Economie en milieu hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 02 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

2 Inhoudsopgave Vooraf Leerdoelen Eindproduct-Beoordeling Werkwijze Aan de slag Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6 Begrippenlijst Economie en milieu Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Vooraf Leerdoelen Het produceren van goederen en diensten kan allerlei nadelige gevolgen voor het milieu hebben. Immers voor het maken van de producten zijn grondstoffen nodig en het winnen van grondstoffen kan slecht zijn voor het milieu. En ook het maken van producten kan slecht zijn voor het milieu; er kunnen allerlei vormen van milieuvervuiling optreden. In deze opdrachten kijk je de naar de negatieve effecten van het produceren van goederen en diensten op het milieu. Aan het eind van deze opdracht kun je: uitleggen wat grondstoffen zijn en weet je dat de winning van grondstoffen effect kan hebben op het milieu. verschillende vormen van milieuvervuiling als gevolg van het produceren van goederen onderscheiden. uitleggen wat het verschil is tussen vervuiling, uitputting en aantasting van het milieu. Eindproduct-Beoordeling Pagina 2

4 Eindproduct Jullie maken een eindproduct met als titel 'Economie en milieu'. Jullie mogen zelf bedenken wat voor soort eindproduct jullie maken. Jullie kunnen bijvoorbeeld een fotoreportage maken over milieuvervuiling of een quiz over verschillende soorten vervuiling door bedrijven, of... Beoordeling Het eindproduct laten jullie beoordelen door jullie docent. Bij de beoordeling wordt gelet op:: de inhoud: het eindproduct laat zien dat er duidelijke relatie is tussen economie en milieu. de vorm: het eindproduct origineel is en met zorg gemaakt is. Werkwijze Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Alleen Video bekijken en vragen over grondstoffen beantwoorden. Stap 2 Alleen Vragen beantwoorden over milieuvervuiling. Stap 3 Alleen Video bekijken en invulvraag over China beantwoorden. Stap 4 Samen Verschillende milieuproblemen bespreken met een klasgenoot. Stap 5 Samen Eigen bedacht eindproduct over economie en milieu maken. Benodigdheden Het materiaal dat je bij deze opdracht nodig hebt hangt af van je eindproduct. Tijd Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig. Pagina 3

5 Aan de slag Stap 1 Grondstoffen Onder grondstoffen worden materialen verstaan die worden gebruikt om een product te maken. Natuurlijke grondstoffen zijn stoffen die in de natuur worden gevonden, zoals aarde, gas, olie, koper en ijzererts. Ook gewassen en hout zijn voorbeelden van natuurlijke grondstoffen. Bekijk het volgende filmpje van SchoolTV. Hieronder zie je een aantal producten. Welke grondstof is gebruikt voor het maken van het product? spijkerbroek verf benzine waterleiding plastic krant brood baksteen Leg uit dat de winning van natuurlijke grondstoffen negatieve effecten op het milieu kan hebben. Stap 2 Pagina 4

6 Milieuvervuiling De productie van goederen en diensten kan nadelige gevolgen hebben voor het milieu. Je kunt verschillende vormen van milieuvervuiling onderscheiden: luchtvervuiling watervervuiling bodemvervuiling horizonvervuilling Weet je wat wordt bedoeld met horizonvervuiling? Nee? Zoek het dan op. Bedrijven kunnen tijdens het produceren rekening houden met het milieu. Ze kunnen bijvoorbeeld een waterzuiveringsinstallatie of een luchtfilter plaatsen. Dat heeft dan wel extra kosten tot gevolg en die extra kosten kunnen er toe leiden dat er minder producten verkocht worden. Kun je dat uitleggen? Stap 3 Linfen, China Volgens een rapport van de Wereldbank liggen 16 van de 20 meest vervuilde steden in China. De lijst wordt aangevoerd door de Chinese stad Linfen. De luchtkwaliteit in deze stad is zo slecht dan één dag rondlopen in Linfen gelijk staat aan het roken van drie pakjes sigaretten. Pagina 5

7 Bekijk de onderstaande video: Lees daarna de tekst over Linfen. In Linfen wonen mensen die allemaal werken in de Als je de stad binnenrijdt kom je eerst langs een kilometers lange file van kolenvrachtwagens die de rest van China moeten voorzien van Steenkool is de belangrijkste energiebron in China. De zware kolenindustrie in Linfen zorgt ervoor dat de stad continu gehuld is in een dikke laag Natuurlijk heeft dit grote gevolgen voor de van de mensen die er wonen. Maag- en gevallen zijn er aan de orde van de dag. In de tekst ontbreken nog een aantal woorden. Die woorden zie je hieronder. Selecteer de tekst uit de popup. Plaats de tekst in een tekstdocument en vul de vijf ontbrekende woorden in. a gezondheid c smog b kolen d kolenindustie e leverkanker Stap 4 Vervuiling, aantasting en uitputting In de Kennisbank Aardrijkskunde vind je ook een onderdeel over vervuiling. Bestudeer alleen pagina 4. KB: Vervuiling Milieuverontreiniging kun je onderverdelen in uitputting, aantasting en vervuiling. Bepaal samen met een klasgenoot voor de milieuproblemen hieronder of het gaat over uitputting, vervuiling of aantasting. 1. Een probleem is de illegale houtkap. Door de illegale houtkap verandert het landschap met als gevolg dat er meer lawines en overstromingen in het gebied voorkomen. 2. De waterkwaliteit in veel gebieden is alarmerend. Rioolwater en vervuild industriewater wordt in de rivieren en meren geloosd. 3. Er is een tekort aan water: de rivieren staan een groot deel van het jaar droog. Boeren gaan grondwater gebruiken voor de landbouw. Het grondwaterpeil is hierdoor in sommige gebieden wel 50 meter gezakt. Hieronder zie je drie omschrijvingen. Pagina 6

8 Welke omschrijving past bij vervuiling? Welke bij uitputting en welke bij aantasting? 1. Het overmatig onttrekken van stoffen aan het milieu, zonder dat het milieu zich voldoende kan herstellen. 2. De waterkwaliteit in veel gebieden is alarmerend. Rioolwater en vervuild industriewater wordt in de rivieren en meren geloosd. 3. Verandering aan de omgeving waardoor het leefgebied (ecosysteem) verandert. Stap 5 Toets Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Economie en milieu'. De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen. Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score. Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien. De score wordt opgenomen in het volgsysteem. Klik op de knop 'Start' om te beginnen: Economie en milieu kn.nu/rfj8n 1 Deze eeuw is de luchtvervuiling in delen van China sterk toegenomen. Waar hangt de toename vooral mee samen? a. De toename hangt vooral samen met de opwarming van de aarde door het broeikaseffect. b. De toename hangt vooral samen met de stijging van de welvaart in China. c. De toename hangt vooral samen met de toename van het aantal inwoners in China. 2 Milieuverontreiniging kun je onderverdelen in uitputting, aantasting en vervuiling. Geef aan waar Pagina 7

9 in het volgende voorbeeld sprake van is. De waterkwaliteit in veel gebieden is alarmerend. Rioolwater en vervuild industriewater wordt in de rivieren en meren geloosd. a. uitputting b. vervuiling c. aantasting 3 Je kunt verschillende vormen van milieuverontreiniging onderscheiden. Één van deze vormen is horizonvervuiling. Geef aan wat de juiste definitie is van dit begrip. a. Het plaatsen van objecten of nemen van maatregelen die de harmonie (balans) van het landschap verstoren. b. Het door de mens aanbrengen van stoffen of materialen die van nature niet in de bodem voorkomen. c. Een verandering in de kwaliteit van het oppervlaktewater of grondwater. Stap 6 Eindproduct Ter afsluiting van deze opdracht maak je samen met een klasgenoot een eindproduct over economie en milieu. In het eindproduct moet duidelijk zijn dat het produceren van goederen negatieve effecten op het milieu kan hebben. Jullie mogen zelf bedenken wat voor soort eindproduct jullie maken. Kijk voor ideeën in de gereedschapskist van StudioVO Pagina 8

10 Klaar? Laat jullie eindproduct beoordelen door jullie docent. Pagina 9

11 Begrippenlijst Economie en milieu Fossiele energiebron Energie uit organisch materiaal (dierlijke materie en/of (dode) planten) dat in eerdere geologische tijdvakken door fotosynthese is vastgelegd en sinds die tijd bewaard is gebleven. Bijvoorbeeld aardolie, steenkool en aardgas. Zure regen Neerslag met een laag zuurstofgehalte die veroorzaakt wordt door allerlei vormen van industrie. Daarnaast dragen ook automobilisten bij aan het verzuren. De neerslag bestaat uit onder andere stikstofoxiden opgelost in regenwater. Vervuiling Het brengen van schadelijke of andere ongewenste stoffen in onze leefomgeving. Temperatuur De mate van warmte (of kou) uitgedrukt in graden. Atmosfeer De lucht om de aarde die door zwaartekracht aan de aarde gebonden is. Emissie Uitstoot van bijvoorbeeld schadelijke stoffen met als gevolg vervuiling van de lucht. Koolstofdioxide In zuivere toestand een reukloos en kleurloos gas dat van nature in de aardatmosfeer voorkomt. Stikstofoxide Verzamelnaam voor verbindingen van stikstof en zuurstof. Deze ontstaan bij alle vormen van verbranding op hoge temperatuur. Pagina 10

12 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 02 May 2016 om 13:54 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2; Leerinhoud en doelen Broeikaseffect; Milieu; Aardrijkskunde; Duurzaamheid; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden rearrangeerbare Pagina 11