als stimulans voor een hogere participatie p van ouderen op de arbeidsmarkt (NEA-paper) Frank Cörvers

Transcriptie

1 Langdurige arbeidsrelaties als stimulans voor een hogere participatie p van ouderen op de arbeidsmarkt (NEA-paper) Frank Cörvers

2 Aanleiding: vergrijzing Langer doorwerken, dus ook meer investeren in jongeren Arbeidsparticipatie van ouderen omhoog Productiviteit>loon van oudere werknemers? Ervaringsconcentratie (christalized intelligence), maar minder flexibel (fluid intelligence) Geschikte banen voor oudere werknemers? Weinig baanmobiliteit onder ouderen Risico op langdurige werkloosheid voor ontslagen ouderen

3 Pleidooi i voor langdurige arbeidsrelaties 1. Duurzame inzetbaarheid van jongeren 2. Baanmobiliteit voor ouderen 3. Evenwichtigere leeftijdsopbouw Juridische implicaties 3

4 Duurzame inzetbaarheid van jongeren Meer investeren in jongeren en schoolverlaters om arbeidsleven te verlengen Probleem: veel jongeren en schoolverlaters hebben kortdurende tijdelijke contracten, waardoor weinig in hen wordt geïnvesteerd 4

5 Voordelen flexcontracten Lagere ontslagkosten Piek en ziek opvangen Screening Vaak lagere loonkosten van werknemers

6 Nadelen flexcontracten Sterk oververtegenwoordigd onder specifieke groepen: jongeren (25%), schoolverlaters (>30%, soms >60%), laagopgeleiden (ca. 15%), allochtonen (+5%), vrouwen (+ 2 à 5%) Minder baanzekerheid Lagere beloning, slechtere aansluiting opleiding-werk, etc.

7 Bijv. lagere trainingsparticipatie onder MBO-, HBO- en WO-schoolverlaters Tijdelijk contract: 7, 10 en 13% lager Uitzendcontract: 21, 15 en 33% lager Trade-off tussen training en flexibiliteit Minder trainingsparticipatie p betaald door werkgever -> Minder gauw vast contract

8 Oplossing: langdurige tijdelijke contracten voor jongeren e.a. Minder flexibiliteit aan onderkant arbeidsmarkt Meer investeren in kwetsbare groepen Hogere arbeidsparticipatie in plaats van werkloosheid en uitval Beperken van tweedeling op de arbeidsmarkt

9 Langdurige in plaats van vaste contracten bj oudere werknemers Compensatie voor geringere flexibiliteit bij jongeren Meer baanmobiliteit bij ouderen -> betere allocatie op de arbeidsmarkt en meer dynamiek in de economie Lagere langdurige werkloosheid onder oudere werkzoekenden

10 Percentage werkzoekenden dat langdurige werkloos is (>1 jr.) Totaal Mannen en vrouwen Mannen Vrouwen Leeftijd: 15 tot 25 jaar Leeftijd: 25 tot 35 jaar Leeftijd: 35 tot 45 jaar Leeftijd: 45 tot 55 jaar Leeftijd: 55 tot 65 jaar Opleidingsniveau: lager onderwijs Opleidingsniveau: middelbaar onderwijs Opleidingsniveau: hoger onderwijs

11 Meer langdurige in plaats van vaste contracten onder ouderen > 95% van oudere werknemers met vaste uren heeft permanent contract Langdurige contracten bevorderen baanmobiliteit en beperken langdurige werkloosheid onder ouderen Wel voorwaarden aan langdurige contracten verbinden, bijv. loopbaanbegeleiding b l en training i

12 Evenwichtigere leeftijdsopbouw personeelsbestand Met langdurige tijdelijke contracten krijgt HRM extra instrument Tweedeling tussen werknemers met korte en permanente contracten overbruggen Casus: militairen i

13 Flexibel l personeelssysteem (FPS) van Ministerie van Defensie Wijziging AMAR Afschaffen korte en permanente contracten tot ca. 40 jaar Doorstroom in 3x ca. 8 jaar Twee criteria: Geschiktheid en personeelsbehoefte organisatie Piramidestructuur in krijgsmacht Begeleiding naar baan buiten krijgsmacht

14 Verschillende voorwaarden bij wijziging AMAR Expliciete i motivatie voor langdurige contracten t in Staatsblad jongere militairen over het algemeen beter in staat de fysiek en mentaal belastende missies uit te voeren. Immers met het stijgen van de leeftijd neemt de fysieke en mentale conditie doorgaans af. Verschillende functies gedurende loopbaan Verschillende opleidingen Tijdig bericht van uitstroom Bemiddeling en hulp bij loopbaanbegeleiding, etc.

15 FPS ook geschikt voor andere organisaties en sectoren Niet per se piramidestructuur Letten op relatieve zwaarte van het werk, verouderingsprocessen en de arbeidsmarktsituatie Betere afstemming tussen competenties ti van oudere werknemers en te verrichten taken/baan door langdurige contracten: ouderen langer productief, minder kans op uitval, mits voldoende aandacht voor training en loopbaanbegeleiding

16 Juridische implicaties Vast contract uitgangspunt g in arbeidsrecht Kamp: aanpassing in ketenbepaling (max. 3 contracten< 3 jr.) Concreet: bijv. 1 jaar tijdelijk, daarna langdurig contract voor ca. 10 jaar moet mogelijk zijn Allerlei voorwaardes Er kan per CAO worden afgeweken

17 Tot nu toe weinig draagvlak bij sociale partners Gemiddelde maximale duur in maanden voor opeenvolgende tijdelijke arbeidscontracten in CAO s per sector Sector Maanden Landbouw 35,00 Industrie 32,89 Bouw 31,06 Handel, hotel, 36,18 Transport 36,00 Zakelijke 36,34 Overheid 36,00 Onderwijs 38,82 Gezondheidszorg 35,00 Totaal, gemiddelde 34,02

18 Er zijn wel sectoren die langere en meer opvolgende contracten toestaan

19 Pleidooi voor meer langdurige contracten in Nederland Additioneel Meer commitment en investeringen dan bij kortdurige contracten Meer dynamiek dan bij permanente contracten, Best of both worlds old Zelfs betere voorwaarden dan bij permanente contracten?

20 Vlottrekken arbeidsmarkt voor ouderen Meer baanmobiliteit en dynamiek Minder langdurige werkloosheid Minder uitval van ouderen en hogere participatie Wellicht ook oplossing voor productivity-wage gap Voldoende aandacht voor voorwaarden i.h.b. investeren en duurzame inzetbaarheid