Bloed, Afweer en Infectieziekten

Transcriptie

1

2 Bloed, Afweer en Infectieziekten

3 Functies Vervoer van stoffen O 2 van longen naar cellen CO 2 van cellen naar longen Voedingstoffen van de dunne darm naar cellen Ureum van de lever naar de nieren Hormonen van hormoonklieren naar cellen Afweer tegen ziekteverwekkers Constant houden van het inwendig milieu (homeostase) Constant houden van de lichaamstemperatuur Regelen van de zuurgraad Herstel van beschadigingen door stolling

4 Bloed feitjes De mens heeft ongeveer 5 Liter in zijn lichaam (7,5% van het lichaamsgewicht) Bloed bestaat uit 55% bloedplasma 45% bloedcellen

5 Bloedcellen Erytrocyten Rode bloedcellen Verhouding bloedcellen : 95% Leukocyten Witte bloedcellen Verhouding bloedcellen : 0,1% 3 groepen: granulocyten, lymfocyten en monocyten Trombocyten Bloedplaatjes Verhouding bloedcellen :~ 5%

6 Erytrocyten Vorm: Schijfvormige, biconcave (beide kanten hol van de cel) Vorming uit stamcellen uit de platte beenderen Bij zoogdieren :bevat geen mitochondriën, geen kern, voornamelijk gevuld met het eiwit hemoglobuline Hemoglobuline Rode bloedkleurstof Gemakkelijk binden en afgeven van O 2 40 maal meer zuurstof transporteren

7 Leucocyten Lymfocyten Kleine cellen met een ronde grote kern Afweer cellen (specifieke weerstand) T-lymfocyten en B-Lymfocyten Spelen en rol bij herkenning & opruiming van lichaamsvreemde stoffen Granulocyten Cytoplasma vol met lysomen (korrels granula ) 3 soorten Allergische reacties, overgevoeligheids reacties, bacteriën, Monocyten Grote cellen, de vorm de kern hoefijzer Fagocyterend vermogen (macrofagen grote vreters )

8 Trombocyten Bloedplaatjes celfragmenten (cytoplasma afsnoeringen megakaryocyten) Bloedstolling Vrijkomen trombokinase speelt een rol bij vorming van bloedstolsels

9 Bloedplasma Na centrifugeren Bloedcellen zitten onderin Plasma bovenin Hemotocrietwaarde bepalen (volume v.h. bloed dat door rode bloedcellen word ingenomen t.o.v. he t totale bloedvolume) Eiwitten Albumine Globulinen Fibrinogeen -laten stollen -> serum

10 Praktijk Identificeren leucocyten Monocyten Grote cellen, hoefijzer vormige kern Monocyten buiten de bloedbaan heten macrofaag (fagocyterend vermogen). Monocyten vormen 2-5% van de leukocyten Lymfocyten Kleine cellen met grote ronde kern. Maken zo'n 30% van alle witte bloedcellen uit. De verschillende vormen zijn met een gewone diff niet van elkaar te onderscheiden. Gewoonlijk actief bij virusinfecties. Granulocyten Cytoplasma gevuld met lysosomen (kleine korrels) Fagocyten Neutrofiel Vage korreling in het cytoplasma, kern opgebouwd uit segmenten (segmentkernige granulocyten) Eosinefiel allergische reactie (bv hooikoorts Granula zijn na kleuring rood, kern bestaat uit twee segmenten Basofiel Grote onregelmatige granula, nakleuring donker (kern moeilijk te vinden door granula

11 Vorming leucocyten uit stamcellen

12 Bescherming tegen infectieziekten 1 ste afweer linie Barrières Mechanische Biologische chemische 2 de afweer linie Algemene afweer 3 de afweerlinie Specifiek afweer

13 Chemische Barriere Chemische bestandsdelen Lactoferrine Moedermelk traanvocht, zweet, slijm,speeksel Lysozym - enzym (peptidoglycaan) Speeksel, traanvocht Talg - Huidflora zet talg om in vetzuren (remmende werking groei transiënte microflora) Zuur - lage ph maag, vrouwelijke geslachtorgaan

14 Mechanische barriere

15 Biologische barriere Natuurlijke microflora (residente) Mircro organismen commensalen Huidflora Grampositieve kokken (S.epidermis) Aantallen verschillen; opbouw, vocht, ph Darmflora Menselijke feces 25% bacteriën < 1% anaerobe bacteriën (E.coli) Transiënte microflora Kunnen pathogenen bacteriën zijn

16 Afweer Algemene weerstand Gericht tegen alle micro-organismen Leukocyten (witte bloedcellen) Alleen de Monocyten, granulocyten Fagocytose (opeten van indringers) Specifieke weerstand Gericht tegen specifieke virussen, bacteriën Leukocyten- alleen de lymfocyten Immuniteit Humorale afweer- vorming antistoffen als reactie op antigenen

17 Specifieke (humorale) weerstand

18 infectieziekten Porte d entree 5 verspreiding manieren van infectieziekten Water Voedsel Contact dieren Aerosolen (vochtdruppeltjes in de lucht) Directe aanraking (SOA, HIV virus etc)

19 infectieziekten Onderscheiden op grond van gedrag ten opzichte van de mens 3 typen M.O. Parasieten (ziekmakend) Commensalen (horen bij ons, geven soms een voordeel voor de mens) Saprofyten (breken organisch materiaal af)

20 infectieziekten Belangrijke begrippen: Pathogeen Pathogeniteit Virulentie (mate van pathogeniteit) MID (minimale infectieuze dosis) Afhankelijk van Virulentie Conditie gastheer

21 infectieziekten Hoe maken bacterien ziek? Toxines Endotoxine exotoxinebi er