Wat is de Cyberdreiging in Nederland?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat is de Cyberdreiging in Nederland?"

Transcriptie

1 Wat is de Cyberdreiging in Nederland? Wat is de rol van Defensie? DS/Directie Plannen Kol ir. Hans Folmer Commandant Taskforce Cyber 11 april 2014

2 Digitale omgeving 2

3 De veranderende informatiemaatschappij -Informatie ondersteunend aan het hoofdproces -Informatie essentieel voor het hoofdproces -Informatie als hoofdproces - Strategisch voordeel - Industriële geheimen - Imago sabotage - Patent oorlogen - Intellectueel eigendom - Internetoplichting - Datagijzeling 3

4 Cyber space Cyber security Cyber defense 4 CERT

5 Cybersecurity Beeld Nederland Afhankelijkheid Weerbaarheid Dreiging 5

6 6

7 Wie is de nieuwe vijand? - Hacktivisten? - Terroristen? - Criminelen? - Russen? - Chinezen? - NSA? - Mossad? - James Bond? - Bedrijfsleven? - De buurman? 7

8 Cybersecurity Beeld Nederland 3 Afhankelijkheid Weerbaarheid Dreiging 8

9 Vragen? 9

10 Strategie 2 Visie 1 e NCSS bouwen van structuren onbewust-bewust samenwerking 2 e NCSS vormen van netwerken / coalities; bewust-bekwaam participatie. 10

11 Private partijen Burgers Overheid 11 11

12 Strategie 2 Speerpunten Aanpak vitaal Cyber spionage Gescheiden netwerk Civiel militair NCSC Cyber criminaliteit Innovatie Cyber diplomatie Standaarden Onderwijs 12

13 Strategie 2 Speerpunten Aanpak vitaal Cyber spionage Gescheiden netwerk Civiel militair NCSC Cyber criminaliteit Innovatie Cyber diplomatie Standaarden Onderwijs 13

14 Hoofdtaken Defensie 14

15 Defensie en het Digitale Domein 15

16 Evenals potentiële tegenstanders 16

17 17

18 Russia Blocks Web Pages Linked to Ukraine Protests The Moscow Times / The Associated Press \ Mar :00 / Last edited 16:01 / vk.com 18

19 19

20 20

21 Rol Defensie Verantwoordelijkheid van Defensie in cyberspace: Gegarandeerde beschikbaarheid van en toegang tot netwerken, (wapen)systemen en informatie; Gegarandeerde betrouwbaarheid netwerken, (wapen)systemen en informatie; Voorkomen van diefstal van informatie. Vice versa: Defensie moet de kwetsbaarheid van (potentiele) tegenstanders kunnen uitbuiten; Versterken van de inlichtingen capaciteit en vermogen ontwikkelen om operaties in cyberspace uit te voeren. 21

22 Cyber operations Defensie beschouwt digitale middelen daarom nadrukkelijk ook als operationele capaciteiten als wapen of inlichtingenmiddel die integraal deel moeten gaan uitmaken van het operationele vermogen van de krijgsmacht. Het gaat daarbij om de bescherming van de eigen netwerken, systemen en informatie tijdens inzet, de inzet van offensieve capaciteiten en het vergaren langs digitale weg van aan de inzet gerelateerde inlichtingen. Defensie Cyber Strategie, juni

23 Speerpunten 1. Integrale aanpak; 2. Digitale weerbaarheid, defensief; 3. Cyber operations, offensief; 4. Inlichtingen; 5. Kennis en innovatie; 6. Samenwerking. 23

24 Nationale cyber security structuur Cyber Security Raad Publiek Privaat Academia Min V&J NCTV Public sector - Ministeries - Agentschap Private sector - Vitaal - Bedrijven - Academia Cyber Nationaal Cyber Security Centre - AIVD - OM - Politie - NFI Defensie - Taskforce Cyber - MIVD - DefCERT 24

25 Defensie is niet de digitale brandweer van Nederland 25

26 Oh, are you attacking from home today? 26

CYBER OPERATIONS DS/DOBBP. Kol ir. Hans Folmer Commandant Taskforce Cyber

CYBER OPERATIONS DS/DOBBP. Kol ir. Hans Folmer Commandant Taskforce Cyber CYBER OPERATIONS DS/DOBBP Kol ir. Hans Folmer Commandant Taskforce Cyber 13 oktober 2012 Dreiging 2 3 Wat is cyber? Cyber space Cyber security Cyber defense Cyber operations Cyber warfare 4 Cyber space

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 321 Defensie Cyber Strategie Nr. 2 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 26

Nadere informatie

Welkom op dit symposium met de pakkende titel Cybercrime, de digitale vijand voor ons allen.

Welkom op dit symposium met de pakkende titel Cybercrime, de digitale vijand voor ons allen. Speech Erik Akerboom, Secretaris-generaal Ministerie van Defensie Symposium KVNRO Cybercrime, de digitale vijand voor ons allen Donderdag 20 november, KMA te Breda Dames en heren, Welkom op dit symposium

Nadere informatie

Nationale crisisbeheersing en CIMIC. Prof. dr. Rob de Wijk Directeur HCSS en HSD Hoogleraar IB Leiden

Nationale crisisbeheersing en CIMIC. Prof. dr. Rob de Wijk Directeur HCSS en HSD Hoogleraar IB Leiden Nationale crisisbeheersing en CIMIC Prof. dr. Rob de Wijk Directeur HCSS en HSD Hoogleraar IB Leiden Van klassieke rampenbestrijding naar moderne crisisbeheersing Interne en externe veiligheid raken verweven

Nadere informatie

Kabinetsreactie op het AIV/CAVV-advies Digitale Oorlogvoering

Kabinetsreactie op het AIV/CAVV-advies Digitale Oorlogvoering Kabinetsreactie op het AIV/CAVV-advies Digitale Oorlogvoering Op 17 januari heeft een gezamenlijke commissie van de Adviesraad voor Internationale Vraagstukken (AIV) en de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke

Nadere informatie

Oproep SBIR cyber security Sluitingsdatum: 17 september 2012 17:00 uur

Oproep SBIR cyber security Sluitingsdatum: 17 september 2012 17:00 uur Oproep SBIR cyber security Sluitingsdatum: 17 september 2012 17:00 uur Het digitale domein is essentieel geworden voor het functioneren van de Nederlandse samenleving, zowel voor het economische verkeer

Nadere informatie

Speech Dick Schoof voor KNVRO 20-11-2014 Voorstel voor opzet en inhoud:

Speech Dick Schoof voor KNVRO 20-11-2014 Voorstel voor opzet en inhoud: Speech Dick Schoof voor KNVRO 20-11-2014 Voorstel voor opzet en inhoud: Probleemschets en ontwikkelingen cybercrime Bedreiging voor nationale veiligheid en hoge kosten door cybercriminaliteit: We zitten

Nadere informatie

ONGERUBRICEERD/ALLEEN VOOR OFFICIEEL GEBRUIK. SBIR-pitch: Defensieverkenningen. cyberspace

ONGERUBRICEERD/ALLEEN VOOR OFFICIEEL GEBRUIK. SBIR-pitch: Defensieverkenningen. cyberspace SBIR-pitch: Defensieverkenningen in cyberspace Inhoud 2 1. Aanloop naar de ontwikkeling van CNA-capaciteit 2. Verkennen van het digitale domein 3. Concrete behoefte Adviesaanvraag regering bij AIV/CAVV

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 321 Defensie Cyber Strategie Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 27

Nadere informatie

DEFENSIE CYBER STRATEGIE

DEFENSIE CYBER STRATEGIE DEFENSIE CYBER STRATEGIE 3 > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus

Nadere informatie

Cyber Operations DEFENSIE ONTWIKKELT EEN NIEUW WAPEN

Cyber Operations DEFENSIE ONTWIKKELT EEN NIEUW WAPEN DEFENSIE ONTWIKKELT EEN NIEUW WAPEN Cyber Operations O One hacker and one modem cause an enemy damage and losses almost equal to those of a war. Qiao Liang and Wang Xiangsui, Unrestricted Warfare (1999)

Nadere informatie

Weet u hoeveel artikelen er in Amerika zijn geschreven over het fenomeen cyberterrorisme?

Weet u hoeveel artikelen er in Amerika zijn geschreven over het fenomeen cyberterrorisme? 1 Cybercrime vergt integrale aanpak Toespraak Commandant der Strijdkrachten, Generaal T.A. Middendorp, ter gelegenheid van het symposium Cybercrime; de digitale vijand voor ons allen op 20 nov 2014, te

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus20018 2500n EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus20018 2500n EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus20018 2500n EA DEN HAAG Afdeling Ontwikkeling en Programma's Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag

Nadere informatie

Aanpak toenemende digitale dreiging Defensie geeft vorm aan cybercapaciteit

Aanpak toenemende digitale dreiging Defensie geeft vorm aan cybercapaciteit Aanpak toenemende digitale dreiging Defensie geeft vorm aan cybercapaciteit Digitale spionage en cybercriminaliteit vormt volgens veel deskundigen en inlichtingendiensten momenteel de grootste dreiging

Nadere informatie

Defensie Cyber Strategie Investeren in digitale slagkracht voor Nederland

Defensie Cyber Strategie Investeren in digitale slagkracht voor Nederland Defensie Cyber Strategie 2018 Investeren in digitale slagkracht voor Nederland Inhoudsopgave 5 6 Inleiding Hoofdstuk I De bijdrage van Defensie aan de digitale veiligheid van Nederland en de NAVO 12 Hoofdstuk

Nadere informatie

Bijlage 1 Voortgang speerpunten Nederlandse cybersecurity aanpak

Bijlage 1 Voortgang speerpunten Nederlandse cybersecurity aanpak Bijlage 1 Voortgang speerpunten Nederlandse cybersecurity aanpak De Nationale Cyber Security Strategie 2 (NCSS 2) kent 5 doelstellingen, namelijk Nederland is weerbaar tegen cyberaanvallen en beschermt

Nadere informatie

Defensie is niet de redder in nood

Defensie is niet de redder in nood Verkenning civiel-militaire samenwerking in het cyberdomein: Defensie is niet de redder in nood Door Martin Bobeldijk Senior communicatieadviseur en tekstschrijver Turnaround Communicatie bv Het internet

Nadere informatie

Luitenant-kolonel C. Verdonk, commandant DCEC

Luitenant-kolonel C. Verdonk, commandant DCEC Luitenant-kolonel C. Verdonk, commandant DCEC In de Defensie Cyber Strategie (27 juni 2012) staat beschreven dat Defensie een eigen cybervermogen gaat opbouwen die bestaat uit een defensieve, offensieve

Nadere informatie

Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag.

Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag. Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag. Let op: Alleen het gesproken woord geldt! De lancering

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT) Nr. 297 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid CTV NCTV De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) beschermt Nederland tegen bedreigingen die de maatschappij kunnen

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag. Datum 23 februari 2015 Betreft Actualisering Defensie Cyber Strategie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag. Datum 23 februari 2015 Betreft Actualisering Defensie Cyber Strategie > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Cybersecuritybeeld Nederland

Cybersecuritybeeld Nederland Cybersecuritybeeld Nederland CSBN 2015 Pieter Rogaar 12 november 2015 CSBN 2015 in het kort Doel: inzicht bieden in ontwikkelingen, belangen, dreigingen en weerbaarheid op het gebied van cybersecurity

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT) Nr. 420 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

INNOVEREN VOOR EEN VEILIGE EN VEERKRACHTIGE CYBERSPACE

INNOVEREN VOOR EEN VEILIGE EN VEERKRACHTIGE CYBERSPACE INNOVEREN VOOR EEN VEILIGE EN VEER- KRACHTIGE CYBERSPACE ICT is overal, soms zelfs zonder dat we er ons van bewust zijn. Dat brengt ons veel positiefs, maar tegelijkertijd zorgt de groeiende afhankelijkheid

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.nctv.nl

Nadere informatie

Publiek-private partnerships voor een sterke cybersecurity

Publiek-private partnerships voor een sterke cybersecurity Publiek-private partnerships voor een sterke cybersecurity Eelco Stofbergen (CGI) Han Schutte (NCSC) 1 Samen naar een veilige digitale overheid Publiek-private partnerships voor een sterke cybersecurity

Nadere informatie

Bijlage 1 Stand van zaken actieprogramma NCSS-2,

Bijlage 1 Stand van zaken actieprogramma NCSS-2, Bijlage 1 Stand van zaken actieprogramma NCSS-2, 2014-2016 De Nationale Cyber Security Strategie 2 (NCSS 2) kent 5 doelstellingen, namelijk Nederland is weerbaar tegen cyberaanvallen en beschermt zijn

Nadere informatie

De onderwerpen waartoe de raad in de periode verschillende producten en adviezen voor zal ontwikkelen, zijn:

De onderwerpen waartoe de raad in de periode verschillende producten en adviezen voor zal ontwikkelen, zijn: WERKPROGRAMMA 2018-2019 CSR MEERJARENPLAN 2018 2022 1 De CSR Meerjarenstrategie bevat een duidelijke focus waarmee de raad in de komende vier jaar aan de slag gaat. Het streven van de raad is om gemiddeld

Nadere informatie

Wet gegevensverwerking. en meldplicht cybersecurity

Wet gegevensverwerking. en meldplicht cybersecurity Wet gegevensverwerking en meldplicht cybersecurity De Wet gegevensverwerking en meldplicht cybersecurity (hierna: Wgmc) treedt 1 oktober 2017 voor een belangrijk deel in werking. De Wgmc regelt het volgende:

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.nctv.nl

Nadere informatie

Cyber Security Raad. Jos Nijhuis Voormalig covoorzitter CSR.

Cyber Security Raad. Jos Nijhuis Voormalig covoorzitter CSR. Cyber Security Raad Jos Nijhuis Voormalig covoorzitter CSR www.cybersecurityraad.nl Over de CSR Onafhankelijk en strategisch adviesorgaan van het kabinet en bedrijfsleven als het gaat om cybersecurity

Nadere informatie

Meer JSF s of meer digitale wapensystemen?

Meer JSF s of meer digitale wapensystemen? Meer JSF s of meer digitale wapensystemen? Maken we de juiste keuzes in de besteding van ons defensiebudget gezien de digitale dreiging in de wereld? Highlights Veel meer Nederlanders maken zich meer zorgen

Nadere informatie

HOOGTEPUNTEN MILJOENENNOTA

HOOGTEPUNTEN MILJOENENNOTA HOOGTEPUNTEN MILJOENENNOTA Blog van Floor Lekkerkerker Van GBA tot DIGID, van identiteitsfraude tot ICT bij de Politie, het blijkt dat de overheid blijft vernieuwen met ICT, ook (juist?) in deze tijden

Nadere informatie

Geannoteerde agenda bijeenkomst Navo-ministers van Defensie op 29 juni 2017 te Brussel

Geannoteerde agenda bijeenkomst Navo-ministers van Defensie op 29 juni 2017 te Brussel > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing

Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing Kaart 21 - Telecommunicatie 21 Telecommunicatie Voor media/omroepen, zie bestuurlijke netwerkkaart media Versie april 2012 crisistypen (dreigende) uitval van

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

ARTIKEL. Toegenomen interconnectiviteit leidt tot een groter aantal zwakheden. Internationale Spectator (jrg.

ARTIKEL. Toegenomen interconnectiviteit leidt tot een groter aantal zwakheden. Internationale Spectator (jrg. ARTIKEL Cyberaanvallen: organisatie, besluitvorming en strategie Isabelle Duyvesteyn In een elektronisch steeds verder verknoopte wereld nemen risico s toe. Is Nederland in voldoende mate voorbereid op

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT) Nr. 369 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

DNB Business Continuity en Crisis Management Seminar

DNB Business Continuity en Crisis Management Seminar DNB Business Continuity en Crisis Management Seminar 26-11-2014 Henrick Bos kolonel Kmar Bestuursstaf Defensie Alg projectleider veiligheid NSS Secr NSS DG-overleg Adj secr MC NSS Waar, wanneer, wie? Locatie

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag >Retouradres Postbus 20010, 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Bijlagen 0 1 van 5 Betreft Beantwoording vragen Tweede Kamer over het

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT) Nr. 341 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

duizend woorden Een beeld zegt meer dan Cyber security De totstandkoming van het Cyber Security Beeld Nederland

duizend woorden Een beeld zegt meer dan Cyber security De totstandkoming van het Cyber Security Beeld Nederland Een beeld zegt meer dan duizend woorden De totstandkoming van het Cyber Security Beeld Nederland Koen Sandbrink, Nationaal Cyber Security Centrum, NCTV Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) werkt

Nadere informatie

Risico s kennen, weerbaarheid. vergroten

Risico s kennen, weerbaarheid. vergroten Risico s kennen, weerbaarheid vergroten Maaike van Tuyll Plv programmamanager Dreigingen en Capaciteiten, NCTV Maaike.Tuyll@dgv.minvenj.nl DNB Business Continuity Seminar 2011 Amsterdam - 9 november Strategie

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT) Nr. 428 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE EN DE MINISTERS VAN BINNENLANDSE

Nadere informatie

Cyber security Samenwerken voor een veilige en vitale cybersamenleving

Cyber security Samenwerken voor een veilige en vitale cybersamenleving Cyber security Samenwerken voor een veilige en vitale cybersamenleving De hier weergegeven (en bewerkte) toespraak is door drs. E.S.M. Akerboom uitgesproken in zijn hoedanigheid als Nationaal Coördinator

Nadere informatie

Nationale Cybersecurity Strategie 2

Nationale Cybersecurity Strategie 2 Nationale Cybersecurity Strategie 2 Van bewust naar bekwaam Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Titel brochure hier invullen 1 2 De Nationale Cybersecurity Strategie (NCSS) 2 Van bewust naar

Nadere informatie

De Militaire Inlichtingenen

De Militaire Inlichtingenen De Militaire Inlichtingenen Veiligheidsdienst 1 De rol van de krijgsmacht is de laatste jaren veranderd. Inlichtingen nemen in de huidige veiligheidscontext een steeds belangrijkere plaats in. Tijdens

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag. Datum 6 juli 2012 Onderwerp Voortgang Nationale Cyber Security Strategie

Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag. Datum 6 juli 2012 Onderwerp Voortgang Nationale Cyber Security Strategie > Retouradres Postbus 16950 2500 BZ Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid directie Cyber Security Oranjebuitensingel

Nadere informatie

Cyber resilience in het jaarverslag?

Cyber resilience in het jaarverslag? Cyber resilience in het jaarverslag? Geen digitale transformatie zonder digitale veiligheid 51 Welke stappen zijn nodig om de digitale veiligheid bij organisaties te waarborgen? Highlights Cyber resilience

Nadere informatie

Gebruikersdag Vialis Digitale Veiligheid

Gebruikersdag Vialis Digitale Veiligheid Gebruikersdag Vialis Digitale Veiligheid 18 mei 2017 Robin de Haas 1 KPN Managed Security Services : Openbaar Intro Who am I Commercieel Productmanager Security & Compliance Monitoring Threat Intelligence

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 000 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2012 Nr. 99 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld

Nadere informatie

Cybersecuritybeeld Nederland 2016 Vier opvallende ontwikkelingen uit het CSBN 2016:

Cybersecuritybeeld Nederland 2016 Vier opvallende ontwikkelingen uit het CSBN 2016: Cybersecuritybeeld Nederland 2016 Vier opvallende ontwikkelingen uit het CSBN 2016: /beroepscriminaliteit /spionage Beroepscriminelen voeren langdurige, hoogwaardige en geavanceerde operaties uit. Digitale

Nadere informatie

nationale veiligheid en crisisbeheersing

nationale veiligheid en crisisbeheersing jaargang 11 nummer 6 december 2013 Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing Thema: Cyber security Veiligheid en de Grondwet Mondiale strategie voor terrorismebestrijding onmogelijk Wie heeft de

Nadere informatie

Nationale evenementen congres. 26 november 2012

Nationale evenementen congres. 26 november 2012 Nationale evenementen congres 26 november 2012 Inhoud Inleiding Actuele dreiging Prioriteiten De NCTV *Vitaal *ATb *NSCS Inleiding Actuele dreiging Nederlandse jihadisten en internationale terroristische

Nadere informatie

Nederlands Instituut voor Navigatie, 6 oktober Netherlands Space Office 1

Nederlands Instituut voor Navigatie, 6 oktober Netherlands Space Office 1 Nederlands Instituut voor Navigatie, 6 oktober 2017 Netherlands Space Office 1 Agenda Netherlands Space Office Rol NSO PRS gebruikers Vervolgplannen Netherlands Space Office 2 Netherlands Space Office

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 20 202 26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT) Nr. 220 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

Datum Betreft Antwoorden op feitelijke vragen over het jaarverslag MIVD 2013

Datum Betreft Antwoorden op feitelijke vragen over het jaarverslag MIVD 2013 > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Digital Trust Centre. Van een kwetsbaar naar weerbaar ondernemend Nederland

Digital Trust Centre. Van een kwetsbaar naar weerbaar ondernemend Nederland Digital Trust Centre Van een kwetsbaar naar weerbaar ondernemend Nederland Even een kleine poll vooraf.. Wie had voor de uitnodiging van het Digital Trust Centre gehoord? Wie weet wat het Digital Trust

Nadere informatie

Defensie en Nationale Veiligheid

Defensie en Nationale Veiligheid Defensie en Nationale Veiligheid Kolonel Piet Hagenaars Regionaal Militair Commandant Noord 20 februari 2018 HQ Royal Netherlands Army 1.PzDiv 11 Airmobile Brigade 13 Light Brigade 43 Mechanised Brigade

Nadere informatie

nationale veiligheid en crisisbeheersing

nationale veiligheid en crisisbeheersing jaargang 11 nummer 6 december 2013 Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing Thema: Cyber security Veiligheid en de Grondwet Mondiale strategie voor terrorismebestrijding onmogelijk Wie heeft de

Nadere informatie

SAMENVATTING NOTA. Defensie Industrie Strategie

SAMENVATTING NOTA. Defensie Industrie Strategie SAMENVATTING NOTA Defensie Industrie Strategie NOTA Defensie Industrie Strategie 1 Samenvatting De veiligheidssituatie in de wereld is verslechterd. Europa moet zelf meer doen om de eigen veiligheid te

Nadere informatie

machtsverhoudingen, blijven in 2016 onverminderd grote aandacht en inspanningen vragen binnen de onderzoeken van de AIVD.

machtsverhoudingen, blijven in 2016 onverminderd grote aandacht en inspanningen vragen binnen de onderzoeken van de AIVD. machtsverhoudingen, blijven in 2016 onverminderd grote aandacht en inspanningen vragen binnen de onderzoeken van de AIVD. Prioriteiten en accenten AIVD-onderzoek Onderstaand wordt per aandachtsgebied binnen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 29 924 Toezichtsverslagen AIVD en MIVD Nr. 111 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 30 juni 2014 De vaste commissie voor Defensie heeft een

Nadere informatie

Nota van Inlichtingen 2 e tender SBIR cyber security, 24 januari 2014

Nota van Inlichtingen 2 e tender SBIR cyber security, 24 januari 2014 Nota van Inlichtingen 2 e tender SBIR cyber security, 24 januari 2014 Behorende bij de pitch en informatiebijeenkomst op 24 januari 2014 in Den Haag. Deze nota bevat de vragen die tijdens de bijeenkomst

Nadere informatie

Waarom cybersecurity bestuurders aangaat

Waarom cybersecurity bestuurders aangaat Waarom cybersecurity bestuurders aangaat De economische en sociale afhankelijkheid van ICT neemt toe. Dat ICT kwetsbaar is, bleek weer door de verspreiding van het I Love You-virus. Cyber-warfare lijkt

Nadere informatie

Presentatie DTC door Michel Verhagen, kwartiermaker DTC, bij Holland Strikes Back, 3 oktober 2017

Presentatie DTC door Michel Verhagen, kwartiermaker DTC, bij Holland Strikes Back, 3 oktober 2017 Presentatie DTC door Michel Verhagen, kwartiermaker DTC, bij Holland Strikes Back, 3 oktober 2017 Dames en heren, 3 oktober is voor mij als Leidenaar een bijzondere dag. Dan vier ik met mijn stadsgenoten

Nadere informatie

Landschapskaart cyber security

Landschapskaart cyber security Landschapskaart cyber security Dit document biedt een (niet uitputtend) overzicht van initiatieven relevant op het thema cyber security. De lijnen waarlangs de initiatieven zijn georganiseerd komen overeen

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 16950 2500 BZ Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Digitaal Veilig Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 16950 2500

Nadere informatie

Door kennis over cyber security met de politie te delen, bereik je

Door kennis over cyber security met de politie te delen, bereik je 1 van 5 15-1-2018 17:29 Door kennis over cyber security met de politie te delen, bereik je meer Sinds een jaar staat Erik Akerboom aan het hoofd van de politie. Na een uitstap bij defensie en als Nationaal

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 30 977 AIVD Nr. 44 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Nederlandse Cybersecurity Agenda

Nederlandse Cybersecurity Agenda Nederlandse Cybersecurity Agenda Nederland digitaal veilig Nederland digitaal veilig Nederlandse Cybersecurity Agenda Inhoudsopgave Voorwoord 5 Samenvatting 7 Cybersecurity: het fundament voor economische

Nadere informatie

Naar een landelijk dekkend stelsel van informatieknooppunten. Advies inzake informatie-uitwisseling met betrekking tot cybersecurity en cybercrime

Naar een landelijk dekkend stelsel van informatieknooppunten. Advies inzake informatie-uitwisseling met betrekking tot cybersecurity en cybercrime Naar een landelijk dekkend stelsel van informatieknooppunten Advies inzake informatie-uitwisseling met betrekking tot cybersecurity en cybercrime Naar een landelijk dekkend stelsel van informatieknooppunten

Nadere informatie

Over Vest Pioniers in informatiebeveiliging

Over Vest Pioniers in informatiebeveiliging Over Vest Pioniers in informatiebeveiliging Vier vakgebieden: Sinds 2002 Gecertificeerde en ervaren specialisten; Onafhankelijk, effectief en pragmatisch; Een divers team waarin alle disciplines verenigd

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 28 676 NAVO Nr. 278 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 26 oktober 2017 Inleiding

Nadere informatie

cyber integraal onderdeel van ons hele optreden Defensie Cyber strategie

cyber integraal onderdeel van ons hele optreden Defensie Cyber strategie cyber integraal onderdeel van ons hele optreden Defensie Cyber strategie Cyber. Voor velen is het een vaag begrip. Voor Defensie is het echter iets om steeds meer rekening mee te houden. Tijdens het symposium

Nadere informatie

Ivo Opstelten Minister van Veiligheid en Justitie Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG

Ivo Opstelten Minister van Veiligheid en Justitie Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG Post Bits of Freedom Bank 55 47 06 512 M +31 613380036 Postbus 10746 KvK 34 12 12 86 E ton.siedsma@bof.nl 1001 ES Amsterdam W https://www.bof.nl Ivo Opstelten Minister van Veiligheid en Justitie Postbus

Nadere informatie

Oproep SBIR cyber security tender III Sluitingsdatum: 31 januari 2017, 17:00 uur

Oproep SBIR cyber security tender III Sluitingsdatum: 31 januari 2017, 17:00 uur Oproep SBIR cyber security tender III Sluitingsdatum: 31 januari 2017, 17:00 uur De innoverende kracht die uitgaat van verdere digitalisering in Nederland is een belangrijke stimulans voor maatschappelijke

Nadere informatie

CYBER WEERBAARHEIDSCENTRUM BRAINPORT voor de hightech maakindustrie in Nederland

CYBER WEERBAARHEIDSCENTRUM BRAINPORT voor de hightech maakindustrie in Nederland CYBER WEERBAARHEIDSCENTRUM BRAINPORT voor de hightech maakindustrie in Nederland ISACA bijeenkomst 28 januari 2019 Robert Jan Marringa - projectleider Cyber Weerbaarheidscentrum Brainport Partner Two For

Nadere informatie

Help, mijn datacenter is gehackt! KPN Security Services / Han Pieterse

Help, mijn datacenter is gehackt! KPN Security Services / Han Pieterse Help, mijn datacenter is gehackt! KPN Security Services / Han Pieterse Cyber Security betreft het reduceren van gevaar of schade veroorzaakt door introductie van nieuwe technologie, storing of uitval van

Nadere informatie

Security by Design. Security Event AMIS. 4 december 2014

Security by Design. Security Event AMIS. 4 december 2014 Security by Design Security Event AMIS 4 december 2014 Een bedrijf... Mens Organisatie Techniek (PPEI) Incidenten Stuxnet RSA hack Diginotar Dorifel Belgacom KPN hack Spamhouse APT1 2010 2011 2012 2013

Nadere informatie

AIV CAVV DIGITALE OORLOGVOERING. No 77, AIV/No 22, CAVV December 2011 ADVIESRAAD INTERNATIONALE VRAAGSTUKKEN

AIV CAVV DIGITALE OORLOGVOERING. No 77, AIV/No 22, CAVV December 2011 ADVIESRAAD INTERNATIONALE VRAAGSTUKKEN DIGITALE OORLOGVOERING No 77, AIV/No 22, CAVV December 2011 ADVIESRAAD INTERNATIONALE VRAAGSTUKKEN ADVISORY COUNCIL ON INTERNATIONAL AFFAIRS COMMISSIE VAN ADVIES INZAKE VOLKENRECHTELIJKE VRAAGSTUKKEN ADVISORY

Nadere informatie

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag >Retouradres Postbus 20010, 2500 EA Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag - - Contact T - F - Uw kenmerk Bijlagen 0 Betreft Antwoorden op vragen

Nadere informatie

Convenant AIVD MIVD. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en. de Minister van Defensie,

Convenant AIVD MIVD. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en. de Minister van Defensie, Convenant AIVD MIVD inzake de Joint Sigint Cyber Unit De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Minister van Defensie, overwegende: dat de AIVD en de MIVD bij de uitvoering van hun

Nadere informatie

de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA Den Haag

de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 22 2513

Nadere informatie

De Nationale Cyber Security Strategie (NCSS) Slagkracht door samenwerking

De Nationale Cyber Security Strategie (NCSS) Slagkracht door samenwerking De Nationale Cyber Security Strategie (NCSS) Slagkracht door samenwerking 1. Inleiding Nederland staat voor veilige en betrouwbare ICT 1 en het beschermen van de openheid en vrijheid van het internet.

Nadere informatie

Cybersecuritybeeld Nederland

Cybersecuritybeeld Nederland Cybersecuritybeeld Nederland CSBN-2 Nationaal Cyber Security Centrum Wilhelmina van Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 117 2501 CC Den Haag T 070-888 75 55 F 070-888 75 50 E info@ncsc.nl I www.ncsc.nl

Nadere informatie

Contact Ons kenmerk Uw kenmerk Bijlagen Pagina Nationale veiligheid en de rol van de AIVD Geïntegreerde Aanwijzing Inlichtingen- & Veiligheid

Contact Ons kenmerk Uw kenmerk Bijlagen Pagina Nationale veiligheid en de rol van de AIVD Geïntegreerde Aanwijzing Inlichtingen- & Veiligheid >Retouradres Postbus 20010, 2500 EA Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Postbus 20010 2500 EA Den Haag www.minbzk.nl Contact T 079 320 50 50

Nadere informatie

3. Corendon Dutch Airlines, te dezen vertegenwoordigd door de Managing Director,

3. Corendon Dutch Airlines, te dezen vertegenwoordigd door de Managing Director, Convenant tussen de Staat der Nederlanden, KLM, Corendon Dutch Airlines en TUIfly en de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers inzake het nationaal borgen van het delen van dreigingsinformatie tussen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 30 977 AIVD Nr. 133 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 30 977 AIVD Nr. 150 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Aansturen op succes: poldermodel in cyberland

Aansturen op succes: poldermodel in cyberland Aansturen op succes: poldermodel in cyberland Hoe kan publiek-private samenwerking op het gebied van cyber security tot een succes worden gemaakt? Drs. Tjarda Hersman Drs. Roy Oudeman Highlights n Cyberstrategie

Nadere informatie

Agenda. Over de gevaren van phishing en de urgentie van e- mailbeveiliging

Agenda. Over de gevaren van phishing en de urgentie van e- mailbeveiliging Over de gevaren van phishing en de urgentie van e- mailbeveiliging ECP en het Forum Standaardisatie, Den Haag, John van Huijgevoort Agenda Het (NCSC) Cybersecuritybeeld Nederland Phishing 2 De NCSC-missie

Nadere informatie

CSBN-4. Cybersecuritybeeld Nederland

CSBN-4. Cybersecuritybeeld Nederland CSBN-4 Cybersecuritybeeld Nederland Nationaal Cyber Security Centrum Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) draagt via samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en wetenschap bij aan het vergroten

Nadere informatie

Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing. Netwerkkaart 21b Cybersecurity

Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing. Netwerkkaart 21b Cybersecurity Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing Netwerkkaart 21b Cybersecurity 21b Cybersecurity Voor telecommunicatie (en providers), zie Bestuurlijke Netwerkkaart telecommunicatie Voor media/omroepen, zie

Nadere informatie

Fiche 1: Gezamenlijke Mededeling Bouwen aan sterke cyberbeveiliging voor de EU

Fiche 1: Gezamenlijke Mededeling Bouwen aan sterke cyberbeveiliging voor de EU Fiche 1: Gezamenlijke Mededeling Bouwen aan sterke cyberbeveiliging voor de EU 1. Algemene gegevens a) Titel voorstellen 1. Weerbaarheid, afschrikking en defensie: bouwen aan sterke cyberbeveiliging voor

Nadere informatie

Nederland moet inzetten op internationale cybersamenwerking

Nederland moet inzetten op internationale cybersamenwerking Cybersecurity Nederland moet inzetten op internationale cybersamenwerking Floor Bouwman en László Marácz Het digitale domein is, naast land, de lucht, de zee en de ruimte, inmiddels het vijfde domein voor

Nadere informatie

Defensie moet zich houden aan de nationale milieudoelstellingen

Defensie moet zich houden aan de nationale milieudoelstellingen GASTCOLUMN Schrijftalent gezocht! In deze uitgave is plaats gemaakt voor drie gastcolumns. De redactie daagt andere lezers uit om ook een column te schrijven voor de Militaire Spectator. De keuze van het

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.nctv.nl

Nadere informatie