Meertaligheid in onderwijs! Waar zijn we eigenlijk bang voor? Piet Van Avermaet
|
|
- Christina Adam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Meertaligheid in onderwijs! Waar zijn we eigenlijk bang voor? Piet Van Avermaet
2 Monolinguale percep?es
3 Taalideologie beleid prak?jk Taalideologie: Een geheel van overtuigingen (beliefs) over de rol van taal in culturele, sociale en poli:eke contexten en bijgevolg verankerd in die contexten. Verbonden met processen van (na:onale) iden:teitsontwikkeling Bedoeld om machtsverhoudingen in de samenleving te bepalen/ behouden (scaling) Taalbeleid: Is nooit neutraal of objec:ef Legi:meert ideologische keuzes Mach:ge instrumenten Geïmplementeerd via curricula, taaltoetsen en programm s. (Monolinguaal) beleid interageert met prak:jken, percep:es en individuele overtuigingen
4
5 OPRIT 14 project (Pulinx, 2013) Asser?on % (compl) agree. 1. Non- Dutch speaking pupils should not be allowed to speak their home language at school. 2. The most important cause of academic failure of non- Dutch speaking pupils is their insufficient proficiency in Dutch. 3. The school library (classroom library, media library) should also include books in the different home languages of the pupils. 4. Non- Dutch speaking pupils should be offered the opportunity to learn their home language at school. 5. By speaking their home language at school, non- Dutch speaking pupils do not learn Dutch sufficiently. 77.3% 78.2% 12.8% 6.8% 72.1% 6. Non- Dutch speaking pupils should be offered regular subjects in their home language. 3.2% 7. It is more important that non- Dutch speaking pupils obtain a high level of proficiency in Dutch than in their home language. 8. It is in the interest of the pupils when they are punished for speaking their home language at school. 44.7% 29.1%
6 OPRIT 14 project (Pulinx, 2013) Monolingualism 4 3,9 3,8 3,7 3,6 3,5 3,4 3,3 0-20% 21-40% 41-60% 61-80% % % ethnic minority students
7 OPRIT 14 project (Pulinx, 2013) Trust in Students 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00 Monolingualism
8 beleid- prak?jk interac?e Oprit 14 project Bewijst tegenovergestelde van wat een eentalig beleid beoogt, nl succesvoller onderwijs voor kansarme kinderen Wat zien we nl: Eentalig beleid > eentalige overtuigingen > laag vertrouwen Wat weten we: Laag vertrouwen > lage verwach:ngen > lage schoolresultaten
9 Meertalige realiteit " Meertaligheid is een werkelijkheid in de sociale ruimte: e.g. grootstedelijke context " Meertaligheid is een realiteit in elke persoon: meertalige repertoires " Meertaligheid hoed niet full proficiency van elke taal of variëteit te betekenen " Meertaligheid is contextgebonden georganiseerd en SN heed daar een specifieke plaats in " Iedereen doet aan translanguaging
10
11 Meertalig onderwijs
12 Meertaligheid: een dubbele standaard " Meertaligheid wordt enerzijds gezien als een probleem, een deficiet, geen taal " Op school wordt vaak alleen de SV van het Nederlands toegelaten (regels, verbieden, bestraffen) " Promo:e van VT als een asset, een voordeel in Europa versus MT van immigrantenkinderen als een handicap, een nadeel " VT leren draagt bij tot cogni:eve ontwikkeling versus thuistaal als een obstakel tot cogni:eve ontwikkeling
13 To reject a child s language in the school is to reject the child. When the message, implicit or explicit, communicated to children in the school is Leave your language and culture at the schoolhouse door, children also leave a central part of who they are - their idenaaes - at the schoolhouse door. When they feel this rejecaon, they are much less likely to paracipate acavely and confidently in classroom instrucaon (Cummins, 2001, p. 19).
14 innova?eve antwoorden op urgente (taal)onderwijsproblemen " Sociale ongelijkheid en ongelijke onderwijsuitkomsten blijven een hardnekkig probleem; " De taal die men thuis spreekt wordt zeer vaak als verklarende factor naar voor geschoven(e.g. PISA); " Causale lezing van correla:es; " Taal ((SN variëteit) wordt zeer vaak als condi:oneel gezien voor schoolsucces. Dit is in tegenspraak met de huidige kennis over processen van T2 verwerving
15 Iedereen zit met vragen? " Hoe ga ik om met de meertalige realiteit in de klas? Verbieden? Func:oneel benumen? Onderwijzen? " Wat betekent verbieden/benumen voor kinderen: cogni:ef, socio- emo:oneel? " Hoe communiceer ik met anderstalige ouders? " Wat adviseer ik aan anderstalige ouders thuis?
16 Welk taalonderwijsmodel? Twee tegenstrijdige visies: " Centrale vraag: welk taalonderwijsmodel is het meest effec:ef voor L2- verwerving en voor het verkleinen van de kloof en versterken van integra:e? " Polarisa:e L2 submersie (twee)- meertalig onderwijs model
17 Theorie: Clash of the Titans " Meertalig onderwijs: twee onderliggende constructen Linguïs:sche interdependen:e: verband tussen talen Posi:eve transfer " Submersie in T2: drie assump:es Compe::e tussen talen Nega:eve transfer Time on task " We denken zeer binair over taalonderwijs, waarbij de ene zijde van de munt als de legi:eme norm (L2 submersie) wordt gezien en de andere zijde als de afwijkende (meertalig onderwijs) " Het binaire overs:jgen naar een nieuwe benadering van leren op school waarbij we meertaligheid en (L2) leren integreren
18 Meertalig onderwijs " koepelbegrip " Term dekt vele ladingen " Term wordt vaak eng geïnterpreteerd " Tweetalig onderwijs (vele vormen) " language awareness " CLIL " Func:oneel meertalig leren
19 Meertalig onderwijs " Empirische eviden:e: De conceptuele kennisbasis ontwikkeld in T1 faciliteert en versterkt (versnelt) T2 leren Effec:viteit van meertalig onderwijs voor lage SES immigranten kinderen wijst op belang van interdependen:e en posi:eve effecten op T2 leren (sequen:ële tweetalige leerders) En voor het verbeteren van hun academisch (en maatschappelijk) succes op lange termijn
20 Meertalig onderwijs " Condi:es: Meertalig onderwijs alleen effec:ef wanneer het structureel is ingebed in een schoolbeleid dat kiest voor een meertalige visie (perspec:ef); Krach:ge leeromgevingen creëren (powerful learning environments) is fundamentele condi:e.
21 Kri?ek op meertalig onderwijs " Klassiek tweetalig onderwijs: Gescheiden organisa:e: ruimte: afzonderlijk, taalhomogene klassen Tijd: afzonderlijke lessen Gesegregeerde groepen leerlingen Talen als afzonderlijke compar:menten Onderwijs organisa:e: Instruc:e door tweetalige leerkrachten Algemeen lage betrokkenheid van reguliere leerkracht
22 Kri?ek op meertalig onderwijs Meertalig " Argumenten Prak:sch: is de organisa:e van twee- /meertalig onderwijs nog mogelijk in urbane superdiverse omgevingen? Theore:sch: nieuwe sociolinguïs:sche concepten inzake meertalige communica:e in de complexe hedendaagse wereld die breken met klassieke sta:sche ideeën over taal Talige diversiteit in de klas benumen
23 Dagdagelijke realiteit op scholen " Veelvoud aan talen " School is een sociale ruimte: Waarbinnen niet alleen taal (T2) wordt geleerd (expliciet/ impliciet); Maar waarbinnen kinderen interageren, communiceren en kennis opbouwen: In een veilige omgeving Gemo:veerd Betrokken Ac:eve actoren
24 Func?oneel meertalig leren " Meertalige repertoires als bron voor leren: Meertalige repertoires van cursisten benumen, in de klas, om de kansen tot ontsluiten van kennis; om kansen om kennis te construeren te vergroten Repertoires van cursisten benumen als didac:sch kapitaal " Sepng: Talig gemengde klassen L2 is dominant, maar mogelijkheden om L1 te gebruiken in func:e van leren worden benut De leerkracht hoed de aanwezige L1 s niet te spreken " Een meertalig sociaal interac:emodel voor leren als alterna:ef voor taalleermodel
25 Meertalig onderwijs project in Gent
26 Achtergrond onderzoek Thuistaalproject Achtergrond: Financiering: stad Gent Contesteren en reconstrueren van een eentalig beleidsdenken Doelen: uimesten van alterna:even voor tradi:onele tweetalige onderwijsprogramma s: de meertalige repertoires van kinderen als een meerwaarde voor leren benumen L1- L2 arankelijkheid (effect van L1 literacy op L2 ontwikkeling
27 Project en doelstellingen " Ontwikkelen van schoolse vaardigheden via thuistaal " Doelstelling A (vier projectscholen en kinderopvang) S:mulering posi:eve aptude t.a.v. meertaligheid: erkennen en waarderen van alle talen op school Benumen van de thuistaal als hesoom voor het leerproces Verwach:ng: hoger welbevinden, niet nadelig voor NL " Doelstelling B (twee projectscholen) Aanvankelijk lezen en schrijven van Turkse kinderen in de meer ontwikkelde thuistaal (betekenisvolle context) Aanvang lagere school Verwach:ng: betere taalvaardigheid in het Turks en het NL 27
28 Onderzoeksdesign " Longitudinaal: " Twee cohortes (K2/K3 - > G2/G3) alle par:cipanten: N = 359 (166) focus groep: N = 190 (100) " Mul:- method: kwan:ta:ef en kwalita:ef " Pre- test en post- test controle groep design 4 experimentscholen + 6 vergelijkende scholen " Scholen en leraren getraind en gecoacht door PBD stad Gent " Samenwerking SDL en CTO
29 Onderzoeksvragen 1. Kan er voor de arankelijkheidshypothese L1- L2 onderzoekseviden:e worden gevonden? 2. Is er een nega:ef effect op vaardigheid Nederlands van kinderen als hun MT repertoires in de klas worden benut? 3. Welke socio- affec:eve effecten worden er gevonden? 4. Wat was de impact op leraren wanneer zij de MT repertoires van kinderen benumen?
30 1. ARankelijkheid Tx en Ty
31 2. Effect op taalvaardigheid Nederlands (kwan) DV: begrijpend lezen Controle voor: gender en basisniveau begrijpend lezen A- condi:e: M = (n = 42) Controle: M = (n = 43) Het benumen van de MT repertoires van kinderen heed geen nega:ef effect op hun begrijpend lezen Nederlands.
32 3. Socio- affec?eve effecten (kwan) zelfvertrouwen
33 4. Impact op leraren (meertalige klasprak?jk)
34 4. Impact op leraren (meertalige klasprak?jk)
35 Wat leren we hier uit? (kwan) " FML heed geen nega:ef effect op de T2 verwerving van kinderen. " FML heed een posi:ef effect op het zelfvertrouwen van kinderen. " FML heed een posi:ef effect op het leerkrachthandelen in de klas en op hun overtuigingen over leerlingen (zie verder). " Observa:es tonen aan dat leerkrachten anders kijken naar leerlingen en hun taalachtergrond en dat er meer interac:e plaatsgrijpt.
36 Wat leren we hier uit? " Eentalig beleid en eentalige overtuigingen moeten van onderuit worden aangepakt. " Leraren moeten als ac:eve actoren worden betrokken in dit proces van verandering: Training, coaching, feedback, co- reflec:e, co- construc:e; Empowerment en posi:eve bewustwording bij ouders; co- construc:e met ouders; ouders als ac:eve actoren
37
38 Interviews met leerkrachten gee[ een nog genuanceerder beeld
39 Voor het project: de kinderen mochten hun eigen taal niet spreken Vaak straften we de kinderen als ze hun thuistaal spraken. Dat was zeer normaal er was weinig interactie. Van bij de start van het schooljaar wisten de kinderen dat ze alleen Nederlands mochten spreken. Ik stelde mezelf voor en niemand zei iets. Alle kinderen bleven stil. Hun taalvaardigheid Nederlands was nog onvoldoende en ze mochten de eigen taal niet spreken. Er was dus geen interactie.
40 Kinderen helpen elkaar: Heel snel begonnen ze elkaar meer te helpen. Wanneer ik iets zeg en een van de kinderen verstaat het niet, herhaalt een ander kindje spontaan in de thuistaal De kinderen voelden snel dat ze de thuistaal mochten gebruiken en dat ze zichzelf beter verstaanbaar konden maken en elkaar konden helpen
41
42 Gebruik van T1 vertraagt leren T2 niet: ik heb de indruk dat de kinderen die ik nu in mijn klas heb, sinds het project is gestart, al meer woordjes Nederlands kennen dan de kinderen in de klas voor het gebruik van de eigen taal was toegelaten
43 Impact op T2 leren: kinderen willen nu meer Nederlands leren. Ze vragen er nu meer naar dan ervoor. Deze week zochten we naar prenten van vissen. Twee kinderen die in het Turks over een kreeft aan het praten waren, kwamen spontaan vragen wat dit in het Nederlands was. En ze bleven het woord in het Nederlands herhalen
44 Meerwaarde van het benutten van de T1: De meerwaarde in vergelijking met voor het project is dat kinderen daarvoor weinig of niets zegden en vrij passief waren. Het leerde precies niet. Diezelfde kinderen zijn nu actiever betrokken en praten meer
45
46 Het start met een positieve attitude: het begint met een positieve attitude, maar ook goed weten wat het project juist inhoudt en hoe de school er naar kijkt. De visie van de school.
47 Effect op Nederlandse taalvaardigheid " Geen nega:eve effecten (bevraging) ik denk dat de kinderen meer betrokken zijn en geïnteresseerd in talen" (K3) ze spreken nu in hun eigen taal, maar ze spreken niet minder Nederlands. Zeker niet. (G1) ze hebben nu meer vertrouwen, voelen zich meer op hun gemak." (G2)
48 Socio- affec?eve effecten Meer spreekdurf Welbevinden hoger Hogere betrokkenheid in de klas Betere rela:e leerkracht- leerling Veranderde percep:e bij leerkrachten Meer interac:e in de klas ik heb het gevoel dat de kinderen zijn opengebloeid. De angst om te spreken is verminderd." (K2/K3) onze rela:e is verbeterd: meer verbonden. " (G2)
49
50 Impact op leerkrachten (1) " Opener en krach:ger leeromgevingen in de klas meer talen bieden meer mogelijkheden voor crea:eve ac:viteiten. Ik benut de thuistalen nu bewuster en systema:scher. Ik zoek nu meer naar materiaal in verschillende talen. Is leuk voor alle kinderen" (K2/K3)
51 Impact op leerkrachten (2) Aptudes van leerkrachten zijn veranderd: " Uitgesproken posi:evere aptudes in kleuterklassen " Nog minder sterk in lager onderwijs, maar groeiend bewustzijn ik ben me nu meer bewust van de aanwezigheid van de verschillende talen in de klas. Ik heb nu meer begrip voor de talen van de kinderen. (OKAN lkr)
Voorbij het binaire. Hoe de meertalige realiteit op school en in de klas integreren met het leren van de schooltaal?
WELWIJS Schaarbeek 02 oktober 2018 Voorbij het binaire. Hoe de meertalige realiteit op school en in de klas integreren met het leren van de schooltaal? Piet Van Avermaet Antwoorden op sociale ongelijkheid
Nadere informatieAnderstaligheid als handicap en meertaligheid als troef: mythes en feiten. Piet Van Avermaet
Nederlands/Vlaams platform taalbeleid hoger onderwijs Gent 12 oktober 2015 Anderstaligheid als handicap en meertaligheid als troef: mythes en feiten. Piet Van Avermaet Veranderende samenleving Globalisering
Nadere informatieInspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School
Inspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School Piet Van Avermaet Inhoud Voorstelling SDL Kennismaking Stellingen Taal, taal leren, talige
Nadere informatieMeertaligheid Als Realiteit op School (MARS)
Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) Studiedag 19 oktober 2016 Promotoren: Onderzoekers: Prof. Dr. Piet Van Avermaet (UGent) Prof. Dr. Mieke Van Houtte (UGent) Prof. Dr. Stef Slembrouck (UGent)
Nadere informatieAnderstaligheid als handicap en meertaligheid als troef: mythes en feiten. Piet Van Avermaet
Anderstaligheid als handicap en meertaligheid als troef: mythes en feiten. Piet Van Avermaet Oefening 1 Anderstalige leerlingen zouden op school onderling geen vreemde taal mogen spreken. De belangrijkste
Nadere informatieDe angst voor de meertalige homo sapiens
Gent, 25/02/2011 De angst voor de meertalige homo sapiens Piet Van Avermaet Universiteit Gent Sint-Pietersnieuwstraat 49 9000 Gent Integratie/inburgering en meertaligheid Onderwijs en meertaligheid Integratie/inburgering
Nadere informatieDiscussiedag Meertaligheid in de Vlaamse Rand. 8 maart 2018
Discussiedag Meertaligheid in de Vlaamse Rand 8 maart 2018 Programma 1) Inleiding op het thema meertaligheid Piet Van Avermaet 2) Onderzoeksresultaten van het MARS-project Fauve De Backer 3) Onderzoeksresultaten
Nadere informatieMEERTALIGHEID IN ONDERWIJS
STEUNPUNT DIVERSITEIT & LEREN MEERTALIGHEID IN ONDERWIJS Fauve De Backer Dag van de Migrant 15 december 2016 3 1. Talige diversiteit in onderwijs: 4 assumpties 2. Meertalige realiteit 3. Conclusie: Omgaan
Nadere informatieStudiedag Meertaligheid op school WOENSDAG 19 OKTOBER 2016 FACULTATIEVE WORKSHOP
Studiedag Meertaligheid op school WOENSDAG 19 OKTOBER 2016 FACULTATIEVE WORKSHOP 1 Programma Inleiding Aan de slag Presentaties (ander) onderzoek rond meertaligheid/thuistaal Plenaire terugkoppeling 2
Nadere informatieOvertuigingen van leerkrachten over taal in onderwijs. Reinhilde Pulinx, Universiteit Gent VFO SSL, Leuven, 18 september 2014
Overtuigingen van leerkrachten over taal in onderwijs When in Paris Reinhilde Pulinx, Universiteit Gent VFO SSL, Leuven, 18 september 2014 Onderwijs in Vlaanderen Vroege studiekeuze, sociale hiërarchie
Nadere informatieMeertaligheid beken kleur!
Meertaligheid beken kleur! Houffalize November 2017 Iris Philips Katleen Koopmans Doelen 1. Reflecteren over eigen visie m.b.t. meertaligheid 2. Visie aftoetsten aan recent wetenschappelijk inzicht 3.
Nadere informatieTA AL & 9 / 1 1 / R O E S E L A R E
TA AL & DIVERSITEIT 9 / 1 1 / 2 0 1 8 R O E S E L A R E KOEN MATTHEEUWS Trainer sedert 1999 Bij SDL sinds 2013 2013-2018 Differentiëren, Breed evalueren, M-decreet, Meertaligheid 2018-2019 Transfair (ESF-AMIF)
Nadere informatieWat is meertaligheid. Wat is meertaligheid. Enkele begrippen. Meertaligheid in cijfers
Kinderen en hun ouders ondersteunen in het proces van meertalige taalontwikkeling Focus op de thuistaal Hilde De Smedt Wat is meertaligheid Individuen worden MEERTALIG genoemd als ze de competentie hebben
Nadere informatieMeertaligheid en Meertalig onderwijs: hoe zit dat nu? Jill Surmont, Multilingual Research Unit, Vrije Universiteit Brussel
Meertaligheid en Meertalig onderwijs: Jill Surmont, Multilingual Research Unit, Vrije Universiteit Brussel Opbouw workshop 1) Introductie 2) Theoretische achtergrond 3) Praktisch: omgaan met meertalige
Nadere informatie(O)Kans Flexibele trajecten voor ex-okan De school als springplank of als struikelblok
(O)Kans Flexibele trajecten voor ex-okan De school als springplank of als struikelblok Christel Arens Pedagogisch begeleider Frans, Spaans, OKAN en ex-okan Regio Oost-Vlaanderen (O)Kans Terugkomdag Brussel
Nadere informatieWAAR ZIJN WE BANG VOOR?
WAAR ZIJN WE BANG VOOR? BEDENKINGEN BIJ MEERTALIGHEID IN HET ONDERWIJS Piet Van Avermaet Inleiding Sociaal-etnische ongelijkheid is een hardnekkig probleem in het onderwijs. De eerste PISA-data van 2000
Nadere informatieMEERTALIGHEID: EEN TROEF! MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016
MEERTALIGHEID: EEN TROEF! { MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016 Oefening: mijn gevoelens over taal! Wat roept een bepaalde taal bij jou op? Welke invloed heeft ze op jou? Hecht je er een emotionele
Nadere informatiePositief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang
Ronde 4 Ayse Isçi Onderwijscentrum, Gent Contact: ayse.isci@gent.be Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Meertaligheid in het onderwijs en in de opvang
Nadere informatieOnderwijs in een meertalige Brusselse omgeving Inhoud Stad en onderwijs: topdown bottom up
Onderwijs in een meertalige Brusselse omgeving BEO-studiedag 16 maart 212 - Rudi Janssens Inhoud Stad en onderwijs Politiek-institutionele context Pedagogische context Demografisch-geografische context
Nadere informatieEabele Tjepkema eabele.tjepkema@stenden.com. Input curriculum opbouw meertalig onderwijs
Eabele Tjepkema eabele.tjepkema@stenden.com Input curriculum opbouw meertalig onderwijs Even voorstellen Leraar Basisonderwijs Onderwijskundige S-VIBer Supervisor Lid Kenniskring Fries en meertaligheid
Nadere informatieEtnische Diversiteit van scholen en de relatie met onderwijsprestaties in de Nederlandse PISA data 2009
Researchcentrum Researchcentrum voor voor Onderwijs Onderwijs en Arbeidsmarkt Etnische Diversiteit van scholen en de relatie met onderwijsprestaties in de Nederlandse PISA data 2009 Jaap Dronkers ROA/CPB
Nadere informatieUnderstanding and being understood begins with speaking Dutch
Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.
Nadere informatieMEERTALIGE TAALONTWIKKELING
MEERTALIGE TAALONTWIKKELING H I L D E D E S M E D T INHOUD Het thema verkennen De rol van thuistalen in leren identiteit en welbevinden De meertalige taalontwikkeling 1 ONDERZOEK EVOLUTIE 1 ONDERZOEK EVOLUTIE
Nadere informatieMeertaligheid Als Realiteit op School (MARS)
Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) Commissie Onderwijs Vlaams Parlement 2 juni 2016 Promotoren: Prof. Dr. Piet Van Avermaet (UGent) Prof. Dr. Mieke Van Houtte (UGent) Prof. Dr. Stef Slembrouck
Nadere informatiePlatformbijeenkomst over Meertaligheid in het hoger onderwijs UGent, 12 oktober 2015
Platformbijeenkomst over Meertaligheid in het hoger onderwijs UGent, 12 oktober 2015 1. Anderstaligheid als handicap en meertaligheid als troef: mythes en feiten. Prof. dr. Piet Van Avermaet (Steunpunt
Nadere informatieTABASCO. Taak gestuurd leren bij Engels
TABASCO Taak gestuurd leren bij Engels Tabasco - Wat is het: Een taalgestuurd lesprogramma, dat volgens een vaste opbouw gebeurt aan de hand van taken. Het is gebaseerd op het proces van op een natuurlijke
Nadere informatieLilith Van Biesen, Vrije Universiteit Brussel Fauve De Backer, Universiteit Gent TAALPASPOORTEN: DIDACTISCHE TOOL EN INSPIRATIE VOOR EEN TALENBELEID.
Lilith Van Biesen, Vrije Universiteit Brussel Fauve De Backer, Universiteit Gent TAALPASPOORTEN: DIDACTISCHE TOOL EN INSPIRATIE VOOR EEN TALENBELEID. Wat is een taalpaspoort? Structuur: mindmap op een
Nadere informatieSchrijven en leren op de pabo en de basisschool. Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits
Schrijven en leren op de pabo en de basisschool Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits Onderwerpen Schrijven op de lerarenopleiding en de basisschool De kracht van schrijven voor het leren en
Nadere informatieModule 4 Thema 2 Meertaligheid
Module 4 Thema 2 Meertaligheid Meertaligheid: een mythe In welke mate zijn de volgende talen maatschappelijk nuttig (0-10)? Meertaligheid: een mythe Bias wat betreft Europese talen. Bias naar SN Standaard
Nadere informatieTaalstimulering voor kinderen en volwassenen. Taal en taalbeleid 3 februari 2014
Taalstimulering voor kinderen en volwassenen Taal en taalbeleid 3 februari 2014 Enkele stellingen Taalontwikkeling 1. Voortalige fase: van 0 tot 1 jaar 2. Vroegtalige fase: van 1 tot 2,5 jaar Eentalige
Nadere informatieCommunication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education
Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University
Nadere informatieBepalen van (docent)competenties in een meertalige opleiding A case study. Sylvia van der Weerden Radboud in to Languages 24 mei 2012
Bepalen van (docent)competenties in een meertalige opleiding A case study Sylvia van der Weerden Radboud in to Languages 24 mei 2012 Programma: Wie zijn wij? Taalbeleid Radboud Universiteit Nijmegen Nascholing
Nadere informatieANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM
Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU
Nadere informatieTAAL DOET LEREN. Kris Van den Branden
TAAL DOET LEREN Kris Van den Branden Ter inleiding Taal is de zuurstof van het onderwijs. Taal doet leren. (Handboek taalbeleid basisonderwijs, p. 9) Het belang van schooltaal Het is van het grootste belang
Nadere informatieThe Kentalis Reading House
The Kentalis Reading House Technology-facilitated enhancement of parent involvement Annet de Klerk, Loes Wauters Overview A first impression Motivation The importance of emergent literacy at home Kentalis
Nadere informatieProf. dr. Pieter Verdegem (MICT)! Het meten van sociale mediawijsheid RT @EMSOC meet #(sociale)mediawijsheid2.0!
Prof. dr. Pieter Verdegem (MICT)! Het meten van sociale mediawijsheid RT @EMSOC meet #(sociale)mediawijsheid2.0! (Sociale) Mediawijsheid?!!Mediawijsheid: altijd al belangrijk onderwerp geweest!in media-
Nadere informatieMeertaligheid op het werk
Meertaligheid op het werk Een blessing in disguise? Mariet Schiepers Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven Het begrip meertaligheid in een Europese context: een blessing! EU als promotor van meertaligheid
Nadere informatieRacisme & onderwijs. Prof. dr. Orhan Ağırdağ KU Leuven UvA
Racisme & onderwijs Prof. dr. Orhan Ağırdağ KU Leuven UvA Ervaren discriminatie Institutioneel racisme Ervaren discriminatie Focus: ervaren (etnische) discriminatie door de leerlingen Discriminatie >
Nadere informatieIk zeg mummi en vaari. Hoe zeg jij oma en opa? Een project rond talensensibilisering in de school Rozenberg
Ronde 1 Jo Knaeps & Greet Van Mello VVKBaO Contact: Jo.knaeps@vsko.be greet.vanmello@vsko.be Ik zeg mummi en vaari. Hoe zeg jij oma en opa? Een project rond talensensibilisering in de school Rozenberg
Nadere informatieIsaac Asimov. marnix academie
Project Wetenschap & Technologie op de Marnix The most exci-ng phrase to hear in science, the one that heralds the most discoveries, is not "Eureka!" (I found it!) but...'that's funny... Isaac Asimov marnix
Nadere informatieThe training courses are only offered in Dutch.
Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your
Nadere informatieonze school kijkt positief naar thuistalen Basisschool Sint-Salvator Gent Onze school Wijk Sluizeken-Ham-Muide 442 kinderen 24 klassen
onze school kijkt positief naar thuistalen Basisschool Sint-Salvator Gent Onze school Wijk Sluizeken-Ham-Muide 442 kinderen 24 klassen 1 Leerlingenkenmerken SES 74% in KO en 80% in LO heeft een moeder
Nadere informatieMEERTALIGHEID EN TAALSTIMULERING: TWEE ZIJDEN VAN EENZELFDE MEDAILLE?
MEERTALIGHEID EN TAALSTIMULERING: TWEE ZIJDEN VAN EENZELFDE MEDAILLE? Koen Van Gorp (Centrum voor Taal en Onderwijs, KU Leuven) Borrelen en bruisen. Zesde Vlaams congres opvoedingsondersteuning, 10.12.2013
Nadere informatieTien &ps om de kloof tussen training en werkplek te overbruggen
Tien &ps om de kloof tussen training en werkplek te overbruggen Een leertraject kan nog zo mooi zijn, en de reac&es van de deelnemers nog zo posi&ef, maar dat betekent nog niet dat het traject effec&ef
Nadere informatieOp weg naar een (meer) interculturele school
Op weg naar een (meer) interculturele school Het belang van een interculturele schoolcultuur 21 november 18 Antwerpen 28/02/2018 School zonder Racisme Part I: 2 Hoe kunnen we ervoor zorgen dat àlle leerlingen
Nadere informatieclass book I am reading a book. close your books homework My teacher gave me a lot of homework. to read We are going to read that book.
classroom The students are waiting for their teacher in the classroom. class pupil / student classmate You can ask your classmate for help with your homework. please sit down please stand up look at this
Nadere informatieThe training courses are only offered in Dutch.
Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your
Nadere informatieonze school kijkt positief naar thuistalen Basisschool Sint-Salvator Gent
onze school kijkt positief naar thuistalen Basisschool Sint-Salvator Gent Onze school Wijk Sluizeken-Ham-Muide 368 kinderen 20 klassen Leerlingenkenmerken SES 74% in KO en 80% in LO heeft een moeder met
Nadere informatieLEERLABO VLUCHTELINGEN 5
LEERLABO VLUCHTELINGEN 5! مرحبا Goeiedag, bonjour en Positief omgaan met meertaligheid Pandora Versteden WWW.CTENO.BE OP HET PROGRAMMA 1. Reflectie meertaligheid Wat denk jij? Hoe gaan jullie er op school
Nadere informatiePEILINGSONDERZOEK LEZEN LUISTEREN BASISONDERWIJS. Colloquium 22 mei 2014 Koen Van Gorp Centrum voor Taal en Onderwijs, KU Leuven
PEILINGSONDERZOEK LEZEN LUISTEREN BASISONDERWIJS Colloquium 22 mei 2014 Koen Van Gorp Centrum voor Taal en Onderwijs, KU Leuven Overzicht Introductie: van peiling naar... Aandacht voor luisteren Evaluatiebeleid
Nadere informatieLerend netwerk gelijke onderwijskansen in Noord en Zuid. Een bijdrage aan de internationalisering van opleidingsonderdelen?
Lerend netwerk gelijke onderwijskansen in Noord en Zuid Een bijdrage aan de internationalisering van opleidingsonderdelen? Velov-Velon conferentie, 4 en 5 februari 2016 VVOB Lerend Netwerk GOK in N en
Nadere informatieMeertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen
Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen Loes Vandenbroucke & Noël Clycq Oprit 14 onderzoek Doel: Verklaren van (problematische) schoolloopbanen
Nadere informatieTAALDREMPELS OP SCHOOL
REGIO OOST-VLAANDEREN Marialand 31 9000 GENT +32 9 223 11 25 www.katholiekonderwijs.vlaanderen TAALDREMPELS OP SCHOOL Themagroep taal voor leraren zaak- en praktijkvakken, leraren talen, coördinatoren,
Nadere informatieGEBRUIK TALEN OM TE LEREN EN LEER OM TALEN TE GEBRUIKEN
GEBRUIK TALEN OM TE LEREN EN LEER OM TALEN TE GEBRUIKEN Anne Maljers De toekomst, die maak je zelf! 2 Een introductie tot tweetalig onderwijs voor jongeren en hun ouders Deze folder gaat over het leren
Nadere informatieDoelgroepenbeleid als basis voor solidariteit? Conferen'e Solidariteit in Diversiteit Berchem, 01/04/2014
Doelgroepenbeleid als basis voor solidariteit? Conferen'e Solidariteit in Diversiteit Berchem, 01/04/2014 Doelgroepenbeleid Solidariteit? ~ Focus op doelgroepen of op mainstreaming diversiteit? ~ Inclusief
Nadere informatieWij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois
Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen
Nadere informatieBaLO welkom
BaLO 2017-2018 welkom Het beste van de 3 campussen Veel ervaring opdoen Veel mogen oefenen Geleidelijke opbouw van stages Breed kijken naar het onderwijs Gebruik van competentieprofiel voor begeleiden
Nadere informatieVIRBO Directies GO Garderen, 13 maart Magda Deckers
VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart 2013 Magda Deckers TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS: Eenzelfde begrippenkader: - vaststellingen die leidden tot TVO - conclusies voor het onderwijs - TVO: conceptueel kader
Nadere informatieMascil Mathema,cs and Science for Life. Onderzoekend leren in beroepscontexten. 21 mei Freudenthal Ins,tuut
Mascil Mathema,cs and Science for Life 21 mei 2014 Onderzoekend leren in beroepscontexten Sabine Fechner, Michiel van Harskamp, Michiel Doorman Freudenthal Ins,tuut Programma 13:30 13:45 : Het project
Nadere informatieGebruik van Engels door leerlingen tijdens de Engelse les.
Gebruik van Engels door leerlingen tijdens de Engelse les. Een onderzoek op het Scala College 6-6-2011 Shera Gerber, Marit de Jong, Jacob de Ruiter, Sander Stolk en Femke Verdonk Inhoud Context... 2 Relevantie...
Nadere informatieVerbinden vanuit diversiteit
Verbinden vanuit diversiteit Krachtgericht sociaal werk in een context van armoede en culturele diversiteit Studievoormiddag 6 juni 2014 Het verhaal van Ahmed Een zoektocht met vele partners Partners De
Nadere informatieTweetalig basisonderwijs in het Gooi. Learning Beyond Boundaries
Tweetalig basisonderwijs in het Gooi Learning Beyond Boundaries Tweetalig basisonderwijs in het Gooi Bent u op zoek naar een basisschool die tweetalig onderwijs in een internationale omgeving aanbiedt
Nadere informatie0515 DUTCH (FOREIGN LANGUAGE)
UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education MARK SCHEME for the May/June 2011 question paper for the guidance of teachers 0515 DUTCH (FOREIGN
Nadere informatie1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?
First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk
Nadere informatie0515 FOREIGN LANGUAGE DUTCH
UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education MARK SCHEME for the May/June 2010 question paper for the guidance of teachers 0515 FOREIGN LANGUAGE
Nadere informatieCitation for published version (APA): Scheepstra, A. J. M. (1998). Leerlingen met Downs syndroom in de basisschool Groningen: s.n.
University of Groningen Leerlingen met Downs syndroom in de basisschool Scheepstra, Adriana IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from
Nadere informatieSpeakers Corners : book history-science-talents
Speakers Corners : book history-science-talents type of feedback - pupil/pupil - pupil /teacher - teacher /pupil - class/pupil X X X X TASK level PROCESS level Self regulation Self level introduction-
Nadere informatieLANGUAGE MANAGEMENT PEOPLE MANAGEMENT? Lieve Vangehuchten & Dieter Vermandere (Universiteit Antwerpen - dept. Taalkunde)
LANGUAGE MANAGEMENT OF PEOPLE MANAGEMENT? Lieve Vangehuchten & Dieter Vermandere (Universiteit Antwerpen - dept. Taalkunde) inspiratiesessie meertaligheid 2 MEERTALIGHEID de standaardvragen a) waarom meertaligheid?
Nadere informatieISED Denk- & leervaardighedensymposium, februari 2011 Rijksuniversiteit Groningen 2
Samenvattende posters van leerkrachten over Britse L2L' projecten 10 februari 2011 Titel Poster 1 Exploring cooperative learning strategies and social interaction. De lollipop methode (elke week een andere
Nadere informatieEmpowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal
Empowerment project Awasi Kenya Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment*van* kinderen*in*kenia De#afgelopen#drie#jaren# hebben#we#met#steun#van#de# Rotaryclub##Rhenen: Veenendaal#een#
Nadere informatieOverzicht curriculum VU
Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat
Nadere informatieEmbedded Coaching. Marjanne Peters & Anne Ribbers 8 oktober Friday, October 11, 13
Embedded Coaching Marjanne Peters & Anne Ribbers 8 oktober 2013 PROGRAMMA Introductie Wat verstaan we onder Embedded Coaching Waarom embedded coaching? Hoe embedded coaching? Randvoorwaarden Uitdagingen
Nadere informatieBinnenklasdifferentiatie Leerkansen voor alle leerlingen
Binnenklasdifferentiatie Leerkansen voor alle leerlingen Katrien Struyven Vrije Universiteit Brussel Vakgroep Educa;ewetenschappen In memoriam Georges Tibau 1 Getting started Geef voor elke vraag aan,
Nadere informatieHoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten
Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer
Nadere informatieSteunpunt Gelijke Onderwijskansen. Diversiteit
Steunpunt Gelijke Onderwijskansen Diversiteit Diversiteit Omgaan met diversiteit Leren omgaan met diversiteit in de wereld begint in de klas: verschillende onderwerpen, invalshoeken, meningen, gewoontes,
Nadere informatieSchoolrijpe kinderen of kindrijpe kleuterscholen? 22 september 2017 Gent. Tomaten rijpen niet vanzelf!
Schoolrijpe kinderen of kindrijpe kleuterscholen? 22 september 2017 Gent Tomaten rijpen niet vanzelf! Sociale ongelijkheid en armoede: een hardnekkig probleem Kinderarmoede: een hypotheek op de toekomst
Nadere informatieKrachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld
Een onderzoek in kader van de opleiding Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs Departement Onderwijs en Pedagogie Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld Kenniscentrum Urban Coaching
Nadere informatieStrategisch lezen voor beroep en studie
Strategisch lezen voor beroep en studie Roos Scharten (Expertisecentrum Nederlands) Georgia Vasilaras (ROC de Leijgraaf) Edith Vissers (KPC Groep) 9 december 2015 Leijgraaf: het uitgangspunt! Elke professional
Nadere informatie18/09/2013 TALENSENSIBILISERING ZEGT EEN POOLSEKOE OOK BOE? Iris Philips Europese dag van de talen 27 september 2013.
TALENSENSIBILISERING ZEGT EEN POOLSEKOE OOK BOE? Iris Philips Europese dag van de talen 27 september 2013 Een half uurtje Coach van een implementatietraject door Centrum voor Taal en Onderwijs (KU Leuven)
Nadere informatieSamenvatting (summary in Dutch)
Samenvatting (summary in Dutch) SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) In het overgrote deel van de scholen is de interactie tussen leerkrachten en leerlingen nog altijd voor het overgrote deel monologisch van
Nadere informatieMeertaligheid: een oordeel of een voordeel?
6 Tijdschrift Taal, jaargang 7, nummer 11 Meertaligheid: een oordeel of een voordeel? Auteur: Carla van Hengel-van Esch Met dank aan dr. Karijn Helsloot voor het meelezen. Scholen in Nederland staan voor
Nadere informatieVAN STARTBEKWAAM NAAR STADSBEKWAAM: URBAN EDUCATION
VAN STARTBEKWAAM NAAR STADSBEKWAAM: URBAN EDUCATION Transitieproject Antwerp School of Education Contactpersoon: Gytha Burman gytha.burman@so.antwerpen.be TRANSITIEPROJECT VAN STARTBEKWAAM NAAR STADSBEKWAAM
Nadere informatieThuis in Taal Professionalisering van leraren ter ondersteuning van laaggeletterde ouders bij de taalontwikkeling van jonge kinderen.
Thuis in Taal Professionalisering van leraren ter ondersteuning van laaggeletterde ouders bij de taalontwikkeling van jonge kinderen. Martine van der Pluijm Hogeschool Rotterdam Kenniscentrum Talentontwikkeling/
Nadere informatieParticipatie van leerlingen in kwaliteitsontwikkeling. Studiedag Leerlingen en kwaliteitszorg 6 december 2013
Participatie van leerlingen in kwaliteitsontwikkeling Studiedag Leerlingen en kwaliteitszorg 6 december 2013 INTERNATIONAAL VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN HET KIND Artikel 12 Participatie en hoorrecht Het
Nadere informatiePraktijkkennis van leerkrachten als ontwerpers van een ICT-rijke leeromgeving Promovendus Paper presentatie ORD 2011
Praktijkkennis van leerkrachten als ontwerpers van een ICT-rijke leeromgeving Promovendus Paper presentatie ORD 2011 Ferry Boschman, Susan McKenney & Joke Voogt Universiteit Twente Vakgroep C & O Beginnende
Nadere informatieEen exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau
Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau dr. H. Knipprath ing. J. De Meester STEM Science Engineering Technology Mathematics 2
Nadere informatieMetrotaal: Trainers. Vicky Verley Leerkracht lager (1991) SDL Vorming, begeleiding en materiaalontwikkeling
Intro Oktober 2016 Metrotaal: Trainers Vicky Verley Leerkracht lager (1991) SDL 2003 2015 Vorming, begeleiding en materiaalontwikkeling Koen Mattheeuws Trainer ( 1999) Sedert 2013 SDL Vorming, begeleiding
Nadere informatieU levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat.
Klantbeoordelingen 2015 - zakelijke taaltrainingen januari t/m december 2015, n = 1.247 Klantenwaardering Vraagstelling Uitstekend Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Wat vindt u van het gebruikte lesmateriaal?
Nadere informatieEP-Nuffic Jaarcongres 2015 Doorlopende leerlijn: Internationale Competenties in het hoger onderwijs. Jos Walenkamp Lector Internationale Samenwerking
EP-Nuffic Jaarcongres 2015 Doorlopende leerlijn: Internationale Competenties in het hoger onderwijs Jos Walenkamp Lector Internationale Samenwerking Samenvatting Wereldburgers, in de 21 ste eeuw, benodigde
Nadere informatieRelatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën
Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual
Nadere informatieLogboek persoonlijk ontwikkelingsplan persoonlijk actieplan. Naam student: Maes Pieter
BACHELOR NA BACHELOR ADVANCED BUSINESS MANAGEMENT Logboek persoonlijk ontwikkelingsplan persoonlijk actieplan Naam student: Maes Pieter 2011-2012 POP EERSTE GEKOZEN ALGEMENE COMPETENTIE: OPBOUWEN VAN EEN
Nadere informatieEFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEF TOETSEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN
EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEF TOETSEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN HET DOEL VAN DEZE LEZING Hoe, wat en waarom van forma.ef toetsen; JUNI 9, 2016 Introduceren van forma.eve toetsmethoden in het hoger onderwijs;
Nadere informatieDutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other
Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English
Nadere informatieHoudt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.
- Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee
Nadere informatieTaal in de blender. Succesrecepten. Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven
Taal in de blender Succesrecepten Mariet Schiepers_CTO_KU Leuven Digitale (onderwijs)revolutie (?) In welke mate kunnen online taken het taalleerproces van anderstalige werknemers versterken? Welke functionele,
Nadere informatieOpbouw Inclusief onderwijs; wat is het? Inclusief onderwijs; waarom? Inclusief onderwijs; waarom niet? De nationale context De internationale vergelij
Collectief Inclusief Opbouw Inclusief onderwijs; wat is het? Inclusief onderwijs; waarom? Inclusief onderwijs; waarom niet? De nationale context De internationale vergelijking De internationale context
Nadere informatieWorkshop: Hoe maak ik mijn project strategischer? Resultaten van 4 werkgroepen (op 6) monitoring 6 november 2014
Workshop: Hoe maak ik mijn project strategischer? Resultaten van 4 werkgroepen (op 6) monitoring 6 november 2014 1. Waarom is dit project nodig? ( ) Groep: Duurzaamheid - Bewustmaking - Vaardigheden -
Nadere informatieNicolas Mpotos MD PhD FERC
Scholen engageren in reanimatie: jullie handen kunnen levens redden! Nicolas Mpotos MD PhD FERC Emergency Physician AZ St Lucas Gent Academic consultant Ghent and Antwerp University Adult basic life support
Nadere informatieUitgegeven: 3 februari 2010. 2010, no. 10 PROVINCIAAL BLAD VAN FRYSLAN
Uitgegeven: 3 februari 2010 2010, no. 10 PROVINCIAAL BLAD VAN FRYSLAN BELEIDSREGEL voor het verkrijgen van een partiële ontheffing voor het vak Fries in het primair en voortgezet onderwijs in de provincie
Nadere informatieInterculturele CompetentieWijzer (ICW): mogelijkheden en beperkingen. Joke Simons & Yunsy Krols
Interculturele CompetentieWijzer (ICW): mogelijkheden en beperkingen Joke Simons & Yunsy Krols 1 INTERCULTURELE COMPETENTIE: WAT? 2 Metaforen 3 Competentie = K + V + A + A + (Fantini, 2000) 4 Onderwijs
Nadere informatie