1. Opening Voorzitter Ravestein opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom.

Transcriptie

1 VERSLAG van de openbare raadsvergadering van de gemeente Opsterland, gehouden op maandag 7 november 2011 vanaf uur in de raadzaal van het gemeentehuis te Beetsterzwaag. Aanwezig: de leden: L.J. Andringa (OL), R. Blaak (PvdA), R. Haisma (VVD), O.J.W. Harmsma (PvdA), D.G. v.d. Harst (OB), T. Jagersma-v.d. Wal (CDA), H. de Jong (OB), R. de Jong (D66), S. Krikke (CDA), M. Lok (OB), J. Marinus (ChristenUnie), S. Marinus (OB), M. van Opzeeland (OB), J.P. Osinga (CDA), J. van Roeden-Hoekstra (PvdA), J. Sieswerda (OL), R.J. Suurd (OB), D. Venema (PvdA), H. de Vries (VVD), H.J. de Vries (PvdA), J.G. de Vries (OB), A. v.d. Wal (CDA) en G. Weening (ChristenUnie). voorzitter: F. Ravestein griffier: I.R. Zwart wethouders: K. de Boer, R. Jonkman en W. Kooistra gemeentesecretaris: K. van Veen afwezig de leden: - verslag: K. de Vries 1. Opening Voorzitter Ravestein opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom. 2. Vaststellen agenda De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 3 Programmabegroting 2012 Voorzitter Ravestein: De wethouder zal eerst de begroting namens het college toelichten. Vervolgens krijgen alle fracties, in volgorde van grootte, het woord. Het woord is aan wethouder Jonkman. Wethouder Jonkman: bij de behandeling van de begroting 2012 in de commissie heb ik al twee citaten gebruikt, maar ik wil u een derde bij het begin van deze sessie, niet onthouden. Dat is er één van Voltaire, die over de begroting zegt dat het een methode is om zich zorgen te maken nog vóór het geld wordt uitgegeven, in plaats van daarna. Voorzitter het college is van mening dat wij ons geen zorgen hoeven maken, maar vindt wel dat het belangrijk is om in deze tijd behoedzaam te opereren zodat wij financieel gezond kunnen blijven. De huidige crisis heeft ook consequenties voor onze financiële huishouding. Het betekent namelijk dat bezuinigingen noodzakelijk zijn en dat heeft altijd consequenties, zowel voor onze burgers als voor de gemeentelijke organisatie. Gelukkig hebben wij conform de wens van de raad ook dit jaar de negatieve effecten voor het grootste deel van de inwoners van onze gemeente, beperkt kunnen houden. Daarnaast is bij het maken van de keuzes rekening gehouden met de resultaten van de bijeenkomsten waarbij inwoners, ondernemers, plaatselijk belangen en andere organisaties hebben kunnen discussiëren over de bezuinigingsrichtingen. Wat ook uit de raadplegingen in het voorjaar naar voren is gekomen is dat gehecht wordt aan een goede digitale dienstverlening. Op dit moment beschikken wij over een verouderde website met zeer beperkte mogelijkheden en vernieuwing is noodzakelijk. Daar wordt inmiddels de laatste hand aangelegd en het is goed om hier te benadrukken dat er sprake is van een complexe operatie. Het gaat om veel meer dan alleen een site, maar om een heel nieuw 1

2 concept. Vanuit de middeleeuwen komen wij in de moderne tijd, van Leonardo da Vinci gaan wij naar Steve Jobs. Het heeft vergaande consequenties voor onze manier van werken. Het vereist de herinrichting van onze organisatie aan de voorkant en beheer en de implementatie van de input via de site aan de achterkant. Dit heeft alles te maken met het NUP, wat staat voor het Nationaal Uitvoeringsprogramma Betere Dienstverlening en E-overheid. Daarbij staat de oplossing van knelpunten voor burgers en bedrijven voorop. Goed gebruik van ICT en vermindering van administratieve lasten voor burgers en bedrijven zijn hierbij kernwaarden. Uw raad heeft voor de implementatie van dit dienstverleningsconcept al eerder incidentele middelen beschikbaar gesteld. Voor het beheren van de site en de extra werkzaamheden, die de nieuwe manier van werken met zich meebrengt is een structurele inzet van menskracht noodzakelijk, totdat de meeste inwoners van onze gemeente het analoge karrenspoor verlaten hebben en invoegen op de digitale snelweg. Op dat moment zal ook de besparing duidelijk zichtbaar worden, maar vooralsnog hechten wij aan het vasthouden van de nog altijd vrij grote groep van bewust digibeten, die overigens wel op termijn met uitsterven wordt bedreigd. Het voorgaande is een voorbeeld van nieuw beleid en daarnaast stelt het college ook nieuwe af te wegen investeringen voor. Voorbeelden zijn de renovatie van de voetbalvelden in Langezwaag en Wijnjewoude, die niet meer aan de minimale eisen voldoen en een nieuw kunstgrasveld in Gorredijk. Wat ik tijdens de commissiebehandeling niet expliciet heb aangegeven, is wel belangrijk om hier te vermelden en dat is dat de raad voor deze initiatieven nog separaat een raadsvoorstel zal ontvangen. Hierin staan te uwer beoordeling alle argumenten, exacte kosten en kanttekeningen alvorens de investeringen daadwerkelijk zullen worden gedaan. In de begroting zijn de ramingen van de kosten wel opgenomen om de dekking vast te leggen en de meerjarige consequenties van de investeringen te kunnen beoordelen. Tijdens de commissiebehandeling is door een aantal raadsleden aangegeven dat het geld pas ter beschikking zou moeten komen als er een uitgewerkt plan en een voorstel voor u ter goedkeuring ligt. Daar kan het college volledig mee instemmen. De clubs adviseer ik dan ook om nog even te wachten met het al verrichten van werkzaamheden in de aanloop naar de beslissing van de raad, ook al is wellicht het vertrouwen groot in de goede afloop. Voorzitter, graag wil ik nog even ingaan op de investering van 2 ton in de organisatieontwikkeling, waar het college toch enige terughoudendheid heeft bespeurd bij de commissieleden tijdens de bespreking van de begroting in de Buorskip. Vorig jaar heeft u besloten tot een forse bezuiniging van een half miljoen euro op de eigen organisatie. Uit de recente rapportage bleek dat wij dit in 2011 niet volledig hebben gerealiseerd, omdat het langer duurde dan veronderstelt voordat de genomen maatregelen tot minder uitgaven leidden. In 2012 zullen wij naar verwachting de taakstelling wel volledig realiseren. Dan hebben wij door het kritische aannamebeleid, een relatief smalle gemeentelijke organisatie gekregen van circa 190 fte s met daarnaast ook een vermindering van externe inhuur. Dit is ook een doelstelling die wordt genoemd in het coalitieakkoord. Voorzitter, daar waar het bureau Beerenschot voor een gemeente van onze omvang uitgaat van 7,3 fte s per 1000 inwoners, mogen wij concluderen dat wij daar volgend jaar ruim onder zitten. Dit betekent dat als wij nieuwe taken te vervullen krijgen, wij snel tegen de grenzen van onze capaciteit aanlopen. Het vet is van onze botten af. Wij moeten oppassen om geen vervormd beeld te krijgen van de grootte van onze organisatie, angst hebben om wat aan te komen en bang zijn om een normale omvang te houden. Deze symptomen die ik u nu schets passen volledig in een u vast bekend en ernstig genoeg ziektebeeld, en wat ik hiermee bedoel is dat wij niet het risico moeten lopen om een anorexiagemeente te worden. Door veranderingen binnen onze organisatie waardoor een herschikking van taken noodzakelijk is, door natuurlijk verloop en hogere eisen die aan de dienstverlening gesteld worden, zijn tot en met 2015 extra middelen noodzakelijk. Dat is deels voor opleidingen, bij- en omscholingen, waar overigens al een budget van voor beschikbaar is, maar wat te krap blijkt te zijn. In het verleden is door bezuinigingen het opleidingsbudget van een gebruikelijke 2% naar 1,5% teruggebracht. Dat was toen mogelijk, maar in deze tijd komen wij hieraan tekort, zeker daar waar ambtenaren steeds vaker op verschillende plekken worden ingezet, wat overigens een goede zaak is. Kwaliteitshandhaving en -verbetering zijn belangrijk om zelfstandig te kunnen blijven als gemeente en de komende decentralisatieopgaven goed het hoofd te kunnen bieden. Met het aan u gevraagde budget, waar wij uiteraard terughoudend mee zullen omgaan, zullen wij ook invulling geven aan de implementatie van de aanbevelingen die in het rapport van WagenaarHoes zijn aangegeven. Ook willen wij de informatieverschaffing richting uw raad 2

3 verbeteren, zodat controle en sturing nog beter mogelijk wordt. Een voorbeeld is de perspectiefbrief die u komend voorjaar van het college mag verwachten. Dat kost uiteraard meer ambtelijke inzet, maar met u vinden wij dit wel noodzakelijk. Daarnaast is het college van mening dat er ook intern behoefte is aan meer grip en sturing op processen en ook aan een meer actueel beeld van met name ook de financiële stand van zaken. Wij zullen u te zijner tijd een cijfermatige uitwerking geven hoe het bedrag voor de organisatieontwikkeling zal worden besteed. Daarbij moeten wij ons overigens realiseren dat het gevraagde budget zodanig is dat niet alle ambities kunnen worden waargemaakt. Uit een kort overzicht dat u na de commissievergadering toegestuurd heeft gekregen blijkt reeds dat de globale becijfering het bedrag van 2 ton al overtreft. Voorzitter, ik ga naar de afronding toe. Zoals sommigen van u wellicht weten kom ik één a twee keer per jaar in Roemenie. Binnenkort hoop ik daar ook weer naar toe te gaan om enkele tweedehands computers te brengen, die worden gebruikt voor onderwijs aan Romakinderen. Als iemand er nog eentje overheeft houd ik mij overigens aanbevolen. Iedere keer als ik uit dat land terugkom ben ik blij en voel ik mij gezegend in een gemeente te wonen als Opsterland en ik ben niet alleen blij, maar ook trots. Sinds het rapport van WagenaarHoes weet ik dat wij dat hier ook mogen of zelfs moeten uitspreken in alle onbescheidenheid. - wij mogen trots zijn dat wij wonen in een gemeente waar het bestuur geen groepen discrimineert, waar goede voorzieningen zijn om te sporten, waar de natuur niet wordt verwaarloosd en vervuild, waar ruimte is voor cultuur, waar ambtenaren niet corrupt zijn maar loyaal, waar het veilig is, waar mensen al of niet via vrijwilligerswerk naar elkaar omzien. - wij mogen trots zijn dat wij zorg hebben voor mensen die dat nodig hebben, dat wij inwoners met een smalle beurs ontzien en ondersteunen, dat wij willen voorkomen dat mensen in deze maatschappij aan de kant moeten blijven staan. - wij mogen trots zijn dat uit klantonderzoeken en benchmarking blijkt dat wij het als gemeente prima doen en bijvoorbeeld onze WMO-uitvoering de maatstaf is voor andere gemeenten, dat wij geen lekkende mand zijn met onze beveiligingen op ICT gebied. Overigens kunnen wij niet erg trots zijn op onze huidige website, die zelfs voor Roemeense begrippen ernstig achterhaald is, maar dat terzijde. - wij mogen trots zijn dat wij door de kwaliteit van onze organisatie, kwaliteit die wij willen behouden en waar nodig vergroten, dat wij volgens een onafhankelijk onderzoek als zelfstandige gemeente toekomstbestendig zijn, niet omdat zelfstandigheid een doel op zich is, maar omdat wij vinden dat wij onze dorpen en haar inwoners met onze huidige omvang en mogelijkheden het beste kunnen bedienen. - wij mogen tenslotte trots zijn een gemeentebestuur te hebben waarbij de verhoudingen tussen raad en college goed en respectvol zijn. Dat is niet bij iedere gemeente het geval. Ook al worden wij door de raad als college zeer kritisch gevolgd, wij vinden elkaar in het streven onze gemeente mooi en leefbaar te houden in het belang van al onze inwoners. Graag wens ik u allen veel wijsheid en elkaar een goede begrotingsvergadering toe. Voorzitter Ravestein: als eerste geef ik het woord aan de heer Marinus van Opsterlands Belang. Algemene beschouwingen 1. Opsterlands Belang, de heer S. Marinus Wy ha wol ris riantere tiden hân yn Opsterlân. Us reserves krimpe en wy liene sels al jild om it deistich jildferkear op gong te hâlden. Dat binne soargelike ûntwikkelingen. Oan de oare kant, fergelykje wy ússels mei oare gemeenten, dan steane wy der noch wol goed foar. Op mear punten steane wy der goed foar. Undersyk fan Wagenaar Hoes hat noch ris wer befêstige dat wy in útsûnderlik goed doarpebelied ha. Datselde ûndersyk jout ek oan dat it lânskip fan ús moaie plattelânsgemeente ús grutte krêft is. It is altyd moai om fan sa n buro (wat net út dizze regio komt) te fernimmen dat wy mei de gemeente Opsterlân der goed foar steane. De útkomsten fan it rapport befêstigje dat wy as selsstannige gemeente troch kinne. En dat is wêr t Opsterlâns Belang altyd yn leaut en foar stien hat. De gearwurking dy t wy no mei oare gemeenten sykje fersterket de posysje fan ús gemeente allinne mar. Wy binne wat dat betreft dus op de goeie wei. Binne we mei dizze begrutting ek op de goeie wei? In begrutting draait net allinne om jild, mar ek om belied. Eltse partij sil dizze begrutting by de mjitlatte fan it eigen partijprogramma lizze. Dat dogge wy ek. As earste komme dan by ús de 3

4 leefberens, it doarpebelied en de frijwilligers nei boppe. Draacht dizze begrutting by oan it ynsette beleid, as binne der ek minpuntsjes? Us antwurd is ja dizze begrutting slút oan by it ynsette belied. Ek al wurdt it krapper, we brekke net of. Us doarpen lizze der goed by en de minsken hawwe it oer it algemien nij it sin. De OZB wurdt no al foar it tsiende jier net ekstra ferhege en dat is wat ús betreft in boppeslach. Seker yn dizze krappere tiid binne lege lêsten fan grut belang foar ús boargers.. Dan dizze begrutting mar yn syn gehiel oernimme? Nee, dat no ek wer net. Der binne in pear saken dy t wy graach oars wolle. Der wer t pine sit foar boargers en frijwilligers, wolle wy dizze begrutting graach oanpasse. Ek wolle wy fan in tal foarstellen graach earst konkrete plannen sjen, foardat de rie der definityf in klap op jout. Ik begjin mei de prullebakken by de parkearplakken. Yn ús koalysje-akkoart ha wy ôfsprutsen foar in skjinne en moaie gemeente te gean. Minder rommel op strjitte en yn de bermen. Om dat te berikken binne in soad boargers al tige aktyf. Harstikke moai, mar dan moatte je as gemeente de ynspanningen net ferminderje, dan jouwe je in ferkeard sinjaal ôf. Oan de iene kant in website foar frijwilligers yn de loft bringe en oan de oare kant almar mear freegje, dat wringt. Ek by de sport skowe wy mear op de boargers en frijwilligers ôf. As we de begrutting sjogge, dan giet it dêr sels dûbelop. Mear hier foar de sportfjilden en mear ûnderhâldswurk foar de frijwilligers fan de ferienings. Wat ús betreft is it it iene of it oare. Mear ûnderhald foar de ferienings soe kinne as proef, mar dan wolle wy wol foar de earstfolgjende begrutting in evaluaasje. Dan kinne wy, as dat moat noch op tiid bystjoere. As wy mear ûnderhâld nei de frijwilligers fan de ferienings bringe, dan fine wy dat de hierferheging foarearst yn de iiskast moat. Sa fine wy ek dat wy de besunigingen fan 2010 op de boarterstúnen werom draaie moatte. De gemeente moat foar de feiligens stean en dat ek kontrolearje. Op dy wize wolle wy de frijwilligers fan de boarterstunen stypje. Sa as ik yn it begjin al sei, meitsje wy ús soargen oer de ûntwikkeling fan de Opsterlânske finânsjes. Wy buorkje efterút. Wy moatte net te makkelik út de reserves snoepe wolle. Yn dat ljocht besjoen kin de bydrage oan it digitalisearen fan de iepenbiere registers der wat ús betreft der wol út. Wy wolle graach wat skerper oan de wyn. Wy besunigje no foar hast 5 ton, mar oan nij belied binne wy ik drekt wer trije en in heale ton kwyt. Dan moatte je as rie wol goed witte wer je it oer ha. En dat witte wy by in tal fan saken net, omdat wy de ûnderlizzende plannen net kinne. Ik ha it dan oer de twa ton foar de organisaasje-ûntwikkeling en de ,- foar in nij keunstgersfjild foar LDODK. Dat fjild foar LDODK moat der komme, dat fûnen wy yn de foarige riedsperioade al. Wy wolle der graach jild foar oan kant lizze, mar foar dat dit jild frij jûn wurdt, wolle wy earst in plan sjen. Mei oare wurden earst in plan, earst in foarstel nei de rie ta. Deselde ynstek jildt wat ús betreft foar it bedrach wat der stiet foar organisaasje-ûntwikkeling. Mei oare wurden wy noegje it kolleezje út om mei konkrete plannen te kommen foar de organisaasje-ûntwikkeling en it keunstgersfjild fan LDODK. Dy organisaasje-ûntwikkeling kin om ús earst wol mei wat minder ta. Der stiet ommers al jild yn de begrutting foar opliedingen en kursussen, der is al in organisaasjedoelstellingenfûns. Wy stelle dan ek foar om de ekstra 2 ton foar organisaasje-ûntwikkeling dy t no foarstelt wurd mei ,- nei ûnderen te bringen. Riedsleden dy t mei ús mei rekkene hawwe, sille no tinke dat ús winsken te djoer binne foar in dekkende begrutting. Dat kloppet. Ik ha dan ek noch net sein dat wy tinke dat de nije website wol mei wat minder jild ta kin. It stillizzen fan de âlde website levert drekt baten op. Fierder wienen wy in earsten ek ferbaasd dat de nije website net yn it 'dienstverleningsconcept' sit. Yn de kommisjefergadering hawwe wy begrepen dat de pot fan it dienstverleningsconcept noch lang net leech is. En miskien is ien webmaster foar alle trije OWO-gemeenten ek wol genôch. Mei oare wurden wy tinke dat de nije website mei minder ta kin dan no foarstelt wurdt. Foarsitter, wy heare graach hoe it kolleezje en de kollegapartijen oer ús ynstek tinke. Ofhinklik fan de útkomst dêrfan komme wy yn de twadde omloop mei in oantal amendeminten. Wy wolle it kolleezje en de amtners kompliminten jaan foar dizze begrutting. Dy is tige lêsber. 2. PvdA, mefrou J. van Roeden- Hoekstra Mei elkoar libje, dat dogge jo net allinne, dat is de titel fan ús skôgings. 4

5 Stel, Mauro wenne yn Bakkefean en wy as gemeente gongen der oer. Wat hie dan de útkomst fan it debat west? Stel, de gemeenten geane oer it sosjaal belied. Hienen wy dan itselde keazen as it kabinet? Foarich jier binnen wy ús Skôgings begûnen mei de konstatearring dat it kabinet yn dit lân soarget foar in kâld en kil klimaat. Wy fregen ús ôf oft de pine wol earlik ferdield wurde soe. Wilens witte wy mear: De winter wurdt strang! It is te hoopjen dat der gjin ûngemakken barre. Wêr binnen eins de sêfte krêften yn de polityk? Sawol lanlik as lokaal wurdt der op it mêd fan selsredsumens hieltyd mear fan de boarger ferwachte. It liket der op dat de term krekt wat te faak as toverwurd oangrepen wurdt wêrûnder ferskate besunigings trochfierd wurde. Tink dêrby ris oan sosjaal belied, soarch en it behâld fan de leefberens yn de doarpen. Op harren sels is der neat mis mei dat der mear ferantwurdlikheid by de boarger komt te lizzen, mar it mei net ten koste gean fan de solidariteit. Ommers, mei elkoar libje dogge jo net allinne. It is wis gjin tafal dat it ferkiezingsprogram fan de PvdA- Opsterlân de titel hat: Iedereen telt mee! Eltsenien docht der ta. De euro wankelt, de ekonomy stagnearret en de wurkleazens rint foars op. Mar it regear hat koersfêst besletten dat der 18 miljard besunige wurde moat. In tredde diel, 6 miljard, falt yn de sosjale sektor. In belied dat de mienskip swier tekoart docht. It regear kin fan alles de priis, mar fan neat de wearde. Utsein dizze boekhâldersmentaliteit, is der ek sprake fan in goed trochtocht ideologyske kar. Jo binne sels ferantwurdlik, jo dogge mei (oan it wurk dus) en oars wurde jo finansjeel straft. Yn dizze riedseal wurdt der wol ris troch kollega riedsleden roppen dat wy stoppe moatte mei it pamperen, it lytshâlden fan minsken. Lit helder wêze, dat is ek it lêste wat de PvdA foarstiet. Ek foar ús giet wurk boppe in útkearing, mar solidariteit is foar ús noch hieltyd gjin smoarch wurd. It kabinetsbelied liedt der ta dat de klappen falle by de groanysk siken, minsken mei in arbeidshandikap, minsken dy t ôfhinklik binne fan in bytsje begelieding of in PGB yn de soarch of yn it ûnderwiis, minsken dy t ôfhinklik binne fan in útkearing. En dy klappen sille hurd oan komme, om t der sprake is fan steapeling. De gemeente mei aanst it Ryksbelied útfiere. Net mear en net minder. De gemeente giet net oer de hichte fan de bystân, it ynkommen fan de húshâlding, de Wajong, de besunigings op de sosjale wurkfoarsjenning. Sterker noch: de gemeente kriget hieltyd minder mooglikheden om oan e hân fan it minimabelied te reparearjen. Mar de gefolgen fan dit belied komme wol by de ynwenners fan ús gemeente telâne. Wy meitsje ús slim soargen om dizze ûntwikkelings en dêrom fine wy dat it kolleezje alles yn it wurk stelle moat om by it ûntwikkeljen fan it nije sosjale beliedskader dizze groepen minsken safolle mooglik te ûntsjen. Wy komme by de twadde omrin mei in moasje. Yn it programma Ontspanning, programma 3, spilet de selsredsumens in grutte rol. Sa wurdt ûndersocht oft it leegjen fan ôffalbakken troch oaren dien wurde kin, dan troch de gemeente. It ûnderhâld fan de sportfjilden wurdt foar in grut part oerdroegen oan de sportferienigings. It belûken fan de ynwenners by it ynstânhâlden fan foarsjennings yn de direkte omjouwing is in goede saak. Wy sille dat as gemeente ek stimulearje moatte. Dêrby moatte wy wol each ha foar de draachkrêft fan de minsken dy t it dwaan moatte. It tal frijwilligers nimt ôf, de ferienigings moatte it dwaan mei minder minsken. Foarich jier hat de rie by de behanneling fan de begrutting 2011 in besuniging fan ,-- op it ûnderhâld fan boartersfoarsjennings fêststeld. De boarterstúnferienigings ha ûnderwylst oanjûn net yn steat te wêzen om de ûnderhâldskosten foar harren rekken te nimmen. Dêrtroch ûntstiet in ûnferantwurde situaasje foar it ûnderhâld fan de boarterstastellen en dêrtroch de feiligens fan de bern. De gemeente is en bliuwt oanspraaklik. Wy fine dat de earder ynsette besunigings werom draaid wurde moatte en tsjinje by de twadde omrin in amendemint yn. De PvdA-fraksje is oertsjoege fan de wearde fan kultuer en muzykûnderwiis. Wy fine it wichtich dat kultuer en muzykûnderwiis leechdrompelich binne. It wie âld minister fan ûnderwiis, de hear Van Kemenade, dy t begjin dit jier yn syn taspraak op de Boargemaster Harmsma skoalle noch ris skerp oanjûn hat, wat de nut en neadsaak is fan kulturele foarming fan jongeren. Mei dêrom is de PvdA-fraksje tige optein dat de kultuernota der no dan einlik komt. Foarich jier ha wy al by de skôgings oanjûn dat wy net sitte te wachtsjen op nij belied wêr t gjin jild foar is. As wy no lêze dat it kolleezje fanôf 2014 mooglikheden sjocht om foars te besunigjen op biblioteek en muzykûnderwiis, dan binne wy tige benijd nei de nije beliedskaders. Wy geane der fan út dat ek it Frysk taalbelied in prominint plakje kriget yn die kultuernota. Oft dat it kolleezje miskien mei in nije taalnotysje komt. Dêrby kin it kolleezje oanslute by de ambysje fan 5

6 de provinsje Fryslân, dat de Fryske taal yn 2015 in stevigere posysje yn de Fryske Mienskip hat (boarne: koalysje akkoard provinsje Fryslân). Tink bygelyks ris oan de ferdûbeling fan it tal meartalige pjutteboartersplakken (boarne: Utfieringsprogramma provinsje Fryslân: Koersfêst mei nij realisme). Foarsitter, wy ha yn dizze Skôgings ús wichtichste punten as sosjaal belied en de besunigings op de boartersfoarsjennings oan e oarder steld. Wy ha oan it begjin pleite foar it herstel fan de sêfte krêften yn de polityk. Net de grutte wurden en de grutste mûle telle. Wy binne foar dieden, dy t te dwaan binne. Wy wolle ús net ferlieze yn swart-wyt tinken en geane út fan respekt foar elkoar en elkoars stânpunten. Yn dat ljocht wolle wy dizze skôgings dan ek net ôfslute mei in tsjinbegrutting, mar wol mei in tsjinlûd. Want as it kolleezje komme wol mei foarstellen oangeande gemyske ôffalbestriding, dan binne se by is ús oan it ferkearde adres. De PvdA nimt hjir har ferantwurdlikheid foar in duorsume leef omjouwing. In tip: Belústerje ris it liet Het Fluitekruid fan Bauke van der Woude en Campbel Forbes. In liet wêryn ús tsjinlûd hierskerp fertolke wurdt. 3. CDA, mevrouw T. Jagersma- van der Wal Geloof, hoop en liefde is de titel van deze beschouwing. Geloof geeft toekomstperspectief en leidt tot positief denken. Geloof is een manier om naar de werkelijkheid te kijken en een manier om over die werkelijkheid te praten. Geloven gaat niet over ik, of ons als fractie, maar over een relatie aangaan met de Ander. Het richt onze aandacht op de wereld buiten deze raadszaal. Zo sta ik hier als fractievoorzitter namens de CDA-fractie van de gemeente Opsterland. Als eerste een compliment voor het presenteren van een sluitende begroting met ruimte voor nieuw beleid. Het ziet er in Opsterland dus nog positief uit, maar de toekomst is niet zonder zorgen. Er zitten vele financiële onzekerheden in de gemeentelijke financiering. Dit komt door de economische en financiële situatie waarin we zitten en de vermindering van de rijksbijdrage wordt een belangrijk jaar. Een jaar waarin de lijn van het coalitieprogramma zichtbaar wordt. We zijn trots op de manier waarop burgerparticipatie steeds meer vorm krijgt in Opsterland, zoals bij het maken van de keuzerichtingen. Burgerbetrokkenheid is wellicht een beter woord. Het gaat er om dat de kennis van de bevolking op vele maatschappelijke terreinen benut wordt. Dit versterkt de kwaliteit van de samenleving. Burgerbetrokkenheid is een inspiratiebron voor bestuurders. Burgers betrekken vraagt ook lef omdat het niet gemakkelijk is aan het eind van het traject te durven zeggen wat wel en niet kan. Daarom is het ook van belang van te voren het speelveld te bepalen. Op korte termijn spreken we in de raad over met wie wij nauwer willen samenwerken (preferent partnerschap). Goedkoper werken en vergroting van de bestuurskracht zijn daarbij voor de CDA fractie de belangrijkste doelen. Bij de beslissing over het preferent partnerschap wil onze fractie uitgaan van brede steun binnen de raad. We vinden dit belangrijk. Alleen met een breed draagvlak kan sprake zijn van een goede start die nodig is voor succes. Zelfstandigheid is geen doel op zich. Het gaat er om of Opsterland in de toekomst voldoende potentie heeft om haar taken uit te voeren. Het CDA is daarvan overtuigd. Het kan toch niet zo zijn dat Opsterland opgeofferd wordt omdat andere gemeenten moeten groeien. Dat doet geen recht aan onze geschiedenis, onze culturele verbanden en onze identiteit. Het verbeteren van de digitale dienstverlening is belangrijk. Maar waarom doen we dit niet met anderen? Wij zijn van mening dat door samenwerking een deel van deze investering overbodig wordt. Wonen en werken zijn belangrijke pijlers voor de Opsterlandse samenleving. Aandacht voor betaalbaar wonen zowel voor starters als doorstromers is noodzaak, ook in deze crisistijd. Het is van belang Opsterland als aantrekkelijke woongemeente te blijven profileren. Veel verenigingen van plaatselijke belangen hebben samen met de inwoners een dorpsvisie gemaakt. Dorpen kunnen op deze wijze aangeven hoe ze zich in de toekomst kunnen en willen ontwikkelen. U weet: na plannen maken komt de uitvoering. Daarom roepen wij het college op om meer prioriteit te geven aan het invoeren van de dorpsbudgetten. Dus wat ons betreft geen onderzoek naar de belangstelling, maar start een pilot. Doen, plannen, uitvoeren, evalueren en vervolgen. Minder onderzoeken vooraf, meer doen en leren vanuit de praktijk. We zijn blij met projectplan Vitaal Opsterland, we nemen aan dat de verdere uitwerking voortvarend wordt opgepakt. De CDA fractie heeft in een commissievergadering het initiatief genomen de korting op het onderhoud en behoud van de speeltuinen te heroverwegen. Die 6

7 overweging zetten we nu om in een voorstel. We stellen voor het benodigde bedrag vrij te maken om zo de speeltuinen te kunnen ondersteunen in het onderhoud, zo nodig met gebruik van cofinanciering. De gemeente voert actief beleid op het terrein van de recreatie. Altijd, maar ook voor de recreatieve aantrekkingskracht is het van belang dat de openbare ruimte schoon en netjes is. In die zin kunnen wij het idee van Opsterlands Belang ten aanzien van de prullenbakken ondersteunen. Dit voorjaar is gesproken over de controle in het buitengebied, plantsoenen, grasvelden enz. Onze fractie is benieuwd wat de resultaten daarvan zijn. We willen meer en meer inzetten op kwaliteit van het onderwijs en niet enkel op kwantiteit. Wat we alvast kunnen doen: nadenken over de toekomstige bereikbaarheid van kwalitatief goed en passend onderwijs voor alle kinderen in Opsterland. Gezien de leerlingenkrimp, brede schoolontwikkelingen, het invoeren van passend onderwijs en de verlaging van het rijksbudget doen we een oproep aan het college om bij de besteding van het onderwijsgeld de nadruk te leggen op de kwaliteit van het onderwijs. Bij woningaanpassing is het goed te beoordelen wat voor eigen rekening kan en wat bijvoorbeeld valt onder eigen onderhoud van de woning. Onze fractie ondersteunt de inzet op zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. Daar waar de ondersteuning in de eigen omgeving tekort schiet moeten de burgers kunnen rekenen op de gemeente. Het betrekken van jongeren bij beleidsvorming en maatregelen die hun zelf aangaan is belangrijk. Als het gaat om zorgen staat de mens en onderlinge solidariteit centraal. Om dit verder uit te werken kan ook gebruik worden gemaakt van vrijwilligerswerk wat verricht wordt door mensen die gebruik maken van de WWB. Iedereen doet betaald werk, volgt scholing of doet vrijwilligerswerk. Ook hier geldt: meer doen en leren uit de praktijk. We willen Opsterland graag leefbaar houden door een duurzaam leefmilieu te bevorderen. Als CDA fractie willen we graag meer inzetten op duurzaamheid en wij pleiten er dan ook voor om van de gemeente Opsterland een Fair Trade gemeente te maken. Dit past in de millenniumdoelstellingen en ook in het plan van de provincie om een Fair Trade predicaat te dragen. Dit kan als 14 van de 26 gemeenten hieraan voldoen. Het kost niets extra s en het levert veel op. We zullen in 2 e termijn een motie indienen. Wat betreft de onkruidbestrijding zouden we graag zien dat de gemeente een proef doet in een bepaald gebied om te kijken naar de mogelijkheden van andersoortige onkruidbestrijding. Niet alleen kosten spelen een rol maar ook mogelijke natuur- en milieuschade. We zijn het eens met het verminderen van de vervoerskosten van hekkelafval, ook in het kader van duurzaamheid. Wij zouden dan ook graag zien dat plaatselijke grondeigenaren zoals boeren, Staatsbosbeheer, it Fryske Gea hierbij worden ingezet. Afval laten liggen nodigt mensen uit om bij te storten en draagt niet bij aan een schone, nette gemeente. In de begroting 2012 wordt een fors bedrag gevraagd voor verdere organisatieontwikkeling, naast een aantal posten voor organisatieontwikkeling die jaarlijks in de begroting terugkomen. We willen voor de digitalisering en de website graag de nadruk leggen op de zaken die op termijn ook besparingen zullen opleveren op de bezetting van loketten en andere werkzaamheden die door de digitalisering komen te vervallen. Wij zullen het college dan ook regelmatig vragen wat de inverdieneffecten zijn. De invulling van de webmaster lijkt ons bij uitstek geschikt om samen met onze samenwerkingspartners op te pakken. Wij geloven dat deze beleidsaanscherping door onze fractie verwoord, in de huidige niet gemakkelijke omstandigheden, perspectief biedt voor burgers en gemeente. En wij hopen, want zo ben ik begonnen met geloof, hoop en liefde, heldere keuzes te maken. Met elkaar leven en werken, en zo een politieke bijdrage leveren voor iedereen in de Opsterlandse samenleving. Door bewuste keuzes te maken kunnen we een bijdrage leveren aan het wenselijke. Een uitdaging dus, maar niet zonder inspanning. En dan de liefde. U denkt natuurlijk: wat zal het CDA hier nu van maken. Inderdaad, liefde gaat om het hier en nu. Genegenheid, mensen recht doen, opkomen voor de zwakke in de samenleving, geven en ontvangen. Allemaal toepasselijke kernbegrippen, want onderling respect is de basis voor ons politiek handelen. De Gemeenteraad kan dat niet alleen, we moeten samen met de inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties zorgen voor draagvlak om de uitdagingen aan te gaan. Politiek als passie om een gezonde levendige samenleving vorm en inhoud te geven voor de toekomst. Mijn fractie dankt alle betrokkenen voor de inzet van het afgelopen jaar en wenst het college, de raad en de ambtelijke staf veel geloof, hoop en liefde toe bij de uitvoering van ons gezamenlijke werk. 7

8 4. Christen Unie, de heer G. Weening In veel opzichten is het afgelopen jaar een bijzonder jaar geweest. Het meest bijzondere wat ons allemaal raakt, is vooral de economische crisis waar maar geen eind aan lijkt te komen. De financiële wereld staat nog steeds op zijn kop en raakt Europa en dus ook Nederland als nooit tevoren. Dit vertaalt zich ook richting de gemeenten doordat het rijk de geldstroom tempert. Wanneer we een vergelijking maken met voorgaande jaren dan zien we heel duidelijk dat de gevolgen dramatisch zijn. Het grondbedrijf waar we in voorgaande jaren de gemeentelijke schatkist mee mochten vullen, blijkt geen rendement meer op te leveren. De landelijke politiek lijkt stabiel, maar een regering die afhankelijk is van gedoogsteun is zeer kwetsbaar. In deze tijd lijkt het alsof het zakelijke aspect het wint van het menselijke en dat gaat een eigen leven leiden. Wij maken ons daar zorgen over. Voorzitter, voor ons ligt de begroting Het college is erin geslaagd om een duidelijk leesbaar stuk te presenteren, waarvoor onze complimenten. Een begroting met een sobere uitstraling. De laatste tussenrapportage liet al zien dat de doelstellingen niet gehaald worden en bijstelling noodzakelijk is. Enkele grote geldverslindende projecten liggen nog op de plank. Wanneer we met een nuchtere blik daar naar kijken, stellen we vast dat dit soort projecten niet echt passen in deze tijd van bezuinigingen. We weten allemaal wel dat terugdraaien geen optie is en dat we deze projecten moeten afronden. De fractie van de ChristenUnie is echter wel van mening dat het putten uit de reserves nu voorlopig getemperd moet worden. Voorzitter, wanneer we de begroting doornemen dan valt het op dat er ruimte is voor nieuw beleid. Is dit nu wel verantwoord? Deze afweging moeten we vandaag maken. Laten we voorop stellen dat mijn fractie erg blij is met het uitgangspunt om de inwoners van Opsterland niet op te zadelen met hogere kosten. Er zijn in deze tijd veel gezinnen die het moeilijk hebben en daar past van onze kant een begripvolle opstelling tegenover te staan. Dit college doet dat en presenteert een begroting die rekening houdt met de burger. Om de burger met raad en daad bij te staan heeft het WMO loket het afgelopen jaar haar diensten weer bewezen. Het hoge ambitieniveau wat is ingezet zal de komende jaren wat afgeroomd moeten worden, maar nog altijd kan zorg op maat geleverd worden wanneer de vraag er is. Voorzitter, deze raad heeft het afgelopen jaar veel tijd en energie gestoken in het traject om de burger te betrekken bij de beraadslagingen. Een grote groep deelnemers heeft het traject HOT gevolgd en zelfs actief meegedaan. Alle hulde hiervoor. De uitkomsten zijn uitgemond in een aantal keuzerichtingen, die vervolgens gebruikt zijn bij het opstellen van deze begroting. Voorzitter, mijn fractie kan zich in grote lijnen vinden in deze begroting. We hebben wel de behoefte om enkele opmerkingen en kanttekeningen te plaatsen. Het wordt mij nog wel eens verweten dat ik de gemeentelijke organisatie vergelijk met het bedrijfsleven. Toch zijn er wel veel overeenkomsten. Wanneer in het bedrijfsleven een optimalisatieslag gemaakt moet worden, dan wordt als eerste gekeken naar de grootste uitgavenpost. De managers krijgen dan een taakstelling opgelegd en dat hebben ze uit te voeren. Taken worden onderverdeeld en opengevallen plaatsen worden opgevuld met werknemers die op andere afdelingen boventallig zijn. We zijn er van overtuigd dat het college ook volop bezig is met de bezuinigingen wat betreft afname van de formatie, maar mijn fractie had sneller resultaat verwacht. We zijn ons er van bewust dat natuurlijke afvloeiing de voorkeur geniet. Vanzelfsprekend moeten we niet in één keer te veel kennis overboord zetten. In een verklaring van het college wordt gezegd dat de efficiëntiemaatregelen op ambtelijke organisatie in gang zijn gezet en duidelijk resultaten laat zien. Prima en nu het vervolg. De verklaring over het verdere verloop kunnen we ook billijken. We willen het college vragen de vinger aan de pols te houden en de ingezette koers te blijven volgen. Voorzitter, mijn fractie heeft veel waardering voor de opzet van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Een duidelijke presentatie heeft laten zien dat er ambtenaren zijn die echt betrokken zijn bij de eerste opzet. Als gemeente lopen we voorop in de uitvoering van dit centrum en daar kunnen we trots op zijn. De jeugd heeft de toekomst en daar moeten we zuinig op zijn. Enkele punten uit de begroting: In programma 1 wordt als afweegbaar initiatief genoemd Openbare Registers te digitaliseren. Voorgesteld wordt om deze post te dekken uit de algemene reserves. Mijn fractie is er geen voorstander van om deze middelen uit de reserves te halen. We willen het college vragen hier een stageproject van te maken of misschien vrijwilligers te vragen dit uit te voeren. De fractie van de ChristenUnie is van mening dat het inschakelen van de burger bij het opsporen van vermiste personen of bijzondere gebeurtenissen van groot belang is. Het samenwerkingsverband tussen burgers, gemeenten en politie is er voor om de veiligheid in de woon -werkomgeving te vergroten. De praktijk leert dat de 8

9 opzet positief werkt en dat er gemiddeld acht acties per week in onze provincie worden uitgezet. Vijftien procent van de acties worden positief afgesloten. Hoe meer gemeenten hieraan mee doen, hoe hoger de dekkingsgraad. Wij stellen voor om, als gemeente Opsterland, ons aan te sluiten bij het initiatief Burgernet. De fractie van de ChristenUnie zal een amendement indienen wat mede ondertekend is door VVD, OL, OB en CDA. In programma 3 gaat het over Recreatie en Toerisme en vooral over sportvoorzieningen. Wat het eerste punt betreft staan er nog grote projecten op stapel. We zijn bijzonder blij met de vorderingen betreffende de vergunningen en toezeggingen voor het openstellen van het Polderhoofdkanaal. Complimenten voor het college en projectleider. Mijn fractie verwacht hier veel van en zal in het vervolgtraject ook aandringen op het optimaliseren van voorzieningen die aansluiten bij de openstelling. Voor het in stand houden van voorzieningen en voor het realiseren van besparingen moet een beroep gedaan worden op de solidariteit en zelfredzaamheid van de samenleving. Dit uitgangspunt staat centraal bij het college. De fractie van de ChristenUnie kan zich hier volledig in vinden. Enkele grote projecten worden genoemd waaronder de renovatie sportvelden Wijnjewoude en Langezwaag en het kunstgrasveld voor LDODK. Voorzitter, mijn fractie vindt het jammer dat er geen financiële onderbouwing bij de voorstellen zijn ingediend, maar gaan akkoord met deze initiatieven op voorwaarde dat het college een volledig financiële onderbouwing presenteert aan de raad en dat dan pas wordt begonnen met de aanbesteding en uitvoering. De bezuiniging onderhoud sportvelden vinden we redelijk, maar om dan ook nog een huurverhoging toe te passen, vinden we een brug te ver. De sportverenigingen zullen zelf in de nieuwe situatie materiaal aan moeten schaffen om het onderhoud uit te voeren. Dat vergt een investering uit de verenigingskas waar onzes inziens geen huurverhoging meer bij past. De bezuiniging op het niet meer legen van de afvalemmers op de picknickplaatsen vinden we op dit moment niet acceptabel. De onderbouwing mist en er is geen garantie dat vrijwilligers dit overnemen. In programma 7 wordt voorgesteld om twee ton te reserveren voor Organisatieontwikkeling. Dit is een forse investering bovenop het bestaande budget. Het lijkt de fractie van de ChristenUnie redelijk om het bedrag van twee ton voor 2012 verlagen naar ,-. Vervolgens willen we dat het college in het eerste kwartaal van 2012 met een financiële onderbouwing komt. Op dat moment gaat de raad haar goedkeuring geven. Het initiatief om zelfstandig een webmaster te benoemen vindt mijn fractie een te grote stap. De fractie van de ChristenUnie dringt er bij het college op aan om samenwerking te zoeken met Oost- en Weststellingwerf om gezamenlijk een webmaster te benoemen. We stellen voor om het bedrag terug te brengen naar ,-. Mijn fractie wil graag dat de samenwerking snel wordt opgestart om dan zo spoedig mogelijk enkele projecten op te starten die meteen resultaat gaan opleveren. We vinden dit een project dat zich daar uitstekend voor leent. Voorzitter, nog enkele woorden over het afgeronde project Strategische Heroriëntatie. De fractie van de ChristenUnie is erg ingenomen met de einduitslag. Opsterland blijft zelfstandig maar wil samenwerken op meerdere terreinen. Samenwerking met Oost en Weststellingwerf meer uitdiepen en intensiveren. We moeten gaan starten met onderwerpen en projecten die snel resultaat opleveren. We willen in dit verband noemen het Gemeentebedrijf. Wanneer we naar de huidige situatie kijken worden in alle drie gemeenten werkzaamheden uitgevoerd vanuit een sturende organisatie. In onze beleving moet dit een uitdaging zijn om de krachten op korte termijn te bundelen en in elkaar te laten vloeien. Dit zal al snel rendement en resultaat moeten opleveren. We verwachten hier veel van. We willen het college vragen ons regelmatig verslag uit te brengen over de afspraken en vorderingen. Voorzitter tot slot, de voorspellingen van mijn fractie zijn uitgekomen. De luchtballon van Bert Middel, burgemeester van Smallingerland, is uiteen gespat. Zijn boze dromen om Opsterland op te delen en in te palmen zijn niet uitgekomen. We hopen dat hij als Dijkgraaf droge voeten houdt en het water hem niet over de schoenen gaat lopen. Voorzitter, ik ga op mijn gebruikelijke manier afronden. We willen het college, de griffier en de ambtelijke organisatie danken voor hun inzet. Ook wil ik de collega raadsleden bedanken voor de fijne sfeer en samenwerking. De fractie van de ChristenUnie wenst u allen Gods zegen toe bij uw werk voor het komende jaar. 5. VVD, de heer H. de Vries De tweede zin in de inleiding van de begroting luidt het wordt een cruciaal jaar. Dat is niks te veel gezegd. Onzekerheden te over voor de burger heden te dagen. Werk, bezuinigingen, eurocrisis, klimaat, waardedaling van onroerend goed om maar een paar te noemen. Voor de overheid staan er grote uitdagingen te wachten. Hoe houden we begrotingen op orde in een tijd 9

10 van economische crisis en recessie. Met het op orde houden van de begroting wordt bedoeld om de uitgaven en tegenvallende inkomsten in evenwicht te krijgen en te houden. De gemeenten worden geconfronteerd met decentralisatie van taken en bezuinigingen van de rijksoverheid, meer aanspraak op de wet WWB en WMO en een zorgelijk grondbedrijf. Het vraagt om een Stresstest bestendige overheid om alle risico s in beeld te houden en waar nodig om tijdig in te grijpen. De Woudklank kopt op 6 oktober met In 2012 nog geen lastenverzwaring voor Opsterlanders. Maar al lezend en optellend, door de begroting komt de VVD-fractie toch tot een andere slotsom. Indexering van de OZB-tarieven, de BTW op de rioolheffing op en de afvalstoffenheffing wordt verhoogd om kostendekkend te zijn. Uit onderzoek naar lokale woonlasten in gemeenten blijkt dat Opsterland van plaats 100 is gezakt naar plaats 132 in Daar komt bij de invoering van de toeristenbelasting in Toch jammer dat mede door de onverstandige beslissing van toenmalige coalitiepartijen om de raadszaal in het gemeentehuis te verbouwen voor veel geld er nu in de dorpen moet worden bezuinigd op bladruimen, onkruidbestrijding en dorpsbossen om maar een paar te noemen. Voor de Organisatieontwikkeling wordt structureel ,- bestemd. Dat lijkt ons heel veel geld te meer er ook nog ,- voor opleiding is gebudgetteerd. Nergens vinden we terug de efficiency voordelen die de beoogde samenwerking van gemeenten moet opleveren. Dat geldt ook voor leanmanagement, waar we de resultaten niet van terug vinden. Eén ding waar we het wel over eens zijn is dat samenwerking met andere gemeenten nodig is om de overheid meer efficiency voordelen te laten opleveren, de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren en lage belastingen te realiseren. Zeker nodig nu er meer taken bij komen en er om ons heen ook nog bestuurlijke herverkaveling bezig is bij brandweer en politie. Bij Strategische Oriëntatie is van belang wat en waar is het verzorgingsgebied. In de begroting 2012 schrijft het college dat samenwerken nodig is om de kwaliteit van het gemeentelijk bestuur te bevorderen en economisch verantwoord om te gaan met de middelen. De VVD-fractie vindt dat het veel meer moet zijn. De nabijheid van werkgelegenheid, digitale bereikbaarheid, onderwijsmogelijkheden, sportvoorzieningen, cultuur, zorginstellingen zijn ook belangrijke aandachtspunten die welvaart maar vooral ook het Welzijn en Leefbaarheid in onze dorpen kan bevorderen. De VVD-fractie heeft ook vorig jaar hier al op gewezen op het bevorderen en stimulering van eerder genoemde aandachtpunten en dat samenwerking van plattelands en stedelijk gebied hier de beste mogelijkheden voor bieden. Over het economisch beleid het volgende. De VVD pleit voor een soepel ondernemersklimaat, zeker als het gaat om startende ondernemers en Midden-en Klein bedrijf. Deze groepen hebben ook vaak behoefte aan coaching en begeleiding om in deze moeilijke economische tijd te overleven. De gemeente zou een pool van oud- en ervaren ondernemers kunnen faciliteren, die op basis van vertrouwen, onafhankelijkheid, ervaring en laag drempeligheid in de behoefte aan coaching zouden kunnen voorzien, zo is ons gebleken bij navraag. De VVD zou de wethouder willen vragen om in dit begrotingsjaar, hier nog eens serieus naar te willen kijken en het zou de wethouder één van zijn zorgen kunnen wegnemen over het wegzakken van Opsterland op MKB lijst wat betreft het ondernemersklimaat. De VVD heeft er al eens eerder voor gepleit om in A7 regio verband een bedrijven- acquisiteur aan te stellen. Dit naar aanleiding de laatste commissievergadering, waarop de wethouder De Boer ook aangaf dat in de A7 regio het aanjagen van economische activiteiten inzakt, en de provincie haar aandacht meer naar het Westergo-zone richt. De A7 regio is een gebied wat alles in zich heeft om economisch van grote betekenis te zijn in het Noorden maar dat moet wel worden onderhouden vandaar een acquisiteur om bedrijven te behouden en aan te trekken. In de begroting 2012 schrijft het college dat men wil bereiken het revitaliseren van het centrum van Gorredijk. We kunnen steeds horen dat er aan wordt gewerkt om deze plannen rond te krijgen. Dat duurt al een paar jaar zo en schiet in onze ogen een weinig op. De VVD en OpsterLanders hebben al eens gepleit voor een Privaat Publieke Samenwerking (PPS) welke prima zou passen in het project Centrum Oost in Gorredijk. In vergelijkbare situaties, zo hebben we laatst kunnen lezen in het VNG-blad, kan dat de gemeenten aanzienlijke ontwikkelingskosten besparen. Reden genoeg om het PPS systeem toe te passen bij een dergelijk omvangrijk project. De VVD heeft reden om te twijfelen aan het loffelijke streven om het zijn van een CO2-neutrale gemeente Opsterland. De twijfel wordt vooral gevoed of de maatregelen die we tot nu toe nemen wel voldoende zijn om de CO2-neutrale status ooit te krijgen. Mogelijk moeten we ondernemers 10

11 en/of particulieren stimuleren om deel te nemen in coöperatief-verband, in nieuwe windmolen parken op door de provincie aan te wijzen clusterplaatsen. Het zou de gemeente Opsterland sneller bij een echt CO2- neutrale status brengen. Regelmatig en terecht worden we er op gewezen op de prachtige en diverse landschappen die onze gemeente heeft. We hebben ons hiervan weer eens laten overtuigen met een zonovergoten raadsexcursie in september. De hoofdkransslagader is het riviertje het Koningsdiep of het Ald Djip dat van oost naar west meandert door de gemeente. Het is voor natuurbeleving, historisch besef en educatie goed dat via DLG-plattelandsprojecten hier nog eens na zou worden gekeken of er mogelijkheden zijn voor wandel, fiets en kano routes langs het Koningsdiep. Wellicht kan via invulling van groene en blauwe diensten hiervoor Europees Leadergeld worden verkregen. Bij de afweegbare initiatieven stelt het college voor om de eikenprocessierups te monitoren evenals incidenteel te bestrijden. Huidcontact met deze rups kan veel overlast geven. Een andere en ernstiger bedreiging voor de gezondheid van de mens is de ziekte van Lyme die via teken, in het bos voorkomend, op de mens kan worden overgebracht. In de bosrijke gemeente Opsterland zou op den duur het dweilen met de kraan open zijn als de bestrijding van eikenprocessierups ter hand zou worden genomen. De VVD-fractie denkt dat een actieve voorlichting over de gevaren en voorkoming van beide bedreigingen veel effectiever zijn dan bestrijding en dus ook goedkoper. De voorlichting zou zich vooral moeten richten op schoolgaande jeugd, sporters, campings en mensen die regelmatig hier recreëren of moeten werken en/of zich in de nabijheid bevinden van bomen. Het college stelt voor om te gaan bezuinigen op het onderhoud van sportvelden. Dat zou dan vooral betrekking hebben op werkzaamheden buiten het speelveld. Rondvraag levert op, dat veel verenigingen dat niet rond kunnen zetten met de al veel bezette vrijwilligers. Ook het nodige en dure materieel ontbreekt om de werkzaamheden zelf uit te voeren. Wij hebben een motie voorbereidt waarin we vragen om uitstel van de huurverhoging en de bezuiniging op onderhoud sportvelden. In het amendement wordt een cafetariamodel voorgesteld die wellicht het door het college voorgestelde maatwerk kan leveren. De VVD heeft al eens eerder voorgesteld om de gemeente deel te laten nemen aan Burgernet. Ook de Christen Unie is in een later stadium aangehaakt en met de suggestie dat het in de toekomst wellicht mogelijk is dat ook het AED spoed gebruik via Burgernet kan lopen. Opsterland is zowat de enige gemeente die nog niet is aangesloten in Fryslân op Burgernet. Als ook wij via een amendement ons zouden aansluiten op Burgernet zou dat het veiligheidsgevoel van de burger in Opsterland een positieve boost geven. De succesvolle resultaten elders van Burgernet, onderstrepen dat. In Súd-West Fryslân is een pilot gestart om het AED spoed gebruik ook via Burgernet te laten verlopen. Het zou de gemeentelijke investering in AED s bij sportverenigingen en dorpshuizen in effectiviteit en doelmatigheid enorm kunnen verbeteren. 6. OpsterLanders, de heer J. Sieswerda De afgelopen jaren verkeert Nederland in een economische teruggang en worden burgers en gemeenten geconfronteerd met bezuinigingen. De huidige crisis in Griekenland maakt het er niet gemakkelijker op. Ook de gemeente Opsterland staat voor een aantal grote dilemma s. Naast nieuw beleid en bezuinigingen moet onze gemeente een belangrijke knoop doorhakken voor de lange termijn. De commissie der Wijzen gooide begin dit jaar een zware zwerfkei in de vijver door het provinciebestuur te adviseren het gebied van Opsterland in drieën op te delen en heeft de discussie rond strategische oriëntatie versneld in gang gezet. Zwart-wit gesteld gaat de discussie om de volgende essentiële vragen. 1. Wordt het krampachtig vastklampen aan onze zelfstandigheid of anticiperen wij daadkrachtig op onze veranderende omgeving? 2. In een situatie waarbij de gemeentelijke herindeling in Fryslân sterk in dynamiek en discussie is, is het riskant om van onze kant alleen maar statisch vast te houden aan: met ons kan niks gebeuren. Je solliciteert er naar dat anderen wel over jou gaan beslissen. Waarom geen onderhandelingen aanknopen met Oost- en Weststellingwerf, Heerenveen en Smallingerland? De positie van Opsterland wordt hierdoor alleen maar sterker. Bovendien heeft oppositiepartij OpsterLanders als enige fractie in haar verkiezingsprogramma staan, dat, indien er wordt besloten tot een gemeentelijke herindeling, onze kiesgerechtigde bevolking hierover wordt geraadpleegd via het referendum. Want, rechtstreekse invloed van de burgers voorkomt achterkamertjespolitiek en polarisatie. 11

12 Vorig jaar was OpsterLanders uniek: het stemde als enige fractie tegen de begroting. De reden is bekend. We konden u niet overtuigen dat de begrotingspositie er beter voorstond dan werd voorgesteld. Toen was ons grote struikelblok een aantal bezuinigingen op cultuur en minimabeleid en dat de meevaller van de septembercirculaire uit Den Haag niet was verwerkt in de gegevens. Daarnaast misten wij ambitie ten aanzien van duurzaamheid en innovatie. Helaas hebben wij nu moeten constateren dat deze begroting van Opsterland niet is gebaseerd op kengetallen. Een gemiste kans, want het toepassen van kengetallen maakt voor iedereen inzichtelijk wat de afwijkingen zijn van de gebruikelijke normen voor het beleidsprogramma. Verder is gebruik van kengetallen noodzakelijk, omdat de verdeling van de gelden uit het gemeentefonds in 2013 wordt gebaseerd op werkelijk bestede uitgaven. Onze tegenbegroting is aan iedereen rondgestuurd. Gezien de beperkte spreektijd heeft het weinig zin om hier nu diep op in te gaan. In grote lijnen komt de tegenbegroting uit op een positief verschil van 4 miljoen met de gemeentebegroting. Inclusief 2,5 miljoen voor eigen beleid en een taakstellende bezuiniging van Het opvallendste aan deze methode vinden wij, dat er van die 4 miljoen de helft wordt opgeslokt door het programma Besturen. Voorzitter, wij hebben ons huiswerk gedaan: OpsterLanders hoopt dat het college van burgemeester en wethouders over een jaar in staat is hetzelfde te doen, zodat per programma inzichtelijk wordt gemaakt waar nog te veel geld aan wordt uitgegeven. Samen met onze suggestie van vorig jaar: een digitale begrotingswijzer om burgers actief te betrekken bij het opstellen van de begroting. Immers, u geeft zelf aan dat er flink is geïnvesteerd in digitale dienstverlening via de vernieuwde gemeentewebsite. Het moet dus kunnen. Voorzitter, ik wil nu overgaan op de inhoud van de Begroting Om te beginnen bij programma 1 Besturen. Een bezuiniging op handhaving van Dit accepteren wij alleen als onze gemeente wordt aangesloten op Burgernet. U weet, dat wij voor de zomervakantie een verzoek hebben ingediend om Burgernet op de politieke agenda te zetten. Het college heeft er kort geleden op gereageerd met een A4-tje. OpsterLanders vindt de jaarlijkse kosten van Burgernet verwaarloosbaar ten opzichte van de voordelen. Zo wordt Burgernet door de politie gebruikt voor opsporing van vermiste personen en gezochte criminelen. 23 van de 27 Friese gemeenten zijn er op aangesloten, behalve Opsterland. Daarnaast kunnen AED s (defibrillators) gebruik maken van Burgernet. Dit is een kostenbesparing voor degenen in de dorpen die AED s hebben aangeschaft. Een ander punt uit programma 1 is de nieuwe website met het aantrekken van een webmaster. Of is het een internet coördinator? Of een webontwikkelaar? Wat wij niet begrijpen is waarom deze functie niet gedeeld kan worden met andere gemeenten om kosten te besparen. Inclusief de hele ICT. We zouden toch intensief gaan samenwerken met de Stellingwerven? Daarnaast zijn ons de efficiencyvoordelen van de nieuwe webmaster niet aangetoond. Een upgrade van de website is hard nodig, omdat Opsterland jarenlang onderaan bungelt in de landelijke monitor van gemeentelijke websites. Iets simpels als een zoekmachine brengt bezoekers van de website zelfs nog dieper het doolhof in. Het college wil vanaf 2012 structureel een bedrag opnemen voor organisatie ontwikkeling. Voor ons blijft het onduidelijk waarom dit nodig is. Beleidsontwikkeling is acceptabel, maar alleen indien de raad een uitgewerkt voorstel krijgt voorgelegd met daarin beschreven de beoogde effecten. Samen met de VVD komen wij na de schorsing met een amendement. Bij dorpsbudgetten lijkt het op een herhaling van zetten. Tijdens de vorige algemene beschouwing heb ik aangegeven, dat dit onderdeel niet SMART was geformuleerd. Wederom wordt er in vage bewoordingen aangegeven dat er een onderzoek in 2012 gaat komen naar de belangstelling voor dorpsbudgetten. Worden de dorpen en de gemeenteraad weer aan het lijntje gehouden? Voorzitter, wij zijn geen Malle Henkie en willen een einde maken aan anderhalf jaar vergadercultuur. Het wiel opnieuw uitvinden is weinig zinvol: in gemeente Boarnsterhim en Ooststellingwerf werkt men al jaren met dorpsbudgetten. OpsterLanders wil in het 1e kwartaal van 2012 een concreet uitgewerkt plan zien en uitvoering in het 2e kwartaal. Gefaseerd of niet gefaseerd. Is dit er niet, dan komen wij met een initiatiefvoorstel. OpsterLanders staat achter de structurele verhoging van 5.000,- voor cultuurpromotie. Wij gaan er van uit, dat dit met inbegrip is van cultuurhistorie en archeologie. Iets wat wij van de baan willen hebben is de voorgestelde bezuiniging op het onderhoud van sportvelden. Sportverenigingen draaien op vrijwilligers en die moet je niet in de gordijnen jagen. 12

13 Alle herstelamendementen om de fout (lees: bezuiniging) van vorig jaar op speeltuinen te herstellen zullen wij van harte steunen. Hoewel dit probleem niet door is ons gecreëerd, omdat OpsterLanders immers vorig jaar tegen de begroting heeft gestemd. Ten aanzien van de drie voorstellen van nieuw beleid voor sport: mijn fractie steunt het voorstel om korfbalvereniging LDODK te voorzien van een kunstgrasveld, maar gaan er wel van uit dat het college de raad volgend jaar een voorstel presenteert met tekst en uitleg wanneer wel of niet een vereniging voor kunstgras in aanmerking komt. Maar dat is door wethouder Jonkman in de inleiding al toegezegd. Het weghalen en het niet meer leeghalen van afvalbakken op parkeer en picknickplaatsen zonder duidelijke afspraken met derden zal op onze veto kunnen rekenen. Dit beleid druist in tegen de slogan op de promotie dvd van Opsterland: te weten, Puur Opsterland. En de suggestie om vanaf 2013 bij onkruidbestrijding terug te grijpen op ouderwetse milieuonvriendelijke chemische bestrijdingsmiddelen vindt OpsterLanders onbegrijpelijk en onaanvaardbaar. Een pilot evenmin. Gaat Opsterland de klimaatdoelstellingen halen? Tijdens de behandeling van het Milieubeleidsplan heb ik aangegeven, dat ons gemeentehuis en andere gemeentegebouwen energieneutraal zouden moeten zijn. Goed voor het klimaat en goed voor de portemonnee. Uiteraard zullen wij de voortgang nauwlettend in de gaten houden. Het zijn moeilijke economische tijden. De bomen groeien niet meer tot in de hemel. OpsterLanders maakt een duidelijke keuze en wil meer investeren in werkgelegenheid. Juist nu. Enerzijds gaat het om het sociale gezicht van Opsterland, dat verder gaat dan de reddingsactie voor de speeltuinen. Anderzijds leidt het verschaffen van werk aan mensen met een uitkering en een beperking tot een verlaging van het uitgavenniveau. Mijn fractie heeft in het verleden en nu weer suggesties aangedragen voor een soort Plan voor de Arbeid. Wat wij vragen aan de andere raadsfracties is een pro-actieve houding. Of u accepteert dat de kosten voor bijstandsuitkeringen oplopen met de hoop op een hogere extra bijdrage van het Rijk (overigens is dit een risicofactor) of u gaat aan de slag door de uitstroom van werklozen te stimuleren. Bij ons raakt het geduld op. Mocht het gemeentebestuur hier geen werk van maken, kunt u volgend jaar rekenen op een initiatiefvoorstel van OpsterLanders. Financieel doorgerekend en SMART geformuleerd. Al is het om het CDA geen slapeloze nachten te bezorgen. Een prachtvoorbeeld van het creëren van extra werkgelegenheid is de uitvoering van het Ontwikkelingsperspectief Opsterland. 60 arbeidsplaatsen levert dit op. Wij betreuren het, dat het college niet in staat is geweest om op dit rapport te reageren. Waarom niet? Is het een kwestie van niet kunnen of niet willen? Het rapport is namelijk gratis aangeboden en positief ontvangen door de plaatselijke belangen van Tijnje en Nijbeets. Een degelijk economisch beleid is goed aansluiten en inspelen op de actuele situatie: minder banen meer bedrijven is een conclusie uit de recente evaluatie economisch beleid. De nieuwe groeiende doelgroep zzp ers verdient meer aandacht. Ook zij tellen mee. Last but not least: een betere dienstverlening naar het MKB. Ik zou willen afsluiten met de oproep uit De Woudklank van de CU op een waardige behandeling van de begroting 2012: zonder boegeroep en zonder elkaar voor alles en nog wat uit te maken. 7. D66, de heer R. de Jong Voor u staat niet alleen de complete fractie van de kleinste partij maar ook de jongste partij. Waar D66 een jaar geleden tijdens de begroting op een rijdende trein sprong kloppen we nu aan bij de machinist om mee te sturen. En dat was nou precies de uitnodiging van het college een jaar geleden. Een uitnodiging die wij van harte aannamen. Voordat wij de wissels willen veranderen op het spoor praten we eerst graag met de machinist. En eerlijk is eerlijk, de trein is een eind de goede richting in gekomen. Mijn angst was dat de trein op elk spoor te laat komt maar het college is er in geslaagd om een sluitende begroting af te leveren. Daaraan ook onze complimenten aan iedereen die meegewerkt heeft aan dit voorliggend stuk. Door de begrotingstrein iets compacter te maken en een aantal coupés weg te laten lijkt het alsof er totaal geen ruimte is voor aanpassing. Maar zoals ik al aangaf heb ik nu meer dan een jaar in deze trein mogen zitten en ik keek zowel naar buiten en naar binnen. En dat brengt mij tot een aantal punten waar ik toch bedenkingen bij heb. Sport, Digitaal Opsterland en Economie. Een van de speerpunten van ons college was het dorpenbeleid. Iets waar de wethouders terecht 13

14 trots op mogen zijn. De sportvelden zijn een belangrijk onderdeel van het dorpenbeleid. Wij waren dan ook onaangenaam verrast dat er stevige bezuinigingen aankomen voor de sportverenigingen, maar ook de speeltuinen. Uiteraard delen wij de visie van het college dat iedereen de broekriem aan moet trekken. Maar wij missen de visie achter dit besluit. Er worden nog meer eisen gesteld aan vrijwilligers, vrijwilligers die er steeds minder zijn. Maar dat niet alleen. De sportverenigingen zullen moeten investeren in materiaal. Investeringen die zij lang niet allemaal kunnen bekostigen. Wij verzoeken de wethouder dan ook dit besluit te heroverwegen om zo tijd te generen om in goed overleg met de verenigingen te overleggen hoe om te gaan met het opnieuw verdelen van de taken. Al sinds onze verkiezingscampagne hebben we er op aangedrongen en bijna is het zover. De nieuwe website van Opsterland. Niet alleen een nieuwe stap in digitale uitstraling van de gemeente maar hopelijk een grote stap voorwaarts in onze digitale dienstverlening. Hoe zeer wij ook rekening zullen en moeten houden voor de offline dienstverlening is de digitale dienstverlening onze toekomst. D66 denkt al ver vooruit, digitaal loket, online vragen uurtje, online klachtenmeldpunt. Op dit punt kunnen wij veel leren van omringende gemeentes zoals Weststellingwerf. Ondanks wellicht toekomstige synergievoordelen willen wij graag dit met een hoge bitsnelheid doorvoeren. Gorredijk-Oost Economisch beleid. We hebben het college het al vaak horen zeggen. Ook een prachtig woord: leefbaarheid. Leefbaarheid is ook werkgelegenheid en ondernemerschap in onze dorpen. En juist daar gaat het nu niet optimaal. Het aantal ondernemingen in onze gemeente stijgt nog steeds maar het aantal banen krimpt. In Gorredijk is geïnvesteerd in een prachtig nieuw industrieterrein en hier stagneert de verkoop van bouwgrond. Daarnaast verdwijnen grote bedrijven of leveren grote bedrijven veel werkgelegenheid in. Ook in de detailhandel zien we meer en meer leegstand in Gorredijk. Ook veel bestaande winkeliers hebben geen opvolger. D66 vraagt dan ook aandacht voor twee zaken: 1. Kies voor inbreiding in plaats van uitbreiding betreffende bouwkavels voor bedrijven. Dit om verrommeling tegen te gaan. 2. Laat Opsterlandse winkeliers onder regie van afdeling Economische Zaken een visie ontwerpen voor de toekomst van haar dorpen. Deze oproep komt uit ons hart. Met z n allen vinden wij Opsterland een prachtig winkelgebied tussen Heerenveen en Drachten maar we hebben niet de luxe om nu achterover te hangen en het op z n beloop te laten. Ik haal even een voorbeeld aan van de gemeente Appingadam, die bij leegstand actief op zoek gaat naar goede partijen. Wij zijn dan ook erg nieuwsgierig of andere partijen iets zien in deze oplossing. Naast bovengenoemde punten is D66 niet alleen maar negatief. Afgelopen jaar gaf ik de wethouders de bijnaam van Keiharde Klaas, Wylde Wietze en Rûge Rob. Ik moet hier op terugkomen. Wij kunnen trots zijn op onze gemeente, de mooie dorpen, de natuur en de inzet van de vrijwilligers. En niet alleen wij waren blij met onze gemeente, ook Heerenveen en Smallingerland deelden deze mening. Gelukkig heeft de raad een moedige stap gezet door de organisatie door te lichten en zijn wij trots op de uitkomsten. Zelfstandig maar samenwerken met de gemeenten Oost- en Weststellingwerf. Ook onze fractie ziet hier efficiency voordeel te behalen. Ik wil de ambtenaren bedanken voor het beantwoorden van vragen die er steeds weer door de raad worden gesteld. Ook de collega-raadsleden en het college bedankt voor de goede samenwerking in het afgelopen jaar. Zoals u hoort is D66 gek op treinen en wij hopen op een mooi nieuw traject voor komend seizoen. Voorzitter Ravestein: wij zijn aan het eind gekomen van de eerste termijn van de kant van de raad. Ik schors de vergadering tot uur. Schorsing Voorzitter Ravestein: ik heropen de vergadering. We zijn toe aan de volgende termijn van de kant van de raad. Ik geef als eerste het woord aan de heer Marinus van Opsterlands Belang. De hear Marinus: in pear koarte opmerkingen. De PvdA begûn oer Mauro en stel as dy hjir wenje soe. Dy wennet ek yn Opsterlân allinne mei in oare namme. As jo tinke dat dit debat oars ferrûn wie as Mauro hjir wenne, begryp ik dat net. Dy problematyk hawwe wy hjir ek yn Opsterlân. 14

15 Mefrou Van Roeden: ik bedoel it debat dat der ferline wike wie. De hear Marinus: it wie my net alhiel dúdlik, want jo hienen it nochal wat oer de lanlike polityk. Kin ik konkludearje dat jo it wol iens binne mei it belied hjir yn Opsterlân? Mefrou Van Roeden: it gie oer it sosjaal belied. It ôfrûne jier hawwe jo ús net bot klaeien heard oer it sosjaal belied sa as it der no hinne leit. Wy wolle it ek graach sa hâlde. De hear Marinus: ik bin bliid dat jo it iens binne mei it belied fan Opsterlân. It CDA hie it oer doarpsbudzjetten. Wy konstatearje dat der konkreet neat fan op e hispel kommen is. Wy slute ús oan by de oprop hjir mei te begjinnen. Dan is neamd it ûnkrûd en hoe dit te bestriden. De hear Sieswerda hie it oer âlderwetske bestridingsmiddelden. Dy binne der neffens my net mear of se binne ferbean. Wy wolle graach dat it kolleezje mei in foarstel komt hoe dit oan te pakken. Wy hoege ek net roomsker as de Paus te wêzen. Al ús boeren brûke in soad round up. As gemeente brûke wy it net. De hear De Vries: jo sizze dat boeren in soad round up brûke. Boeren geane soarchfâldich mei bestridingsmiddelden om. It jout in oare yndruk sa as jo dat no sizze. De hear Marinus: as ik sjoch hoe t dat gers deaspuite wurdt is it dúdlik dat it net mei wetter dien wurdt. Wy sjogge graach in proef mei bepaalde bestridingsmiddelden temjitte en hoopje dat wij it dan noch soarchfâldiger dogge as de boeren. De hear De Vries: mei it lêste bin ik it wol iens. Yn it lânboublêd stie lêsten in stik oer it middel glyfosaat. It skynt dat dat produkt in soad negative byferskynsels hat mei gefolgen foar de langere termyn. Dit is in hint rjochting it kolleezje om dêr soarchfâldich nei te sjen. De hear Marinus: in proef is mear as de muoite wurdich. Dan rjochting de KristenUnie. Dy neamt foarsichtich om te gean mei de reserves. Dat haw ik ek al neamd. Fandêr dat wy de digitalisearring der graach út hawwe wolle. Net sa sear om it bedrach mar wol as sinjaal om fan de reserves ôf te bliuwen. Der is al hiel wat fan ôfhelle. De VVD wol in ekstra akwisiteur yn tsjinst nimme foar de A7-gemeenten. Wy hawwe der yn alle gefallen al twa, miskien wol trije fan. Betsjut it dan dat it no net goed giet? Hoe wolle jo dat dan betelje? Wy hawwe der fansels neat op tsjin om hjir safolle mooglik wurk hinne te heljen. Wy sjogge de mearwearde hjir net fan yn. Om de ikeprosesjerups te bestriden, dêr hawwe wy wol wat muoite mei. Lit it bistke libjen en jou genôch foarljochting. De oare kant is wol dat as der oeral buordsjes hingje dat dy rups der is, betsjut it dat der hjir minder minsken komme. Foarljochting oer teken, dat is prima. Mar der binne ek adders. Miskien moat dêr dan ek in kampanje foar komme en dan bliuwe wy oan de gong. Wy tinke net dat wy dy kant op moatte om de minsken oeral foar te warskôgjen. Dat fergruttet it gefoel fan ûnfeiligens. Dan is neamd dat Opsterlân Co-2 neutraal wêze moat. It kostet ek in soad, sjoch mar nei de bou fan de skoallen. Wy sille ús belied neier besjen moatte. Dan in opmerking oer it gemeentehûs. Dat hat by ús yn de fraksje destiids best wol dreech lein. Mar de opmerking dat as it gemeentehûs net oanpakt waard, der in soad oare saken struktureel bestean bliuwe kinnen hie, is fansels net wier. By de ferbou fan it gemeentehûs giet it om jild foar ien kear en dat hat gjin effekt op dizze begrutting. Dan de tsjinbegrutting fan OpsterLanders. It wie in nijsgjirrich stik, in soarte fan puntetelling per programma. Voorzitter Ravestein: dit stuk ken ik niet en staat ook niet geagendeerd. U mag hier iets van vinden maar het is eigenlijk buiten de orde van deze vergadering. De hear Marinus: it wie in nijsgjirrige mjitlatte. De tsjinbegrutting wurdt hjir net ynbrocht dus hoege wy der net oer te stimmen. It is eins ek net in tsjinbegrutting want dan wie der wol ynbrocht. OpsterLanners neamde it fersin fan de boarterstunen dat it fuort besunige wie. De hear Sieswerda seit dan dêr net ferantwurdlik foar te wêzen omdat se ferline jier tsjin de begrutting stimd hawwe. Ik hoopje dat sy it dit jier oars oanpakke en wol foar stimme. De heer Sieswerda: het was niet als verwijt bedoeld. OpsterLanders beschikt over een grote dosis humor. Het was meer met een knipoog. De hear Marinus: wy wolle graach in tal amendeminten yntsjinje. It earste amendemint giet oer de besuniging parkear- en picknickplakken. Onderwerp: bezuiniging parkeer- en picknickplaatsen (programma 3). Wijziging: Ondergetekenden stellen voor het ontwerpbesluit als volgt te wijzigen: De in de conceptbegroting voorgestelde bezuiniging parkeer- en picknickplaatsen à ,- te schrappen. 15

16 Dekking: het bedrag van ,- te dekken door in de begroting 2012 en verdere jaren het onder programma 7 genoemde structurele bedrag voor de organisatieontwikkeling te verlagen van ,- naar ,-. Toelichting: Er zijn al vele vrijwilligers actief om Opsterland netjes te houden. Samen met de gemeente dragen ze de zorg voor een opgeruimde gemeente. Er moeten voldoende gelegenheden blijven waar mensen hun afval kunnen deponeren. Een vermindering van deze faciliteiten is ongewenst, in het licht van Opsterland als woon- en recreatiegemeente. In het coalitieprogramma wordt een schoon en netjes Opsterland genoemd als een gewenste situatie. Dit amendemint is mei tekene troch it CDA en de KristenUnie. Voorzitter Ravestein: dit is amendement A en maakt deel uit van de beraadslagingen. Mefrou Van Roeden: wat is de dekking? Wêr komt it wei? De hear Marinus: by it foarlêzen fan it folgjende amendemint witte jo wêr t de dekking wei komt. Dan no it amendemint oer de organisaasje-ûntwikkeling. Onderwerp: organisatieontwikkeling (programma 7) Wijziging: Ondergetekenden stellen voor het ontwerpbesluit als volgt te wijzigen/ aan te vullen: Het in de conceptbegroting voorgestelde structurele budget voor organisatie-ontwikkeling met ,- te verminderen en vast te stellen op een bedrag van ,-. Toelichting: - In de begroting is een bedrag van ,- opgenomen voor opleidingen en cursussen. Daarnaast is een organisatiedoelstelligenfonds ten bedrage van ,-. - Bovenstaande bedragen kunnen worden aangewend voor de organisatieontwikkeling. - Mede in het licht van de gereserveerde bedragen voor opleidingen en het organisatiedoelstellingenfonds stellen we de vermindering voor van het structurele budget voor organisatieontwikkeling. Dit amendemint is mei tekene troch it CDA en de KristenUnie Voorzitter Ravestein: dit is amendement B en maakt deel uit van de beraadslagingen. De hear Marinus: dan it amendemint oer it ûnderhâld en de hier fan de sportfjilden. Onderwerp: onderhoud en huur sportvelden (programma 3) Wijziging: Ondergetekenden stellen voor het ontwerpbesluit als volgt te wijzigen/ aan te vullen: 1. de in de conceptbegroting voorgestelde structurele bezuiniging vanaf 2013 voor onderhoud sportvelden van ,- niet structureel in te voeren, maar eerst als proef in te voeren en deze proef voor de eerstvolgende begroting na invoering te evalueren. 2. de voorstelde structurele huurverhoging voor sportvelden van 8.000,- en stijgend te schrappen. Dekking: het bedrag van 8000,- te dekken door in de begroting 2012 en verdere jaren het onder programma 7 genoemde structurele bedrag voor de organisatieontwikkeling te verlagen van ,- naar ,-. Toelichting: - Extra onderhoud door de vrijwilligers van de sportverenigingen heeft tot gevolg dat de verenigingen extra moeten investeren in onderhoudsmachines en gereedschap. - Door toename van het onderhoud van de sportvelden door de verenigingen en een huurverhoging voor de sportverenigingen, worden de sportverenigingen dubbel belast. - Als de proef mislukt, kan alsnog huurverhoging van de sportvelden ingevoerd worden. Voorzitter Ravestein: dit is amendement C en maakt deel uit van de beraadslagingen. De hear Marinus: dan amendemint Digitalisering openbare registers. Onderwerp: digitalisering openbare registers (programma 1) Wijziging: Ondergetekenden stellen voor het ontwerpbesluit als volgt te wijzigen: Het in de conceptbegroting voorgestelde bedrag voor digitalisering openbare registers van ,- te schrappen. Toelichting: - Het digitaliseren van de openbare registers is wettelijke gezien geen noodzaak. - Gezien de afnemende reserves, is het verstandig om ook op de kleintjes te letten. 16

17 - Het digitaliseren van de openbare registers past in het dienstverleningsconcept en zou mogelijk als stageproject kunnen worden opgepakt. Voorzitter Ravestein: dit is amendement D en maakt deel uit van de beraadslagingen. Mefrou Van Roeden: wy wienen wat ferbjustere. Folle partijen hawwe in opmerking makke oer boargerpartisipaasje mar ek oer hoe bliid at sy binne mei it foarnimmen om gear te wurkjen mei East- en Weststellingwerf. Mar op 21 novimber is der noch in ynspraakjûn en de mearderheid sprekt har no al út te kiezen foar gearwurking. Mefrou Jagersma: der wurdt no ek al gearwurke mei East- en Weststellingwerf. Mefrou Van Roeden: der waard ek dúdlik referearre oan it ûndersyk fan Wagenaar Hoes. De ried moat noch in oardiel jaan. Dit komt yn de ried fan 12 desimber oan de oarder. De hear Marinus: wy hawwe neat oars sein dan dat wy altyd sein hawwe. Ek hawwe wy dat net op dy wize beharke sa as dat jo no dogge. Mefrou Van Roeden: in fraach oan OpsterLanners. Wurdt de tsjinbegrutting yntsjinne? De heer Sieswerda: wij dienen de tegenbegroting niet in maar het moet gezien worden als een meetlat. Wij hebben de tegenbegroting verspreid richting het college en de raad. Ook is de tegenbegroting te downloaden via onze website. Mefrou Van Roeden: dat is dan helder. Der binne trije ûnderwerpen mei raakflakken yn dizze diskusje. De boarterstunen, dêr komme wy wol út. Wy komme mei in amendemint en dy wol ik no graach yntsjinje. Onderwerp: Speeltuinvoorzieningen Wijziging: Ondergetekenden stellen voor het ontwerpbesluit als volgt te wijzigen/ aan te vullen: -De begroting 2012 aan te passen door het in 2011 bezuinigde bedrag van ,- structureel in de begroting op te nemen en het in 2010 vigerende beleid met betrekking tot de financiering en subsidiering van speeltuinen te herstellen. -Het bedrag van ,- te dekken door het in de begroting 2012 onder nieuw beleid opgenomen (structurele) bedrag voor organisatieontwikkeling voor het jaar 2012 vast te stellen op ,-. Toelichting: - De speeltuinen maken een belangrijk onderdeel uit van de leefbaarheid van de dorpen; - De speeltuinen bevinden zich op gemeentelijke grond en daarom vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeente, die aansprakelijk is voor schade als gevolg van slecht onderhoud; - De speeltuinverenigingen waren tot 2011 verantwoordelijk voor klein onderhoud en de gemeente voor het groot onderhoud; - Bij de vaststelling van de begroting 2011 is een bedrag van bezuinigd op speeltuinen; - Achteraf kan worden vastgesteld dat de communicatie met en het overleg over deze bezuinigingen in de richting van de speeltuinverenigingen onvoldoende is geweest; - Nu blijkt dat speeltuinverenigingen financieel niet in staat zijn deze onderhoudskosten voor hun rekening te nemen, waardoor een onverantwoorde situatie kan ontstaan voor het onderhoud van de speeltoestellen, de veiligheid van spelende kinderen en de wettelijke aansprakelijkheid van de gemeente; - Voorkomen moet worden dat ten gevolge hiervan speeltuinbesturen, die kunnen worden gezien als belangrijk vrijwilligerskader, die verantwoordelijkheid niet kunnen dragen en hun werkzaamheden beëindigen. Voorzitter Ravestein: dit is amendement E en maakt deel uit van de beraadslagingen. Mefrou Van Roeden: in oar punt binne de ôffalbakken op de parkear en picknickplakken. Wy fine wichtich te sjen wêr t de dekking wei komt. Hjir sille wy aanst nei sjen. De hear Marinus: frege is wêr t wy de dekking weihelje. Dat stiet ek wol yn it amendemint. Wy helje de dekking út de organisaasjeûntwikkeling. As wy it amendemint fan de PvdA folgje is it jild al fuort. It CDA komt ek noch mei in amendemint oer boarterstunen, dy t wy mei ûndertekene hawwe. Miskien dat wy elkoar dêr fine kinne. Mefrou Van Roeden: wy fine ek dat fan de organisaasjeûntwikkeling gjin molkko makke wurde moat. Dan de sport. Ek dat amendemint nimme wy yn berie. 17

18 Dan de webmaster. Neamd wurdt dêryn gear te wurkjen mei de Stellingwerven. Wy kinne dêr op dit stuit net mei ynstimme. Wy sjogge de mearwearde fan in webmaster. Yn de kommisjefergadering hat it kolleezje in antwurd jûn op it belang fan in webmaster. Dat jildt ek foar boargernet. It amendemint haw ik noch net sjoen mar der stie wol al in stik yn de Woudklank. Yn eardere byienkomsten fan de ried hat de foarsitter ek oanjûn wat de reden is dat de gemeente net oansluten is op Boargernet. Wy sille net yn it foarstel meigean. Wy binne it iens mei it kolleezje dat taken fan de polysje net nei de gemeente tahelle wurde moatte. Sa as it no liket geane wy net mei yn it foarstel dat noch komt. De hear De Vries: der leit wol in raakflak mei de gemeente ek mei troch de AED dat yn de gemeente plakfynt. Dat is gemeentlik belied. Dan heart de gemeente ek mei te beteljen oan Boargernet. Mefrou Van Roeden: ik kin it foarstel noch net. Wy wolle noch in moasje yntsjinje oer it sosjaal belied. It lanlik belied komt wol nei ús ta en op gemeentlik nivo moatte wy dit útfiere. Wy hawwe dêr ús soarch oer útsprutsen. Hjirby de moasje. Onderwerp: begroting 2012, programma 5: Zorgen. Ondergetekende(n), lid van de raad van de gemeente Opsterland, Constateert dat: -Het kabinet van plan is voor 2012 bezuinigingen door te voeren op o.a. de terreinen van zorg en bijstand; -Chronische zieken, gehandicapten en mensen met een uitkering veel bezuinigingen tegelijkertijd te verwerken krijgen (stapeling). Overwegende dat: -Kwetsbaren in de samenleving minder financiële ruimte hebben om bezuinigingen op te vangen; -De gemeente Opsterland in 2012 ten gevolge van deze bezuinigingen en wetswijzigingen het beleid op het terrein van werk en bijstand, het re-integratiebeleid en het minimabeleid opnieuw moet ontwikkelen. Spreekt uit dat: -Iedereen aan de bezuinigingen een steentje bij moet dragen, maar dat mensen met een laag inkomen en een uitkering zoveel mogelijk moeten worden ontzien bij bezuinigingsmaatregelen Verzoekt het college: -Om bij het vormgeven van het nieuwe sociale beleidskader alle mogelijke middelen in te zetten om mensen met een laag inkomen en een uitkering die getroffen worden door de bezuinigingsmaatregelen zoveel als mogelijk te ontzien. -De gemeenteraad te informeren over de maatregelen die het college hiervoor onderneemt. Voorzitter Ravestein: dit is motie 1 en maakt deel uit van de beraadslagingen. De hear Marinus: efkes oer Boargernet. 23 gemeenten binne oansluten op Boargernet. Wy hoege der net mear op te rekkenjen dat de polysje it docht. It falt dan gewoan fuort. Foar ús is dit in reden wol foar Boargernet te wêzen. Ik kin my net foarstelle dat dat foar de PvdA gjin reden is dit te stypjen. Frou Van Roeden: it is foar ús gjin reden der foar te wêzen omdat alle oare gemeenten wol oansletten binne op Boargernet. Op dit momint kieze wy der foar dit no noch net te stypjen. De hear Marinus: it argumint fan it kolleezje is, dat it ús taak net is. It feit is wol dat de polysje it net mear docht. Mefrou Jagersma: in oantal saken binne no al oan de oarder west en dy sil ik net werhelje. Opsterlâns Belang neamt dat wy efterút buorkje. Dat fine wy ek. Der wurdt in almar grutter beslach op de reserves lein. Wy sille ek seker sjen moatte hoe t wy dêr de kommende jierren mei omgeane. We moatte ek fierder sjen as Opsterlâns Belang hat in tal amendeminten yntsjinne ek mei út namme fan it CDA. De PvdA hat reedlik stilstien by de lânlike polityk. Ik hearde it Frysk ek foarby kommen. Dêr bin ik wol bliid om. Ik doch myn bêst safolle mooglik yn it Frysk te praten. De KristenUnie neamt it ferminderjen fan it personiel. Wy sille it kritysk folgje. Spitich dat de ferbou fan it gemeentehûs ôfset wurdt tsjin it romjen fan blêden. Dat kin ik net alhiel folgje. De VVD neamt it oanstellen fan in akwisiteur. Wat is hjir it effekt fan? Helpt dat minsken oer de drompel om har hjir te festigjen? Wy hawwe in amendemint oer de boarterstunen. 18

19 D66 praat oer de rezjy en fisy fan ûndernimmers. Kin dat wat konkreter makke wurde? De hear De Jong: ik haw mei jim dield dat ik soargen haw oer it winkelbestân en dan neam ik dy fan De Gordyk en Oerterp. Ik sjoch oer in tal jierren problemen by ûndernimmers as der gjin opfolging is mar ik sjoch foaral problemen by nije ûndernimmers. Undernimmers dy t no de keuze meitsje moatte fan sille wy ûndernimmer wurde op De Gordyk of yn Oerterp of kieze wy foar in oar plak om it bestean op te bouwen. En as der in doarp yn fertwiveling is dan meitsje ik my dêr soargen oer. Ik sjoch in wurkgroep foar my ûnder lieding fan de ôfdieling ekonomyske saken dy t mei de ûndernimmers en de winkeliersferieniging ynventarisearje kin wêr t yn it doarp ferlet fan is. It kin dan gean om it doarp kompakter te meitsjen of mear te kiezen foar it sintrum of dat it oer reklame giet. Mefrou Jagersma: kinne wy der fan út gean dat jo mei in foarstel komme? De hear De Jong: ik tink it wol. Mefrou Jagersma: dan wol ik graach in amendemint yntsjinje oar de foarsjenningen fan boarterstunen. Dit amendemint is mei ûndertekene troch de KristenUnie en Opsterlâns Belang. Ondewerp: speeltuinvoorzieningen Wijziging: Ondergetekenden stellen voor het ontwerpbesluit als volgt te wijzigen/ aan te vullen: -De begroting 2012 aan te passen door het opnemen van de post Speeltuinen met een bedrag van ,- en dit structureel in de begroting op te nemen. -Het bedrag van ,- te dekken door in de begroting 2012 het onder programma 7 genoemde structurele bedrag voor de webmaster te verlagen van ,- naar ,-. Toelichting: In november 2010 is door de raad besloten om geen budget meer vrij te maken voor het onderhoud en de keuring van speeltuinen binnen de gemeente. De gedachte was dat de speeltuinverenigingen door zelfwerkzaamheid en door een beroep te doen op fondsen, zichzelf in stand zouden kunnen houden. Gebleken is nu dat: - Speeltuinen geen beroep kunnen doen op fondsen voor financiering. Deze fondsen zijn alleen bereid geld te donoren als de gemeente meefinanciert. Zonder een bijdrage van de gemeente kunnen de speeltuinen niet blijven bestaan; - De gemeente mede-verantwoordelijk is voor de veiligheid in de speeltuinen en hiervoor aansprakelijk kan worden gesteld. Met dit amendement willen we het mogelijk maken dat: - Speeltuinen naast hun zelfwerkzaamheid een beroep kunnen doen op fondsen met de gemeente als cofinancier; - De gemeente haar controlerende taak en noodzakelijk onderhoud in de speeltuinen uit kan voeren. Voorzitter Ravestein: dit is amendement F en maakt deel uit van de beraadslagingen. Mefrou Jagersma: wy wolle graach dat ús gemeente har fierder ynset om de milenniumdoelen noch konkreter te meitsjen troch hielendal te gean foar de Fair Trade gemeente. Der stiet in soad yn de moasje. Foar ús betsjut dat de doelstellingen fan Fair Trade konkreet en te mjitten binne. En dat wy dêr ynfolling jouwe oan ien fan de trije milenniumdoelen. Provinsje Fryslân wol ek graach in Fair Trade provinsje wêze. Wy freegje it kolleezje te mjitten, danwol opnij te mjitten hoe t it sit mei Fair Trade en wat der barre moat om dêr oan te foldwaan. Wy wolle graach dat der foar it reses fan 2012 ynsjoch is yn de kritearia. Wy wolle graach in moasje yntsjinje. Motie: Fair Trade gemeente Ondergetekende, lid van de raad van de gemeente Opsterland, Overwegende dat: - er sinds het jaar 2000 Millennium Doelen zijn. Dit zijn doelen met betrekking tot wereldwijde armoedebestrijding. Solidair zijn met de hulpbehoevenden in onze eigen gemeente spreekt voor zich, maar deze solidariteit houdt niet op bij onze gemeentegrenzen, - door zich in 2009 aan te sluiten bij de Millennium Gemeente Campagne Opsterland zich heeft uitgesproken voor internationale solidariteit, - er een Fair Trade campagne is die gemeente, instellingen en bedrijfsleven aan doelstellingen bindt die concreet en meetbaar zijn, - Fair Trade een middel is om bij te dragen aan eerlijke handel tussen rijke en arme landen en maatschappelijk verantwoord ondernemen, 19

20 - met Fair Trade invulling wordt gegeven aan millennium doelen 2 (gaan alle jongens en meisjes naar school), 3 (hebben mannen en vrouwen dezelfde rechten) en 8 (is er meer eerlijke handel, schuldenverlichting en hulp), - in toenemende mate andere gemeenten die Millennium Gemeente zijn, ook Fair Trade gemeente zijn. Van mening dat: - de gemeente bij deze campagne een actieve rol heeft die past bij haar maatschappelijke verantwoordelijkheid, - het bedrijfsleven en burgers actiever betrokken moeten worden bij het bevorderen van eerlijke handel, aangezien zij daar een cruciale rol in spelen, - er een campagne gevoerd moet worden om Fair Trade producten te promoten en onder de aandacht te brengen van de inwoners van Opsterland - de Fair Trade campagne een concrete invulling is van een deel van de Millennium Gemeente campagne, - dat de inwoners van Opsterland door middel van de Fair Trade campagne een concrete mogelijkheid krijgen een bijdrage te leveren aan eerlijke handel, - gelet op bovenstaande de gemeente Opsterland een Fair Trade gemeente moet worden; Verzoekt het college: - een (her)meting uit te voeren met betrekking tot het gebruik van Fair Trade producten in onze gemeente, instellingen en bedrijven, - aan de hand van de (her)meting voor het reces van 2012 met een plan te komen, hoe de criteria voor de Fair Trade gemeente campagne kunnen worden gehaald, - om bij de (her)meting en het plan van aanpak gebruik te maken van de informatie van de Fair Trade campagne Voorzitter Ravestein: dit is motie 2 en maakt deel uit van de beraadslagingen. De hear Weening: somtiden is it in foardiel in lytse partij te wêzen. It amendemint dat ik yntsjinje woe is al kreas behannele. Ik kom der op werom. Earst in opmerking rjochting de PvdA oer it Frysk taalbelied. Ik haw net begrepen hokker kant jo op woenen en hokker aksje der efter sit. Mefrou Van Roeden: lit helder wêze: wy witte allegear dat wy mei net folle jild in soad dwaan wolle. Ik tink net dat der grutte aksjes ynset wurde moatte dy t in soad jild kostje. De Provinsje hat yntusken in ynfieringsakkoart en dêryn steane in pear opdrachten, wêrfan ik tink dat it kolleezje har yn ferdjipje kin en mei kreative aksje komt foar bygelyks de pjutteboartersplakken. Der stiet ek yn dat in kwart fan de basisskoallen trijetalich wêze moatte yn Fryslân. Dat jildt fansels ek foar Opsterlân. Ik woe dat der sjoen wurdt hoe t wy as Opsterlân meiliftsje kinne op it provinsjale belied. De hear Weening: it antwurd is dúdlik en ik stypje dit. Jo kinne my as meistrider op jo paad fine. Dan rjochting de VVD oer de ferbou fan de riedseal. Wy wienen der destiids ek net foar om de riedseal te ferbouwen. Op seker momint hat dat syn plak fûn en moatte wy thús útgûle en net hjir yn de riedseal. Dat is hjir net mear fan tapassing. Wy kinne ús der yn fine om wat de webmaster oanbelanget dit te sykjen yn de gearwurking. Dan rjochting D66, ynbreiding foar útwreiding. It is altyd en en, mar ik bin der ek foar om ynbreiding foarrang te jaan foar útwreiding. It amendemint oer it beliedskader foar sosjaal swakkeren moat ik noch lêze. Wy wolle in amendemint yntsjinje oer oansluting op Boargernet. It amendemint is ûndertekene troch de Kristen Unie, de VVD, OB, OL en it CDA. Onderwerp: Aansluiting bij Burgernet Wijziging: Ondergetekenden stellen voor het ontwerpbesluit als volgt te wijzigen/ aan te vullen: De dekking van ,- voor Burgernet komt uit het saldo van de begroting. De kosten in het eerste jaar voor Burgernet in 2012 bedragen ,- en in 2013 bedragen de kosten 6.000,-. Toelichting: - Naast de taken van politie en justitie op het gebied van opsporing van strafbare feiten, de gemeente een verantwoordelijkheid heeft voor de veiligheid en leefbaarheid van wijken en dorpen; - De gemeente daarom, in samenwerking met haar burgers en de politie, een taak heeft bij het bestrijden van criminaliteit en vermissingen; 20