Voorstel advies: Groenbeheer in agrarisch gebied
|
|
- Mathilda Adam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voorstel advies: Groenbeheer in agrarisch gebied Inleiding In de 21 ste eeuw wordt onze samenleving voor een grote uitdaging geplaatst nl. het aanpassen van onze levensstijl: het leren leven met de onze planeet (symbiose) ipv. parasitair te leven zoals in de laatste decennia van wat onze planeet te bieden heeft. Planet, People, profit zijn onze maatschappelijke thema s die bij elke beslissing in elk bestuur tegenover elkaar moeten overwogen worden. Zonder een goed evenwicht in deze 3 thema s loopt onze samenleving ten einde. Waarschijnlijk moet niemand nog overtuigd worden dat we vooral een inhaalbeweging moeten doen rond het planet luik. Naast de moeilijke oefening die we zullen moeten maken tussen voedsel, grondstoffen, ruimte, energie om zo de ecologische voetafdruk van onze samenleving naar beneden te halen, moet het alarmerende verlies aan biodiversiteit worden aangepakt door de natuur minder uit te putten en meer ruimte te geven. Om deze doelstellingen een slaagkans te geven moeten deze zaken op elk niveau in onze samenleving worden aangepakt. Gezien onze Zuidwestvlaamse streek ondermaats scoort op vlak van biodiversiteit wordt het tijd dat daarvoor meer ruimte wordt gemaakt. Bermen en taluds liggen als groene linten langs wegen en waterlopen. Ondanks hun beperkte breedte vertegenwoordigen ze een aanzienlijk areaal. Een goed beheer van onze 240km lange Kortrijkse wegbermen kunnen op vlak van biodiversiteit een grote stap vooraarts zijn. Een ecologisch maaibeheer van deze bermen moet zowel in functie van fauna als flora gebeuren. Niet enkel de botanische meerwaarden van deze bermen moeten worden verbeterd maar ook hun functie als groene corridor, als huisvesting en als voedselvoorziening voor verschillende diersoorten. In het huidige groenbeheer moeten we vaststellen dat er te weinig rekening wordt gehouden met deze verschillende thema s. Niet enkel het beheer van de bermen zelf, maar ook de opslag en verwerking van het maaisel kan nog beter. Naast de recreatieve, landschappelijke, ecologische en ook landschappelijke waarde van een goed beheersplan van deze bermen moet ook rekening gehouden worden met: verkeersveiligheid, landbouw en bewoners. Advies Minaraad Groenbeheer in agrarisch gebied. Pagina 1
2 Bij het beheer van de bermen moet de Stad zich houden aan het Vlaamse Bermbesluit van 27 juni Vaststellingen Tijdstip en maaifrequentie en effecten: Soms wordt er te vroeg gemaaid, in mei vb, waardoor er nog veel broedende dieren worden gedood in hun beschermende rol voor hun nest. 100km bermen van onze 240km worden reeds volgens het principe van ecologisch maaibeheer uitgevoerd, dwz. maaien in juni en een tweede maal na september met ophaling van maaisel. Deze techniek is waardevol ifv. verschraling en het verbeteren van de botanische waarde van de bermen. Met de fauna wordt in vele gevallen in het maaibeheer onvoldoende rekening gehouden. De rest (140km) wordt in principe frequenter (tot 5X of meer) gemaaid meestal zonder ophaling van maaisel. Het niet ophalen van het maaisel zorgt voor diverse problemen die hoofdzakelijk te wijten zijn aan het hoge voedingsgehalte van het maaisel (zowel stikstof als koolstof): o De voedingsrijke verteringssappen van het maaisel zorgen voor verminderde kwaliteit van ons oppervlaktewater waardoor ze meehelpen aan de eutrofiëring van onze waterlopen. Ook het maaisel dat rechtstreeks in het water terecht komt, zorgt voor een grotere zuurstofvraag (en eutrofiëring), verhoogd de onderhoudsnood van de grachten en verstopt ook duikers en afvoerputjes waardoor er tijdens een stortbui meer kans is op wateroverlast. o Verstikken van onderliggende planten waardoor deze uiteindelijk afsterven. Wanneer het maaisel bijna verteerd is, komen op die plaatsen enkel nog dominante plantensoorten te voorschijn die hun voordeel halen in voedselrijke bodem gevormd door het maaisel zoals netels, kleefkruid. Die zorgen bij verspreiding tot overlast, en verhogen de maaifrequentie (en dus ook de kosten). Dit is alles behalve een duurzaam beheer. Dit geld zelfs voor bermen waar maaien kan worden beperkt (bv. Tussen graslanden). Evaluatie van het huidig maaibeheer: Er wordt te veel gemaaid: Zowel kleine berm tussen weg en gracht, de gracht zelf en de berm die in vele gevallen aangrenzend is aan een akker. Er is geen ruimte voor ruigte. Bemerkingen: Door steeds alles te willen maaien is een ecologisch maaibeheer met afvoer van maaisel 2X per jaar een dure en tijdrovende operatie waardoor tot op vandaag niet alle bermen op deze manier kunnen worden onderhouden. Daardoor worden er 100 km van de 240 km bermen in beheer van de stadsdiensten ecologisch Advies Minaraad Groenbeheer in agrarisch gebied. Pagina 2
3 gemaaid. Dit kan verhoogd worden door het maaien van de grachten te beperken. Onze waardevolle landbouwgebieden zijn eigenlijk bijna bruine woestijnen die door de grote activiteit weinig plaats bieden voor fauna en flora. In die grachten en bermen aangrenzend aan het akker nestelen nog heel wat dieren (insekten, patrijs, waterhoen, winterkoning, merels, padden ). Veelal wordt er op verkeerde tijdstippen gemaaid waardoor bepaalde plantensoorten geen kans krijgen en dieren worden gedood. Er is s winter geen voedsel meer afkomstig van de zaden van planten voor de overwinterende dieren. Muurtjes en palen worden telkens beschadigd tijdens het maaien. Alles krijgt een slordige en onverzorgde indruk. Vooral als het maaisel blijft liggen. Dit is recreatief onaantrekkelijk. Maaisel wordt gestockeerd op plaatsen waar het enkele weken of soms maanden niet wordt opgehaald, de wettelijke 10d stockagetijd voor maaisel worden niet gerespecteerd. Waar gaat dit rottend materiaal dan naar toe? Dit materiaal is niet goed voor de kwaliteit van de compost, tenzij dit anaëroob (zonder zuurstof) wordt vergist. Adviezen: De Minaraad adviseert de verantwoordelijken voor het maaibeheer in agrarisch gebied om rekening te houden met: Minder maaien. Kan niet alleen de kosten besparen, maar ook fauna en flora meer kansen geven. Advies Minaraad Groenbeheer in agrarisch gebied. Pagina 3
4 Wacht met maaien tot in het voorjaar zolang mogelijk tot na broedseizoen. Beperk het maaien zonder ophaling. In vele gevallen is niet maaien (of enkel de buitenste zone) een betere optie. De veiligheidsmaaibeurten tot een minimum beperken. Vaak resulteert een verminderde zichtbaarheid ook een aangepaste rijstijl. Het maaien van de berm tussen weg en gracht (of strook van ongeveer 1m) heeft een nettere indruk aan het niet gemaaide aangrenzend stuk berm. Ecologisch maaibeheer: 2X per jaar voor voedselrijke bermen met ophaling van maaisel. Verschraalde, voedselarmere bermen moeten slechts 1X per jaar gemaaid worden. Door frequent te maaien krijgen de plantensoorten, de zogenaamde wortelkruiden en grassen, de meeste overlevingskansen. Voor onze bermen is 1 tot 2 keer maaien met afvoer maaisel het meest aangewezen om de grootste soortenrijkdom en de laagste biomassaproductie. Verhoog de maaihoogte tot 10cm, dit zorgt voor minder maaisel. Bovendien bevat het maaisel ook minder grond en zwerfvuil wat positief is voor de meeste verwerkingsopties. Bij het maaien mogen geen ondergrondse plantendelen of houtige gewassen worden beschadigd. Dit help ook mee tot het beperken van de groei van wortelgewassen. De raad opteert voor het verruigen waar mogelijk (grachten, brede bermen, aanpalende berm aan graslanden). Een ruigte wordt minder vaak gemaaid (om de 2 à 3 jaar met afvoer van maaisel) Voordelen: o Maaisel heeft een andere kwaliteit van maaisel dan grazige bermen. Het maaisel is structuurrijker en daardoor makkelijker te composteren. o Door een deel van de bermen, thaluds of grachten niet te maaien kunnen dieren overleven en krijgen een kans om zich te nestelen in het gemaaide terrein. Daarom is het belangrijk om de eerste maaibeurt zo dicht mogelijk bij de start van de zomer uit te voeren. Het faserend of wisselend maaien (zie verder) van de bermen is daarom heel belangrijk om de overlevingskansen van de dieren te verhogen. Advies Minaraad Groenbeheer in agrarisch gebied. Pagina 4
5 o Het biedt ook meer kansen voor het vormen van houtachtige planten die naast hun ecologische waarde ook een belangrijke landschappelijke waarde hebben. Voer een fasering in bij het maaibeheer. Dit kan vooral van toepassing zijn op bredere bermen en thaluds. De raad wenst dat grachten als potentiële dragen van biodiversiteit minder of niet gemaaid worden (verruigingsprincipe) of het wisselend maaien van beide oevers (dambord principe). Bij dit principe wordt het stukje gracht evenwijdig met de te maaien gracht niet gemaaid waardoor overlevende dieren nog een kans krijgen aan de overzijde. Indien de vegetatie een belemmering zou betekenen voor de waterafvoer mag er uitzondering gemaakt worden, maar wordt in principe beter opgelost door de gracht uit te graven. De raad wenst dat er ook rekening gehouden wordt met het tijdstip, gezien deze bermen en grachten met hun oevers een nestelplaats is voor vele diersoorten die door de activiteit in agrarisch gebied genoodzaakt zijn zich daar te nestelen. Een bijkomend voordeel bij het minder maaien van grachten is dat de kwaliteit van het water kan worden verbeterd door een meer uitgesproken groei van helofyten zoals riet en lisdodde die een sterk zuiverende werking hebben waardoor eutrofiëring minder kansen krijgt en het aquatisch ecosysteem wordt verbeterd. We moeten in het algemeen streven naar een duurzaam waterlopenbeheer waar er tot op de dag van vandaag nog niets is te merken in Kortrijk. Advies Minaraad Groenbeheer in agrarisch gebied. Pagina 5
6 In de wintermaanden wordt er rijkelijk gestrooid met zout ook in landwegen in agrarisch gebied. Dit leidt tot een verhoging van het zoutgehalte in de bodem en het oppervlaktewater. In de bodem vertaalt zich dit in een verlaging van de botanische waarde gezien juist de zeldzame soorten gevoelig zijn voor veranderingen en dus moeilijker kunnen concurreren tegen de dominantere soorten die een groter aanpassingsvermogen hebben. Een groot verlies aan botanische waarde en biodiversiteit. De raad stelt voor dat er meer aandacht is voor het strooien met zand ipv. zout zoals in Frankrijk. In agrarisch gebied zorgt het zand voor geen extra belasting van waterafvoersysteem gezien het zand gewoon als neutraal sediment bezinkt en tijdens het uitgraven van de grachten, bodem voor de akkers wordt. We adviseren om zich te houden aan de wettelijke 10d voor stockage van maaisel. Te ver vergist/verrot maaisel is nefast voor de kwaliteit van een aëroob (met zuurstof) composteringsproces. Het vergisten (anaëroob, zuurstofloos) van maaisel heeft wel een extra opbrengst gezien er uit het gevormde methaangas elektriciteit kan worden geproduceerd. Aërobe composteren blijkt voor onze regio nog steeds de meest zinvolle manier voor verwerking gezien de beschikbare installatie van IMOG in Moen maar vraagt vers maaisel. Misschien biedt de toekomst nieuwe mogelijkheden naar verwerking van bermmaaisel en andere afvalstromen onder de vorm van biomassa. Daarbij wordt gedacht aan de 2 e generatie van biobrandstoffen (zie bijlage HTU, Hydrothermal upgrading) die uit deze afvalstromen kunnen worden opgewekt, en kunnen fungeren als directe energieleverancier zonder verdere problemen met bijproducten. Nu staan deze technieken nog in zijn kinderschoenen. De raad adviseert om de nodige aandacht te besteden aan het groenbeheer in agrarisch gebied via de ter beschikking zijnde communicatiemiddelen (stadskrant, dorpskranten, website, natuuren milieuverenigingen, borden, enz ) om de mensen te informeren over de vernoemde aspecten van een ecologische beleidsvoering tav groenbeheer in agrarisch gebied. Minaraad KORTRIJK 12 mei 2009 Advies Minaraad Groenbeheer in agrarisch gebied. Pagina 6
Bermenplan Assen. Definitief
Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595
Nadere informatieBeleid Natuurvriendelijk maaien gestart in 2015.
Beleid Natuurvriendelijk maaien gestart in 2015. Natuurvriendelijk maaien is in 2015 opgestart en heeft zich steeds verder ontwikkeld. Het heeft geresulteerd in het onderstaande maaiplan dat in het voorjaar
Nadere informatieProvincie Zeeland. Zeeuwse bermen steeds bonter
Provincie Zeeland Zeeuwse bermen steeds bonter Een ecologisch beheerde berm ziet er aantrekkelijk uit. Vooral wandelaars en fietsers genieten daarvan. Het is u vast wel eens opgevallen in het voorjaar
Nadere informatieVeldbezoeken Het gebied is op 16 juli 2014 bezocht door Menno Reemer (EIS) samen met Hendrik Baas (gemeente Zoetermeer).
Bijenvraagbaak casus 1: Zoetermeer Westerpark Menno Reemer (EIS Kenniscentrum Insecten) & Robbert Snep (Alterra) 6 oktober 2014 Vraagsteller: Hendrik Baas (Gemeente Zoetermeer) Gebied: Zoetermeer, Westerpark,
Nadere informatieOevers 2x maaien Oever 2
Oevers 2x maaien Oever 2 De vegetatie is rijk aan diverse soorten kruiden, zoals kattenstaart, grote waterweegbree en zwanebloem en behoort tot het Watertorkruidverbond (Oenanthion aquaticae). De vegetatie
Nadere informatieNotitie Verlagen maaifrequentie bermen 2013
Notitie Verlagen maaifrequentie bermen 2013 Inleiding. Met de vaststelling van de Perspectiefnota 2013-2016 (PPN) heeft de gemeenteraad ingestemd met het voorstel (TBB 3.6.8 Voorstel 7) om voor het deel
Nadere informatieBloemrijke bermen in Leiderdorp. behoort bij Speerpuntproject 1 Ecologische verbindingszones uit het Groenstructuurplan
Bloemrijke bermen in Leiderdorp behoort bij Speerpuntproject 1 Ecologische verbindingszones uit het Groenstructuurplan Opgesteld door: I. van der Wiel Afdeling: Beleid Datum: 25 augustus 2011 Inleiding
Nadere informatieEcologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels. in Drenthe buiten de natuurgebieden
Ecologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels in Drenthe buiten de natuurgebieden Voor meer informatie over ecologisch groenbeheer www.bijenhelpdesk.nl www.bijenbeheer.nl Arie
Nadere informatieEcologisch bermbeheer
Ecologisch bermbeheer Bermbeheer -Onderhoud bomen en struiken snoeien, scheren, afzetten -Onderhoud grassen en kruidachtig gewas maaien, grazen -Onderhoud bodem plaggen, herstel na werkzaamheden ondergronds
Nadere informatieBijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint. 10 december 2015. Presentatie Wageningen UR
Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint 10 december 2015 Presentatie Wageningen UR Meedenksessie kansen voor duurzaam beheer Parallel aan de totstandkoming van het beheerconvenant heeft Blauwzaam via
Nadere informatieBetaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden
Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven: Maaibeheer stedelijk gebied en wegbermen Maaibeheer natuurterreinen Bosbeheer/
Nadere informatieErvaringen met de bestrijding van reuzenbalsemien. 13 september 2011
Ervaringen met de bestrijding van reuzenbalsemien 13 september 2011 Verloop van de presentatie 1. Aanzet 2. Plantkundig 3. Bestrijding I. 1 ste jaar (2010) II. 2 de jaar (2011) 4. Conclusies Aanzet Evolutie
Nadere informatieBermbeheer. een zeer complex verhaal dat loont voor mens, milieu en natuur. Luc Janssens dienst NTMB (Vlaamse overheid)
Bermbeheer een zeer complex verhaal dat loont voor mens, milieu en natuur Luc Janssens dienst NTMB (Vlaamse overheid) Overzicht presentatie Rode draad van aandachtspunten Inleiding Historiek voor 1984
Nadere informatievoorlopig BEHEER- EN ONDERHOUDS- PLAN NATUURVRIENDELIJKE OEVERS
voorlopig BEHEER- EN ONDERHOUDS- PLAN NATUURVRIENDELIJKE OEVERS Archimedesweg 1 W.N. van der Heeden postadres: postbus 156 2300 AD Leiden telefoon (071) 3 063 063 Versie / Oplage: telefax (071) 5 123 916
Nadere informatieWERKPROTOCOLLEN VOOR WERKZAAMHEDEN IN HET KADER VAN BESTENDIG BEHEER EN ONDERHOUD.
WERKPROTOCOLLEN VOOR WERKZAAMHEDEN IN HET KADER VAN BESTENDIG BEHEER EN ONDERHOUD. In onderstaande werkprotocollen geeft de tabel aan waneer de werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd. In de tabel wordt
Nadere informatieBERMBEHEER IN BIERBEEK
BERMBEHEER IN BIERBEEK Platform Openbaar Groen Hasselt 02-02-2012 BERMBEHEER IN BIERBEEK 125 km wegbermen aan één klepelbreedte 20 mandagen klepelmaaier 130 mandagen maaien met bosmaaier Op basis van de
Nadere informatieGemeentelijk bermbeheer
Gemeentelijk bermbeheer 2008 2011 Uitdieping i.k.v. Graskracht Anja Delief PHL Bio-Research Situering Werkwijze Resultaten Gemaaide oppervlaktes Maaiselproductie Vegetatietypering Biogasopbrengst Inhoud
Nadere informatieBijen en Landschapsbeheer
Bijen en Landschapsbeheer Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Wat betekent dat voor de biodiversiteit en de kwaliteit van het landschap Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster -- www.bijenhelpdesk.nl
Nadere informatieEcologische bij-structuur: het beheer
Ecologische bij-structuur: het beheer Bijvriendelijk beheer = ecologisch beheer Verschralingsbeheer Aanleg Beheer gras en kruidachtige vegetatie Beheer ruigtekruiden Beheer houtachtige vegetatie Beheer
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 14 mei 2014) Nummer 2935
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 14 mei 2014) Nummer 2935 Onderwerp Provinciaal maaibeleid en bermbeheer: bescherming broedvogels en andere dieren Aan de leden van Provinciale
Nadere informatieBeheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer. Water
Beheerpakketten Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Water 2019 13 Botanisch waardevol grasland Categorie Water Tot in de vijftiger jaren waren veel graslanden rijk aan (bloeiende) kruiden en grassen.
Nadere informatieBermbeheer. Notitie bermbeheer. dewolden.nl. actief en betrokken
Bermbeheer Notitie bermbeheer actief en betrokken dewolden.nl I n h o u d s o p g a v e 0 SAMENVATTING... 2 1 INLEIDING... 3 2 ECOLOGISCH BERMBEHEER... 4 Wegbermen vroeger en nu... 4 Essentie van ecologisch
Nadere informatieBrabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen
Brabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen 1 Wilde bijen in Noord-Brabant 283 wilde soorten (81% van NL) 89 soorten dalend (31%); 64 soorten
Nadere informatieinspiratiedag beheerlijke bermen
25.05.2015 inspiratiedag beheerlijke bermen Arnout Zwaenepoel expert natuur en landschap 15-06-2016 WVI www.wvi.be BARON RUZETTELAAN 35 8310 BRUGGE T +32 50 36 71 71 E wvi@wvi.be inspiratiedag beheerlijke
Nadere informatieBloeiende bermen voor bijen en vlinders
Bloeiende bermen voor bijen en vlinders in samenwerking met landbouwers & plattelandsbewoners s en bloeiende planten Inleiding Vzw Samenwerking voor Agrarisch Landschap (SVAL) doet al een aantal jaren
Nadere informatieCode goede natuurpraktijk
Code goede natuurpraktijk Praktijkvoorbeelden waterlopenbeheer Maarten Van Aert Afdeling Operationeel Waterbeheer Inhoud CGNP en beheer van waterlopen Planmatige aanpak onderhoud Praktijkvoorbeelden Maaibeheer
Nadere informatie(HOLLE) WEGEN BEHEREN. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren TRAGE WEGEN
(HOLLE) WEGEN BEHEREN Regionaal landschap Holle wegen Beheer Beheerders Een blauwdruk? Vzw Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren Samenwerking Natuur Herstel landschap Educatie Landbouw Recreatie Behoud
Nadere informatieOpzet. Streefbeelden Graslanden. Fasen van ontwikkeling. Hooilanden. Tussenfase 0: Raaigras-weide KNNV afdeling Delfland. Tussenfase 1: Grassen-mix
Opzet Streefbeelden Graslanden Wat is de doelstelling; Wat willen we er mee? Hooilanden Fasen van ontwikkeling Botanisch waardevolle graslanden De dominantfase als bottleneck Doelstelling bloemrijk: verschralen
Nadere informatiePLUK-JE-GELUK-TUIN Hooidonk
PLUK-JE-GELUK-TUIN Hooidonk Voorlopig ontwerp Ecologische Inrichting Groene Ruimte Coxistraat 11-2800 Mechelen www.natuurpunt.be/groeneruimte Wim Dirckx 01 maart 2017 Lezing - beeldend en project BEELDEND
Nadere informatieKnelpunten van de Natuurzoom.
Knelpunten van de Natuurzoom. Deze knelpunten komen voort uit het eindrapport van oktober 2014 Uitvoeringsplan Natuurboog Amsterdam ZuidOost van Dienstlandelijk Gebied Ministerie van Economische Zaken.
Nadere informatieWaarom Ecologisch Bermbeheer?
Bijeenkomst 1 21 maart 2019 Waarom Ecologisch Bermbeheer? Stichting Landschapsbeheer Gelderland Bijzondere bermbewoners in Gelderland. Onlangs verschenen rapportage van provincie Gelderland: Introductie
Nadere informatieAGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSCOLLECTIEF MIDDEN-GRONINGEN BEHEERPAKKETTEN AKKERVOGELBEHEER. Versie 24 maart 2015
AGRARISCH NATUUR- EN LANDSCHAPSCOLLECTIEF MIDDEN-GRONINGEN BEHEERPAKKETTEN AKKERVOGELBEHEER Aangepast landelijk pakket 2 Kuikenvelden Veldleeuwerik Naam beheerpakket Kuikenvelden Veldleeuwerik op grasland
Nadere informatieLandschapsbeheer met landbouwers
Landschapsbeheer met landbouwers Inspiratiedag Beheerlijke bermen, RLM Eeklo, 15 juni 2016 Vande Ryse Luc Provincie Oost-Vlaanderen, dienst Landbouw en Platteland Stimuli voor landschapsbeheer dienst Landbouw
Nadere informatieVeel gestelde vragen toekomstig beheer en onderhoud Ramelerwaterleiding
Veel gestelde vragen toekomstig beheer en onderhoud Ramelerwaterleiding Vraag: Waarom verandert de onderhoudsinrichting in het projectgebied Ramelerwaterleiding? Waterschap Groot Salland heeft in 2008
Nadere informatieInsecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen. Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis)
Insecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis) Variatie in bermen grazige berm op klei berm met heide berm met bomen Schrale berm
Nadere informatieSinusbeheer. symposium Eindhoven 16 maart 2017
Sinusbeheer symposium Eindhoven 16 maart 2017 Waarschuwing! Niet voor gevoelige botanische terreinbeheerders! Oorsprong Sinusbeheer Ontwikkeld in verruigd en deels verbost reservaat De Venne in beheer
Nadere informatiePakketten Waterbeheer
Pakketten Waterbeheer 2016-2021 Duurzaam slootbeheer, iets voor u? Als agrariër heeft u belang bij een goed onderhouden sloot. Nu is de waterkwaliteit de afgelopen jaren al flink verbeterd, maar het kan
Nadere informatieKleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip
Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer Context: steeds minder insecten Anthonie Stip 1 juni 2018 anthonie.stip@vlinderstichting.nl @birdingstip -76% insectenbiomassa 1 Insectenverlies vooral na mei Biodiversiteit
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45834 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Evans, Tracy Title: Management implications for invertebrate assemblages in the
Nadere informatieBOEREN BOUWEN AAN HET LANDSCHAP Streven naar kwaliteitsvol agrarisch landschap
Samenwerking Voor Agrarisch Landschap context beheer van oeverzones constructie van de maaier SVAL en doelstellingen Project naar aangepast oeverbeheer ideeën en participatie Vande Ryse Luc Samenwerken
Nadere informatieBermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen
Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen 1. Inleiding In het dichtbebouwde Vlaanderen zijn bermen overal te vinden. Meestal vervullen ze een vrij belangrijke ecologische rol,
Nadere informatieDrasland. Groot Wilnis-Vinkeveen
Groot Wilnis-Vinkeveen Drasland in de Zouweboezem, provincie Zuid-Holland Bron: provincie Utrecht Drasland Drasland is niet bemest kruidenrijk hooiland dat maximaal 30 cm boven het oppervlaktewaterpeil
Nadere informatieHOLLE WEGEN. module 6
HOLLE WEGEN Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: algemeen definitie belang beheer beheer berm beheer schouder beheer wegdek Definitie? Hoofdstuk 2 Definitie? Definitie? topkam Belang? Hoofdstuk 2 Belang? Microklimaat:
Nadere informatieZ a a n s e b i o d i v e r s i t e i t PAGINA
Z a a n s e b i o d i v e r s i t e i t 1 Aanleiding: Motie 32 / 2015 Verbeteren biodiversiteit. Het College op te dragen om bij beheer en onderhoud van groen onverkort vast te blijven houden aan het bevorderen
Nadere informatieMEMO maaibeleid. Beheergroep Streefbeeld en maairegime Waar kan dit voorkomen Gazon
MEMO maaibeleid Met ingang van 1 januari 2016 is het maaibeleid voor grassen in de fysieke openbare njimte gewijzigd. Dit had ie maken met een verschuiving van middelen binnen het programma kwaliteit fysieke
Nadere informatieDossiernummer: 23-10-2013 Projectnummer:
Bijlagen bij verordening subsidies natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen 2014: 1. Inrichtingseisen natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen; 2. Richtlijnen voor natuurvriendelijk onderhoud.
Nadere informatieKansen voor (wilde) bestuivers in bermen. Iñaki Colpaert
Kansen voor (wilde) bestuivers in bermen Iñaki Colpaert inaki.colpaert@oost-vlaanderen.be 09-10-2018 Milieucontract Samenwerking tussen Provincie & Oost-Vlaamse gemeenten Ondersteuning en advies op maat
Nadere informatieOnderdeel B. Bijlage 3: Agrarisch natuurbeheer. Onderdeel A: Agrarisch natuurtype en bijbehorend agrarische beheertypen:
Bijlage 3: Agrarisch natuurbeheer Onderdeel A: Agrarisch natuurtype en bijbehorend agrarische beheertypen: Agrarisch natuurtype Agrarisch beheertype A01 Agrarische Faunagebieden A01.03 Ganzenfourageergebied
Nadere informatieveronderstelde voordelen van Natuurvriendelijke oevers.
1 veronderstelde voordelen van Natuurvriendelijke oevers. verbeteren van chemische water kwaliteit verbeteren van de oever stabiliteit verbeteren van de ecologische kwaliteit 2 waarom aandacht voor NVO
Nadere informatieNATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014
NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014 NATUURPUNT vzw Een onafhankelijke organisatie gedragen door vrijwilligers grootste natuurbeschermingsorganisate in Vlaanderen eind 2001 opgericht
Nadere informatieHOOFDSTUK 6 ONDERHOUD VAN FIETSVOORZIENINGEN
HOOFDSTUK 6 ONDERHOUD VAN FIETSVOORZIENINGEN 6.1 INSPECTIE EN HERSTELLINGEN Probleemstelling De aanleg van kwalitatieve fietsvoorzieningen is een uitdaging voor lokale en hogere overheden; het op peil
Nadere informatieBEHEERPLAN BATENDIJK (ONG.) TE BORCULO
BEHEERPLAN BATENDIJK (ONG.) TE BORCULO Rapportage beheerplan Batendijk (ong.) te Borculo Opdrachtgever Bosch & van Rijn Groenmarktstraat 56 3521 AV Utrecht Rapportnummer 8015.004 Versienummer Status D1
Nadere informatieWaarom ecologisch beheer? Hoe krijgen fauna en flora een kans? Een berm als ecosysteem 1/6
Waarom ecologisch beheer? 1 Vlaanderen heeft zoveel wegen dat de totale oppervlakte van alle wegbermen samen bijna zo groot is als de totale oppervlakte erkend natuurreservaat. Ecologisch bermbeheer kan
Nadere informatieZorgen om insecten. Insecten. Sinusbeheer Meanderend maaien voor insecten Alle kranten + tv kopten
Sinusbeheer Meanderend maaien voor insecten Alle kranten + tv kopten Zorgen om insecten Anthonie Stip anthonie.stip@vlinderstichting.nl Sinusbeheer meanderend Heeze maaien voor 31 insecten augustus Heeze
Nadere informatieThema 1: Werken aan biodiversiteit op het Vlaamse platteland (Agrobiodiversiteit) Context
Thema 1: Werken aan biodiversiteit op het Vlaamse platteland (Agrobiodiversiteit) Context Onder biodiversiteit verstaan we de verscheidenheid van levende organismen en ecologische processen. In de landbouw
Nadere informatieBijvriendelijke graslanden/dijken en bermen. Beheer en inrichting en kosten
Bijvriendelijke graslanden/dijken en bermen Beheer en inrichting en kosten Tiel, 29 juni 2018 Joop Spijker Joop Spijker Wageningen Environmental Research (Alterra) Senior-onderzoeker beheer bos, natuur
Nadere informatieBij-vriendelijk Beheer
Bij-vriendelijk Beheer Sabine van Rooij en Anjo de Jong, Wageningen Environmental Research 13 november 2018, Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Waarom? Voor welke soorten? Bijen o 358 soorten in Nederland:
Nadere informatieBermbeheer. Beleidsnota ecologisch bermbeheer. actief en betrokken. dewolden.nl
Bermbeheer Beleidsnota ecologisch bermbeheer actief en betrokken dewolden.nl 1 INLEIDING... 2 ECOLOGISCH BERMBEHEER... Wegbermen vroeger en nu Essentie van ecologisch bermbeheer Uitvoering van ecologisch
Nadere informatieAmfibieën en poelen. Gerlof Hoefsloot
Amfibieën en poelen Gerlof Hoefsloot Inhoud presentatie Functie van een poel: vroeger en nu Hoe werkt een poel? Wat bepaalt een goede ecologische situatie Soorten amfibieën Beheer van amfibieënpoelen,
Nadere informatieVerslag Solabio Dijkendag Assenede (B) 24 juni 2011
Verslag Solabio Dijkendag Assenede (B) 24 juni 2011 Deze dijkendag werd georganiseerd door de Provinciale Landbouwkamer Oost Vlaanderen en Stichting Landschapsbeheer Zeeland in het kader van het project
Nadere informatieFietspad in het Voorsterbos, voorbeeld van een toegankelijk, divers bos
Concept Concept Concept Concept CRU05.095 Lekker leven in Flevoland Wat willen we bereiken: Een provincie met goede recreatieve mogelijkheden voor zowel de inwoners als de Randstadbewoners, het behoud
Nadere informatieAanleg & beheer van bloemenweides. Warme Winteravonden in 't Dijleland
Aanleg & beheer van bloemenweides Warme Winteravonden in 't Dijleland Wat en waarom een bloemenweide? Soorten bloemenweides Aanleg en beheer van een bloemenweide WWW.ECOFLORA.BE Wat is een bloemenweide?
Nadere informatiefoto inzet: Staf de Roover
foto inzet: Staf de Roover 1 2 3 4 Het woord grasland doet veronderstellen dat grassen het grootste aandeel van de vegetatie moeten vormen. Veelal is dit zo, maar er zijn graslanden waarin andere dan grassen
Nadere informatieKoppel kuifeenden. Kuifeenden
42 Ecologie en natuurfuncties Het IJsselmeergebied is een uniek natuurgebied van (inter-)nationale betekenis. Het is een van de zee afgesloten, benedenstrooms gelegen, zoet laaglandmeer met een relatief
Nadere informatieEcologische tuin campus Wageningen UR. Ontwikkeld door Alterra en Praktijkonderzoek Plant & Omgeving
Ecologische tuin campus Wageningen UR Ontwikkeld door Alterra en Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Campus Wageningen UR De natuurtuin >kijkrichting foto > Ontstaansgeschiedenis natuurtuin Nieuwbouw Instituut
Nadere informatieVeel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte
Veel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte 1. Gemeentelijk gras wordt nog wel gemaaid maar niet meer afgevoerd; men gaat vaak over op klepelen of sikkelen. Dode bomen
Nadere informatieEen enthousiaste bedrijfsvoering
Maatwerk voor akkervogels EEN INTEGRAAL VERHAAL Vandaag zijn er veel minder akkervogels dan vroeger. Daarom gaan we samen aan de slag. Iedereen draagt zijn steentje bij: landbouwers, jagers, de Vlaamse
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage[n] Behandeld door Doorkiesnummer Vries M. Teekens januari 2013
Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage[n] 2013003374 Behandeld door Doorkiesnummer Vries M. Teekens 0592 266 662 30 januari 2013 Aan de bewoners van dit pand adres Onderwerp: Bloemen of gras? Geachte
Nadere informatieWelkom. Trees from Traffic. Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.
Welkom Trees from Traffic Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Programma 10u00: Inleiding Schepen Jan Van der Velpen 10u20: beheer
Nadere informatieFlevolands Agrarisch Collectief. Akkerranden
Flevolands Agrarisch Collectief Akkerranden Past een akkerrand bij mij(n bedrijf)? Intrinsieke motivatie Leuk of omdat het moet? Wat/wie wil je er mee bereiken? Natuurlijke plaagbeheersing, voedsel bijen/hommels,
Nadere informatieBermonderhoud maaien / snoeien
Bermonderhoud maaien / snoeien Gebruik van EMVI criteria voor duurzame verwerking vrijgekomen materiaal O.D. van de Veer / Provincie Gelderland, Beheer en onderhoud wegen Uitgangspunten beheer - Veiligheid
Nadere informatieVerkenning biomassaketens Moubeek- Vloethemveld
Pieter Verdonckt T 051/ 27 33 82 pieter.verdonckt@inagro.be Expert houtige biomassa Inagro vzw Maatschappij en Leefomgeving Willem Boeve T 051/27 33 79 willem.boeve@inagro.be Expert valorisatie maaisel
Nadere informatieToekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk. Jan Stronks
Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk Jan Stronks Stand van zaken huidig landschap Bos en natuur in de plus! Agrarisch cultuurlandschap sterk in de min: Natuurwaarde holt achteruit
Nadere informatieOntwikkeling en beheer van natuurgraslanden in Utrecht: Kruiden- en faunarijk grasland
Provincie Utrecht, afdeling FLO, team NEL, 5 februari 2015 is het basis-natuurgrasland. Het kan overal voorkomen op alle grondsoorten en bij alle grondwaterstanden, maar ziet er dan wel steeds anders uit.
Nadere informatieSamen werken aan herstel van biodiversiteit in en rond het water in natuurgebieden, landbouwgebieden, stad en dorp
Van: de fracties Water Natuurlijk, PvdA en Natuur Geborgd in Waterschap Drents Overijsselse Delta Datum: februari 2019 Inleiding Internationaal en landelijk komt het thema biodiversiteit steeds breder
Nadere informatieOntwikkeling en beheer van natuurgraslanden in Utrecht: Nat schraalland
Provincie Utrecht, afdeling FLO, team NEL, 5 februari 2015 Nat is zeer laagproductief hooiland op natte, onbemeste, basenrijke veen- en zandgrond dat gewoonlijk een keer per jaar worden gemaaid in de nazomer.
Nadere informatieNo regret natuurmaatregelen op het boerenbedrijf
No regret natuurmaatregelen op het boerenbedrijf Laaghangend fruit en haalbare maatregelen op maat Arjen de Groot, Wageningen Environmental Research Boer Proof Natuur ForwardFarm Abbenes, 6 juli 2018 Meer
Nadere informatieDe patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.
De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit
Nadere informatieZorg voor de rand. Leaderproject Meetjesland In de ban van de rand. Samenwerking voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL) Vande Ryse Luc
Studieavond voedergewassen en veehouderij 5 februari 2019 Zorg voor de rand Leaderproject Meetjesland 2017 2019 In de ban van de rand Samenwerking voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL) Vande Ryse Luc Inhoud
Nadere informatieGROENLINK. Schriftelijke vragen aan het college (art 33 Rv0) Datum: 15 juli Onderwerp: Maaibeleid
GROENLINK Schriftelijke vragen aan het college (art 33 Rv0) Datum: 15 juli 2019 Onderwerp: Maaibeleid oelichting: In tijden van een biodiversiteitscrisis in 2017 vastgesteld in een omvangrijke Duitse studie-
Nadere informatieALGEMENE VERGADERING. Lelystad, 5 februari het college van Dijkgraaf en Heemraden, 26 februari 2013 SWS/PWB. 5 februari 2013 mw. M.
V E R G A D E R D A T U M S E C T O R / A F D E L I N G 26 februari 2013 SWS/PWB S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 5 februari 2013 mw. M. Wolfs ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 15 Ecologisch
Nadere informatieGebied: De Drie Polders
Gebied: De Drie Polders Basisschets De basisschets is het resultaat voort gekomen uit twee schetssessies. Onderstaande schets is het streefbeeld waar draagvlak voor is en is de basis geweest voor de nadere
Nadere informatieInventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014
Inventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014 Stichting Landschapsbeheer Zeeland Lucien Calle Sandra Dobbelaar Alex Wieland 15 juli 2014 1 Inhoud Inleiding...
Nadere informatieEindopdracht Natuurbeheer en inrichting TB43B
Taak Eindopdracht Natuurbeheer en inrichting TB43B resultaat Je krijgt inzicht in beheer- en onderhoudsmaatregelen voor een aantal natuurtypen vooraf Bestudeer boek Ecologisch groenbeheer werktijd 4 weken
Nadere informatieEvaluatie Maai- en graasplan uitvoering 2016
Evaluatie Maai- en graasplan uitvoering 2016 Kenmerk: IT17.01282 datum: 22 maart 2017 Pagina 1 van 8 Inhoud Inhoud... 1 Samenvatting... 3 1. Evaluatie uitvoering maai- en graasplan... 5 1.1. Inleiding...
Nadere informatieGroenbeheer met oog voor bijen
Groenbeheer met oog voor bijen Voorbeelden van bijenvriendelijk beheer in openbaar groen toepasbaar in Groningen, Friesland en Drenthe Arie Koster Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer voor
Nadere informatieMaaien en maaiselbeleid
Maaien en maaiselbeleid Introductie Werkgebied WS De Dommel Maaien Maaiselbeleid Wet- en regelgeving Kleine kringloop Praktijk Voor- en nadelen Bokashi Kansen voor de toekomst Werkgebied WS De Dommel 150.000
Nadere informatieNatuurontwikkeling en kwaliteitsinvestering landschap
Natuurontwikkeling en kwaliteitsinvestering landschap ONTWIKKELING NATUURZONE SPORTPARK ELSKENS OOSTERHOUT DATUM: augustus 2014, Landschapsplan en kwaliteitsinvestering Landschap kenmerk: ontwerp-bestemmingsplan
Nadere informatiekeuzedeel: De levende tuin
keuzedeel: De levende tuin 4: Gazon en bloemrijke grasbeplantingen inleiding beplantingsontwerp Na de bodem en het klimaat bepaald de beplanting hoe groot de biodiversiteit kan zijn! Functie v.d. planten
Nadere informatieKrabbenscheer in de Krimpenerwaard. Resultaten van het herintroductieproject en tips voor natuurvriendelijk slootonderhoud
Krabbenscheer in de Krimpenerwaard Resultaten van het herintroductieproject en tips voor natuurvriendelijk slootonderhoud Krabbenscheer in de Krimpenerwaard Resultaten van het herintroductieproject en
Nadere informatieBureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode
Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode Natuurwaardenkaart Voor het inventariseren van de natuurwaarden van Heemstede zijn in het rapport Natuurwaardenkaart van Heemstede Waardering van
Nadere informatieHoogwaardige benutting van gras. Wat is daarvoor nodig?
Hoogwaardige benutting van gras Wat is daarvoor nodig? Seminar Kansen voor Gras 24 September 2014 Arjen Brinkmann Brinkmann Consultancy 1 Hoogwaardige benutting van gras wat is daarvoor nodig? In ieder
Nadere informatieENERGIE UIT LANDSCHAPSONDERHOUD. Pieter Verdonckt Mathias D Hooghe
ENERGIE UIT LANDSCHAPSONDERHOUD Pieter Verdonckt Mathias D Hooghe Inhoud workshop Energie uit landschapsonderhoud landschapsonderhoud Energie uit maaisel Energie uit houtige biomassa Korte omloophout Energie
Nadere informatieAKKERRANDEN. Hoe? Wat? Waar?
AKKERRANDEN Hoe? Wat? Waar? 1. Wetgeving & controles 2. Inrichting 3. Beheer 4. Relatie tot waterloop WETGEVING & CONTROLES 4 Wetgeving Controles Alle oppervlaktewaterlichamen Waterlopen ingetekend op
Nadere informatieInsectenvriendelijk graslandbeheer. in Midden-Friesland
Insectenvriendelijk graslandbeheer in Midden-Friesland 1 Waarom deze brochure Er zijn steeds minder insecten. Dat is zorgwekkend, want insecten zijn belangrijk voor de bestuiving van onze voedselgewassen
Nadere informatieRapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting.
Page 1 of 35 Rapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting Uitgevoerd door: Laboratorium Specialist in vijverwaterkwaliteit Page
Nadere informatieVelt presenteert: de ecotuin
Velt presenteert: de ecotuin Behoefte aan duidelijkheid over ecotuin Begrip ecotuin niet altijd voor iedereen duidelijk verwarring over begrip ecotuin onduidelijkheid onder collega s begrip wordt niet
Nadere informatieWerkprotocollen Baggeren HDSR. Versie 1.1
Werkprotocollen Baggeren HDSR Versie 1.1 1.1.1 Baggeren van watergangen < 4 meter Werkprotocol baggeren van bodems, herprofilering en herstelwerkzaamheden aan oevers van watergangen 4 meter Werkprotocol:
Nadere informatieOplegnotitie bestrijding Japanse duizendknoop.
Oplegnotitie bestrijding Japanse duizendknoop. Bij brief van 19 juli 2018 heeft het College van B&W de raad geïnformeerd over de locaties waar de Japanse duizendknoop in IJsselstein is gelokaliseerd en
Nadere informatie