Dichterbij VBG-nieuwsbrief, maart 2020, nummer 1

Transcriptie

1 Dichterbij VBG-nieuwsbrief, maart 2020, nummer 1 Project Bangladesh: 5000 tieners een eigen bijbel Bijbels voor Bangladesh + Kees de Kort over de Bijbel + Mijn Peuterbijbel + Bijbelpuzzel

2 VOORWOORD In dit nummer: PROJECT BANGLADESH Heeft u de Bijbelkieswijzer al geprobeerd? Deze ontwikkelden we zodat u zicht krijgt op de verschillen tussen bijbelvertalingen. Waarom zijn er verschillen tussen vertalingen, en welke bijbelvertaling past bij u? Laat u verrassen door de veelzijdigheid van de bijbelvertalingen en doe de kieswijzer op debijbel.be/kieswijzer. En lees ook de toelichting die we hierbij gemaakt hebben als u nog meer wil weten! Vrijwilliger Elvera Jansen heeft al jaren een onbetwist favoriete bijbel: de Kijkbijbel van Kees de Kort. Ze promoot deze met veel plezier in haar kerk, net als veel andere kerkvrijwilligers door het hele land doen. Wist u trouwens dat De Kort wereldwijd meer boeken heeft verkocht dan Dick Bruna? Wij spraken hem naar aanleiding van zijn 85 e verjaardag en de tentoonstelling Kees de Kort Ikonen. Andere bijbels in deze Dichterbij: de gloednieuwe Mijn Peuterbijbel en de vierhonderd jaar oude geborduurde Deux-Aesbijbel uit onze bibliotheekcollectie. Maar ook de allereerste eigen bijbel van arme tieners in Bangladesh. In de woorden van een van hen: een cadeau dat met niets anders te vergelijken is. Rieuwerd Buitenwerf, directeur Nederlands Bijbelgenootschap en Vlaams Bijbelgenootschap Foto: VBG/Sandra Haverman Kerkvrijwilliger Elvera Jansen: Ik ben fan van het Bijbelgenootschap 14 Foto: VBG/Sandra Haverman Kees de Kort: De Bijbel is niet oud, maar realistisch 8 Boekhandelaren Jeroen en Fijke van den Oever: De Bijbel is de bron van waaruit we werken 18 Foto: VBG/Rien Linthout Gods woord geeft mij kracht Akash Boiragi (16): De Bijbel is mijn beste vriend Lal Bowang Kim (16): Ik ben geboren in een dorp in het heuvelachtige oosten van Bangladesh. We woonden in een huis van bamboe; ik, mijn vader en mijn stiefmoeder. Mijn eigen moeder is overleden, ik was toen anderhalf jaar oud. Mijn vader bracht mij naar dit weeshuis toen hij en mijn stiefmoeder in financiële problemen raakten. Ik begreep niet echt wat er gebeurde, daarvoor was ik nog te jong. Inmiddels woon ik hier tien jaar en het gaat goed met me. Ik ga Het dorp waar ik opgroeide, was erg arm. De huizen hadden geen elektriciteit en wassen deden we in de rivier. Bijna iedereen was boer of visser. Mijn ouders werkten in een fabriek, maar ze waren daardoor bijna nooit thuis. Ik zorgde dan voor mijn jongere broertje, van baby af aan. Gelukkig hielp mijn oma wanneer ze kon. De meest nare herinnering uit mijn jeugd is dat mijn moeder ervandoor ging met een andere man. Zeven jaar was ik toen, en ik heb haar echt gemist. Later is ze me nog wel eens komen opzoeken. Maar het voelde niet meer alsof zij mijn moeder was. Tijdens een bijbelstudiedag van het Bijbelgenootschap kreeg ik mijn eigen bijbel. Nu kan ik iedere dag uit de Bijbel lezen. Gods woord geeft mij kracht en helpt mij om op het goede pad te blijven. hier naar school en leer zingen en dansen. Dankzij het Bijbelgenootschap kreeg ik mijn eigen bijbel. Daar was ik erg blij mee, want de Bijbel is mijn beste vriend. Ik lees er nu iedere dag in. Gods woord inspireert me en helpt me het verschil te zien tussen goed en kwaad. Het bijbellezen geeft me ook rust. Later wil ik verpleegster worden. Op die manier kan ik andere mensen helpen én God dienen. Lees op de volgende pagina meer over het project voor Bangladesh >> 2 3

3 PROJECT BANGLADESH Geef voor Bangladesh Met uw steun willen we 5000 tieners in Bangladesh een eigen bijbel geven. Voor veel van hen is dit hun allereerste eigen bijbel. Helpt u mee met een bijdrage? Voor 30 euro kunnen drie tieners een bijbel krijgen én meedoen met de studiedag. Maak uw gift over naar IBAN BE o.v.v. Bangladesh. Of via bijbelgenootschap.be/bangladesh. Dank voor uw bijdrage! Bijbelstudiedagen op het platteland van Bangladesh Een waardevolle investering in het leven van kinderen en tieners Een eigen bijbel én een bijbelstudiedag. Dat verzorgt het Bijbelgenootschap van Bangladesh voor tieners door het hele land. Jonge mensen staan op het punt in hun leven dat ze hun eigen beslissingen moeten nemen, zegt Antony Sarder van het Bijbelgenootschap. Hoe meer ze nu oefenen met leven met de Bijbel, hoe beter de basis voor hun verdere leven is. Bangladesh is een van de meest dichtbevolkte landen ter wereld. 90% van de mensen leeft er onder de armoedegrens. Die armoede brengt allerlei problemen met zich mee, vooral voor kinderen, vertelt Mary Biswas, lerares in een kindertehuis. Het heeft enorme invloed op hoe ze opgroeien. Het Bijbelgenootschap organiseerde een bijbelstudiedag in haar kindertehuis waarbij de kinderen ook een bijbel kregen. Biswas ziet met eigen ogen het effect dat bijbellezen op de kinderen in haar tehuis heeft. De Bijbel helpt hen om te gaan met hun pijn en verdriet. Het maakt hen zelfverzekerder omdat ze leren dat ze altijd op God kunnen vertrouwen. Cadeau Ripa Baroi (17) heeft via school deelgenomen aan een studiedag van het Bijbelgenootschap. Ik kreeg toen mijn allereerste eigen bijbel. Een cadeau dat met niets anders te vergelijken is. Haar favoriete bijbelvers komt uit 1 Petrus: U mag uw zorgen op hem afwentelen, want u ligt hem na aan het hart. Lerares Mary Biswas: De Bijbel maakt hen zelfverzekerder omdat ze leren dat ze altijd op God kunnen vertrouwen. Die tekst helpt haar als ze denkt aan de twee zussen die ze moet missen. De een liep weg van huis en verdween, en de ander pleegde zelfmoord. Ripa: Het leven thuis was zwaar omdat mijn ouders niet gelukkig waren samen. Inmiddels zijn ze uit elkaar, maar mijn zus, broer en Een cadeau dat met niets anders te vergelijken is ik hebben geen contact meer met hen. Dat zijn pijnlijke ervaringen die je nooit meer vergeet. Investering Antony Sarder kent veel verhalen zoals die van Ripa: Als Bijbelgenootschap vinden wij het belangrijk om deze jonge mensen te bereiken met het woord van God. Dat kan enorm veel impact hebben en hen helpen om goede Ripa kreeg haar eigen bijbel. keuzes te maken. Maar zonder eigen bijbel is het lastig te ontdekken welke weg God wil dat je gaat. Daarom reizen sinds 2011 medewerkers van het Bijbelgenootschap door Bangladesh om bijbelstudiedagen te organiseren. Dat doen ze via kerken, scholen en in weeshuizen op het platteland, waar veel arme kinderen wonen die geen geld hebben voor een eigen bijbel. Sarder: Tijdens de studiedagen bespreken we onder meer wat ze in hun dagelijks leven met de Bijbel kunnen. Om hen te helpen verder te groeien in hun geloof, krijgen de deelnemers een eigen bijbel. Een zeer waardevolle investering in de rest van hun leven! 4 5

4 KORT NIEUWS KIND IN BEELD De verhalen zijn fijn om te lezen en de illustraties zijn schitterend. Deze bijbel wil ik elke dag gaan gebruiken bij het voorlezen aan onze kinderen. Luister naar Dagvers Debijbel.be en Mijn Bijbel internationaal Doe de Bijbelkieswijzer Jolien met haar moeder Annet en dochter Rosanne (5) Wilt u de Bijbel een keer op een andere manier tot u laten spreken? Luister dan eens naar Dagvers, de dagelijkse podcast van het Bijbelgenootschap. De podcast opent met de bijbeltekst van de dag uit het VBG-leesrooster. Daarna volgen een korte uitleg en een vraag om mee te nemen de dag in. Dagvers kan beluisterd worden via Spotify, Apple Podcasts of Google Podcasts. Samen met de United Bible Societies werkt het Bijbelgenootschap aan de internationale doorontwikkeling van debijbel.be en de app Mijn Bijbel. Inmiddels is het digitale bijbelplatform al live in negen landen, waaronder Finland, Zuid-Afrika en Kenia. Daarnaast hebben veel meer landen serieuze interesse. Het Bijbelgenootschap begeleidt vanuit eigen ervaring de digitale ontwikkeling. Zo kunnen steeds meer landen wereldwijd hun bijbelvertalingen, blogs en leesplannen digitaal beschikbaar maken. Er bestaan veel verschillende vertalingen van de Bijbel in het Nederlands. Wat zijn de verschillen? Waar komen die vandaan? Om mensen te helpen bij een weloverwogen keuze voor een vertaling, en om inzicht te bieden in het vertaalproces, ontwikkelde het Bijbelgenootschap de Bijbelkieswijzer. Benieuwd? Doe de kieswijzer op debijbel.be/kieswijzer en ontdek welke vertaling het beste bij u past. Op weg naar de eerste communie De VBG-uitgave Wat een geluk betrekt het hele gezin bij de voorbereiding op de eerste communie. Vanuit zes mooie bijbelverhalen gaan ouders samen met hun kind op weg. Het boekje bevat zeven samenleesmomenten en een heleboel extra s. Bijzonder aan deze uitgave zijn de inleidingen voor de (groot)ouders bij elk verhaal. Zij helpen de ouders om zich goed voor te bereiden op de samenleesmomenten met hun eerste communicant. Wat een geluk kost 3 en is verkrijgbaar via shop.bijbelgenootschap.nl, in de meeste liturgische centra en op stands en presentaties van het VBG. Meer informatie: info@bijbelgenootschap.be. De Voorleesbijbel is de nieuwe leesbijbel voor kinderen. Een driedelige kinderbijbel waarin de bijbelse verhalen herverteld worden en tot leven komen dankzij de vrolijke illustraties van Paul Oole. Deel één is nu verkrijgbaar voor 29,95 via shop.bijbelgenootschap.nl en in de christelijke boekhandel. Foto: VBG/Ruben Timman 6 7

5 INTERVIEW De Bijbel is niet oud, maar realistisch Bijbelillustrator Kees de Kort 85 jaar Van welke Nederlandse illustrator zijn wereldwijd de meeste boeken verkocht? Van Dick Bruna met Nijntje? Mis: het is Kees de Kort met zijn Kijkbijbel. Zijn werk hangt naast ikonen in het Bijbels Museum. Sinds 2 december is De Kort 85 jaar. Wat is het geheim van zijn succes en wat heeft hij met de Bijbel? Ik groeide op in Nijkerk, vertelt De Kort tussen z n schilderijen in zijn atelier in Bergen. Uit de Bijbel werd verteld op school, door juffen, meesters en een pater met een lange baard. Het was een klein katholiek schooltje, want wij waren katholiek, midden in een protestantse omgeving. Met glimmende oogjes: Wat een spannende verhalen man, prachtig! En de platen die erbij hoorden van Gustave Doré maakten indruk op me. Beeldtaal Kees de Kort is de bescheidenheid zelf. Hij was van jongs af gefascineerd door kunst. De serie Wat de Bijbel ons vertelt zou hem wereldberoemd maken. Een Foto: VBG/Sandra Haverman collega bij een stichting waar ik in 1964 werkte, maakte tekeningen voor het Bijbelgenootschap, vanwege een oproep om werk in te sturen over de Bijbel voor verstandelijk gehandicapten. Dat leek mij ook wel wat. Ik heb snel één tekening gemaakt, van Jozef en Maria onderweg naar Betlehem. Die moest ik dezelfde dag nog opsturen. En díé tekening werd gekozen! Bijbelverhalen bepalen ons bij de situatie waarin we leven Daarna gaf het Bijbelgenootschap De Kort opdracht om meer illustraties te maken mits hij zich aan de Bijbel hield én duidelijk tekende. De tekeningen sloegen aan, bij verstandelijk gehandicapten en kinderen. Uiteindelijk verschenen er 28 deeltjes in de reeks Wat de Bijbel ons vertelt. Ze werden in 1992 gebundeld tot de Kijkbijbel. Deze werd in zo n honderd talen vertaald en alleen al in Nederland werden er drie miljoen exemplaren verkocht. De Kort: Ik denk dat het ligt aan de kleuren en de eenvoud en doordat ze lijken op kindertekeningen. Beeldtaal is een universele taal. Zijn laatste opdracht kreeg De Kort van paus Franciscus. Ik mocht twaalf tekeningen maken over het lijden en sterven en de opstanding van Jezus. Toen ik klaar was, werd ik uitgenodigd bij de paus. Ik mocht twee zinnen uitspreken en heb gezegd dat ik blij ben dat hij paus is. Geloof als vertrouwen Zekerheid hebben we niet, en dat is maar goed ook zegt De Kort als we hem vragen naar zijn geloof. Ik ben altijd gelovig geweest. Dat heeft met mijn werk én met mijn leven te maken. Ik was steeds met de Bijbel bezig; dat bracht verdieping. Geloof heeft alles te maken met vertrouwen, en dat groeide bij mij al in mijn kinderjaren. Ik moest tijdens de oorlog weg uit Nijkerk. We kregen een onderduiker uit Helmond en in zijn plaats moest ik daarheen, anderhalf jaar lang. Ik kwam in een heel andere wereld. Het enige waar ik toen op vertrouwde, waren de bijbelverhalen die de pater me verteld had. Als zijn kleinkinderen zouden vragen: Waarom moeten we die oude bijbelverhalen kennen?, wat zou De Kort dan zeggen? Die zijn niet oud, ze zijn heel realistisch en dat zijn ze altijd geweest. Ze geven goed weer hoe mensen zijn en waren. Ik ben geen preker, maar ik weet wel dat bijbelverhalen een grote kracht hebben. Ze bepalen ons bij de situatie waarin we leven. Interview: Peter Siebe De tentoonstelling Kees de Kort Ikonen is tot en met 1 juni te zien in het Bijbels Museum in Amsterdam en verhuist daarna naar Zierikzee. Benieuwd naar het complete interview met Kees de Kort, of naar zijn favoriete bijbelverhaal? Bekijk de volledige tekst én een filmpje van hem op bijbelgenootschap.be/keesdekort. 8 9

6 BIJBEL VAN BINNEN Mijn Peuterbijbel een lied voor god Psalm 150 Halleluja! Zing dat allemaal! Kun jij dat ook zeggen? Halleluja! Dat betekent: Hoera, zing voor God! We zijn blij dat God er is. Hij is sterk. En Hij doet bijzondere dingen. We zingen en maken muziek voor God! Doe je mee? Speel op de triangel: pling plong pling! Blaas op de fluit: Fuuuuuut! Trommel op je benen: rommeldebommeldebom! En trompetter op de trompet: Teteretêêêêt! Iedereen maakt muziek voor God. Halleluja! Hoera, zing voor God! Peuters zijn puur, grappig, ondeugend, leergierig en ze snappen meer dan je denkt! Precies dat zijn de uitgangspunten van Mijn Peuterbijbel. In deze kinderbijbel staan meer dan vijftig verhalen uit het Oude en het Nieuwe Testament, speciaal geschreven voor peuters. Met aandacht voor herkenbare emoties, invalshoeken die aansluiten bij de belevingswereld van jonge kinderen en vragen die leuke gesprekjes opleveren. Mijn Peuterbijbel is een interactief kijk- en voorleesboek dat de aandacht van uw peuter vasthoudt. Door de illustraties vol grappige details, de korte zinnen, leuke zoekopdrachtjes en de eenvoudige vragen die in elk verhaal anders zijn. Verkrijgbaar voor 26,50 via shop.bijbelgenootschap.nl en in de christelijke boekhandel

7 BIJBELVERTAALVRAAG TERUGBLIK PROJECTEN Eén klinker verschil De vertaling van Psalm 65:2 is lastig. De eerste woorden in het Hebreeuws zijn: lecha doemijah tehillah. In de Statenvertaling is dat vertaald met: De lofzang is in stilheid tot U. Het woordje in hebben de vertalers voor de begrijpelijkheid toegevoegd. In de NBG-vertaling 1951 (NBG-51) lezen we: U komt stilheid toe, een lofzang. Maar volgens de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) moet het zijn: U komt de lof toe. De stilheid is verdwenen, en sommigen hebben opgemerkt dat dit een verlies is. Het vertaalprobleem wordt veroorzaakt door onduidelijkheid over het gebruik van het woord doemijah. Dat komt van een Hebreeuws werkwoord dat rust vinden, ontspannen zijn of stil zijn, zwijgen, geen geluid maken kan betekenen. In Psalm 22:3 bijvoorbeeld is doemijah vertaald met ( ) ik vind geen rust, in Psalm 39:3 met ik zei ( ) geen woord en in Psalm 62:2 met ( ) vindt mijn ziel haar rust. Maar gaan die betekenissen wel goed samen met het zingen van een loflied? In Psalm 65:9,13,14 worden de weldaden van God juist bejubeld; van stilte is geen sprake! doemijah, stilte, moet worden gelezen, maar een woord dat er erg veel op lijkt, namelijk domijah. De medeklinkers zijn in het Hebreeuws dezelfde, maar in de eerste lettergreep staat een andere klinker. Het woord domijah betekent: iets dat gepast is. En die betekenis sluit prima aan bij het vervolg van vers 2 en bij de hele psalm. De dichter maakt duidelijk dat God moet ontvangen wat Hem is beloofd. De vertaling U komt de lof toe vat in iets andere woorden alle eerbetoon samen. De lezing domijah in Psalm 65:2 wordt tegenwoordig door verreweg de meeste bijbelvertalers gekozen, vaak met vermelding van het alternatief Voor u is de stilte een lofzang in een voetnoot. Dat zal in de gereviseerde NBV niet anders zijn. Gezinsbijbels voor Venezuela In december hebben we actie gevoerd voor gezinsbijbels voor Venezuela. En met succes! Dankzij uw steun zijn bijbels onderweg naar Venezuela. Een welkome bemoediging voor gezinnen in dit land in crisis. Directeur Javier Chacón heeft ons laten weten dat ze de bijbels zo snel mogelijk na ontvangst gaan verspreiden. Hartelijk bedankt voor uw bijdrage! Bijbel Basics voor Ghana Over de hele wereld is er interesse in onze kinderdienstmethode Bijbel Basics. Onder meer in Kenia, Colombia en Indonesië. In Ghana zijn in de afgelopen periode al bijna honderd kerken gestart met het kindermateriaal. Op dit moment is er ruim een jaar aan programma s beschikbaar in het Engels: 55 zondagen, verdeeld over elf series. Ook zijn er al twee werkboeken gemaakt die aan de kinderen kunnen worden uitgedeeld. In de NBV staan twee vertalingen van het begin van Psalm 65:2. In een voetnoot staat: Voor u is stilte een lofzang. Daarin is dus de betekenis van doemijah recht gedaan. In de tekst van vers 2 is de andere vertaling opgenomen: U komt de lof toe. Die weergave is gebaseerd op een andere interpretatie in de oude Griekse en Syrische vertalingen van Psalm 65. Die vertalingen gingen ervan uit dat hier niet het woord Jaap van Dorp Bijbelwetenschapper Prentenboekjes voor Moldavië In de vorige Dichterbij kon u lezen over ons project voor kinderen in Moldavië. Dankzij uw gift konden 4000 prentenboekjes van Marijke ten Cate worden uitgedeeld. Pavel Creciun, die een naschoolse opvang leidt in Moldavië, is er blij mee. We doen wekelijks bijbelstudie met de kinderen, en willen dat doen op een manier die zij begrijpen. De prentenboekjes geven ons iets in handen dat precies bij de kinderen past

8 INTERVIEW Ik ben fan van het Bijbelgenootschap Bijbelgenootschap-vrijwilliger Elvera Jansen Naam: Elvera Jansen Leeftijd: 55 Beroep: diaconaal opbouwwerker en coördinator Huiskamer in de buurt Houdt van: mensen met elkaar verbinden Passie: mantelzorgers ondersteunen Foto: VBG/Rien Linthout Elvera Jansen had haar sporen al verdiend als Bijbelgenootschapvrijwilliger. Ze wist Bijbelzondag op de kerkelijk agenda in Joure te krijgen en beleefde een mooie Bijbelquiz-avond. Plannen voor toekomstige activiteiten heeft ze ook al. Wat maakt dat Elvera zich met zoveel enthousiasme inzet voor het Bijbelgenootschap? Elvera groeide op in een gezin met de Bijbel. Ze werkte lange tijd als secretaresse in Roosendaal. Sinds 2013 woont en werkt ze in Friesland. In de kerk in Roosendaal verzorgde ze de boekentafel. De Kijkbijbel is mijn absolute favoriet. Ik heb daar eindeloos uit voorgelezen en ben ook naar het Bijbels Museum in Amsterdam geweest voor de tentoonstelling van Kees de Kort. (zie pag. 9 en 10) Ook nu ze in Joure woont, staat ze op Bijbelzondag met de Bijbelgenootschappresentatiestand in de kerk: met de Kijkbijbel, de Samenleesbijbel, de SLB Junior, de Prentenbijbel, de Belle Bijbel en meer. Ze lobbyde met succes voor de Bijbelzondag. Die staat nu in Joure vast op de agenda bij de Protestantse Kerk. Ja, ik ben echt een fan van het Bijbelgenootschap. Er mogen zijn Ik heb veel verdriet in mijn leven De Kijkbijbel is mijn absolute favoriet gehad, zeg Elvera. Mijn moeder overleed toen ze 57 jaar was en mijn zus op haar 48 e, beiden aan eierstokkanker. Ik had een sterke band met hen. Wat me op de been hield, was mijn en hun geloof in God. Ik vertrouw erop dat ze bij God zijn en daar heel zullen zijn. Dat troost mij. Elvera is altijd gelovig gebleven. Waarom? Van God mag ik er zijn, Vrijwilligerswerk Vrijwilligers van het VBG maken samen met leden en donateurs het mogelijk dat mensen in binnen- en buitenland de Bijbel ontdekken, ervaren en doorgeven! Kom ook in actie en help mee om de Bijbel dichtbij brengen! Met twee uur per maand levert u aan het bijbelwerk zonder voorwaarde vooraf. Ik put rust en vrede uit de Bijbel, ook al snap ik niet alles wat er in staat. Ook tijdens verschillende depressies waar ze zich doorheen worstelde, vond ze steun bij God. Ik bleef naar de kerk gaan, daar vond ik rust en voelde ik me veilig. Thuis voelde ik me in die periodes enorm tekort schieten. Leden werven Het Bijbelgenootschap is belangrijk, vindt ze: Want het Bijbelgenootschap werkt eraan dat iedereen de Bijbel kan lezen, hier en in het buitenland. Daarom werf ik graag nieuwe leden. Ik attendeer daarbij vaak op de Samenleesbijbel als welkomstgeschenk. Ik ben geen evangelist, maar ik ontmoet regelmatig mensen die al een concrete bijdrage die ertoe doet. U kunt op verschillende manieren invulling geven aan activiteiten afhankelijk van uw mogelijkheden. Elke inzet is welkom! Dit kunt u doen: - Werf leden - Organiseer een bijbelquiz - Promoot het VBG op een braderie of kerstmarkt op zoek zijn en zich afvragen: Is dat nou alles in het leven? Laatst zei iemand nog tegen me: Ik schopte altijd tegen God en het geloof aan, maar wil toch wel eens weten wat er in die Bijbel staat. Haar heb ik een Bijbel in Gewone Taal gegeven. Wat hoopt ze als vrijwilliger in de toekomst te gaan doen? Meer bekendheid geven aan het Bijbelgenootschap. In de kerk, maar ik ga zelf ook naar een evenement als het Strandheem Festival in Opeinde. Daar komen zowel christenen als nietgelovigen op af. Ik ben er klaar voor! Benieuwd naar Elvera s favoriete bijbeltekst? Zie het filmpje op bijbelgenootschap.be/elverajansen. - Geef nieuws door voor het kerkblad of de website van uw gemeente of parochie Belangstelling? Neem contact op via telefoonnummer , adres info@bijbelgenootschap.be of kijk op de website bijbelgenootschap.be/vrijwilliger

9 BIJBELSCHAT De vroegste geborduurde bijbels in het Nederlands Een persoonlijk gedicht, dat aanspoort tot bescheidenheid. Schitterend, kostbaar en zeer zeldzaam zijn ze: geborduurde boekbanden van rond Ze werden vooral gemaakt voor de Bijbel of delen daarvan. Er mocht mee gepronkt worden; het borduurwerk bestond uit goud en zilver op zijde en ze werden in opdracht en op maat gemaakt. De vroegst bekende geborduurde bijbel dateert uit Deze (zie de afbeelding hiernaast) uit 1608, in bezit van het Bijbelgenootschap, is de tweede. Beide bevatten een Deux- Aesbijbel, in Leiden uitgegeven bij Jan Paets Jacobszoon en Jan Bouwensz. Die vertaling uit 1562 was vóór de Statenvertaling de beste Nederlandse bijbelvertaling. De banden zijn vrijwel identiek, wat wijst op vervaardiging in hetzelfde atelier. Dankzij onderzoek door Marike van Roon, hoofdconservator van het Allard Pierson Museum, is er nu meer bekend over deze bijbel. Fluweel en parels Borduurwerk van dit kaliber werd vervaardigd door ambachtslieden, die ook accessoires als handschoenen en beurzen maakten. De Deux-Aesbijbel uit 1599 is particulier eigendom en verkeert in uitstekende staat. Het boek is krap zeventien centimeter hoog. De band bestaat uit zwart fluweel, geborduurd met eenvoudige blad- en bloemranken in goud- en zilverdraad, veelkleurige zijde en zaadparels. In ovale medaillons zijn twee van de drie goddelijke deugden uit 1 Korintiërs 13:13 afgebeeld: geloof op de voorzijde en liefde op de achterzijde. Bij de Deux-Aesbijbel van het Bijbelgenootschap bestaat de band uit groen fluweel. Helaas zijn de parels, waar nog wel sporen van zijn te zien, verdwenen. De medaillons waren blijkbaar zo versleten dat ze uit hun omlijsting zijn gesneden. Wel is de oorspronkelijke, helder groene kleur van het fluweel te zien. Bijzonder is dat het gevlochten draagkoord en de bladwijzer bewaard zijn gebleven. De herkomst van deze bijbel is helaas onbekend. Wel staat er een persoonlijk gedicht in, dat aanspoort tot bescheidenheid: En wilt u niet te seer beroemen al sta uwen hooft vool soonneblomen want daer moet comen fenrijn dat allen de soonne bloomen bedoerven sijn In modern Nederlands: Je kunt beter niet te veel op jezelf roemen ook al is je hoofd bedekt met zonnebloemen want vroeg of laat komt daarin venijn en zullen alle zonnebloemen bedorven zijn. Dat staat wel in wel contrast tot deze weelderig geborduurde bijbel, die na vier eeuwen nog steeds schittert. Tekst: Marike van Roon, hoofdconservator Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam, met dank aan Klaas van der Hoek, conservator handschriften, voor de transcriptie van het gedicht

10 COLUMN BIJBELPUZZEL De Bijbel is de bron van waaruit we werken In het hele land zijn er bevlogen boekhandelaren die de Bijbel dichtbij willen brengen. Zo ook Jeroen van den Oever (38) en zijn vrouw Fijke (37), eigenaars van Het Baken in Katwijk. Omdat de Bijbel zo n belangrijke leidraad is in hun leven, hebben ze afgelopen jaar Bijbel in een jaar aan hun werknemers gegeven. Ze wilden samen met hun werknemers de uitdaging aangaan om de Bijbel van kaft tot kaft te lezen, om de Bijbel zo op een nieuwe manier te leren kennen. Jeroen: Toen ik Bijbel in een jaar las, stuitte ik op een tekst die mij nooit eerder was opgevallen: 1 Timoteüs 4:9-10. Hierin staat dat God de redder is van álle mensen. Ik heb het opgezocht in andere vertalingen, en het staat er echt. Dat was een soort openbaring voor me. Het heeft veel veranderd: hoe ik de Bijbel lees, hoe ik denk, maar ook hoe ik leef. God is veel groter en liefdevoller dan wij kunnen denken. Dat vind ik zo bijzonder aan de Bijbel: hij blijft verrassen en inspireren, zelfs wanneer je ermee bent opgegroeid. Met het geven van de Bijbel wilden we iets van onszelf geven, iets wat dicht bij ons hart ligt. Het is de bron van waaruit we werken. Dat zie je letterlijk terug in de winkel, door de vele bijbels die we in huis hebben en het belang dat we hechten aan goed advies bij de aanschaf van een bijbel. Het is zo mooi wanneer het lukt om voor een klant een boek uit te zoeken dat hem of haar op het lijf geschreven is. Dat vind ik het allermooiste van het boekenvak: de verbinding die je dan ervaart met je klant, het stukje leven dat je samen deelt op zo n moment. Foto: VBG/Sandra Haverman Maak de puzzel. Zoek vervolgens de verborgen woorden. Tip: H4,V1 betekent: tel vanaf linksboven 4 hokjes horizontaal en vanaf dat punt 1 hokje verticaal (letter V). Begin voor elke nieuwe letter steeds linksboven te tellen. Heeft u de oplossing gevonden? Maak kans op één van de drie exemplaren van de Voorleesbijbel. Vul het antwoord in op bijbelgenootschap.be/puzzel. Sluitingsdatum: 1 mei. Horizontaal 1. Podcast 6. Dun 7. Voorzetsel 9. Illustrator Kijkbijbel 14. Geheel en 15. Insect 16. Watering 17. Het jaar van de Heer 19., Zoon en heilige Geest 21. Afb. 1: Jansen 23. Noot 24. Mist 26. Internationaal Bijbelplatform 28. Afb. 2: Over welk land gaat dit? Verticaal 1. Afb. 4: Wat is de hoofdstad van dit land? 2. Koude koning 3. File 4. Dat scheelt een op een borrel. 5. Afb. 3: Mijn bijbel 8. Afb. 5: Dit kind komt uit 10. Opvolger van Basa (1 Koningen 16) 11. Noot 12. Krijgen door nalaten 13. Zoogdier 18. Woonplaats van Gajus (Handelingen 20) 20. Vlaktemaat 22. Jongensnaam 25. Vrouw van Jakob 26. Romeinse Frans bijvoorbeeld Oplossing Zoek het verborgen woord: H4,V1; H5,V5; H8,V4; H6,V1; H9,V10; H10,V2; H3,V7; H4,V4; H3,V9; H6,V2; H3,V9; H10,V9; H7,V2. Gefeliciteerd! De winnaars van de vorige puzzel zijn mevrouw Van Ankum, meneer Ter Haar, mevrouw Stam-Burggraaf, meneer Reining en mevrouw Wiersma. We wensen alle winnaars veel plezier met de BGT Scheurkalender 2020! 18 19

11 Wat is uw favoriete vertaling? Er zijn veel verschillende vertalingen van de Bijbel beschikbaar. Maar waarom verschillen ze soms zo? En welke vertaling past bij u? Doe de bijbelkieswijzer. Doe de kieswijzer! Ga naar debijbel.be/kieswijzer en doe de kieswijzer. Dichterbij is de nieuwsbrief van het Bijbelgenootschap en verschijnt drie keer per jaar. Redactie: Peter Siebe, Rianne Wijmenga Roelien Smit en Marian Knetemann. Foto s: VBG, tenzij anders vermeld. Vormgeving en realisatie: Vlaams Bijbelgenootschap Groenenborgerlaan 149, 2020 Wilrijk, Antwerpen IBAN BE / BIC KREDBEBB /VlaamsBijbelgenootschap Het Vlaams Bijbelgenootschap brengt de Bijbel dichtbij. Dat doen we voor mensen van nu en voor volgende generaties, in Vlaanderen en wereldwijd, met traditionele en moderne vormen. Het VBG is er voor iedereen die de Bijbel relevant vindt in zijn of haar leven. Het VBG gaat zorgvuldig om met uw gegevens, zie bijbelgenootschap.be/privacy of vraag de privacyverklaring aan via tel