn er oefeningen met uitdagender woordtypen, zoals woorden met medeklinkerclusters. De leerlingsoftware is er ook voor thuis, aansluitend bij de stof die op school is aangeboden. De werkwijze van de spellen is hetzelfde als op school, zodat de kinderen weten wat de bedoeling is, maar de spellen hebben een andere inhoud en ook de vormgeving van de spelletjes is nieuw voor de kinderen. De koppeling van lezen en spelling bevordert het proces van aanvankelijk lezen. Veilig leren lezen schenkt ook veel aandacht aan begrijpend lezen, mondelinge taal en woordenschat. Op die manier leggen kinderen in groep 3/klas 1 een stevig fundament voor hun taal-leesontwikkeling. Met Veilig leren lezen kunt u de ouders gemakkelijk betrekken bij het leerproces van hun kind. Dankzij een thuisversie van de leerlingsoftware kunnen uw leerlingen thuis werken met spelletjes en oefeningen die exact aansluiten bij wat ze op school krijgen aangeboden. Ouders kunnen zo zelf de vorderingen van hun kind volgen. De doordachte opzet van de methode, met aandacht voor een goed klassenmanagement, biedt u de juiste ondersteuning om leesonderwijs op maat aan te bieden. Software technisch lezen Taal-leesonderwijs op maat Met Veilig leren lezen werkt u volledig opbrengstgericht door hoge doelen te stellen, gericht hieraan te werken en de leerlingen systematisch te volgen in hun vorderingen. De onlineprogramma s Leerkrachtassistent en Digiregie vormen het hart van de methode. Op basis van de resultaten kunt u niet alleen de leesontwikkeling van uw leerlingen volgen, maar uw lesaanbod er ook daadwerkelijk op inrichten. De vernieuwde didactiek kenmerkt zich onder andere door de uitgekiende automatiseerlijn waarbij niet alleen aandacht is voor het verkennen van de nieuwe letters in alle eigenschappen van klank en vorm, maar waarbij de letters meteen in andere woorden en alle mogelijke combinaties worden herhaald en geoefend. Door de specifieke opbouw krijgen de kinderen inzicht in de structuur van woorden en komen ze sneller tot het geautomatiseerd lezen van woorden, zinnetjes en korte teksten. 9