Aan de weg timmeren: studietrajectbegeleiding en loopbaanleren 12/01/2015

Transcriptie

1 Aan de weg timmeren: studietrajectbegeleiding en loopbaanleren 12/01/2015

2

3 Taken van studiekeuzebegeleider/stb er Ll n/stud. sensibiliseren voor het belang van de keuze; het feit dat dit tijd kost en dat je best de keuzeonzekerheid accepteert Ll n/stud. aanzetten tot het exploreren van het zelf en in gesprek gaan over hun capaciteiten, interesses, talenten, waarden, drijfveren Ll n/stud. aanzetten tot het eerst breed en vervolgens in de diepte exploreren van het studieaanbod Ll n/stud. (eventueel) de informatie helpen ordenen/ helpen inschatten / afwegen Ll n/stud. ondersteunen bij het kiezen / de knoop doorhakken Ll n/stud. stimuleren tot verdere voorbereiding en binding ( committment )

4 KU Leuven - Personeelsdienst Loopbaanlemniscaat Binnen het Career Center hanteren we als algemeen kader of model het zogenaamde loopbaanlemniscaat, wat weergegeven wordt door het oneindigheids- of -teken ( ) ook in ons leven worden we telkens opnieuw geconfronteerd met nieuwe vragen met betrekking tot onze (levens)loopbaan. Bij elke nieuwe loopbaanvraag is het goed om even stil te staan en te kijken hoe we op dat moment onze toekomst verder willen inkleuren en vorm geven. stb en loopbaanleren - 12 januari 2015

5

6 keuzelemniscaat

7 Studietraject - studieloopbaan

8 uitspraken vicerector Pollefeyt over future self : We willen in het onderwijs de link leggen naar het toekomstige zelf. De hypothese is dat daar een sterke motiverende kracht vanuit gaat en dat er meer diepgaand leren tot stand komt Op 18 jaar doet dit identiteitsvraagstuk zich eerste keer heel duidelijk voor maar volgens de ontwikkelingspsychologen duurt de late adolescentie tot 30 jaar en blijven de vragen wie wil ik worden?, hoe wil ik mijn leven vormgeven? in die periode sterk aanwezig. Dat future self is voor sommigen in hun beleving heel nabij, voor anderen nog heel ver; voor de ene heel specifiek, voor anderen heel vaag/ ruim; voor sommigen gebaseerd op wishful thinking/misconcepties, voor anderen realistisch/haalbaar Er zijn ook nogal wat studenten met overtrokken future self verwachtingen met bv faalangst als gevolg We willen studenten sneller laten reflecteren en als er een mismatch is, sneller heroriënteren We willen onderwijs ook zo inrichten dat studenten bv in de keuze van vakken het verband zien met het nut voor later We willen persoonsontwikkeling valideren (b.v. ook een portfolio met extra-curriculaire activiteiten zoals vrijwilligerswerk)

9 Leren kiezen/kiezen leren: Een literatuurstudie (Frans Meijers, Marinka Kuijpers en Annemie Winters, 2010) Frans Meijers : socioloog, onderzoek studiekeuze schoolloopbaanbegeleiding in technisch- en beroepssecundair onderwijs - lector Pedagogiek van de beroepsvorming aan de Haagse Hogeschool Marinka Kuijpers: verpleegkundige lerarenopleiding volwassenenpedagogiek : doctoraatsonderzoek naar loopbaancompetenties van werknemers (2003) lector de Haagse hogeschool hoogleraar Open universiteit

10 Arbeidsloopbanen anno 2015 Snel veranderende economische realiteit (globalisering, snelle technologische evoluties, innoveren om te overleven ) en samenleving (individualisering, superdiversiteit, ) Moderne loopbanen: onvoorspelbaar, grillig parcours, met onderbrekingen, veel jobwissels (gedwongen of eigen keuze) Toenemend belang van levenslang leren, eigen verantwoordelijkheid en zelfsturing

11 Loopbaan Vroeger: voorbehouden aan (bevoorrechte) werknemers in bepaalde beroepsgroepen, zoals bijv. een militaire loopbaan, of een (juridische) loopbaan in de rechterlijke macht (cf. ook carrière ). Voor andere werknemers werden termen als baan of beroep of job gebruikt. Tegenwoordig: minder exclusief. Iedereen heeft een loopbaan. Kerr Inkson (2006) definieert loopbaan als: de steeds verder uitbreidende reeks van werkervaringen, die iemand in de loop van de tijd opdoet.

12 iedere persoon heeft één loopbaan Ervaringen in verschillende banen of sectoren betekenen dus niet dat iemand meerdere loopbanen heeft gehad. Al deze ervaringen zijn onderdeel van dezelfde loopbaan. werkervaringen richt de definitie zich op banen, maar loopbanen worden niet ingeperkt tot betaalde arbeid. Activiteiten buiten de reguliere arbeidsmarkt zijn dus ook relevant voor loopbanen. Zorg voor kinderen thuis, of bepaalde hobby s, kunnen belangrijke aanwijzingen bevatten voor het vervolg in een loopbaan ervaringen brengt de vraag naar voren: welk soort ervaringen? Alleen de zgn. objectieve ervaringen, die voor iedereen (uiterlijk) waarneembaar zijn, zoals het hebben van een bepaalde baan? Of ook subjectieve ervaringen, alleen innerlijk waarneembaar voor de persoon in de loopbaan, zoals bijv. loopbaanambities, werktevredenheid en de emotionele beleving van de vooruitgang in de loopbaan? Bron: Inkson, K., Understanding Careers, The metaphor of working lives. Sage Publications, 2006

13 succesfactoren zelfsturing pro-actief zijn, initiatief tonen je eigen talenten kennen en inzetten in staat/bereid zijn zich aan te passen aan wisselende eisen en omstandigheden (adaptability ) kansen zien en benutten contactvaardigheid en een netwerk hebben/onderhouden soft skills (of emotionele intelligentie) minstens zo belangrijk als technische/academische kennis

14 (inleidend filmpje 8 min.) Willen/kunnen wij studenten tijdens hun studie - nog beter dan we nu doen - voorbereiden op een succesvolle loopbaan?

15 Loopbaanontwikkeling : je eigen loopbaan gaan vormgeven tijdens je leren en werken Loopbaancompetenties 1. Motievenreflectie: onderzoeken van wensen en waarden die van belang zijn voor de loopbaan. 1. Kwaliteitenreflectie: onderzoeken van vaardigheden en eigenschappen en deze vertalen naar kwaliteiten en talenten die ingezet kunnen worden om doelen en wensen in leren en werk te realiseren. 2. Werkexploratie: Het onderzoeken van eisen en waarden in werk, op verschillende werkplekken, verkennen van het werkveld, kansen ontdekken 3. Loopbaansturing: kansen voor jezelf creëren, het plannen en beïnvloeden van leren en werken. Maken van weloverwogen keuzes en daadwerkelijk acties ondernemen om werk en leren te laten aansluiten bij eigen kwaliteiten, motieven en uitdagingen in werk. 4. Netwerken is contacten maken om je netwerk te vergroten, je netwerk in te zetten en het onderhouden van contacten die van belang zijn voor de ontwikkeling van de loopbaan. Loopbaanleren = inzetten (en gaandeweg versterken) van loopbaancompetenties, gedurende de gehele studie- en arbeidsloopbaan

16 loopbaangesprek Niet ieder begeleidingsgesprek met een student is ook een loopbaangesprek. Een loopbaangesprek onderscheidt zich van een studievoortganggesprek door de nadruk op sterke kanten/talenten en ambities/passies van de student. In een loopbaangesprek worden de studievoortgang en leerervaringen (b.v. projecten, stage, extra-curriculaire activiteiten, etc.) als uitgangpunt genomen om inzicht te ontwikkelen over zichzelf.

17 reflectie vindt plaats vanuit een specifieke context: in het gesprek wordt stilgestaan bij een recente ervaring, gebeurtenis, die er voor de lerende toe doet, die indruk heeft gemaakt. er vindt abstractie plaats: nagegaan wordt of dingen die (niet) goed gingen in deze situatie ook herkenbaar zijn in andere situaties. Onderzocht wordt of het om een kenmerk (kwaliteit, drijfveer) van de persoon gaat. Er start een actief denkproces waarin men gevoelens, tegenstellingen en discrepanties leert begrijpen. nieuwe inzichten over zichzelf in de omgeving worden in verband gebracht met de toekomst door deze te relateren aan toekomstbeeld en streven. Reflectie staat in het teken van zelfontwikkeling.

18 Gesprekstechnieken voor de stb er: Samen met de student exploreren van het doel, de droom Het verhaal van de student samenvatten/ herformuleren Vragen stellen die student zelf doen nadenken Spiegelen/ benoemen / feedback geven Bevestigen waarderen Positief luisteren (wat is er aan krachten/hulpbronnen aanwezig) Ondersteunen: tools, resources aanreiken, meedenken, Andere brillen aanreiken 'Tussen de regels?' Workshop complexe gesprekstechnieken op 22/1/2015 van 9u30-12u30.