Met het oog op morgen. op weg naar een overheidsvisie op ons archiefbestel

Transcriptie

1 Met het oog op morgen op weg naar een overheidsvisie op ons archiefbestel

2 Zo? 2

3 Opzet 1.Waarom? 2.Momentum 3.Context 4.Rode draden 5.Vertrekpunten 6.Thema s en scenario s 7.Horror en droom 8.Vervolgproces 9.Afsluiting 3

4 Waarom eigenlijk? Aanleiding Kamervragen 2009 en toezegging tot een brede reactie: raadsadviezen, informatiehuishouding, archiefinstellingen, collecties, bedrijfsarchieven Ondertussen: Brievenprogramma srapportagesinspectierapportenvisiesvoorstellenv erzoekenclaimsetcetc 4

5 Het momentum? 5

6 Context (1) Adviezen (RvC; Rob): ecultuur: van i naar e (2003) Het tekort van het teveel (2005) Informatie, grondstof met toekomstwaarde; Basisinfrastructuur 1.0 (2008) Besteladvies Archieven (part. collecties); Netwerken van betekenis (2010) Toezicht: Een dementerende overheid? (RAI/EGI, 2005) Jaarverslagen EGI Informatiehuishouding van het Rijk (ARK, 2010) 6

7 Context (2) Rapportages: Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD, o.a. NA, KB, DANS, NIBG): Toekomst voor ons digitaal geheugen (2009; 2010) Visievorming archiefsector: KVAN en BRAIN: Archiveren is vooruitzien (2009) Erfgoed Nederland: Archieven in transitie (2010) Nationaal Archief en RHC s: E-archief in ontwikkeling (2009) 7

8 Rode draden? Overheid ontbeert ondanks alles - visie Digitalisering Duurzaamheid en (on)toegankelijkheid Informatie èn erfgoed Content Samenwerking Kennis en ondersteuningsstructuur 8

9 Waar zijn we mee bezig Informatiehuishouding rijk, OCW & BZK: Informatie op Orde (vanaf 2006): Actielijn 1: Baseline informatiehuishouding Actielijn 2: Audit, control en toezicht Actielijn 3: Samenwerking en kennis Actielijn 4: Digitale vervanging Actielijn 5: Archiefselectie Actielijn 6: Bewerking van papier naar digitaal Actielijn 7: Duurzaam beheer en behoud Actielijn 8: Herziening wet- en regelgeving Rapportages IoO, zoals PWAA ( , Doc-Direkt vanaf 2010/1) TK-brieven: Modernisering informatiehuishouding rijk (juli 2009), Digitaal werken rijk (2010) 9

10 Bent u er nog? Gaat inmiddels verder dan achterstanden! 10

11 Waar waren wij gebleven? Laatste beleidsbrief archiefsector: Interactief archief SC Van der Ploeg, maart 2002: Motto: de gebruiker centraal Ontwikkelingen: toegenomen vraag naar het verleden, internet Middelen: kwaliteitsstandaard dienstverlening archiefinstellingen; producten belang samenwerking (instellingen, overheden, RHC-vorming) toezicht 11

12 Hoe nu verder? Oogmerk opstellen visie: Waar willen we het komend decennium naartoe? Inspireren, participeren Kern: Samenhang (inhoud, condities en bestel) tonen Bepalen reikwijdte verantwoordelijkheid overheid, sector en instellingen In en door gesprek met het veld Scenario s om keuzes aan te scherpen Momentum versus voorbehoud 12

13 Thema s en scenario s Uitgangspunt: perspectief van de burger in een digitale samenleving Vier centrale thema s: 1.Archivering bij de overheid en openbaarheid 2.Waardering, selectie en collectievorming: van overheid naar samenleving 3.Duurzaam bewaren en toegankelijkheid 4.Het bestel van morgen Drie scenario s: 1.Overheid laat op zijn beloop: laissez faire 2.Overheid bevordert samenwerking en stimuleert 3.Overheid regisseert en neemt ter hand 13

14 Thema 1, archivering bij de overheid en openbaarheid Uitgangspunt: overheidsinformatie is z.s.m. openbaar beschikbaar en voor iedere burger toegankelijk. Conditie: de domeinen van bedrijfsvoering en cultuur (erfgoed) zijn van meet af aan onderling te verbinden. VRAAG: wat is daarvoor nodig? Vb. zoektermen: proces van waardering, samenwerking keten, beheer, overbrenging en termijnen, achterstanden, normering en afspraken Scenario 1: OCW geen actieve rol; postbus 51 -model; Aw, Wob. Scenario 2: OCW stimuleert samenwerking tussen overheden onderling en tussen overheden en archiefwezen. Scenario 3: regisserende rol alg. rijksarchivaris; wettelijke maatregelen en normering ( dwang en drang ). 14

15 Thema 2: waardering, selectie en collectievorming ( van overheid naar samenleving ) Uitgangspunt: het bieden van een representatief beeld van de samenleving ten gevolge van interactie tussen overheid, organisaties, bedrijven en personen. Conditie: bij de waardering, selectie en collectievorming betrekt de overheid zowel archieven van de overheid als die van niet-overheidsorganisaties, bedrijven en personen. VRAAG: wat hebben we daarvoor nodig? Vb. zoektermen: registratie, (integraal) waarderingskader, Archiefcollectie Nederland, (inter)netwerk, fonds, digitale infrastructuur Scenario 1: Nationaal Archief (NA) heeft informatiepunt; eigen collectiebeleid. Scenario 2: OCW/NA stimuleren tstk. waarderingskader(s); OCW stelt middelen beschikbaar voor belangrijke en/of bedreigde archieven. Scenario 3: OCW maakt nationaal waarderingskader; instellen centraal register (bijv. stichting); NA koopt archiefcollecties op. 15

16 esteladvies 2010 Urgentie In verlengde RvC Het tekort van het teveel Invulling lacunes RvC Basisinfrastructuur 1.0 Fundament Archieven tussen geheugen, herinnering en geweten Rol overheid Breedte, evenwicht, publiek domein Niet-overheid: faciliteren, vangnet, visie Concreet: CRPA, fonds, nodaal netwerk + regie NA Voorwaarden Bestel vitaal, duurzaam, transparant

17 Thema 3: duurzaam bewaren en toegankelijkheid Uitgangspunt: overheden bewaren hun archieven duurzaam en stellen deze voor burgers onafhankelijk van tijd en plaats digitaal beschikbaar. Conditie: overheden werken samen aan een digitale infrastructuur waardoor burgers altijd online toegang hebben tot archieven en archiefdiensten. VRAAG: wat hebben we daarvoor nodig? Vb. zoektermen: samenwerking overheden; (gemeenschappelijk?) e-depot; normering en standaarden; dienstverlening; digitalisering; digitale content; business-modellen; infrastructuur. Scenario 1: NA bouwt eigen e-archief uit; ieder(e overheid) voor zich. Scenario 2: OCW/NA/BZK stimuleert samenwerking overheden, biedt kennis. Scenario 3: OCW/NA (+RHC s)/bzk voert regie; initieert charter tussen overheden over digi-structuur, content, kennis, middelen. 17

18 Thema 4: het bestel van morgen Uitgangspunt: bestel (geheel van overheden, instellingen, sectorinstituten, onderwijs, professie, branche, markt) vormt het fundament onder openbaarheid, duurzaamheid en toegankelijkheid. Conditie: een heldere taak- en rolverdeling tussen de actoren in het bestel op basis van een gedeelde visie voor de sector. VRAAG: wat hebben we daarvoor nodig? Vb. zoektermen: relatie rijk, provincies en gemeenten; bestuurlijke afspraken; decentralisatie RHC s; archief- en informatieonderwijs; archiefwet; toezicht; kennis- en ondersteuningsstructuur; kwaliteit; certificering; innovatieagenda; internationale context Scenario 1: het huidige bestel voldoet; hooguit onderhoud plegen. Scenario 2: OCW/NA stimuleert kennisontwikkeling, onderzoek. Scenario 3: OCW/NA ontwikkelt in overleg met partijen innovatieagenda; aandacht voor onderwijs & opleiding; (re)centraliseert taken (RHC s); herijking archiefwetgeving; richt kenniscentrum op. 18

19 Droom en nachtmerrie Horrorscenario (fantasie?): Nederland van twee snelheden Ieder archief een eiland (diensten, producten, papier en digitaal) Openbaarheid als uitkomst van samenloop en onzekere factoren (aandacht, personeel, afspraken, middelen) Archiefcollectie Nederland als collectief doolhof En wat nog meer?! Droomscenario? Vult u eens in? 19

20 Vervolgproces Try-out: vandaag! Vervolg van discussie en gesprek, gepland vanaf juli-augustus: On-line: Websites voor informatie: (site rijksarchiefdienst): dossierstukken, achtergronden, nieuws (doorlink-site) (officiële stukken OCW) Communicatiekanalen KVAN; BRAIN; Erfgoed Nederland In het land (september/oktober): Twee lokaties: 1x noord en 1x zuid Programma (ovb): E-archief van morgen; actieve openbaarheid; collectievorming; de crossmediale kaart Expert-beraad: regelgeving: wet, toezicht nnb 20

21 Tijdpad archiefvisie: Discussie zomer najaar Reacties verwerken Brief: eind 2010 (ijs, weder en kabinetsformatie dienende ) Dank! 21