Kwaliteitsindicatoren Farmacie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kwaliteitsindicatoren Farmacie"

Transcriptie

1 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Meting over 2015 Openbare apotheken Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie

2

3 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken (OA)

4 Bij de totstandkoming van de kwaliteitsindicatoren hebben de volgende partijen samengewerkt: Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter Bevordering der Pharmacie (KNMP) Nederlandse Vereniging voor Poliklinische Farmacie (NVPF) Landelijke Huisartsen Vereniging, Apotheekhoudende Afdeling (LHV AHA) Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NVZA) Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) Zorgverzekeraars Nederland (ZN) Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) Consumentenbond KNMP Alexanderstraat JL Den Haag T E kwaliteitsmonitor@knmp.nl I Aan de totstandkoming van deze uitgave is uiterste zorg besteed. Voor informatie die nochtans onvolledig of onjuist is opgenomen, aanvaardt de KNMP geen aansprakelijkheid.

5 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Inhoud Inleiding 7 Samenvatting indicatoren 9 1 Kwaliteitsmanagement 12 2 Continuïteit van zorg 17 3 Communicatie met de patiënt 21 4 Medicatiebewaking 24 5 Bereiding 27 6 Ter hand stellen 28 7 Monitoring van Geneesmiddelen 34 8 Medicatiebeoordeling 52 5

6 6

7 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Inleiding Apothekers en apotheekhoudende huisartsen werken hard aan het verbeteren en inzichtelijk maken van de kwaliteit van geleverde zorg. Dat gebeurt op drie verschillende manieren; via deze zorginhoudelijke kwaliteitsindicatoren, door gebruikmaking van patiëntervaring en met etalageplus informatie (bijv. openingstijden, (extra) services van de apotheek) over afzonderlijke apotheken. Deze publicatie gaat alleen over de zorginhoudelijke indicatoren. De uitvraag van de kwaliteitsindicatoren gebeurt sinds 2012 via de Stichting Kwaliteitsindicatoren Farmacie (SKIF). In SKIF zijn de koepelorganisaties KNMP, NVZA, NVPF en LHV Apotheekhoudende Afdeling vertegenwoordigd. SKIF is in het leven geroepen om farmaceutische data te verzamelen, te beheren en (onder strikte voorwaarden) te delen met (zorg)consumenten, andere zorgverleners, de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en zorgverzekeraars. Rond de uitvraag van de kwaliteitsindicatoren over de verslagjaren 2011 t/m 2014 is veel kennis opgedaan die opnieuw heeft geleid tot concrete verbeterstappen. Niet alleen het proces van de uitvraag is verbeterd, ook inhoudelijk zijn de kwaliteitsindicatoren waar nodig herzien. De verbeteringen zijn ingegeven door meldingen over de indicatoren afkomstig van apothekers en apotheekhoudende huisartsen. Daarnaast is de balans tussen structuur-, proces- en uitkomstindicatoren in de set over 2015 opnieuw verbeterd. De voorliggende set voldoet aan de informatiebehoefte van zowel de zorgverleners als de vragende partijen: zorgverzekeraars, patiënten en consumenten, en de toezichthouder IGZ. Deze set is opnieuw in nauw overleg met apothekers en apotheekhoudende huisartsen samengesteld en zorgvuldig afgestemd met zorgverzekeraars, IGZ en patiënten- en consumentenorganisaties. Er is veel aandacht gegeven aan het beperken van de administratieve last voor apothekers en apotheekhoudende huisartsen rond de uitvraag. Na de uitvraag over 2014 is een trendanalyse uitgevoerd. Hieruit bleek dat de kwaliteit van apotheken op verschillende indicatoren is toegenomen en stabiel is. De betreffende indicatoren hoeven daarom niet opnieuw uitgevraagd te worden. De indicatoren die al getoetst worden bij certificatie vallen weg voor apotheken die gecertificeerd zijn. Hierdoor is de lijst een stuk korter. Apotheken die deelnemen aan de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) kunnen de indicatorenuitkomsten die de SFK berekent, automatisch inladen in de online enquête. 7

8 Als uw apotheek ook deelneemt aan een cluster van apotheken met hetzelfde patiëntenbestand, dan kunt u naast individuele gegevens van de apotheek clustergegevens aanleveren. Er ligt voor verslagjaar 2015 een goede, weloverwogen set die geleverde farmaceutische zorg inzichtelijk maakt en daarmee betekenisvolle informatie oplevert voor alle belanghebbenden. Wie heeft er belang bij de uitvraag van de kwaliteitsindicatoren en/of welke partijen hebben interesse in de resultaten: Apothekers en apotheekhoudende huisartsen krijgen de mogelijkheid om de kwaliteit van hun geleverde zorg te tonen. Het levert hen ook direct inzicht in welke verbeteringen gemaakt kunnen worden. Zorgconsumenten krijgen inzicht in de kwaliteit van een apotheek en hiermee de mogelijkheid om een zorgverlener te kiezen die voldoet aan hun eisen en behoeften. Zorgverzekeraars krijgen inzicht in de kwaliteit van de zorg in een apotheek en zijn hierdoor beter in staat om zorg in te kopen. IGZ gebruikt de informatie voor haar toezicht- en handhavingstaak. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) kan passend (toekomstig) beleid ontwikkelen dat leunt op realistische mogelijkheden van apotheken. Het kwaliteitsinstituut heeft als doel de kwaliteit van de in Nederland geleverde zorg te helpen verbeteren. Daartoe worden via het Kwaliteitsinstituut de scores op de openbare data set gepubliceerd. Publicatie van resultaten Met de uitvraag van de kwaliteitsindicatoren wordt informatie verzameld die meerdere doelen dient en bruikbaar is voor meerdere partijen. Specifieke resultaten van de uitvraag worden na een toetsing op validiteit en onder specifieke voorwaarden gedeeld met de toezichthouder, zorgverzekeraars en beleidsmakers. Ook wordt een deel van de resultaten openbaar toegankelijk gemaakt. Om het ontsluiten van verzamelde data zorgvuldig en trans parant te doen is door SKIF een dataprotocol opgesteld waarin afspraken staan over gebruik en ontsluiting van de data. Apothekers en apotheekhoudende huisartsen maar ook de vragende partijen hebben uiteraard actief inbreng geleverd bij het opstellen van het dataprotocol. 8 Met de jaarlijkse uitvraag van de kwaliteitsindicatoren en publicatie van de resultaten komen apotheekhoudenden tegemoet aan de wens van zorgconsumenten, zorg verzekeraars, IGZ en beleidsmakers om inzicht te verschaffen in geleverde zorgprestaties op apotheek niveau. De resultaten worden door apotheken en apotheekhoudenden ingezet om hun zorgtaak en dienst verlening (nog) beter uit te voeren en hun zorgverlening aan de patiënt voortdurend te verbeteren.

9 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Samenvatting indicatoren In de set onderscheiden we drie soorten indicatoren: structuur-, proces-, en uitkomstindicatoren. Structuurindicatoren geven informatie over de organisatorische voorwaarden waarbinnen een apotheekhoudende verantwoord zorg kan leveren. Procesindicatoren geven informatie over de handelingen die binnen een zorgproces worden uitgevoerd om kwaliteit te leveren. Uitkomstindicatoren geven informatie over de uitkomst van de zorg. Kwaliteitsdomein Kwaliteitsmanagement 1.1 Aanwezigheid gecertificeerd kwaliteitssysteem (pag. 12) 1.2 Onderzoek naar patiëntervaringen of patiënttevredenheid (pag. 13) 1.4 Registratie en analyse van incidenten waarbij de cliënt onjuiste medicatie heeft ontvangen (pag. 14) 1.6 Registratie en analyse van klachten van patiënten (pag. 15) 1.7 Deelname aan de Centrale Medicatiefouten Registratie (CMR) (pag. 16) Kwaliteitsdomein Continuïteit van zorg 2.1 Navragen en vastleggen actueel geneesmiddelgebruik (patiëntendossier) (pag. 17) 2.2B Deelname aan overleg tussen voorschrijvers en apothekers (pag. 19) 2.3 Percentage actieve dossiers van patiënten met een vastgelegde opt-in (pag. 20) Kwaliteitsdomein Communicatie met de patiënt 3.1 Minder dan 2 stootkuren predniso(lo)n bij astma of COPD (pag. 21) 3.3 Aanwezig scholingsbeleid voor medewerkers (pag. 23) Kwaliteitsdomein Medicatiebewaking 4.3 Werkafspraken over navragen van contra-indicaties bij de patiënt (pag. 24) 4.4 Werkafspraken over navragen allergieën en overgevoeligheden bij de patiënt (pag. 25) 4.5 Doseringscontrole op alle terhandstellingen aan kinderen jonger dan 12 jaar (pag. 26) Bereiding 5.1 Bereidende apotheek (pag. 27) 9

10 Kwaliteitsdomein Ter hand stellen 6.1A Ter hand stellen van geneesmiddelen in Geïndividualiseerde Distributievormen (GDV) (pag. 28) 6.1B Overeenkomst betreffende gereedmaken van geneesmiddelen in GDV met leverancier(s) die werken volgens de GDS Norm (pag. 29) 6.3A Protocol uitvoeren van Begeleidingsgesprek Nieuw Geneesmiddel (pag. 31) 6.3B Afspraken mbt vastleggen van een uitgevoerd Begeleidingsgesprek Nieuw Geneesmiddel in patiëntendossier (pag. 33) Kwaliteitsdomein Monitoring van Geneesmiddelgebruik 7.1 Maagbescherming bij niet selectieve NSAID s (pag. 34) 7.3 Opioïdgebruikers met laxans (pag. 36) 7.5 Voorkeursmiddel cholesterolverlagers, nieuwe gebruikers (pag. 38) 7.6 Patiënten met hart- en vaatziekten tussen de 40 en 80 jaar met statines (pag. 39) 7.9 Voorkeursmiddelen protonpompremmers, alle gebruikers (pag. 40) 7.10 Voorkeursmiddelen NSAID s, nieuwe gebruikers (pag. 41) 7.11 COXibs bij ischemische hartziekten (pag. 43) 7.13 Maagbescherming bij trombocytenaggregatieremmers (TAR) (pag. 44) 7.16 Patiënten met diabetes tussen de 40 en 80 jaar met antilipaemica (pag. 46) 7.17 Hoge dosering digoxine bij patiënten boven de 70 jaar (pag. 48) 7.20 Voorkeursmiddelen RAS remmers, nieuwe gebruikers (pag. 49) 7.21 Cardiovasculaire risicofactoren bij niet selectieve NSAID s (excl. naproxen en ibuprofen) (pag. 50) Kwaliteitsdomein Medicatiebeoordeling 8.1 Kwalificaties op het gebied van medicatiebeoordelingen (pag. 52) 8.2 Werkafspraken omtrent het uitvoeren van medicatiebeoordelingen (pag. 54) 8.3 Aantal uitgevoerde medicatiebeoordelingen conform de KNMP-richtlijn Medicatiebeoordeling en/of de Multidisciplinaire richtlijn Polyfarmacie in het rapportagejaar (pag. 56) 10

11 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Toelichting aspecten van de indicatoren Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Teller Noemer Onderbouwing Type indicator Kwaliteit van zorg wordt onderverdeeld in domeinen, namelijk: Kwaliteitsmanagement, Continuïteit van zorg, Communicatie met de patiënt, Medicatiebewaking, Bereiding, Ter hand stellen, Monitoring van geneesmiddelgebruik, Medicatiebeoordeling. Niet alle indicatoren zijn relevant voor iedere apotheekhoudende setting. Hier wordt omschreven of de indicatoren van toepassing zijn voor alle apotheekhoudenden (algemeen) of voor een specifieke setting: ziekenhuisapotheek, openbare apotheek of apotheekhoudende huisartsen. Omschrijving van het risico dat gelopen wordt. Hier wordt de indicator omschreven. Indien in de indicatoren termen worden gebruikt die enige toelichting nodig hebben, dan wordt deze hier gegeven. Bijvoorbeeld toelichting op medicatie en/of middelen. Indicatoren worden vaak als een breuk gepresenteerd (behalve structuurindicatoren). De teller is het getal boven de streep van een breuk. Daarnaast is de teller een deelverzameling van de noemer. De noemer is het getal onder de streep van een breuk. Indicatoren zijn een middel om inzichtelijk te maken wat de kwaliteit van zorg is op een bepaald moment. Hier wordt een korte samenvatting gegeven van het belang van deze indicator in relatie tot kwaliteit van zorg en een weergave van de gebruikte bronnen. Er worden drie typen indicatoren onderscheiden: Structuurindicatoren, Procesindicatoren, Uitkomstindicatoren. 11

12 Kwaliteitsmanagement Indicator 1.1 OA (AHHA, ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator OA, AHHA, PoliA Aanwezigheid gecertificeerd kwaliteitssysteem Kwaliteitsmanagement Alle branches De apotheek beschikt niet over een gecertificeerd kwaliteitssysteem, waardoor de kwaliteit onvoldoende geborgd is. A) Beschikt de apotheek per 31 december 2015 over een gecertificeerd kwaliteitssysteem (bijv. HKZ of ISO)? Ja Nee B) Zo ja, wat is het nummer van het certificaat? Onderbouwing Type indicator De zorginstelling waar farmaceutische zorg wordt geleverd, beschikt over een kwaliteitssysteem dat is gebaseerd op vigerende wet- en regelgeving en recente inzichten. De eindverantwoordelijke in een zorginstelling zorgt ervoor dat de documenten van het kwaliteitssysteem regelmatig op inhoudelijke en technische kwaliteitseisen worden getoetst, en dat zorgverleners bekend zijn met de onderdelen van het kwaliteitssysteem. Structuur 12

13 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 1.2 OA (AHHA, ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Onderzoek naar patiëntervaringen of patiënttevredenheid Kwaliteitsmanagement Alle branches Door het niet (periodiek) meten van patiëntervaringen kan niet worden nagegaan of de zorg voldoende aansluit bij de behoefte van de patiënt, of er zich knelpunten voordoen en hoe interventies of verbeteractiviteiten in de apotheek zijn ervaren. A) Heeft u in de afgelopen 3 jaar een onderzoek uitgevoerd naar patiëntervaringen of patiënttevredenheid? Ja Nee C) Welke methode was daarbij gebruikt? CQI-Farmacie Apotheken door Cliënten Bekeken (ACB) Een andere methode, namelijk... Onderbouwing Type indicator Deze indicator gaat in op het betrekken van patiëntervaringen in de zorgverlening door middel van onderzoek. Door het periodiek meten van patiëntervaringen kan worden nagegaan of de zorg voldoende aansluit bij de behoefte van de patiënt, of er zich knelpunten voordoen en hoe interventies of verbeteractiviteiten in de apotheek zijn ervaren. Structuur 13

14 Indicator 1.4 OA (AHHA, ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Registratie en analyse van incidenten waarbij de cliënt daadwerkelijk onjuiste medicatie heeft ontvangen Kwaliteitsmanagement Alle branches Er is onvoldoende zicht op incidenten bij de terhandstelling van geneesmiddelen waardoor daaruit onvoldoende lering voor de toekomst kan worden getrokken, en dezelfde of vergelijkbare fouten blijven bestaan. A) Vindt er registratie plaats van incidenten waarbij de cliënt daadwerkelijk onjuiste medicatie heeft ontvangen? Ja Nee B) Worden incidenten geanalyseerd ten behoeve van verbetering? Ja Nee Toelichting Onderbouwing Type indicator Onder niet juiste medicatie wordt verstaan: onjuiste dosering en/of onjuiste stof en/of onjuiste bereiding en/of niet op juiste naam gesteld en/of onjuist gebruik op het etiket. Een incident is elke onbedoelde gebeurtenis tijdens het zorgproces welke de patiënt heeft bereikt en die tot schade aan de patiënt heeft geleid, had kunnen leiden of (nog) zou kunnen leiden (denk aan een fout of afwijking). De apotheekhoudende zorgt voor een optimaal controlesysteem, zodat de juiste patiënt het juiste middel krijgt. Daarbij hoort optimale vastlegging van de interne controles en de uitkomsten daarvan. De systematiek van de controles wordt vastgelegd in het kwaliteitssysteem. Indien desondanks onjuiste medicatie wordt verstrekt, worden de meldingen daarvan systematisch vastgelegd en geanalyseerd ten behoeve van verbetering. Apotheekhoudenden die erg alert zijn op het inzichtelijk krijgen van gemaakte fouten en incidenten zullen hierover meer meldingen rapporteren. Weinig meldingen is niet per definitie goed. Structuur 14

15 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 1.6 OA (AHHA, PoliA, ZHA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Registratie en analyse van klachten van patiënten Kwaliteitsmanagement Alle branches Bij onvoldoende aandacht voor klachten van patiënten worden belangrijke aanwijzingen voor verbetering van de praktijkvoering en zorgverlening gemist. A) Vindt er registratie plaats van klachten van patiënten? Ja Nee B) Worden klachten van patiënten geanalyseerd ten behoeve van verbetering van de organisatie? Ja Nee Onderbouwing Type indicator Een klacht is een schriftelijke, mondelinge of op andere wijze geuite aanduiding van een naar voren gebracht bezwaar tegen het handelen of functioneren van een zorgaanbieder, komend van de gebruiker van de diensten van deze zorgaanbieder en/of diens naasten. Het begrip klacht kent geen beperkingen wat betreft de uitingsvorm, plaats van indiening, doel van de klager, inhoud of complexiteit. De klacht kan dus het karakter hebben van twijfel, vragen, verzoeken om verbetering, melding, claim e.d. (Definitie afkomstig van de Vereniging Klachtenfunctionarissen in de Gezondheidszorg). Deze indicator gaat in op het gebruiken van klachten van patiënten voor het verbeteren van de zorgverlening. Klachten zijn een belangrijke bron van aanwijzingen voor verbeteringen in de zorgverlening. Een groter aantal klachten betekent vaak niet dat de apotheek slechter presteert, maar is in de meeste gevallen een indicatie voor systematische aandacht voor klachten van patiënten. Proces 15

16 Indicator 1.7 OA (ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Onderbouwing Type indicator Deelname aan Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) Kwaliteitsmanagement Openbare Apotheek, Ziekenhuisapotheek en Poliklinische Apotheek Er wordt niet geleerd van medicatie incidenten. Neemt u deel aan CMR? Ja Nee Onderdeel van het kwaliteitssysteem is het veilig ( blame free ) melden van interne incidenten en/of (bijna) fouten. Deze interne meldingen, alsmede externe meldingen afkomstig van patiënten of zorgverleners, dienen minstens eenmaal per jaar te worden geanalyseerd om de werkzaamheid van het kwaliteitssysteem te evalueren. Tevens dienen ze gemeld te worden bij CMR. Op basis van de verzamelde informatie in deze landelijke databank, worden adviezen voor verbetering opgesteld voor alle apotheken. Proces 16

17 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Continuïteit van zorg Indicator 2.1 OA (AHHA, ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Navragen en vastleggen actueel geneesmiddelgebruik (patiëntendossier) Continuïteit van zorg Alle branches Van patiënten is het huidige geneesmiddelengebruik niet of onvoldoende bekend waardoor mogelijke schadelijke effecten van een nieuw (additioneel) geneesmiddel onvoldoende of niet onderkend worden. A) Gebruikt u bij elk voorschrift de historie van het (Z)AIS of HIS voor iedere patiënt (inclusief passanten) om het actuele geneesmiddelgebruik van de patiënt vast te leggen in het dossier, voordat de terhandstelling van een receptgeneesmiddel plaatsvindt? Ja Nee B) Wordt bij elk voorschrift - oftewel bij elke opname voor ZHA - het regionaal systeem om medicatiegegevens uit te wisselen (Ozis, LSP) geraadpleegd, zo nodig telefonisch/per fax bij de eerstelijns apotheek van de patiënt opgevraagd? Ja Nee C) Wordt bij elk eerste voorschrift - oftewel bij elke opname voor ZHA - de gegevens uit het apotheekinformatiesysteem getoetst op juistheid en volledigheid door het actuele geneesmiddelgebruik te verifiëren bij de patiënt (inclusief zelfzorgmiddelen)? Ja Nee 17

18 D) Registreert u bij elk ontslag uit het ziekenhuis alle bij ontslag benodigde en verstuurde medicatiegegevens uit het overdrachts document van het ziekenhuis (ontslagbrief / bericht van de apotheek van het ziekenhuis) ook in uw eigen apotheek informatie systeem ((Z)AIS) of het Huisarts Informatie Systeem (HIS)? Ja Nee Toelichting Deze vraag is van toepassing op iedere patiënt aan wie u geneesmiddelen ter hand stelt (inclusief passanten). Kennis van het actuele geneesmiddelengebruik is essentieel voor het uitvoeren van een goede medicatiebewaking en voor het voorschrijven van nieuwe medicatie. Onderbouwing Type indicator Het actuele geneesmiddelengebruik (conform richtlijn medicatie overdracht) is een gecombineerd overzicht van de genees middelen, die de arts heeft voorgeschreven, die de apotheek heeft ter hand gesteld, die de patiënt op eigen initiatief heeft aangeschaft (via drogisterij of internet) én die de patiënt ook daadwerkelijk gebruikt. Het is een randvoorwaarde dat deze overzichten één uniek document vormen. Zowel de digitale overzichten van arts en apotheker als de kennis van de patiënt spelen hierin een rol. Onder relevante zelfzorgmiddelen (op basis van de NZalijst) vallen in ieder geval die OTC geneesmiddelen die door de KNMP worden aangemerkt als OTC middelen waarop medicatiebewaking dient te geschieden. Hier vallen ook middelen onder die patiënten via internet verkrijgen (o.a. lifestyle geneesmiddelen). Structuur 18

19 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 2.2B OA (AHHA, ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Onderbouwing Type indicator Deelname aan overleg tussen voorschrijvers en apothekers Continuïteit van zorg Alle branches Patiënten worden niet eenduidig (en als gevolg mogelijk suboptimaal) behandeld als gevolg van onvoldoende afstemming tussen voorschrijvers en apotheken of omdat niet volgens afspraken wordt gehandeld. B) Wat is het niveau van het FTO waaraan uw apotheek deelneemt? niveau 1: geen gestructureerd overleg niveau 2: regelmatig overleg zonder concrete afspraken niveau 3: regelmatig overleg met concrete afspraken niveau 4: regelmatig overleg met toetsing van gemaakte afspraken De apotheek neemt niet deel aan een FTO Het gaat om tenminste één vorm van de hieronder staande farmacotherapeutisch overleggen met andere zorgverleners (FTO) / formulariumcommissie(s) extramurale/1elijns overleggen/commissies zoals F(T)TO (interne) ziekenhuis/2elijns overleggen/commissies/ formularium/geneesmiddelcommissies over intramuraal voorschrijfbeleid (interne) ziekenhuis overleggen/formularium/geneesmiddelcommissies over extramuraal voorschrijfbeleid transmurale (multi-lijns) overleggen/commissies overleggen in het ziekenhuis op patiëntniveau Voorschrijvers en apotheekhoudenden werken samen binnen overlegstructuren, zoals het farmacotherapeutisch (transmuraal) overleg (FT(T)O) of 2elijnsoverleg formularium/ geneesmiddelcommissies. Binnen deze en andere overlegstructuren maken zorgverleners gezamenlijk afwegingen en afspraken over de effectiviteit, veiligheid en doelmatigheid van geneesmiddelen(gebruik). Structuur 19

20 Indicator 2.3 OA (ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Percentage dossiers van patiënten met een vastgelegde opt-in Continuïteit van zorg Openbare apotheek, Ziekenhuisapotheek en Poliklinische Apotheek De apotheek deelt gegevens zonder toestemming van de patiënt. Percentage actieve dossiers van patiënten met een vastgelegde opt-in. De apotheek ontvangt van VZVZ een overzicht met het aantal aangemelde opt-ins op 31 december Begin januari ontvangt de apotheek van SFK het aantal actieve dossiers. Definitie van actieve dossiers: het aantal patiënten aan wie in het rapportagejaar medicatie is verstrekt. Teller Noemer Onderbouwing Type indicator Aantal unieke BSNs met actieve dossiers met opt-in aangemeld bij LSP op 31 december 2015 Aantal unieke BSNs met actieve dossiers De apotheek mag medicatiegegevens alleen delen met toestemming van de patiënt. Aan alle patiënten dient dus om toestemming te worden gevraagd en het antwoord (positief én negatief) wordt geregistreerd in het informatiesysteem. Voor LSP geldt dat alleen het BSN van de patiënt kan worden aangemeld indien in het informatiesysteem is vastgelegd dat de patiënt toestemming heeft verleend. Proces 20

21 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Communicatie met de patiënt Indicator 3.1 OA (AHHA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Minder dan 2 stootkuren predniso(lo)n bij astma of COPD Communicatie met de patiënt Openbare Apotheek en Apotheekhoudende Huisarts Het therapeutisch effect van medicatie is onvoldoende als gevolg van het niet veilig en/of niet effectief gebruik van de medicatie. Percentage patiënten met minder dan 2 stootkuren prednisolon of prednison en chronische inhalatiemedicatie. Bij 2 of meer exacerbaties per jaar waarvoor de patiënt behandeld werd met orale corticosteroïden, dient de astma/ copd therapie geëvalueerd te worden. Patiënten met reuma worden geëxcludeerd. Deze gegevens vindt u in de SFK webrapportage (KISS), indien u hieraan deelneemt. Deze kunt u automatisch laten inlezen in de enquête. Het recept voor deze indicator vindt u in de bijlage. Teller Noemer Patiënten met een aflevering van inhalatiemedicatie in de rapportageperiode met minder dan 2 afleveringen van stootkuren prednison of prednisolon, tijdens gebruik van inhalatie medicatie. Patiënten met een aflevering van inhalatiemedicatie in de rapportageperiode. 21

22 Onderbouwing Preventie, vroege herkenning en accurate behandeling van exacerbaties zijn essentieel om de last van astma/copd te verminderen. Bij COPD dient toevoeging van inhalatiecorticosteroïden of orale corticosteroïden en antibiotica overwogen te worden afhankelijk van de frequentie, ernst en oorzaak van de exacerbaties. (GOLD, KNMP-richtlijn COPD, Zorgstandaard COPD 2013, NHG standaard COPD 2013). Bij astma wordt bij twee of meer exacerbaties per jaar waarvoor de patiënt behandeld werd met orale corticosteroïden een gespecialiseerde integrale beoordeling geadviseerd, waarbij fysieke parameters en de persoonlijke situatie en zorgvraag van de patiënt meer gedetailleerd en zonodig multidisciplinair worden bezien (zorgstandaard astma volwassenen 2012). Type indicator Uitkomst 22

23 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 3.3 OA (ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Onderbouwing Type indicator Aanwezig scholingsbeleid voor medewerkers Communicatie met de patiënt Openbare Apotheek, Ziekenhuisapotheek en Poliklinische Apotheek Een patiënt krijgt inadequate (onjuiste, onvolledige en/of onvoldoende duidelijke) informatie als gevolg van het feit dat de medewerker die informatie verstrekt onvoldoende communicatief competent is. Is er een scholingsbeleid m.b.t. FPZ-communicatie aanwezig met een bedrijfsopleidings-plan en een persoonlijk opleidingsplan per medewerker waarvan de resultaten ook jaarlijks geëvalueerd worden? Ja Nee Aantoonbaar door overleggen van een deelnamecertificaat van relevante opleiding of nascholing op het gebied van de FPZ-communicatie. Mondelinge informatie moet inhoudelijk correct zijn én aansluiten bij de zorg- en informatiebehoefte van de cliënt. Het is van belang dat de zorgverlener proactief vraagt naar deze behoefte van de patiënt en verifieert of alle verstrekte informatie en adviezen goed zijn overgekomen en alle vragen beantwoord zijn. Professionele communicatievaardigheden zijn aan te leren en moeten worden bijgehouden. Wanneer een zorgverlener het geneesmiddel overhandigt of toedient aan de patiënt, moet de apotheekhoudende nagaan of deze de gebruiksinstructie in acht neemt of overbrengt aan de patiënt. In bijzondere gevallen zoals bij verminderde cognitie of beperkte praktische vaardigheden en bij complexe medicatie, dient uitgebreidere instructie gegeven te worden. Inhoudelijk is het van belang dat de medewerker weet welke informatie belangrijk is om te verstekken en dat deze kennis op een professionele wijze gecommuniceerd wordt naar de cliënt zodat deze aansluit bij de zorgvraag en informatiebehoefte van de cliënt. Structuur 23

24 Medicatiebewaking Indicator 4.3 OA (ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Onderbouwing Type indicator Werkafspraken over navragen van contra-indicaties bij de patiënt Medicatiebewaking Openbare Apotheek, Ziekenhuisapotheek en Poliklinische Apotheek Het niet navragen, verifiëren en vastleggen van contraindicaties leidt tot het risico op gezondheidsschade bij de patiënt. Is er in de apotheek een vastgelegde werkafspraak dat voor iedere patiënt zonder patiëntendossier (inclusief passanten) mogelijke contra-indicaties worden nagevraagd bij de patiënt en worden vastgelegd? Ja Nee Deze indicator gaat in op het navragen van contra-indicaties bij patiënten. Dit zou moeten gebeuren voor iedere patiënt die medicatie ophaalt in de apotheek. In deze indicator wordt specifiek gevraagd naar vastgelegde werkafspraken over het vragen naar mogelijke contra-indicaties bij iedere patiënt die tot dusverre onbekend is in de apotheek. Het op de hoogte zijn van mogelijke contra-indicaties is een randvoorwaarde voor het uitvoeren van een zorgvuldige medicatiebewaking. Structuur 24

25 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 4.4 OA (AHHA, ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Onderbouwing Type indicator Werkafspraken over vragen naar allergieën en overgevoeligheden bij patiënt Medicatiebewaking Alle branches Het niet navragen, verifiëren en vastleggen van allergieën en overgevoeligheden leidt tot het risico op gezondheidsschade bij de patiënt. Zijn er in de apotheek vastgelegde werkafspraken over het vragen naar allergieën en overgevoeligheden bij iedere patiënt zonder patiëntendossier (inclusief passanten)? Ja Nee Deze indicator gaat in op het vragen naar allergieën en over gevoeligheden bij de patiënt. Dit dient in ieder geval te gebeuren voor de patiënt zonder patiëntendossier in de apotheek. In deze indicator wordt gevraagd naar vastgelegde werk afspraken hierover in de apotheek. Structuur 25

26 Indicator 4.5 OA (ZHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Doseringscontrole op alle terhandstellingen aan kinderen jonger dan 12 jaar Medicatiebewaking Openbare Apotheek, Ziekenhuisapotheek en Poliklinische Apotheek De (bereide) medicatie heeft niet de juiste dosering waardoor de patiënt risico loopt op gezondheidsschade. A) Beschikt u over een protocol voor doseringscontrole voorafgaand aan alle terhandstellingen aan kinderen tot 12 jaar? Ja Nee B) In welke mate vindt doseringscontrole plaats voorafgaand aan alle terhandstellingen aan kinderen jonger dan 12 jaar? in meer dan 95% van de situaties in 75% tot en met 95% van de situaties in 50% tot 75% van de situaties in minder dan 50% van de situaties Toelichting Onderbouwing Type indicator De beoordeling en behandeling van het recept inclusief doserings-controle moet altijd plaatsvinden vóór terhandstelling. Dit kan door de apotheker of een apothekersassistent worden uitgevoerd. In het geval van (door)levering van apotheek bereidingen is de behandelend apotheker verantwoordelijk voor de doseringscontrole. Deze indicator gaat in op de medicatiebewaking voor alle terhandstellingen (eigen bereidingen, doorgeleverde bereidingen en geregistreerde preparaten) aan kinderen jonger dan 12 jaar. Structuur 26

27 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Bereiding Indicator 5.1 OA (ZHA, PoliA, ZHA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Onderbouwing Type indicator Bereidende apotheek Bereiding Alle branches Het bereiden dient onder gecertificeerde omstandigheden plaats te vinden zodat de kwaliteit ervan geborgd is. Onvoldoende borging van de kwaliteit van door de apotheek houdende bereide geneesmiddelen kan gezond heids risico s voor de patiënt opleveren. Bent u een bereidende apotheek? Ja Nee Deze indicator vraagt naar toepassen van richtlijnen en procedures rondom bereiden. Bereiden is een risicovol proces en dient op de juiste wijze en onder de juiste omstandigheden plaats te vinden. Deze indicator heeft betrekking op het bereiden van geneesmiddelen. Het doorleveren van ingekochte bereidingen en voor toediening gereed maken (VTGM) is hier geen onderdeel van. Structuur 27

28 Ter hand stellen Indicator 6.1A OA (PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Indicator Onderbouwing Type indicator Ter hand stellen van geneesmiddelen in Geïndividualiseerde Distributievormen (GDV) in het rapportagejaar Ter hand stellen Openbare Apotheek en Poliklinische Apotheek Stelde u in het rapportagejaar geneesmiddelen ter hand in GDV? Ja Nee Wanneer de patiënt in redelijkheid niet in staat is om zijn medicijnen op de juiste wijze te gebruiken, zorgt de apotheekhoudende voor geïndividualiseerde distributie vormen. Hiermee is de patiënt beter in staat het juiste genees middel op het juiste tijdstip en in de juiste frequentie toe te passen. Structuur 28

29 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 6.1B OA Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Overeenkomst betreffende gereedmaken van geneesmiddelen in geïndividualiseerde distributievormen (GDV) met leverancier(s) die werken volgens de GDS Norm Ter hand stellen Openbare Apotheek Een apotheekhoudende die werkt met ketenpartners loopt het risico dat de kwaliteit van farmaceutische zorg in het geding komt bij niet transparante afspraken over inhoudelijke en organisatorische verantwoordelijkheden van alle partijen. 1. De apothekeekhoudende heeft een overeenkomst met leverancier(s) die werken volgens de GDS Norm voor het gereedmaken van geneesmiddelen in GDV. Ja Nee 2. De overeenkomst omvat afspraken over taken en verantwoordelijkheden van de apotheek en leverancier. Ja Nee Toelichting De GDS Norm (KNMP, 2011) voor geautomatiseerde geneesmiddeldistributiesystemen is beschikbaar via downloads/organisatie-regelgeving/organisatie-regelgevingnormen-en-richtlijnen/kwaliteitsnorm-geautomatiseerdegeneesmiddeldistributie-systemen.pdf. De afspraken over taken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in een overeenkomst. De overeenkomst bevat tenminste afspraken over: Verdeling van verantwoordelijkheden rondom: Receptplicht Terhandstelling Medicatiebewaking Patiëntvoorlichting Logistiek rondom bestellen en leveren Omgaan met klachten en fouten Assortiment Periodieke evaluatie Privacy waarborging 29

30 Als de leverancier werkt conform de GDS norm, zijn de genoemde zaken geregeld in de overeenkomst. De apotheek die zelf beschikt over een geautomatiseerd genees-middeldistributiesysteem dient ook aan de GDS norm te voldoen. In dat geval dient de interne verdeling van taken en verantwoordelijkheden goed te zijn vastgelegd. Onderbouwing Type indicator Om het GDS-proces te waarborgen moet aan randvoorwaarden zijn voldaan. De GDS-apotheker is wettelijk de ter hand stellende apotheker, omdat deze de geneesmiddelen uit anonieme voorraad op naam van de patiënt stelt. Het op naam stellen is maar één aspect van ter hand stellen en dus is de GDSapotheker ook verantwoordelijk voor de medicatiebewaking en de patiëntenvoorlichting. Echter deze taken kunnen beter door de behandelend apotheker worden uitgevoerd. Daarom dient de verdeling van verantwoordelijkheden contractueel te zijn vastgelegd. De behandelend apotheker mag de recepten bewaren als dit contractueel is vastgelegd, maar deze moeten voor de GDS-apotheker toegankelijk zijn. Structuur 30

31 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 6.3A OA (PoliA, AHHA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Protocol uitvoeren van Begeleidingsgesprek Nieuw Geneesmiddel Ter hand stellen Openbare Apotheek, Poliklinische Apotheek en Apotheekhoudende Huisarts Een onvolledig Begeleidingsgesprek Nieuw Geneesmiddel kan leiden tot onvoldoende en/of onjuiste informatie over het product en het gebruik daarvan, waardoor het onvoldoende effectief of onveilig is. Is in de apotheek een protocol vastgesteld voor het uitvoeren van een Begeleidingsgesprek Nieuw Geneesmiddel? Ja Nee In de apotheek is voor het uitvoeren van een Begeleidingsgesprek Nieuw Geneesmiddel een protocol vastgesteld. Bij elk gesprek dient in ieder geval besproken te worden: Werking van het geneesmiddel (korte termijn, lange termijn effecten) De wijze van gebruik De te verwachten bijwerkingen De samenhang met andere gebruikte middelen. Indien van toepassing: het gebruik van doseerhulpmiddelen of andere geneesmiddelgerelateerde hulpmiddelen die samenhangen met het verstrekte geneesmiddel. In voorkomende gevallen dienen ook de volgende onderwerpen besproken te worden: Wijzigingen in het recept. Instructie over het voor toediening gereed maken (VTGM) van het geneesmiddel Aanvullende instructie over het product Bewaar en transportadvies Risico s bij gevaarlijke stoffen Geneesmiddelafval 31

32 Onderbouwing Type indicator In de KNMP-Richtlijn Ter hand stellen (geautoriseerd 6 juni 2013) wordt ter hand stellen omschreven als het geheel van handelingen die de apotheker uitvoert opdat de patiënt niet alleen een farmaceutisch product ontvangt, maar ook de daarbij behorende farmaceutische zorg, zodat hij het product veilig en effectief kan gebruiken. Een onderdeel van een eerste terhandstelling is het Begeleidingsgesprek Nieuw Geneesmiddel. Structuur 32

33 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 6.3B OA (PoliA, AHHA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Onderbouwing Type indicator Afspraken met betrekking tot het vastleggen van een uitgevoerd Begeleidingsgesprek Nieuw Geneesmiddel in het patiëntendossier Ter hand stellen Openbare Apotheek, Poliklinische Apotheek en Apotheekhoudende Huisarts Bij een onvolledig dossier is het niet duidelijk wat wel en niet aan zorg geleverd is bij de eerste terhandstelling. Hierdoor kan vervolgzorg niet goed gegeven worden. Zijn er afspraken over de wijze waarop het Begeleidingsgesprek Nieuw Geneesmiddel wordt vastgelegd in het patiëntendossier? Ja Nee De apotheekhoudende legt de geleverde farmaceutische patiëntenzorg op een gestructureerde en gecodeerde manier vast. In de apotheek dient men afspraken te maken zodat alle medewerkers het uitgevoerde begeleidingsgesprek op dezelfde manier vastleggen. Dit kan middels registratie in het patiëntendossier via een EUB-module of ZRS regel. Men kan er ook voor kiezen om alleen aan te geven dat het gesprek conform het protocol is uitgevoerd en daarnaast alleen de bijzonderheden cq uitzonderingen vast te leggen in het patiëntendossier. Het patiëntendossier is voor de apotheekhoudende een essentieel instrument voor het verlenen van farmaceutische patiëntenzorg. Voor het verlenen van farmaceutische zorg beschikt de apotheekhoudende over een actueel, compleet en geordend patiëntendossier. Eerste uitgiftebegeleiding wordt als onderdeel genoemd dat moet worden vastgelegd in het dossier. (KNMP-richtlijn Ter Hand Stellen, geautoriseerd 6 juni 2013). Structuur 33

34 Monitoring van geneesmiddelengebruik Indicator 7.1 OA (AHHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Maagbescherming bij niet selectieve (ns) NSAID s Monitoring van geneesmiddelengebruik Openbare Apotheek, Apotheekhoudende Huisarts en Poliklinische Apotheek Gebruik van ns-nsaids bij risicopatiënten verhoogt de kans op gastro-intestinale bloedingen. Percentage ns-nsaid gebruikers met risico op maagschade met gelijktijdig gebruik van adequate maagbescherming. Onder maagbescherming wordt verstaan het gebruik van een PPI of H2 antagonisten in een dubbele dosering of combinaties. Deze indicator vindt u in de SFK webrapportage (KISS), indien u hieraan deelneemt. Deze kunt u automatisch laten inlezen in de enquête. Het recept voor deze indicator vindt u in de bijlage. Teller Noemer Patiënten met risico op maagschade (>70 jaar of jaar met co-morbiditeit of comedicatie) en gebruik van een ns-nsaid in de rapportageperiode met gelijktijdig gebruik van adequate maagbescherming. Patiënten met risico op maagschade (>70 jaar of jaar met co-morbiditeit of comedicatie) en gebruik van een ns-nsaid in de rapportageperiode. 34

35 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Onderbouwing Type indicator Deze indicator gaat in op het ter hand stellen van een gewenste combinatie van geneesmiddelen in verband met het voorkomen van mogelijke bijwerkingen. Deze indicator vraagt naar het toepassen van maagbescherming bij het gebruik van ns-nsaid s bij patiënten ouder dan 70 jaar of bij een leeftijd van 60 tot en met 70 jaar met een co-morbiditeit (diabetes, hartfalen, reuma) of met gelijktijdig gebruik van comedicatie (Antistollende medicatie, vitamine K-antagonisten, glucocorticosteroïden, SSRI s en gerelateerde, spironolacton). Gastro-intestinale bloedingen behoren tot de ernstigste bijwerkingen van NSAID s. Jaarlijks komen minstens 3000 mensen in het ziekenhuis terecht ten gevolge van een maagbloeding door NSAID s. NSAID s staan in de top 3 van geneesmiddelen die bijdragen aan geneesmiddelgerelateerde ziekenhuisopnames. Leeftijd is de belangrijkste risicofactor voor het optreden van maagulcera bij gebruik van NSAID s. Het gelijktijdig gebruik van gastroprotectie bij NSAID s halveert de kans op een gastro-intestinale bloeding. Uitkomst 35

36 Indicator 7.3 OA (PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Teller Noemer Opioïdgebruikers met laxans Monitoring van geneesmiddelengebruik Openbare Apotheek en Poliklinische Apotheek Geen gelijktijdig gebruik van een laxans met een sterk opioïd kan leiden tot de bijwerking obstipatie. Deze bijwerking kan een risico geven op gezondheidsschade bij de patiënt. Percentage patiënten met sterke opioïden waarbij gelijktijdig gebruik van een laxans, niet zijnde een volumevergroter, is vastgesteld. Deze indicator vindt u in de SFK webrapportage (KISS), indien u hieraan deelneemt. Deze kunt u automatisch laten inlezen in de enquête. Het recept voor deze indicator vindt u in de bijlage. Aantal patiënten met minimaal één terhandstelling in het rapportagejaar van opioïden en tegelijkertijd gebruik van (binnen 3 dagen) lactulose, lactitol, magnesiumoxide, bisacodyl, natriumpicosulfaat, macrogol of senna/sennosiden. Aantal patiënten waaraan gedurende een of meerdere maanden van het verslagjaar opioïden ter hand zijn gesteld. 36

37 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Onderbouwing Type indicator Deze indicator gaat in op het ter hand stellen van een gewenste combinatie van geneesmiddelen in verband met het voorkomen van mogelijke bijwerkingen. Deze indicator vraagt naar het gelijktijdig ter hand stellen van laxantia bij sterke opioïden. Er is consensus dat bij gebruik van opioïden in meer dan 90% van de gevallen binnen enkele dagen obstipatie optreedt. Dit is niet alleen hinderlijk, maar kan leiden tot ernstige complicaties zoals colonobstructie. Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat slechts de helft van de opiaatgebruikers preventief laxantia krijgt. Bij een deel van de patiënten zal er een terechte reden zijn om geen laxantia voor te schrijven (bijvoorbeeld bij bestaande diarree). Niet alle laxantia zijn geschikt voor gebruik in combinatie met opioïden. Aangezien opiaatgebruikers vaak onvoldoende vochtinname hebben, kunnen zij beter geen volumevergrotende middelen gebruiken. Paraffine wordt als laxeermiddel afgeraden. Wanneer de patiënt een (micro) klysma gebruikt, is dit een aanwijzing dat er al obstipatie is opgetreden. In deze search worden als geschikte laxantia daarom alleen de volgende middelen aangemerkt: lactulose, lactitol, magnesiumoxide, bisacodyl, natriumpicosulfaat, macrogol of senna/sennosiden. Uitkomst 37

38 Indicator 7.5 OA (PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Voorkeursmiddel cholesterolverlagers, nieuwe gebruikers Monitoring van geneesmiddelengebruik Openbare Apotheek en Poliklinische Apotheek Patiënt ontvangt niet meest bewezen effectieve geneesmiddel volgens geldende richtlijnen. Percentage nieuwe gebruikers van cholesterolverlagers dat start met simvastatine Alleen huisartsenvoorschriften zijn geïncludeerd. Deze indicator vindt u in de SFK webrapportage (KISS), indien u hieraan deelneemt. Deze kunt u automatisch laten inlezen in de enquête. Het recept voor deze indicator vindt u in de bijlage. Teller Noemer Onderbouwing Type indicator Patiënten met een eerste uitgifte van een statine, voor geschreven door de huisarts, waarbij simvastatine is afgeleverd. Patiënten met een eerste uitgifte van een statine voorgeschreven door de huisarts. Bij een verhoogde cholesterolwaarde in het bloed is simvastatine in een voldoende hoge dosering de eerste keuze (NHG-standaard Cardiovasculair risicomanagement 2012). Uitkomst 38

39 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 7.6 OA (PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Teller Noemer Onderbouwing Type indicator Patiënten met hart- en vaatziekten tussen de 40 en 80 jaar met statines Monitoring van geneesmiddelengebruik Openbare Apotheek en Poliklinische Apotheek Een te hoge cholesterolspiegel verhoogt het risico op cardiovasculaire ziekten. Percentage patiënten met gebruik van nitraten of thrombocytenaggregatieremmers dat tegelijkertijd statines gebruikt. Deze indicator vindt u in de SFK webrapportage (KISS), indien u hieraan deelneemt. Deze kunt u automatisch laten inlezen in de enquête. Het recept voor deze indicator vindt u in de bijlage. Gebruikers van nitraten of thrombocytenaggregatieremmers (tenminste 2 afleveringen in de rapportageperiode waarbij een aflevering in de meest recente 4 maanden was) met tegelijkertijd gebruik van statines. Gebruikers van nitraten of thrombocytenaggregatieremmers (tenminste 2 afleveringen in de rapportageperiode waarbij een aflevering in de meest recente 4 maanden was). Volgens de NHG-standaard Cardiovasculair risicomanagement komen patiënten met Hart- en vaatziekten in aanmerking voor een statine bij een LDL > 2.5 mmol/l of bij een symptomatisch coronairlijden of doorgemaakt hartinfarct ongeacht de LDL of TCL waarde. cardiovasculair-risicomanagement#idp Uitkomst 39

40 Indicator 7.9 OA (AHHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Voorkeursmiddelen protonpompremmers, alle gebruikers Monitoring van geneesmiddelengebruik Openbare Apotheek, Apotheekhoudende Huisarts en Poliklinische Apotheek Indien op basis van wetenschappelijke inzichten geen verschil tussen geneesmiddelen bestaat, heeft het de voorkeur om te kiezen voor de goedkoopste optie. Patiënten met een aflevering van een protonpompremmer in de rapportageperiode waarbij de laatste aflevering omeprazol of pantoprazol was met een generiek inkoopkanaal. Hier wordt alleen huisartsenreceptuur meegenomen. Passanten zijn uitgesloten. Deze indicator vindt u in de SFK webrapportage (KISS), indien u hieraan deelneemt. Deze kunt u automatisch laten inlezen in de enquête. Het recept voor deze indicator vindt u in de bijlage. Teller Noemer Onderbouwing Type indicator Patiënten met een aflevering van een protonpompremmer in de rapportageperiode waarbij de laatste aflevering in die periode omeprazol of pantoprazol met een generiek inkoopkanaal is. Patiënten met een aflevering van een protonpompremmer in de rapportageperiode. Volgens het Farmacotherapeutisch Kompas (2012) behoort bij de keuze van een protonpompremmer, gezien de geringe onderlinge verschillen, de prijs een belangrijke rol te spelen. Omeprazol en pantoprazol zijn de goedkoopste middelen. Uitkomst 40

41 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 7.10 OA (AHHA, PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting Voorkeursmiddelen NSAID s, nieuwe gebruikers Monitoring van geneesmiddelengebruik Openbare Apotheek, Apotheekhoudende Huisarts en Poliklinische Apotheek Indien op basis van wetenschappelijke inzichten geen verschil tussen geneesmiddelen bestaat, heeft het de voorkeur om te kiezen voor de goedkoopste optie. Patiënten met een eerste uitgifte van NSAID s in de rapportageperiode met een aflevering van ibuprofen, naproxen of diclofenac met generiek inkoopkanaal of een van de preferente middelen diclofenac. Hier wordt alleen naar huisartsenreceptuur gekeken. Passanten zijn uitgesloten. Een eerste uitgifte is een aflevering in het rapportagejaar zonder dat er in de voorafgaande 12 maanden een aflevering van een NSAID is geweest. Ook mocht de gebruiksduur van de eerste uitgifte niet langer zijn dan 27 dagen en was bij aflevering een eerste uitgifte tarief vastgelegd. Het aantal DDD NSAID bij aflevering was groter dan 4. Of de huisartsenreceptuur een eerste voorschrift is, wordt bepaald met behulp van alle afleveringen. Als de huisarts of een specialist hetzelfde middel de voorgaande 12 maanden heeft voorgeschreven, betreft het geen eerste uitgifte. Deze indicator vindt u in de SFK webrapportage (KISS), indien u hieraan deelneemt. Deze kunt u automatisch laten inlezen in deze enquête. Het recept voor deze indicator vindt u in de bijlage. Teller Patiënten met een eerste aflevering van een NSAID in de rapportageperiode waarbij de laatste aflevering in die periode ibuprofen, naproxen of diclofenac met generiek inkoopkanaal of een van de preferente middelen diclofenac. 41

42 Noemer Onderbouwing Type indicator Patiënten met een aflevering van een NSAID in de rapportageperiode. Gezien de relatief lage kans op bijwerkingen gaat volgens de Farmacotherapeutische richtlijn Pijnbestrijding (2007) binnen de NSAID s de voorkeur uit naar ibuprofen, diclofenac en naproxen. Aangezien combinatiepreparaten van diclofenac met misoprostol geen voorkeursmiddel zijn (althans niet bij alle patiënten) is er voor gekozen om deze niet in de teller op te nemen. Bij patiënten met indicatie voor preventieve maag bescherming is het voorschrijven van deze combinatiepreparaten tevens geen doelmatige keus. De voorkeur gaat dan vanwege de kosten uit naar het combineren met een protonpompremmer. Uitkomst 42

43 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken Indicator 7.11 OA (PoliA) Kwaliteitsdomein Toepassingsgebied Risico Indicator Toelichting COXibs bij ischemische hartziekten Monitoring van geneesmiddelengebruik Openbare Apotheek en Poliklinische Apotheek COXibs zijn gecontra-indiceerd bij patiënten met ischemische hartziekten. Percentage COXIb gebruikers met ischemische hartziekten. Als medicatie voor ischemische hartziekten geldt gebruik van vitamine K-antagonisten, thrombocytenaggregatieremmers, nitraten of gelijktijdig gebruik van lisdiuretica en RAS-remmers. Ischemische risicofactoren: Gelijktijdig gebruik van COXibs met: 1. Hartfalen of 2. Myocardinfarct, TIA of stroke of 3. Angina pectoris Deze indicator vindt u in de SFK webrapportage (KISS), indien u hieraan deelneemt. Deze kunt u automatisch laten inlezen in de enquête. Het recept voor deze indicator vindt u in de bijlage. Teller Noemer Onderbouwing Type indicator Patiënten met minimaal 2 afleveringen COXib s in de rapportageperiode met een ischemische risicofactor. Patiënten met minimaal 2 afleveringen COXib s in de rapportageperiode. Zie het HARM Wrestling rapport (2009): nl/downloads/harmwrestlingrapportdefnov2009.pdf/at_ download/file Uitkomst 43

Kwaliteitsindicatoren Farmacie. Meting over 2014

Kwaliteitsindicatoren Farmacie. Meting over 2014 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Meting over 2014 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Apotheekhoudende Huisarts (AHHA) Bij de totstandkoming van de kwaliteitsindicatoren hebben de volgende partijen samengewerkt:

Nadere informatie

METING OVER 2016 OPENBARE APOTHEKEN KONINKLIJKE NEDERLANDSE MAATSCHAPPIJ TER BEVORDERING DER PHARMACIE

METING OVER 2016 OPENBARE APOTHEKEN KONINKLIJKE NEDERLANDSE MAATSCHAPPIJ TER BEVORDERING DER PHARMACIE KWALITEITS- INDICATOREN FARMACIE METING OVER 2016 OPENBARE APOTHEKEN KONINKLIJKE NEDERLANDSE MAATSCHAPPIJ TER BEVORDERING DER PHARMACIE Bij de totstandkoming van de kwaliteitsindicatoren hebben de volgende

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie. Meting over 2013

Kwaliteitsindicatoren Farmacie. Meting over 2013 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Meting over 2013 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Apotheekhoudende Huisarts (AHHA) Bij de totstandkoming van de kwaliteitsindicatoren hebben de volgende partijen samengewerkt:

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Kwaliteitsindicatoren Farmacie Meting over 2014 Openbare apotheken Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie Kwaliteitsindicatoren Farmacie (OA) Inhoud Inleiding 7 Samenvatting

Nadere informatie

METING OVER 2017 OPENBARE APOTHEKEN

METING OVER 2017 OPENBARE APOTHEKEN KWALITEITS- INDICATOREN FARMACIE METING OVER 2017 OPENBARE APOTHEKEN KONINKLIJKE NEDERLANDSE MAATSCHAPPIJ TER BEVORDERING DER PHARMACIE APOTHEKERSORGANISATIE Bij de totstandkoming van de kwaliteitsindicatoren

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie. Meting over 2014 Poliklinische Apotheken

Kwaliteitsindicatoren Farmacie. Meting over 2014 Poliklinische Apotheken Kwaliteitsindicatoren Farmacie Meting over 2014 Kwaliteitsindicatoren Farmacie (PoliA) Inhoud Inleiding 7 Samenvatting indicatoren 9 Bij de totstandkoming van de kwaliteitsindicatoren hebben de volgende

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Kwaliteitsindicatoren Farmacie Meting over 2016 Apotheekhoudende huisartsen (AHHA) 1 Inhoud Inleiding 4 Uitleg indicatoren 5 1 Kwaliteitsmanagement 6 1.1 Aanwezigheid gecertificeerd kwaliteitssysteem 6

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken (OA) Versie 1.3 16-11-2011

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken (OA) Versie 1.3 16-11-2011 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Openbare Apotheken () Versie 1.3 16-11-2011 Kwaliteitsindicatoren Farmacie (versie 1.3) nov. 2011 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Samenvatting indicatoren 5 3. Indicatoren

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Kwaliteitsindicatoren Farmacie Meting over 2015 apotheekhoudende huisartsen (AHHA) 1 Inhoud Inleiding 4 Samenvatting indicatoren 5 1 Kwaliteitsmanagement 6 1.1 Aanwezigheid gecertificeerd kwaliteitssysteem

Nadere informatie

FTO Oldenzaal

FTO Oldenzaal FTO Oldenzaal 11-06-2015 Inhoud Inleiding Ontwikkeling zorgbekostiging Speerpunten marktpartijen MFB Medisch Farmaceutische Beslisregels Kwaliteitsindicatoren Transparantie / meetbare zorg Gevolgen voor

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren: Farmacie: Ziekenhuisapotheken (ZHA) meting over 2014

Kwaliteitsindicatoren: Farmacie: Ziekenhuisapotheken (ZHA) meting over 2014 Kwaliteitsindicatoren Farmacie: Ziekenhuisapotheken Meting over 2014 Kwaliteitsindicatoren: Farmacie: Ziekenhuisapotheken (ZHA) meting over 2014 Inhoud Inleiding 7 Bij de totstandkoming van de kwaliteitsindicatoren

Nadere informatie

Voor 2016 worden de volgende prestaties apart, dat wil zeggen naast de prestatie Terhandstelling van een URgeneesmiddel,

Voor 2016 worden de volgende prestaties apart, dat wil zeggen naast de prestatie Terhandstelling van een URgeneesmiddel, Artikel 1 Beloning van zorgprestaties Net als voorgaande jaren zal Zilveren Kruis in 2016 farmaceutische zorgprestaties separaat van de prestatie Terhandstelling van een UR-geneesmiddel belonen. Voor 2016

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Apotheekhoudende Huisartsen (AHHA) Versie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Apotheekhoudende Huisartsen (AHHA) Versie Kwaliteitsindicatoren Farmacie Apotheekhoudende Huisartsen () Versie 1.3 16-11-2011 In het project Zichtbare Zorg Farmacie werken de volgende partijen samen: 1. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn

Nadere informatie

Maagbescherming bij salicylaat-/coxibgebruik 108

Maagbescherming bij salicylaat-/coxibgebruik 108 Maagbescherming bij salicylaat-/coxibgebruik 108 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum 04-03-2014 Doel Verlagen

Nadere informatie

WORKSHOP: DE ROL VAN DE OPENBAAR APOTHEKER IN 2025

WORKSHOP: DE ROL VAN DE OPENBAAR APOTHEKER IN 2025 WORKSHOP: DE ROL VAN DE OPENBAAR APOTHEKER IN 2025 INSPIRE klantenevenement 14 november 2013 Inhoud Farmacie 2013 Workshop scenario analyse Toekomstbeeld VJA Praktijkvoorbeelden Visiedocument Jonge Zorgverleners

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren. Metingen over 2012

Kwaliteitsindicatoren. Metingen over 2012 Kwaliteitsindicatoren Metingen over 2012 Kwaliteitsindicatoren Farmacie (AHHA) Inhoud Inleiding 7 Samenvatting indicatoren 9 Bij de totstandkoming van de kwalitieitsindicatoren hebben de volgende partijen

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Kwaliteitsindicatoren Farmacie Meting over 2017 Apotheekhoudende huisartsen (AHHA) 1 Inhoud Inleiding 4 Uitleg indicatoren 5 1 Kwaliteitsmanagement 6 1.1 Aanwezigheid gecertificeerd kwaliteitssysteem 6

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Ziekenhuis Apotheken (ZHA) Versie 1.3 16-11-2011

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Ziekenhuis Apotheken (ZHA) Versie 1.3 16-11-2011 Kwaliteitsindicatoren Farmacie Ziekenhuis Apotheken () Versie 1.3 16-11-2011 Kwaliteitsindicatoren Farmacie (versie 1.3) nov. 2011 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Samenvatting indicatoren 5 3. Indicatoren

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek van Maarseveen op 9 april 2019 te Hilversum. Utrecht, April 2019

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek van Maarseveen op 9 april 2019 te Hilversum. Utrecht, April 2019 Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek van Maarseveen op 9 april 2019 te Hilversum Utrecht, April 2019 Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Onderzoeksvragen 4 1.2 Onderzoeksmethode 4 1.3 Toetsingskader

Nadere informatie

Toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2015

Toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2015 Toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2015 De toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2015 is een aanvulling op bijlage 6 Resultaatbeloning

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Poliklinische Apotheken (PoliA) Versie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Poliklinische Apotheken (PoliA) Versie Kwaliteitsindicatoren Farmacie Poliklinische Apotheken () Versie 1.3 16-11-2011 Kwaliteitsindicatoren Farmacie (versie 1.3) nov. 2011 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Samenvatting indicatoren 5 3. Indicatoren

Nadere informatie

CZ-Kwaliteitsmonitor Apotheken 2015. (ook van toepassing op OHRA en Delta Lloyd)

CZ-Kwaliteitsmonitor Apotheken 2015. (ook van toepassing op OHRA en Delta Lloyd) CZ-Kwaliteitsmonitor Apotheken 2015 (ook van toepassing op OHRA en Delta Lloyd) Inhoud 1 Kwaliteit openbare farmacie 2 2 Visie CZ ten aanzien van openbare farmacie 3 3 Doelen in de openbare farmacie 4

Nadere informatie

Maagbescherming bij NSAID-gebruik 107

Maagbescherming bij NSAID-gebruik 107 Maagbescherming bij NSAID-gebruik 107 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum 29-05-2013 Doel Verlagen van

Nadere informatie

De inspectie zal haar toezichtbeleid bij brief communiceren aan VWS en betrokken partijen alsmede aan het zorgveld via de IGZ website.

De inspectie zal haar toezichtbeleid bij brief communiceren aan VWS en betrokken partijen alsmede aan het zorgveld via de IGZ website. > Retouradres Postbus 2680 3500 GR Utrecht Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2680 3500 GR Utrecht T 088 120 50 00 F 088 120 50 01 www.igz.nl Onderwerp Toezichtbeleid IGZ Nadere toelichting richtlijn

Nadere informatie

Inhoudsopgave. bijlage 11

Inhoudsopgave. bijlage 11 CZ-Kwaliteitsmonitor Apotheken 2016 1 Inhoudsopgave 1 Kwaliteit openbare farmacie 4 2 Visie CZ ten aanzien van openbare farmacie 5 3 Doelen in de openbare farmacie 6 4 Waardemeting, toetsbare inkoop van

Nadere informatie

Kwaliteit en doelmatigheid van voorschrijven van medicijnen. Rob Essink, apotheker MPH, 28 maart 2013

Kwaliteit en doelmatigheid van voorschrijven van medicijnen. Rob Essink, apotheker MPH, 28 maart 2013 Kwaliteit en doelmatigheid van voorschrijven van medicijnen Rob Essink, apotheker MPH, 28 maart 2013 Inhoud presentatie 1. Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik 2. Monitoren voorschrijfgedrag,

Nadere informatie

Onderwerp: Achmea Voorschrijf Flits 1 Het voorschrijven van generieke statines

Onderwerp: Achmea Voorschrijf Flits 1 Het voorschrijven van generieke statines & GEZONDHEID Achmea divisie Zorg & Gezondheid, Postbus 19, 3800 HA Amersfoort Storkstraat 12 3833 LB Leusden www.achmeazorg.nl Aan: Raad van Bestuur Datum: Juli 2014 : Onderwerp: Achmea Voorschrijf Flits

Nadere informatie

Reglement Farmaceutische zorg Restitutie 2018

Reglement Farmaceutische zorg Restitutie 2018 Postbus 2705 6401 DE Heerlen T 088-35 35 763 Postbus 2296 5600 CG Eindhoven T 088-35 35 764 www.aevitae.com info@aevitae.com Reglement Farmaceutische zorg Restitutie 2018 Inhoudsopgave pag. 1 Algemeen

Nadere informatie

MEDICATIEBEWAKING OP BASIS VAN NIER-

MEDICATIEBEWAKING OP BASIS VAN NIER- KONINKLIJKE NEDERLANDSE MAATSCHAPPIJ TER BEVORDERING DER PHARMACIE MEDICATIEBEWAKING OP BASIS VAN NIER- F U N C T I E W A A R D E N EEN HANDLEIDING VOOR IN DE APOTHEEK 2 I N L E I D I N G H A N D L E I

Nadere informatie

Reglement Farmaceutische zorg 2018

Reglement Farmaceutische zorg 2018 Reglement Farmaceutische zorg 2018 Ditzo Reglement Farmaceutische zorg 2018 1. Algemeen Dit Reglement is een uitwerking van de modelovereenkomst van de Ditzo basisverzekering welke weer een uitwerking

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie

Kwaliteitsindicatoren Farmacie Kwaliteitsindicatoren Farmacie Meting over 2018 Apotheekhoudende huisartsen (AHHA) 1 Inhoud Inleiding 4 Uitleg indicatoren 5 Kwaliteitsmanagement 6 0.1 Aanwezigheid gecertificeerd kwaliteitsmanagementsysteem

Nadere informatie

METING OVER OPENBARE APOTHEKEN

METING OVER OPENBARE APOTHEKEN KWALITEITS- INDICATOREN FARMACIE METING OVER 2017 2018 OPENBARE APOTHEKEN KONINKLIJKE NEDERLANDSE MAATSCHAPPIJ TER BEVORDERING DER PHARMACIE APOTHEKERSORGANISATIE Bij de totstandkoming van de kwaliteitsindicatoren

Nadere informatie

Medicatieoverdracht protocol Verpleeghuizen

Medicatieoverdracht protocol Verpleeghuizen Medicatieoverdracht protocol Verpleeghuizen Van toepassing op Medewerkers Zorg en cliënten Datum vaststelling Versie 18 januari 2011 Evaluatiedatum INHOUD MEDICATIEOVERDRACHT PROTOCOL 1. Doel... 1 2. Beschrijving..

Nadere informatie

Benchmark Voorschrijven in vergelijking met MVH en KISS-matrix

Benchmark Voorschrijven in vergelijking met MVH en KISS-matrix Benchmark Voorschrijven in vergelijking met MVH en KISS-matrix Overeenkomsten en verschillen De Benchmark Voorschrijven is ontwikkeld door de Stichting Farmaceutische Kengetallen in samenwerking met de

Nadere informatie

1. Algemeen. 2. Definities

1. Algemeen. 2. Definities Ditzo Reglement Farmaceutische zorg 2019 Dit Reglement is onder voorbehoud van goedkeuring door de NZa, vanaf 01-01-2019 is de definitieve versie beschikbaar op onze site. 1. Algemeen Dit Reglement is

Nadere informatie

Toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2016

Toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2016 Toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2016 De toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2016 is een aanvulling op bijlage 6 Resultaatbeloning

Nadere informatie

Jaarrapportage Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) Openbare apotheken (OA) Algemeen

Jaarrapportage Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) Openbare apotheken (OA) Algemeen Jaarrapportage Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) Openbare apotheken (OA) 2011 Algemeen April 2012 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Aantal incidenten op basis van melddatum openbare apotheken

Nadere informatie

Verklarende woordenlijst

Verklarende woordenlijst Verklarende woordenlijst bij toetsingskader medicatieveiligheid Utrecht, oktober 2018 Begrip Verklaring Bekwaam en bevoegd Bekwaam zijn houdt in het beschikken over kennis en vaardigheid: kennis over de

Nadere informatie

Ketenafspraak SAGO en Tergooi

Ketenafspraak SAGO en Tergooi Ketenafspraak SAGO en Tergooi Farmaceutische begeleiding bij opname, ontslag of polikliniekbezoek/dagbehandeling Opgemaakt op 01-01-2015 Geldig tot 31-12-2015 Versie 2.2 Definities: - SAGO: vertegenwoordigt

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek Munstergeleen op 21 december 2017 te Munstergeleen. Utrecht, januari 2018

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek Munstergeleen op 21 december 2017 te Munstergeleen. Utrecht, januari 2018 Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek Munstergeleen op 21 december 2017 te Munstergeleen Utrecht, januari 2018 Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Onderzoeksvragen 4 1.2 Onderzoeksmethode

Nadere informatie

Workshop voor apothekers en huisartsen. 'Zuinig met maagprotectie bij NSAIDgebruik is zuur voor de maag Voorbeeld

Workshop voor apothekers en huisartsen. 'Zuinig met maagprotectie bij NSAIDgebruik is zuur voor de maag Voorbeeld Workshop voor apothekers en huisartsen 'Zuinig met maagprotectie bij NSAIDgebruik is zuur voor de maag Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Onderzoeken van PHARMO en Vonkeman Presentatie van regionale

Nadere informatie

Openbare apotheken en apotheekhoudend huisartsen. Meetperiode voor profiel Onderdeel Indicator

Openbare apotheken en apotheekhoudend huisartsen. Meetperiode voor profiel Onderdeel Indicator Toelichting Apotheekprofielen 00 streeft naar een goede kwaliteit van zorg tegen betaalbare zorgkosten. Om dit te bevorderen maakt gebruik van de profielsystematiek. We maken een selectie van indicatoren

Nadere informatie

Rationeel voorschrijven 3.0

Rationeel voorschrijven 3.0 Rationeel voorschrijven 3.0 De basis van het proces 08-11-2017 Na 25 jaar farmaco-therapie overleg Gemaakte afspraken verwaterden Methode zoeken om afspraken vast te leggen Voorschrijfgemak voor huisartsen

Nadere informatie

Regionale afspraken m.b.t. farmaceutische begeleiding bij opname in en ontslag uit het ziekenhuis en polikliniekbezoek

Regionale afspraken m.b.t. farmaceutische begeleiding bij opname in en ontslag uit het ziekenhuis en polikliniekbezoek Regionale afspraken m.b.t. farmaceutische begeleiding opname in en ontslag uit het ziekenhuis en polikliniekbezoek Definities: - SAGO: vertegenwoordigt alle openbare apothekers in de regio - Openbare :

Nadere informatie

Aanvulling op Zorginkoopbeleid 2019

Aanvulling op Zorginkoopbeleid 2019 Aanvulling op Zorginkoopbeleid 2019 Farmaceutische zorg 30 juni 2018 Aanvulling op zorginkoopbeleid Farmaceutische zorg 2019 VRZ Zorginkoop Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Inkoop VRZ Zorginkoop 2019... 3 3.

Nadere informatie

Rationeel voorschrijven 3.0

Rationeel voorschrijven 3.0 Symposium Kennismanagement. Op weg naar medicatieveiligheid 3.0 Rationeel voorschrijven 3.0 Over EVS, FTO en Formularium Nieuwegein, 17 juni 2014 Gertjan Hooijman, FTO Asten Er was eens (20 jaar geleden)

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren

Kwaliteitsindicatoren Kwaliteitsindicatoren 2010 Basisset apotheken Utrecht, januari 2011 Inhoud INHOUD Inleiding 7 Gebruikershandleiding 11 Apotheekkenmerken 13 Overzichtsblad indicatoren 17 Kwaliteitsindicatoren 21 Patiëntendossier

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Service Apotheek Wolverlei op 21 februari 2018 te Soest. Utrecht, Maart 2018

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Service Apotheek Wolverlei op 21 februari 2018 te Soest. Utrecht, Maart 2018 Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Service Apotheek Wolverlei op 21 februari 2018 te Soest Utrecht, Maart 2018 Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Onderzoeksvragen 4 1.2 Onderzoeksmethode 4 1.3

Nadere informatie

Rapport. Cardiovasculair risicomanagement. Simvastatine: keuze en dosering 2009-2010

Rapport. Cardiovasculair risicomanagement. Simvastatine: keuze en dosering 2009-2010 Rapport Cardiovasculair risicomanagement Simvastatine: keuze en dosering 2009-2010 Colofon Auteur Daniëlla Theunissen, apotheker Met medewerking van Marianne Nijpels, apotheker Illustratie Len Munnik september

Nadere informatie

Handleiding module Doelmatig Voorschrijven 2015 Zorg en Zekerheid

Handleiding module Doelmatig Voorschrijven 2015 Zorg en Zekerheid Handleiding module Doelmatig Voorschrijven 2015 Zorg en Zekerheid 1 Inhoud 1. De prescriptiemodule 2015 in grote lijnen... 5 2. Deelname aan de prescriptiemodule: de praktische kanten... 8 2.1. Verantwoording...

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek Hopveld op 18 februari 2019 te Sint-Michielsgestel. Utrecht, maart 2019

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek Hopveld op 18 februari 2019 te Sint-Michielsgestel. Utrecht, maart 2019 Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek Hopveld op 18 februari 2019 te Sint-Michielsgestel Utrecht, maart 2019 Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Onderzoeksvragen 4 1.2 Onderzoeksmethode 4

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren apotheken Basisset 2009

Kwaliteitsindicatoren apotheken Basisset 2009 Kwaliteitsindicatoren apotheken Basisset 2009 IGZ KNMP Inspectie voor de Gezondheidszorg Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie Utrecht, september 2008 2 KWALITEITSINDICATOREN

Nadere informatie

Persoonsgegevens, medicijnen en uw privacy

Persoonsgegevens, medicijnen en uw privacy Persoonsgegevens, medicijnen en uw privacy GEGEVENS OVER UZELF EN OVER UW MEDICIJNEN WAT WIL UW APOTHEKER WETEN WIE HEEFT INZAGE IN DE GEGEVENS EN WAARVOOR WAT KUNT U ZELF DOEN EN WAT ZIJN UW RECHTEN REGIONAAL

Nadere informatie

Bijlage 3 Geïntegreerde KwaliteitZZorg Farmacie 3 (GKF3)

Bijlage 3 Geïntegreerde KwaliteitZZorg Farmacie 3 (GKF3) Bijlage 3 Geïntegreerde KwaliteitZZorg Farmacie 3 (GKF3) Zorg en Zekerheid benadrukt de geïntegreerde samenwerking tussen de huisarts en de apotheker. In 2012 zijn wij daarom gestart met het inkopen van

Nadere informatie

uw medische gegevens elektronisch delen?

uw medische gegevens elektronisch delen? patiënteninformatie uw medische gegevens elektronisch delen? Dat kan via het LSP Ziekte, blessure of een ongeval komt vaak onverwacht. Daardoor kunt u terecht komen bij een (onbekende) arts, een andere

Nadere informatie

VRAAG EN ANTWOORD VOORKEURSBELEID GENEESMIDDELEN

VRAAG EN ANTWOORD VOORKEURSBELEID GENEESMIDDELEN VRAAG EN ANTWOORD VOORKEURSBELEID GENEESMIDDELEN OPGESTELD DOOR ORGANISATIES VAN ZORGVERZEKERAARS, ZORGAANBIEDERS EN CONSUMENTEN / PATIËNTEN (ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND, LHV, KNMP, NPCF EN CONSUMENTENBOND).

Nadere informatie

VRAGEN EN ANTWOORDEN over de elektronische uitwisseling van medische gegevens

VRAGEN EN ANTWOORDEN over de elektronische uitwisseling van medische gegevens VRAGEN EN ANTWOORDEN over de elektronische uitwisseling van medische gegevens Wat? In december 2011 zijn de organisaties van huisartsen(posten), apothekers en ziekenhuizen met de NPCF tot een akkoord gekomen

Nadere informatie

Welkom bij de Radboud Apotheek

Welkom bij de Radboud Apotheek Welkom bij de Radboud Apotheek Voor wie? De Radboud Apotheek is er voor: alle patiënten van het Radboudumc die niet (meer) zijn opgenomen bezoekers medewerkers inwoners van de regio Nijmegen U kunt er

Nadere informatie

Harm 2 studie: Medicatieveiligheid en communicatie. Prof. dr. Miriam CJM Sturkenboom Erasmus MC, afdeling Medische Informatica

Harm 2 studie: Medicatieveiligheid en communicatie. Prof. dr. Miriam CJM Sturkenboom Erasmus MC, afdeling Medische Informatica Harm 2 studie: Medicatieveiligheid en communicatie Prof. dr. Miriam CJM Sturkenboom Erasmus MC, afdeling Medische Informatica IPCI vs. HARM studie in 2005 Jaarlijks 10.000-16.000 vermijdbare opnamen Design

Nadere informatie

Samen verantwoord veilig voorschrijven; de apotheker. Inleiding. Onbekend maakt onbemind; de apotheker

Samen verantwoord veilig voorschrijven; de apotheker. Inleiding. Onbekend maakt onbemind; de apotheker Samen verantwoord veilig voorschrijven; de apotheker. Erna Berkhof, apotheker Boots apotheek Drunen Disclosure: geen belangen Inleiding Onbekend maakt onbemind; de apotheker Wie zijn we HARM-onderzoek

Nadere informatie

Procedure opname Doorgeleverde Bereidingen

Procedure opname Doorgeleverde Bereidingen 1/7 Z-Index Alexanderstraat 11 2514 JL Den Haag Postbus 16090 2500 BB Den Haag T 070-37 37 400 F 070-37 37 401 info@z-index.nl www.z-index.nl KvK: Haaglanden 27177027 Auteur(s) Bas van der Meer Procedure

Nadere informatie

Set generieke kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief

Set generieke kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief Set generieke kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief De hierna genoemde generieke kwaliteitscriteria zijn geldend voor iedere chronische patiënt en geformuleerd vanuit het perspectief van patiënten

Nadere informatie

Uw medische gegevens elektronisch delen?

Uw medische gegevens elektronisch delen? Uw medische gegevens elektronisch delen? Alleen met uw toestemming! Goede zorg met goede informatie Ziekte, een blessure of een ongeval komt vaak onverwacht. Daardoor kunt u terechtkomen bij een onbekende

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het follow-up inspectiebezoek aan Service Apotheek Wolverlei op 2 mei 2018 te Soest. Utrecht, Juli 2018

Rapport naar aanleiding van het follow-up inspectiebezoek aan Service Apotheek Wolverlei op 2 mei 2018 te Soest. Utrecht, Juli 2018 Rapport naar aanleiding van het follow-up inspectiebezoek aan Service Apotheek Wolverlei op 2 mei 2018 te Soest Utrecht, Juli 2018 Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Onderzoeksvragen 4 1.2 Onderzoeksmethode 4 1.3

Nadere informatie

MFB s en de openbaar apotheker

MFB s en de openbaar apotheker MFB s en de openbaar apotheker Introductie Apothekers streven naar optimale farmaceutische patiëntenzorg. Deze zorg wordt steeds vaker afgestemd op de individuele patiënt. Dit is ook nodig, omdat er steeds

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan BENU Apotheek Waterlinie op 20 februari 2019 te Uithoorn. Utrecht, Maart 2019

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan BENU Apotheek Waterlinie op 20 februari 2019 te Uithoorn. Utrecht, Maart 2019 Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan BENU Apotheek Waterlinie op 20 februari 2019 te Uithoorn Utrecht, Maart 2019 Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Onderzoeksvragen 4 1.2 Onderzoeksmethode 4 1.3

Nadere informatie

p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2

p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2 Zuyderland Apotheek Inhoud Inleiding... 3 Voor wie is de Zuyderland Apotheek?... 3 Werkwijze... 3 Medicatiebewaking... 3 Inzicht in uw medicijngebruik... 3 Zorgvuldige controle... 4 Eigen apotheekkeuze...

Nadere informatie

Medicatieveiligheid Midden/Noord Zeeland Samenwerkingsafspraken

Medicatieveiligheid Midden/Noord Zeeland Samenwerkingsafspraken Medicatieveiligheid Midden/Noord Zeeland Samenwerkingsafspraken SMWA MV Zeeland 1 Inhoud Inleiding Verantwoordelijkheden bij medicatieveiligheid Begrippen bij medicatieveiligheid Leeswijzer Gebruikte afkortingen

Nadere informatie

Jaarrapportage Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) Ziekenhuizen (ZH) 2012. Algemeen

Jaarrapportage Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) Ziekenhuizen (ZH) 2012. Algemeen Jaarrapportage Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) Ziekenhuizen (ZH) 2012 Algemeen April 2013 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Aantal incidenten op basis van melddatum ziekenhuizen in 2012 per

Nadere informatie

Herziening Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten Mathieu Tjoeng Ed Wiltink

Herziening Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten Mathieu Tjoeng Ed Wiltink Herziening Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten Mathieu Tjoeng Ed Wiltink Aanleiding herziening Richtlijn 2008 en nadere toelichting 2014 Geen werkend EPD of landelijk schakelsysteem

Nadere informatie

Jaarrapportage Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) Ziekenhuizen (ZH) Algemeen

Jaarrapportage Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) Ziekenhuizen (ZH) Algemeen Jaarrapportage Centrale Medicatie-incidenten Registratie (CMR) Ziekenhuizen (ZH) 2011 Algemeen April 2012 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Aantal incidenten op basis van melddatum ziekenhuizen in 2011 per

Nadere informatie

Uw medische gegevens elektronisch delen?

Uw medische gegevens elektronisch delen? Uw medische gegevens elektronisch delen? Alleen met uw toestemming! Goede zorg met goede informatie Ziekte, een blessure of een ongeval komt vaak onverwacht. Daardoor kunt u terechtkomen bij een onbekende

Nadere informatie

De Polikliniekapotheek. van Tergooi. Zorg, kwaliteit, service en gemak

De Polikliniekapotheek. van Tergooi. Zorg, kwaliteit, service en gemak De Polikliniekapotheek van Tergooi Zorg, kwaliteit, service en gemak Welkom bij de Polikliniekapotheek van Tergooi Zorg, kwaliteit, service en gemak: daar staat de Polikliniekapotheek van Tergooi voor.

Nadere informatie

CEL 2010 0049. Indicatorenset DM

CEL 2010 0049. Indicatorenset DM CEL 2010 0049 Indicatorenset DM Deze indicatorenset Diabetes Melitus is vervaardigd in opdracht van ZN en wordt ingebracht bij Zichtbare Zorg als de door zorgverzekeraars gewenste indicatorenset. Zorgverzekeraars

Nadere informatie

Veldnorm voorschrijven, klaarmaken, ter hand stellen en toedienen van cytostatica. Ingangsdatum: 1 januari 2014

Veldnorm voorschrijven, klaarmaken, ter hand stellen en toedienen van cytostatica. Ingangsdatum: 1 januari 2014 Veldnorm voorschrijven, klaarmaken, ter hand stellen en toedienen van cytostatica Ingangsdatum: 1 januari 2014 Inhoudsopgave Doel... 1 Te nemen verantwoordelijkheden ter voorkoming van doseringsfouten

Nadere informatie

Voorschrijven door internisten en cardiologen

Voorschrijven door internisten en cardiologen Cardiologie_Cardiologie 29-10-12 15:18 Pagina 1 Voorschrijven door internisten en cardiologen Beknopte weergave van de verkenning naar oorzaken van verschillen in voorschrijven van cholesterolverlagers

Nadere informatie

NAN 2006 Richtlijn 1 Behandelingsovereenkomst

NAN 2006 Richtlijn 1 Behandelingsovereenkomst NAN 2006 Richtlijn 1 Behandelingsovereenkomst Versie: 26 februari 2007 Auteur: KNMP/WINAp Leeswijzer richtlijn 1 Hoofdstuk 1 van de NAN 2006 gaat over de behandelingsovereenkomst conform de Wet op de geneeskundige

Nadere informatie

ActiZ KNMP NVZA Verenso BTN LHV LOC NHG NPCF V&VN. Veilige principes in de medicatieketen. verpleging verzorging thuiszorg

ActiZ KNMP NVZA Verenso BTN LHV LOC NHG NPCF V&VN. Veilige principes in de medicatieketen. verpleging verzorging thuiszorg ActiZ KNMP NVZA Verenso BTN LHV LOC NHG NPCF V&VN Veilige principes in de medicatieketen verpleging verzorging thuiszorg De veilige principes zijn opgesteld door de Task Force medicatieveiligheid care.

Nadere informatie

Bijzondere Kenmerken: Kwaliteitsindicatoren IR V-2-1-1

Bijzondere Kenmerken: Kwaliteitsindicatoren IR V-2-1-1 1/9 Z-Index Alexanderstraat 11 2514 JL Den Haag Postbus 16090 2500 BB Den Haag T 070-37 37 400 F 070-37 37 401 info@z-index.nl www.z-index.nl KvK: Haaglanden 27177027 Auteurs: Drs. L. Grandia Drs. M. Journée-Gilissen

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Boots Apotheek Emma op 28 februari 2019 te Hilversum. Utrecht, mei 2019

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Boots Apotheek Emma op 28 februari 2019 te Hilversum. Utrecht, mei 2019 Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Boots Apotheek Emma op 28 februari 2019 te Hilversum Utrecht, mei 2019 Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Onderzoeksvragen 4 1.2 Onderzoeksmethode 4 1.3 Toetsingskader

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek Kruidenwijk op 28 februari 2019 te Nijverdal. Utrecht, April 2019

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek Kruidenwijk op 28 februari 2019 te Nijverdal. Utrecht, April 2019 Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek Kruidenwijk op 28 februari 2019 te Nijverdal Utrecht, April 2019 Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Onderzoeksvragen 4 1.2 Onderzoeksmethode 4 1.3 Toetsingskader

Nadere informatie

Geneesmiddelenkennis

Geneesmiddelenkennis Keuzedeel mbo Geneesmiddelenkennis gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0043 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015

Nadere informatie

H. ADDENDUM STOPPEN MET ROKEN 2015-2016 BIJ DE OVEREENKOMST BASISHUISARTSENZORG 2015-2016

H. ADDENDUM STOPPEN MET ROKEN 2015-2016 BIJ DE OVEREENKOMST BASISHUISARTSENZORG 2015-2016 H. ADDENDUM STOPPEN MET ROKEN 2015-2016 BIJ DE OVEREENKOMST BASISHUISARTSENZORG 2015-2016 Partijen zoals genoemd in de overeenkomst basishuisartsenzorg 2015 2016 komen in aanvulling op de overeenkomst

Nadere informatie

Jouw rechten en plichten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Jouw rechten en plichten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Jouw rechten en plichten Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Recht op informatie over medicijnen 4 Spreekkamer 5 Ophalen van medicijnen 6 Verplicht

Nadere informatie

Programma Doelmatigheid Cardiovasculair Risicomanagement. Welke rol speelt u bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten?

Programma Doelmatigheid Cardiovasculair Risicomanagement. Welke rol speelt u bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten? Programma Doelmatigheid Cardiovasculair Risicomanagement Welke rol speelt u bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten? DGV_08_DEF1.indd 1 01-09-2008 10:19:43 NHG DGV Hoge sterfte door hart-

Nadere informatie

(2008) Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten

(2008) Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten Leidraad Overdracht Medicatiegegevens in de keten Mady Samuels Senior beleidsmedewerker Ministerie van VWS Directie Geneesmiddelen en Medische Technologie (2008) Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens

Nadere informatie

Nierfunctie: furosemide 127

Nierfunctie: furosemide 127 Nierfunctie: furosemide 127 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum December 2013 Doel Het voorkomen van therapiefalen

Nadere informatie

Bijlage Indicatoren WSO tabblad

Bijlage Indicatoren WSO tabblad Bijlage Indicatoren WSO tabblad Meting over 2015 Openbare apotheken Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie Bijlage Indicatoren WSO tabblad (OA) Inhoud Voorwoord 7 1 GDV 12 2

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek de Horden op 22 februari 2018 te Wijk bij Duurstede. Utrecht, maart 2018

Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek de Horden op 22 februari 2018 te Wijk bij Duurstede. Utrecht, maart 2018 Rapport naar aanleiding van het inspectiebezoek aan Apotheek de Horden op 22 februari 2018 te Wijk bij Duurstede Utrecht, maart 2018 Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Onderzoeksvragen 4 1.2 Onderzoeksmethode 4

Nadere informatie

Veilige principes in de medicatieketen (VVT) - Leeswijzer

Veilige principes in de medicatieketen (VVT) - Leeswijzer Veilige principes in de medicatieketen (VVT) - Leeswijzer De veilige principes zijn opgesteld door de Task Force medicatieveiligheid care. De veilige principes zijn opgesteld voor de sectoren Verpleging,

Nadere informatie

Medicatieveiligheid : focus op de patiënt

Medicatieveiligheid : focus op de patiënt Medicatieveiligheid : focus op de patiënt 26 mei 2011 Froukje Boersma, specialist ouderengeneeskunde UMCG, Lentis/Dignis Opbouw presentatie 1. Medicatieveiligheid achtergrond 2. Patiënt risicofactoren

Nadere informatie

Risico-indicatoren. Basisset Geestelijke Gezondheidszorg, Verslavingszorg en Forensische zorg. Utrecht, december 2013

Risico-indicatoren. Basisset Geestelijke Gezondheidszorg, Verslavingszorg en Forensische zorg. Utrecht, december 2013 Risico-indicatoren 2014 Basisset Geestelijke Gezondheidszorg, Verslavingszorg en Forensische zorg Utrecht, december 2013 Inleiding INLEIDING Voor u ligt de basissetrisico-indicatoren Geestelijke Gezondheidszorg,

Nadere informatie

Definitie Onder polyfarmacie wordt in dit document verstaan: het gelijktijdig gebruik van 5 of meer verschillende geneesmiddelen.

Definitie Onder polyfarmacie wordt in dit document verstaan: het gelijktijdig gebruik van 5 of meer verschillende geneesmiddelen. Toolkit polyfarmacie en medicatieveiligheid Doel 1. De medicamenteuze behandeling van de patiënt optimaliseren 2. Zoveel mogelijk voorkomen van (vermijdbare) bijwerkingen van medicatie 3. De continuïteit

Nadere informatie

GENEESMIDDELEN Veel gestelde vragen en antwoorden. Augustus 2008

GENEESMIDDELEN Veel gestelde vragen en antwoorden. Augustus 2008 GENEESMIDDELEN Veel gestelde vragen en antwoorden Augustus 2008 Toelichting: De vragen zijn ingedeeld in drie onderdelen: -1- vergoedingen voor geneesmiddelen, -2- preferentiebeleid van zorgverzekeraars,

Nadere informatie

Rapport naar aanleiding van het follow-up inspectiebezoek aan Apotheek de Vries B.V. op 28 maart 2018 te Hengelo (Ov.) Utrecht, Januari 2019

Rapport naar aanleiding van het follow-up inspectiebezoek aan Apotheek de Vries B.V. op 28 maart 2018 te Hengelo (Ov.) Utrecht, Januari 2019 Rapport naar aanleiding van het follow-up inspectiebezoek aan Apotheek de Vries B.V. op 28 maart 2018 te Hengelo (Ov.) Utrecht, nuari 2019 Inhoud 1 Inleiding 4 1.1 Onderzoeksvragen 4 1.2 Onderzoeksmethode

Nadere informatie

MFB S EN DE OPENBAAR APOTHEKER

MFB S EN DE OPENBAAR APOTHEKER MFB S EN DE OPENBAAR APOTHEKER INTRODUCTIE Apothekers streven naar optimale farmaceutische patiëntenzorg. Deze zorg wordt steeds vaker afgestemd op de individuele patiënt. Dit is ook nodig, omdat er steeds

Nadere informatie

Leidraad Overdracht Medicatiegegevens in de keten

Leidraad Overdracht Medicatiegegevens in de keten Leidraad Overdracht Medicatiegegevens in de keten Mady Samuels Senior beleidsmedewerker Ministerie van VWS Directie Geneesmiddelen en Medische Technologie (2008) Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 25 424 Geestelijke gezondheidszorg Nr. 206 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

Eno. Aanvulling Zorginkoopbeleid 2019 Farmacie

Eno. Aanvulling Zorginkoopbeleid 2019 Farmacie Eno Aanvulling Zorginkoopbeleid 2019 Farmacie Eno Zorgverzekeraar Juli 2018 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Eno zorginkoop 2019... 4 3 Procedure en planning zorginkoop... 5 2 1 Inleiding Voor u ligt

Nadere informatie

Uw huisarts uit de regio Berlicum, Rosmalen, Empel en Den Bosch

Uw huisarts uit de regio Berlicum, Rosmalen, Empel en Den Bosch Het aantal patiënten met chronische zorg zoals diabetes, COPD en andere chronische ziektebeelden neemt toe. Dit vraagt om een beter gestructureerde organisatie van de gezondheidszorg. Uw huisarts uit de

Nadere informatie