Welke moeilijkheden kunnen optreden bij mensen met afasie?
|
|
- Janne van Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wegwijs in afasie
2
3 Inleiding Uw naaste is opgenomen in Gelre ziekenhuizen omdat hij/zij getroffen is door een beschadiging in de hersenen waardoor zijn/haar communicatie is aangetast. Dit heet afasie. In deze brochure kunt u lezen wat afasie is, wat u kunt verwachten en wat u kunt doen. Wat is afasie? Afasie is een taalstoornis, die wordt veroorzaakt door een neurologische aandoening in de hersenen. De patiënt heeft in meer of mindere mate moeilijkheden met het spreken, het schrijven, en met het begrijpen van de gesproken en geschreven taal. Voor wie is deze folder? Deze folder is bedoeld voor de naaste omgeving van de patiënt. Het is voor de patiënt een verschrikkelijke gewaarwording, dat hij niet meer kan zeggen wat hij wil en dat hij de mensen om hem heen vaak slecht of niet begrijpt. Vele afasiepatiënten hebben ook nog het gevoel dat de omgeving niet begrijpt wat er met hen aan de hand is. Daarom is het belangrijk dat u iets meer weet over afasie. U kunt de patiënt dan beter begrijpen en daardoor ook beter helpen. Het is een grote steun voor hem wanneer hij weet dat u begrip heeft voor zijn situatie. Welke moeilijkheden kunnen optreden bij mensen met afasie? Het spreken De patiënt kan niet goed meer onder woorden brengen wat hij zeggen wil. Soms zegt hij alleen nog maar een paar klanken of woorden. Vaak is hij veel gewone woorden, die wij in een gesprek gebruiken, kwijt en zegt hij in plaats daarvan verkeerde woorden of woorden die niets betekenen. Andere patiënten praten veel en onsamenhangend, zodat we vaak niet kunnen achterhalen wat ze proberen te vertellen. Datgene wat de patiënt zegt kan ons aan wartaal doen denken. Dit komt echter door de 1
4 stoornis in zijn spreken en het betekent niet dat de patiënt zijn verstand heeft verloren! Het begrijpen van gesproken taal Sommige patiënten kunnen het begrip voor taal grotendeels verloren hebben. Zij begrijpen dan weinig van wat u tegen hen zegt. U spreekt als het ware een vreemde taal voor hen. Het lezen Het begrijpen van geschreven taal is vaak gestoord. Voor sommige patiënten zijn de letters van het alfabet nietszeggende tekens geworden. Andere patiënten kunnen alleen losse woordjes lezen. Het kan ook gebeuren dat een patiënt een zin voorleest, maar niet goed begrijpt wat hij gelezen heeft. Het schrijven Het schrijven is meestal achteruit gegaan. De patiënt weet soms niet meer hoe hij de letters moet vormen of hij maakt dezelfde fouten als bij het spreken zoals bijvoorbeeld woorden omdraaien, verkeerde woorden schrijven etc. Meestal zijn alle vier bovengenoemde vaardigheden in meer of mindere mate gestoord. Andere stoornissen die kunnen optreden Verschillende andere stoornissen die bij afasiepatiënten kunnen optreden zijn: Dysarthrie Dit is een spraakstoornis door verminderd functioneren (beweging en gevoel) van mondhoek, lippen, tong en/ of huig. Kauwen en slikken kunnen daardoor ook moeilijk verlopen. Dit kan dan ook onder andere problemen geven bij het innemen van medicijnen, eten, drinken, inhouden van een kunstgebit. 2
5 Verbale apraxie Dit is een articulatiestoornis waarbij de patiënt moeite heeft met het bewust aansturen van de spieren die bij de uitspraak van klanken en woorden betrokken zijn. Mondapraxie Dit is een stoornis in de aansturing van de tong-, lip- en mondspieren. De patiënt kan de mondbewegingen niet of met moeite bewust uitvoeren. Opdrachten zoals steek je tong eens uit worden niet of verkeerd uitgevoerd. Hemianopsie Dit is een beperking van één gezichtsveld, meestal het rechter gezichtsveld. Deze beperking houdt in dat de patiënt dan rechts een deel niet ziet. De patiënt moet geleerd worden het hoofd naar rechts te bewegen wanneer hij daar iets moet zien of pakken. Halfzijdige verlamming (hemiplegie of- parese) Dit betekent dat het rechter- of linkerdeel van het lichaam verlamd of verzwakt is. Bij een afasiepatiënt is dit meestal de rechter lichaamshelft. Een afasiepatiënt is vaak overgevoelig en gauw in de war. Hij huilt en lacht gemakkelijk en raakt snel opgewonden. Sommige patiënten voelen zich eenzaam en verdrietig, omdat zij beseffen dat zij het contact met de mensen om zich heen kwijtgeraakt zijn. Als gevolg hiervan trekken zij zich vaak in zichzelf terug en hebben het gevoel dat ze niets meer kunnen en dat ze voor een ander niets meer betekenen. Hoe kunt u het beste helpen? Probeert u zich in te leven in de moeilijkheden van de patiënt: wees geduldig en geef hem de tijd zich uit de uiten. Wanneer de patiënt pas een afasie heeft en nog erg ziek in een ziekenhuis ligt, is het beter om in het bijzijn van de patiënt niet met anderen over zijn ziekte te praten. Ook al is hij ziek en suf en lijkt het begrijpen van de taal gestoord, dan is het toch nog moge- 3
6 lijk dat hij meer opvangt van gesprekken over hem dan wij wel denken. Ga niet een kinderlijk toontje tegen de patiënt aanslaan, maar benader hem zoals u iedere andere volwassene benadert en zoals u hem voor zijn ziekte aansprak. Maak oogcontact, spreek rustig en duidelijk in korte, eenvoudige zinnen. Beklemtoon de belangrijkste woorden: spreek dus niet te hard, de patiënt is niet doof. Kijk of de patiënt u begrepen heeft. Zo niet, probeer het dan op een andere manier te zeggen en maak eventueel gebruik van ondersteunende gebaren. Verander niet te snel van gespreksonderwerp, want het kost de patiënt moeite en meer tijd om over te schakelen. Wanneer de patiënt steeds hetzelfde woord blijft herhalen, leidt dan zijn aandacht hiervan af. Dikwijls kan hij later dan weer normaal verder gaan of een goed antwoord geven. Wanneer de patiënt opgewonden of wanhopig raakt, wanneer hij krampachtig iets probeert te zeggen, terwijl dit niet lukt, probeer hem dan rustiger te krijgen. Een ontspannen en prettige sfeer vergemakkelijkt het spreken. Vat samen wat de patiënt gezegd heeft. Zo kunt u controleren of u het goed heeft begrepen. Begrijpt u het niet? Zeg dit dan eerlijk. Baken het onderwerp af door gerichte vragen te stellen (desnoods waar hij/ zij alleen ja of nee op kan antwoorden). Bedenk wel dat ja/ nee soms ook door de patiënt verwisseld kan worden. Vragen Heeft u na het lezen van deze brochure vragen over het communiceren met een afasiepatiënt, neem dan contact op met afdeling Logopedie. De logopedisten kunnen u aangepast advies geven. Aan de achterzijde van deze brochure vindt u de telefoonnummers. 4
7 Afasie Hij kon niet achteloos voor het vensterglas staan om naar de overkant der straat te kijken; vaak vroeg hij zich wel af of hij ooit zou bereiken om zonder aarzeling naar buiten toe te gaan. Dan troostte hij zich maar en leefde met de waan dat eens zijn angsten van hem zouden wijken; hij kon niet achteloos voor het vensterglas gaan staan om naar de overkant der straat te kijken. Hij waande zich een schip dat stuurloos slechts kan deinen of wrakhout naast het schip, bestaand uit louter knoest, met jaarringen die tekenden hun niet te wissen lijnen rond ogen en rond mond, die nooit konden verdwijnen, hij kon nooit achteloos voor het vensterglas gaan staan. Jacques Ringel Rondeel
8 Afdeling Logopedie is bereikbaar: Locatie Het Spittaal te Zutphen van maandag tot en met vrijdag van 8.30 uur tot uur telefoonnummer (0575) Locatie Lukas te Apeldoorn van maandag tot en met vrijdag van 8.45 uur tot 9.15 uur telefoonnummer (055) Gelre ziekenhuizen Postbus 9014 Postbus DS Apeldoorn 7200 GZ Zutphen tel: (055) tel: (0575) fax: (055) fax: (0575) Bezoekadressen: Locatie Lukas, Albert Schweitzerlaan 31, Apeldoorn Locatie Juliana, Sprengenweg 70, Apeldoorn Locatie Het Spittaal, Ooyerhoekseweg 8, Zutphen LOGO-501 ( )
Afasie en logopedie informatie voor naasten/familie
Afasie en logopedie informatie voor naasten/familie Inhoud Afasie, wat is dat en hoe kunt u er mee om gaan? 5 Taalproblemen 6 Hoe ervaren afasiepatiënten de moeilijkheden zelf? 7 Hoe kunt u het beste omgaan
Nadere informatieWegwijs in afasie voor beginnend personeel bij neurologie Inhoudelijke aspecten van afasie
Wegwijs in afasie voor beginnend personeel bij neurologie Inhoudelijke aspecten van afasie 1 Wat ik zeggen wil Eigenlijk wil ik zeggen, wat de bloemen mij zeiden, die ik kreeg, toen ik weer een dagje thuis
Nadere informatievan delen tot het geheel. Hij kan bijvoorbeeld zijn kleding binnenstebuiten aantrekken, of zijn kopje naast de tafel zetten.
Afasie Als iemand een beroerte krijgt gebeurt dat bijna altijd plotseling. De schok is groot. Men heeft zich niet kunnen voorbereiden en men weet niet wat hen overkomt. Het dagelijkse leven wordt verstoord.
Nadere informatieAfasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Afasie Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Iemand met afasie heeft moeite met het uiten en het begrijpen van de taal. In deze brochure leest u wat afasie inhoudt en vindt u een aantal
Nadere informatieU kunt zich voorstellen dat plotseling wakker worden in Frankrijk iets minder grote problemen veroorzaakt voor het
Afasie Inleiding Als gevolg van een hersenbeschadiging kan een patiënt te maken krijgen met communicatieproblemen. Deze beperken hem/haar in het uitwisselen van gedachten, wensen en gevoelens. Op de afdeling
Nadere informatieInformatie over afasie. Afdeling logopedie
Informatie over afasie Afdeling logopedie Wat is afasie? Vooraf Uw partner of familielid heeft afasie. In deze folder kunt u lezen wat afasie inhoudt en hoe u hiermee kunt omgaan. Wat is afasie Afasie
Nadere informatieAfasie Informatie voor familieleden. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Afasie Informatie voor familieleden Ziekenhuis Gelderse Vallei Een van uw naasten is in de afgelopen periode opgenomen in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Er is door de logopedist een afasie geconstateerd.
Nadere informatieU ontvangt deze folder, omdat bij een familielid of bekende afasie is geconstateerd. Afasie is een taalstoornis die ontstaat door niet aangeboren
Neurologie Afasie 1 U ontvangt deze folder, omdat bij een familielid of bekende afasie is geconstateerd. Afasie is een taalstoornis die ontstaat door niet aangeboren hersenletsel. Bijvoorbeeld door een
Nadere informatieCommunicatie bij afasie
Communicatie bij afasie Informatie voor patiënten en naasten F0802-3560 februari 2011 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
Nadere informatieVerbale en bucco-faciale apraxie
Verbale en bucco-faciale apraxie Inleiding De logopedist heeft bij u een verbale- of bucco-faciale apraxie geconstateerd (spraakstoornis). Spreken is bij gezonde mensen een activiteit die automatisch verloopt:
Nadere informatieDysartrie bij volwassenen
Dysartrie bij volwassenen Inleiding U bent door uw huisarts of specialist doorverwezen naar de logopedist voor de behandeling van uw spraakstoornis dysartrie. In deze folder wordt u uitgelegd wat dysartrie
Nadere informatieBehandelende logopedisten 02/
Afasie is een communicatiestoornis met ingrijpende gevolgen, niet alleen voor de patiënt maar ook voor de familie, vrienden en kennissen. Wie de stoornis begrijpt, kan gemakkelijker omgaan met de gevolgen.
Nadere informatieAfasie. Logopedie. Beter voor elkaar
Afasie Logopedie Beter voor elkaar Afasie In deze folder leest u wat afasie is en krijgt u adviezen hoe u de communicatie met iemand met afasie kan verbeteren. Ook staat beschreven wat de logopedist kan
Nadere informatieInformatiebrochure Dysartrie. [Geef tekst op] Pagina 1
Informatiebrochure Dysartrie [Geef tekst op] Pagina 1 UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel
Nadere informatieAfasie Wat u moet weten.
Afasie Wat u moet weten www.nwz.nl Inhoud Wat is afasie? 3 Hoe ontstaat afasie? 3 Wat is een CVA? 4 Wat merkt u van afasie? 5 Afasie in het dagelijks leven 5 Spontaan herstel 5 Revalidatie 6 Logopedie
Nadere informatieInleiding. Wat is afasie?
Afasie Inleiding De logopedist heeft bij u afasie geconstateerd. Afasie is een taalstoornis. In deze folder wordt u uitgelegd wat afasie is en hoe het ontstaat. Daarnaast kunt u lezen wat u, maar ook uw
Nadere informatieLogopedie na een beroerte
Logopedie na een beroerte Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2011 pavo 0473 Inleiding Veel mensen hebben na een beroerte problemen met praten of slikken. De neuroloog regelt dat u hiervoor naar de logopedist
Nadere informatieWat is afasie? Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel.
Afasie Wat is afasie? Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Hoe ontstaat afasie? Afasie ontstaat door hersenletsel. Dit letsel ontstaat meestal ten gevolge van een CVA, soms wordt het
Nadere informatieCommunicatie bij afasie
Communicatie bij afasie U bent in HMC opgenomen. Veel mensen hebben na een hersenletsel problemen met het praten. De logopedist is hiervoor bij u langs geweest. In deze folder vindt u informatie over de
Nadere informatieInformatiebrochure Apraxie
Informatiebrochure Apraxie UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel ondervindt. In deze
Nadere informatieMensen met afasie hebben moeite met taal, maar zij zijn niet gek!
Afasie Logopedie Afasie is een taalstoornis die ontstaat door schade aan de hersenen, bijvoorbeeld na een beroerte of CVA (hersenbloeding, herseninfarct). In deze folder leest u hoe afasie ontstaat en
Nadere informatieAFASIE. informatieve folder voor personeel binnen de gezondheidszorg
AFASIE informatieve folder voor personeel binnen de gezondheidszorg Stichting Afasie Nederland Postbus 221 6930 AE Westervoort Tel. 026-3512512 (werkdagen van 10.00-14.00 uur) Fax 026-3513613 E-mail: san@afasie.nl
Nadere informatieOmgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging
Logopedie Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG007 / Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging
Nadere informatieDysartrie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Dysartrie Dysartrie is een spraakstoornis ten gevolge van een neurologische aandoening. Iemand met een dysartrie heeft moeite om verstaanbaar te spreken. In deze folder leest u wat dysartrie inhoudt en
Nadere informatiena een verworven hersenletsel
hoofd, hals en zenuwstelsel info voor patiënten en familie Afasie na een verworven hersenletsel UZ Gent, Dienst Neus-, Keel- en Oorheelkunde Afasie na een verworven hersenletsel Afasie is een taalstoornis
Nadere informatieAfasie Vereniging Nederland Bakenbergseweg 125 6814 ME Arnhem Tel. 026-3512512 (werkdagen van 10.00-14.00 uur) Fax 026-3513613 E-mail: avn@afasie.
D Y S A R T H R I E, V E R B A L E A P R A X I E E N D Y S FA G I E s p r e e k - e n s l i k p r o b l e m e n t e n g e v o l g e v a n h e r s e n l e t s e l Afasie Vereniging Nederland Bakenbergseweg
Nadere informatieInformatiebrochure Afasie
Informatiebrochure Afasie UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel ondervindt. In deze
Nadere informatieAfasie is een communicatiestoornis die voor de betrokkene en zijn omgeving ingrijpende sociale gevolgen heeft.
Afasie Logopedie Beste familie, Afasie is een communicatiestoornis die voor de betrokkene en zijn omgeving ingrijpende sociale gevolgen heeft. Een gedeelte van deze problemen kan opgelost worden als de
Nadere informatieDysartrie. Logopedie
Dysartrie Logopedie Inhoudsopgave 1 Wat is dysartrie?... 2 2 Gevolgen van dysartrie... 3 3 Behandeling van dysartrie... 4 Onderzoek... 4 Behandeling... 4 4 Richtlijnen voor een betere communicatie... 5
Nadere informatiePartnerparticipatiecursus
Partnerparticipatiecursus Introductie Het komend uur wordt besproken wat logopedie in Vogellanden, Sector Volwassenen, inhoudt. Zowel theoretisch als praktisch. Logopedie Is de behandeling van communicatiestoornissen
Nadere informatieCommuniceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson
OPDRACHTFORMULIER Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met
Nadere informatieLogopedie Sophie Gortzak maart 2010
Logopedie Sophie Gortzak maart 2010 Inleiding Ik doe mijn werkstuk over logopedie omdat ik het een interessant onderwerp vond en mijn moeder is logopedist. Mijn hoofdstukken zijn: 1Wat is logopedie? 2Wie
Nadere informatieCommunicatieproblemen door een beschadiging in de rechter hersenhelft
Logopedie Communicatieproblemen door een beschadiging in de rechter hersenhelft www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG002 / Communicatieproblemen
Nadere informatieAfasie. Doel voorlichting. Voorbeeld 2. Voorbeeld 1. Inhoud 9-10-2013. Voorlichting RST Zorgverleners. Spraak- en taalproblemen bij ouderen
Voorlichting RST Zorgverleners Inhoud Spraak- en taalproblemen bij ouderen Afasie Dysartrie Verbale apraxie Dysfagie Datum, Instelling Plaats Door Baukje Dijk, logopedist Doel voorlichting Na deze bijeenkomst
Nadere informatiewww.azstlucas.be > Afasie Dienst logopedie/afasiologie
www.azstlucas.be > Dienst logopedie/afasiologie Inhoudstafel 1. Wat is afasie 3 2. Tips voor het omgaan met afasiepatiënten 6 3. Invloed op de omgeving en de persoon 7 Heeft u na het lezen van deze brochure
Nadere informatieInformatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden
Dysartrie Informatie voor patiënten F0804-3060 augustus 2010 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44
Nadere informatieDYSARTHRIE, VERBALE APRAXIE EN DYSFAGIE
DYSARTHRIE, VERBALE APRAXIE EN DYSFAGIE DYSARTHRIE, VERBALE APRAXIE EN DYSFAGIE SPREEK- EN SLIKPROBLEMEN TEN GEVOLGE VAN HERSENLETSEL www.hersenletsel.nl Dysarthrie, verbale apraxie en dysfagie Dysarthrie
Nadere informatieLogopedie. Dysartrie, een verworven spraakstoornis. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Logopedie, een verworven spraakstoornis 1 Inleiding U (of uw partner/familielid) bent opgenomen in het Ikazia Ziekenhuis in verband met hersenletsel. Wanneer er sprake is van een taal-
Nadere informatieInformatie en advies voor verwanten van afasiepatiënten Patiënteninformatie
Informatie en advies voor verwanten van afasiepatiënten Patiënteninformatie Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest.be Inhoudsopgave
Nadere informatieSpreken Wat is een dysartrie?
Dysartrie 2 Dysartrie is de algemene term voor een motorische spraakstoornis als gevolg van neurologische problematiek. Deze folder is bedoeld voor patiënten met een dysartrie en hun omgeving. Er staat
Nadere informatieI Autonome verzorgingsinstelling. Informatiebrochure. Spraak-, taal- en slikproblemen
I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Spraak-, taal- en slikproblemen IIVoorwoord Beste patiënt, Beste familie, Deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak- en/
Nadere informatieNEUROLOGIE. Na een beroerte. Adviezen voor naasten ADVIES
NEUROLOGIE Na een beroerte Adviezen voor naasten ADVIES Na een beroerte Onlangs heeft uw partner of naaste een beroerte doorgemaakt. Een beroerte wordt ook wel een CVA (cerebraal vasculair accident) genoemd.
Nadere informatieLogopedie spraak- en taalproblemen
Logopedie spraak- en taalproblemen Inhoud Logopedische problemen 3 Afasie 4 Dysartrie 5 Apraxie 6 Bijkomende problemen 7 De logopedist 10 Praktische tips 11 Meer informatie 14 Tot slot 15 Nuttige coördinaten
Nadere informatieAlles over de logopedist
Alles over de logopedist Logopedie, iets voor u? Heeft u wel eens moeite met spreken? Kunnen anderen u niet goed verstaan? Of kunt u uw eten moeilijk wegslikken? In al deze gevallen kunnen de logopedisten
Nadere informatieWat is dysartrie Hoe ontstaat dysartrie Communicatieadviezen voor personen met dysartrie
Dysartrie U bent in het HMC opgenomen en heeft moeite met het spreken. De logopedist is hiervoor bij u langs geweest. In deze folder vindt u informatie over de spraakstoornis en enkele communicatieadviezen
Nadere informatieAfasie (taalstoornis)
Afasie (taalstoornis) Deze informatiefolder wordt u aangeboden, omdat u afasie heeft opgelopen als gevolg van een beschadiging in de hersenen. De informatie is behalve voor u ook bedoeld voor uw partner
Nadere informatieInformatie over een taalstoornis die ontstaat na hersenletsel
Patiënteninformatie Afasie Informatie over een taalstoornis die ontstaat na hersenletsel 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Wat is afasie? 4 Onstaan van afasie 5 Gevolgen 6 Wat doet de logopedist?
Nadere informatieTAAL IS LEUK. Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren
TAAL IS LEUK Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren 1 Inhoudsopgave Pagina Besteed extra aandacht aan de taal van uw kind 4 Adviezen die u kunt toepassen tijdens een gesprekje met uw kind 5 Maak
Nadere informatiePatiënteninformatie. Afasie. Informatie over een taalstoornis die ontstaat na hersenletsel
Patiënteninformatie Afasie Informatie over een taalstoornis die ontstaat na hersenletsel Afasie Informatie over een taalstoornis die ontstaat na hersenletsel Deze folder informeert u over afasie, hoe
Nadere informatieLOGOPEDIE. Slikproblemen. Bij opgenomen patiënten
LOGOPEDIE Slikproblemen Bij opgenomen patiënten Slikproblemen Omdat u problemen hebt met slikken, krijgt u aangepast eten en/of drinken. Uw logopedist adviseert u daarover het volgende: Overleg altijd
Nadere informatieDysfagie. Logopedie. Beter voor elkaar
Dysfagie Logopedie Beter voor elkaar 2 Dysfagie Deze folder geeft u uitleg over slikproblemen en hoe u deze zoveel mogelijk kunt voorkomen. De informatie is ook nuttig voor uw omgeving. Laat uw naasten
Nadere informatieLeren praten Turks. Colofon. Hart voor Brabant
Colofon Uitgave : GGD Hart voor Brabant Oplage : 500 Datum : februari 2007 Illustraties : Hendriks van den Hout Druk : Graphiset bv, Uden Hart voor Brabant Leren praten Turks GGD Hart voor Brabant Postbus
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Logopedie bij een neurologische aandoening
PATIËNTEN INFORMATIE Logopedie bij een neurologische aandoening Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad ziekenhuis u informeren over logopedie bij een neurologische aandoening.
Nadere informatieVerlies, verdriet en rouw
Verlies, verdriet en rouw Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0233 Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene brengt wellicht
Nadere informatieDe logopedist behandelt problemen op het gebied van: taal spraak gezicht adem stem eten / drinken / slikken
Logopedie 1 De logopedist behandelt problemen op het gebied van: taal spraak gezicht adem stem eten / drinken / slikken 2 Gevolgen van een CVA afasie: problemen in taal en communicatie dysartrie: problemen
Nadere informatieNEUROLOGIE. Na een beroerte. Adviezen voor naasten ADVIES
NEUROLOGIE Na een beroerte Adviezen voor naasten ADVIES Na een beroerte Onlangs heeft uw partner of naaste een beroerte doorgemaakt. Een beroerte wordt ook wel een CVA (cerebraal vasculair accident) genoemd.
Nadere informatieAfdeling neurologie NDT. Een behandelconcept voor patiënten met een CVA
Afdeling neurologie NDT Een behandelconcept voor patiënten met een CVA Inleiding Deze folder is bestemd voor familie en/of relaties van patiënten welke getroffen zijn door een CVA (Cerebro Vasculair Accident).
Nadere informatieInformatie over een taalstoornis die ontstaat na hersenletsel
Patiënteninformatie Afasie Informatie over een taalstoornis die ontstaat na hersenletsel 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Wat is afasie? 4 Onstaan van afasie 5 Gevolgen 6 Wat doet de logopedist?
Nadere informatieDelirium op de Intensive Care (IC)
Deze folder is bedoeld voor de partners, familieleden, naasten of bekenden van op de Intensive Care (IC) afdeling opgenomen patiënten. Door middel van deze folder willen wij u als familie* uitleg geven
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieWat vraag ik aan mijn arts?
Wat vraag ik aan mijn arts? Tips voor in de spreekkamer gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Tijdens het consult 3 Uw voorbereiding 3 Informatie die u kunt geven aan uw arts 4 Vragen over het onderzoek 5
Nadere informatieWat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan
Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen
Nadere informatieOMCIRKEL HET ANTWOORD DAT HET BESTE BIJ DIT KIND PAST
VRAGENLIJST VOOR DE LEERKRACHT LOGOPEDISCHE SCREENING 5-JARIGEN NAAM SCHOOL: NAAM KIND: GROEP: NAAM LEERKRACHT: DATUM VAN INVULLEN: OMCIRKEL HET ANTWOORD DAT HET BESTE BIJ DIT KIND PAST 1. Er zijn kinderen
Nadere informatieVoor u ligt de informatiefolder over afasie. In deze folder vindt u meer informatie over de communicatieproblemen die u op dit moment ervaart.
Afasie Voor u ligt de informatiefolder over afasie. In deze folder vindt u meer informatie over de communicatieproblemen die u op dit moment ervaart. Het is belangrijk om deze informatiefolder ook aan
Nadere informatieInleiding. Wat is afasie?
Afasie Inleiding. Afasie is een taalstoornis, ontstaan door hersenletsel. Meestal is de oorzaak hiervan een bloedvataandoening in de hersenen (herseninfarct, hersenbloeding), een hersenverwonding door
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieMoeite met slikken van medicijnen
400047 Moeite met slikken van geneesmiddelen_400003 Antibiotica 21-12-10 05:54 Pagina 4 Medicijnen: sommige medicijnen kunnen sufheid of een droge mond veroorzaken. Als iemand suf is, kan hij vergeten
Nadere informatieMeer dan spraak alleen
www.tantelouise-vivensis.nl Logopedie Meer dan spraak alleen Spreken is zilver, zwijgen is goud, zegt het spreek - woord. Soms is het beter om je mond te houden. Maar wat als je door hersenletsel, een
Nadere informatieSlikproblemen Logopedie & diëtetiek.
Slikproblemen Logopedie & diëtetiek www.nwz.nl Inhoud Slikken 3 Slikproblemen 3 Symptomen van verslikken 4 Risico s 4 Onderzoek en behandeling 5 Voeding 5 Adviezen 6 Meer informatie 7 Uw vragen 7 2 Tijdens
Nadere informatieInformatiefolder delier
Informatiefolder delier Informatiefolder delier Het gedrag en de reactie van uw partner, familielid, vriend(in) of kennis zijn anders dan u gewend bent. Hij of zij is onrustig, begrijpt u niet, geeft vreemde
Nadere informatieChecklijst voor Cognitieve en Emotionele problemen na een Beroerte (CLCE-24)
Checklijst voor Cognitieve en Emotionele problemen na een Beroerte (CLCE-24) Voor de domeinen cognitie, communicatie en psycho-emotioneel kan de checklijst voor Cognitie en Emotionele problemen na een
Nadere informatieLogopedie & Afasiologie
Infobrochure Logopedie & Afasiologie Dienst logopedie De logopedische dienst van het O.L.V. Van Lourdes Ziekenhuis Waregem staat open voor gehospitaliseerde en ambulante personen met uiteenlopende problemen.
Nadere informatieIn de war? Op de Intensive Care
In de war? Op de Intensive Care Albert Schweitzer ziekenhuis juni 2015 pavo 1168 Inleiding Uw partner of familielid is in het Albert Schweitzer ziekenhuis opgenomen op de Intensive Care. Waarschijnlijk
Nadere informatieAfasie. Wat is afasie? Hoe ontstaat afasie?
LOGOPEDIE Afasie Afasie Afasie is een taalstoornis die ontstaat door schade aan de hersenen, bijvoorbeeld na een beroerte. In deze folder leest u hoe afasie ontstaat en wat de effecten ervan zijn op het
Nadere informatieJe rechten bij de dokter vanaf 12 jaar Informatie voor tieners
Je rechten bij de dokter vanaf 12 jaar Informatie voor tieners Vrouw Moeder Kindcentrum In deze folder kun je lezen hoe het zit met jouw rechten en plichten in het ziekenhuis. Wie geeft bijvoorbeeld toestemming
Nadere informatieDoor medicijnen Deze kunnen bijvoorbeeld sufheid, verminderde spierkracht of een droge mond veroorzaken.
Slikstoornissen 2 Deze folder is bedoeld voor patiënten met slikproblemen en hun omgeving. Er wordt uitleg gegeven over hoe het komt dat iemand zich verslikt. Ook wordt aangegeven wat de risico s zijn
Nadere informatieDysartrie. spraakstoornis bij volwassenen
Dysartrie spraakstoornis bij volwassenen Voor u ligt de informatiefolder over dysartrie. In deze folder vindt u meer informatie over de spraakproblemen die u op dit moment ervaart. Het is belangrijk om
Nadere informatieStemproblemen bij volwassenen
Stemproblemen bij volwassenen Afdeling keel-, neus- en oorheelkunde In deze folder informeren wij u over stemproblemen bij volwassenen. Hoe maakt u stemgeluid? Geluid ontstaat in het strottenhoofd (adamsappel).
Nadere informatieInfo. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde
Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over
Nadere informatie3. De aanzet tot de slikbeweging vindt plaats en het voedsel komt in de keel. 4. De slokdarm verplaatst het voedsel in de richting van de maag.
Slikproblemen SLIKPROBLEMEN Deze folder is bedoeld voor iedereen die te maken heeft met mensen met slikstoornissen, maar ook voor patiënten die problemen hebben met slikken. In deze folder wordt uitgelegd
Nadere informatieLogopedie en Myotone Dystrofie de ziekte van Steinert
Logopedie en Myotone Dystrofie de ziekte van Steinert afdeling logopedie Deze folder is bedoeld voor mensen met de ziekte van Steinert (Myotone Dystrofie). In deze folder vindt u meer informatie over de
Nadere informatieErgotherapie. Patiënteninformatie. Apraxie. Slingeland Ziekenhuis
Ergotherapie Apraxie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Deze folder geeft globale informatie over apraxie en is bedoeld als eerste informatie over apraxie in het ziekenhuis voor de CVA-patiënt
Nadere informatieWoordvindstoornissen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Woordvindstoornissen In deze folder wordt beschreven wat woordvindstoornissen zijn. Ook krijgt u adviezen over het omgaan met woordvindstoornissen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs
Nadere informatieTips bij slechthorendheid
Libra R&A Audiologie Tips bij slechthorendheid Deze folder is bedoeld voor mensen die met elkaar in gesprek willen gaan en waarbij een van de gesprekspartners slechthorend is. Technische hulpmiddelen,
Nadere informatieInformatiebrochure. Rechterhemisferische Communicatiestoornissen. UZ Leuven 1
Informatiebrochure Rechterhemisferische Communicatiestoornissen UZ Leuven 1 UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen
Nadere informatieSociale/pedagogische vragenlijst
Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1
Nadere informatieOndersteuning bij leven met een beperking
Ondersteuning bij leven met een beperking Niet-aangeboren hersenletsel MEE Niet-aangeboren hersenletsel Raad en daad als het om mensen met NAH gaat Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) overkomt je. Door
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE. LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie
PATIËNTENINFORMATIE LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie 2 LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil Maasstad Ziekenhuis u informeren
Nadere informatieDYSARTRIE & SPRAAKAPRAXIE
DYSARTRIE & SPRAAKAPRAXIE DYSARTRIE & SPRAAKAPRAXIE Wat is dysartrie? Dysartrie betekent letterlijk moeilijk kunnen articuleren. Dysartrie kan als symptoom optreden bij bepaalde neurologische aandoeningen
Nadere informatieDeze handleiding is van
Deze handleiding is van Deze lessen zijn geschreven door Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ze zijn geschreven om gebruikt te worden in kleine groepen voor kinderen van groep 1-3 Gebruikte
Nadere informatieIedereen wordt graag respectvol behandeld, dus ook de persoon met een handicap. Enkele algemene tips voor het omgaan met personen met een handicap:
Gedragscode VAL: omgaan met personen met een handicap (bron: www.parantee.be en www.gripvzw.be) Het is belangrijk dat onze maatschappij toegankelijk is voor iedereen, en iedereen heeft recht om de sport
Nadere informatieNaam: Locatie: Groep: Groeibericht
Naam: Locatie: Groep: Groeibericht pagina 2 Inleiding Opgroeien, opvoeden en ontwikkelen gaat bij ieder kind met vallen en opstaan. In de moderne kinderopvang nemen we een deel van de opvoeding van uw
Nadere informatieStoppen met pijnstillers bij medicatie-afhankelijke hoofdpijn
Stoppen met pijnstillers bij medicatie-afhankelijke hoofdpijn Afdeling neurologie Locatie Eindhoven Tijdens uw bezoek aan de hoofdpijnpolikliniek is overmatig gebruik van pijnstillers besproken. Dit kan
Nadere informatieVerlies, verdriet en rouw
Verlies, verdriet en rouw Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene
Nadere informatieCommunicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel
Communicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel Communicatie en hersenletsel: begrijpen wij elkaar? September 2010 Voorstellen Vakantie
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd vanaf 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieWanneer communiceren moeilijk wordt
Wanneer communiceren moeilijk wordt Tips voor communicatie met nietof slechtsprekende ouderen T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara
Nadere informatieplastraining voor kinderen adviezen voor ouders
plastraining voor kinderen adviezen voor ouders Uw kind start met een plastraining op de polikliniek Kindergeneeskunde van het OLVG. Uw kind volgt de training omdat hij problemen heeft met zijn blaas.
Nadere informatieDelier. Informatie voor familie en betrokkenen
Delier Informatie voor familie en betrokkenen Inleiding Op onze verpleegafdeling is een familielid, vriend(in) of kennis van u opgenomen. Tijdens uw bezoek aan de patiënt heeft u waarschijnlijk gemerkt
Nadere informatieDe patiënt met acuut optredende verwardheid (delier)
De patiënt met acuut optredende verwardheid (delier) De patiënt met acuut optredende verwardheid/delier Uw familielid, vriend(in) of kennis is opgenomen vanwege een ziekte, een ongeval en/of een operatie.
Nadere informatie