SPORTEN MET FYSIEKE KLACHTEN TOOLKIT K.V.V.QUICK 20 Versie: 1 juni 2009

Transcriptie

1 Sporten en Spierpijn Wie meer wil of doet dan hij kan, krijgt spierpijn. Maar ook spanningen (stress), kou en tocht kunnen de oorzaak zijn van pijnlijke spieren. Heb je spierpijn, ontzie dan de spier maar blijf wel in beweging. Houd er echter rekening mee als je een pijnstiller slikt dat je in dat geval minder of geen pijn voelt, maar dat je de geblesseerde spier(en) wel moet blijven ontzien. Spierpijn is nooit voor 100% te voorkomen, want iedereen moet of doet wel eens meer van zichzelf vragen dan gebruikelijk is. Zorg bij het sporten voor een goede warming-up, gevolgd door verantwoord rekken en strekken. Probeer ook altijd de balans tussen de belasting van de spieren en de belastbaarheid in de gaten te houden. Ook is het verstandig om warme kleding te dragen om uw spieren op temperatuur te houden, zeker als u net weer begint met sporten. Na het sporten kunt u in het geval van vermoeide benen op uw rug gaan liggen met de benen richting plafond. De zwaartekracht versnelt dan de afvoer van afvalstoffen in het bloed. Tot slot, luister naar de signalen van je lichaam: wat de ene dag wel lukt, kan de volgende dag misschien wel niet. Sporten en Menstruatiepijn Menstruatiepijn kun je verzachten door middel van warmte (een bad of een kruik) en beweging. Een pijnstiller biedt indien nodig uitkomst bij de verzachting van menstruatiepijn. Dus sporten is geen enkel probleem maar luister naar de signalen van je lichaam. Sporten en Gewrichtspijnen Pijn aan gewrichten kan een gevolg zijn van te zware of langdurige belasting. Ontzie in dat geval het pijnlijke gewricht, maar blijf wel in beweging. Vooral bij ouderen komt gewrichtspijn en gewrichtsstijfheid vaak voor, slijtage kan daarvan de reden zijn. Wij raden je aan om bij twijfel je arts om advies te vragen. Pijn aan gewrichten kan dus een gevolg zijn van overbelasting. In dit geval geldt met betrekking tot voorkomen hetzelfde als hiervoor bij "voorkomen van spierpijn" staat aangegeven. Sporten en koorts Als het lichaam in de koortsperiode door sport of beweging extra wordt belast, vermindert het vermogen van het lichaam om zich tegen indringers te verweren. Is de koorts hoger dan 38 graden Celsius dan is het absoluut af te raden om te sporten en zeker als de koorts gepaard gaat met spierpijn. Ook de eerste twee weken nadat de koorts is gedaald, moet je als sporter nog voorzichtig zijn. Advies: lichte hersteltrainingen. Luister dus naar de signalen van je lichaam en bouw de training na enkele koortsvrije dagen heel rustig op! Let op want b.v na een flinke griep is je fysieke gesteldheid behoorlijk achteruit gegaan. Sporten en verkoudheid Verkoudheid is een infectie die door een heel scala aan virussen veroorzaakt kan worden. Deze ziekte kenmerkt zich door moeheid, loopneus, keelpijn of een schorre keel, gezwollen slijmvliezen, oorpijn en hoesten. Vaak bestaat er ook lichte temperatuursverhoging. Bij een gewone verkoudheid mag men blijven sporten. Verstandig is het wel zodra de eerste symptomen de kop op steken de eerste twee dagen niet te zwaar te trainen. Bovendien vermindert men zo de kans op onderlinge besmetting. Is de verkoudheid sterk verergerd en zijn de algemene klachten; zware vermoeidheid, spierpijn, koorts of symptomen van een infectie van de onderste luchtwegen(diepe hoest, fluitende ademhaling, kortademigheid)vermijd dan inspanning. Bij ernstige symptomen is het beter een arts te raadplegen. Sporten en Keelontsteking Het verschil tussen een verkoudheid en een keelontsteking is dat men bij een keelontsteking ook een rode, ruwe en pijnlijke keel heeft. De behandeling is dezelfde als voor een verkoudheid Dus de eerste twee dagen niet te zwaar trainen. Als de ademhaling gehinderd wordt door zwelling van de keelholte, moet men tijdelijk stoppen met de sportactiviteit. Sporten en griep Griep is ook een virusinfectie die veroorzaakt wordt door een bepaald virus, namelijk het influenzavirus. Het leidt tot hevigere symptomen die meestal het hele lichaam betreffen, zoals koorts (39-40 graden), een gevoel van algehele vermoeidheid en echt ziek zijn, rillingen, spierpijn, hoofdpijn

2 en hoesten. Zodra deze symptomen de kop opsteken is sporten uit den boze. Voor elke dag ziekte dien je twee dagen niet te sporten. Als je de trainingen weer hervat, beschouw de eerste trainingen weer als hersteltrainingen. Er zijn meerdere ziekten die in het begin erg veel lijken op een verkoudheid of griep; bijv. keelontsteking, ontsteking van de bijholten en de ziekte van pfeiffer. Een verkoudheid of griep verbetert meestal binnen vijf tot zeven dagen en na een dag of tien tot veertien is iemand er weer volledig bovenop. Let op: Griep- en verkoudheidsvirussen worden direct door persoonlijk contact overgedragen, zoals inademen van de lucht van een zieke, handen schudden, een kus geven, niezen en drinken uit andermans bidon. Vaak handen wassen helpt voorkomen dat iemand ziek wordt. Een goede conditie versterkt het afweersysteem. Sporten en voorhoofdsholte ontsteking(sinusitus) Symptomen van sinusitis zijn een etterkleurige neusloop, pijn naast de neus of achter en boven de ogen, hevige hoofdpijn (zeker bij vooroverbuigen) en soms tandpijn in de bovenkaak. Vermijd zware inspanning. Heb je meer dan 38 graden Celsius koorts dan is het niet verstandig om te sporten. Sinusitis is in tegenstelling tot griep en verkoudheid niet echt besmettelijk. Contact met je medespelers vermijden is dus niet echt noodzakelijk. Sporten en hyperventilatie Hyperventilatie is een verkeerde manier van ademhalen waarbij u te snel of te diep ademt zonder dat dit nodig is zoals bv. tijdens een zware inspanning. Hyperventilatie kan een aantal vervelende verschijnselen veroorzaken zoals: - benauwd gevoel, kortademigheid- krop in de keel- droge mond- prikkelingen in handen en voetenslappe, onzekere benen- krampen - duizeligheid, misselijkheid - hoofdpijn- slecht zicht, wazig zicht- zweten, klam gevoel- het idee flauw te vallen - versnelde hartslag- een pijnlijk, benauwd gevoel in de borst, hartkloppingen - een gespannen gevoel in de bovenbuik- overgevoeligheid voor prikkels uit de omgeving - paniekgevoelens Het bestrijden van een hyperventilatie aanval moet gebeuren door de verhouding koolzuur en zuurstof in het bloed te herstellen. Dit kan gebeuren door de patiënt in een plastic zakje, in een "kommetje" van zijn handen of via een cm. lang stukje tuinslang te laten in- en uitademen. De bedoeling is dat de uitgeademde lucht deels opnieuw wordt ingeademd. Sporten en inspanningsastma Meestal treedt inspanningsastma op bij mensen die ook los van elke inspanning astma hebben, maar dat is niet absoluut noodzakelijk. Inspanningsastma en sporten gaan heel goed samen maar vermijd zoveel mogelijk sporten in een koude en droge omgeving. Belangrijk is dat de inspanning natuurlijk aangepast is aan de persoon en indien nodig onder deskundige begeleiding gebeurd. Tips: Sporten in koud en/of zeer droog weer zijn minder aangewezen.vermijd sportbeoefening in stoffige en slecht geventileerde ruimte. Doe niet aan sport bij koorts, verkoudheid of een andere infectie of wanneer men zich niet goed voelt door astmaklachten. Na een infectie of koorts is het beter een week te wachten vooraleer opnieuw beginnen te sporten. Neusademhaling in plaats van door de mond ademen is zeer belangrijk. Het meest uitgesproken is inspanningsastma na een inspanning van 6 tot 8 minuten. Kortere of langere inspanningen zijn geschikter.relatief hevige inspanningen van 5 tot 10 minuten geven meer aanleiding tot inspanningsastma dan zeer korte, zeer hevige inspanningen (zoals bij de meeste teamsporten) en dan zeer lange, matige inspanningen. Regelmatig even rusten tijdens inspanningen is prima Balsporten waarbij de inspanning niet continu is, waarbij dus regelmatig even gerust kan worden en waarbij kortdurende intervalinspanningen worden geleverd. Sporten en diabetes Sporten heeft een aantal gunstige effecten, zowel voor de type 1- als voor de type 2-diabetespatiënt. Jonge diabetici zonder complicaties kunnen zonder problemen allerlei balsporten beoefenen (voetbal, volleybal, basketbal.). Ook duursporten waarbij bij de inspanning progressief is en over lange tijd gespreid wordt (, fietsen, zwemmen, ) zijn aan te bevelen. Zorg ervoor dat diabetici niet alleen zijn

3 tijdens hun sportbeoefening vooral bij bloedsuikerverlagende sporten of wel sporten die zware inspanning eisen. We onderscheden een hypo of een hyper. Hypo; je bloedsuiker is te laag. Mogelijk symptomen die je kunt ervaren; - honger - beven wankele benen buikpijn bleek en koud zweten hoofdpijn/duizeligheid slaperig prikkelbaar/humeur wazig zicht bleekheid Wat kun je doen; eet meteen suiker of suikerhoudend drankje en neem een boterham of koekjes. De patiënt is hiervan op de hoogte en weet wat hij moet doen. Fijn als zijn omgeving het ook weet. Verbetert de situatie niet, dan een arts of diabetes verpleegkundige raadplegen/inschakelen. Hyper; je bloedsuiker is te hoog. Mogelijke symptomen die je kunt ervaren; - vermoeidheid/hangerig - vaak plassen - dorst - veel drinken - droge tong Wat kun je doen; extra water drinken(geen suikerhoudende dranken). Patiënt is hiervan op de hoogte en weet wat hij moet doen. Fijn als zijn omgeving het ook weet. Verbetert de situatie niet, dan een arts of diabetes verpleegkundige raadplegen/inschakelen. Sporten en hooikoorts Hooikoorts heeft niets met hooi en niets met koorts te maken. Sporten kan dus zonder beperkingen. Het gaat hier om een overgevoeligheid voor stuifmeelkorrels (ook pollen genoemd). Zowel stuifmeel van grassen als van bomen en onkruid kan klachten veroorzaken. Het stuifmeel van grassen vormt in onze streken de voornaamste bron van hooikoorts. De symptomen van hooikoorts zijn het hevigst als de concentratie van stuifmeelkorrels in de lucht het grootst is. Dit is op warme en winderige dagen. De klachten kunnen van verschillende aard zijn: Ogen: jeuk, pijn en een brandend gevoel, tranen, roodheid en zwelling van het oogvlies en oogleden Neus: jeuk, pijn, niezen, neusloop en verstopping Ademhalingswegen: Zwelling van de slijmvliezen van de mond en, wat gepaard kan gaan met hoesten en/of het optreden van een piepende ademhaling wat met een gevoel van benauwdheid gepaard kan gaan Huid: jeuk, roodheid, zwelling en ontstaan of toenemen van huiduitslag Algemeen: moeheid, hoofdpijn en lusteloosheid. Advies: * De beste methode om overgevoeligheidsverschijnselen te voorkomen is elk contact met de verantwoordelijke stoffen te vermijden, maar dit is niet eenvoudig en soms ook niet mogelijk. * Train liever niet buiten op droge, zonnige en winderige dagen als je veel klachten hebt. * Zorg dat je voldoende aan je rust toekomt (en je weerstand goed is). * Draag buiten altijd een (zonnen)bril, zodat de pollen niet in je ogen komen. * Gebruik eventueel geneesmiddelen die je klachten onderdrukken(raadpleeg een arts). * Vermijdt het contact met andere specifieke prikkels (temperatuurwisselingen, tocht, afkoeling, parfums, sprayvloeistoffen, en tabaksrook enz...) zoveel mogelijk. Sporten en de ziekte van Pfeiffer De ziekte van Pfeiffer is een veel voorkomende, goedaardige ziekte van de witte bloedcellen en lymfeklieren. De ziekte wordt veroorzaakt door het Epstein-Bar virus. Degene die met het virus besmet is, voelt zich vaak al weken vermoeid en niet lekker. Daarbij kan hij/zij keelpijn hebben, moeite met slikken, koorts, misselijkheid en gebrek aan eetlust, hoesten en pijn in het hoofd en de buik. Allerlei klieren in het lichaam raken gezwollen. Niet voor niets wordt de ziekte ook wel klierkoorts genoemd. Vaak treden er tijdelijk een miltvergroting en leverfunctiestoornissen op. Bij (ernstige) klachten wordt in het acute stadium bedrust voorgeschreven. Meestal is na twee weken het ergste achter de rug en kunnen de dagelijkse activiteiten en daarna de training weer geleidelijk opgepakt worden. Hierbij is het van groot belang dat de sporter goed luistert naar zijn of haar lichaam. De training moet aangepast worden aan de (eventueel terugkerende) vermoeidheidsklachten! De ziekte van Pfeiffer komt vooral voor bij kinderen en jonge volwassenen. De ziekte wordt met name overgebracht wanneer er sprake is van 'mond op mond' contact. Een andere naam voor de ziekte is dan ook 'kissing-disease'.

4 Let op: Toch zijn er ook gevallen bekend, waarbij de ziekte is overgebracht door het gezamenlijk gebruik van bekers of bidons Voorzichtigheid is dus geboden! Sporten en epilepsie sporten met fysieke klachten Epilepsie en sportbeoefening In principe brengt een aanval van epilepsie, die gepaard gaat met een veranderd bewustzijn of met onwillekeurige spiertrekkingen, natuurlijk een reëel gevaar met zich mee tijdens het sporten. Doe dan ook sporten onder begeleiding. Bij sporten waarbij het coördinatie- en reactievermogen van belang zijn, kan het blessurerisico door de bijwerkingen van de medicatie echter wel hoger zijn. Als er, als bijwerkingen van de medicatie, sufheid, verlies van coördinatie of vermoeidheid optreden, heeft dat natuurlijk indirect wel een (nadelig) effect op de sportbeoefening. Het risico van blessures zal met name bij de technische sporten toenemen Bij onderzoek is aangetoond dat tijdens de sportbeoefening in het algemeen de kans op een epileptische aanval verminderd is. Dit is dus gunstig, maar helaas treden aanvallen juist wel weer vaker op in de herstelfase na de sportbeoefening. Daarnaast kunnen er tevens een aantal algemene factoren bij sporten genoemd worden, die een aanval van epilepsie kunnen uitlokken: Stress (als er wedstrijd/trainingsdruk) wordt ervaren. Verhoogde lichaamstemperatuur(door duurinspanning). Voldoende drinken is belangrijk maar niet te veel want dit vergroot de kans op een aanval.).te laag bloedsuikergehalte(kan ontstaan door duurinspanning) Vermoeidheid (vermoeidheid van slaaponthouding) Hyperventilatie. Wat kun je doen als trainer/ begeleider bij iemand die een aanval krijgt: *Als hij of zij in een ongelukkige houding is gevallen is het verstandig om de persoon rustig goed te leggen met iets plats onder zijn hoofd(handdoek, kledingstuk) *maak knellende kleding los, zet eventueel zijn/haar bril af en verwijder scherpe of harde voorwerpen uit de buurt *stop niets tussen de tanden(vlak voor de aanval heeft de persoon de tanden al stevig op elkaar) *probeer niet armen en benen stil te houden Na de aanval leg je de persoon op een zij(zodat speeksel uit de mond kan lopen). Geef hem of haar niets te eten of te drinken voordat de persoon helemaal wakker is. Waarschuw een arts als iemand niet normaal adem haalt of iemand krijgt een nieuwe aanval en is tussendoor niet bijgekomen Verantwoord sporten doe de neckcheck Ziekteverschijnselen Alleen boven de nek, o.a. - Loopneus - Keelpijn - Oorpijn - Hoofdpijn e.d Sporten is toegestaan. Wel de trainingsarbeid verminderen gedurende 2-3 dagen (Ook) onder de nek, o.a. - Hoesten - Kortademig - Piepende ademhaling - Koorts (38 o +) - Spierpijn - Armen en benen - Algeheel ziektegevoel Sporten wordt ontraden. Voor elke dag ziekte dien je 2 dagen niet te sporten Zijn de ziekteverschijnselen uitsluitend boven de nek gelokaliseerd (zoals neusverkoudheid, oorpijn, keelpijn en geen koorts), dan is sporten toegestaan. De eerste twee, drie dagen wel op een lager pitje. Indien de ziekteverschijnselen (ook) onder de nek zijn gelokaliseerd, zoals hoesten, kortademigheid, koorts (meer dan 38 0 ), spierpijn in armen en benen en dergelijke, dan is het advies om niet te sporten. Als vuistregel kan men aanhouden: voor elke zieke dag mag je twee dagen niet sporten/trainen. Het idee om toch te gaan sporten om te gaan sporten om de ziekte er uit te zweten is een onzinnig fabeltje. Te snelle hervatting van de training is om meerdere redenen onverstandig.

5 Allereerst is het effect van de training te verwaarlozen als iemand nog ziek is. Er bestaat zelfs een verhoogde kans om overtraind te raken, omdat een ziek lichaam de trainingsarbeid nog niet aan kan. Tevens ondermijnt dit het afweersysteem met als gevolg dat iemand vatbaarder voor een andere ziekte wordt. Sporten met koorts of met nog aanwezige klachten van de luchtwegen (hoesten, piepen, kortademigheid) kan leiden tot een (lang aanhoudende) ontsteking van de luchtwegen, zoals longontsteking en chronische bronchitis. Hoewel het gelukkig niet vaak optreedt kan sporten met koorts een infectie van de hartspier veroorzaken. De voorheen gezonde sporter is vanaf dat moment dus hartpatiënt. Dat is wel een zeer ernstige complicatie van een onschuldig griepje. Bij twijfel moet men de training gewoon uitstellen.