Verborgen Chanoeka in de Bijbel. 1. Inleiding

Transcriptie

1 Parasha: Joods Messiaanse Gemeente ''Beit Nitzachon'' -Chanoeka Mikeets חנוכה מקץ Verborgen Chanoeka in de Bijbel Parashat Hashavua De wekelijkse schriftlezingen Torah: Bereshiet 41:1-44:17 Haftarah: Chagai 2:10-19 B rit Hachadasha: Jochanan 10: Inleiding Chanoeka is een feest die voor veel mensen bekend staat als een joods feest en verbonden is met de joodse geschiedenis. Er zijn veel verschillende meningen rondom Chanoeka die (naar mijn inzicht) afbreuk doen aan dit Bijbelse en tevens belangrijke feest. Yeshua nam de moeite om met Chanoeka naar Jeroeshalaijiem te gaan, dit deed hij niet omdat hij er geen waarde aan hechte. We kunnen dit lezen in Jochanan 10:22-23: ''En het was het feest der vernieuwing des tempels (Chanoeka) te Jeroeshalaijiem; en het was winter. En Yeshua wandelde in den tempel, in het voorhof van Sj lomo.'' Yeshua was niet verplicht naar Jeroeshalaijiem te gaan want het was in die dagen een mitzwa/gebod om met de drie vreugdefeesten naar Jeroeshalaijiem op te trekken (Pesach, Sh waoet en Soekot). Het was winter en misschien wel koud, het kan zelfs gesneeuwd hebben! In Jeroeshalaijiem openbaart Yeshua zich als de shammesh (dienaar/mashiach), maar de mensen geloven zijn getuigenis niet! ''De Joden dan omringden Hem, en zeiden tot Hem: Hoe lang houdt Gij onze ziel op? Indien Gij de Mashiach zijt, zeg het ons vrijuit. Yeshua antwoordde hun: Ik heb het u gezegd, en gij gelooft het niet. De werken, die Ik doe in den Naam Mijns Vaders, die getuigen van Mij. (Jochanan 10:24-25)'' HaMashiach wist dat hij bij het volgende feest (Pesach) geen moment zou hebben om het volk te tonen wie hij was. Met het Chanoekafeest liet hij de mensen zelf oordelen over zijn identiteit, de vraag was erken je mij als Mashiach of niet! Waarom gebruikte Yeshua het Chanoekafeest om duidelijk te maken wie hij was? Welke dieper fundament aangaande Chanoeka staat er in de Bijbel? Chanoeka is een profetische vervulling van belofte die reeds voor de gebeurtenis van Chanoeka zelf al op - getekend is. Ik hoop dat jullie allen zullen zien dat Chanoeka niet summier aanwezig is in de Bijbel. Maar dat de Bijbel er vol mee staat. Ik wil vandaag voornamelijk uit het woord de Chanoeka boodschap naar boven halen, zodat we een volledige chag (vreugdefeest) zullen beleven. 1

2 2. Het verborgen Chanoeka De titel van de D rasha van deze Chanoeka is; De verborgen Chanoeka in de Bijbel. Als wij inzien dat Yeshua door Chanoeka laat zien wie hij is en hiervoor de Tanach gebruikt als fundament, dan kunnen wij de woorden van onze Meester ten volle begrijpen. Er zijn drie bronnen waar wij geschiedkundig het meeste kunnen vinden aangaande Chanoeka, 1. De boeken van de Makkabeeën 2. Flavius Josephus, 3. de Talmoed. Toch staat de Bijbel zelf vol met wat ik noem pre Chanoeka dit zijn voorbodes op het komende Chanoeka. De Rabbijnen laten bepaalde tekstgedeelten liggen die specifiek door verwijzen naar Chanoeka. Er zijn vele tekstgedeelten waar de wortel van het woord Chanoeka genoemd wordt. Laten we de eerste tekst die de wortel van Chanoeka bevat erbij halen: ''Toen Avram hoorde, dat zijn broeder als gevangene was weggevoerd, bracht hij zijn geoefenden, degenen die in zijn huis geboren waren, in de strijd, driehonderd achttien man, en achtervolgde hen tot Dan toe. (Bereshiet 14:14)'' Het Hebreeuws woord die in de nbg 1951 vertaling is vertaald als geoefenden is Chanoeka חנוכה worden. chaniek wat beter als toegewijd(e) vertaald kan ח נ יכ יו betekend (her)inwijding een andere naam voor Chanoeka is feest van het licht. Deze chaniek verslaan de vijanden die Lot en zijn gezin gevangen hebben genomen. Dit is een hint naar de Makkabeeën die met een kleine groep mensen de syriërs verwijderen uit het heiligdom en het heilige land. Avraham versloeg immers de vijand met 300 man. Het getal 300 staat voor El Shaddai, hij is degene die de Tempel na de overwinning van de Makkabeeën weer opnieuw heeft ingewijd. Zo staan er meerdere hints in de Bijbel. Ik zal een voorbeeld geven. In Bereshiet 19 wordt Lot bezocht door de twee engelen, hij bied hem ongezuurde broden (matza) aan en het is rond het voorjaar (19:13:2). Dit moet ons aan het denken zetten, er wordt ons een hint gegeven aangaande פ ס ח Pesach. Elohim ging met zijn oordeel aan Lot voorbij slavernij! pesach) en bevrijde hun uit de duistere פ ס ח) De tweede aanduiding van Chanoeka in de Bijbel staat in Nechamja 12:27: וב ח כנכ ת ח ו ת מת וירוש ל ש ם ב וקש ו א ת ה ולו י כם מ כ ל ת ומק ומ תל ם ל ה ב י ל אם ל ירוש ל ם ל ע תש ת ח כנכ ה ו וב ל שיר ומצ ול ל תי ם ונב ל ים ו ובכ נ ר ות וש ומח כה ו ת ובת וד ות ''Bij de inwijding van de muur van Jeroeshalaijiem riep men de Levieten uit al hun woonplaatsen op en deed hen naar Jeroeshalaijiem komen, om de feestelijke inwijding te verrichten, met lofzangen en liederen bij cimbalen, harpen en citers.'' Het hebreeuwse woord voor inwijding is חנוכה Chanoeka, Nechamja gebruikt dit woord twee keer. Wat opvalt is dat er een muur ingewijd wordt en dat er uitbundig feest gevierd wordt. Dit alles gebeurt nadat de kinderen van Jisraël uit Perzië terug keren naar Jisraël. Alles wordt in die periode weer opnieuw ingewijd. Vlak voor de inwijding van de muur is het feest Soekot gevierd. We hebben gelezen dat er feest 2

3 gevierd word nadat de muur is ingewijd ( חנוכה Chanoeka), zijn er dan ook lichten aangestoken? De lichten die met Soekot werden aangestoken werden soms later aangestoken vanwege bv een periode van onrust,oorlog die deze traditie vertraagd had. Ik hou het niet voor onmogelijk dat men ook met de inwijding van de muur de lichten hadden aangestoken. Het boek 2Makkabeeën benoemt de verbinding tussen Soekot,Chanoeka en de Soekot lichten: ''Op 25 kislew zullen wij de reiniging van de tempel vieren. We voelen ons verplicht u hiervan in kennis te stellen, opdat ook u Soekot viert en het Feest van het vuur, dat is ingesteld toen Nechemja de tempel en het altaar had herbouwd en offers opdroeg. (2 Makkabeeën 1:18)'' ''Op dezelfde dag van dezelfde maand dat deze door vreemdelingen was ontwijd, op 25 kislew, vond de reiniging van de tempel plaats. Vol vreugde vierden ze acht dagen lang feest, zoals dat ook voor Soekot gebruikelijk is, en ze dachten eraan hoe ze nog maar kort geleden Soekot hadden moeten vieren in holen in de rotsen, als dieren in het wild. (2 Makkabeeën 10:5-6)'' Om Chanoeka te begrijpen moeten wij de koppeling met de inwijding van de eerste Tempel maken deze inwijding werd door koning Sj lomo ten uitvoer gebracht. De zoon van shalom (Yeshua) wijdde de tempel in. De inwijding van de eerste Tempel gebeurde in de 7 de maand, dit is Soekot: ''Toen vergaderde Sj lomo de oudsten van Jisraël en al de stamhoofden, de familievorsten der Jisraëlieten, tot koning Sj lomo te Jeroeshalaijiem, om de ark van het verbond van JHWH uit de stad Davids, dat is Tsion, opwaarts te brengen. En alle mannen van Jisraël kwamen bij koning Sj lomo samen, op het feest in de maand Etanim, dat is de zevende maand. Toen alle oudsten van Jisraël gekomen waren, hieven de priesters de ark op, en zij brachten de ark van JHWH, en de tent der samenkomst en alle heilige voorwerpen die in de tent waren, opwaarts; de priesters en de Levieten brachten ze opwaarts. (Melechiem alef 8:1-4)'' Tijdens het gebed van de inwijding zegt Sj lomo iets opvallends, in vers 28 zegt hij: ''Zou Elohim dan waarlijk op aarde wonen? Zie, de hemel, zelfs de hemel der hemelen, kan U niet bevatten, hoeveel te min dit huis dat ik gebouwd heb. (Melachiem alef 8:27)'' De Sh china van JHWH Elohim daalde neer in de Tempel, maar toch woonde Hij in Zijn Hemels huis. De Tempel is een plaats waar Elohim zelf voor gekozen heeft om te wonen, of beter gezegd aanwezig te zijn. We kunnen de Grote machtige Elohim niet beperken tot de Tempel, Hij is veel groter, dit is wat Sj lomo besefte en uitsprak in zijn gebed. Wat opvalt is dat Soekot niet 7 dagen lang gevierd wordt maar 2 keer 7 dagen, dus 14 dagen lang: ''Toen vierde koning Sj lomo het feest, en geheel Jisraël met hem, een grote schare, van de weg naar Hamat af tot aan de Beek van Egypte, voor het aangezicht van JHWH, onze 3

4 Elohiem, gedurende zeven dagen, en nog eens zeven dagen: veertien dagen. Op de achtste dag liet hij het volk gaan, en zij zegenden de koning, en gingen naar hun tenten, verheugd en welgemoed wegens al het goede dat JHWH aan zijn knecht Davied en aan zijn volk Jisraël gedaan had. (Melechiem alef 8:65-66)'' Ik denk dat er een סוד Sod geheim (PaRDeS leer) verborgen zit in de verdubbeling van de feestdagen. Als we twee keer 7 nemen komt er het getal 14 uit. Het getal 14 staat voor Dawied omdat zijn naam de getalswaarde 14 heeft. Het getal 8 staat voor Mashiach als we deze woorden samenvoegen dan komen we om Davied Mashiach, die staat voor koning Davied en Mashiach Davied (Yeshua). Ik denk dat de hints die gegeven worden in Melechiem alef een verwijzing zijn naar de herinwijding van de tweede Tempel in de dagen van de Makkabeeën. We lezen immers nergens anders in de Bijbel dat Soekot 14 dagen lang gevierd word. Wie heeft daadwerkelijk de Sh china naar de Tempel gebracht? ''Het Woord is vlees geworden en het heeft onder ons gewoond en wij hebben zijn heerlijkheid aanschouwd, een heerlijkheid als van de eniggeborene des Vaders, vol van genade en waarheid.(jochanan 1:14)'' Één van de belangrijkste profeten die gesproken heeft over Chanoeka is de profeet Haggai die in het Hebreeuw ח ג י Chagai heet. In de naam ח ג י Chagai lezen we ook een ander woord, ח ג Chag wat feest betekent. De namen van de profeten verwijzen vaak door naar de boodschap van de profetie, zou zijn boodschap iets met feest te maken hebben? Zo ja welk feest? Laten we de woorden van Chagai erbij halen om meer inzicht te ontvangen: Als eerste spreekt JHWH door de mond van Chagai tot Zeroebavel, ben Sjealtieel, de gouverneur van Jehoeda en tot Jehoshjoea ben Jehotsadak de Hogepriester. Wie was de Hogepriester Jehoshjoea ben Jehotsadak? De Profeet Zecharja laat ons zien naar wie hij doorverwijst, het woord van Zecharjah maakt de naam van Mashiach bekend: ''Hoor toch, gij Hogepriester Jahoshjoea, gij en uw gezellen die vóór u zitten zij zijn immers mannen die ten wonderteken dienen voorwaar, zie, Ik zal mijn knecht, de Spruit, doen komen; voorwaar zie, van de steen die Ik vóór Jahosjoea neerleg op die ene steen zijn zeven ogen zal Ik zelf het graveersel graveren, luidt het woord van JHWH Tzevaot, en Ik zal op één dag de ongerechtigheid van dit land wegdoen. Te dien dage, luidt het woord van JHWH Tzevaot, zult gij elkander nodigen onder de wijnstok en onder de vijgeboom. (Zecharjah 3:8-10)'' De Hogepriester Jahoshjoea is direct verbonden met Mashiach Yeshua die het ware offerblok is (de steen) en waarvan JHWH spreekt: Ik zelf zal deze graveren,. Met andere woorden Hij zelf staat toe dat deze steen bewerkt wordt. Daardoor zal op één dag alle ongerechtigheid uit het land weggedaan worden. De woorden die tot de Hogepriester gesproken werden was geen onbekende taal. JHWH sprak over een volmaakt offer, deze komt alleen door Yeshua Mashiach, de steen die de bouwlieden afkeurden is een hoeksteen geworden (Tehilliem 118: 22-23). 4

5 Om de woorden van Chagai te begrijpen moeten we de Hoeksteen vasthouden! De ballingen uit Bavel kwamen langzaam terug in Jisraël, daar stuiten zij tegen het probleem op dat hun land in puin lag, inclusief de Tempel. Chagai spreekt bemoedigende woorden om de Tempel weer te bouwen. Het volk was ontmoedigd. De profeet Ezra is de eerste die herstel van het heiligdom begon. Een overblijfsel van man verlaat Bavel en trekt op naar Jeroeshalaijim. In de zevende maand richtte dit overblijfsel het altaar weer op zijn fundamenten op, offerde daarop brandoffers en herstelde zo openlijk het grote getuigenis van hun betrekkingen met Elohim (Ezra 3:2-3). Twee jaar na deze inwijding werd het fundament gelegd, nadat dit gebeurd was lag de bouw 16 jaar stil. Aroshverosh verbood 10 jaar lang om de bouw van de Tempel voort te zetten. De laatste 6 jaar weigerde de leiders van Jisraël (stadhouders) om de bouw voort te zetten. De profeten Chagai en Zecharjah brachten verandering door hun stimulerende woorden, het volk begon met de bouw. Herstel komt vanaf de 7 de maand dit zien wij continu terug komen in de geschiedenis van het herstel van de tweede Tempel. Hier volgen 2 voorbeelden: ''In de zevende maand richtte dit overblijfsel het altaar weer op zijn fundamenten op, offerde daarop brandoffers en herstelde zo openlijk het grote getuigenis van hun betrekkingen met Elohim (Ezra 3:2-3).'' ''In de zevende maand, op de eenentwintigste dier maand, kwam het woord van JHWH door de dienst van de profeet Chagai aldus: De toekomstige heerlijkheid van dit huis zal groter zijn dan de vorige, zegt JHWH Tzevaot; op deze plaats zal Ik redding geven, luidt het woord van JHWH Tzevaot. (Chagai 2:2 & 10)'' De zevende maand is de maand waarin Soekot gevierd wordt. Soekot staat voor het herstel 1000 jarig rijk die Elohim gaat brengen in de nabije toekomst. De Profeet Chagai ontvangt in de maand van Soekot op de 21 ste van die maand de woorden van herstel, de 21 ste van Tisjri is altijd de laatste dag van Soekot. Daarna volgt het slotfeest. Het feit dat Chagai op deze laatste dag woorden van herstel mag uitspreken over het huis van Elohim, is niet zonder reden. Wij mogen hierin een verbinding zien tussen de 7 dagen Soekot die Koning Sj lomo voegt aan de viering van Soekot bij de inwijding van de eerste Tempel (14 dagen). Dit is een heenverwijzing naar de volgende inwijding van de Tempel. Koning Sjlomo vierde hier een dubbel feest, en niet zonder reden. We moeten de woorden van de profeet Chagai goed begrijpen. Hij heeft het over de inwijding van de 2 de tempel met Chanoeka herdenken wij de herinwijding van de tweede Tempel! Het is dezelfde Tempel, zouden de woorden van de profeet Chagai dan ook niet Chanoeka impliceren? Hij spreekt uit dat deze Tempel groter is dan de eerste tempel en dat Hij op deze plaats redding zal geven. We weten van detempel uit de dagen van Yeshua dat deze mooier was dan de vorige Tempel. Koning Herodes had deze omwille van het volk rijkelijk versierd met o.a goud. 5

6 Yeshua openbaarde redding bij deze Tempel! Met Chanoeka omringde de Joden Yeshua en vroegen hem, bent u de Mashiach (verlosser), Yeshua antwoordt hun dat zijn werken getuigen van wie hij is (Jochanan 10:24-25). De profetie van Chagai laat ons de toekomstige inwijding zien die door de Makkabeeën werd uitgevoerd. Hst 2: 10 zegt het volgende: ''Op de vierentwintigste dag van de negende maand in het tweede jaar van Darius kwam het woord van JHWH tot de profeet Chagai aldus:'' De datum die hier genoemd word is de 24 ste Kislew een dag voor de inwijding van de Tempel door de Makkabeeën. JHWH spreekt door Chagai en zegt dat vanaf de 24 Kisjlev de zegen komt: ''Ik sloeg u met brandkoren en met honigdauw, en al het werk van uw handen met hagel, maar er was bij u geen gedachte aan Mij, luidt het woord van JHWH. Bedenkt toch wat voorafgegaan is aan deze dag, de vierentwintigste der negende maand, van de dag aan, waarop de tempel van JHWH gegrondvest werd.bedenkt: Is er nog zaad in de schuur? Ja, ook de wijnstok, de vijgeboom, de granaatappelboom en de olijfboom hebben niet gedragen. Van deze dag aan zal Ik zegenen. (Chagai 2:17-20)'' Op de 24 ste van Kisjlev zijn de Syriërs verslagen en trokken zij naar Antiochië (de hoofdstad in turkse provincie Hatay). Jehoeda Makkabi trok vanaf die dag terug naar Tzion. Het slachtveld vond plaats bij Beit Soer (Beit Sahur) wat ongeveer een dag reizen van Jeroeshalaijim ligt. Op de 25 ste van kisjlev is de Tempel ingewijd en dit is de reden waarom wij nu op de 25 ste Kisjlew Chanoeka vieren. Waarom kwam Yeshua naar Jeroeshalaijim om Chanoeka te vieren hoewel het geen verplichting was. Herinner je dat het een mitzwa/opdracht was om bij de drie vreugdefeesten aliyah (opgaan) naar Jeroeshalaijim te maken. Hij liep in het regenseizoen 90 mijl (ongeveer 124 kilometer) om een statement te maken. Yeshua spreekt in Matitjahoe 12:42 dat hij groter dan Sj lomo is: ''De koningin van het Zuiden zal in het oordeel optreden met dit geslacht en het veroordelen, want zij is gekomen van de einden der aarde om de wijsheid van Sj lomo te horen, en zie, meer dan Sj lomo is hier.'' 6

7 Koning Sj lomo die met wijsheid de Tempel gebouwd had en die bekend stond om die wijsheid. De koningin van sheba (zuiden) kwam om deze wijsheid te aanschouwen. Yeshua zegt ik heb meer wijsheid dan hem, ik ben meer als dat hij was. In het gebed van koning Sj lomo bij de inwijding van de Tempel uit hij de hoe betrekkelijk de Tempel is. Kan de volheid van Elohim in deze Tempel wonen? Yeshua bouwde net als koning Sj lomo een Tempel, maar wel een Tempel die niet te vernietigen is. Deze Tempel is jouw lichaam, de Roeach woont in jou ''.. Of weet gij niet, dat uw lichaam een tempel is van de Roeach HaKodesh, die in u woont, die gij van Eolhiem ontvangen hebt, en dat gij niet van uzelf zijt? Want gij zijt gekocht en betaald. Verheerlijkt dan Elohiem met uw lichaam. (Korinthiem 6:19-20)'' Yeshua liet zijn eigen Tempel (lichaam) vernietigen om ons vervolgens onze tempel opnieuw te kunnen inwijden. Chaggai zegt iets heel interessants aangaande het volk Jisraël: ''Op de vierentwintigste dag van de negende maand, in het tweede regeringsjaar van Darius, richtte JHWH zich tot de profeet Ghagai: Dit zegt JHWH Tzevaot: Vraag de priesters hierover een uitspraak te doen: Als iemand offervlees bij zich draagt in een plooi van zijn mantel, en deze plooi komt in aanraking met brood of met gekookt voedsel, met wijn, olie of met wat voor voedsel ook, wordt dat voedsel daardoor dan heilig? Nee, antwoordden de priesters op deze vraag. Vervolgens vroeg Chagai: Als iemand die onrein is doordat hij met een lijk in aanraking is geweest, zulk voedsel aanraakt, wordt het daardoor dan onrein? Ja, antwoordden de priesters, het wordt daardoor onrein. Daarop zei Chagai: Zo is het ook met deze mensen spreekt JHWH, zo is het in mijn ogen gesteld met heel dit volk, en zo is het ook met de vruchten van hun arbeid; alles wat zij offeren is onrein. (Chagai 2:10-14)'' Het lijkt erop of het volk opnieuw ingewijd moest worden, net als de broers van Joseef een periode van tuchtiging door gingen zo gebeurde dit ook bij het volk Jisraël. Wij allen hebben het nodig om (her)ingewijd te worden, onze eigen Tempel is vol zonde, onreinheid en gebrokenheid. Zonder herinwijding kunnen wij niet tot de Almachtige Elohim naderen. Volgens het Nederlands woordenboek koenen is de betekenis van inwijding o.a bekendmaken aan iemand in een geheim met andere woorden de inwijdingen van de Tempel waren bedoeld om JHWH Elohim bekend te maken, er was echter wel een geheim aan verbonden. Hiervan zegt Koning Sj lomo in zijn inwijdingsgebed; is het mogelijk dat deze Tempel uw grootheid kan bevatten! (Melachiem Alef 8:27) Yeshua HaMashiach Hij is degene die ons een mysterie heeft getoond, Hij heeft Elohim aan ons bekend gemaakt d.m.v van een mysterie (geheim). Jochanan maakt dit geheim aan ons bekend aan het begin van zijn evangelie: ''Het Woord is vlees geworden en het heeft onder ons gewoond en wij hebben zijn heerlijkheid aanschouwd, een heerlijkheid als van de eniggeborene des Vaders, vol van genade en waarheid. Jochanan heeft van Hem getuigd en heeft geroepen, zeggende: Deze was het, van wie ik zeide: Die na mij komt, is vóór mij geweest, want Hij was eer dan ik. Immers uit zijn volheid hebben wij allen ontvangen zelfs genade op genade; want de Torah is door Moshe gegeven, de genade en de waarheid zijn door Yeshua Mashiach gekomen. Niemand 7

8 heeft Elohim ooit gezien; de eniggeboren Zoon, die aan de boezem des Vaders is, die heeft Hem doen kennen. (Jochanan 1:14-18)'' Met de laatste Chanoeka die Yeshua gevierd heeft is Hij naar Jeroeshalaijiem opgetrokken om dit mysterie aan zijn volk duidelijk te maken. Deze geheimenissen werden niet liefelijk ontvangen, zij wilde Mashiach stenigen! Als wij tot de waarheid komen en erkennen dat Yeshua de langverwachte Mashiach is dan gaan wij Zijn woorden begrijpen. Yeshua maakt zichzelf dan aan ons bekend, het mysterie aangaande Yeshua wordt dan aan ons geopenbaard. Hij stierf voor ons, Hij stond op voor ons, Hij stortte Zijn Roeach uit voor ons en wij werden opnieuw ingewijd door hem. Bij de laatste pelgrimstocht van Yeshua openbaarde Hij een belangrijk gedeelte van wie Hij is ''. Gij lastert, omdat Ik heb gezegd: Ik ben de Zoon van Elohim? Indien Ik de werken mijns Vaders niet doe, gelooft Mij niet, doch indien Ik ze doe en gij Mij toch niet gelooft, gelooft dan de werken, opdat gij weten en erkennen moogt, dat de Vader in Mij is en Ik in de Vader. (Jochanan 10:36-38)'' - Ben jij volledig (her)ingewijd in het geheimenis van de persoon Mashiach Yeshua? - Is jou geloof volledig op Yeshua gevestigd, ben jij nog steeds zo vol van Hem als bij jouw inwijding (wedergeboorte)? ''Om die reden buig ik mijn knieën voor de Vader, naar wie alle geslacht in de hemelen en op de aarde genoemd wordt, opdat Hij u geve, naar de rijkdom zijner heerlijkheid, met kracht gesterkt te worden door zijn Roeach in de inwendige mens, opdat Mashiach door het geloof in uw harten woning make. Geworteld en gegrond in de liefde, zult gij dan samen met alle heiligen, in staat zijn te vatten, hoe groot de breedte en lengte en hoogte en diepte is, en te kennen de liefde van Mashiach, die de kennis te boven gaat, opdat gij vervuld wordt tot alle volheid van Elohiem. Hem nu, die blijkens de kracht, welke in ons werkt, bij machte is oneindig veel meer te doen dan wij bidden of beseffen, Hem zij de heerlijkheid in de gemeente en in Mashiach Yeshua tot in alle geslachten, van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen. (Efeshiem 3:14-21)'' Shalom, Shabbat ש לבת לשלום Rabbi Daniel Prins - Chanoeka Sameach חנוכה שמח 8