GA WIJS OP WEG! U WORDT OUDER? VERKEERSTIPS VOOR U GA WIJS OP WEG! GEZONDHEIDSTIPS VOOR U

Transcriptie

1 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U U WORDT OUDER? GA WIJS OP WEG! GEZONDHEIDSTIPS VOOR U

2 U WORDT OUDER? GA WIJS OP WEG, BLIJF VEILIG MOBIEL! VERKEERSTIPS VOOR U! Ook nu u wat ouder wordt, wilt u actief blijven. U doet boodschappen, gaat bij familie of vrienden op bezoek, neemt deel aan het verenigingsleven, enzovoorts. Daarvoor trekt u erop uit: te voet, met de fiets, de auto, de scootmobiel, de taxi of het openbaar vervoer. U wilt dat natuurlijk zo veilig mogelijk doen. THUISBLIJVEN HOEFT NIET, GA WIJS OP WEG Tempo, zicht, alertheid; als u zich er bewust van bent dat dat allemaal wat minder is, kunt u er goed rekening mee houden. Als u bovendien de nieuwste verkeersregels goed kent, voelt u zich een stuk zekerder. En misschien past een andere manier om u te verplaatsen op deze leeftijd wel beter bij u; er zijn vele alternatieven. BLIJF VEILIG MOBIEL U wordt ouder en neemt daardoor op een andere manier deel aan het verkeer. Als u zich daar bewust van bent en u laat zich goed informeren, dan kunt u tot op hoge leeftijd prima aan het verkeer blijven deelnemen. Deze brochure helpt u wijs op weg. VERVOERSMIDDELEN, VERKEERS- REGELS EN GEZONDHEIDSTIPS In deze brochure leest u in het eerste deel over de verschillende vervoersmiddelen die u kunt gebruiken. In het tweede deel staan de verkeersregels waar u het meest mee te maken krijgt nog eens overzichtelijk op een rij. In het derde deel vindt u gezondheidstips die handig zijn in het verkeer. 2 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 3

3 VERVOERSMIDDELEN VERKEERSREGELS GEZONDHEIDSTIPS 07 U WORDT OUDER? VERVOERSMIDDELEN 14 SNEL OP WEG MET BROMMOBIEL OF 19 U WORDT OUDER? VERKEERSREGELS 26 DE WEG SAMEN DELEN 31 U WORDT OUDER? GEZONDHEIDSTIPS 08 VOOR U LOPEN IS GEZOND 10 BLIJF ZO LANG MOGELIJK FIETSEN 12 AUTORIJDEN: HOU T VEILIG 13 SCOOTMOBIEL: VERGROOT UW CANTA 15 HET GEMAK VAN DE TAXI 16 BUS OF TREIN: COMFORTABEL EN BETROUWBAAR 20 VOORRANG KRIJG JE, JE NÉÉMT T NIET 22 WAAR MAG U HOE HARD RIJDEN? 24 VOOR U NIEUWE LIJNEN OP DE WEG 27 SPECIALE REGELS VOOR SPECIALE VOERTUIGEN 28 RIJBEWIJS VERLENGEN NA UW 65 e VOOR U 33 TEST UW OGEN EN OREN 34 BLIJF BEWEGEN EN TRAINEN 36 VERKEERSVEILIGHEID EN MEDICIJNGEBRUIK MOBILITEIT 4 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 5

4 GA WIJS OP WEG, BLIJF VEILIG MOBIEL! DEEL 1 : VERVOERSMIDDELEN VOOR U U WORDT OUDER? VERVOERSMIDDELEN VOOR U Er zijn vele manieren om wijs op weg te gaan. U kiest het vervoermiddel dat het beste bij de reis past die u moet maken. Ouder wordend komen naast de auto en de fiets ook de scootmobiel, brommobiel of Canta, (Wmo-)taxi en het openbaar vervoer erbij, als aantrekkelijke en logische mogelijkheden. BEWUST VAN UW MOGELIJKHEDEN In het eerste deel van deze brochure staan de verschillende vervoermiddelen beschreven en tips over het gebruik daarvan. Dit met de bedoeling om met die kennis bewust op weg te gaan. Bewust van wat u kunt en wat u minder goed kunt. Om het zo veilig mogelijk te houden, voor u en uw medeweggebruiker. extra s die u moet aanschaffen of huren. Deze komen uit de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Wmo. Ook uw zorgverzekering vergoedt sommige zaken. Informeer daarnaar bij uw zorgverzekeraar en bij uw gemeente. Laat u helpen door een familielid of bekende als u er niet uitkomt. LEREN EN TRAINEN Scootmobielcursussen, oefenen met rollator, wandelclubs, rijvaardigheidstesten, e-bike-training u kunt leren en trainen met elk vervoermiddel. Dat kan dichtbij huis, want in Drenthe is het aanbod groot. Kijk op de website gawijsopweg.nl onder leren en trainen. Of vraag ernaar bij uw gemeente. VERGOEDINGEN UIT WMO Hoewel het niet zo ruim meer is als vroeger, zijn er vergoedingen voor vele aanpassingen die u moet doen en 6 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 7

5 LOPEN IS GEZOND Zo lang het nog lukt, blijf het doen: lopen. Eventueel met een stok of een rollator. Moeite met lopen? Hier staan wat tips. ZORG VOOR GOEDE SCHOENEN Laat u adviseren en wees kritisch; het gaat om uw gezondheid en veiligheid. GEBRUIK EEN ROLLATOR Bij het lopen kan een stok, rollator of looprek extra steun bieden. Er zijn tegenwoordig hele goede en mooie rollators. VEILIGHEID EERST Steek zoveel mogelijk over bij officiële oversteekplaatsen zoals een zebrapad of bij verkeerslichten. Daar heeft u alle tijd. LET OP Let op oneffenheden in het wegdek. Vallen op hogere leeftijd heeft vaker letsel tot gevolg. Zie ook het stukje onder Losse stoeptegel. BLIJF BEWEGEN Hoe minder u beweegt, hoe moeilijker het lopen wordt. Blijf daarom oefenen, blijf bewegen. Lopen kan in groepsverband, er zijn altijd wel wandelclubs in uw buurt. Ook zwemmen is goed om in beweging te blijven. DE BELANGRIJKSTE VERKEERSREGELS VOOR VOETGANGERS Als voetganger maak je gebruik van de stoep (trottoir) of het voetpad. Als er geen trottoir of voetpad is, mag je op het fietspad lopen. Als er ook geen fietspad is, dan mag je in de berm of helemaal aan de uiterste rand van de rijbaan lopen. Als je langs de weg loopt, mag je zelf weten of je links of rechts loopt. Kies de veiligste kant. Aan de linkerkant van de weg heb je goed zicht op naderend verkeer. Voetgangers zijn weggebruikers, maar geen bestuurders. Veel verkeersregels maken daarin een onderscheid. LOSSE STOEPTEGEL Over het algemeen zijn trottoirs in Drenthe redelijk tot goed onderhouden. Maar er kan een stoeptegel los zitten of scheef liggen. Vroeger sprong u er wellicht overheen, maar nu kan het een reëel gevaar opleveren om te vallen. Aarzel niet en bel uw gemeente. Vraag of het probleem verholpen kan worden en wanneer. Grote kans dat u binnen de kortste keren weer veilig over straat (stoep) kunt. 8 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 9

6 BLIJF ZO LANG MOGELIJK FIETSEN BLIJF ZO LANG MOGELIJK FIETSEN In Nederland is het logisch dat iedereen fietst. Als je ouder wordt, wordt fietsen lastiger. Toch is het raadzaam zo lang mogelijk te blijven fietsen, je beweegt immers in de buitenlucht, dus het is reuze gezond. Hier staan allemaal tips die helpen om zo lang mogelijk te blijven fietsen. OVERWEEG DE AANKOOP VAN EEN ELEKTRISCHE FIETS / E-BIKE Dit is een fiets met elektromotor, waarbij u nog wel gewoon trapt. Hij lijkt erg op een gewone fiets, maar doordat het fietsen zo gemakkelijk gaat, vraagt dit wel wat oefening. Er gebeuren soms ongelukken doordat gebruikers nog niet voldoende geoefend hebben. Uw fietsverkoper kan u informatie verschaffen en zorgen voor een proefrit. Ook kunt u informeren naar E-bike-trainingsdagen bij u in de buurt. NEEM EEN STERKE KOPLAMP De standaard koplamp geeft meestal weinig licht. Als u slecht ziet in het donker, kunt u een ledlamp kopen die bijna net zoveel licht geeft als de koplamp van een auto. GEBRUIK EEN SPIEGEL Achteromkijken is lastiger geworden? Gebruik een spiegel; uw fietsenwinkel heeft een goede voor u liggen. Het is even wennen, want de spiegel beweegt en zit soms in de weg. Bevalt ie niet? Spreek af dat de spiegel terug mag na een proefperiode. TERUGTRAPREM OF HANDREMMEN? Handremmen remmen beter dan alleen een terugtraprem. Maar wennen aan een nieuw remsysteem is erg lastig. Oefen op een rustige plek het remmen en het veilig afstappen bij een noodstop. ZADEL BEETJE LAGER Ook zijn er fietsen te koop met een lage instap en een aangepast frame. Daarmee kunt u altijd met beide voeten aan de grond staan zonder van uw zadel af te hoeven. ALTIJD IN EVENWICHT Moeite met evenwicht bewaren? Een driewielfiets biedt veel comfort en valt vrijwel nooit om. BESCHERM UW OGEN Niet voor niets dragen wielrenners brillen. Een fietsbril verhoogt het contrast, haalt hinderlijke schittering uit de ogen en houdt vliegjes, vuil en wind uit de ogen. BLIJF OEFENEN Al doende leert men; het is goed om regelmatig te fietsen. Als door omstandigheden de fiets een tijdje in de schuur is blijven staan, is de drempel om weer op te stappen hoger. Lees op de website gawijsopweg.nl over de mogelijkheden om te trainen. Ook zijn er overal wel toerclubs in de buurt, fiets eens mee!! NEEM EEN FIETS MET EEN LAGE INSTAP! OOK VOOR HEREN TE KOOP. 10 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 11

7 AUTORIJDEN: HOU T VEILIG SCOOTMOBIEL: VERGROOT UW MOBILITEIT U bent waarschijnlijk uw hele leven al vertrouwd met de auto. Voor velen staat de auto symbool voor mobiliteit; zonder auto kom ik nergens. Met de jaren veranderen verkeersregels, het wegbeeld, de weggebruikers, én u verandert. Het is goed om bewust te zijn van die veranderingen, zodat u wijs op weg kunt blijven gaan. MAAR IS HET NOG VEILIG? Inderdaad; de auto biedt veel voordelen: het is eigen, de actieradius is groot, u kunt gaan en staan waar en wanneer u wilt. Maar het moet wel veilig kunnen, daarom kan het zijn dat het verstandig is om bijvoorbeeld de bus of de trein eens te pakken. Of te denken aan een ander handig vervoermiddel: een scootmobiel. Of om mee te rijden met een familielid of kennis. RIJVAARDIGHEIDSRIT Waarschijnlijk heeft u al vele jaren uw rijbewijs. Toch kan het zeker geen kwaad om af en toe uw rijvaardigheid te testen en uw kennis op te frissen via een vrijblijvende rijvaardigheidsrit. Lees op de website gawijsopweg.nl over de mogelijkheden. TIPS Ga goed voorbereid de weg op, dus zorg dat u de route kent. Neem niet per se de kortste, maar de veiligste route. Gebruikt u een navigatiesysteem? Probeer die dan een keer uit voor u een eind gaat rijden. Vermijd het spitsuur en zorg dat u geen haast heeft. Besteed extra aandacht aan hoe u zit en of de spiegels goed staan, installeer eventueel een extra spiegel als u uw hoofd moeilijker kunt draaien. Zorg dat uw auto goed onderhouden is. UW AUTO AANPASSEN Met een auto die aan uw handicap is aangepast, kunt u nog jaren veilig aan het verkeer deelnemen. Bijvoorbeeld dat u met de hand gas geeft of dat u gemakkelijker kunt instappen. Er zijn allerlei bedrijven die hier gespecialiseerd in zijn, uw garage weet de weg. Voor het aangepast rijbewijs moet u bij het CBR zijn (cbr.nl). U hoeft geen nieuw examen te doen, maar u krijgt een aantekening op uw rijbewijs. Daarin staat wat er is aangepast in uw auto en dat u daarmee mag rijden. RIJBEWIJS VERLENGEN Het verlengen van het rijbewijs gaat na uw 65 e anders dan u gewend bent. Op pagina 28 leest u hoe dat in z n werk gaat. Je ziet ze veel, en steeds meer: de scootmobiel. Meer en meer ouderen ontdekken de voordelen van de scootmobiel. Het is even oefenen, maar als u de techniek onder de knie heeft, vergroot uw mobiliteit zienderogen. Een scootmobiel is een comfortabele stoel op wielen met een elektromotor. Hij is voor binnen en buiten, dus u kunt ermee náár de supermarkt en ín de supermarkt. Ook een ritje in de stad of naar een naburig dorp is mogelijk, dus u bent er best mobiel ermee. KOPEN OF HUREN? Scootmobiels kunt u huren via thuiszorgorganisaties. Denkt u na over kopen? Laat u informeren. Op de website van plusonline.nl en websites van dealers staan tips waarop u moet letten. Soms kunt u geld terugkrijgen of vergoedt de Wmo een deel. CURSUS In veel Drentse gemeenten worden scootmobielcursussen gegeven. Lees op de website gawijsopweg.nl over de mogelijkheden om te trainen. VERKEERSREGELS VOOR EEN SCOOTMOBIEL Voor een scootmobiel gelden de regels voor voetgangers als u ermee op het voetpad rijdt, en voor een bromfiets als u ermee op het fietspad of de weg rijdt. Op pagina 27 leest u welke speciale regels er zijn voor een scootmobiel. 12 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 13

8 SNEL OP WEG MET BROMMOBIEL OF CANTA RIJBEWIJS: WEL OF NIET? Met de brommobiel heeft u een rijbewijs of bromfietscertificaat nodig. Wanneer u geen geldig rijbewijs (meer) heeft, kunt u een bromfietscertificaat kopen op het postkantoor. Met de Canta heeft u geen rijbewijs nodig. Het voordeel van de Canta is dat deze aan te passen is aan uw handicap, en dat u er bijna overal mee mag rijden, van de 80-kilometerweg tot en met de winkelpromenade. LEREN RIJDEN Het is weer een nieuw voertuig, een nieuwe ervaring, oefenen is dus zinvol. De koper van een nieuwe brommobiel of Canta kan een rijvaardigheidstraining volgen. Ook is het boek Wegwijzer in het verkeer brommobiel in de boekhandel verkrijgbaar. Lees op de website gawijsopweg.nl over de mogelijkheden om te trainen of vraag ernaar bij de dealer. VERKEERSREGELS VOOR BROMMOBIEL EN CANTA Voor de brommobiel gelden ongeveer dezelfde verkeersregels als voor een auto. Voor de Canta ook, met één groot verschil: de Canta mag bijna overal komen. Op pagina 27 leest u welke speciale regels er zijn voor een brommobiel en een Canta. HET GEMAK VAN DE TAXI De grote voordelen van de taxi zijn dat deze rijdt wanneer u dat wilt. Hij brengt u met eventuele bagage van deur tot deur. Ook kunt u rekenen op hulp bij het in- en uitstappen. U betaalt wel extra voor die voordelen, tenzij u een indicatie heeft waarmee u recht heeft op een vergoeding via zogenaamd contractvervoer. Er zijn mogelijkheden voor ouderen om van contractvervoer gebruik te maken. Er zijn taxi s voor kortere ritten in de regio (Wmo-vervoer) en voor lange reizen (Valys-vervoer). Om met contractvervoer te reizen, heeft u vaak een indicatie nodig. Bij Wmo-vervoer en Valys krijgt u bijvoorbeeld een pas waarmee u een rit kunt bestellen. Voor meer informatie hierover kunt u terecht bij uw gemeente of bij uw zorgverzekeraar. 14 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 15

9 BUS OF TREIN: COMFORTABEL EN BETROUWBAAR In Drenthe is het openbaar vervoer heel goed geregeld, het is comfortabel en betrouwbaar. Als u het niet gewend bent met trein of bus te reizen, moet u zich er even in verdiepen voordat u bij een bushalte of op een perron gaat staan. Daarvoor staan hier enkele tips en verwijzingen. HOE KOOPT U EEN KAARTJE? Om te reizen moet u betalen met een OV-chipkaart; een pasje waar een saldo op staat. Daarmee reist u met de bus en de trein. Alle informatie daarover staat op de website OV-chipkaart.nl. Als u vaak reist, kunt u het beste een persoonlijke OV-chipkaart kopen. Daarop kunnen abonnementen en leeftijdskorting worden gezet. Reist u sporadisch, dan is een anonieme OV-chipkaart handiger. De persoonlijke kaart moet u aanvragen via OV-chipkaart.nl, de anonieme kaart koopt u op het station, in de supermarkt of bij de tijdschriftenwinkel. Let op: als u al een NS-abonnement heeft, kan dat pasje ook gelden als OV-chipkaart, mits het OV-chipkaartlogo erop staat. LEEFTIJDSKORTING Bent u 65 jaar of ouder? Dan kunt u bijvoorbeeld met korting reizen met de bus en de trein van Arriva. De Nederlandse Spoorwegen hebben geen speciaal tarief voor oudere reizigers. U heeft wel een persoonlijke OV-chipkaart nodig om van een leeftijdskorting te kunnen profiteren. REIS PLANNEN De gemakkelijkste website om uw reis te plannen, is OV9292.nl. Zowel de trein als de bus komt in uw reisplan te staan, en ook de loopafstand naar bushaltes. Bovendien ziet u meteen wat de reis u kost. U kunt ook bellen met , dat kost 70 cent per minuut. Kijk voor meer informatie ook op de website van het OV bureau: ovbureau.nl. 16 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 17

10 GA WIJS OP WEG, BLIJF VEILIG MOBIEL! DEEL 2 : VERKEERSREGELS VOOR U U WORDT OUDER? VERKEERSREGELS VOOR U Om wijs op weg te gaan, is het goed om op de hoogte te zijn van de actuele verkeersregels en situaties, want er verandert nog weleens wat. In dit tweede deel van deze brochure staan de belangrijkste voorrangsregels, zoals bijvoorbeeld bij een rotonde, op een rijtje. Ook leest u over snelheid, nieuwe lijnen op de weg en het samen-delenprincipe. Speciale aandacht is er voor speciale voertuigen als scoot- en brommobiel en Canta. Tenslotte leest u informatie over het verlengen van uw rijbewijs na uw 65 e. BROCHURE VERKEERSREGELS EN BORDEN Op internet kunt u een brochure met alle verkeersborden en verkeersregels downloaden, zodat u deze op de computer kunt doorbladeren. Kijk daarvoor op gawijsopweg.nl of zoek op internet naar: Verkeersborden en verkeersregels in Nederland en klik op de verwijzing naar de website van de rijksoverheid. 18 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 19

11 VOORRANG KRIJG JE, JE NÉÉMT T NIET Bij voorrang geldt het bekende devies: voorrang krijg je en verleen je, je néémt geen voorrang. In het verkeer kennen we twee typen kruisingen: voorrangskruisingen en gelijkwaardige kruisingen. De voorrangsregels zijn niet op elke kruising gelijk. ENKELE BELANGRIJKE VERKEERSBORDEN Als u dit bord ziet, rijdt u op een voorrangsweg. U heeft dan bij elke kruising voorrang op de andere weggebruikers. Als u dit bord ziet, heeft u alleen bij het eerstvolgende kruispunt voorrang. Bij dit bord nadert u een voorrangsweg. U moet dan voorrang verlenen. Dit wordt extra duidelijk gemaakt door haaientanden op de weg. VOORRANG BIJ KRUISPUNTEN Veel kruisingen zijn gelijkwaardig, vooral binnen de bebouwde kom. Nadert u zo n kruising, dan moet u voorrang verlenen aan ál het verkeer dat van rechts komt. Dus ook aan fietsers. Uitzonderingen zijn: De kruising van een verharde en een onverharde weg. Hier heeft de weggebruiker op de verharde weg voorrang. Verkeer dat uit een uitrit komt, moet alle andere weggebruikers voorrang geven. U moet altijd voorrang geven aan politieauto s, brandweerauto s en ambulances die het zwaailicht en de sirene aan hebben. Op gelijkwaardige wegen gaan trams voor andere weggebruikers. VOORRANG BIJ DE ROTONDE De afgelopen jaren is het aantal rotondes in Drenthe aanzienlijk toegenomen. In de nabije toekomst komen er nog de nodige bij. Hoe zit het nu precies met de voorrangsregels? De verkeersregels bij rotondes zijn in deze provincie eenduidig. In Drenthe moet u als fietser op een rotonde binnen en buiten de bebouwde kom voorrang verlenen aan zowel het verkeer dat de rotonde wil oprijden, als het verkeer dat de rotonde wil verlaten. De provincie Drenthe heeft hiervoor gekozen omdat uit onderzoek is gebleken dat dit het meest veilig is voor de fietser. ROTONDE: LET OP BORDEN EN MARKERINGEN Op de rotonde kunt u aan de verkeersborden en wegmarkeringen duidelijk zien wie voorrang heeft. Zo zijn in Drenthe op het fietspad haaientanden aangebracht voor elke afslag van een rotonde. Als fietser moet u hier dus voorrang verlenen. Nadert u een rotonde? Kies dan altijd voor de veiligste optie: nader hem langzaam en bestudeer de verkeersborden en wegmarkeringen. Zoek oogcontact met andere weggebruikers en laat merken dat u ze gezien heeft. Weet u niet zeker wie er voorrang heeft? Geef dan liever de ander voorrang! ZEBRA Voetgangers die de weg willen oversteken bij een zebrapad hebben recht op voorrang maar krijgen dat vaak niet. Soms komt dat ook doordat het niet duidelijk is dat iemand wil oversteken. Maakt u gebruik van een zebrapad, ga er dan vanuit dat u niet zomaar voorrang krijgt. Maak kenbaar aan het verkeer dat u wilt oversteken. Probeer daarbij ook oogcontact te maken met het overige verkeer. Wacht tot de ander u voorrang geeft. INVOEGEN OP DE AUTO(SNEL)WEG Veel ouderen vinden het moeilijk om op een autosnelweg vanaf de invoegstrook in te voegen. Hier staan tips die helpen bij het veilig invoegen. Kijk aan het begin van de oprit naar het verkeer op de autosnelweg om de drukte in te schatten. Geef gas zodat u net zo hard gaat rijden als het verkeer op de autosnelweg. Bewaar uw kalmte en probeer niet te vroeg in te voegen wacht daarmee tot u ongeveer op tweederde van de invoegstrook zit. Overtuig uzelf eerst door middel van de spiegels of u veilig kunt invoegen. Kijk pas daarna over uw schouder naar de dode hoek. Over uw schouder kijken betekent niet: omdraaien; u beweegt dus alleen uw hoofd en niet het lichaam. Pas als u daadwerkelijk gaat invoegen, geeft u richting aan. Let op: de auto s op de snelweg hoeven u geen voorrang te geven. Lukt het niet om in te voegen, dan mag u volgens de regels niet doorrijden op de vluchtstrook. U moet aan het begin van de invoegstrook wachten tot u ruimte ziet om in te voegen en vervolgens vaart maken. Echter in de praktijk is het veiliger om - als het niet lukt met invoegen - via de vluchtstrook rustig verder te rijden en niet te stoppen aan het begin van de invoegstrook. Het achterop komend verkeer verwacht namelijk niet dat er bij het begin van de invoegstrook wordt gestopt. 20 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 21

12 WAAR MAG U HOE HARD RIJDEN? UW SNELHEID BINNEN EN BUITEN DE BEBOUWDE KOM Voertuig binnen de bebouwde kom buiten de bebouwde kom personenauto's, bestelauto's en motoren 50 km/uur 80 km/uur vrachtwagens en autobussen (m.u.v. T100-bussen) 50 km/uur 80 km/uur Waar mag u hoe hard rijden? Hier staat een tabel met de maximumsnelheden. Het is natuurlijk verstandig om niet per se die maximumsnelheid aan te houden, maar de snelheid die op dat moment op die plek het meest logisch is. Rijd met het verkeer mee en pas uw snelheid aan op basis van de weg(lengte) die u kunt overzien. Hou bovendien rekening met weersomstandigheden. UW SNELHEID OP AUTO(SNEL)WEGEN Voertuig Autosnelweg Autoweg personenauto's, bestelauto's en motoren 130 km/uur 100 km/uur vrachtwagens en autobussen (m.u.v. T100-bussen) 80 km/uur 80 km/uur T100-bussen 100 km/uur 100 km/uur camper afgeleid van een vrachtwagen en zwaarder dan kilo 80 km/uur 80 km/uur personenauto's, bestelauto's, T100-bussen en motoren met een aanhangwagen niet zwaarder dan kilo 90 km/uur 90 km/uur personenauto's en bestelauto's met een aanhangwagen zwaarder dan kilo 80 km/uur 80 km/uur vrachtwagens en autobussen (m.u.v. T100-bussen) met een aanhangwagen (ongeacht het gewicht) 80 km/uur 80 km/uur bron: rijksoverheid.nl T100-bussen 50 km/uur 80 km/uur camper afgeleid van een vrachtwagen en zwaarder dan kilo 50 km/uur 80 km/uur personenauto's, bestelauto's, T100-bussen en motoren met een aanhangwagen niet zwaarder dan kilo 50 km/uur 80 km/uur personenauto's en bestelauto's met een aanhangwagen zwaarder dan kilo 50 km/uur 80 km/uur vrachtwagens en autobussen (m.u.v. T100-bussen) met een aanhangwagen (ongeacht het gewicht) 50 km/uur 80 km/uur brommobielen 45 km/uur 45 km/uur bromfietsen op het fiets/bromfietspad 30 km/uur 40 km/uur bromfietsen op de rijbaan 45 km/uur 45 km/uur snorfietsen, landbouwvoertuigen en motorvoertuigen met beperkte snelheid 25 km/uur 25 km/uur gehandicaptenvoertuig met motor op het fiets/bromfietspad 30 km/uur 40 km/uur gehandicaptenvoertuig met motor op de rijbaan 45 km/uur 45 km/uur gehandicaptenvoertuig met motor op het trottoir of voetpad 6 km/uur 6 km/uur bron: rijksoverheid.nl 22 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 23

13 NIEUWE LIJNEN OP DE WEG Steeds meer treft u nieuwe wegmarkeringen (lijnen) op de provinciale wegen in Drenthe. Het doel hiervan is het creëren van een duidelijk wegbeeld. Hier leest u wat ze betekenen. EEN GROENE MIDDENSTREEP EN DOORGETROKKEN ZIJSTREPEN De groene middenstreep geeft aan dat u op een autoweg rijdt, tenzij verkeersborden een lagere maximumsnelheid aangeven. Dat betekent dat u maximaal 100 km/uur mag rijden. De brede groene middenstreep maakt u extra alert op het gevaar van inhalen. Waar de witte strepen langs de groene ononderbroken zijn, mag u niet inhalen; u mag alleen inhalen op die plaatsen waar de witte strepen naast de groene streep onderbroken zijn. De doorgetrokken witte strepen aan de zijkant van de weg geven aan dat u van rechts en links geen verkeer hoeft te verwachten. EEN DUBBELE MIDDENSTREEP EN ONDERBROKEN ZIJSTREPEN De markering betekent dat u maximaal 80 km/uur mag rijden tenzij verkeersborden een lagere snelheid aangeven. De dubbele onderbroken middenstreep geeft aan dat inhalen hier wel is toegestaan, maar dat u daarbij extra moet oppassen. De onderbroken strepen aan de zijkant van de weg geven aan dat andere weggebruikers de weg kunnen oprijden of oversteken. GEEN MIDDENSTREEP EN ONDERBROKEN ZIJSTREPEN Is er geen middenstreep en staat langs de weg een bord met 60 km/uur dan mag u maximaal 60 km/uur. Staat er geen snelheidsbord dan mag u 80 km/uur. Houd daarom goed de verkeersborden in de gaten, die blijven bepalend! De onderbroken zijstrepen laten de weg smaller lijken, zodat u langzamer gaat rijden. Het ontbreken van de middenstreep geeft aan dat u deze weg met alle weggebruikers deelt. Houd er rekening mee dat andere verkeersdeelnemers zoals fietsers, landbouwverkeer en automobilisten op deze weg mogen lopen, draaien, keren, in- en uitstappen en oversteken. Pas uw snelheid hierop aan. 24 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 25

14 DE WEG SAMEN DELEN SPECIALE REGELS VOOR SPECIALE VOERTUIGEN Verkeersregels zijn er om alles zo duidelijk mogelijk te maken in het verkeer. Er zijn ook nieuwe verkeerssituaties in dorpen en steden die juist minder duidelijk zijn. Het verschil tussen voetpad, fietspad en rijweg is onduidelijk. Daar zit een gedachte achter: daardoor gaan weggebruikers extra opletten en gebeuren er minder ongelukken. SHARED SPACE Het principe dat alle verkeersdeelnemers gebruik maken van dezelfde ruimte, heet shared space, gedeelde ruimte. Het Kerkplein in Assen is hier een voorbeeld van. Sommige mensen vóélen zich iets onveiliger, maar het ís er veiliger doordat er minder hard gereden en beter opgelet wordt. Het is belangrijk om oogcontact te maken met andere weggebruikers. KLEINKINDEREN NAAR SCHOOL BRENGEN Bij scholen is het vaak een drukte van belang als de school begint of uitgaat. Die drukte heeft hetzelfde voordeel als bij shared space: de weggebruikers letten extra op en zijn voorzichtiger. Brengt of haalt u de kleinkinderen met de auto, dan is het goed om te weten welke afspraken er zijn gemaakt. Vaak hebben scholen afspraken gemaakt met ouders over bijvoorbeeld de rijrichting en waar je wel en waar je niet mag stilstaan en parkeren. Voor speciale voertuigen voor ouderen en gehandicapten gelden ook speciale regels. Hier staan de regels voor een scootmobiel, brommobiel en Canta beschreven. Als u voor het eerst in een scootmobiel, brommobiel of Canta gaat rijden, is het handig om eerst een cursus te volgen. Kijk op de website gawijsopweg.nl onder leren en trainen. Of vraag ernaar bij uw gemeente of de dealer waar u uw vervoermiddel koopt of huurt. VERKEERSREGELS VOOR EEN BROMMOBIEL Wanneer u in een brommobiel rijdt, dan moet u zich aan dezelfde verkeersregels houden als een bestuurder van een auto. U mag dan dus geen gebruik maken van fietspaden en fietsstroken. Daarnaast mag u als brommobilist niet harder dan 45 km/uur. U mag met uw brommobiel niet op autowegen en autosnelwegen rijden. Wel op een 80-kilometerweg; let op: het snelheidsverschil met de auto s die daar rijden is groot. U moet een gordel dragen. VERKEERSREGELS VOOR EEN CANTA Voor een Canta gelden dezelfde verkeersregels als voor de brommobiel, met één groot verschil: u mag met de Canta namelijk ook op fietspaden, voetpaden en zelfs in winkelpromenades rijden. En u mag m parkeren op de stoep. In de Canta is een veiligheidsgordel niet verplicht. VERKEERSREGELS VOOR EEN SCOOTMOBIEL Met een gehandicaptenvoertuig, zoals een scootmobiel of een elektrische rolstoel, mag u gebruik maken van het voetpad, het fietspad, het fiets-/bromfietspad en de rijbaan. Over het algemeen gelden voor scootmobielen dezelfde regels als voor bromfietsen. Alleen als u op het voetpad rijdt, dan gelden de regels voor voetgangers. De volgende snelheidsregels gelden: De maximumsnelheid is 30 km/uur binnen de bebouwde kom. De maximumsnelheid is 40 km/uur buiten de bebouwde kom. Op een 50-kilometerweg binnen de bebouwde kom mag u op de rijbaan rijden. In alle andere situaties kiest u voor het fiets- en bromfietspad. U mag met uw scootmobiel gebruik maken van een invalidenparkeerplaats. 26 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 27

15 RIJBEWIJS VERLENGEN NA UW 65 e De auto is voor ouderen in Drenthe een van de meest gebruikte vervoersmiddelen. Om van uw auto gebruik te mogen maken, heeft u uiteraard een rijbewijs nodig. Na uw 65 e gaat het verlengen van het rijbewijs anders dan u gewend bent. Een autorijbewijs is standaard tien jaar geldig. Oudere weggebruikers moeten vaker het rijbewijs vernieuwen en zich regelmatig medisch laten testen. Wanneer? Jonger dan 65 jaar: bij verlenging van het rijbewijs is dit 10 jaar geldig. De medische keuring is niet nodig. Tussen 65 en 70 jaar: het nieuwe rijbewijs is geldig tot 75 jaar. Een medische keuring is niet nodig. Tussen 70 en 75 jaar: het verlengde rijbewijs is 5 jaar geldig. Er hoeft alleen medisch gekeurd te worden als het oude rijbewijs verloopt op de 75ste verjaardag of daarna. 75 jaar of ouder: het rijbewijs is 5 jaar geldig en een medische keuring is verplicht. VIJF STAPPEN NAAR UW NIEUWE RIJBEWIJS Als u medisch gekeurd moet worden om uw rijbewijs te verlengen, neemt u vijf eenvoudige stappen. Stap 1: naar het gemeentehuis Stap 2: bel uw huisarts Stap 3: naar het CBR sturen Stap 4: u krijgt de uitslag Stap 5: verleng uw rijbewijs STAP 1: NAAR HET GEMEENTEHUIS Op het gemeentehuis koopt u allereerst een uittreksel uit de Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens (GBA). Neem hiervoor een geldig legitimatiebewijs mee. Ten tweede koopt u op het gemeentehuis een Eigen verklaring. Dit is een formulier met vragen over uw lichamelijke en geestelijke gesteldheid, zoals uw bloeddruk en of u een oogoperatie heeft gehad. U kunt deze verklaring ook kopen bij een rijschool of het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen). Vul de verklaring naar waarheid in. STAP 2: BEL UW HUISARTS Neem voor de medische keuring contact op met uw huisarts. Om de vertrouwensband niet te verstoren, keuren de meeste artsen geen eigen patiënten. Zij zullen u doorverwijzen naar een onafhankelijke collega. Neem de ingevulde Eigen verklaring mee naar de keuringsarts. De arts heeft dit nodig om alle resultaten van de medische keuring op vast te leggen. Het gedeelte van de Eigen verklaring dat door de keuringsarts wordt ingevuld, heet een Geneeskundig verslag. Bij de keuring beoordeelt de arts uw lichamelijke en geestelijke conditie. De arts zal ook uw bloeddruk meten, uw urine controleren op een mogelijke suikerziekte en testen hoe goed u nog (met bril) kunt zien. Wanneer de arts het gevoel heeft dat er aanvullend onderzoek nodig is, verwijst hij u door naar een specialist. Soms is een rijtest in de praktijk nodig. STAP 3: NAAR HET CBR STUREN U heeft nu een ingevulde Eigen verklaring met daaraan gekoppeld een Geneeskundig verslag en een uittreksel uit het GBA. Deze drie documenten stuurt u op naar: CBR regio Noord Postbus AA Assen STAP 4: U KRIJGT DE UITSLAG Op basis van de Eigen verklaring en het Geneeskundig verslag beslist de medisch adviseur van het CBR of u nog auto kunt rijden. Als u een specialistisch onderzoek heeft gehad of een rijtest heeft gedaan, kijkt de medisch adviseur ook naar de resultaten daarvan. Wanneer de uitkomst positief is, ontvangt u een Verklaring van geschiktheid (ook wel Geneeskundige verklaring genoemd). STAP 5: VERLENG UW RIJBEWIJS Met de Verklaring van geschiktheid gaat u naar het gemeentehuis, waar u uw rijbewijs kunt laten verlengen. 28 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 29

16 GA WIJS OP WEG, BLIJF VEILIG MOBIEL! DEEL 3 : GEZONDHEIDSTIPS VOOR U U WORDT OUDER? GEZONDHEIDSTIPS VOOR U U leest weleens berichtjes dat een hoogbejaard iemand van de weg is gehaald omdat hij gevaarlijk rijgedrag vertoonde als veel te langzaam rijden en slingeren. En dan denkt u hoofdschuddend dat u dat niet zou overkomen. Mooi zo! Dat betekent dat u, als u verkeersborden wat minder kunt lezen, meteen even langs de opticien gaat. Want verkeersveiligheid begint met bewustzijn. VEILIGHEID BEGINT MET BEWUSTZIJN Als u zich maar bewust bent van wat er minder gaat, dan kunt u gericht op zoek naar oplossingen en hulpmiddelen. In dit derde deel van deze brochure leest u tips over hoe u ermee omgaat als zicht en gehoor achteruitgaan. Ook als uw kracht en lenigheid afneemt, is daar prima mee om te gaan. Waaraan u moet denken als u medicijnen gebruikt, staat hier ook beschreven. 30 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 31

17 TEST UW OGEN EN OREN Van de ouderen die stoppen met autorijden, doet een kwart dat omdat het gezichtsvermogen afneemt. Verstandig, want goed zicht is uiteraard heel belangrijk in het verkeer. Het is wel goed om uw ogen te laten testen voordat u zo n ingrijpende beslissing neemt. Er zijn verschillende hulpmiddelen en tips, waardoor u langer veilig mobiel kunt blijven. OOG- EN OORTESTS OP INTERNET Op internet zijn verschillende oog- en oortests te vinden. Deze staan op een rijtje op de website gawijsopweg.nl. Klik op lichamelijke conditie en dan op zien en horen. Deze doe-het-zelftests zijn globaal; als uw zicht of gehoor niet optimaal is, is het beter om naar een opticien of optometrist (ogen) of audicien/kno-arts (oren) te gaan. Ook uw gehoor is van belang in het verkeer. Helemaal als uw reactiesnelheid wat afneemt, is het prettig geen geluiden te missen. Als u niet zeker bent van uw oren, doe dan een test. Tegenwoordig zijn er heel geavanceerde gehoorapparaten; laat u informeren bij een audicien. NEEM DIRECT MAATREGELEN Het is wellicht mogelijk om de drukste uren en plaatsen te mijden. Als u weet dat u enigszins nachtblind bent, kunt u ook de donkere uurtjes mijden. Of u schaft een contrastverhogende bril aan. En als uw gehoor minder wordt, past u extra op bij het fietsen en gaat u op zoek naar een goed gehoorapparaat. Vermeld dan als dat zo is dat u veel fietst, dus dat u geen last wilt hebben van windgeruis. 32 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 33

18 BLIJF BEWEGEN EN TRAINEN BLIJF BEWEGEN EN TRAINEN Het lijkt in het verkeer alleen maar harder en sneller te gaan. En dat terwijl het ouder worden juist het tegenovergestelde met zich meebrengt: het gaat allemaal wat langzamer. Uw reactiesnelheid neemt af en u bent minder sterk en lenig dan toen u 18 was. Meer beweging betekent meer kracht en lenigheid. Iemand die sterk is, kan soepel lopen en evenwicht bewaren. Na de 50 neemt de spierkracht af, dus wordt de lenigheid en balans vanzelf minder. Door in beweging te blijven, blijft u sterk en soepel. Met name met fietsen, autorijden en op de scootmobiel moet u over uw schouder achterom en opzij kijken. Met het fietsen kost op- en afstappen kracht en met lopen is evenwicht belangrijk, helemaal op oneffen terrein. Als u goed getraind blijft, hebt u hier minder moeite mee. Sluit u bijvoorbeeld aan bij een gymnastiekvereniging, ga regelmatig zwemmen of beweeg mee met de programma s op tv. HULPMIDDELEN Wordt het toch lastiger, dan zijn er veel hulpmiddelen. Denk aan spiegels op de fiets, een e-bike of een lage-instapfiets. Een stok en rollator helpen bij het lopen. En extra spiegels aan de scootmobiel of in de auto maken het mogelijk langer veilig mobiel te blijven. DOE-HET-ZELF-TESTJES OP INTERNET Op internet zijn verschillende doe-het-zelftests te vinden om reactiesnelheid, evenwicht en mate van beweging te meten. Deze staan op een rijtje op de website gawijsopweg.nl. Klik op lichamelijke conditie en dan op kracht en lenigheid. Deze tests zijn globaal; als u twijfelt aan uw gezondheid, raadpleeg dan een arts. 34 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 35

19 VERKEERSVEILIGHEID EN MEDICIJNGEBRUIK Meer dan de helft van de ouderen in Drenthe gebruikt dagelijks medicijnen. Veel medicijnen beïnvloeden het rijgedrag negatief, maar de effecten worden vaak onderschat. Als u weet wat de effecten zijn, kunt u daar rekening mee houden in het verkeer. Vraag daarom altijd advies aan uw arts of apotheker. VRAAG PERSOONLIJK ADVIES Uw arts of apotheker kunnen u precies vertellen wat de gevolgen zijn van uw medicijngebruik op uw verkeersdeelname. Raadpleeg ze voor een persoonlijk advies. LEES DE BIJSLUITER Algemene informatie over het effect van uw medicijnen vindt u op de verpakking en in de bijsluiter. De bijsluiter geeft gedetailleerde informatie over de bijwerkingen. U leest er bijvoorbeeld ook of het middel invloed heeft op uw reactievermogen. Let op: wanneer op de verpakking een gele waarschuwingssticker is geplakt, dan weet u zeker dat het medicijn niet samen gaat met autorijden of fietsen. RIJ VEILIG MET MEDICIJNEN Soms is het voor uzelf wel duidelijk dat verkeersdeelname door medicijngebruik niet gaat, maar soms merkt u nauwelijks dat uw reactievermogen achteruit gaat. Met sommige medicijnen kunt u nog prima wandelen of fietsen, maar autorijden kan gevaarlijk zijn. Het maakt ook uit of u bijvoorbeeld een paracetamol of een aspirine heeft geslikt, of zwaardere medicijnen, zoals slaapmiddelen, kalmeringsmiddelen en antidepressiva. Op de website rijveiligmetmedicijnen.nl staat precies wat de effecten zijn van het medicijn dat u gebruikt. 36 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 37

20 38 GA WIJS OP WEG! VERKEERSTIPS VOOR U 39

21 MEER INFORMATIE Op de website gawijsopweg.nl staan onder de knop meer informatie links naar allerlei websites. Ook kunt u zelf gericht zoeken op internet naar de informatie die u wenst. OVER GA WIJS OP WEG De campagne Ga wijs op weg, blijf veilig mobiel! is een initiatief van Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe. CONTACT Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe Provincie Drenthe Postbus AC ASSEN Telefoon (0592) info@veiligbereikbaardrenthe.nl veiligbereikbaardrenthe.nl COLOFON Concept en realisatie: Slagkracht Communicatievormgeving Tekst en redactie: Senza Communicatie Gerealiseerd in opdracht van Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe