Project WaterWijzer Landbouw en gebruik satellietdata (bijv. Groenmonitor) Mirjam Hack en Allard de Wit 22 april 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Project WaterWijzer Landbouw en gebruik satellietdata (bijv. Groenmonitor) Mirjam Hack en Allard de Wit 22 april 2014"

Transcriptie

1 Project WaterWijzer Landbouw en gebruik satellietdata (bijv. Groenmonitor) Mirjam Hack en Allard de Wit 22 april 2014

2 WaterWijzer Landbouw = Vervanging HELP HELP-tabellen: effecten kwantificeren van waterhuishoudkundige maatregelen op opbrengstderving voor bouwland en grasland o.a. voor toepassing in Waternood langjarig gemiddelde schade als functie van grondwatertrap en bodemtype aanverwant: TCGB-tabellen en Agricom

3 WaterWijzer Landbouw en satellietdata Waarom vervanging HELP? Wat is het doel van het totale project? Wat is de relatie met satellietdata? Toekomstperspectief

4 Landbouwschade-tabellen: waarom actualiseren? Meer droogte én meer piekbuien HELP-tabellen: Gebaseerd op achterhaalde modellen Niet reproduceerbaar Natschade op destijds geldende landbouwpraktijk Droogteschade gebaseerd op verouderde meteorologische condities ( ) Geen zoutschade Ongeschikt voor huidige klimaat Expert judgement / empirisch Langjarig gemiddeld, missen de extremen Missen de relevante processen Ongeschikt voor toekomstige klimaat 4

5 Doel van het totale project Uniform en breed gedragen systeem voor bepalen van klimaatbestendige relaties tussen waterhuishoudkundige condities en gewasopbrengsten, ter vervanging van de huidige beschikbare systemen

6 Doel van het totale project Doelstelling voor eind project (2016?) Makkelijk toepasbare (online) tool voor bepalen van droogteschade, natschade en zoutschade voor huidige meteorologische condities en klimaatscenario s. Operationeel model voor hydrologie en gewasgroei SWAP-WOFOST voor het berekenen van gewasopbrengsten in relatie tot droogte, zuurstoftekort en zout, geschikt voor gebruik door deskundigen. Kortom, beschikbaar voor maatwerk. Operationele modelkoppelingen voor berekenen van agrarische bedrijfseconomische resultaten en indirecte effecten (ook maatwerk, gebruik door deskundigen).

7 gras Klimaatprojecties

8 Doel fase 2 van het project (2014) Website WaterWijzer.nl (STOWA-website) Koppeling SWAP-WOFOST Toetsing voor gras, aardappel en maïs Allard: Wat kunnen we met satellietdata? Wat willen we in de toekomst kunnen met satellietdata?

9 Door naar Allard Met dank aan o.a. Joop Kroes Ruud Bartholomeus

10 Gebruik satelliet data voor WaterWijzer Inhoud Achtergrond optische satellietsystemen en data: Satelliet banen Ruimtelijke vs. temporele resolutie Consequenties voor gebruik Relevante operationele satelliet producten Gebruik in WaterWijzer: Waar liggen de mogelijkheden Koppeling met SWAP/WOFOST Radar satellieten buiten beschouwing gelaten

11 Satellietbanen voor optische aardobservatie satellieten Twee mogelijkheden: Geostationaire baan: km hoogte Baan evenwijdig aan de evenaar stationair op 1 punt boven het aardoppervlak Polaire baan: ~700km hoogte Van pool tot pool ~14 orbits per dag Zon gesynchroniseerd

12 Satelliet in geostationaire baan Courtesy: WikiPedia

13 Global radiation from MeteoSat 2,5 km pixel grootte 1 beeld iedere 15 minuten Courtesy: LandSAF/EUMETSAT

14 Polaire baan Courtesy: WikiPedia

15 Polair:MODIS daily global coverage (250m/1km) 2330 km Satellite track

16 Polair: LandSat daily global coverage (30m) 185 km

17 Polair: FORMOSAT-2 (8m)

18 Temporele versus ruimtelijk resolutie Hoe hoger de ruimtelijke resolutie, des te lager het aantal opname momenten Spatio-temporal trade-off Hoge resolutie met veel opname momenten kan maar op een manier: een constellatie: Disaster Monitoring Constellation - DMC (5 satellieten, 30m) RapidEye constellation (5 satellieten, 5m) Sentinel (2 satellieten, 10m, vanaf 2015) National Satelliet data portaal levert DMC

19 Relevante operationele AO producten 1. GroenMonitor: verloop van gewasontwikkeling in het groeiseizoen via tijdseries van HR (30m) satellietwaarnemingen. 2. SatWater-ET: Tijdseries van dagelijkse verdamping mede afgeleid van satellietwaarnemingen (presentatie HKV/ITC)

20 Operationele producten: GroenMonitor Alterra ontsluit tijdseries van DMC en LandSat beelden via groenmonitor.nl Beschikbaar gesteld in de vorm van een Vegetatie Index (NDVI): NDVI is een ratio van de reflectie in de rood/nabijinfrarood kanalen. NDVI is een indicator voor de hoeveelheid fotosynthetische actief oppervlak (e.g. groen blad) NDVI is gevoelig bij lage blad index, maar verzadigd snel (blad index>3,5) NDVI is geen maat voor biomassa NDVI afgeleid van twee verschillende satellieten is vaak incompatibel

21 Groenmonitor.nl

22 DMC/LandSat in Groenmonitor 2013 Satellietbeelden uit 2013 in NSD en ontsloten door Alterra 226 dagen met satellietbeelden beschikbaar, waarvan 185 DMC beelden 78 Landsat beelden 43 DMC ontsloten in de Groenmonitor.nl 7 Landsat beelden additioneel ontsloten in de Groenmonitor.nl

23 Model-uitkomst of satelliet-waarneming? GroenMonitor smoothing SatWater-ET? assimilation SWAP/WOFOST Aandeel satelliet-waarneming Aandeel model uitkomst

24 Groenmonitor: gebruik in SWAP/WOFOST Afleiden belangrijke stadia: Opkomst datum sluiting van het gewas Rijping/oogst datum Afleiding bedekkingsgraad / blad index Kan gebruikt worden in SWAP/WOFOST voor: Optimalisatie van initialisatie (e.g. zaaidatum) Optimalisatie van blad index verloop

25 50x wintertarwe groeicurves in Flevoland

26 Optimalisatie van WOFOST Optimum SPAN/TWDI for given LAI profile Courtesy: Belgian funded GLOBAM project

27 Derived joint distributions of TDWI/SPAN Walloon area Belgium Courtesy: Belgian funded GLOBAM project

28 SatWater-ET: nut voor SWAP/WOFOST Hangt af van de ruimtelijke resolutie en nauwkeurigheid Verscheidene opties voor integratie: In het model forceren (simpel voor NRT gebruik) Optimaliseer parameters in SWAP/WOFOST (gewasweerstanden) Bodemvocht updates (Kalman filter - complex)

29 Wat kunnen we niet afleiden uit AO Phenologische ontwikkeling: Bloei, korrelzetting, knolzetting BioMassa en verdeling over plantorganen Partitionering van ET (bodem, interceptie, plant) Biofysische achtergrond: AO ziet verdampingsreductie, maar is dit door droogte-, zuurstof- of zout-stress. Opstellen waterbalans Scenario s en weersvoorspellingen doorrekenen

30 Toekomstvisie gebruik RS in SWAP/WOFOST Data assimilatie van vegetatie index tijdseries en ET schattingen. Maar ook competitie/samengaan van technieken: Drones sensor networks Remote sensing Modellen als samenbindende factor door data assimilatie

31 Dank voor uw aandacht Met dank aan Gerbert Roerink

WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee?

WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Mirjam Hack namens consortium 26 juni 2014 www.waterwijzer.nl WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Wat is het? Waarom actualisatie

Nadere informatie

WaterWijzer Landbouw. Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 1 oktober

WaterWijzer Landbouw. Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 1 oktober WaterWijzer Landbouw Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 1 oktober 2015 www.waterwijzer.nl WaterWijzer Landbouw: wat is het? WaterWijzer Landbouw (voorheen actualisatie schadefuncties landbouw

Nadere informatie

Waterwijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus november 2016

Waterwijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus november 2016 Waterwijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus november 2016 Waterwijzer Landbouw Waarom en wat is Waterwijzer Landbouw? Wat kan je straks met Waterwijzer Landbouw?

Nadere informatie

(Klimaat)robuuste berekening landbouwschade

(Klimaat)robuuste berekening landbouwschade (Klimaat)robuuste berekening landbouwschade Ruud Bartholomeus en Mirjam Hack, Amersfoort, 14 maart 2013 mede namens Jan van Bakel, Joop Kroes, Jos van Dam en Flip Witte Het klimaat verandert Klimaatverandering:

Nadere informatie

WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee?

WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 18 november 2014 www.waterwijzer.nl WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Wat is

Nadere informatie

Beter systeem voor bepalen waterschade

Beter systeem voor bepalen waterschade Beter systeem voor bepalen waterschade Mirjam Hack-ten Broeke (Alterra Wageningen UR), Ruud Bartholomeus (KWR Watercycle Research Institute), Joop Kroes (Alterra Wageningen UR), Jos van Dam (Wageningen

Nadere informatie

Waterwijzer Landbouw. Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus, namens consortium 29 juni 2017

Waterwijzer Landbouw. Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus, namens consortium 29 juni 2017 Waterwijzer Landbouw Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus, namens consortium 29 juni 2017 Waterwijzer Landbouw: een klimaatrobuust instrument voor het bepalen van effecten van veranderend waterbeheer op landbouwopbrengsten

Nadere informatie

Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw. Rob Ruijtenberg namens alle partijen ibz ACSG en RWS 7 februari 2019

Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw. Rob Ruijtenberg namens alle partijen ibz ACSG en RWS 7 februari 2019 Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw Rob Ruijtenberg namens alle partijen ibz ACSG en RWS 7 februari 2019 Programma 13.00 Welkom (Rob Ruijtenberg) 13.15 Introductie Waterwijzer landbouw (Mirjam Hack,

Nadere informatie

LGN en het satelliet dataportaal: thematische en temporele verfijning. Gerbert Roerink Gerbert.roerink@wur.nl Tel: 0317-481598

LGN en het satelliet dataportaal: thematische en temporele verfijning. Gerbert Roerink Gerbert.roerink@wur.nl Tel: 0317-481598 LGN en het satelliet dataportaal: thematische en temporele verfijning Gerbert Roerink Gerbert.roerink@wur.nl Tel: 0317-481598 Inhoud Nationaal Satelliet Dataportaal NDVI vegetatie index Groenmonitor.nl

Nadere informatie

GROENMONITOR: processing, ontsluiting en toepassingen

GROENMONITOR: processing, ontsluiting en toepassingen GROENMONITOR: processing, ontsluiting en toepassingen Sander Mücher & Gerbert Roerink 22 October 2015, GLOSSY meeting Inhoud Remote sensing Remote sensing activiteiten Nationaal Satelliet Dataportaal NDVI

Nadere informatie

vandersat.com Satellite Observed Water Data. Globally. Daily. Droogte meten vanuit de ruimte Teije van der Horst

vandersat.com Satellite Observed Water Data. Globally. Daily. Droogte meten vanuit de ruimte Teije van der Horst vandersat.com Satellite Observed Water Data. Globally. Daily. Droogte meten vanuit de ruimte Teije van der Horst 14-09-2018 1 Over VanderSat Kern: Commerciële aardobservatie diensten Team: AO wetenschappers,

Nadere informatie

VOOR EEN KLIMAATROBUUST BODEM- EN WATERSYSTEEM

VOOR EEN KLIMAATROBUUST BODEM- EN WATERSYSTEEM VOOR EEN KLIMAATROBUUST BODEM- EN WATERSYSTEEM Doelstelling Lumbricus Het ontwikkelen en implementeren van een klimaatrobuuste inrichting van het bodem- en watersysteem en het ontwikkelen van kennis hierover.

Nadere informatie

Modelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak.

Modelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak. Modelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak Wim Timmermans Modelleren van stroming in de lucht: wat Dit gaat over: Het vinden

Nadere informatie

5. Verdamping 1 91/ dag Maand Jan feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec

5. Verdamping 1 91/ dag Maand Jan feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec 5. Verdamping Voor de verdamping in het stroomgebied de Goorloop is de gemiddelde referentiegewasverdamping van het KNMI weerstation in Eindhoven gebruikt. Dit station is het dichtstbij gelegen KNMI station

Nadere informatie

Satellietdataportaal. Stand van zaken 10 december 2014

Satellietdataportaal. Stand van zaken 10 december 2014 Satellietdataportaal Stand van zaken 10 december 2014 Agenda 1. Korte terugblik Satellietdataportaal groeiseizoen 2014 2. Stand van zaken Sentinel-satellieten 3. Ontsluiting van de Sentinel-data 4. Centrale

Nadere informatie

Najaar update - impact droogte op grasland en het herstel naderhand

Najaar update - impact droogte op grasland en het herstel naderhand Groenmonitor.nl nieuwsbericht Wageningen Environmental Research 26-Oktober-2018 Najaar update - impact droogte op grasland en het herstel naderhand Dat het droog is geweest in Nederland weten we. Dat gewassen

Nadere informatie

Flying Sensor Rapport

Flying Sensor Rapport Flying Sensor Rapport Locatie: Swifterband Auteurs Peter Droogers, Walter Immerzeel, Philip Kraaijenbrink, Ronald Loeve Klant Aquademia Datum: november 2014 HiView FutureWater Costerweg 1V 6702 AA Wageningen

Nadere informatie

Actuele vullingsgraad bodem. Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018

Actuele vullingsgraad bodem. Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018 Actuele vullingsgraad bodem Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018 Belang van bodemberging voor waterbeheer Neerslag Verdamping Bodemvocht Bodemberging bodemfysische eigenschappen Onverzadigde bodem Waterstand

Nadere informatie

Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw

Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw Martin Mulder, Marius Heinen, Jan van Bakel, Mirjam Hackten Broeke ea. 7 februari 2019 Inhoud: Waterwijzer Landbouw Toepassing Waterwijzer Landbouw Veel gestelde vragen

Nadere informatie

DROP - adaptatie aan waterschaarste en droogte

DROP - adaptatie aan waterschaarste en droogte DROP - adaptatie aan waterschaarste en droogte Willem Defloor 26 september 2014, Waterforum Waterschaarste en droogte Overzicht 1. Globaal kader 2. EU Drop project 3. Droogte-indicatoren / waterinfo.be

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Trimble Agrometius. Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker. Voorstelling Agrometius/Trimble

INHOUDSOPGAVE. Trimble Agrometius. Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker. Voorstelling Agrometius/Trimble Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker INHOUDSOPGAVE Voorstelling Agrometius/Trimble Wat is precisielandbouw en waarom? Cirkel van precisielandbouw: 1. 2. 3. 4. DETECTIE BESLISSEN UITVOEREN

Nadere informatie

ILVO. Precisielandbouw

ILVO. Precisielandbouw Precisielandbouw Ruben Van De Vijver Studiedag PCA 31 januari 2017 Precisielandbouw Wat is precisielandbouw? Precisielandbouw 1.0 Precisielandbouw 2.0 Precisielandbouw 3.0 Uitdagingen Wat is precisielandbouw?

Nadere informatie

ACTUALISATIE SCHADEFUNCTIES LANDBOUW; FASE 1

ACTUALISATIE SCHADEFUNCTIES LANDBOUW; FASE 1 OP WEG NAAR EEN GEACTUALISEERD EN KLIMAATBESTENDIG SYSTEEM VAN Final EFFECT l rereport VAN WATERBEHEER OP GEWASOPBRENGST ACTUALISATIE SCHADEFUNCTIES LANDBOUW; FASE 1 RAPPORT 2013 22 Actualisatie schadefuncties

Nadere informatie

Remote Sensing. Remote Sensing bij Vitens. 22 april 2014 SAT - WATER 1

Remote Sensing. Remote Sensing bij Vitens. 22 april 2014 SAT - WATER 1 Remote Sensing Remote Sensing bij Vitens 22 april 2014 SAT - WATER 1 Inhoud Wat doet Vitens met Remote Sensing? 1. Reeds uitgevoerd onderzoek naar zout en klei voorkomens 2. Droogteschade: nog uit te voeren

Nadere informatie

Teaser. Pieter Vermeer Exit ready E: pc.vermeer@exitready.nl T: + 31(0)85 0600 320 M: + 31(0)6 1011 8222 Teaser Milan InnoVincY Pagina 1

Teaser. Pieter Vermeer Exit ready E: pc.vermeer@exitready.nl T: + 31(0)85 0600 320 M: + 31(0)6 1011 8222 Teaser Milan InnoVincY Pagina 1 Teaser T: + 31(0)85 0600 320 M: + 31(0)6 1011 8222 Teaser Milan InnoVincY Pagina 1 Missie Transformeren van landbouw waardeketens en verhogen van de productie van gewassen door het verstrekken van betaalbare

Nadere informatie

Ontsluiting en toepassingen

Ontsluiting en toepassingen Nationaal Satelliet Dataportaal Ontsluiting en toepassingen Gerbert Roerink en Sander Mucher Email: Gerbert.Roerink@wur.nl Tel: 0317-481598 Alterra, Wageningen UR Nationale Satelliet Dataportaal In Maart

Nadere informatie

Stellingen Sturen op basisafvoer. water verbindt

Stellingen Sturen op basisafvoer. water verbindt Stellingen Sturen op basisafvoer Stelling 1: Voor ons watersysteem EN de daarin gepositioneerde grondgebruiksfuncties is DROOGTE een veel groter probleem dan WATEROVERLAST Argumenten stelling 1 Areaal

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Chapter 7 Nederlandse samenvatting 7.1 Introductie Dit proefschrift behandeld de globale patronen van de koolstof en water balans van het land oppervlak bepaald met eddy co-variantie data. Observaties

Nadere informatie

Naar verbeterde actuele verdamping: Van Makkink naar Penman-Monteith?

Naar verbeterde actuele verdamping: Van Makkink naar Penman-Monteith? Naar verbeterde actuele verdamping: Van Makkink naar Penman-Monteith? NHV symposium actuele verdamping Peter Droogers Hanneke Schuurmans Aanleiding www.stowa.nl: 2009-11 www.futurewater.nl/publications/2009

Nadere informatie

Precisielandbouw & Geo-informatie Geert Hermans ZLTO

Precisielandbouw & Geo-informatie Geert Hermans ZLTO Precisielandbouw & Geo-informatie Geert Hermans ZLTO Intro Visie en strategie ZLTO Informatie en mogelijkheden GPS en Remote sensing Mijnakker.nl Precisielandbouw & Geo-informatie Visie en strategie ZLTO

Nadere informatie

Waterwijzer Natuur. Effecten van waterbeheer en klimaatverandering op de natuur

Waterwijzer Natuur. Effecten van waterbeheer en klimaatverandering op de natuur 1 Remco van Ek (Deltares) Janet Mol (Alterra) Han Runhaar (KWR) Flip Witte (KWR) Waterwijzer Natuur Effecten van waterbeheer en klimaatverandering op de natuur 2 Waarom een robuust vegetatiemodel nodig?

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Remote Sensing

Samenvatting Aardrijkskunde Remote Sensing Samenvatting Aardrijkskunde Remote Sensing Samenvatting door een scholier 1861 woorden 28 juni 2005 6,9 111 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Combinatiebeeld: door beelden met echte kleuren samen te voegen

Nadere informatie

WATERWIJZER LANDBOUW, FASE 2

WATERWIJZER LANDBOUW, FASE 2 MODELLERING VAN HET BODEM-WATER-PLANTSYSTEEM MET HET GEKOPPELDE Fina INSTRUMENTARIUM l re port SWAP-WOFOST WATERWIJZER LANDBOUW, FASE 2 RAPPORT 2015 16 WATERWIJZER LANDBOUW, FASE 2 MODELLERING VAN HET

Nadere informatie

SBIR Oproep. Satellietdata gebruik bij de dagelijkse schatting van landsdekkende verdampingsinformatie op bewolkte dagen

SBIR Oproep. Satellietdata gebruik bij de dagelijkse schatting van landsdekkende verdampingsinformatie op bewolkte dagen SBIR Oproep Satellietdata gebruik bij de dagelijkse schatting van landsdekkende verdampingsinformatie op bewolkte dagen Openingsdatum: 24 oktober 2016 Sluitingsdatum: 18 november 2016, 17:00 uur Budget:

Nadere informatie

Gebruik satelliet- en andere sensing beelden mbt precisiebemesting

Gebruik satelliet- en andere sensing beelden mbt precisiebemesting Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) Gebruik satelliet- en andere sensing beelden mbt precisiebemesting IJkakker deelproject A3, variabele bemesting Herman Krebbers DLV Plant Doelen

Nadere informatie

Samenvatting 203 Klimaatverandering leidt volgens de voorspellingen tot een toename van de mondiale temperatuur en tot veranderingen in de mondiale waterkringloop. Deze veranderingen in de waterkringloop

Nadere informatie

PRECISIE LANDBOUW MET DRONES

PRECISIE LANDBOUW MET DRONES PRECISIE LANDBOUW MET DRONES Airinov: remote sensing voor precisieteelt en R&D Oorsprong Frankrijk IP op sensortechnologie en dataverwerking Sinds 2015 expansie Netwerk in heel Europa In 2016 vestiging

Nadere informatie

Interpretatie van Remote Sensing beelden met behulp van contextuele classificatie

Interpretatie van Remote Sensing beelden met behulp van contextuele classificatie Interpretatie van Remote Sensing beelden met behulp van contextuele classificatie Presentatie cursus ICG R. Sluiter 1) Introductie Wat is Remote Sensing 2) Per pixel classificatie 3) Contextuele classificatie

Nadere informatie

Remote Sensing bereikt de boer?

Remote Sensing bereikt de boer? Remote Sensing bereikt de boer? Tamme van der Wal 26 November 2018 2018 Bioscope.io 1 Boodschap Technologie raast door; Vertaling naar praktijk blijft moeizaam; Naar collectieve data-inkoop en ondersteuning;

Nadere informatie

Flying Sensor Report. Collaboratorium Klimaat en Weer Valorius Programma Klimaat voor Ruimte

Flying Sensor Report. Collaboratorium Klimaat en Weer Valorius Programma Klimaat voor Ruimte Flying Sensor Report, Noord-Brabant Netherlands Vlucht datum: 7-Jun-2013 Flying Sensor: Pelican Opdrachtgever: Collaboratorium Klimaat en Weer Programma Klimaat voor Ruimte HiView rapport 52 HiView info@hiview.nl

Nadere informatie

De natuur vanuit verschillend perspectief wetgeving, ecologie, remote sensing

De natuur vanuit verschillend perspectief wetgeving, ecologie, remote sensing De natuur vanuit verschillend perspectief wetgeving, ecologie, remote sensing Anne Schmidt 13 januari 2005 Waar gaat deze presentatie over? Kader: WOT-programma Informatievoorziening Natuur Centrale vraag:

Nadere informatie

Remote Sensing. Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer

Remote Sensing. Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer Remote Sensing Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer 2016 25 Remote Sensing Betere informatie voor duurzamer, doelmatiger en klimaatrobuuster waterbeheer Waterschappen

Nadere informatie

PITCH: Precisielandbouw in

PITCH: Precisielandbouw in PITCH: Precisielandbouw in Nederland Geert Hermans HORTIVERSUM, ZOETERMEER 21 FEBRUARI 2018 V1 21FEB2018 WHY Optimaler telen Verlagen administratieve lastendruk Minder maar veel grotere bedrijven: managen

Nadere informatie

WATERWIJZER LANDBOUW: INSTRUMENTARIUM VOOR KWANTIFICEREN VAN EFFECTEN VAN WATERBEHEER EN KLIMAAT OP LANDBOUWPRODUCTIE

WATERWIJZER LANDBOUW: INSTRUMENTARIUM VOOR KWANTIFICEREN VAN EFFECTEN VAN WATERBEHEER EN KLIMAAT OP LANDBOUWPRODUCTIE WATERWIJZER LANDBOUW: INSTRUMENTARIUM VOOR KWANTIFICEREN VAN EFFECTEN VAN WATERBEHEER EN KLIMAAT OP LANDBOUWPRODUCTIE RAPPORT 2018 48 A WATERWIJZER LANDBOUW: INSTRUMENTARIUM VOOR KWANTIFICEREN VAN EFFECTEN

Nadere informatie

Programma. Kader. SBIR procedure. Toelichting op het thema. Satellietdata & SBIR & Use cases. Wat is SBIR, het budget, tijdspad.

Programma. Kader. SBIR procedure. Toelichting op het thema. Satellietdata & SBIR & Use cases. Wat is SBIR, het budget, tijdspad. 2015 Programma Kader Satellietdata & SBIR & Use cases SBIR procedure Wat is SBIR, het budget, tijdspad Toelichting op het thema Use cases NVWA Netherlands Space Office 2 SBIR / Satellietdataportaal / Use

Nadere informatie

Drones in de boomkwekerij

Drones in de boomkwekerij Drones in de boomkwekerij Sensing, data, toepassingen 20 oktober 2016, Ton Baltissen Inhoud Van far naar near sensing Ervaringen uit projecten Bodemscans Gewasscans Verwerking data: Akkerweb Toepassingen

Nadere informatie

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Provincie Limburg Maastricht, 14 september 216 Joris Schaap, Profiel 214 heden Zelfstandig hydroloog en bodemkundige 28-214 Adviseur water in het landelijk

Nadere informatie

CHAPTER 7. Samenvatting

CHAPTER 7. Samenvatting CHAPTER 7 Samenvatting Dit hoofdstuk geeft een korte samenvatting van de introductie gevolgd door de belangrijkste resultaten van dit proefschrift. De laatste sectie is gefocust op meer algemene conclusies

Nadere informatie

Minder Chemie in de Praktijk Landbouw op Algoritmes

Minder Chemie in de Praktijk Landbouw op Algoritmes Minder Chemie in de Praktijk Landbouw op Algoritmes Landbouw zonder Chemie(?) 15-4-2019 Koen van Boheemen WUR Precisielandbouw Precisielandbouw is een bedrijfsmanagementvorm waarbij planten en dieren heel

Nadere informatie

Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en controles met satellietdata. Marc Middendorp

Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en controles met satellietdata. Marc Middendorp Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en controles met satellietdata Marc Middendorp Den Haag, 13 juni 2018 Inhoud presentatie 1. Het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) 2. Het Geïntegreerd Beheers en Controle

Nadere informatie

Klimaat Services. Opzet presentatie

Klimaat Services. Opzet presentatie Klimaat Services J. Bessembinder Opzet presentatie Basis voor klimaat-services Voorbeelden confectie Voorbeelden maatwerk Basis confectie en maatwerk : tijdreeksen voor de toekomst Activiteiten binnen

Nadere informatie

Vandaag de dag komt men satellietbeelden overal tegen: in het weerbericht op tv, in de kranten en soms zelfs in de reclame.

Vandaag de dag komt men satellietbeelden overal tegen: in het weerbericht op tv, in de kranten en soms zelfs in de reclame. Deel II. De satellietbeelden Vanuit de ruimte kan men de aarde observeren en die observaties gebruiken om het weer te voorspellen, de klimaatsveranderingen te bestuderen, te meten of het ozongat groter

Nadere informatie

Down to Earth Remote Sensing in het waterbeheer. Ronald Loeve en Peter Boone

Down to Earth Remote Sensing in het waterbeheer. Ronald Loeve en Peter Boone Down to Earth Remote Sensing in het waterbeheer Ronald Loeve en Peter Boone 30-11-2017 1 REMOTE SENSING EN WATERKERINGEN Introductie Remote Sensing: satelliet, RPAS of veldwaarneming RPAS: wat kan, wat

Nadere informatie

Flying Sensor Rapport

Flying Sensor Rapport Flying Sensor Rapport Locatie: Dintelse Gorzen Noord-Brabant Nederland Vluchtdatum: 21-mei-2014 Flying Sensor: Pelican Client: Natuurmonumenten HiView Costerweg 1V 6702AA Wageningen www.hiview.nl info@hiview.nl

Nadere informatie

Muizenschade in Friesland

Muizenschade in Friesland Groenmonitor.nl nieuwsbericht Gerbert Roerink Alterra, Wageningen UR 6-Jan-2014 Muizenschade in Friesland Friesland is getroffen door een muizenplaag. Al meer dan 12 duizend ha grasland heeft zodanige

Nadere informatie

Van Precisielandbouw naar Smart Farming Technology,

Van Precisielandbouw naar Smart Farming Technology, Van Precisielandbouw naar Smart Farming Technology, Wat draagt Wageningen UR bij? Corné Kempenaar 1 oktober 2013 Inhoudsopgave Wat is precisielandbouw? Voorbeelden variabel doseren van middelen Nationale

Nadere informatie

BEO Basis - Oefeningen ter inleiding tot de teledetectie. Aardobservatie d.m.v. satellieten

BEO Basis - Oefeningen ter inleiding tot de teledetectie. Aardobservatie d.m.v. satellieten BEO Basis - Oefeningen ter inleiding tot de teledetectie Aardobservatie d.m.v. satellieten Een initiatief van de Earth Observation Helpdesk Dienst Ruimteonderzoek en -toepassingen Belgisch Federaal Wetenschapsbeleid

Nadere informatie

KlimaatAdaptieve Drainage

KlimaatAdaptieve Drainage FutureWater Onderzoek en advies gericht op de duurzame toekomst van ons water KlimaatAdaptieve Drainage Innovatieve en duurzame techniek voor actieve samenwerking tussen agrariër en waterbeheerder 14-3-2013

Nadere informatie

Invloed van bodemgebruiksgegevens op de neerslag-afvoervoorspelling in stedelijk gebied

Invloed van bodemgebruiksgegevens op de neerslag-afvoervoorspelling in stedelijk gebied Invloed van bodemgebruiksgegevens op de neerslag-afvoervoorspelling in stedelijk gebied Okke Batelaan en Jarek Chormanski Vakgroep Hydrologie en Waterbouwkunde Vrije Universiteit Brussel 28/7/26 pag. 1

Nadere informatie

POTENTIALS OF MICROWAVE REMOTE SENSING FOR REGIONAL WATER SYSTEMS

POTENTIALS OF MICROWAVE REMOTE SENSING FOR REGIONAL WATER SYSTEMS NCR Themadag: Remote Sensing toepassing in het waterbeheer 29 maart 2019, Rijkswaterstaat, Utrecht POTENTIALS OF MICROWAVE REMOTE SENSING FOR REGIONAL WATER SYSTEMS De potentie van microgolf remote sensing

Nadere informatie

Verbeteren hydrologisch modelleren en voorspellen afvoer Rijn

Verbeteren hydrologisch modelleren en voorspellen afvoer Rijn Verbeteren hydrologisch modelleren en voorspellen afvoer Rijn A l b r e c h t W e e r t s, B a r t v a n O s n a b r u g g e, R u b e n I m h o f f, W i l l e m v a n Ve r s e v e l d 5 j u n i 2018 Introductie

Nadere informatie

Een academisch perspectief op de droogte van de zomer 2018

Een academisch perspectief op de droogte van de zomer 2018 Een academisch perspectief op de droogte van de zomer 2018 Imme Benedict Bron: Jannes Wiersema Meteorologie en Luchtkwaliteit Vakgroep Wie ben ik? 2010 2013 BSc Bodem, water en atmosfeer 2013 2015 MSc

Nadere informatie

Programma PPS Nationale Satellietdatabank en Precisielandbouw 10 december 2014, Radix Serre 109, Wageningen

Programma PPS Nationale Satellietdatabank en Precisielandbouw 10 december 2014, Radix Serre 109, Wageningen Business cases NEO Corné van der Sande Netherlands Geomatics and Earth Observation BV Programma PPS Nationale Satellietdatabank en Precisielandbouw 10 december 2014, Radix Serre 109, Wageningen Inhoud

Nadere informatie

Drone Imagery & Data Expert

Drone Imagery & Data Expert Drone Imagery & Data Expert Steenweg 248, BE-3570 ALKEN Tel. +32 (0)475/21 08 92 www.didex.be info@didex.be Wie wat? * Yves Lantin * 22 jaar laborant / productiecoördinator Aperam Genk (Arcelor-Mittal)

Nadere informatie

SATWATER initiatief Realisatie door Samenwerking

SATWATER initiatief Realisatie door Samenwerking SATWATER initiatief Realisatie door Samenwerking RS toepassingen in operationele werkpraktijk SBIR als instrument voor verbetering van huidige operationalisering va verdampings(tekort) monitoring mbv remote

Nadere informatie

Pilootproject 2018 Inschatting droogteschade landbouwgewassen Stad Sint-Truiden Droneport

Pilootproject 2018 Inschatting droogteschade landbouwgewassen Stad Sint-Truiden Droneport Pilootproject 2018 Inschatting droogteschade landbouwgewassen Stad Sint-Truiden Droneport l/m² C Neerslag en temperatuur Sint-Truiden 2018 100 80 60 40 20 0 2018 Normaal Onweer 1/6: 66 l/m² Jan Feb Mar

Nadere informatie

[Hanssen, 2001] R F Hanssen. Radar Interferometry: Data Interpretation and Error Analysis. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht 2001.

[Hanssen, 2001] R F Hanssen. Radar Interferometry: Data Interpretation and Error Analysis. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht 2001. Hoe werkt het? Beeldvormende radar maakt het mogelijk om dag en nacht, ook in bewolkte omstandigheden, het aardoppervlak waar te nemen vanuit satellieten. De radar zendt duizenden pulsen per seconde uit,

Nadere informatie

Gevolgen van klimaatverandering voor de landbouw

Gevolgen van klimaatverandering voor de landbouw Gevolgen van klimaatverandering voor de landbouw hydrologische en gewasopbrengst-berekeningen 30 september 2011 Aequator Groen & Ruimte bv Klimaatverandering Vergelijk weerjaren 2001-2010 met 2046-2055

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 Hemelmechanica. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 8 Hemelmechanica. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 8 Hemelmechanica Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 8.4 Toepassingen in de ruimtevaart Open banen - E tot = E g + E k 0 - Komen soms voor bij kometen die langs de zon scheren

Nadere informatie

Klimaatscenario s. Bart van den Hurk (KNMI/IMAU) HOVO klimaatscenario s

Klimaatscenario s. Bart van den Hurk (KNMI/IMAU) HOVO klimaatscenario s Klimaatscenario s Bart van den Hurk (KNMI/IMAU) Kijken in de toekomst? Een greep uit de onzekerheden Het klimaatsysteem is te complex om te bevatten waarnemingen van alle relevante processen en feedbacks

Nadere informatie

Precisielandbouw buiten stal: GrasMais-Signaal. Met gras is nog veel te winnen... Melkproduktie per ha. Droge stofproduktie per ha

Precisielandbouw buiten stal: GrasMais-Signaal. Met gras is nog veel te winnen... Melkproduktie per ha. Droge stofproduktie per ha Precisielandbouw buiten stal: GrasMais-Signaal Met gras is nog veel te winnen... Gezonde Veehouderij 2023 5 november 2015 Bert Philipsen ea WUR Droge stofproduktie per ha Melkproduktie per ha Smith et

Nadere informatie

tijdreeksen voor de toekomst

tijdreeksen voor de toekomst Klimaatverandering, klimaatscenario s en tijdreeksen voor de toekomst J. Bessembinder J. Beersma, KNMI Opzet presentatie Definitie klimaat en klimaatscenario s Mondiale en regionale klimaatscenario s Relatie

Nadere informatie

Beschrijving teeltcoach onkruid

Beschrijving teeltcoach onkruid Beschrijving teeltcoach onkruid MM Riemens Rapport nummer 539 Beschrijving Teeltcoach Onkruid M.M. Riemens Plant Research International, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Agrosysteemkunde Rapport

Nadere informatie

Open data als basis voor innovatie in de landbouw

Open data als basis voor innovatie in de landbouw Open data als basis voor innovatie in de landbouw Een interview met Geert Hermans Door: Henk van der Bijl en Jan Willem Kruize geert.hermans@zlto.nl, henk.vanderbijl@planet.nl, janwillem.kruize@wur.nl

Nadere informatie

> Introductie tot teledetectie

> Introductie tot teledetectie Teledetectie is een techniek waarmee door middel van sensoren aan boord van vliegtuigen of satellieten het aardoppervlak kan worden bestudeerd. Deze instrumenten registreren de stralingen die door het

Nadere informatie

Stikstofbemestingsadviezen: zijn ze nog actueel en wat zou moeten veranderen?

Stikstofbemestingsadviezen: zijn ze nog actueel en wat zou moeten veranderen? Stikstofbemestingsadviezen: zijn ze nog actueel en wat zou moeten veranderen? Themamiddag Bemesting Akkerbouw, Putten 30 november 2017 Romke Postma, Willem van Geel (WUR) & Janjo de Haan (WUR) Aanleiding

Nadere informatie

BEREGENING MET REMOTE SENSING (29)

BEREGENING MET REMOTE SENSING (29) BEREGENING MET REMOTE SENSING (29) Programma Precisie Landbouw Jacob v.d. Borne Maart 2011 ONTWIKKELVERZOEK: Een teler neemt zijn beslissingen over wel of niet beregenen aan de hand van de stand van het

Nadere informatie

Neerslag-afvoermodellering. met SOBEK-RR

Neerslag-afvoermodellering. met SOBEK-RR Neerslag-afvoermodellering met SOBEK-RR Verslag NHV dag 17 september 2009: 'Verbetering van de schatting van de actuele verdamping voor waterbeheer' Jan van Bakel De Bakelse Stroom (jan.van.bakel@hetnet.nl)

Nadere informatie

Modelling Contest Hupsel

Modelling Contest Hupsel Modelling Contest Hupsel SPHY (Spatial Processes in Hydrology) toepassing Hupselse Beek Wilco Terink & Peter Droogers w.terink@futurewater.nl p.droogers@futurewater.nl FutureWater Locatie: Wageningen (6

Nadere informatie

Bodemberging en waterbeschikbaarheid in kaart. Satellietdata als nieuwe schakel in het slim waterbeheer

Bodemberging en waterbeschikbaarheid in kaart. Satellietdata als nieuwe schakel in het slim waterbeheer Bodemberging en waterbeschikbaarheid in kaart Satellietdata als nieuwe schakel in het slim waterbeheer Neerslag Verdamping Bodemberging bodemfysische eigenschappen Onverzadigde bodem Bodemvocht Waterstand

Nadere informatie

ecognition: Monitoring van gewassen met satellietbeelden

ecognition: Monitoring van gewassen met satellietbeelden ecognition: Monitoring van gewassen met satellietbeelden Corné van der Sande Netherlands Geomatics and Earth Observation BV Trimble Gebruikersdag 5 juni 2014, 12:00-12:30 Inhoud 1.NEO 2.Veel data 3.Teeltinformatie

Nadere informatie

Actuele en kortetermijnvoorspellingen voor operationeel waterbeheer

Actuele en kortetermijnvoorspellingen voor operationeel waterbeheer Actuele en kortetermijnvoorspellingen voor operationeel waterbeheer Hanneke Schuurmans, Marc Bierkens en Frans van Geer 1 Het Hydrological Now- and Forecasting System (HNFS), oftwel het hydrologische actuele-

Nadere informatie

CIV Akkerbouw Module Precisielandbouw

CIV Akkerbouw Module Precisielandbouw CIV Akkerbouw Module Precisielandbouw Themadag 3 en 4 Gewas reflectiesensoren Theorie December 2014, David van der Schans en Johan Booij Leerdoelen gewasreflectie sensoren De deelnemer weet wat een reflectiesensor

Nadere informatie

Monitoring: what's new?

Monitoring: what's new? Monitoring: what's new? KIMA Congres Gerrit Vossebelt Gerald Jan Ellen RWS WVL Data en Informatie Management Deltares - Inhoud 1. Van vraag gestuurd werken vanuit de Informatie Cyclus 2. Naar informatie

Nadere informatie

Kennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER

Kennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER Kennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER Dr. Hasse Goosen Alterra Wageningen UR Stichting Climate Adaptation Services De urgentie is hoog: zelfs wanneer de opwarming beperkt blijft

Nadere informatie

SIOM: zelflerend systeem voor global greenhouse technology systems Bart Slager (TNO)

SIOM: zelflerend systeem voor global greenhouse technology systems Bart Slager (TNO) SIOM: zelflerend systeem voor global greenhouse technology systems Bart Slager (TNO) Het grotere kader rond SIOM TNO WERKT > 25 JAAR AAN INNOVATIE BINNEN DE GLASTUINBOUW SECTOR: CASTA voor ontwerp van

Nadere informatie

Ontwikkelingen schurftherkenning fruit. Jan van de Zande, Jan Meuleman, Marcel Wenneker

Ontwikkelingen schurftherkenning fruit. Jan van de Zande, Jan Meuleman, Marcel Wenneker Ontwikkelingen schurftherkenning fruit Jan van de Zande, Jan Meuleman, Marcel Wenneker ISAFruit Crop Adapted Spray Application identificatie van PROBLEEM CHS Crop Health Sensor identificatie van DOEL CIS

Nadere informatie

Vrachten uit de landbouw

Vrachten uit de landbouw Vrachten uit de landbouw Gezamenlijke factfinding vanuit metingen en gebiedsexpertise Gerard Ros (NMI, AGV, WU) In samenwerking met: Maarten Ouboter, Laura Moria (AGV) Debby van Rotterdam, Job de Pater

Nadere informatie

De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden

De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden Bart van den Hurk KNMI 2006 2009 2011 2014 KNMI 06 8 jaar verder IPCC 2007 en 2013 IPCC, 2007 IPCC, 2013 IPCC 2007 en 2013 IPCC, 2007

Nadere informatie

Naar een duurzame stikstofbemesting in de sierteelt met oog voor plantkwaliteit en milieu

Naar een duurzame stikstofbemesting in de sierteelt met oog voor plantkwaliteit en milieu Naar een duurzame stikstofbemesting in de sierteelt met oog voor plantkwaliteit en milieu VLAIO project (2016-2019): Technisch comité knolbegonia 21 januari 2019 1 Duurzame stikstofbemesting Bron: European

Nadere informatie

Precisielandbouw. Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus

Precisielandbouw. Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus Precisielandbouw Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus Precisielandbouw? Precisielandbouw? Doelstelling: Heterogeniteit Uniformiteit Detectie heterogeniteit Heterogeniteit plaatsspecifiek wegwerken

Nadere informatie

Klimaatverandering op de droge zandgronden: effecten en mogelijke adaptatiestrategieën

Klimaatverandering op de droge zandgronden: effecten en mogelijke adaptatiestrategieën Klimaatverandering op de droge zandgronden: effecten en mogelijke adaptatiestrategieën 24 april 2014, Presentatie voor KLV Alumnikring Noord, Assen Adri van den Brink Met dank aan de collega-onderzoekers

Nadere informatie

Vergelijking van enkele schattingsmethoden voor de actuele verdamping

Vergelijking van enkele schattingsmethoden voor de actuele verdamping Vergelijking van enkele schattingsmethoden voor de actuele verdamping W. Beekman 1, R. Caljé 1, F. Schaars 1 en J. Heijkers 2 Schattingen van de verdamping, zoals worden berekend met het NHI en met regionale

Nadere informatie

Wateroverlast in kaart gebracht met satellieten

Wateroverlast in kaart gebracht met satellieten Wateroverlast in kaart gebracht met satellieten Anne de Nijs, Richard de Jeu (VanderSat), Arnoud Soetens (waterschap Limburg), Arjan Peters (waterschap Aa en Maas) Aardobservatiebedrijf VanderSat heeft

Nadere informatie

Waterconservering door peilgestuurde drainage in Zeeland

Waterconservering door peilgestuurde drainage in Zeeland Waterconservering door peilgestuurde drainage in Zeeland Met peilgestuurde drainage kunnen agrariërs zelf het ideale ontwateringsniveau van de buisdrainage regelen. Dat is voor hen guns=g, want daarmee

Nadere informatie

RSDYK Remote Sensing - Regionale Keringen

RSDYK Remote Sensing - Regionale Keringen RSDYK Remote Sensing - Regionale Keringen Onderzoek naar de potenties van Remote Sensing voor het vaststellen van werkelijke sterkte onder extreme belastingcondities ROBERT HACK (ITC) & JOOST VAN DER SCHRIER

Nadere informatie

EOMORES. Sneak preview. Annelies Hommersom. "Earth Observation based services for Monitoring and Reporting of Ecological Status

EOMORES. Sneak preview. Annelies Hommersom. Earth Observation based services for Monitoring and Reporting of Ecological Status EOMORES "Earth Observation based services for Monitoring and Reporting of Ecological Status Sneak preview Annelies Hommersom Presentatie: Overzicht project (opzet, doelen, partners) (1) Aardobservatie

Nadere informatie

Hoezo, meten aan emissies?

Hoezo, meten aan emissies? Hoezo, meten aan emissies? Arjan Hensen, Pim van den Bulk, Arnoud Frumau, Mark Blom, Alex Vermeulen, Albert Bleeker. Utrecht 16 juni 2015 www.ecn.nl Conclusie van presentatie Blijf/ga meten aan diffuse

Nadere informatie

Goed beheer van natuurlijke ecosystemen in Kenia dankzij aardobservatie. Josefien Delrue, Flore Devriendt en Else Swinnen

Goed beheer van natuurlijke ecosystemen in Kenia dankzij aardobservatie. Josefien Delrue, Flore Devriendt en Else Swinnen ENDELEO Goed beheer van natuurlijke ecosystemen in Kenia dankzij aardobservatie Josefien Delrue, Flore Devriendt en Else Swinnen Josefien Delrue, Flore Devriendt en Else Swinnen 19 Natuurlijke ecosystemen

Nadere informatie