Strelicia 0,15/0,02 mg, filmomhulde tabletten desogestrel/ethinylestradiol D1372.T

Transcriptie

1 Strelicia 0,15/0,02 mg, filmomhulde tabletten desogestrel/ethinylestradiol BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Belangrijke dingen die u moet weten over gecombineerde hormonale anticonceptiva: Deze middelen vormen een van de meest betrouwbare omkeerbare anticonceptiemethoden, mits correct gebruikt Ze geven een iets hoger risico op het ontstaan van een bloedstolsel (trombose) in de aders en slagaders, vooral in het eerste jaar dat u een gecombineerd hormonaal anticonceptivum gebruikt of als u na een onderbreking van 4 weken of langer weer begint met het gebruik van een gecombineerd hormonaal anticonceptivum Let goed op en neem contact op met uw arts als u denkt dat u mogelijk symptomen van een bloedstolsel heeft (zie rubriek 2 Bloedstolsels (trombose) ). Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft u hem later weer nodig. Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met uw arts of apotheker. Geef dit geneesmiddel niet door aan anderen, want het is alleen aan u voorgeschreven. Het kan schadelijk zijn voor anderen, ook al hebben zij dezelfde klachten als u. Krijgt u last van een van de bijwerkingen die in rubriek 4 staan? Of krijgt u een bijwerking die niet in deze bijsluiter staat? Neem dan contact op met uw arts of apotheker. Inhoud van deze bijsluiter: 1. Wat is Strelicia en waarvoor wordt dit middel gebruikt? 2. Wanneer mag u dit middel niet gebruiken of moet u er extra voorzichtig mee zijn? 3. Hoe gebruikt u dit middel? 4. Mogelijke bijwerkingen 5. Hoe bewaart u dit middel? 6. Inhoud van de verpakking en overige informatie 1. WAT IS STRELICIA EN WAARVOOR WORDT DIT MIDDEL GEBRUIKT? Strelicia is een gecombineerd oraal anticonceptivum, ook wel de pil genoemd. Elke tablet bevat een kleine hoeveelheid van twee verschillende vrouwelijke hormonen, namelijk een progesteron, desogestrel, en een oestrogeen, ethinylestradiol. Deze helpen u om niet zwanger te worden, zoals uw eigen natuurlijke hormonen u helpen om niet opnieuw zwanger te worden wanneer u al zwanger bent. De gecombineerde anticonceptiepil beschermt u tegen een zwangerschap op drie manieren. Deze hormonen: 1. verhinderen dat de eierstokken elke maand een eicel produceren (ovulatie) 2. verdikken de vloeistof bij de baarmoederhals, waardoor het moeilijker wordt voor het sperma om een eicel te bereiken 3. veranderen de baarmoederwand, waardoor die minder makkelijk een bevruchte eicel accepteert. 2. WANNEER MAG U DIT MIDDEL NIET GEBRUIKEN OF MOET U ER EXTRA VOORZICHTIG MEE ZIJN? Algemene opmerkingen Lees voordat u begint met het gebruik van dit middel de informatie over bloedstolsels in rubriek 2. Het is vooral belangrijk dat u leest wat de symptomen zijn van een bloedstolsel zie rubriek 2 Bloedstolsels (trombose). Voordat u kunt starten met het gebruik van dit middel, zal uw arts u een aantal vragen stellen over uw persoonlijke gezondheidsgeschiedenis en die van uw naaste familieleden. Uw arts zal ook uw bloeddruk meten en, afhankelijk van uw persoonlijke situatie, andere testen uitvoeren. D1372.T In deze bijsluiter worden enkele situaties beschreven waarin u moet stoppen met het gebruik van dit middel of waarin de betrouwbaarheid ervan verminderd kan zijn. In dergelijke situaties moet u of geen seks hebben of een aanvullend voorbehoedmiddel zonder hormonen gebruiken, bijvoorbeeld een condoom of een ander barrièremiddel. Maak geen gebruik van de kalender- of temperatuurmethode. Deze methoden kunnen onbetrouwbaar zijn omdat dit middel de maandelijkse veranderingen van de lichaamstemperatuur en het baarmoederslijmvlies beïnvloedt. Dit middel biedt net als andere hormonale anticonceptiemiddelen geen bescherming tegen een hiv-infectie of andere seksueel overdraagbare aandoeningen. Wanneer mag u dit middel niet gebruiken? U mag dit middel niet gebruiken als u een van de hieronder vermelde aandoeningen heeft. Als u een van de hieronder vermelde aandoeningen heeft, vertel dit dan aan uw arts. Uw arts zal met u bespreken welke andere vorm van anticonceptie geschikter is voor u. U heeft een bloedstolsel in een bloedvat van de benen (diepe veneuze trombose, DVT), de longen (longembolie, PE) of een ander orgaan, of u heeft dit in het verleden gehad. U weet dat u een stoornis heeft die uw bloedstolling beïnvloedt bijvoorbeeld proteïne C-deficiëntie, proteïne S-deficiëntie, antitrombine-iii-deficiëntie, factor V-Leiden of antistoffen tegen fosfolipiden. U moet worden geopereerd of u bent gedurende lange tijd niet op de been (zie rubriek Bloedstolsels (trombose) ). U heeft ooit een hartaanval of een beroerte gehad. U heeft angina pectoris (een aandoening die hevige pijn in de borst veroorzaakt en een eerste verschijnsel van een hartaanval kan zijn) of een 'transient ischaemic attack' (TIA, voorbijgaande symptomen van een beroerte) of u heeft dit ooit gehad. U heeft een van de volgende ziektes, die het risico op een bloedstolsel in uw slagaders kunnen verhogen: - ernstige diabetes met beschadiging van bloedvaten - ernstig verhoogde bloeddruk - een ernstig verhoogd vetgehalte in uw bloed (cholesterol of triglyceriden) - een aandoening die hyperhomocysteïnemie wordt genoemd. U heeft een type migraine dat migraine met aura wordt genoemd (of heeft dit ooit gehad). U bent allergisch voor één van de stoffen in dit geneesmiddel. Deze stoffen kunt u vinden in rubriek 6. U heeft een ernstige leveraandoening. U heeft leverkanker (gehad). U heeft een vorm van kanker (gehad) die gevoelig is voor geslachtshormonen (zoals borstkanker of kanker van de geslachtsorganen). Neem dit middel niet wanneer u dit heeft (gehad) of als vermoed wordt dat u dit heeft. U heeft een abnormale verdikking van het baarmoederslijmvlies (met de naam endometriumhyperplasie). U heeft ongewone vaginale bloedingen waarvan de oorzaak niet is vastgesteld. U bent zwanger of denkt dat u zwanger bent. Wanneer moet u extra voorzichtig zijn met dit middel? Vertel het uw arts als een van de volgende situaties op u van toepassing is. Als de aandoening ontstaat of verergert terwijl u dit middel gebruikt, moet u dit ook aan uw arts vertellen: u heeft de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa (chronische darmziekte) u heeft systemische lupus erythematodes (SLE - een ziekte die uw natuurlijke afweersysteem aantast) u heeft hemolytisch uremisch syndroom (HUS - een stoornis van de bloedstolling die nierfalen veroorzaakt) u heeft sikkelcelanemie (een erfelijke ziekte van de rode bloedcellen) u heeft verhoogde vetgehaltes in uw bloed (hypertriglyceridemie), of deze aandoening komt in uw familie voor of is in uw familie voorgekomen. Hypertriglyceridemie is in

2 verband gebracht met een hoger risico om pancreatitis (een ontsteking van de alvleesklier) te krijgen u moet worden geopereerd of u bent gedurende lange tijd niet op de been (zie Bloedstolsels (trombose) in rubriek 2) als u onlangs bevallen bent, heeft u een verhoogd risico op het krijgen van bloedstolsels. Vraag uw arts hoe snel na de bevalling u kunt beginnen met het gebruik van dit middel u heeft een ontsteking in de aders vlak onder de huid (oppervlakkige tromboflebitis) u heeft spataderen iemand in uw directe familie heeft borstkanker (gehad) u heeft een aandoening van de lever of van de galblaas. Neem dit geneesmiddel niet als u een ernstige leveraandoening heeft u heeft suikerziekte. Neem dit geneesmiddel niet als u suikerziekte heeft met beschadigde bloedvaten u bent depressief u heeft epilepsie u heeft een aandoening die voor het eerst optrad tijdens een zwangerschap of bij eerder gebruik van geslachtshormonen, bijvoorbeeld - gehoorverlies - een bloedaandoening (porfyrie) - huiduitslag met blaasjes tijdens de zwangerschap (herpes gestationis) - een zenuwaandoening waarbij plotselinge bewegingen van het lichaam optreden (chorea van Sydenham) u heeft chloasma (gehad) (geelbruine pigmentvlekken, zogenaamde zwangerschapsvlekken, vooral in het gezicht); als dit het geval is, is het verstandig om directe blootstelling aan zonlicht of ultraviolet licht te vermijden. Wanneer moet u extra voorzichtig zijn met dit middel? Wanneer moet u contact opnemen met uw arts? Roep onmiddellijk medische hulp in als u mogelijke klachten of symptomen van een bloedstolsel bemerkt, die kunnen betekenen dat u lijdt aan een bloedstolsel in uw been (d.w.z. diepe veneuze trombose), een bloedstolsel in uw long (d.w.z. longembolie), een hartaanval of een beroerte (zie hieronder de rubriek Bloedstolsels (trombose) ). Ga voor een beschrijving van de klachten of symptomen van deze ernstige bijwerkingen naar Hoe herkent u een bloedstolsel?. Bloedstolsels (trombose) Als u een gecombineerd hormonaal anticonceptivum zoals dit middel gebruikt, heeft u een hoger risico om een bloedstolsel te krijgen dan als u geen gecombineerd hormonaal anticonceptivum gebruikt. In zelden voorkomende gevallen kan een bloedstolsel een bloedvat verstoppen en ernstige problemen veroorzaken. Bloedstolsels kunnen ontstaan in aders (dit wordt 'veneuze trombose', 'veneuze tromboembolie' of VTE genoemd) in slagaders (dit wordt 'arteriële trombose', 'arteriële tromboembolie' of ATE genoemd). Men herstelt niet altijd volledig van bloedstolsels. In zelden voorkomende gevallen kunnen er langdurige ernstige effecten zijn, of in zeer zelden voorkomende gevallen kunnen bloedstolsels dodelijk zijn. Het is belangrijk dat u weet dat het algehele risico op een schadelijk bloedstolsel door dit middel klein is. Hoe herkent u een bloedstolsel? Schakel spoedeisende medische hulp in als u een van de volgende klachten of symptomen bemerkt. Krijgt u een van deze klachten of symptomen? zwelling van een been of langs een ader in een been of voet, vooral als dit gepaard gaat met: Waar kunt u aan lijden? Diepe veneuze trombose - pijn of gevoeligheid van het been, die u mogelijk alleen voelt bij het staan of lopen - verhoogde temperatuur in het aangedane been - kleurverandering van de huid van het been, bijvoorbeeld bleek, rood of blauw worden plotselinge onverklaarde ademnood of snelle ademhaling plotseling hoesten zonder duidelijke oorzaak, waarbij u bloed kunt ophoesten scherpe pijn in de borst, die erger kan worden als u diep ademhaalt ernstig licht gevoel in het hoofd of duizeligheid snelle of onregelmatige hartslag ernstige pijn in uw maag. Als u twijfelt, neem dan contact op met een arts, want sommige van deze symptomen, zoals hoesten of kortademigheid, kunnen ten onrechte worden aangezien voor een lichtere aandoening, zoals een luchtweginfectie (bijv. verkoudheid) Symptomen treden meestal in één oog op: onmiddellijk verlies van het gezichtsvermogen, of pijnloos wazig zien, wat zich kan ontwikkelen tot verlies van het gezichtsvermogen pijn, ongemak, druk of zwaar gevoel op de borst beklemd of vol gevoel in de borst, arm of onder het borstbeen vol gevoel, indigestie of naar adem snakken ongemak in het bovenlichaam dat uitstraalt naar de rug, kaak, keel, arm en maag transpireren, misselijkheid, braken of duizeligheid extreme zwakte, angst of kortademigheid snelle of onregelmatige hartslag plotselinge zwakte of verdoofd gevoel van gezicht, arm of been, vooral aan één kant van het lichaam plotselinge verwardheid, moeite met praten of begrijpen plotselinge moeite met zien in één of beide ogen plotselinge moeite met lopen, duizeligheid, verlies van evenwicht of coördinatie plotselinge, ernstige of langdurige hoofdpijn zonder bekende oorzaak verminderd bewustzijn of flauwvallen met of zonder epileptische aanval. De symptomen van een beroerte kunnen soms slechts kort duren en vrijwel direct en volledig herstellen. Toch moet u dan alsnog spoedeisende medische hulp inroepen, omdat u een kans kunt lopen om nog een beroerte te krijgen. zwelling en lichte blauwkleuring van een arm of been ernstige pijn in uw buik (acute buik) Bloedstolsels in een ader Longembolie Veneuze trombose in het netvlies (bloedstolsel in het oog) Hartaanval Beroerte Bloedstolsels die andere bloedvaten verstoppen Wat kan er gebeuren als er een bloedstolsel wordt gevormd in een ader? Het gebruik van gecombineerde hormonale anticonceptiva is in verband gebracht met een hoger risico op bloedstolsels in een

3 ader (veneuze trombose). Deze bijwerkingen komen echter zelden voor. Meestal treden ze op in het eerste jaar dat een gecombineerd hormonaal anticonceptivum wordt gebruikt. Als er een bloedstolsel wordt gevormd in een ader in een been of voet, kan het een diepe veneuze trombose (DVT) veroorzaken. Als een bloedstolsel vanuit het been wordt meegevoerd en in de long terechtkomt, kan het een longembolie veroorzaken. Het komt zeer zelden voor dat een bloedstolsel wordt gevormd in een ader in een ander orgaan, zoals het oog (veneuze trombose in het netvlies). van dit middel. Als u moet stoppen met dit middel, vraag dan uw arts wanneer u weer kunt beginnen met het gebruik naarmate u ouder wordt (in het bijzonder ongeveer boven de 35 jaar) als u in de afgelopen paar weken bevallen bent. Het risico op een bloedstolsel stijgt naarmate er meer van deze omstandigheden op u van toepassing zijn. Een reis per vliegtuig (langer dan 4 uur) kan uw risico op een bloedstolsel tijdelijk verhogen, vooral als er nog enkele andere van de vermelde omstandigheden op u van toepassing zijn. Wanneer is het risico op een bloedstolsel in een ader het hoogst? Het risico om een bloedstolsel in een ader te krijgen is het hoogst in het eerste jaar dat een vrouw voor het eerst een gecombineerd hormonaal anticonceptivum gebruikt. Het risico kan ook verhoogd zijn als u na een onderbreking van 4 weken of langer weer begint met het gebruik van een gecombineerd hormonaal anticonceptivum (hetzelfde product of een ander product dan daarvoor). Na het eerste jaar wordt het risico kleiner, maar het blijft iets hoger dan als u geen gecombineerd hormonaal anticonceptivum gebruikt. Als u stopt met het gebruik van dit middel, is uw risico op een bloedstolsel binnen enkele weken weer normaal. Hoe hoog is het risico op een bloedstolsel? Het risico hangt af van uw natuurlijk risico op VTE, en van het type gecombineerd hormonaal anticonceptivum dat u gebruikt. Het algehele risico op een bloedstolsel in een been of long (diepe veneuze trombose of longembolie) met dit middel is klein. Van elke vrouwen die geen enkel gecombineerd hormonaal anticonceptivum gebruiken en niet zwanger zijn, krijgen er ongeveer 2 in een periode van een jaar een bloedstolsel. Van elke vrouwen die een gecombineerd hormonaal anticonceptivum gebruiken dat levonorgestrel, norethisteron of norgestimaat bevat, krijgen er ongeveer 5-7 in een jaar een bloedstolsel. Van elke vrouwen die een gecombineerd hormonaal anticonceptivum gebruiken dat desogestrel bevat, zoals dit middel, krijgen er ongeveer tussen de 9 en 12 in een jaar een bloedstolsel. Het risico om een bloedstolsel te krijgen is afhankelijk van uw persoonlijke medische voorgeschiedenis (zie rubrieken Factoren die uw risico op een bloedstolsel in een ader/slagader verhogen hieronder) Vrouwen die geen gecombineerde hormonale pil/pleister/ring gebruiken en niet zwanger zijn Vrouwen die een combinatiepil gebruiken die levonorgestrel, norethisteron of norgestimaat Risico om in een jaar een bloedstolsel te krijgen Ongeveer 2 van elke vrouwen Ongeveer 5-7 van elke vrouwen bevat Vrouwen die dit middel gebruiken Ongeveer 9-12 van elke vrouwen Factoren die uw risico op een bloedstolsel in een ader verhogen Het risico op een bloedstolsel met dit middel is klein, maar er zijn bepaalde omstandigheden die het risico vergroten. Uw risico is hoger: als u ernstig overgewicht heeft (BMI [body mass index] hoger dan 30 kg/m 2 ) als één van uw naaste familieleden op jonge leeftijd (bijvoorbeeld vóór het 50e jaar) een bloedstolsel heeft gehad in een been, long of ander orgaan. In dat geval kunt u een erfelijke stollingsstoornis hebben als u een operatie moet ondergaan, of als u lange tijd niet op de been bent vanwege een blessure of ziekte, of als uw been in het gips zit. Het kan nodig zijn om vóór een operatie, of wanneer u minder mobiel bent, enkele weken te stoppen met het gebruik Het is belangrijk dat u het uw arts vertelt als een of meer van deze omstandigheden op u van toepassing zijn, zelfs als u hierover twijfelt. Uw arts kan beslissen dat u moet stoppen met het gebruik van dit middel. Als een van de hierboven vermelde omstandigheden verandert terwijl u dit middel gebruikt, bijvoorbeeld als een naast familielid een bloedstolsel (trombose) krijgt zonder bekende oorzaak, of als u veel in gewicht aankomt, vertel dit dan aan uw arts. Bloedstolsels in een slagader Wat kan er gebeuren als er een bloedstolsel wordt gevormd in een slagader? Net als een bloedstolsel in een ader kan een bloedstolsel in een slagader ernstige problemen veroorzaken. Het kan bijvoorbeeld een hartaanval of een beroerte veroorzaken. Factoren die uw risico op een bloedstolsel in een slagader verhogen Het is belangrijk dat u weet dat het risico op een hartaanval of beroerte door het gebruik van dit middel zeer klein is, maar groter kan worden: met toenemende leeftijd (boven ongeveer 35 jaar); als u rookt. Als u een gecombineerd hormonaal anticonceptivum zoals dit middel gebruikt, wordt aangeraden dat u stopt met roken. Als u niet kunt stoppen met roken en ouder bent dan 35 jaar, kan uw arts u aanraden om een ander type voorbehoedmiddel te gebruiken; als u overgewicht heeft; als u hoge bloeddruk heeft; als een lid van uw naaste familie op jonge leeftijd (vóór het 50e jaar) een hartaanval of beroerte heeft gehad. In dat geval kunt u ook een verhoogd risico hebben om een hartaanval of beroerte te krijgen; als u, of een lid van uw naaste familie, een verhoogd vetgehalte in het bloed heeft (cholesterol of triglyceriden); als u aan migraine lijdt, vooral migraine met aura; als u een hartaandoening heeft (hartklepaandoening, of een hartritmestoornis die atriumfibrilleren wordt genoemd); als u suikerziekte (diabetes) heeft. Als meer dan één van deze omstandigheden op u van toepassing is, of als een van deze aandoeningen bijzonder ernstig is, kan het risico op het krijgen van een bloedstolsel zelfs nog verder verhoogd zijn. Als een van de hierboven vermelde omstandigheden verandert terwijl u dit middel gebruikt, bijvoorbeeld als u begint met roken of als een naast familielid een bloedstolsel (trombose) krijgt zonder bekende oorzaak, of als u veel in gewicht aankomt, vertel dit dan aan uw arts. Direct na de bevalling hebben vrouwen een verhoogd risico op bloedstolsels. Vraag daarom uw arts hoe snel u na de bevalling kunt beginnen met het nemen van een combinatiepil. Kanker Bij vrouwen die de pil gebruiken, wordt iets vaker borstkanker geconstateerd dan bij niet-pilgebruiksters. Het is echter niet bekend of dit verschil wordt veroorzaakt door de pil. Het is bijvoorbeeld ook mogelijk dat meer tumoren worden ontdekt doordat pilgebruiksters vaker worden onderzocht door hun arts. Het voorkomen van borstkanker wordt geleidelijk aan minder na het stoppen met de combinatiepil. Het is belangrijk om regelmatig uw borsten te controleren en u moet contact opnemen met uw arts als u knobbeltjes voelt.

4 Neem dit middel niet als u kanker heeft die gevoelig is voor geslachtshormonen, zoals borstkanker, of zo n vorm van kanker heeft gehad. In zeldzame gevallen zijn niet-agressieve levertumoren gemeld bij pilgebruiksters en in nog zeldzamere gevallen agressieve levertumoren. Neem contact op met uw arts als u ongewoon hevige buikpijn heeft. Bij vrouwen die de pil gedurende een langere tijd gebruiken, zijn er vaker gevallen van baarmoederhalskanker gemeld. De belangrijkste risicofactor hiervoor is een bestaande infectie met een bepaald virus (HPV). Het verhoogde risico kan ook in verband worden gebracht met seksueel gedrag (bijvoorbeeld als u vaak verandert van partner) en andere factoren. Bloedverlies tussen de menstruaties Tijdens de eerste paar maanden dat u dit middel gebruikt, kunt u last hebben van onverwacht bloedverlies buiten de stopweek. Wanneer dit bloedverlies langer dan een paar maanden aanhoudt, dient uw arts de oorzaak te onderzoeken. Geen bloeding tijdens de stopweek Het is erg onwaarschijnlijk dat u zwanger bent als u: - alle tabletten correct heeft ingenomen - geen last heeft gehad van overgeven en/of diarree en - geen andere geneesmiddelen heeft gebruikt. Als de verwachte bloeding echter twee keer achter elkaar uitblijft, kunt u zwanger zijn. Neem onmiddellijk contact op met uw arts. Ga niet verder met de volgende strip voordat uw arts heeft vastgesteld dat u niet zwanger bent. Gebruikt u nog andere geneesmiddelen? Gebruikt u naast Strelicia nog andere geneesmiddelen, of heeft u dat kort geleden gedaan of bestaat de mogelijkheid dat u in de nabije toekomst andere geneesmiddelen gaat gebruiken? Vertel dat dan uw arts of apotheker. De volgende geneesmiddelen kunnen de werkzaamheid van de pil verminderen: geneesmiddelen voor de behandeling van epilepsie, zoals: hydantoïnen primidon, fenytoïne fenobarbital carbamazepine, oxcarbazepine topiramaat, felbamaat barbituraten geneesmiddelen voor de behandeling van hiv-infecties zoals ritonavir, nelfinavir, nevirapine, efavirenz geneesmiddelen voor de behandeling van tuberculose (rifampicine, rifabutine) een geneesmiddel voor de behandeling van hoge bloeddruk in de bloedvaten van de longen (bosentan) een geneesmiddel voor de behandeling van overmatige slaperigheid/narcolepsie (modafinil) geneesmiddelen voor de behandeling van andere infecties, zoals penicilline, tetracycline, rifampicine, griseofulvine Sint-Janskruid, een kruidenmiddel vooral gebruikt voor de behandeling van depressieve buien. Dit middel kan de werking van andere geneesmiddelen beïnvloeden, bijvoorbeeld: ciclosporine, een middel dat het immuunsysteem onderdrukt en ook voor andere ziekten gebruikt wordt lamotrigine, voor de behandeling van epilepsie. Waarop moet u letten met eten en drinken? Dit middel kan met en zonder eten worden ingenomen, indien nodig met een beetje water. Laboratoriumonderzoeken Als er bloedonderzoek bij u moet worden gedaan, vertel dan uw arts of het laboratoriumpersoneel dat u de pil gebruikt. Hormonale anticonceptiemiddelen kunnen namelijk de uitslagen van sommige onderzoeken beïnvloeden. Zwangerschap en borstvoeding Zwangerschap Gebruik dit middel niet als u zwanger bent of zwanger wordt tijdens het gebruik. Borstvoeding Het gebruik van dit middel wordt in het algemeen niet aangeraden zolang een vrouw borstvoeding geeft. Als u toch de pil wilt gebruiken terwijl u borstvoeding geeft, kunt u het beste contact opnemen met uw arts. Bent u zwanger, denkt u zwanger te zijn, wilt u zwanger worden of geeft u borstvoeding? Neem dan contact op met uw arts of apotheker voordat u dit geneesmiddel gebruikt. Rijvaardigheid en het gebruik van machines Dit middel heeft geen of een verwaarloosbare invloed op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te gebruiken. Strelicia bevat lactose Als uw arts u heeft verteld dat u bepaalde suikers niet verdraagt, neem dan contact op met uw arts voordat u dit geneesmiddel inneemt. 3. HOE GEBRUIKT U DIT MIDDEL? Gebruik dit geneesmiddel altijd precies zoals uw arts of apotheker u dat heeft verteld. Twijfelt u over het juiste gebruik? Neem dan contact op met uw arts of apotheker. Wijze van gebruik Neem eenmaal daags 1 tablet, indien nodig met wat water. U dient uw tabletten elke dag op ongeveer dezelfde tijd in te nemen. De strip bevat 21 tabletten. Bij iedere tablet staat aangegeven op welke dag deze moet worden ingenomen. Als u bijvoorbeeld start op een woensdag, neem dan de tablet waar wo bij staat. Volg de richting van de pijl die op de strip staat tot u alle 21 tabletten heeft ingenomen. Daarna neemt u 7 dagen geen tablet. In de loop van deze 7 dagen hoort een bloeding te beginnen (de zogenaamde onttrekkingsbloeding). Deze begint gewoonlijk op de 2de of 3de dag van de stopweek. Begin na de 7 tabletvrije dagen met de volgende strip, ongeacht of de bloeding dan al voorbij is of niet. U begint dus steeds op dezelfde dag van de week met een volgende strip, en ook de onttrekkingsbloeding valt elke maand ongeveer op dezelfde dagen. Als u dit middel op deze manier gebruikt, bent u ook gedurende de 7 tabletvrije dagen beschermd tegen zwangerschap. Wanneer begint u met de eerste strip U heeft de afgelopen maand geen anticonceptiepil gebruikt. Begin met dit middel op de eerste dag van de cyclus (de eerste dag van uw menstruatie). U bent dan onmiddellijk beschermd tegen zwangerschap. U kunt ook op dag 2-5 van de cyclus beginnen maar dan moet u in de eerste 7 dagen wel een extra voorbehoedmiddel (bijvoorbeeld een condoom) gebruiken. Overschakelen van een andere combinatiepil, vaginale ring of anticonceptiepleister. U kunt met dit middel beginnen op de dag nadat u de laatste werkzame tablet van uw vorige pil heeft genomen, maar in ieder geval niet later dan de dag na de tabletvrije periode of nadat u de laatste niet-werkzame tablet van uw vorige pil heeft genomen. Als u overstapt van een vaginale ring of anticonceptiepleister, kunt u met dit middel beginnen op de dag van verwijdering van de ring of de laatste pleister. U mag ook later beginnen, maar niet later dan de dag dat u de volgende pleister zou moeten aanbrengen. Overschakelen van een pil met alleen progestageen, prikpil, implantaat of hormoon-houdend spiraaltje.

5 U kunt op elke gewenste dag overschakelen van de pil met alleen progestageen. Begin met dit middel op de dag na de laatste inname. U kunt overschakelen van een implantaat of een hormoon-houdend spiraaltje op de dag dat het wordt verwijderd. Overschakelen van de prikpil kan op de dag wanneer u anders de volgende injectie zou krijgen. U moet de eerste 7 dagen echter wel een extra voorbehoedmiddel (bijvoorbeeld een condoom) gebruiken. Na een miskraam. Volg het advies van uw arts. Na een bevalling. U kunt 21 tot 28 dagen na de bevalling starten met dit middel. Als u na meer dan 28 dagen begint, gebruik dan gedurende de eerste 7 dagen van het gebruik van dit middel een extra voorbehoedmiddel (zoals een condoom). Wanneer u al geslachtsgemeenschap heeft gehad voordat u start met dit middel, dient u er zeker van te zijn dat u niet zwanger bent of te wachten tot de volgende menstruatie. Als u borstvoeding geeft, zie rubriek 2 Zwangerschap en borstvoeding. Vraag uw arts wat u moet doen als u niet zeker weet wanneer u kunt beginnen. Heeft u te veel van dit middel gebruikt? Er bestaan geen meldingen van ernstige schadelijke gevolgen van het innemen van te veel tabletten. Als u een aantal tabletten tegelijk heeft genomen, dan kunt u last krijgen van misselijkheid of overgeven. Jonge meisjes kunnen last krijgen van vaginaal bloedverlies. Als u te veel van dit middel heeft gebruikt of als u ontdekt dat een kind dit middel heeft ingenomen, vraag dan uw arts of apotheker om advies. Bent u vergeten dit middel in te nemen? - Als u minder dan 12 uur te laat bent met het innemen van een tablet. De bescherming tegen zwangerschap is niet verminderd. Neem de tablet alsnog in zodra u eraan denkt en neem de volgende tabletten weer op de gebruikelijke tijd in. - Als u meer dan 12 uur te laat bent met het innemen van een tablet. De bescherming tegen zwangerschap kan verminderd zijn. Hoe meer tabletten u achter elkaar vergeten bent, hoe minder u beschermd bent tegen zwangerschap. De kans op onvoldoende bescherming tegen zwangerschap is het grootst als tabletten worden overgeslagen aan het begin of aan het einde van de strip. Houd u daarom aan de volgende regels: - Meer dan 1 tablet vergeten in een strip. Neem contact op met uw arts. - 1 tablet vergeten in week 1. Neem de vergeten tablet in zodra u eraan denkt, ook als u dan twee tabletten tegelijk moet innemen. Neem verder de tabletten weer op de gebruikelijke tijd in, maar gebruik de volgende 7 dagen extra voorbehoedmiddelen, zoals een condoom. Als u in de week vóór het overslaan seks heeft gehad, moet u rekening houden met de mogelijkheid dat u zwanger bent. Neem in dat geval daarom meteen contact op met uw arts. - 1 tablet vergeten in week 2. Neem de vergeten tablet in zodra u eraan denkt, ook als u dan twee tabletten tegelijk moet innemen. Neem verder de tabletten weer op de gebruikelijke tijd in. De bescherming tegen zwangerschap is niet verminderd, u hoeft geen extra voorbehoedmiddelen te gebruiken. - 1 tablet vergeten in week 3. U kunt kiezen uit 2 mogelijkheden: a) Neem de vergeten tablet in zodra u eraan denkt, ook als u dan twee tabletten tegelijk moet innemen. Neem verder de tabletten weer op de gebruikelijke tijd in. Sla de tabletvrije periode over en ga meteen door met de volgende strip. Hoogstwaarschijnlijk krijgt u pas aan het eind van de tweede strip een onttrekkingsbloeding maar u kunt tijdens de tweede strip wel last krijgen van spotting of een doorbraakbloeding. b) U kunt ook stoppen met de betreffende strip en meteen beginnen aan de tabletvrije periode van 7 dagen. Maak een aantekening van de dag waarop u de tablet bent vergeten. Als u op uw vaste dag met een nieuwe strip wilt beginnen, maak de tabletvrije periode dan korter dan 7 dagen. Als u een van deze twee aanbevelingen opvolgt, blijft u beschermd tegen een zwangerschap. Als u tabletten bent vergeten en geen bloeding krijgt in de eerstvolgende tabletvrije periode, kunt u zwanger zijn. Neem dan contact op met uw arts voordat u met de volgende strip begint. Braken of ernstige diarree De opname van de werkzame stof in het lichaam is verminderd als u binnen 3-4 uur na het innemen van een tablet moet overgeven of ernstige diarree heeft. Deze situatie is vergelijkbaar met die na het vergeten van een tablet. Na braken of diarree moet u zo snel mogelijk een nieuwe tablet innemen uit een reservestrip, indien mogelijk binnen 12 uur nadat u normaal uw pil inneemt. Als dit niet mogelijk is, of als er meer dan 12 uur voorbij is, volg dat het advies dat is gegeven onder Bent u vergeten dit middel in te nemen? Het uitstellen van uw menstruatie Het is mogelijk om uw menstruatie uit te stellen, hoewel dit niet wordt aangeraden. U gaat daarvoor zonder tabletvrije periode door met een nieuwe strip. U kunt met deze strip doorgaan totdat alle tabletten op zijn of eerder stoppen wanneer u uw menstruatie wenst te krijgen. U kunt tijdens het gebruik van de tabletten uit deze tweede strip wel last krijgen van doorbraakbloeding of spotting. Na de gebruikelijke tabletvrije periode van 7 dagen begint u dan weer met de volgende strip. U zou uw arts om advies kunnen vragen voordat u besluit uw menstruatie uit te stellen. Verschuiven van uw menstruatie U kunt uw menstruatie op een andere dag laten beginnen door de normale tabletvrije periode tussen twee strips te verkorten (maar nooit verlengen!). Bijvoorbeeld, als uw menstruatie normaal op vrijdag begint en u wilt dat verschuiven naar dinsdag (3 dagen eerder), dan moet u nu 3 dagen eerder dan gebruikelijk met de nieuwe strip beginnen. Als u de tabletvrije periode erg kort maakt (3 dagen of minder), kan het gebeuren dat u geen bloeding krijgt. U kunt dan tijdens de volgende strip last krijgen van doorbraakbloeding of spotting. Als u niet zeker weet hoe te handelen, neem dan contact op met uw arts voor advies. Als u stopt met het gebruik van dit middel U kunt met dit middel stoppen wanneer u maar wilt. Als u niet zwanger wilt worden, vraag dan uw arts om advies over andere betrouwbare methoden van geboorteregeling. Als u stopt omdat u zwanger wilt worden, wacht dan totdat u een natuurlijke menstruatie heeft gehad voordat u probeert zwanger te raken. U kunt dan gemakkelijker de verwachte geboortedatum uitrekenen. Jongeren tot 18 jaar oud Er zijn geen gegevens over de werkzaamheid en veiligheid van dit middel bij kinderen jonger dan 18 jaar. Heeft u nog andere vragen over het gebruik van dit geneesmiddel? Neem dan contact op met uw arts of apotheker. 4. MOGELIJKE BIJWERKINGEN Zoals elk geneesmiddel kan ook dit geneesmiddel bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken. Krijgt u een bijwerking, vooral als deze ernstig van aard is en lang aanhoudt, of treedt er een verandering op in uw gezondheidstoestand waarvan u denkt dat die veroorzaakt wordt door dit middel? Neem dan contact op met uw arts.

6 Alle vrouwen die gecombineerde hormonale anticonceptiva gebruiken, hebben een hoger risico op bloedstolsels in de aders (veneuze trombo-embolie [VTE]) of bloedstolsels in de slagaders (arteriële trombo-embolie [ATE]). Zie voor meer informatie over de verschillende risico's van het gebruik van gecombineerde hormonale anticonceptiva rubriek 2 Wanneer mag u dit middel niet gebruiken of moet u er extra voorzichtig mee zijn?. Ernstige bijwerkingen Voor ernstige bijwerkingen die in verband zijn gebracht met het gebruik van dit middel zie rubriek 2 Kanker en Bloedstolsels. Lees deze rubrieken aandachtig door en als u vragen heeft, neem dan contact op met uw arts. De volgende ernstige bijwerkingen zijn gemeld door vrouwen die de pil gebruikten: ziekte van Crohn of colitis ulcerosa (chronische ontsteking van de darm), systemische lupus erythematodes (SLE - een ziekte van het bindweefsel), epilepsie, huiduitslag (bekend als herpes gestationis), chorea (een bewegingsziekte), de bloedaandoening hemolytisch uremisch syndroom (HUS - een stoornis van de bloedstolling die nierfalen veroorzaakt), bruine pigmentvlekken op het gezicht en lichaam (chloasma), bewegingsstoornis met de naam Sydenham s chorea, geel worden van de huid, gynaecologische aandoeningen (endometriose, vleesbomen) Andere mogelijke bijwerkingen De volgende bijwerkingen zijn gemeld door vrouwen die de pil gebruikten; ze kunnen gedurende de eerste paar maanden na het starten met dit middel optreden, maar verdwijnen meestal wanneer het lichaam gewend is geraakt aan de pil. De meest gemelde bijwerkingen (komen voor bij meer dan 1 op de 10 gebruikers) zijn onregelmatige bloedingen en gewichtstoename. Andere bijwerkingen kunnen met de volgende frequenties voorkomen: Vaak (komen voor bij minder dan 1 op de 10 vrouwen) depressieve stemming, stemmingsveranderingen hoofdpijn misselijkheid buikpijn gevoelige borsten pijnlijke borsten gewichtstoename onregelmatige bloedingen. Soms (komen voor bij minder dan 1 op de 100 vrouwen) vocht vasthouden minder zin om te vrijen migraine braken diarree huiduitslag galbulten (urticaria) vergroting van de borsten minder of geen bloeding bloeding tussen de verwachte menstruaties door zenuwachtigheid duizeligheid acne hoge bloeddruk. Zelden (komen voor bij minder dan 1 op de 1000 vrouwen) schadelijke bloedstolsels in een ader of slagader, bijvoorbeeld: - in een been of voet (diepe veneuze trombose) - in een long (longembolie) - hartaanval - beroerte - 'mini-beroerte' of tijdelijke symptomen van een beroerte, bekend als TIA ( transient ischemic attack ) - bloedstolsels in de lever, maag/darmen, nieren of ogen. De kans om een bloedstolsel te krijgen is groter als er andere omstandigheden op u van toepassing zijn die dit risico verhogen (zie rubriek 2 voor meer informatie over de omstandigheden die het risico op bloedstolsels verhogen en de symptomen van een bloedstolsel) overgevoeligheidsreacties meer zin om te vrijen irritatie van de ogen bij het gebruik van contactlenzen huidaandoeningen (erythema nodosum een huidziekte met gewrichtspijn, koorts, overgevoeligheid of infectie en met pijnlijke, roze tot blauwe knobbeltjes onder de huid en op de schenen die steeds terugkomen; erythema multiforme een huidziekte met harde bulten op de huid of met vocht gevulde blaasjes en roodheid of verkleuring van de huid vaak in cirkels rond de aangedane plekken) afscheiding uit de vagina afscheiding uit de tepel gewichtsafname schimmelinfectie in de vagina (candida) verminderd gehoord (otosclerose) haaruitval jeuk. Als er bloedonderzoek bij u moet worden gedaan Vertel uw arts of het laboratoriumpersoneel dat u de pil gebruikt. Hormonale anticonceptiemiddelen kunnen namelijk de uitslagen van sommige onderzoeken beïnvloeden. Het melden van bijwerkingen Krijgt u last van bijwerkingen, neem dan contact op met uw arts of apotheker. Dit geldt ook voor mogelijke bijwerkingen die niet in deze bijsluiter staan. U kunt bijwerkingen ook rechtstreeks melden via het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb, website: Door bijwerkingen te melden kunt u ons helpen meer informatie te verkrijgen over de veiligheid van dit geneesmiddel. 5. HOE BEWAART U DIT MIDDEL? Buiten het zicht en bereik van kinderen houden. Gebruik dit geneesmiddel niet meer na de uiterste houdbaarheidsdatum. Die is te vinden op de blisterverpakking, het doosje en het zakje. Daar staat een maand en een jaar. De laatste dag van die maand is de uiterste houdbaarheidsdatum. Bewaren beneden 25 C. Gebruik dit geneesmiddel niet als u zichtbare tekenen van bederf ziet. Spoel geneesmiddelen niet door de gootsteen of de WC en gooi ze niet in de vuilnisbak. Vraag uw apotheker wat u met geneesmiddelen moet doen die u niet meer gebruikt. Ze worden dan op een verantwoorde manier vernietigd en komen niet in het milieu terecht. 6. INHOUD VAN DE VERPAKKING EN OVERIGE INFORMATIE Welke stoffen zitten er in dit middel? Elke filmomhulde tablet bevat 0,15 mg desogestrel en 0,02 mg ethinylestradiol. De andere stoffen in dit middel zijn lactosemonohydraat, all-rac-αtocoferol (E307), povidon K30, colloïdaal watervrij siliciumdioxide, talk (E553b), maïszetmeel, stearinezuur, magnesiumstearaat (E470b), hypromellose (E464), titaandioxide (E171) en macrogol/peg400. Hoe ziet Strelicia eruit en hoeveel zit er in een verpakking? Strelicia 0,15/0,02 mg, filmomhulde tablet is een witte, ronde, dubbelbolle, filmomhulde tablet met DT op de ene zijde en EE1 op de andere zijde. PVC/Al blisterverpakking van helder, transparant PVC en onbedrukt Al afdekfolie. PVC/Al blisterverpakking van helder, transparant PVC en aan beide zijdes bedrukt Al afdekfolie. Verpakkingsgrootten Strelicia 0,15/0,02 mg, filmomhulde tabletten: 1x21, 3x21, 6x21 13x21 filmomhulde tabletten.

7 Niet alle genoemde verpakkingsgrootten worden in de handel gebracht. Houder van de vergunning voor het in de handel brengen en fabrikant Houder van de vergunning voor het in de handel brengen Sandoz B.V., Veluwezoom 22, 1327 AH Almere, Nederland Correspondentie: Postbus 10332, 1301 AH Almere Fabrikant Salutas Pharma GmbH Otto-von-Guericke Allee Barleben Duitsland In het register ingeschreven onder: Strelicia 0,15/0,02 mg, filmomhulde tabletten is in het register ingeschreven onder RVG Dit geneesmiddel is geregistreerd in lidstaten van de EEA onder de volgende namen: Duitsland: Strelicia mg/0.02mg Filmtabletten Oostenrijk: Strelicia 0,15 mg/0,02 mg Filmtabletten België: Lamuna 20 0,020mg 0,150 mg filmomhulde tabletten Tsjechië: Strelicia 0,15 mg/0,02 mg Finland: Martam 150 mikrog/20 mikrog tabletti, kalvopäällysteinen Luxemburg: Lamuna 20 0,020mg 0,150 mg comprimés pelliculés Nederland: Strelicia 0,15/0,02 mg, filmomhulde tabletten Portugal: Strelicia 20 Slowakije: Strelicia 20 Deze bijsluiter is voor het laatst goedgekeurd in augustus 2014