RSI IN DE INDUSTRIE INHOUDSOPGAVE. RSI is meer dan een muisarm... Auteurs: Liesbeth Kluyver/ Margreet Pasman. Uitgave juni 2011
|
|
- Ruben Devos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 RSI IN DE INDUSTRIE RSI is meer dan een muisarm... Auteurs: Liesbeth Kluyver/ Margreet Pasman Inleiding Wat is RSI? Hoe ontstaat RSI? RSI-klachten: verschillende fasen Is RSI een beroepsziekte? RSI-behandelingen Risicofactoren die de kans op RSI vergroten Maatregelen om RSI te voorkomen Werk waarbij RSI kan optreden Conclusies FNV onderzoek Bij wie kunt je terecht met RSI-klachten Inleiding INHOUDSOPGAVE Uitgave juni 2011 RSI wordt meestal in verband gebracht met beeldschermwerk. RSI ontstaat door herhaaldelijk dezelfde (repeterende) bewegingen te maken, en/of door werken in statische houdingen. In de industrie komt dit b.v. voor bij werkzaamheden als lopendebandwerk, montagewerk en dergelijke. Wanneer het werk eenzijdig is, de lichaamshouding niet optimaal is en de werkdruk te hoog, dan wordt het ontstaan van RSI bevorderd. In veel gevallen blijkt dat de ziekte niet als RSI herkend wordt. Dit komt onder andere omdat bij RSI niet altijd duidelijke lichamelijke afwijkingen te constateren zijn. Daardoor stuiten patiënten in hun omgeving nog wel eens op onbegrip. FNV Bondgenoten wil je informeren over deze ziekte in de hoop dat je vroegtijdig risicovolle situaties en lichamelijke klachten bij uzelf of collega's kunt herkennen en zo het ontstaan van de ziekte RSI kunt voorkomen. Uit onderzoek blijkt dat 49% van de mensen die werkzaam zijn in de industrie tot de RSIrisicogroep behoort. JE behoort tot de risicogroep als je meer dan twee uur per dag of één uur onafgebroken repeterende bewegingen uitvoert. Onderzoek in de vleessector toont aan dat 43% van de werknemers klachten aan nek, schouder, arm, elleboog of pols ondervindt (TNO-arbeid). In de sectoren koek en snoep heeft 25% van de werknemers zich ziek gemeld vanwege RSI-klachten (Research voor Beleid). Uit datzelfde onderzoek blijkt dat met name productiemedewerkers en inpakpersoneel RSI-klachten heeft. Wat is RSI? De afkorting "RSI" staat voor Repetitive Strain Injuries. RSI is de verzamelnaam voor klachten aan handen, pols, armen, schouder en nek die zijn ontstaan door langdurig dezelfde bewegingen te maken, dan wel door te lang in statische houdingen te werken. RSI komt voor in veel verschillende gedaanten. Bekende voorbeelden zijn de tennisarm, bursitis en het carpaaltunnel syndroom. Als het niet mogelijk is een goede diagnose te stellen, maar er wel klachten zijn, gebruiken 1
2 sommige doktoren de term RSI. Men spreekt van chronische RSI als de klachten langer dan zes maanden bestaan. De repeterende bewegingen hoeven niet precies hetzelfde te zijn maar lijken wel op elkaar. Het gaat om een chronische overbelasting. Dat wil zeggen: de klachten ontstaan langzaam. In het begin verdwijnen de klachten nog tijdens de pauze en in de vrije tijd. Bij het doorgaan met repeterend werk verdwijnen de klachten alleen nog tijdens de vakantie. Op den duur kunnen de klachten permanent worden. Ontstaan van RSI RSI kan op twee manieren ontstaan: 1. Door statische belasting: door langdurige lichte aanspanning van de nek/schouders wordt de doorbloeding verminderd, de energievoorziening belemmerd en hopen de afvalstoffen zich op in de spieren en krijgt je vervolgens pijn. Een voorbeeld van werk met statische belasting is fijnmontage. 2. Door repeterende bewegingen : Het herhalen van steeds dezelfde bewegingen wordt ook wel omschreven als "repeterende bewegingen". Het gaat hierbij veelal om herhaalde bewegingen van de handen. Als gevolg van veel maar weinig krachtige bewegingen van de polsen/handen ontstaat er wrijving tussen pezen en druk op spier- en zenuwstructuren waardoor ontstekingsreacties kunnen ontstaan. Deze situatie kan zich bij laswerk voordoen, maar bijvoorbeeld ook bij inpakwerkzaamheden. RSI klachten Grofweg kan RSI worden onderscheiden in drie fases: Fase 1: Fase 2: Fase 3: Pijn tijdens het werk, lokale vermoeidheid, kramp, tintelingen, doof gevoel. De klachten verdwijnen na enige rust. Ook pijn na het werk, irritatie, prikkelingen, slapheid, krachtverlies. De klachten verdwijnen niet na avond- of weekendrust. Zwelling, drukpijn, chronische pijn, functieverlies, veranderingen van huidskleur en temperatuur, doof, tintelend gevoel. Aanhoudende niet meer verdwijnende klachten en pijn, zowel tijdens het werk als in het weekend. Al in fase 1 is het noodzakelijk contact op te nemen met een arts! Aansprakelijkheid van de werkgever: is RSI een beroepsziekte? De definitie van een beroepsziekte is: " een aandoening of ziekte die in hoofdzaak het gevolg is van arbeid of arbeidsomstandigheden". Klassieke beroepsziekten zijn beroepsziekten waarbij sprake is van een duidelijk verband (vaak één oorzaak, met een duur woord monocausaal) tussen oorzaak en aandoening. Dit is het geval bij bijvoorbeeld mesothelioom bij asbest en astma door isocyanaten. Wanneer het verband minder duidelijk is en meer oorzaken een rol spelen, spreekt men ook wel van werkgebonden aandoeningen. Voorbeelden zijn overspannenheid na overbelasting in het werk en rugklachten bij zwaar tillen en bijvoorbeeld RSI. In al deze gevallen kunnen privé-omstandigheden en een verminderde belastbaarheid ook een rol 2
3 spelen. In 2000 zijn richtlijnen geïntroduceerd voor de vaststelling van werkgebonden aandoeningen van de bovenste ledematen. De praktijk leert echter dat nog lang niet alle bedrijfartsen werken met deze richtlijnen. Als het vaststaat dat de RSI het gevolg is van het werk kunt je de werkgever aansprakelijk stellen voor schade die je heeft. Denk daarbij aan inkomensverlies, medische kosten, therapieën die niet door de verzekering worden vergoed en smartengeld. Dit laatste zal steeds vaker voorkomen omdat de sociale voorzieningen slechter zijn geworden en de mogelijkheden om als werknemer de werkgever aansprakelijk te stellen voor schade zijn toegenomen. FNV Bureau Beroepsziekten kan helpen om de geleden (en te lijden) financiële schade te verhalen op de (ex-)werkgever. RSI behandelingen Er is niet één specifieke behandeling. Afhankelijk van het klachtenbeeld wordt door de huisarts een therapie ingesteld. Belangrijk is voldoende rust te nemen en de handelingen die tot klachten hebben geleid te vermijden. Uit onderzoek blijkt wel dat helemaal niets doen ook niet ten goede komt aan het herstel. In de meeste gevallen wordt door de huisarts fysiotherapie voorgeschreven. Die is gericht op pijnvermindering en om beter te leren bewegen. Bij het gebruik van pijnstillers gaat de pijn weg maar als je gewoon doorgaat met werken neemt de schade verder toe: de oorzaak van de klachten wordt immers niet aangepakt. Mensendieck en Cesar therapie zijn gericht op ontspannings oefeningen en het beter leren bewegen. De meeste van deze therapieën geven een verlichting van de pijn. Psychotherapie kan soms aangewezen zijn als stress een belangrijke factor is. RSI risicofactoren Om je RSI-risico te beoordelen kunt je kijken of je de volgende belastende factoren herkent: Werkdruk: Regelmatig zijn er pieken in het werk Er wordt met een "jaag-systeem" gewerkt Er wordt meer dan eenmaal per week overgewerkt Werktijden: Voor pauzes is geen tijd Er zijn weinig korte pauzes Werktaak: Het werktempo wordt door de machine opgelegd Er is geen afwisseling van taken in de functie Werkplek: Inrichting is niet afgestemd op de individuele werknemer (denk aan werkhoogte, bewegingsruimte e.d.) 3
4 De inrichting veroorzaakt onnodig veel gesjouw, gesleep van goederen, m.a.w. de logistiek is niet optimaal Het gereedschap is niet in goede staat en niet afgestemd op het werk Werkwijze: De werkzaamheden zijn sterk repeterend Er wordt langdurig in dezelfde lichaamshouding gewerkt. Men werkt met opgeheven armen, (hoek romp/armen is groter dan 60 graden) Omgevingsfactoren: Het is regelmatig koud op de werkplek JE Rijdt op voertuigen die lichaamstrillingen veroorzaken zoals heftrucks Er wordt met trillend gereedschap gewerkt Maatregelen om RSI te voorkomen Organisatorische maatregelen: voorlichting afwisseling van taken cyclustijd van handelingen verlengen werkdruk verminderen meer korte pauzes kou en tocht verminderen serieus nemen van klachten Technische maatregelen: inrichting werkplek verbeteren, (werkhoogte, reikafstanden) machines optimaal rangschikken (logistiek) automatisering van kort cyclisch werk goed onderhouden gereedschap gebruiken Gedragsmaatregelen: afwisseling van lichaamshouding tijdens het werk aanleren van goede werktechniek d.m.v. houding- en bewegingsinstructie Voorbeelden van werk waarbij RSI kan optreden: Assemblage Beeldschermwerk CAD-tekenen Fijnmontage Installatie Kassa Lopende band 4
5 Montage Sorteren Maar ook bij: Analisten Kraanmachinisten Orderpickers Conclusie: RSI kan bij zeer uiteenlopende soorten werk ontstaan. De overeenkomst bij het bovengenoemde maar ook bij ander werk is dat het risico op RSI bepaald wordt door de frequentie van herhalingen van dezelfde bewegingen met de armen. Conclusies uit FNV onderzoek RSI FNV Bondgenoten heeft een onderzoek gedaan bij tien werknemers met relatief ernstige RSIklachten als gevolg van beeldschermwerk. Verwacht kan worden dat hier overeenkomsten zijn met RSI- klachten als gevolg van repeterend werk in de industrie. 1. RSI treedt eerder op na relatief kortdurende hoge belasting en piekdruktes dan na langdurig lage belasting. 2. Een spoedige aanpak van klachten is bepalend voor de kans op herstel. 3. Ondanks positieve aandacht binnen bedrijven waar RSI voorkomt, wordt RSI toch als een incident gezien. De maatregelen worden alleen gericht op het individu met klachten. 4. In bedrijven waar klachten voorkomen worden vooral ergonomische maatregelen getroffen en is er veel minder aandacht om de werkdruk en computergebondenheid te verminderen. 5. Aanbevelingen voor een goede zithouding worden soms te strikt opgevolgd waardoor men meer in plaats van minder klachten krijgt. Aanbevelingen moeten gericht zijn op het doorbreken van bewegingsarmoede. 6. Bij plichtsgetrouwe, gemotiveerde werkers treden RSI- klachten eerder op dan bij zeurpieten. 7. Mensen met veel RSI-klachten zijn vaak echte "medical shoppers" omdat de meeste behandelingen slecht werken. Het meest positief is men over gespecialiseerde Mensendieck. Bij acute klachten is gerichte massage een goede behandeling. Bij wie kan je terecht met RSI? Arbodienst Als je bedrijf een "spreekuurcontract" met de arbodienst heeft, kunt je hier naar toe gaan wanneer je vermoedt dat je klachten door je werkomstandigheden veroorzaakt worden. De arts van de Arbo-dienst kan je en je werkgever adviseren bij het oplossen van je klachten in relatie tot je werk. De arts mag alleen met je toestemming je klachten met je werkgever bespreken. Huisarts Voor advies, behandeling van klachten en doorverwijzing naar specialisten zul je naar je huisarts moeten gaan. Wanneer je klachten hebt, wacht dan niet te lang. Bij het doorgaan met je gewone werk is de kans groot dat de klachten blijven c.q. erger worden. De huisarts is meestal niet goed op de hoogte van je arbeidsomstandigheden. In dat geval kun je 5
6 ook eerst de bedrijfsarts van de Arbodienst raadplegen. Ondernemingsraad Vaak ben je niet de enige die last heeft van je arbeidsomstandigheden. Bedrijven zijn verplicht om arbobeleid te voeren. De OR heeft de taak om met de werkgever het arbo-beleid vast te stellen. De OR kan ervoor zorgen dat de arbeidsomstandigheden op je afdeling onderzocht worden en dat er ook verbeteringsvoorstellen komen. De OR kan zich daarbij laten adviseren door de Arbodienst, de vakbond of door een ORopleidingsinstituut als FNV Formaat. RSI-patiëntenvereniging. In 1995 is de RSI-patiëntenvereniging opgericht om RSI-patiënten en hun familieleden te ondersteunen bij hun problemen. Zij stuiten vaak op onbegrip en worden met hun klachten niet altijd serieus genomen. Verder wil de vereniging meer bekendheid geven aan RSI, zodat de ziekte eerder herkend en erkend wordt. De activiteiten van deze patiëntenvereniging zijn: lotgenotenopvang via de telefoon; het beleggen van bijeenkomsten en thema-avonden; het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten over RSI; het verspreiden van voorlichtingsmateriaal; het bevorderen en meewerken aan onderzoek naar RSI. 6
RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers
RSI Informatie voor werknemers en werkgevers RSI RSI (Repetitive Strain Injury) is de veelgebruikte verzamelnaam voor klachten aan nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Deze klachten komen
Nadere informatieHogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!
Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om
Nadere informatieINFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN
INFORMATIE RSI Wat is RSI? RSI of Repetitive Strain Injury is een verzamelnaam voor een omvattende groep klachten van pijn aan nek-schouders, armen-ellebogen en polsen-handen-vingers. Ze worden ook wel
Nadere informatieBeeldschermwerk en werken in de e-gemeente
Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor leidinggevenden) Brochure voor leidinggevenden over de gezondheidsrisico s van beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond werken
Nadere informatieBeeldschermwerk en werken in de e-gemeente
Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor medewerkers) Brochure voor medewerkers over het voorkomen van gezondheidsklachten door beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond
Nadere informatieRSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot:
studenten FEW RSI in relatie tot: Werkwijze Werkplekinrichting Werkorganisatie: werktaken werktijden werkdruk dienst Arbo en Milieu VU 2003, Isabel Priesman Inleiding toename beeldschermwerk studenten.
Nadere informatieAspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1
Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 blijven? In de linkerkolom vindt u de verschillende onderwerpen die in deze folder behandeld worden. Door te klikken op deze items gaat u direct naar
Nadere informatieRepeterende handelingen en werkhouding
Interne instructie Arbeidsinspectie Repeterende handelingen en werkhouding INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Indicatie repeterende handelingen en werkhouding 2.3 Inspectie
Nadere informatieAdviezen bij KANS/rsi
Adviezen bij KANS/rsi U bent momenteel in behandeling wegens klachten aan arm, nek en schouders. Dit wordt ook wel KANS/rsi genoemd. Het begrip RSI (Repetitive Strain Injury) heeft in de praktijk een groot
Nadere informatieKANS door beeldschermwerk
Voorkomen is beter dan genezen KANS door beeldschermwerk Erasmus Universiteit Rotterdam Risicofactoren Wat kun je er aan doen? Verschillende factoren spelen een rol bij de kans op het ontwikkelen van klachten.
Nadere informatieArbo- en Milieudienst
Arbo- en Milieudienst KANS B.Groenenberg, bedrijfsarts 19 november 2013 1 KANS - Wat is KANS? - Welke factoren kunnen KANS veroorzaken? - Wat kan de medewerker doen bij KANS? - Wat kan de PAM doen bij
Nadere informatieArbeidsomstandigheden
t b r o n s e k Arbeidsomstandigheden T Inleiding Wettelijke regels Veiligheid, gezondheid en welzijn Rechten en plichten Uitvoering arbobeleid Inleiding Johan ter Veer, administratief medewerker bij blikfabriek
Nadere informatie7,7. Werkstuk door een scholier 1908 woorden 21 februari keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1908 woorden 21 februari 2003 7,7 55 keer beoordeeld Vak Biologie Ontstaan van RSI RSI is een afkorting van de engelse term: repetitive strain injury. RSI valt onder te verdelen
Nadere informatiedienst Arbo en Milieu RSI preventie vrije Universiteit amsterdam
dienst Arbo en Milieu RSI preventie vrije Universiteit amsterdam Inhoudsopgave RSI: klachten en werkomstandigheden RSI: klachten en werkomstandigheden 3 Wat is RSI? 3 Hoe ontstaat RSI? 4 Hoe kunt u RSI
Nadere informatieFNV Arbokaart RSI. Wat vindt FNV Bondgenoten?
FNV Arbokaart RSI RSI staat voor Repetititive Strain Injury. RSI is een verzamelnaam voor lichamelijke klachten die voorkomen in: bovenrug nek- en schoudergebied armen ellebogen polsen handen en vingers.
Nadere informatieStafpersoneel / leidinggevenden / technici
Stafpersoneel / leidinggevenden / technici Onder stafpersoneel / leidinggevenden / technici (hierna stafpersoneel) vallen meerdere beroepen. Veel administratief, calculatie- en voorbereidend werk is geautomatiseerd.
Nadere informatieOverbelastingsletsels. Informatie en tips voor werknemers
WN Overbelastingsletsels Informatie en tips voor werknemers Overbelastingsletsels 1 23 Meerdere oorzaken, vaak werkgebonden Risicofactoren Klachten en letsels 4 5 Preventie: beter voorkomen dan genezen
Nadere informatieDé VCA-specialist van Zuid-Nederland
Toolbox: Fysieke belasting Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat verstaan we onder fysieke belasting? De door
Nadere informatie- 1 - Informatie over veilig werken met de PC
- 1 - Informatie over veilig werken met de PC Veilig werken met de computer Tegenwoordig heeft vrijwel iedereen die op kantoor werkt te maken met computers. Zit jij ook regelmatig achter een toetsenbord,
Nadere informatieChecklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s
Checklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s Door het beantwoorden van de vragen uit deze checklist krijgt u een indicatie of in uw werksituatie risico s zijn op gezondheidsproblemen door RSI
Nadere informatie1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal
1.10 Computeropstelling veilig gebruik in het leslokaal Werkwinkel info : Doelgroep : PA, TA, leerkrachten, directies Duurtijd : +/- 75 minuten Omschrijving : Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd
Nadere informatieGezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders
Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders Inhoud Pagina Wat is RSI of CANS? 3 Wat zijn de oorzaken van CANS/RSI? 4 Samen CANS voorkomen 4 Werktaken,
Nadere informatieRSI. Lijdt U reeds aan of bestaat er een risico op musculoskeletale. Repetitive Strain Injuries? Ga bij uzelf na of U: Inspanning. Houding.
Ga bij uzelf na of U: al problemen of klachten heeft gehad in de nek, de schouders, de ellebogen of de polsen ten gevolge van de arbeidsomstandigheden. moet werken in oncomfortabele houdingen: torsies,
Nadere informatieInformatiemateriaal ergonomie
H6 Informatiemateriaal HSEQ Blijf alert tijdens het werk. Bij twijfel: stel je vraag, begin niet of leg het werk stil! Sinds de eerste succesvolle boring op het Nederlands continentaal plat in 1970, is
Nadere informatieKANSloos. Geef KANS geen kans! Voorlichtingsboekje voor studenten
KANSloos Het voorlichtingsboekje KANSloos is een onderdeel van het voorlichtingsprogramma Geef KANS geen kans! Geproduceerd door: E. van de Laar L. Peeters K. van Soldt P. Swanenberg In opdracht van Fontys
Nadere informatieBEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt
BEELDSCHERMWERK Langdurig achter een beeldscherm werken, kan leiden tot gezondheidsklachten. Dit zijn klachten van nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Onderzoek heeft uitgewezen dat vanaf
Nadere informatieWERKDRUK/WERKSTRESS. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Glastuinbouw
WERKDRUK/WERKSTRESS Werkdruk kan leiden tot werkstress. Werkstress is de reactie op de situatie waarin wat het werk vraagt niet in balans is met wat iemand aan kan. Dit kan op den duur leiden tot klachten
Nadere informatieBursitis, tendinitis en enthesitis/enthesopathie
Reumatologie Bursitis, tendinitis en enthesitis/enthesopathie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding De reumatoloog heeft de diagnose bursitis, tendinitis of enthesitis/enthesopathie bij
Nadere informatieBEELDSCHERMWERK. 1. Inleiding
BEELDSCHERMWERK Achtereenvolgens worden besproken: 1. Inleiding 2. Fasen bij het ontstaan van RSI 3. Opstapeling van factoren 4. Inrichting en instelling van de beeldschermwerkplek 5. Praktische regels
Nadere informatieInformatief nieuwspakket 2008 / 2009
Informatief nieuwspakket 2008 / 2009 Licentiehouder TouchPro Europe WELKOM: INTouch MTW biedt bedrijven en particulieren stijlvolle stoelmassages met een vleugje karakter. Allereerst bedankt voor het tonen
Nadere informatieGeen pijn in hand, arm, nek of schouder die een relatie met het werk heeft.
VOORKOM RSI / KANS! WAT IS RSI/ KANS? RSI is de verzamelterm voor allerlei aandoeningen en/of pijnklachten in de nek, schouders, armen, polsen en/of handen als gevolg van chronische overbelasting. Letterlijk
Nadere informatieWat is het beste ergonomische toetsenbord?
Wat is het beste ergonomische toetsenbord? 2018 Wat is het beste ergonomische toetsenbord? Een whitepaper die duidelijk probeert te maken waar je op moet letten bij het keizen van een ergonmisch toetsenbord
Nadere informatieChecklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten
Checklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten vhp ergonomie Huygensstraat 13a 2515 BD s-gravenhage t 070 389 2010 e info@vhp-ergonomie.nl i www.vhp-ergonomie.nl 1 Blok 1: klachten 1
Nadere informatieDry Needling. Informatie voor patiënten
Dry Needling Informatie voor patiënten Wat is dry needling? Dry needling is een nieuwe behandelmethode van de fysiotherapeut. Door middel van een speciale techniek worden spieren aangeprikt en raken op
Nadere informatieStafpersoneel/ leidinggevenden/ technici
Stafpersoneel/ leidinggevenden/ technici Onder stafpersoneel / leidinggevenden / technici (hierna stafpersoneel) vallen meerdere beroepen. Veel administratief, calculatie- en voorbereidend werk is geautomatiseerd.
Nadere informatieArbocatalogus Fysieke belasting
Arbocatalogus Fysieke belasting Inhoudsopgave 2. 3 2.1. Fysieke belasting 3 2.2. Gezondheidsklachten door fysieke belasting algemeen 3 2.3. Tillen en dragen 4 2.4. Duwen, trekken en knijpen 4 2.5. Ongunstige
Nadere informatieSubject: Taak 1.2.20
Taak 1.2.20 Tutor : vd Biggelaar Mentor : vd Biggelaar Klas : MT1A Gemaakt door : Tommy & Paul van der Linden 1 Inhoud! Taak 1.2.20 Inhoud!... 2 Inleiding... 3 Trekken en Duwen... 4 Tillen... 4 Zitten...
Nadere informatieSamenwerking tussen de (sport)-bedrijfsarts en de curatieve arts bij de KL.
Samenwerking tussen de (sport)-bedrijfsarts en de curatieve arts bij de KL. Door Wessel Zimmermann Geregistreerd sportarts, bedrijfsarts i.o. GZHC Ermelo, februari 2003 Inhoud van deze presentatie: 1.
Nadere informatieMensendieck en Mc Kenzie praktijk Wierden en Markelo
Presentatie door Elvira van Daal Mensendieck en Mc Kenzie praktijk Wierden en Markelo Wat is McKenzie therapie? Robin McKenzie is een fysiotherapeut uit Nieuw- Zeeland. Zijn therapie wordt wereldwijd
Nadere informatieIs RSI de prijs van de vooruitgang?
Is RSI de prijs van de vooruitgang? Het begint doorgaans met een onschuldig pijntje, bijvoorbeeld in de nek of schouders. Vaak denkt men niets aan de hand en de veel gehoorde remedie is snel gevonden,
Nadere informatieniveau 2, 3, 4 thema 5.4
Ergonomie niveau 2, 3, 4 thema 5.4 Bedrijfscultuur Arbeidsomstandigheden Wat staat er in de Arbowet? Zitten, staan en tillen RSI Bedrijfscultuur Veel mensen hebben hun eigen werk en werken op een bepaalde
Nadere informatieDossier Zittend en staand Werk
Dossier Zittend en staand Werk Landurig staand werken belemmert de doorbloeding van de benen. Langdurig staand werken vraag flink wat spierkracht. Staand werken kan op den duur tot voetklachten en spataderen
Nadere informatieRSI-Brochure Universiteit Twente, Dienst HR 1
RSI en beeldschermwerkzaamheden De term RSI is inmiddels vervangen door KANS. Kans staat voor Klachten aan Arm, Nek of Schouder. In deze folder is nog consequent de term RSI gehanteerd. 1. Inleiding Repetitive
Nadere informatieFunctioneel Welzijn. Nek, schouders en pols
Functioneel Welzijn Nek, schouders en pols 1 Definitie en structuur van de nek Je nek (cervicale wervelkolom) bestaat uit 7 wervels en strekt zich van de schedel tot het bovenlichaam. 2 Oorzaken van nekpijn
Nadere informatieInleiding Wat is fibromyalgie? Oorzaak van fibromyalgie
FIBROMYALGIE 286 Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u fibromyalgie hebt. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. In deze folder proberen wij antwoord te geven op uw vragen. U leest meer over
Nadere informatieMinder last van uw rug
Minder last van uw rug Hoe kunt u pijn onderin uw rug verminderen en nieuwe klachten voorkomen Rugklachten zelf onder controle Pijn in uw rug is lastig en vervelend. Om vele redenen. Uw humeur kan eronder
Nadere informatieBOEKJE. Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen
DOE BOEKJE Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen Armheffing Het werken met de handen boven schouderhoogte noemen we
Nadere informatie10/2/2014. Infosessie ergonomiebeleid op kantoor Oktober 2014 Team Ergonomie
Infosessie ergonomiebeleid op kantoor Oktober 2014 Team Ergonomie Ergonomie : wat en wie? Ergonomie : waarom? Wetgevend kader: KB Beeldschermwerk Vermijden van klachten Ergonomie: hoe? 2 Ergonomie tracht
Nadere informatieChecklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s beeldschermwerk voor individuele werknemers
Als u deze vragen beantwoordt, merkt u of u een verhoogd risico loopt op gezondheidsproblemen door RSI of werkdruk. U kunt de hele checklist invullen of volstaan met enkele onderdelen. U krijgt echter
Nadere informatieVragenlijst Beeldschermwerk
dienst Arbo en Milieu Vragenlijst Beeldschermwerk vrije Universiteit amsterdam INLEIDING AANVULLENDE VRAGEN Om voor uzelf een indruk te krijgen van mogelijke knelpunten in uw eigen werksituatie kunt u
Nadere informatieChecklist: werken in koel- en vrieshuizen
Checklist: werken in koel- en vrieshuizen Intro Terwijl in de zomermaanden veel mensen klagen over de hitte, buiten of op kantoor, zijn er in Nederland ook werknemers voor wie het bijna altijd koud is.
Nadere informatieWat is er aan de hand?
Wat is er aan de hand? Hieronder staan allerlei praktijksituaties die op jou van toepassing kunnen zijn. Herken je hier iets van? Als je op de items klikt, krijg je als advies welke oplossingen uit de
Nadere informatieVoorkom RSI /CANS! Voor al deze genoemde beroepen geldt:
Voorkom RSI /CANS! Inleiding Repeterend werk wordt vaak geassocieerd met werken achter de computer. En dat is ook terecht. In Nederland wordt veel gewerkt met beeldschermen, toetsenborden en muizen. Meer
Nadere informatieHandreiking werknemer Aan het werk blijven met een chronische aandoening
Handreiking werknemer Aan het werk blijven met een chronische aandoening Eén op de drie mensen krijgt te maken met een chronische aandoening. Werken met een chronische aandoening is goed mogelijk. Vaak
Nadere informatieVoorkomen is nog altijd beter dan.
Voorkomen is nog altijd beter dan. Colofon Auteur Erwin Napjus Human-Invest B.V. Loosdrecht/ Oktober 2012 Inleiding Een gezonde en veilige werkomgeving is belangrijk. Voor uw medewerkers, maar ook voor
Nadere informatieSTEP WerkPlekAnalyse bij
STEP WerkPlekAnalyse bij Inleiding De STICHTING ERGONOMIE & PREVENTIE (STEP) is gevraagd de werkplek van mevrouw G. te analyseren, risicofactoren te inventariseren en advies te geven over een optimale
Nadere informatie❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk... 1 ❷ Ontspanningsoefeningen... 3 ❸ Checklist individueel werkplekonderzoek (beeldschermwerkplek)...
Inhoud ❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk... 1 ❷ Ontspanningsoefeningen... 3 ❸ Checklist individueel werkplekonderzoek (beeldschermwerkplek)... 4 ❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk Als je meer
Nadere informatieOntspanningstherapie
Ontspanningstherapie De fysiotherapeuten van het Behandelcentrum van Proteion Thuis bieden ook ontspanningstherapie. Ontspanningstherapie is een hulpmiddel om lichaam en geest weer in evenwicht te brengen.
Nadere informatieFIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS
FIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u fibromyalgie hebt. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. In deze folder proberen wij antwoord te geven op uw vragen.
Nadere informatieAfdeling revalidatie. Psychosomatische fysiotherapie
Afdeling revalidatie Psychosomatische fysiotherapie Gespannen??? Pijn??? Vermoeid???? UIT BALANS. IN BALANS In deze folder krijgt u informatie over psychosomatiek, over wat psychosomatische klachten zijn
Nadere informatieBASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren.
WAT IS HET PROBLEEM? Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd in het dagelijks leven en worden alsmaar belangrijker, ook in het onderwijs. In deze sessie wordt het gebruik van ICT-materiaal
Nadere informatieTriggerpoint-zelfbehandeling. een instrument voor zelfbehandeling bij. gezondheidsklachten. Sprekers: Rob Beenker en Hanneke Heij
Een kennismaking met Triggerpoint-zelfbehandeling een instrument voor zelfbehandeling bij gezondheidsklachten Sprekers: Rob Beenker en Hanneke Heij 27 november 2010 Utrecht 1 Vandaag... vertel ik mijn
Nadere informatieLage rugklachten. www.gzcdiemenzuid.nl
Lage rugklachten Introductie De lage rug is het gebied ter hoogte van de onderste 5 lendenwervels (lumbale wervels) en de overgang met het heiligbeen (lumbo-sacrale overgang). De lendenwervelkolom bestaat
Nadere informatieChecklist RSI-preventiebeleid
Checklist RSI-preventiebeleid Onderwerp Informatie/ knelpunt? Prioriteit Inzicht 1. Verzuimgegevens Wat is het verzuimpercentage in uw organisatie? Hebt u inzicht in de verzuimoorzaken? Zo ja, is bekend
Nadere informatieKeuzeopdracht ANW RSI
Keuzeopdracht ANW RSI Keuzeopdracht door een scholier 2361 woorden 21 maart 2003 6,1 18 keer beoordeeld Vak ANW Wat is RSI? RSI (repetitive strain injury) is een verzamelnaam van klachten als gevolg van
Nadere informatieChecklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers
Bijlage 1 Checklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers Als u deze vragen beantwoordt, merkt u of u een verhoogd risico loopt op gezondheidsproblemen door beeldschermwerk of werkdruk. U kunt de
Nadere informatieReuma is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende aandoeningen Ontstekingsreuma Ontstekingen aan de gewrichten Artrose Gewrichtsslijtage
Reuma is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende aandoeningen Ontstekingsreuma Ontstekingen aan de gewrichten Artrose Gewrichtsslijtage Weke-delenreuma Klachten aan de weke delen van het bewegingsapparaat
Nadere informatieInleiding. Reumatische ziekten
De reumatoloog Inleiding Ieder jaar bezoekt een groot aantal mensen de huisarts met klachten van het bewegingsapparaat (gewrichten, spieren, pezen en botten). Vaak is de huisarts in staat de diagnose
Nadere informatieMEDEWERKERS VRAGENLIJST BRANCHE-RIE TECHNISCHE GROOTHANDEL
1 Betrekken medewerkers bij de uitvoering van de RI&E. Medewerkers zijn een belangrijke bron van informatie over veiligheid en gezondheid op het werk. Zij hebben belang bij veilige en gezonde werkomstandigheden.
Nadere informatieGoed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen
Goed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 1. Inleiding 3 2 Gezondheidsrisico s door beeldschermwerk 3 2.1 Welke risico s
Nadere informatieRISICO S EN PROCEDURES
RISICO S EN PROCEDURES Marc Fluttert Arbo & Milieu Dienst (AMD) Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen Universiteit Arbo- en Milieudienst (AMD), Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen 1 INLEIDING
Nadere informatieBezoekadressen: Locatie Scholeksterhoek Scholeksterhoek 6 3201 JL Spijkenisse Telefoon: 0181 624210 Fax: 0181 620720
Wilt u meer informatie of een afspraak maken voor een consult of behandeling? Bel ons op één van onze locaties, stuur ons een email of meld u aan via onze website: www.fysiotherapiedehoek.nl. Bezoekadressen:
Nadere informatieVoorkom RSI! Inleiding. Ik dacht altijd: RSI, dat zit tussen de oren. Laatst bleek mijn collega klachten te hebben. Nu weet ik wel beter.
Inleiding Steeds meer mensen brengen veel tijd door achter het beeldscherm en lopen daardoor een verhoogd risico op het ontwikkelen van Repetitive Strain Injury (RSI). Ook is er werk waar relatief vaak
Nadere informatieSpanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia
Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn wordt veroorzaakt door spierspanningen in de hals, de schouders en het hoofd. De hoofdpijn is vaak
Nadere informatieBeroepsziekten; opmaat tot preventief beleid BG-dagen 01 juni 2018
Beroepsziekten; opmaat tot preventief beleid BG-dagen 01 juni 2018 Disclosure belangen spreker Bas Sorgdrager, MD, PhD (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieNEEM KLACHTEN SERIEUS. Wij helpen u daar graag bij! stac.nl
NEEM KLACHTEN SERIEUS Wij helpen u daar graag bij! Waarom naar STAC Beter functioneren? IK HEB LICHAMELIJKE KLACHTEN We hebben specialisten in het complete (para) medische spectrum. IK BEN WERKGEVER STAC
Nadere informatiePsychosomatische fysiotherapie
Psychosomatische fysiotherapie bij DE KERN boz Praktijk voor Natuurgeneeskunde De Snoostraat 13 4624 VJ Bergen op Zoom Telefoon 0164-210700 Email: info@dekernboz.nl Website: www.dekernboz.nl Kamer van
Nadere informatieGROEPSBEHANDELING FIBROMYALGIE
GROEPSBEHANDELING FIBROMYALGIE Brochure Groepsbehandeling Fibromyalgie Tijdens uw bezoek aan de reumatoloog is bij u de diagnose fibromyalgie gesteld. Mogelijk komt u in aanmerking voor de groepsbehandeling
Nadere informatieInventarisatie behoeften van
Inventarisatie behoeften van werkenden met een chronisch ziekte overzicht behoeften In dit deel van het onderzoek brengen we de behoefte aan praktische ondersteuning in kaart van werkenden met een chronische
Nadere informatieHieronder staat aangegeven wie er aan het onderzoek hebben meegedaan. Faculteit:95 Sophia:28 Overig (DDHK,Nieuw Hoboken, Woudestein): 41
Beste (oud)deelnemer van het RSI-onderzoek, In deze rapportage willen we u op de hoogte brengen van de resultaten van het RSI-onderzoek. Hieronder vindt u informatie over de gegevens die wij verzameld
Nadere informatieBetrekken medewerkers bij de uitvoering van de RI&E.
Betrekken medewerkers bij de uitvoering van de RI&E. Medewerkers zijn een belangrijke bron van informatie over veiligheid en gezondheid op het werk. Zij hebben belang bij veilige en gezonde werkomstandigheden
Nadere informatieTRILLINGEN EN SCHOKKEN
TRILLINGEN EN SCHOKKEN In nagenoeg alle machines, apparaten en voertuigen worden trillingen opgewekt. Er wordt onderscheid gemaakt tussen hand- en armtrillingen door het vasthouden van handgereedschappen
Nadere informatiefit for work AAN HET WERK BLIJVEN MET EEN CHRONISCHE AANDOENING HANDREIKING WERNEMER
HANDREIKING WERNEMER AAN HET WERK BLIJVEN MET EEN CHRONISCHE AANDOENING fit for work Eén op de drie mensen krijgt te maken met een chronische aandoening. Werken met een chronische aandoening is goed mogelijk.
Nadere informatieVerstandig tillen. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Verstandig tillen Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Verstandig tillen Inleiding De rug is een kwetsbaar deel van ons lichaam. Hij wordt makkelijk te zwaar belast. Bijvoorbeeld door langdurig
Nadere informatieGezond werken met computers
Gezond werken met computers Gezond werken met je computer Iedereen heeft wel eens een stijve nek of schouders, pijnlijke polsen of vermoeide ogen na een dag werken achter te computer. Vaak gaan die klachten
Nadere informatieWat is wijsheid bij een whiplash?
EM PL KN AA GF RW 20 1 EB 0 EX K EM NG Wat is wijsheid bij een whiplash? Tips om het herstel van een whiplash te bevorderen en verstandig te blijven bewegen Wat te doen bij whiplashklachten Een aanrijding
Nadere informatieBijlage 6 Voorbeeldstellingen teampeiling
Bijlage 6 Voorbeeldstellingen teampeiling Fysieke arbeidsbelasting Iedere zorgmedewerker heeft te maken met lichamelijke inspanning. Denk hierbij bijvoorbeeld aan specifieke lichaamshoudingen, (herhaalde)
Nadere informatieFIA: Fibromyalgie In Actie
FIA: Fibromyalgie In Actie Groepsbehandeling fibromyalgie Sterk in beweging Inhoud Inleiding 3 Fibromyalgie 3 Voor wie is deze behandeling? 3 Wat is het doel van het behandelprogramma? 3 Screening 4 Intake
Nadere informatieWERK EN KANKER: JE HOEFT ER NIET ALLEEN VOOR TE STAAN
WERK EN KANKER: JE HOEFT ER NIET ALLEEN VOOR TE STAAN Ieder jaar krijgen in Nederland 30.000 werknemers dat is 1 op de 250 - te horen dat zij kanker hebben. Een nog groter aantal, 1 op de 79 mannelijke
Nadere informatieFysieke belasting(basis)
Fysieke belasting(basis) Fysieke belasting(basis) II UMC St Radboud Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Lichamelijke belasting 3 2.1 Functie-inhoud 3 2.2 De werkplekinrichting 3 2.3 Persoonsgebonden factoren
Nadere informatieWerk en kanker: je hoeft er niet alleen voor te staan.
Kanker, waarbij het verleden, het heden en de toekomst niet langer met elkaar verbonden lijken. Kanker... je hebt het niet alleen en je hoeft er niet alleen voor te staan Werk en kanker: je hoeft er niet
Nadere informatieSpier- en gewrichtspijn
Spier- en gewrichtspijn Spierpijn na het sporten, een zweepslag, een verzwikte enkel, een gekneusde pink... Door een verkeerde beweging of door extra inspanning kunt u plotseling pijn aan spieren of gewrichten
Nadere informatieCHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS
CHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze folder is bedoeld voor patiënten die onder behandeling zijn (geweest) en bekend zijn met chronische pijn. Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme.
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE
PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Artrose van de knie Algemeen Er is bij u artrose in uw knie vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de knie, de diagnose artrose, de gevolgen en behandeling
Nadere informatieDE KERN boz Centrum voor biodynamische osteopathie, bewustwording, ontplooiing, spiritualiteit
DE KERN boz Centrum voor biodynamische osteopathie, bewustwording, ontplooiing, spiritualiteit DE KERN boz is lid van: VBAG (Vereniging ter Bevordering van Alternatieve Geneeswijze) Shibumi (International
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding... 5 Wat is een whiplash?... 5 Wat zijn de klachten? Hoe kan een whiplash behandeld worden? 7. Meer informatie...
Whiplash Chirurgie Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een whiplash?... 5 Wat zijn de klachten?... 6 Slaapproblemen...7 Hoe kunnen slaapproblemen worden opgelost?...7 Hoe kan een whiplash behandeld worden?
Nadere informatieBasisinspectiemodule FYSIEKE BELASTING Hand-armtaken (HARM)
Basisinspectiemodule FYSIEKE BELASTING Hand-armtaken (HARM) Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de techniek en is geschreven voor intern gebruik bij de Inspectie SZW.
Nadere informatie"Beeldschermwerk" is een uitgave van CLB Externe Preventie Industrieterrein Kolmen 1085 3570 Alken Tel : 011 59 83 50
Beeldschermwerk Voor gezond en veilig werken Inleiding COLOFON "Beeldschermwerk" is een uitgave van CLB Externe Preventie Industrieterrein Kolmen 1085 3570 Alken Tel : 011 59 83 50 Redactie : CLB Externe
Nadere informatieCentrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS)
Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) Het verloop, de symptomen en de behandeling Centrum voor Revalidatie Inleiding Uw arts heeft bij u de diagnose Complex Regionaal Pijn Syndroom
Nadere informatieKlachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers:
Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers: Grotendeels onbegrepen fenomeen dat tussen de oren zit Stefan IJmker Body@Work TNO-VUmc ErgoDirect Telegraaf 02-07-08 Reactie RSI-patiëntenvereniging
Nadere informatie