HOOFDSTUK 8 - U kan niet meer betalen

Transcriptie

1 HOOFDSTUK 8 - U kan niet meer betalen

2 HOOFDSTUK 8 U kan niet meer betalen U kan niet meer betalen Communicatie, een kwestie van eerste zorg Maar welke voorstellen moet u doen? En op grond waarvan? Wat zegt de factuur of overeenkomst indien u niet betaalt? Wat gaat er met u gebeuren? Of de eerste fasen van de invordering Wat gebeurt er wanneer u nog altijd niet betaalt? De minnelijke procedure Niet alles is toegelaten in de minnelijke procedure Hoeveel gaat u dat kosten? De gerechtelijke procedure Wat gebeurt er bij een gerechtelijke procedure? De dagvaarding De zitting Het vonnis De betekening van het vonnis Het bevel Het proces-verbaal van uitvoerend beslag op roerende goederen Wat als de deurwaarder uw meubilair heeft genoteerd om de persoon die bij u woont tot betaling aan te zetten? Hoe kan u dergelijke procedure vermijden? Wat als u het proces-verbaal van uitvoerend beslag op onroerende goederen betwist? De bepaling van een verkoopdag De verkoop van het meubilair Sommige schuldeisers zijn meer bevoorrecht dan anderen Bij elke fase van de gerechtelijke procedure komen specifieke kosten wanneer een gerechtsdeurwaarder tussenbeide komt Welke zijn de verschillende mogelijke vormen van beslag? Uw roerende goederen worden in beslag genomen Uw inkomsten worden in beslag genomen Wat is het verschil tussen beslag en overdracht? Uw inkomsten worden in beslag genomen: welke limiet? Niet alle types van loon kunnen in beslag worden genomen Er zijn toch grenzen? Mijn rekening-courant wordt in beslag genomen Het onroerend beslag De verjaring: een schuld die een natuurlijke dood sterft Een oplossing voor schuldoverlast, schuldbemiddeling Ook de fiscus heeft een oplossing voor schuldoverlast Kortom, wat moet u onthouden? Diensten die tot uw beschikking staan

3 HOOFDSTUK 8 - U kan niet meer betalen HOOFDSTUK 8 U kan niet meer betalen Een onverwachte uitgave een te krap budget, Het is soms moeilijk alle facturen te betalen, laat staan tijdig. Soms schrijft men een brief, geeft men uitleg. Soms wacht men tot de zaken beter gaan Schuldgevoel, schaamte, wanhoop, en het is moeilijk om te reageren. Gevolgen? De persoon aan wie men geld moet, de schuldeiser, gaat proberen zijn geld terug te krijgen. In dit hoofdstuk leggen we de verschillende procedures uit die de schuldeiser zal opstarten om in zijn opzet te slagen. We leggen ook uit waaraan u aandacht moet besteden en wat wel en niet mag. U kan niet meer betalen Communicatie, een kwestie van eerste zorg De schuldeiser verwittigen, het schrikt sommigen af. Nochtans kan u zo vaak een procedure en de erbij behorende kosten vermijden. De schuldeiser waardeert het wanneer de persoon die hem geld moet, de debiteur, zijn verantwoordelijkheid neemt door hem over de nakende achterstanden te informeren. Maar welke voorstellen moet u doen? En op grond waarvan? DDWanneer u beseft dat u een factuur niet zal kunnen betalen, denk dan na over uw werkelijke mogelijkheden inzake terugbetaling. Alleen u weet dat DDOm een goede relatie met de schuldeiser te behouden, is het onontbeerlijk dat u zich aan de voorgestelde terugbetalingen kan houden. Aanvaard dus niets dat voor u niet haalbaar is. Beter een minder hoog, maar regelmatig betalingsplan. DDDenk aan het nut van een budgetopstelling ( lees hoofdstuk 2 Een grotere koopkracht > Budgetopstelling). Er zijn maanden die moeilijker zijn dan andere. Er zijn ook projecten waaraan u houdt. Denk daaraan bij elk voorstel. DDNeem indien nodig contact op met het Sociale Huis

4 Wat zegt de factuur of overeenkomst indien u niet betaalt? In de eerste plaats preciseert de factuur de uiterste datum waarop zij moet worden betaald. Dat noemen we de vervaldag. Dat is ook zo voor de overeenkomst, zij het met een nuance. Alvorens u tekent, moet u een datum vermelden die u het best schikt. Vervolgens is het zo dat elke schuldeiser zijn eigen werkwijze heeft: sommigen reageren sneller of systematischer. U krijgt een, twee brieven via een incassobureau, gerechtsdeurwaarder, advocatenkantoor, Maar allemaal moeten zij dit doen in naleving van wat er op de factuur (of in de overeenkomst) en de algemene voorwaarden is vastgelegd (voor meer informatie over de algemene voorwaarden, lees hoofdstuk 1 Consument ( ) > De contractuele regels > Waartoe verbindt u zich en Wat moet in uw overeenkomst staan en hoofdstuk 3 Krediet > Wat moet u weten alvorens u tekent > Waar vindt u informatie? en > Vergeet ten slotte niet dat er wanpraktijken bestaan). Wat gaat er met u gebeuren? Of de eerste fasen van de invordering DDU krijgt eerst een (of meer) rappelbrief (-brieven). Hiermee kunnen rappelkosten gepaard gaan op voorwaarde dat deze op uw factuur (en de algemene voorwaarden daarvan, aan de onder- of achterkant) of in uw overeenkomst (en de algemene voorwaarden daarvan, aan de onder- of achterkant) vermeld staan. DDIndien de factuur onbetaald blijft, stuurt de schuldeiser u een brief, een zogenaamde aanmaning of sommatie. Dit is een brief die hij u aangetekend moet versturen. Hierin maant hij u aan om het verschuldigde bedrag voor een bepaalde datum te betalen. Over het algemeen geeft de schuldeiser u een minimumtermijn van 15 dagen om het gevorderde bedrag terug te betalen. Een aanmaning, wat is dat? Hierin wordt duidelijk en volledig het voorwerp van de schuld uitgelegd (welke schuld, welke schuldeiser, voor welk onbetaald bedrag, welk bedrag was aanvankelijk verschuldigd, uiterste datum van betaling, ). Deze brief kan komen van de schuldeiser zelf, een incassobureau, een advocaat of een gerechtsdeurwaarder. 33Vanaf dat ogenblik kan de schuldeiser u verwijlinteresten vorderen. Deze worden uitgedrukt in percentage en kunnen variëren. Ingeval ze in de algemene voorwaarden worden vermeld, is dit het aangegeven tarief. Zonder verduidelijking kan de schuldeiser u interesten vragen die beperkt zijn tot de wettelijke rentevoet (5,5% per jaar vanaf 1 januari 2009). Wat zijn interesten? Deze vertegenwoordigen voor de schuldeiser de schade die hij heeft opgelopen wegens het verlies van geld. Het is dus uitzonderlijk dat de schuldeiser deze niet vordert. 33In het kader van sommige overeenkomsten (vooral overeenkomsten inzake diensten die over de tijd verspreid zijn, zoals het consumentenkrediet, levering van gas en elektriciteit), is het vanaf dit ogenblik dat de schuldeiser u gaat aankondigen dat de overeenkomst verbroken is. Kortom, de oorspronkelijke voorwaarden zijn niet meer dezelfde. We spreken dan van een verbreking van de overeenkomst indien u niet betaalt vóór de datum die in de aanmaning wordt vermeld. DDIndien u niet betaalt vóór de datum die in de aanmaning wordt vermeld, kan de schuldeiser u een vergoeding vragen indien deze wordt vermeld in de algemene voorwaarden (zoals de rappelkosten). Wat behelst deze vergoeding? Deze wordt strafbeding of forfaitaire vergoeding genoemd. Ze vertegenwoordigt de kost voor de stappen die werden ondernomen om de verschuldigde bedragen terug te krijgen (personeelskosten, briefwisseling, ). In hoofdstuk 1 Consument ( ) > Enkele algemene regels > De betaling, adviseerden wij u aan de verkoper te melden dat de vervaldag u niet schikt en de verandering op de overeenkomst aan te brengen. De aanmaning is een belangrijke fase. Omdat het een verplichte fase in elke invorderingsprocedure is, ongeacht of deze minnelijk dan wel gerechtelijk is (lees het volgende punt > Wat gebeurt er wanneer u nog altijd niet betaalt? voor de uitleg over het verschil tussen beide)

5 HOOFDSTUK 8 - U kan niet meer betalen Deze bedraagt over het algemeen tussen 10% en 20% van het verschuldigde saldo (vaak met een minimum), maar ze moet alleszins in verhouding staan tot de schade die de schuldeiser wegens de wanbetaling heeft opgelopen. De betalingen worden in de eerste plaats gebruikt om de kosten te betalen, vervolgens de interesten en uiteindelijk het oorspronkelijk verschuldigde bedrag. Concreet is dit belangrijk want dat betekent dat, indien u de terugbetaling blijft uitstellen, het bedrag van de verwijlinteresten groter wordt. Wanneer de forfaitaire vergoeding eenmaal is geboekt, vervallen de rappelkosten. Bijgevolg zullen u, naast de verwijlinteresten, ofwel de rappelkosten ofwel de forfaitaire vergoeding worden aangerekend. Belangrijk! Bij commerciële zaken (dus, bijvoorbeeld geen fiscale schulden of kosten voor gezondheidszorg) moet de forfaitaire vergoeding wederkerig zijn. Indien in de overeenkomst bijvoorbeeld wordt voorzien in een vergoeding omdat u niet betaalt, moet hierin ook staan dat u moet worden vergoed voor een fout van de verkoper. Zonder deze wederkerigheid kan u vragen dat de forfaitaire vergoeding wordt geannuleerd. Enkele regels zijn specifiek voor bepaalde materies. Dat is bijvoorbeeld zo voor een krediet en voor energie. In de volgende secties gaat het hierover. Wat gebeurt er wanneer u nog altijd niet betaalt? De schuldeiser kan de som die u hem verschuldigd bent, op twee manieren proberen terug te krijgen: de minnelijke procedure en de gerechtelijke procedure. Sinds april 2009 moet iedere persoon die probeert een schuld terug te vorderen, in de brief die hij u stuurt, vermelden of het gaat om een minnelijke dan wel een gerechtelijke procedure. Dit betreft advocaten, deurwaarders en incassobureaus. Gratuite bedreigingen zijn dus uit den boze! De minnelijke procedure De procedures waarin over het algemeen een rechter tussenbeide komt (gerechtelijke procedures) duren vaak lang en zijn duur. De schuldeisers proberen u er dus in de eerste plaats toe aan te zetten uw schuld op een minnelijke manier te betalen. Een minnelijke procedure betekent de wil om gezamenlijk een oplossing te vinden. De schuldeiser zal proberen het verschuldigde bedrag terug te krijgen, hetzij door u zelf te contacteren, hetzij door een advocaat, een deurwaarder of incassobureau te mandateren. Dit gebeurt meestal per brief. Het gebeurt ook dat incassobureaus naar u thuis komen. De bedoeling is nog altijd tot een betalingsakkoord te komen. Nog geen paniek, dus! We hebben het hier nog niet over beslaglegging, daarvoor is een specifieke procedure nodig (lees het volgende punt > De gerechtelijke procedure). Belangrijk! Indien u een brief ontvangt en u niet akkoord gaat met de inhoud daarvan, aarzel dan niet om te reageren. Leg duidelijk uit waarom u het niet eens bent. Wanneer u versteld staat, schrijft u beter een brief. De schuldeiser zal opnieuw met u contact opnemen en uitleg geven. Het is logisch dat u weet waarom men u geld vraagt, maar ook waarom het om precies dat bedrag gaat. In dat geval neemt u best rechtstreeks contact op met de schuldeiser in plaats van met de gerechtsdeurwaarder of het incassobureau. Stuur wel een kopie van uw brief naar diegene die u heeft aangeschreven. Indien u moeilijkheden ondervindt bij het schrijven van deze brief, aarzel dan niet om bijvoorbeeld het Sociale Huis te raadplegen

6 Niet alles is toegelaten in de minnelijke procedure Om bepaalde misbruiken in het gedrag van sommigen die moeten proberen de betaling te vorderen, te beperken, bestaat er een wet die de handelwijze omkadert 1. Zij verbiedt elk gedrag of elke praktijk die het privéleven van de consument en diens waardigheid in het gedrang brengt of die hem kan misleiden. Concreet zijn verboden: DDonjuiste juridische bedreigingen, valse informatie over de gevolgen van niet-betaling (bijvoorbeeld, de aankondiging van een beslag op het meubilair terwijl de schuldeiser dit niet kan doen); DDinning van niet-geplande of verboden bedragen (bijvoorbeeld, de kost van verschillende aanmaningen terwijl één had volstaan). In de fase van de minnelijke procedure komt een gerechtsdeurwaarder normaal niet bij u langs en noteert uw meubelen niet. Sommige procedures laten dit toe onder zeer specifieke voorwaarden waardoor de schuldeiser uw vermogen kan blokkeren (indien hij bijvoorbeeld van mening is dat u het zou kunnen verkwisten). Dat noemen we een procedure ten bewarende titel ; DDde invorderingspogingen in aanwezigheid van een derde, behalve met uw akkoord. De wetgever wou immers dat u een doordachte en geen overhaaste beslissing kan nemen (bijvoorbeeld, indien u op het ogenblik waarop het incassobureau langskomt, niet wilt dat een vriend die bij u op bezoek is, op de hoogte is van uw toestand). U moet de agent van het incassobureau overigens niet binnenlaten. Het is ook verboden op de omslag te vermelden dat het om een invordering van een schuldvordering gaat; DDtelefoontjes en huisbezoeken tussen uur en 8.00 uur. Vraag in dit verband aan de persoon die u thuis bezoekt, om u een schriftelijk document te tonen waaruit u kan afleiden met wie u te maken hebt en waarom. Hij moet u dat kunnen geven. Hoeveel gaat u dat kosten? Alles hangt af van wat er op uw factuur of in uw overeenkomst staat. Denk eraan dat de algemene voorwaarden tellen! Bijvoorbeeld, voor een factuur voor ziekenhuisopname van 300 EUR voorzien de algemene voorwaarden in een forfaitaire vergoeding van 20% (60 EUR) en verwijlinteresten van 12%/jaar. In totaal en zonder betaling vóór de vervaldag van de verstuurde aanmaning kan de schuldeiser u dus 360 EUR in plaats van 300 EUR vorderen. Dit bedrag zal elke maand worden verhoogd met een bedrag voor verwijlinteresten van 1,40 EUR. 1 Wettelijk kader: wet van 20 december 2002 betreffende de minnelijke invordering

7 HOOFDSTUK 8 - U kan niet meer betalen Een gerechtelijke invorderingsprocedure heeft geen enkele invloed op het hoederecht van uw kinderen. Aan uw capaciteiten als ouder zal niet worden getwijfeld, zelfs niet indien u schulden hebt. Ze leidt ook niet tot een gevangenisstraf! De enige uitzondering is wanneer u geen onderhoudsuitkering betaalt! Geen nodeloze paniek, dus! De gerechtelijke procedure 2 Deze procedure is complex. Om het lezen te vergemakkelijken, vindt u bij elke belangrijke fase, commentaar in de stijl van concreet of in de praktijk. De gerechtelijke procedure betekent dat een van de betrokken partijen een rechter gaat aanspreken teneinde een conflict (in dit verband hebben we het over geschil ) op te lossen. Dit kan: DDwanneer u niet hebt betaald of omdat u niet hebt betaald wat de schuldeiser vindt dat u verschuldigd bent; DDof, op uw initiatief, wanneer u het bijvoorbeeld niet eens bent met het gevorderde bedrag. Let op! Sommige schuldeisers hebben het voorrecht dat ze niet naar de rechter moeten gaan. Dat is zo voor iedereen die de Staat vertegenwoordigt (zoals de belastingen, gewestelijke taksen, kinderbijslag, ). Belangriik! Naar de rechter gaan, kan zowel voor uzelf als voor de schuldeiser de gelegenheid zijn om uitleg te geven. De rechter kan een scheidsrechter zijn. Opdat hij zijn rol kan opnemen, moet u evenwel aanwezig zijn zodat uw argumenten worden gehoord. Wat gebeurt er bij een gerechtelijke procedure? Elk gerechtelijk document wordt gebracht door een gerechtsdeurwaarder. Hij is de officiële vertegenwoordiger van de Staat en de meesten onder hen gaan zeer ernstig te werk. Let op, tijdens de volledige gerechtelijke procedure! Vanaf de dagvaarding stopt de gerechtsdeurwaarder, bij uw afwezigheid, een kopie van de akte in uw brievenbus. En om de zekerheid te hebben dat u ze hebt ontvangen, stuurt hij u enkele dagen later een aangetekende brief met de melding dat u het document in zijn kantoor kan gaan afhalen. Een advies? Ga het document afhalen. U zal dan correct worden geïnformeerd over de stand van de procedure. Dat is vaak een kwestie van termijn en het is dus belangrijk om snel te reageren. Alle procedures die wij u gaan uitleggen, hebben een volgorde. Eerst, u waarschuwen. Vervolgens, u in staat stellen zich te verdedigen en u het bekomen resultaat meedelen. En ten slotte, u dwingen te betalen of de beslissing die door de rechter werd genomen, uit te voeren. U zal niettemin een zekere druk ondervinden. De gehanteerde taal is niet altijd gemakkelijk te begrijpen. En het zijn dure procedures. Elke fase verhoogt dus de kosten. De schriftelijke aanmaning is, zoals we reeds zagen, de eerste fase van elke procedure, minnelijk of gerechtelijk. Maar, bij een gerechtelijke procedure is deze bijzonder belangrijk omdat de gevolgen zwaarder kunnen zijn. Denk eraan dat elke persoon die een poging doet om een schuld in te vorderen, in de brief die hij u stuurt, moet vermelden of het om een minnelijke dan wel een gerechtelijke procedure gaat. U bent dus gewaarschuwd over de wijze van invordering, in dit geval, gerechtelijk. We geven alle fasen (van het begin tot het beslag) om u te helpen de inzet ervan te kennen en te begrijpen. Belangrijk! Elke procedure is tevens een gelegenheid voor u om uitleg te geven en tot een akkoord te komen om de voortzetting van de procedure te vermijden. Wist u dat? Naast de schuldeiser zelf, kan alleen een advocaat of een deurwaarder een gerechtelijke procedure opstarten. Een incassobureau kan dat niet! De dagvaarding Indien u niet op de aanmaning reageert, zal de gerechtsdeurwaarder u voor het gerecht dagvaarden om het geschil aan de bevoegde rechter voor te leggen. Concreet betekent dit dat u een uitnodiging zal ontvangen om naar een zitting voor de rechter te gaan. 2 Wettelijk kader : gerechtelijk wetboek

8 U kan uitleg geven en een betalingsplan op grond van uw mogelijkheden voorstellen. U kan dit ogenblik ook aangrijpen om bepaalde kosten te betwisten (lees hoofdstuk 1 Consument ( ) > De contractuele regels > Waartoe verbindt u zich, p.10 en Wat niet in uw overeenkomst mag staan, p.13). Voor specifieke materies verwijzen we naar de desbetreffende hoofdstukken: 3 Krediet,p.32, 4 Huisvesting, p.58, 5 Energie en water, p.70 en 6. Telecom,p.94. Bereid uw argumenten voor. Raadpleeg eventueel een advocaat of, indien u zichzelf wilt verdedigen, raadpleeg de juridische dienst van het Sociale Huis. De zitting De rechter is er om naar u te luisteren. Concreet is dit het ogenblik om uitleg te geven. Dat is belangrijk, want de zitting is ook een manier om het gevorderde bedrag definitief vast te leggen. Het is dus het ogenblik om uit te leggen dat u het niet eens bent. Daarna wordt dat bijna onmogelijk buiten de beroeps- of verzetprocedure (lees hierna > de betekening bevel, p.130) om de kwijtschelding van een gedeelte of het volledige saldo te bekomen. U heeft er dus belang bij naar de zitting te gaan of zich te laten vertegenwoordigen. Het vonnis Concreet is dit het officiële document waarin staat wat tijdens de zitting werd beslist. We geven enkele technische termen om te begrijpen wat er in staat. DDIndien u tijdens de zitting aanwezig bent, is het vonnis op tegenspraak ; DDbij afwezigheid wordt u bij verstek veroordeeld; DDde gewezen beslissing wordt een veroordeling tot betaling; DDde kost van de zitting wordt gepreciseerd in termen van belasting van de uitgaven en een rechtsplegingsvergoeding: 33de uitgaven zijn de kosten van de dagvaarding; 33de rechtsplegingsvergoeding is de vergoeding die door de rechter wordt toegekend op grond van het desbetreffende financiële bedrag als compensatie voor de partij die de procedure wint, namelijk om de kosten van de interventie van een advocaat te dekken. Een koninklijk besluit legt de bedragen vast. Informeer u. Sommige categorieën van personen kunnen een korting krijgen. DDNog een verduidelijking: het vonnis kan uitvoerbaar of uitvoerbaar bij voorraad zijn. Dat wordt genoteerd aan het einde van het vonnis. 33Wanneer het vonnis uitvoerbaar bij voorraad is, wil dat zeggen dat het saldo nog kan worden gewijzigd omdat het een gedeeltelijk vonnis is waarvoor het nodig is opnieuw voor dezelfde rechter te verschijnen voor een eventuele aanvulling. Dat is bijvoorbeeld zo voor huurachterstallen indien hieraan andere bedragen worden toegevoegd. 33Wanneer het uitvoerbaar is, betekent dit dat de schuldeiser het vervolg van de procedure kan opstarten om u te dwingen de veroordeling die in het vonnis wordt vermeld, uit te voeren. Zelfs indien u in hoger beroep bent gegaan of verzet hebt aangetekend (lees het volgende punt > De betekening bevel, p.130). Soms stuurt de griffie van de Rechtbank of van het Vredegerecht u een kopie van het vonnis ter informatie. Elke rechter heeft zijn bevoegdheid. Onder EUR beslist de vrederechter, daarboven de rechter van de Rechtbank van eerste aanleg. Vervolgens zijn er rechters voor specifieke materies (boetes, betwisting van een beslagprocedure, ). Ook de plaats kan variëren. Over het algemeen zal u worden opgeroepen voor de Rechtbank die het dichtst bij uw woonplaats ligt. Het is evenwel mogelijk dat in de algemene voorwaarden van de factuur of de overeenkomst een heel andere plaats staat. Kijk dit na zodat u niet voor verrassingen komt te staan. De taal waarin u wordt gedagvaard, hangt af van de keuze van de schuldeiser of van zijn vennootschapszetel. Indien u de taal waarin de schuldeiser zich tot u richt, niet begrijpt, laat het dan weten! Om zich voor het gerecht te verdedigen, kan u het Bureau voor Juridische Bijstand (BJB) raadplegen dat u een advocaat ter beschikking zal stellen. Het BJB is voor iedereen toegankelijk. De verdediging kan gratis of gedeeltelijk gratis zijn; deze toegankelijkheid is niettemin afhankelijk van uw inkomsten of uw statuut. Het BJB verleent ook diensten inzake juridische raadpleging

9 HOOFDSTUK 8 - U kan niet meer betalen Niet alle inkomsten kunnen in beslag worden genomen. Er bestaan ook grenzen waaronder men geen beslag mag leggen (lees > Uw inkomsten worden in beslag genomen, p.133). Vanaf de betekening van het vonnis begint een procedure tot invordering van het saldo. Voordien ging het om een procedure inzake verdediging van de belangen van beide partijen van de zaak. Dit kan zeer snel gaan of veel tijd in beslag nemen. Dit hangt af van de dringendheid waarmee de schuldeiser zijn bedrag wil terugkrijgen en ook van het vertrouwen dat hij in u heeft. Het is dus een kwestie van strategie. Tussen het proces-verbaal van uitvoerend beslag op roerende goederen en de verkoop kan u, onder bepaalde voorwaarden, uw meubilair in der minne verkopen. U moet dan alleen de deurwaarder verwittigen. U kan ook beslissen dat het voorwerp van de verkoop moet worden verdeeld tussen alle schuldeisers die tot een proces-verbaal van beslag zijn overgegaan. Informeer u! De betekening van het vonnis Opgelet, vanaf dan mag de deurwaarder beginnen met een beslagprocedure. Het beslag op uw inkomen of uw zichtrekening (rekening-courant) kan onmiddellijk plaatsvinden. Dat is niet zo voor het beslag op uw meubilair (of uw onroerend goed) dat nog enkele fasen vereist die we hierna uiteenzetten. Concreet is dit het ogenblik waarop de deurwaarder u thuis de officiële inhoud van het vonnis brengt. Dit is een belangrijke procedure omdat u vanaf dit ogenblik, indien u het niet eens bent met het vonnis, gedurende 30 dagen in hoger beroep kan gaan (bij aanwezigheid tijdens de zitting) of verzet kan aantekenen (bij afwezigheid) bij de bevoegde rechter. Dit zijn stappen die een zekere voorbereiding vergen, maar ook enige reflectie om voor en tegen goed af te wegen (is dit de kosten wel waard?). In deze fase hebt u er belang bij een advocaat te raadplegen omdat het om een complexe materie gaat. Het bevel Indien u geen gevolg geeft aan de betekening van het vonnis (bijvoorbeeld een maandelijkse terugbetaling voorstellen of uw toestand uitleggen indien u niet onmiddellijk kan betalen), stuurt de deurwaarder u een bevel tot betaling. Concreet betekent dit dat hij u beveelt om te betalen. Soms gaat de betekening van een vonnis rechtstreeks gepaard met een bevel. Dat document heet dan betekening-bevel. Het proces-verbaal van uitvoerend beslag op roerende goederen Concreet betekent dit dat de deurwaarder, zonder voorstel tot terugbetaling of regelmaat in de betalingen, een proces-verbaal van uitvoerend beslag op roerende goederen komt opstellen waarin alle meubelen die voor beslag in aanmerking komen, worden vermeld en een datum voor de verkoop wordt vastgelegd. Indien u toch een betalingsvoorstel doet, is het mogelijk dat de schuldeiser dit niet aanvaardt en dat hij de procedure wil voortzetten om de waarde van uw roerend vermogen te kennen. Dit kan voor hem ook een manier zijn om een reactie van u uit te lokken. Let op, sommige meubelen mogen niet in beslag worden genomen (voor verduidelijking, lees > Uw roerende goederen worden in beslag genomen, p.133). Dit is een belangrijke fase want dit is het ogenblik waarop de gerechtsdeurwaarder schat of het de moeite waard is om de procedure voort te zetten. In de praktijk dient de deurwaarder zich onaangekondigd bij u thuis aan, in aanwezigheid van een getuige, de politie en een slotenmaker om de deur te openen. Vanaf dit ogenblik kan u niet meer over uw meubilair beschikken zoals u dat wenst. U zou een misdrijf begaan en zich aan strafrechterlijke vervolging blootstellen: de meubelen worden niet meer beschouwd als uw meubelen vermits ze zouden kunnen worden verkocht ten voordele van de schuldeiser die een proces-verbaal van beslag heeft laten opstellen. Het heeft dus geen zin om deze te verbergen.! In de praktijk mogen ook alle schuldeisers voortaan weten dat uw meubelen kunnen worden verkocht. De gerechtsdeurwaarder moet de informatie immers via een bestand doorgeven aan advocaten en gerechtsdeurwaarders; dat noemen we het bestand van de beslagleggingen. Het wordt beheerd door de griffie van de Beslagrechtbank

10 Wat als de deurwaarder uw meubilair heeft genoteerd om de persoon die bij u woont tot betaling aan te zetten? De deurwaarder mag uw goederen in beslag nemen. Hij baseert zich immers op de elementen waarover hij beschikt; in dat geval zijn het de meubelen die zich in de woning (of effectieve verblijfplaats) bevinden van de persoon die een schuld heeft openstaan. Hoe kan u dergelijke procedure vermijden? Het is aan u om te bewijzen dat u niet aansprakelijk bent voor de betaling van de schuld waarvoor de gerechtsdeurwaarder een gerechtelijke invordering uitvoert. In de eerste plaats hebt u er belang bij een gedetailleerde staat van uw meubilair op te stellen. Vervolgens laat u deze registreren in het bevoegde registratiebureau (voor Evere staat het adres achteraan in dit hoofdstuk). Doe dit zo snel mogelijk omdat de deurwaarder niet verplicht is om met deze lijst rekening te houden. Hij zal echter kunnen dienen als bewijs in een poging om aan te tonen dat u niet aansprakelijk bent voor de desbetreffende schuld. Stel u in de plaats van de gerechtsdeurwaarder die vaststelt dat u op 1 oktober uw meubelen hebt geregistreerd voor een beslag dat is gepland voor 2 november van datzelfde jaar. Daarentegen, indien u dit hebt gedaan vóór de desbetreffende persoon bij u intrekt en de deurwaarder dient zich enkele jaren later aan Zo kan u ook het bewijs leveren dat de facturen van het meubilair op uw naam staan. Indien u de deurwaarder niet overtuigt, hebt u niettemin een verhaal en dus de mogelijkheid om zich voor de rechtbank te verdedigen. U kan een eis voor de beslagrechter inleiden (dat noemen we de terugvordering van de in beslag genomen goederen ). Wat als u het proces-verbaal van uitvoerend beslag op onroerende goederen betwist? Dan is het essentieel dat u in het proces-verbaal akte laat nemen van uw betwisting. Dit kan bijvoorbeeld wanneer de meubelen uw eigendom zijn en niet die van de debiteur of wanneer zogenaamde niet voor beslag vatbare meubelen in beslag worden genomen. Opdat u gehoord zou worden, moet u uw betwisting evenwel opstellen via een specifieke gerechtelijke procedure. Let op, u hebt weinig tijd om deze aan de gerechtsdeurwaarder mee te delen want wanneer de verkoop eenmaal is vastgelegd, zal deze enkel worden opgeschort indien de rechter dit nodig acht! Belangrijk! Indien het meubilair niet veel waarde heeft, wordt het zelden verkocht. De verkoop kost immers ± EUR. De verkoop moet niet alleen opbrengen maar ook de kosten van de volledige procedure en het verschuldigde saldo compenseren. Dit is het ogenblik waarop de deurwaarder beslist of hij al dan niet met de procedure doorgaat

11 HOOFDSTUK 8 - U kan niet meer betalen De bepaling van een verkoopdag Enkele dagen voor de verkoop kondigt de gerechtsdeurwaarder aan dat de voorwerpen en meubelen zullen worden opgehaald. Concreet gebeurt dit met een gewone brief in de brievenbus en wordt dit niet meer op de deur aangeplakt. De verkoop van het meubilair In de praktijk, dient de deurwaarder zich dus bij u thuis aan met verschillende verhuizers, 24 of 48 uur vóór de geplande datum van de verkoop. Ook de politie is er om te zien of alles vlot verloopt. Maar maakt u zich geen illusies! De meubelen en voorwerpen worden snel verhuisd. De kosten van de operatie hangen hiervan af. En wie tijd zegt, zegt geld Dat is dus een pijnlijk moment. Wist u dat? Indien de procedure wordt voortgezet tot aan de roerende verkoop, dan is de verkoop openbaar en heeft iedereen toegang, zelfs u. Het voorrecht van sommige schuldeisers is bepalend voor de manier waarop het inkomen van een beslag wordt verdeeld. Sommige schuldeisers zijn immers bevoorrecht en zullen als eerste worden terugbetaald, zoals bijvoorbeeld de belastingen. Informeer u! Maak uw rekening en vraag een gedetailleerde afrekening op het ogenblik waarop u aan het vermoedelijke einde van de terugbetaling van het totale verschuldigde bedrag komt. Sommige schuldeisers zijn meer bevoorrecht dan anderen De schuldeisers die de staat vertegenwoordigen, moeten niet voor de rechter verschijnen om een toelating voor een gerechtelijke invordering te krijgen. Dat is bijvoorbeeld zo voor de personenbelastingen, gewestelijke taksen, successierechten, enz. Voor dergelijke schulden ontvangt u dus rappels en vervolgens een aanmaning (dat noemen we hier een dwangbevel dat u door een gerechtsdeurwaarder wordt opgestuurd) die het begin van de procedure inluidt. Vervolgens is er meteen het bevel. Bij elke fase van de gerechtelijke procedure komen specifieke kosten wanneer een gerechtsdeurwaarder tussenbeide komt Indien u stortingen bij een gerechtsdeurwaarder doet, kan hij u zeer specifieke kosten aanrekenen. Hij mag vragen: DDeen inningsrecht op het volledige verschuldigde saldo (1% met een minimum van 10,58 EUR en een maximum van 104,98 EUR, cijfers van 2009); DDeen recht van voorschot op elke gedane storting dat varieert op basis van het gestorte bedrag (bijvoorbeeld in 2009, onder 24,99 EUR : 2,18 EUR, tussen 25 en 124,99 EUR: 3,65 EUR, tussen 125 en 249,99 EUR : 6,03 EUR, ). Uw betaling wordt bijgevolg verminderd met het recht van voorschot : indien u 25 EUR stort, wordt slechts 22,82 EUR aan uw terugbetaling besteed. Welke zijn de verschillende mogelijke vormen van beslag? Er bestaan vier mogelijke types van beslag die de schuldeiser toelaten de uitvoering van zijn vonnis te bekomen, deze worden uitvoerend beslag genoemd: het loonbeslag, het beslag op de zichtrekening (rekening-courant), het roerende beslag en het onroerende beslag. Naast deze vier types die we gedetailleerd beschrijven, hebben we het niet over beslagen die worden gedaan bij derden die u geld verschuldigd zijn (bijvoorbeeld, beslag op geïnde huur, op een terugbetaling van belastingen, ) omdat deze minder vaak voorkomen. Opdat een beslag kan plaatsvinden, moet de schuldeiser beschikken over een uitvoerende titel, dit wil zeggen ofwel een uitvoerend vonnis, ofwel een bevelschrift ofwel een authentieke akte (dit is een door een notaris eensluidend verklaarde akte) (lees > Wat gebeurt er wanneer u nog altijd niet betaalt? > De gerechtelijke procedure)

12 Twee uitzonderingen : de bevoorrechte schuldeisers zoals de belastingen, gewestelijke taksen, en, in verband met loonbeslag, de schuldeisers die over een akte van loonoverdracht beschikken (wij verwijzen naar Uw inkomsten zijn in beslag genomen > Wat is het verschil tussen beslag en overdracht?) Uw roerende goederen worden in beslag genomen Niet alle meubelen kunnen in beslag worden genomen! Dat is het geval voor de meubelen die nodig zijn om fatsoenlijk te kunnen leven: DDde bedden van de hele familie, kleding en meubelen die nodig zijn om deze op te bergen; DDde wasmachine, een strijkijzer; DDverwarmingstoestellen; DDeen toestel voor de bereiding van warme maaltijden en een toestel voor bewaring van voedingsmiddelen (bijvoorbeeld, een koelkast, maar geen diepvriezer); DDeen tafel en stoelen voor de hele familie; DDpersoonlijke zaken van de kinderen (geen televisie); DDzaken die nodig zijn voor het onderhoud van het huis; DDeen verlichtingspunt per kamer; DDzaken in verband met het beroep; DDcultvoorwerpen Uw inkomsten worden in beslag genomen Wat is het verschil tussen beslag en overdracht? Het beslag van een gedeelte van uw inkomsten is mogelijk op basis van een uitvoerende titel (zie > Welke zijn de verschillende mogelijke vormen van beslag, p.132). Indien er verschillende schuldeisers zijn die tot een beslag zijn overgegaan, zal het voorwerp van het beslag over het algemeen onder hen worden verdeeld op basis van de omvang van de schuld. Informeer u. De overdracht is een document dat u zelf tekent en dat de schuldeiser toelaat, wanneer u uw schuld niet terugbetaalt, om een gedeelte van uw loon in te houden. Uw inkomsten zijn overigens op dezelfde manier beschermd als bij een beslag (voor meer details, lees het volgende punt en hoofdstuk 3 Krediet > Wanneer u de overeenkomst hebt ondertekend > U kan uw maandsommen niet meer betalen > Nog een gevolg: de loonoverdracht ). Indien er verschillende schuldeisers zijn die tot een loonoverdracht zijn overgegaan, zal het voorwerp van de overdracht worden voorbehouden voor diegene die als eerste heeft gereageerd. Wanneer deze is terugbetaald, krijgt de volgende schuldeiser het bedrag van de loonoverdracht, enz. Uw inkomsten worden in beslag genomen: welke limiet? Niet alle types van loon kunnen in beslag worden genomen Dat is bijvoorbeeld zo voor kinderbijslag, leefloon (behalve bij achterstallige onderhoudsuitkering), sociale hulp gestort door het ocmw, gehandicaptentoelagen, gewaar- In tegenstelling tot het beslag, verloopt de overdracht zonder bezoek aan de rechter. Het is een zeer courante praktijk bij consumentenkredieten. Soms wordt deze ondertekend zonder dat men het beseft! In verband met de kinderen gebeurt de berekening niet automatisch: u moet het aantal kinderen ten laste aangeven aan het organisme dat uw inkomsten stort. Er bestaat een specifiek document daarvoor. U kan het vragen aan uw werkgever (of het organisme dat u uitbetaalt)

13 HOOFDSTUK 8 - U kan niet meer betalen borgd inkomen voor bejaarden, wezenpensioen, een gedeelte van bepaalde vergoedingen ingevolge arbeidsongevallen. Er zijn toch grenzen? Indien u andere inkomsten hebt dan bovenvermelde, kan niet alles in beslag worden genomen. De berekening gebeurt op basis van een minimum, waaronder niets in beslag mag worden genomen (in 2009 is dat 981 EUR) en een maximum waarboven alles in beslag wordt genomen (in 2009 : EUR). Tussen beide wordt een bepaald percentage per schijf berekend. Indien u kinderen ten laste heeft, wordt elke drempel verhoogd (in 2009 met 61 EUR per kind), zodat het bedrag dat mogelijk in beslag wordt genomen, kleiner wordt. Elk jaar worden al deze drempels geïndexeerd bij koninklijk besluit. Informeer u in het Sociale Huis. Belangrijk! Er is slechts één type schuld waarvoor het volledige inkomen in beslag kan worden genomen. Dat is de onderhoudsuitkering van de ex-echtgenoten of een onderhoudsbijdrage voor de kinderen. Mijn rekening-courant wordt in beslag genomen De sommen die op een zichtrekening worden gestort, zijn gedurende 30 dagen beschermd. Op basis van het type van inkomsten (een inkomen, terugbetaling van gezondheidszorg, ) is de bescherming variabel. Deze kan volledig of helemaal niet of per schijf zijn. Informeer u! Het onroerend beslag Het is mogelijk dat het onroerend goed (huis, appartement, ) van een eigenaar met betalingsmoeilijkheden, in beslag wordt genomen en soms wordt verkocht. Deze procedure kan door elke schuldeiser worden ingeleid. Meestal is het de hypothecaire schuldeiser die tot actie overgaat, dit wil zeggen de financiële instelling die de lening heeft toegekend voor de aankoop of renovatie van het goed. Maar het kan voor een ander type van schuldeiser ook een middel zijn om druk op u uit te oefenen. Dit is een complexe procedure. Indien u hiermee wordt geconfronteerd, informeer u dan bij de juridische dienst van het Sociale Huis. De verjaring: een schuld die een natuurlijke dood sterft Wat is verjaring? Dat is een systeem dat ervoor zorgt dat een schuld na een bepaalde tijd niet meer kan worden teruggevorderd. De wetgever wou immers dat u niet eeuwig gehouden bent aan uw betalingsbeproevingen. Alles wat contractueel is (bijvoorbeeld, het onderhoud van uw verwarmingsketel, alles wat het voorwerp was van een betekend vonnis) verjaart na 10 jaar terwijl alles wat niet contractueel is (kinderbijslag, belastingen, alimentatie-uitkeringen, ) na 5 jaar. Sommige specifieke schulden verjaren echter sneller zoals schulden wegens gezondheidszorg (2 jaar) of de aankoop door een particulier van goederen (1 jaar)

14 Belangrijk! Informeer u want het systeem is complex: de termijnen kunnen variëren en worden onderbroken door gerechtelijke daden (bijvoorbeeld door een gewone betaling of door alle daden die zijn opgenomen in de verplichte fasen van de gerechtelijke procedure, maar niet de verzending van een aanmaning). Een oplossing voor schuldoverlast, schuldbemiddeling Indien het totaal van de bedragen die u maandelijks moet terugbetalen, onoverkomelijk lijkt, de achterstallige facturen zich opstapelen of u bang bent voor de tussenkomst van een deurwaarder, aarzel dan niet om informatie te vragen bij een schuldbemiddelingsdienst. Er bestaan twee vormen van schuldbemiddeling: de minnelijke en de gerechtelijke bemiddeling (of collectieve schuldenregeling). Elke vorm heeft zijn voor- en nadelen. De minnelijke bemiddeling functioneert enkel door onderhandeling terwijl de gerechtelijke bemiddeling zowel de debiteur als de schuldeiser kan verplichten tot naleving van een bepaald betalingsplan (zodra dit door de rechter wordt goedgekeurd). De diensten voor minnelijke schuldbemiddeling werden ingevoerd om aansluiting met de burgers te hebben. Er bestaat er een in elke Belgische gemeente, voornamelijk in de ocmw s. Aarzel niet om er binnen te stappen, ook al is dat moeilijk. Alleen voor informatie, om te kijken hoe het werkt en of het met uw behoeften overeenstemt. De gerechtelijke bemiddeling, die ook collectieve schuldenregeling wordt genoemd, richt zich vooral tot iedereen die zijn schulden niet meer op een duurzame manier kan betalen. Dat is vooral zo wanneer men in de eerstkomende jaren geen einde aan zijn terugbetalingen ziet. Met dit type van bemiddeling is een terugbetalingsplan mogelijk dat overeenstemt met het principe van de menselijke waardigheid, soms een kwijtschelding van de schulden in kosten, interesten en zelfs kapitaal en meer uitzonderlijk, een totale schuldkwijtschelding. Kortom, we geven wat uitleg over de procedure. Maar het is belangrijk dat u zich informeert om na te gaan of dit type van bemiddeling voor u geschikt is. De aanvraag wordt gedaan op basis van een specifiek document dat men verzoekschrift noemt. De gegeven informatie moet precies zijn, zowel wat uw vermogen als wat de schulden betreft. Hierop worden vermeld: DDde reden waarom u uw schulden niet op een duurzame manier kan terugbetalen; DDuw al dan niet regelmatige, huidige en toekomstige inkomsten, uw vermogen (bankrekeningen, onroerende en roerende goederen, ), al uw lasten (facturen en diverse verbintenissen); DDde staat van uw schulden bij het begin en op het ogenblik van de aanvraag (waarom, hoeveel), de gegevens van de personen die in de invordering tussenbeide komen; DDbent u reeds een betalingsplan aangegaan? Verloopt deze regelmatig? Zo niet, datum van de laatste betaling; DDIs er een gerechtelijke procedure geweest? Welke? DD... Hoe werkt dat in Evere? De schuldbemiddelingsdienst bevindt zich in het Sociale Huis. Hij kan u helpen een stap terug te zetten of de procedure die door de schuldeiser werd opgestart, te begrijpen. De dienst is voor alle inwoners van Evere gratis toegankelijk. In de eerste plaats overloopt hij met u in alle duidelijkheid uw geschiedenis en de context van het probleem; vervolgens bekijkt hij uw verbintenissen en de middelen waarover u beschikt om hieraan te voldoen. Hij controleert met u de wettelijkheid van de schulden. Hij geeft u alle nuttige informatie over wetten, te ondernemen stappen en bevoegde organismen. Hij stelt met u een budget op zodat u, ondanks uw moeilijkheden, toch in fatsoenlijke omstandigheden kan leven. Hij houdt op een globale manier rekening met uw situatie (dus tegenover al uw schuldeisers, de te betalen facturen, uw verbintenissen in het leven). Hij zal u helpen bij het opstellen van uw prioriteiten. Vervolgens zal hij, met uw akkoord, aan alle schuldeisers een terugbetalingsplan voorstellen waarover u vooraf hebt gediscussieerd. Hij zal u vragen actief mee te werken, wetende dat u meester van uw eigen geschiedenis blijft. Ten slotte zal hij u begeleiden en steunen bij het verloop van de terugbetaling

15 HOOFDSTUK 8 - U kan niet meer betalen Zodra de Arbeidsrechtbank uw eis heeft aanvaard, duidt zij een bemiddelaar aan, meestal een advocaat. Hoe verloopt dit in de praktijk? DDElke daad die door de bemiddelaar wordt gesteld, moet worden betaald (gemiddeld voor de hele procedure : EUR) tenzij u een vergoeding krijgt van het Fonds ter bestrijding van de overmatige schuldenlast. informeer u want de voorwaarden zijn zeer strikt. DDVanaf de aanduiding van de bemiddelaar worden de procedures opgeschort, tegelijk met de berekening van de interesten. De collectieve schuldenregeling verbiedt elke nieuwe schuld en vraagt een actieve medewerking. In het andere geval kan deze altijd worden herroepen. Gevolg van deze herroeping? U kan pas na 5 jaar een nieuwe aanvraag doen en de invorderingsprocedures worden heropgestart. DDOver het algemeen zal de bemiddelaar aan het organisme dat uw inkomsten stort, vragen of dit voortaan op zijn professionele rekening (geopend op uw naam) wordt doorgestort. Hij zal u vervolgens een bedrag teruggeven waarmee u de betaling van uw courante engagementen kan voortzetten (huur, facturen, school, ) en waardig kan leven (voeding, gezondheid, ). DDDe bemiddelaar moet aan de bevoegde rechter een oplossing vragen op basis van de elementen die u hem in uw oorspronkelijke aanvraag hebt meegedeeld. Dit kan een betalingsplan zijn, een uitstel van betaling tot u een uitzonderlijk inkomen ontvangt, een schuldvermindering, DDLet op, de bemiddelaar is een neutraal persoon; hij mag voor niemand partij kiezen, niet voor u en niet voor de schuldeiser. Hij zal bijgevolg zeer minutieus de verjaringen, afrekeningen onderzoeken, maar ook uw mogelijkheden om uw financiële toestand te verbeteren. Kortom, zelfs al lijkt de minnelijke schuldbemiddeling flexibeler en de gerechtelijke bemiddeling strikter, toch zal deze laatste u toelaten tot een schuldvermindering te komen. Ook de fiscus heeft een oplossing voor schuldoverlast Sinds 2005 kan u een gedeeltelijke (en soms volledige) vermindering van de fiscale schuld (personenbelasting en btw) vragen. Dat noemen we een onbeperkt uitstel. Er zijn verschillende voorwaarden om hiervoor in aanmerking te komen: DDu kan uw fiscale schulden niet op een duurzame manier betalen en u hebt uw insolvabiliteit niet georganiseerd. U heeft uw vermogen bijvoorbeeld niet verkwist. In juridische termen zegt men dat u ongelukkig en te goeder trouw bent. DDU heeft alleen maar fiscale schulden. Dit betekent ook dat u geen aanvraag voor collectieve schuldvereffening kan hebben ingediend. DDDe verschuldigde belastingen en/of btw worden niet betwist. U hebt bijgevolg geen gerechtelijke vordering of klacht ingediend. DDDe belastingen en/of btw ressorteren niet onder een fiscale fraude. Deze stappen worden gezet op basis van een formulier dat moet worden ingevuld en teruggestuurd naar de Regionale directie van de directe belastingen of btw. U moet uw aanvraag staven (uitleggen hoe u zover bent gekomen dat u uw fiscale schulden niet meer kan betalen, de bewijzen van uw inkomen en lasten leveren, ). Informeer u

16 Kortom, wat moet u onthouden? D DOnderteken geen enkel document zonder te beseffen waartoe het u verbindt. D DBewaar de documenten en betalingsbewijzen gedurende 10 jaar na de laatste betaling (gemiddelde duur van de verjaring). Indien u bankoverschrijvingen doet, klasseer de bewijzen bij uw rekeningafschriften; dat kan nuttig zijn bij betwisting. DDStruisvogelpolitiek rendeert zelden. Neem contact op met de oorspronkelijke schuldeiser om een betalingsregeling te vinden. Indien u de volledige gevorderde som niet kan terugbetalen, onderhandel dan en stel gespreide terugbetalingen voor. Indien deze fase u te moeilijk lijkt, kan u altijd hulp vragen aan een dienst zoals het Sociale Huis. DDWanneer u betaalt, controleer dan de sommen die u worden gevraagd. In het kader van een minnelijke invordering (dus zonder procedure voor een rechter), kunnen u geen kosten worden gevorderd die niet in de overeenkomst staan. DDControleer of de voorstellen realistisch zijn zodat u zich aan de betalingsplannen kan houden. D DIndien u een betaling doet, vergeet dan geen reçu of kwitantie te vragen. DDWanneer u een storting doet, noteer dan goed de desbetreffende referentie. Twee zaken bij eenzelfde schuldeiser hebben een aparte referentie. Hou hier rekening mee om wederzijdse fouten te vermijden. DDVergeet niet dat een deurwaarder niet alles in beslag kan nemen (behalve bij achterstallige onderhoudsuitkeringen) en dat loonbeslag op sommige lonen niet mag. DDIndien de deurwaarder of een incassobureau u vraagt een document te ondertekenen, aarzel dan niet om verduidelijking over de inhoud daarvan te vragen. DDIndien de deurwaarder zich bij u thuis aandient met een uitvoerende titel (dit wil zeggen na een vonnis of een staatsschuld), moet u hem binnenlaten. Probeer aanwezig te zijn om kosten voor een slotenmaker in de procedure en herstellingskosten te vermijden. DDWelke ook uw moeilijkheden zijn, er bestaan specialisten die u kunnen helpen (schuldbemiddelingsdienst, gerechtshuis, consumenten- en huurdersverenigingen). Het Sociale Huis is er om u te informeren en te adviseren

17 HOOFDSTUK 8 - U kan niet meer betalen Diensten die tot uw beschikking staan Wie & dienst Waarom Telefoon Adres Web & mail Evere Het Sociale Huis DDConsumentenruimte Begrip van de overeenkomst, afrekeningen, budgetorganisatie Zie contacten op het einde van de brochure DDSchulbemiddelindsdienst Begeleiding bij terugbetalingsmoeilijkheden: specifiek of duurzaam DDJuridische Dienst Vragen over plichten en verplichtingen van alle partijen, vragen over procedures, Buiten Evere Bureau voor Juridische Bijstand Centre d Appui DDJuridische raadpleging DDJuridische bijstand (pro-deoadvocaat) Informatie en adressen van schuldbemiddelingsdiensten in Brussel 02/ Regentschapsstraat, 63 (verdieping 1) 1000 Brussel 02/ Jubelfeestlaan, n Brussel bjb@baliebrussel.be Centrum voor Ondernemingen in Moeilijkheden (COM) Arrondissementkamer van Gerechtsdeurwaarders Informatie en begeleiding van zelfstandigen en KMO s met moeilijkheden Vragen over moeilijkheden of geschillen met gerechtsdeurwaarders in het kader van een gerechtelijke invordering 0800/ Justitiepaleis Poelaertplein 1000 Brussel Nationale Kamer van Gererechtsdeurwaarders van België DDInformatie over de praktijken van de gerechtsdeurwaarders DDVragen over moeilijkheden of geschillen met gerechtsdeurwaarders in het kader van een minnelijke invordering 02/ Henri Jasparlaan, Brussel www. gerechtsdeurwaarders.be info@nkgb-cnhb.be FOD Financiën Registratiekantoor Schaarbeek I Registratie van het roerend vermogen 02/ Regentschapsstraat, Brussel bur.enr.schaerbeek1@ minfin.fed.be Observatorium van Krediet en Schuldenlast Algemene informatie over het consumentenkrediet of andere materies in verband met schulden 071/ Château des quartiers Place Albert I n Marcienne au Pont

18 FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie DDContact Center Algemene informatie over de minnelijke invordering (niet over advocaten of gerechtsdeurwaarders) 0800/ Vooruitgangstraat, Brussel recouvrement de dettes DDRegulering en Organisatie van de Markt, Dienst Krediet en Schuldenlast Klacht in verband met de minnelijke invordering 02/ Simon Bolivarlaan, Brussel economie.fgov.be FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Regulering en Organisatie van de Markt, Dienst Krediet en Schuldenlast Klacht in verband met de minnelijke invordering 02/ Simon Bolivarlaan, Brussel economie.fgov.be Specifieke websites www. centrumschuldbemiddeling.be Waarom Ombudsman per activiteitendomein (alle bemiddelingsdiensten) Info & nuttige adressen